zhōu huán wáng（ qián 697 nián qù shì）， xìng jī， míng lín， dōng zhōu dì 'èr dài guó wáng， shì hào huán wáng。 tā shì zhōu píng wáng de sūn zǐ。 yóu yú píng wáng jià bēng shí， tài zǐ xiè fù zǎo sǐ， shēn wéi xiè fù zhī zǐ de tā bèi yōng lì jì wèi。
huán wáng jí wèi hòu， biàn jìhuà xuē ruò qīng quán yǐ jiā qiáng wáng quán。 jiā shàng zhōu cháo lǐng dì yǔ zhèng guó lǐng dì lín jiē， zhèng guó duō cì yuè jiè qǔ hé， gù tā bà miǎn liǎo zhèng zhuāng gōng qīng shì de zhí wèi， zhuāng gōng dà nù， biàn bù zài cháo jiàn tiān zǐ。 zì cǐ zhōu wáng shì yǔ zhèng guó jiāo 'è。 shí sān nián（ qián 707 nián）， huán wáng shuài cài、 wèi、 chén lián jūn gōng zhèng， yú xū gé dà bài， huán wáng běn rén gèng yú cǐ yì zhōng jiàn shāng。
cǐ hòu huán wáng suī rán réng néng yǐng xiǎng guó guó， dàn yǐ wú lì zǔ zhǐ wáng shì zhuǎn shuāi， yě wú lì zǔ zhǐ zhū hóu jiān de hù xiāng gōng fá。 huán wáng 'èr shí sān nián（ qián 697 nián）， huán wáng qù shì， chuán wèi yú zǐ jī tuó， shì wéi zhōu zhuāng wáng。

qí lí gōng，（ jiǎn huà hàn zì wéi “ qí xī gōng ”） (- qián 698 nián )， yuán míng jiāng lù fǔ， qí qián zhuāng gōng zhī zǐ， qián 730 nián， qí qián zhuāng gōng sǐ， qí lí gōng jiāng lù fǔ jí wèi。 qián 720 nián dōng， qí lí gōng yǔ zhèng zhuāng gōng jié méng yú shí mén， wéi zhū hóu jiān hù xiāng jié méng de kāi shǐ。 ...

jìn hóu mín， jí jī mín， shì chūn qiū shí qī zhū hóu guó jìn guó de guó jūn， jìn 'è hóu zhī zǐ、 jìn 'āi hóu zhī dì， jìn guó dì shí qī rèn jūn zhù， zài wèi 27 nián。 《 zuǒzhuàn》 jìzǎi， qián 704 nián）， zhōu huán wáng chū bīng jī bài qū wò wǔ gōng， lì jī mín wéi jìn hóu。 qián 678 nián， qū wò wǔ gōng chū bīng miè jìn， bìng xiàng zhōu lí wáng xiàn lǐ wù， lí wáng mìng qū wò wǔ gōng wéi jìn jūn， liè wéi zhū hóu， qū wò zhōng yú tūn bìng liǎo jìn。

chǔ wǔ wáng， yuán míng mǐ xióng tōng， xióng yí zhī sūn， chǔ xiāo 'áo cì zǐ， chǔ fén mào zhī dì。 xióng tōng shā xiōng fén mào（ yī shuō fén mào zǐ） chēng wáng， kāi zhū hóu jiàn hào chēng wáng zhī xiān hé， fāng shí zhōu shì shuāi wēi， gù wú kě nài hé。 xióng tōng qǔ dèng hóu nǚ dèng màn wéi qī。 ...

lǔ huán gōng， jī xìng， míng yǔn， yī míng guǐ， wéi lǔ huì gōng zhī zǐ， lǔ yǐn gōng zhī dì。 yóu yú tā shì huì gōng zhèng shì fū rén zhòng zǐ suǒ shēng， suǒ yǐ bèi lì wéi tài zǐ， yòu yīn huì gōng qù shì shí shàng qiě nián yòu， yóu jī xī gū（ lǔ yǐn gōng） jí wèi shè zhèng。 ...

zhèng lì gōng， xìng jī míng tū（？ héng qián 673 nián）， zhōng guó chūn qiū shí dài zhèng guó jūn zhù ( qián 701 nián ─ qián 697 nián jí qián 680 nián─ qián 673 nián zài wèi )， qī jiān liú wáng dá 17 nián。 jiā xì jī tū shì zhèng zhuāng gōng de cì zǐ， mǔ qīn shì sòng guó yōng shì nǚ ( chēng yōng jí， yīn yōng shì yuán chū jí xìng )。 ...

