yán hé（ 432 nián zhēngyuè -435 nián zhēngyuè） shì běi wèi tài wǔ dì tuò bá dào de nián hào， lì shí 3 nián。 běi liáng hé gāo chāng zhèng quán céng yǐ yǔ yán hé xié yīn de yuán hé zuò wéi nián hào。

tài yán（ 435 nián zhēngyuè -440 nián liù yuè） shì běi wèi tài wǔ dì tuò bá dào de nián hào， lì shí 5 nián yú。 běi liáng zhèng quán céng yǐ yǔ tài yán xié yīn de tài yuán zuò wéi nián hào。

yuán jiā（ 424 nián héng 453 nián） shì nán cháo sòng huáng dì sòng wén dì liú yì lóng de nián hào， gòng jì 29 nián yú。 yóu yú sòng wén dì de 'ér zǐ liú shào shì fù zì lì gǎi yuán tài chū， tōng cháng de dì xì biǎo jiāng qí hòu jì wèi gǎi yuán xiào jiàn de sòng xiào wǔ dì dāng zuò jì chéng zhě； suǒ yǐ yǐ liǎng gè qián rèn jì rèn kuàng biǎo dá。

nán běi cháo shí qī shì liǎng jìn yǐ hòu zhōng guó lì shǐ shàng yī gè fēn liè shí qī， cóng gōng yuán 420 nián kāi shǐ， dào 589 nián jié shù， gòng 169 nián。 　　 gōng yuán 420 nián， dōng jìn dàjiàng liú yù fèi diào dōng jìn huáng dì zì lì， guó hào sòng。 cǐ hòu 160 duō nián jiān， nán fāng xiān hòu jīng lì liǎo sòng、 qí、 liáng、 chén sì gè cháo dài， lì shǐ shàng zǒng chēng wéi nán cháo。 ...

tài xīng（ 431 nián zhēngyuè héng 436 nián wǔ yuè） shì shí liù guó shí qī běi yàn zhèng quán， běi yàn zhāo chéng dì féng hóng de nián hào， gòng jì 5 nián yú。

chéng hé（ 433 nián sì yuè -439 nián jiǔ yuè）， huò zuò yǒng hé， shì shí liù guó shí qī běi liáng jūn zhù jù qú mù jiān de nián hào， gòng jì 6 nián yú。
yóu yú《 tài píng yù lǎn》 yǐn《 shí liù guó chūn qiū》 zuò yǒng hé nián hào， yīn cǐ《 zī zhì tōng jiàn · sòng jì · yuán jiā shí nián》 tiáo gēn suí； jìzǎi jì yuán de shū jí yòu gēn suí tōng jiàn de jìzǎi。 xué zhě gēn jù《 gāo sēng chuán》、《 wèi shū》 hé《 běi shǐ》 de xiāng tóng jìzǎi chéng rèn jù qú mù jiān de chéng hé nián hào， cóng 'ér rèn wéi yǒng hé nián hào wéi cuò wù。 lìng wài， gān sù chū tǔ de shí kè yòu “ …… yuán hé sān nián suì cì jiá xū ” zì yàng。 xué zhě rèn wéi yǒng hé nián hào kě néng yuán hèzhī cuò wù， dàn shì“ yuán hé sān nián suì cì jiá xū” zé zhǐ“ yuán hé yuán nián” yìng wéi rén shēn nián， yǔ shǐ shū jìzǎi de yǒng hé huò chéng hé de gān zhī jūn bù hé。

yáng nán dāng， dī rén， zài 429 nián zhì 442 nián jiān rèn chóu chí（ jīn zhōng guó gān sù nán yī dài） shǒu lǐng。 yáng nán dāng shì qián chóu chí shǒu lǐng yáng xuán zhī dì。 429 nián yáng xuán qù shì， qí zǐ yáng bǎo zōng jì wèi。 yáng nán dāng zhī qī yáo shì quàn nán dāng zì lì， nán dāng nǎi fèi bǎo zōng， zì chēng dū dū yōng、 liáng、 qín sān zhōu zhū jūn shì、 zhēng xī dàjiàng jūn、 kāi fǔ yí tóng sān sī、 qín zhōu cì shǐ、 wǔ dū wáng。 ...

