zhì zhì（ yuán nián： 1321 nián - mò nián： 1323 nián） shì yuán cháo shí yuán yīng zōng de nián hào， gòng jì 3 nián。
zhì zhì sān nián bā yuè yuán tài dìng dì jí wèi yán yòng。

zhì yuán shí wǔ nián (1278) shí yī yuè “ xīn chǒu， jiàn níng zhèng hé xiàn rén huáng huá， jí yán fū， lián luò jiàn níng、 kuò cāng jí shē mín fù zì chēng xǔ fū rén wéi luàn。 zhào diào bīng tǎo zhī。 ” yuán tíng pài wán zhě dū hé gāo xīng wéi fú jiàn zhēng mán dū zhèng fù dū yuán shuài， tǒng jūn jìn tǎo。 yòu shōu mǎi lìng yī zhī nóng mín jūn shǒu lǐng huáng huá， shòu yú zhēng mán fù dū yuán shuài， yǔ zhī tóng tǎo chén diào yǎn。

chá hé tái hàn guó（ ChagataiKhanate）， shì měnggǔ sì dàhán guó zhī yī， yóu chá hé tái jí qí 'ér zǐ hā lá xù liè jí tā de hòu rén guǎn lǐ， jiàn yú 1227 nián， yú 14 shì jì zhōng yè fēn wéi dōng xī liǎng bù fēn， 1369 nián xī chá hé tái hàn guó wáng yú tiē mù 'ér dì guó。 ...

kē 'ěr kè zī zú（ kē 'ěr kè zī yǔ： Кыргыз / قىرعىز）， yǔ jí 'ěr jí sī zú shì zhǐ tóng yī gè mín zú， shǔ yú hàn yǔ de tóng míng yì yì。 gāi mín zú zhù yào fēn bù yú zhōng yà， wéi jí 'ěr jí sī sī tǎn de zhù tǐ mín zú， duō xìn yǎng yī sī lán jiào。 ...

gōng yuán 1000 nián zuǒ yòu， ōu zhōu rén shǒu cì tà zú yú jiā ná dà。 hóng hú zǐ 'āi lǐ kè céng zài niǔ fēn lán dǎo de lán sài 'ào cí mù cǎo dì jiàn lì duǎn zàn de jū zhù diǎn。 zì běi 'ōu zhí mín zhě zhī hòu jiā ná dà yòu yī duàn shí jiān méi yòu yǔ 'ōu zhōu jiē chù， zhí dào 1497 nián yì dà lì rén qiáo wǎ ní · kǎ bó tuō（ JohnCabot） wéi yīng gé lán tàn suǒ jiā ná dà dà xī yáng yán 'àn。 ...

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

ài dé huá 'èr shì（ yīng wén míng EdwardII， 1284 nián 4 yuè 25 rì héng 1327 nián 9 yuè 21 rì）， yīng gé lán guó wáng（ 1307 nián héng 1327 nián zài wèi）， jīn què huā wáng cháo chéng yuán。 tā de yī shēng jiē wéi qí chǒng xìn de nòng chén hé pàn luàn de guì zú suǒ zhù zǎi， yǐ zhì zuì hòu bēi cǎn dì sǐ qù。 ...

féi lì wǔ shì（ 1293 nián héng 1322 nián）， fǎ guó kǎ pèi wáng cháo dì 14 rèn guó wáng， zì 1316 nián zhì 1322 nián zài wèi。 féi lì wǔ shì zài lǐ 'áng chū shēng， shì féi lì sì shì yǔ JoanIofNavarre de dì 'èr zǐ。 dēng jī qián de féi lì wǔ shì shì fǎ wáng yuē hàn yī shì de shè zhèng， yuē hàn yī shì shì lù yì shí shì de yí fù zǐ， chū shēng shù tiān hòu yāo zhé， yóu féi lì wǔ shì jì wèi。 ...