sòng zhuāng gōng， yuán míng zǐ féng， sòng mù gōng zhī zǐ。 zǎo nián zài zhèng guó dāng rén zhì。 sòng shāng gōng shí nián（ qián 710 nián） huá dū jiàn shāng gōng cháng nián yòng bīng， shā kǒng fù jiā， duó qí qī， yòu shì jūn 'ér lì gōng zǐ féng， shì wéi sòng zhuāng gōng， huá dū rèn tài zǎi。

wèi xuān gōng（？ － qián 700 nián 11 yuè 18 rì）， chūn qiū shí dài wèi guó dì shí wǔ rèn guó jūn， běn míng jī jìn， fù qīn shì wèi zhuāng gōng。 tā kě néng yīn wéi zài zhōu xū zhī luàn shí bìnàn yú xíng guó， hòu lái wèi guó rén duì zhōu xū fǎn gǎn， yīn cǐ shā sǐ zhōu xū， bìng cóng xíng guó yíng lì gōng zǐ jìn， shì wéi xuān gōng（ zài wèi qī jiān： qián 718 nián－ qián 700 nián）。 ...

xǔ huán gōng， jí jiāng zhèng， wéi chūn qiū zhū hóu guó xǔ guó jūn zhù zhī yī， zài wèi qī jiān wéi qián 711 nián─ qián 698 nián。

chén lì gōng， jí guī yuè， wéi chūn qiū zhū hóu guó chén guó jūn zhù zhī yī， tā wéi chén huán gōng 'ér zǐ， chéng xí shū fù chén fèi gōng dān rèn gāi guó jūn zhù， zài wèi qī jiān wéi qián 707 nián 8 yuè zhì qián 700 nián 8 yuè， gòng zài wèi 7 nián。

cài huán hóu， jí jī fēng rén， wéi chūn qiū zhū hóu guó cài guó jūn zhù zhī yī， tā wéi cài xuān hóu 'ér zǐ， chéng xí cài xuān hóu dān rèn gāi guó jūn zhù， zài wèi qī jiān wéi qián 714 nián héng qián 695 nián， gòng 20 nián。 《 biǎn què jiàn cài huán gōng》 yī wén zài biǎn què jiàn cài huán gōng， gào zhī bìng zài còu lǐ（ pí fū biǎo miàn）， bù zhì jiāng kǒng shēn， huán hóu bù tīng。 yī gè duō yuè hòu， huán hóu bìng zhòng 'ér sǐ。

yàn xuān hóu， yàn mù hóu zhī zǐ。 yàn xuān hóu wǔ nián（ qián 706 nián） shān róng yuè guò yàn dì fá qí guó， shuāng fāng zhàn yú qí jiāo。 zài wèi shí sān nián zú， zǐ yàn huán hóu lì。

cáo lí gōng， jí jī yí， wéi chūn qiū zhū hóu guó cáo guó jūn zhù zhī yī， tā wéi cáo zhuāng gōng 'ér zǐ， chéng xí cáo zhuāng gōng dān rèn gāi guó jūn zhù， zài wèi 9 nián。

zhōu píng gōng jī jūn chén zhōu chéng wáng 11 nián──？ zhōu wén gōng cì zǐ 《 jīn běn zhú shū jì nián》

zhū zǐ xià fù cáo xià fù qián 780 nián－？ zhū wǔ gōng zhī zǐ 《 gōngyángzhuàn · zhāo gōng sān shí yī nián》

jǔ zǐ cí yú qī jǐ cí yú qī zhōu wǔ wáng yuán nián－？

téng cuò shū， jí jī xiù， wéi chūn qiū zhū hóu guó téng guó jūn zhù zhī yī， shì téng guó dì yī rèn jūn zhù， zhōu wǔ wáng zhī dì。 zài wèi nián bù xiáng。

qǐ jìng gōng（－ qián 681 nián）， zhōng guó zhōu cháo chūn qiū shí qī de qǐ guó dì 6 rèn jūn zhù， qǐ wǔ gōng zhī zǐ， zú yú qián 681 nián， zài wèi gòng 23 nián。