liáng lǎo gān（？ － 550 nián）， wéi nán běi cháo shí qī dàng chāng guó jūn zhù zhī yī。 yuán wéi dàng chāng guó nèi de qiú cháng zhī yī。 xī wèi wén dì dà tǒng shí liù nián（ 550 nián）， lǎo gān xí jī yuán dàng chāng wáng liáng mí dìng， mí dìng táo bēn xī wèi， lǎo gān zì lì wéi dàng chāng wáng。 ...

huì wáng，（？－ 436 nián） jí mù guī， wéi 4－ 6 shì jì jiàn lì zhī tǔyùhún tǒng zhì zhě zhī yī， tā wéi wēi wáng 'ā chái tóng mǔ dì， chéng xí wēi wáng dān rèn shǒu lǐng， zài wèi qī jiān wéi 425 nián -436 nián。

yù jiǔ lǘ wú tí（？－ 444 nián）， jí chì lián kèhán， wéi yà zhōu měnggǔ yī dài gǔ guó róu rán de jūn zhù zhī yī， yù jiǔ lǘ wú tí wéi yù jiǔ lǘ dà tán zhī zǐ， 429 nián lì， 444 nián 9 yuè zú。

xiàng yán héng， wéi nán běi cháo shí qī dèng zhì shǒu lǐng zhī yī， èr shì qián shǒu lǐng wéi xiàng lǎn tí， zài wèi nián qī wéi？ nián héng 554 nián。 qí hòu yīn wài zú rù qīn， bù zú miè wáng。

yú tián（ yòu zuò yú zhì）， gǔ dài xī yù wáng guó， zhōng guó táng dài 'ān xī sì zhèn zhī yī。 gǔ dài jū mín shǔ sài zhǒng。 11 shì jì， rén zhǒng hé yǔ yán zhú jiàn huí gú huà。 yú tián dì chù tǎ lǐ mù pén dì nán yán， dōng tōng qiě mò、 shàn shàn， xī tōng suō chē、 shū lè， shèng shí lǐng dì bāo kuò jīn hé tián、 pí shān、 mò yù、 luò pǔ、 cè lè、 yú tián、 mín fēng děng xiàn shì， dū xī chéng（ jīn hé tián yuē tè gān yí zhǐ）。 ...

chē shī， gǔ dài zhōng yà dōng bù xī yù chéng guō zhū guó zhī yī。 guó dū jiāo hé（ jīn zhōng guó xīn jiāng tù lǔ fān xī běi）。 dōng nán tōng wǎng dūn huáng， xiàng nán tōng wǎng lóu lán、 shàn shàn， xiàng xī tōng wǎng yān qí， xī běi tōng wǎng wū sūn， dōng běi tōng wǎng xiōng nú， shì sī chóu zhī lù shàng de zhòng yào shāng zhàn。 ...

gēn jù kǎo gǔ yán jiū jí yí chuán xué fēn xī， zhì shǎo zài 24,500 nián qián yù kōng běi bù jí yòu rén lèi huó dòng， ér nán 'ān dà lüè de rén lèi huó dòng kě yǐ zhuī sù dào gōng yuán qián 7,500 nián。 jiù kè luó píng dì hé lán yú dòng xué yí jì shì jiā ná dà jìng nèi zuì gǔ lǎo de rén lèi jū zhù dì。 ...