bài zhàn tíng dì guó（ huò xiě zuò bài zhàn tíng dì guó； xī là yǔ： Βυζαντινήαυτοκρατορία）， yòu chēng dōng luó mǎ dì guó（ lā dīng wén： ImperiumRomanumOrientale）， wèi yú 'ōu zhōu dōng bù， lǐng tǔ céng bāo kuò yà zhōu xī bù hé fēi zhōu běi bù， shì gǔ dài hé zhōng shì jì 'ōu zhōu lì shǐ zuì yōu jiǔ de jūn zhù zhì guó jiā。 ...

zhōng shì jì de yì dà lì zhǐ de shì gōng yuán 476 nián xī luó mǎ dì guó miè wáng zhì wén yì fù xīng qián qī zhè yī qī jiān nèi de yì dà lì。 zhōng shì jì zǎo qī luó mù lù sī， zuì hòu yī wèi xī luó mǎ dì guó huáng dì xī luó mǎ dì guó de fù miè zài chéng shòu liǎo cháng shí jiān guó nèi fǔ xiǔ de zhèng zhì、 jīng jì wèn tí qīn shí， yǐ jí mín zú dà qiān xǐ suǒ dài lái de pín fán de wài mán rù qīn xǐ jié zhī hòu， nèi yōu wài huàn yǐ jiǔ de xī luó mǎ dì guó zuì zhōng bēng kuì。 ...

bài zhàn tíng dì guó de lì shǐ yóu xué zhě AugustHeisenberg zǒng jié wéi“ guī yǐ jī dū jiào de xī là rén de luó mǎ guó” de lì shǐ。 zì luó mǎ dì guó fēn liè wéi dōng xī liǎng bù fēn， yǐ jí qí hòu xī luó mǎ dì guó de fù miè yǐ lái， xī là rén chéng wéi liǎo dì guó de zhù yào gōng mín， bìng zuì zhōng jiāng zhè liǎng zhǒng shēn fèn děng tóng liǎo qǐ lái。 ...

zài dì sì cì shí zì jūn dōng zhēng zhī hòu xíng chéng de líng suì hé bù wěn dìng de xiǎo guó， dà duō bèi hòu jì de xī là zhū guó suǒ shōu huí， bìng zài 14 dào 16 shì jì shí bèi 'ào sī màn dì guó chóngxīn zhēng fú。

shén shèng luó mǎ dì guó， quán chēng wéi dé yì zhì mín zú shén shèng luó mǎ dì guó huò rì 'ěr màn mín zú shén shèng luó mǎ dì guó（ dé yǔ :HeiligesRömischesReichdeutscherNation, lā dīng yǔ :SacrumRomanorumImperiumnationisGermanicae）， shì 962 nián zhì 1806 nián zài xī 'ōu hé zhōng 'ōu de yī gè fēng jiàn dì guó。 ...

yóu lǐ · dá ní luò wéi qí（ 1303 nián -1325 nián） shì mò sī kē dà gōng guó zhèng cè de chū chuàng zhě。 tā chōng dāng qīn chá hàn de gōng jù， cóng 'ér qiè qǔ hàn de quán lì， rán hòu yòng yǐ duì fù tóng tā jìng zhēng de wáng gōng men hé tā zì jǐ de chén mín。 ...

jīn zhàng hàn guó（ měnggǔ yǔ： АлтанОрдынулс， lā dīng zhuǎn xiě： AltanOrdynUls； tǔ 'ěr qí yǔ： AltınOrda； dá dá yǔ： AltınUrda； é wén： ЗолотаяОрда， lā dīng zhuǎn xiě： ZolotayaOrda； yīng wén： GoldenHorde）， ...