wēn， dōng zhōu wáng jī zhī nèi de xiǎo guó。 shǐ zǔ wéi zhōu wǔ wáng de sī kòu sū fèn shēng。 wēn guó dū yì wéi wēn yì， guó jūn chēng wēn zǐ， huò yǐ guó jūn sū shì 'ér chēng sū zǐ。 《 chūn qiū zuǒshìzhuàn · yǐn gōng sān nián》 jìzǎi zhèng guó jūn duì shōu wēn dì zhī mài hé chéng zhōu zhī hé， dǎo zhì zhōu cháo yǔ zhèng guó de jiāo 'è。 ...

chéng ...

xī guó guó， wéi zhōu wén wáng yì mǔ dì guó zhòng de fēng guó。 zhōu wǔ wáng miè wáng shāng cháo hòu， zhōu wén wáng de liǎng gè dì dì， jiù shì zhōu wǔ wáng de liǎng gè shū shū， dōubèi fēng wéi guó guó guó jūn。 qí zhōng yī gè bèi fēng zài yōng dì， wèi zhì zài shǎn xī bǎo jī yī dài， chēng zuò xī guó， lìng wài yī gè bèi fēng zài zhì dì（ jīn hé nán xíng yáng）， bèi chēng zuò dōng guó。 ...

zhào guó， wéi xī zhōu de jī nèi fēng guó， shì xī zhōu、 chūn qiū shí dài zhū hóu guó zhī yī。 qǐ yuán zhào gōng shì wéi zhōu shì sān gōng zhī yī。 zhōu wǔ wáng shí， fēng tóng zú rén yú dōng fāng wéi zhū hóu， zhào gōng shì shòu fēng yú yàn dì， dàn tā bìng wèi qián wǎng， yóu zhǎngzǐ kè qián wǎng jiù rèn， zì jǐ zé liú zài gǎo jīng（ jīn shǎn xī shěng cháng 'ān xiàn） yǔ zhōu gōng dàn、 bì gōng gāo yī qǐ fǔ zuǒ tiān zǐ。 ...

jì guó， shì wèi yú shāng cháo dōng fāng de zhū hóu guó， guó zuò yán xù dào xī zhōu dào chūn qiū shí dài。 guó jūn wéi jiāng xìng。 guó dū jì， wèi yú shān dōng bàn dǎo zhōng běi bù， bó hǎi lāi zhōu wān de xī nán 'àn de jīn shòu guāng shì（ shòu guāng xiàn jì tái xiāng nán）。 ...

liǎo guó， shì zhōng guó lì shǐ shàng chūn qiū shí dài de zhū hóu guó。 chūn qiū shí dài yòu liǎng gè tóng míng de liǎo guó。 yī gè shì《 chūn qiū zuǒshìzhuàn · huán gōng shí yī nián》 jìzǎi de gōng yuán qián 701 nián jí chǔ wǔ wáng sì shí nián，“ yún rén jūn yú pú sāo， jiāng yǔ suí、 jiǎo、 zhōu、 liǎo fá chǔ shī”。 ...

jiǎ ...

dèng guó， zhōng guó shāng dài、 xī zhōu、 chūn qiū shí qī zhū hóu guó。 màn xìng。 guó xìng màn xìng jué wèi hóu jué guó dū hé nán dèng zhōu， lìng shuō hú běi shěng xiāng fán shì běi shǐ fēng cǐ guó zhě shāng cháo wǔ dīng wáng shǐ zǔ zǐ màn xīng wáng nián dài shāng cháo zhōng hòu qī zhì chūn qiū shí qī miè wáng yuán yīn bèi chǔ guó miè wáng shǐ shū jìzǎi 《 zuǒzhuàn · zhuāng gōng liù nián》 dì lǐ wèi zhì qí dì zài xiàn zài de hé nán dèng zhōu。 ...

lài ...

xú guó， shì xī zhōu、 chūn qiū shí dài de zhū hóu guó zhī yī， guó jūn wéi yíng xìng。 yòu chēng xú róng， yì chēng xú yí huò xú fāng， wéi dōng yí jí tuán zhī yī。 xià dài zhì zhōu dài， fēn bù zài jīn huái hé zhōng xià yóu（ jīn jiāng sū shěng xī běi bù hé 'ān huī shěng dōng běi bù）。 ...

xī ...

gēn jù kǎo gǔ yán jiū jí yí chuán xué fēn xī， zhì shǎo zài 24,500 nián qián yù kōng běi bù jí yòu rén lèi huó dòng， ér nán 'ān dà lüè de rén lèi huó dòng kě yǐ zhuī sù dào gōng yuán qián 7,500 nián。 jiù kè luó píng dì hé lán yú dòng xué yí jì shì jiā ná dà jìng nèi zuì gǔ lǎo de rén lèi jū zhù dì。 ...