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

luó mǎ tǒng zhì xià de gāo lú gāo lú zhàn zhēng [ luó mǎ rù qīn qián de gāo lú ] kǎi 'ěr tè rén cóng gōng yuán qián 7 shì jì zài jīn fǎ guó chū xiàn qián， jīng guò jǐ gè shì jì yǔ dāng dì yuán yòu jū mín de róng hé、 jiāo liú， zhì gōng yuán qián 1 shì jì zhōng， zài gāo lú gòng fēn wéi sān zhī， jí zhōng bù de gāo lú rén、 běi bù de bǐ 'ěr jí rén hé xī nán bù de 'ā jī tǎn rén。 ...

xī luó mǎ dì guó shì zhǐ luó mǎ dì guó yú 286 nián bèi dài kè lǐ xiān fēn wéi liǎng bù fèn hòu， wèi chù xī bù de dì guó； ér dōng bù de dì guó hòu lái bèi chēng wéi dōng luó mǎ dì guó huò bài zhàn tíng dì guó。 xī luó mǎ dì guó zhèng shì miè wáng yú 476 nián 9 yuè 4 rì， huáng dì luó mù lù sī · ào gǔ sī dōubèi 'ào duō yà sài wēi pò tuì wèi， ér yú xī yuán 480 nián huáng dì ní bō sī zhī sǐ hòu fēi zhèng shì miè wáng。 ...

bài zhàn tíng dì guó（ huò xiě zuò bài zhàn tíng dì guó； xī là yǔ： Βυζαντινήαυτοκρατορία）， yòu chēng dōng luó mǎ dì guó（ lā dīng wén： ImperiumRomanumOrientale）， wèi yú 'ōu zhōu dōng bù， lǐng tǔ céng bāo kuò yà zhōu xī bù hé fēi zhōu běi bù， shì gǔ dài hé zhōng shì jì 'ōu zhōu lì shǐ zuì yōu jiǔ de jūn zhù zhì guó jiā。 ...

bài zhàn tíng dì guó de lì shǐ yóu xué zhě AugustHeisenberg zǒng jié wéi“ guī yǐ jī dū jiào de xī là rén de luó mǎ guó” de lì shǐ。 zì luó mǎ dì guó fēn liè wéi dōng xī liǎng bù fēn， yǐ jí qí hòu xī luó mǎ dì guó de fù miè yǐ lái， xī là rén chéng wéi liǎo dì guó de zhù yào gōng mín， bìng zuì zhōng jiāng zhè liǎng zhǒng shēn fèn děng tóng liǎo qǐ lái。 ...

dé yì zhì (Deutsch) zhè gè cí dà yuē jiàn yú gōng yuán 8 shì jì， kāi shǐ jǐn zhǐ zài fǎ lán kè dì guó dōng bù dì qū shǐ yòng de yī zhǒng shǔ yú rì 'ěr màn yǔ zú de fāng yán。 kǎ 'ěr dà dì（ dé yǔ： KarlderGroße， jí fǎ yǔ de chá lǐ màn： Charlemagne） sǐ hòu， dì guó fēn liè， qí zhōng dōng fǎ lán kè hé xī fǎ lán kè de jiè xiàn dà yuē xiāng dāng yú luó màn yǔ zú hé rì 'ěr màn yǔ zú de jiè xiàn。 ...

sī jī tài rén (Scythians)， yòu yì xī gǔ tí rén、 xī xú yà rén huò sài xī yà rén； gǔ dài bō sī rén chēng zhī wéi Saka sài kè rén， fēn wéi dài jiān mào sài kè rén、 yǐn háo má zhī sài kè rén、 hǎi nà biān de sài kè rén； zhōng guó《 shǐ jì》、《 hàn shū》 chēng zhī wéi sài zhǒng、 jiān mào sài rén huò sà jiā rén， ...

tí 'ào tí huá kǎn wén míng qǐ shǐ yú xī yuán qián 200 nián zuǒ yòu， dà yuē zài xiàn zài mò xī gē de zhōng bù， shì gè zài 'ào 'ěr méi kè（ Olmec） wén míng miè wáng zhī hòu cái dàn shēng， yuē yǔ mǎ yǎ wén míng tóng qī de gǔ yìn dì 'ān wén míng， tí 'ào tí huá kǎn rén zài xī yuán yuán nián dào 150 nián jiān， jiàn zào liǎo yī gè rén kǒu yuē wéi 5 wàn de chéng shì， kān chēng shì zhěng gè měi zhōu dì qū zuì zǎo cún zài de chéng shì děng jí zhī jù luò， qí jiàn zào xǔ duō jīn zì tǎ。 ...