rén lèi zài mò xī gē huó dòng yǐ bèi zhèng shí kě yǐ zhuī sù dào sì wàn nián qián， jī yú gǔ dài de rén lèi zú jì de fā xiàn。 dà yuē jiǔ qiān nián qián， gǔ dài mò xī gē rén xùn huà yù mǐ， bìng tuī dòng nóng yè gé mìng， cóng 'ér dǎo zhì xíng chéng liǎo xǔ duō wén míng。 zhè xiē wén míng fā zhǎn chéng chéng shì、 jiàn zhù、 tiān wén yán jiū、 shù xué、 hé jūn duì。 yòu míng de wén míng xiàng shì 'ào 'ěr méi kè、 tí 'ào tí huá kǎn、 ā cí tí kè hé mǎ yǎ rén。

zhōng shì jì yī bān cóng 5 shì jì xī luó mǎ dì guó miè wáng kāi shǐ suàn qǐ， dào 1453 nián dōng luó mǎ dì guó shǒu dū jūn shì tǎn dīng bǎo bèi mù sī lín 'è tú màn tǔ 'ěr qí gōng xiàn wéi zhǐ。 yòu xiē xué zhě rèn wéi yīnggāi gèng zǎo huò zhě gèng wǎn。 xī luó mǎ dì guó miè wáng dǎo zhì xī 'ōu zhèng zhì tǐ zhì bēng kuì， dàn què xíng chéng liǎo yī gè tǒng yī de jī dū jiào tǒng zhì jié gòu。 ...

14 yǔ 15 shì jì shì zhōng shì jì wǎn qī。 zhì 1300 nián zuǒ yòu， ōu zhōu jǐ gè shì jì yǐ lái de fán róng hé zēngzhǎng kāi shǐ tíng zhì。 yī xì liè de jī huāng hé wēn yì， rú 1315-1317 nián dà jī huāng yǔ hēi sǐ bìng。 hēi sǐ bìng shì 'ōu zhōu shǐ shàng de zuì dà zāinàn zhī yī， yòu guò duō cì bào fā， dàn shì zuì yán zhòng de yī cì shì zài 14 shì jì zhōng qī， gū jì 'ōu zhōu rén kǒu de sān fēn zhī yī sǐ yú cǐ cì bào fā。 ...

suǒ luó mén wáng cháo de huáng dì mendōu xuān chēng tā men shì suǒ luó mén wáng hé shì bā nǚ wáng de zhí shǔ hòu yì。 1270 nián， ā mǔ lā kè (YekunoAmlak) jiàn lì liǎo xīn xīng de suǒ luó mén wáng cháo， dìng dū 'ān mǔ bó gé 'ěr。 zhè gè gǔ lǎo de wáng cháo yī zhí bù jiànduàn de cún zài dào 1974 nián。 ...

yìn jiā dì guó（ kè qiū yà yǔ： TawantinSuyu huò Tahuantinsuyo） shì 11 shì jì zhì 16 shì jì shí wèi yú měi zhōu de gǔ lǎo dì guó， qí bǎn tú dà yuē shì jīn rì nán měi zhōu de bìlǔ、 è guā duō 'ěr、 gē lún bǐ yà、 bō lì wéi yà、 zhì lì、 ā gēn tíng yī dài。 ...

ào sī màn dì guó、 è tú màn dì guó huò 'ào tuō màn dì guó（ ào sī màn tǔ 'ěr qí wén： دولتعالیهعثمانیه; tǔ 'ěr qí wén： Osmanlıİmparatorluğu） yòu chēng 'ào sī màn tǔ 'ěr qí dì guó、 tǔ 'ěr qí dì guó děng， wéi tū jué rén suǒ jiàn lì de yī gè dì guó。 ...

yuán hēng（ 1321 nián 'èr yuè 'èr shí sān rì zhì 1324 nián shí 'èr yuè jiǔ rì） shì rì běn de nián hào zhī yī。 zhè gè shí dài de tiān huáng shì hòu tí hú tiān huáng、 lián cāng mù fǔ zhēng yí dàjiàng jūn wéi shǒu bāng qīn wáng、 zhí quán wéi běi tiáo gāo shí。
yuán yìng sān nián 'èr yuè 'èr shí sān rì（ 1321 nián 3 yuè 22 rì） gǎi yuán yuán hēng
yuán hēng sì nián shí 'èr yuè jiǔ rì（ 1324 nián 12 yuè 25 rì） gǎi yuán zhèng zhōng