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

gēn jù dì zhì xué jiā de kàn fǎ， dāng rén lèi yǐ jīng chū xiàn shí， bù liè diān dǎo hái yǔ 'ōu zhōu dà lù pí lián， bìng wèi gū xuán hǎi wài， ér jù tǐ de fēn lí shí jiān hái nán yǐ huí dá。 yòu xué zhě rèn wéi zài cóng yuǎn gǔ yī zhí yán xù dào jù jīn yī wàn nián qián de hòu bīng chuān jì， tā yǔ 'ōu zhōu dà lù zuì hòu lián jiē chū céng jīng shí héng kuà xiàn jīn běi hǎi nán bù qiǎn chù de yī piàn zhǎo zé dì dài， huò zhě shì yī piàn shàng wèi chén rù shuǐ zhōng de dà lù jià dì qū。 ...

dì yī cì tiě qì shí dài（ qián 850 nián - qián 450 nián） de bù qiú fēn lì xiāng duì dì， sù zhū kǎo gǔ fā xiàn de huà， zé néng ràng wǒ men bǐ jiào què dìng dì chóngxiàn wǎn qī shí qì shí dài、 qīng tóng shí dài xiāng duì wěn dìng de shè huì zhī hòu， tū rán bào fā de jūn shì yǔ shè huì jù biàn。 ...

lù mǎ · páng péi liú sī（ NumaPompilius）， luó mǎ wáng zhèng shí qī dì 'èr rèn guó wáng。

gǔ xī là chí xù liǎo yuē 650 nián（ gōng yuán qián 800 nián - gōng yuán qián 146 nián）。 gǔ xī là de dì lǐ fàn wéi， chú liǎo xiàn zài de xī là bàn dǎo wài， hái bāo kuò zhěng gè 'ài qín hǎi qū yù hé běi miàn de mǎ qí dùn hé sè léi sī、 yà píng níng bàn dǎo hé xiǎo yà xì yà děng dì。 ...

ào 'ěr méi kè wén míng（ Olmec） shì yǐ zhī de zuì gǔ lǎo de měi zhōu wén míng。 tā yuē cún zài hé yú gōng yuán qián 1200 nián dào gōng yuán qián 400 nián， wèi zài yú xiàn zài de mò xī gē zhōng nán bù de rè dài yǔ lín zhōng， yǐ dà xíng de tóu bù diāo xiàng wén míng。 ...

xī là wén míng shì yī qún chéng shì guó jiā héng héng chéng bāng（ zuì zhòng yào de yòu yǎ diǎn、 sī bā dá、 dǐ bǐ sī、 kē lín sī hé xù lā gǔ） de jí hé， yōng yòu qiān chā wàn bié de zhèng tǐ hé wén huà， bāo kuò méi yòu xiān lì de gè zhǒng gè yàng de zhèng fǔ xíng tài、 zhé xué、 kē xué、 shù xué、 zhèng zhì、 tǐ yù、 xì jù hé yīnyuè。 ...

bā bǐ lún de lì shǐ dì wèi： bā bǐ lún yì jí“ shén zhī mén”， shì liǎng hé liú yù wén míng（ měi suǒ bù dá mǐ yà wén míng） de zhòng yào zǔ chéng bù fēn。 bā bǐ lún wáng guó fēn wéi gǔ bā bǐ lún wáng guó hé xīn bā bǐ lún wáng guó（ yě chēng jiā lè dǐ wáng guó）。 ...