gǔ luó mǎ wén míng qǐ yuán yú yì dà lì zhōng bù tái bó hé rù hǎi chù， yǔ yán wéi lā dīng yǔ。 xiāng chuán gǔ luó mǎ chéng jiàn yú gōng yuán qián 753 nián， hòu lái zhú jiàn qiáng dà， zhēng fú liǎo zhōu wéi qí tā dì qū， nǎi zhì zhěng gè yì dà lì bàn dǎo hé dì zhōng hǎi zhōu wéi guǎng dà dì qū。 ...

xī là rén hé luó mǎ rén de yǐng xiǎng shí fēn míng xiǎn dì biǎo xiàn zài dāng dài 'ōu zhōu de yǔ yán、 sī xiǎng、 fǎ lǜ hé sī wéi fāng shì zhōng。 gǔ xī là shì yī qún chéng bāng de jí hé， cóng zhōng fā zhǎn chū liǎo zǎo qī de mín zhù zhì dù。 yǎ diǎn shì zuì qiáng dà de hé zuì fā dá de chéng shì， cóng bó lǐ kè lì shí dài kāi shǐ jiù shì zhī shí de yáo lán。 ...

luó mǎ dì guó bù duàn shōu dào lái zì běi 'ōu de xí jī， ér luó mǎ zuì zhōng yú 476 nián xiàn luò。 xī luó mǎ dì guó de zuì hòu yī gè luó mǎ huáng dì luó mù lù sī · ào gǔ sī dū xiàng rì 'ěr màn shǒu lǐng 'ào duō yà sài tóu jiàng。 yīng guó lì shǐ xué jiā 'ài dé huá · jí běn zài《 luó mǎ dì guó shuāi wáng shǐ》（ 1776） zhōng rèn wéi luó mǎ rén duò luò liǎo， sàng shī liǎo gōng mín de měi dé。 ...

āi sài 'é bǐ yà dì yī gè kě kǎo zhèng de wáng cháo shì xī yuán qián 1 shì jì de 'ā kè sēn wáng cháo。 bō sī de xiān zhī mó ní（ mó ní jiào de chuàng shǐ zhě） jiāng 'ā kè sēn yǔ luó mǎ、 bō sī hé zhōng guó bìng liè wéi dāng shí de sì dà qiáng guó。 ā kè sēn wáng cháo de qǐ yuán réng rán bù qīng chǔ， suī rán zhuān jiā men yǐ tí gōng liǎo tā men de tuī cè。 ...

xuān ...

“ gāo jù（ gōu） lì（ lí）”（ gōng yuán qián 37 nián - gōng yuán 668 nián） ( shǐ shū zhōng yě xiě zuò“ gāo jù lí”， jiǎn chēng“ jù l씓 jù lí”， xiàn yòu jiào“ gāo shì gāolí” ) shì gōng yuán qián yī shì jì zhì gōng yuán qī shì jì zài wǒ guó dōng běi dì qū hé cháo xiān bàn dǎo cún zài de yī gè mín zú zhèng quán , yǔ bǎi jì， xīn luó hé chēng cháo xiān sān guó shí dài。 ...

xīn luó（ gōng yuán qián 57 nián ～ 935 nián )， cháo xiān bàn dǎo sān guó zhī yī， cóng chuán yí shí dài kāi shǐ， lì guó cháng dá 992 nián， shì yà zhōu lì shǐ shàng lì guó shí jiān zuì cháng de guó jiā zhī yī。 gōng yuán 503 nián shǐ dìng guó hào wéi xīn luó。 xīn luó zuì chū yóu chén hán pǔ shì jiā zú de pǔ hè jū shì jū xī gān chuàng jiàn。 ...