yuán yìng（ 1319 nián sì yuè 'èr shí bā rì zhì 1321 nián 'èr yuè 'èr shí sān rì） shì rì běn de nián hào zhī yī。 zhè gè shí dài de tiān huáng shì huā yuán tiān huáng yǔ hòu tí hú tiān huáng、 lián cāng mù fǔ zhēng yí dàjiàng jūn wéi shǒu bāng qīn wáng、 zhí quán wéi běi tiáo gāo shí。
wén bǎo sān nián sì yuè 'èr shí bā rì（ 1319 nián 5 yuè 18 rì） gǎi yuán yuán yìng
yuán yìng sān nián 'èr yuè 'èr shí sān rì（ 1321 nián 3 yuè 22 rì） gǎi yuán yuán hēng

1249 nián 11 yuè， ài yōu bǔ wáng cháo sǎ liè hā shì shì。 cì nián zǐ tū lán shā jì wèi， xuán bèi qí hòu mǔ shè zhé 'ěr · dù 'ěr qiǎn rén 'àn shā。 shè zhé 'ěr běn wéi tū jué huò yà měi ní yà nǚ nú， céng shì bā gé dá hā lǐ fā mù sī tái 'ěr suí mù， hòu shì sǎ liè hā。 ...

yī 'ér hàn guó（ Ilkhanate）， 1256 – 1335 nián， yòu yì yī lì hàn guó huò yī 'ěr hàn guó， shì měnggǔ sì dàhán guó zhī yī， yóu chéng jí sī hàn de sūn 'ér、 tuō léi de dì qī zǐ xù liè wù jí qí 'ér zǐ 'ā bā hā yǔ tā de hòu rén guǎn lǐ。 ...

yé sū（ yīng yì： Jesus； xī là yǔ： Ιησούς　 Χριστός[ hàn yǔ yīn yì wéi： lēng sōu sī kě lǐ sī táo sī ] gōng yuán 1 nián ~ yuē 30 nián） zhào jī dū jiào de dào lǐ， yé sū shì zào wù zhù tiān zhù shèng fù de 'ér zǐ， yǔ zhòu hé réndōu shì shèng fù suǒ chuàng zào de。 ...

hòu gǔ diǎn qī（ yuē 1000 ～ 1520） de wén huà yòu nóng hòu de mò xī gē fēng gé。 cóng mò xī gē nán xià de tuō 'ěr tè kè rén zhēng fú yóu kǎ tǎn， bìng yǐ qí qín yī chá wéi dū chéng。 jiàn zhù zhōng chū xiàn shí láng zhù qún jí yǐ huó rén wéi jì pǐn de“ shèng jǐng”、 qiú chǎng， hái yòu guān chá tiān xiàng de tiān wén tái hé mù qián bǎo cún zuì wán zhěng de gāo dà de jīn zì tǎ shì tái miào， chóng bài yǔ shé shén kuí zhā 'ěr kē yà tè 'ěr。 ...

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

13 shì jì chū， měnggǔ zài měnggǔ gāo yuán jué qǐ。 1227 nián měnggǔ miè xī xià， 1234 nián miè jīn cháo。 1231 nián kāi shǐ qīn lüè gāolí， 1259 nián gāolí chén fú。 1253 nián miè dà lǐ guó。 1257 nián rù qīn yuè nán chén cháo， dàn shī bài。 1271 nián yuán shì zǔ zài zhōng yuán chéng lì liǎo yuán cháo， yǔ sì dà hàn guó bìng liè。 ...

xiōng nú mín zú zài gǔ dài jiàn liǎo xiōng nú wáng guó。 xiōng nú wáng guó zhī hòu fēn liè chéng běi xiōng nú hé nán xiōng nú。 cǐ wài， róu rán wáng guó yě bèi rèn wéi shì yóu xiōng nú mín zú suǒ jiàn lì。 zhè sì gè guó jiā xiān hòu zài měnggǔ lì yà ( jiǎn chēng měnggǔ ) chēng wáng chēng bà。 ...