gōng yuán qián 1000 nián dài qián qī， duì yà shù lái shuō shì yī gè fā zhǎn de hǎo shí qī， zài guó jì shàng， tā sì zhōu wú qiáng dí， āi jí zhèng zhí hòu wáng cháo shí dài， wú lì kuò zhāng yì cháng shòu dào wài zú rù qīn， xiǎo yà xì yà de hè tī bèi hǎi shàng mín zú róu lìn， nán fāng de bā bǐ lún yì guó shì lì ruò， dōng fāng de mǐ dǐ jí bō sī shàng wèi xīng qǐ， zhǐ yòu běi fāng de wū lā 'ěr tú chéng wéi yà shù wéi yī qiáng dí。 ...

shéng wén shí dài（ shéng wén shí dài、 じ ょ う も んじ だ い）， shì rì běn shí qì shí dài hòu qī， yuē yī wàn nián yǐ qián dào gōng yuán qián yī shì jì qián hòu de shí qī。 shǐ yòng shéng wén shì táo qì de shí dài。 jù jīn yuē 1 wàn nián qián， qì hòu biàn nuǎn， hǎi píng miàn shàng shēng， zhì shǐ rì běn yǔ dà lù fēn lí， biàn chéng liè dǎo。 ...

āi jí dào liǎo 'èr shí wáng cháo yǐ hòu， yī xì liè de nú lì qǐ yì dǎo zhì guó lì shuāi jié， kāi shǐ liǎo kuà yuè 5 gè wáng cháo de dì sān zhōng jiān shí qī（ qián 1070 nián－ qián 664 nián）， qí jiān de wáng cháo yòu dì 'èr shí yī、 èr shí 'èr、 èr shí sān、 èr shí sì hé 'èr shí wǔ wáng cháo。

āi lán ( yīng wén： Elam)， yòu yì yǐ lán huò 'è lán， shì yà zhōu xī nán bù de gǔ lǎo guó jiā， zài jīn tiān yī lǎng de xī nán bù， bō sī wān běi bù， dǐ gé lǐ sī hé dōng bù， xiàn chēng hú qí sī tǎn。 āi lán (Elam) shì yī lǎng de zuì zǎo wén míng， chǎn shēng zài yī lǎng gāo yuán yǐ wài de 'āi lán dì qū。 ...

mǐ dǐ wáng guó ( yòu chēng mǎ dài wáng guó、 mǐ dǐ yà wáng guó ) shì yī gè gǔ yī lǎng wáng guó， lǐng tǔ miàn jī zuì dà shí xī qǐ xiǎo yà xì yà yǐ dōng， dōng zhì bō sī wān běi bù。 tā men lì shǔ yìn 'ōu yǔ xì， shì dì yī pī zài yī lǎng gāo yuán dì qū dìng luò de mín zú。 ...

gōng yuán， yòu chēng xī yuán， shì“ gōng lì jì yuán” huò“ xī lì jì yuán” de jiǎn chēng， yǐ dāng shí rèn dìng de yé sū shēng nián（ zhōng guó hàn yuán shǐ yuán nián） wéi jì yuán yuán nián。 xī yuán jì nián zǎo xiān zài 'ōu zhōu děng jī dū jiào guó jiā cǎi yòng， xiàn zài chéng wéi guó jì tōng xíng de jì nián biāo zhǔn。 ...

qián gǔ diǎn qī jí mǎ yǎ wén huà xíng chéng qī， nián dài yuē dāng gōng yuán qián 2500 ～ gōng yuán 250 nián。 zài yóu kǎ tǎn bàn dǎo zhōng yāng pèi téng pén dì jí qí zhōu wéi shān gǔ yǐ chū xiàn dìng jū de nóng yè shēng huó， yù mǐ hé dòu lèi shì zhù yào de zuò wù； yóu tǔ tái、 jì tán děng zǔ chéng de zǎo qī jì sì zhōng xīn yě yǐ jiàn lì， cǐ hòu chū xiàn guó jiā méng yá， bìng chū xiàn xiàng xíng wén zì。

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

qián 1600 nián zuǒ yòu， shāng cháo zài zhōng guó de huáng hé liú yù jiàn lì， wén zì hé qīng tóng qì kāi shǐ chū xiàn。 qián 1046 nián wǔ wáng fá zhòu， jiàn lì zhōu cháo。 qián 770 nián， zhōu píng wáng dōng qiān， zhōng guó jìn rù chūn qiū zhàn guó shí qī， zhōng guó kāi shǐ shǐ yòng tiě qì。 qián 5 shì jì zuǒ yòu rú xué chū xiàn。