bǎi jì（ qián 18 nián－ 660 nián）（ yòu chēng nán fú yú） shì gǔ dài cháo xiān bàn dǎo xī nán bù de guó jiā。 532 nián xīn luó jiān bìng gā yē hòu， zài cháo xiān bàn dǎo shàng bǎi jì yǔ gāo jù lì， xīn luó sān zú dǐng lì， zhè duàn shí jiān bèi lì shǐ xué jiā chēng wéi cháo xiān sān guó shí dài。 ...

wū dà wéi zài yà kè tí mǔ hǎi zhàn zhōng dǎ bài liǎo mǎ kè · ān dōng ní hé tuō lè mì wáng cháo de kè lì 'ào pà tè lā qī shì hòu， āi jí zài gōng yuán qián 30 nián chéng liǎo luó mǎ dì guó de yī gè xíng shěng。 luó mǎ rén yán zhòng yǐ lài 'āi jí hǎi yùn shū chū de liáng shí， luó mǎ jūn duì zài huáng dì rèn mìng de zhǎngguān de kòng zhì xià， zhèn yā pàn luàn、 qiǎngzhēng zhòng shuì、 dǎ jī qiáng dào， ér hòu zhě cǐ shí yǐ jīng chéng wéi yán zhòng de wèn tí。 ...

sà shān wáng cháo（ 226 nián -650 nián） shì bō sī zài gōng yuán 3 shì jì zhì 7 shì jì de tǒng zhì wáng cháo， yì shì bō sī zì 'ā qì měi ní dé dì guó zhī hòu de shǒu cì tǒng yī， bèi rèn wéi shì dì 'èr gè bō sī dì guó。 dāng shí sà shān wáng cháo yǔ zhōng yà de yìn dù guì shuāng wáng cháo jí 'ōu zhōu de luó mǎ dì guó bìng chēng， sān guó xióng bà 'ōu yà。 ...

yé sū（ yīng yì： Jesus； xī là yǔ： Ιησούς　 Χριστός[ hàn yǔ yīn yì wéi： lēng sōu sī kě lǐ sī táo sī ] gōng yuán 1 nián ~ yuē 30 nián） zhào jī dū jiào de dào lǐ， yé sū shì zào wù zhù tiān zhù shèng fù de 'ér zǐ， yǔ zhòu hé réndōu shì shèng fù suǒ chuàng zào de。 ...

gǔ diǎn qī（ yuē gōng yuán 250～ 900） mǎ yǎ wén huà jìn rù shèng qī， gè dì jiào dà guī mó de chéng shì hé jū mín diǎn shù yǐ bǎi jì， dōushì jù dì zì lì de chéng bāng xiǎo guó， shàng wèi xíng chéng tǒng yī guó jiā。 gè bāng shǐ yòng gòng tóng de xiàng xíng wén zì hé lì fǎ， chéng shì guī huá、 jiàn zhù fēng gé、 shēng chǎn shuǐ píng yě dà tǐ yī zhì。 ...

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

xī jìn yǒng jiā zhī luàn， dà liàng sài běi mín zú qiān rù zhōng guó jìng nèi， fēn fēn dú lì jiàn guó， shǐ chēng shí liù guó。 581 nián、 zhōng guó de nán běi cháo shí dài jié shù， suí cháo tǒng yī liǎo zhōng guó。

xiōng nú mín zú zài gǔ dài jiàn liǎo xiōng nú wáng guó。 xiōng nú wáng guó zhī hòu fēn liè chéng běi xiōng nú hé nán xiōng nú。 cǐ wài， róu rán wáng guó yě bèi rèn wéi shì yóu xiōng nú mín zú suǒ jiàn lì。 zhè sì gè guó jiā xiān hòu zài měnggǔ lì yà ( jiǎn chēng měnggǔ ) chēng wáng chēng bà。 ...