【báihuàwén】 jiǎ yì bèi biǎn cháng shā， jū cǐ suī zhǐ sān nián； qiān qiū wàn dài， cháng gěi chǔ kè liú xià shāng bēi。
gǔ rén qù hòu， wǒ dú xiàng qiū cǎo zhōng mì jì； jiù zhái xiāo tiáo， zhǐ jiàn hán lín pī zhe yú huī。
hàn wén dì suī shì míng zhù， què huáng 'ēn tài bó， xiāng shuǐ wú qíng， píng diào qū yuán qǐ yòu rén zhī？
chén jì de jiāng shān， cǎo mù yáo luò de dì fāng， kě lián nǐ， wèihé lái dào zhè hǎi jiǎo tiān yá？

【zhùshì】 １、 zhé huàn： guān lì bèi biǎn zhí liú fàng。
２、 qī chí： jū liú。
３、 chǔ kè： zhǐ jiǎ yì， yě bāo kuò zì jǐ hé bié de yóu rén。 cháng shā gǔ shǔ chǔ guó jìng。
４、 hàn wén jù： hàn wén dì zài lì shǐ shàng yòu míng zhù zhī chēng， dàn tā dài zhōng bù néng zhòng yòng jiǎ yì， zuì hòu yòu chū yì wéi liáng huái wáng tài fù， liáng wáng zhuì mǎ sǐ， yì yīn cǐ yě yì yù 'ér sǐ。
５、 xiāng shuǐ jù： jiǎ yì wǎng cháng shā， dù xiāng shuǐ shí， céng wéi fù yǐ diào qū yuán。

【shǎng xī】 　　shī sì shì zuò zhě fù pān zhōu（ jīn guǎng dōng mào míng shì） biǎn suǒ， lù guò cháng shā shí suǒ zuò。 shǒu lián xiě jiǎ yì sān suǒ zhé guān， luò dé " wàn gǔ " liú bēi。 míng xiě jiǎ yī， àn yù zì shēn qiān zhé。 hàn lián xiě gǔ zhái xiāo tiáo lěng luò de jǐng sè， " qiū cǎo "、 " hán lín "、 " rén qù "、 " rì xié "， yī pài 'àn rán qì xiàng。 jǐng lián xiě jiǎ yì jiàn shū， dāng nián píng diào qū zǐ。 yǐn yuē lián xì zì jǐ 'ér jīn lìn diào jiǎ yì。 wěi lián xiě zhái qián pái huái， mù sè gèng nóng， qiū sè gēngshēn， shū fā fàng zhú tiān yá de 'āi wǎn tàn kuì。
　　 quán shī suī shì diào gǔ， shí zài shāng jīn， jiè lián jiǎ yǐ zì lián。 yǔ fāng hán xù yùn jiè， gǎn qíng 'āi chǔ dòng rén。
　　
　　[ jiàn shǎng ]
　　 zhè shì yī piān kān chēng táng shī jīng pǐn de qī lǜ。 shī de nèi róng， yǔ zuò zhě de qiān zhé shēng yá yòu guān。 liú cháng qīng “ gāng 'ér fàn shàng， ér zāo qiān zhé ”（ gāo zhòng wǔ《 zhōng xīng jiān qì jí》）。 dì yī cì qiān zhé zài táng sù zōng zhì dé sān nián（ 758） chūn tiān， yóu sū zhōu cháng zhōu xiàn wèi bèi biǎn wéi pān zhōu nán bā（ jīn guǎng dōng mào míng nán） xiàn wèi；
　　
　　　　 dì 'èr cì zài táng dài zōng dà lì bā nián（ 773） zhì shí 'èr nián jiān de yī gè shēn qiū， yīn bèi wū xiàn， yóu huái xī 'è yuè zhuǎn yùn liú hòu bèi biǎn wéi mù zhōu（ zhè jiāng jiàn dé） sī mǎ。 cóng zhè shǒu shī suǒ miáo xiě de shēn qiū jǐng xiàng lái kàn， shī dāng zuò yú dì 'èr cì qiān zhé lái dào cháng shā de shí hòu， nà shí zhèng shì qiū dōng zhī jiāo， yǔ shī zhōng jié lìng qià xiāng fú hé。
　　
　　　　 zài yī gè shēn qiū de bàng wǎn， shī rén zhǐ shēn lái dào cháng shā jiǎ yì de gù jū。 jiǎ yì， shì hàn wén dì shí zhù míng de zhèng lùn jiā， yīn bèi quán guì zhòngshāng， chū wéi cháng shā wáng tài fù sān nián。 hòu suī bèi zhào huí jīng chéng， dàn bù dé dà yòng， yì yù 'ér sǐ。 lèi shìde zāo yù， shǐ liú cháng qīng shāng jīn huái gǔ， gǎn kǎi wàn qiān， ér yín 'ò chū zhè shǒu lǜ shī。“ sān nián zhé huàn cǐ qī chí， wàn gǔ wéi liú chǔ kè bēi。”“ sān nián zhé huàn”， zhǐ luò dé“ wàn gǔ” liú bēi， shàng xià jù yì gōu lián xiāng shēng， hū yìng jǐn còu， gěi rén yǐ yì yù chén zhòng de bēi liáng zhī gǎn。“ cǐ” zì， diǎn chū liǎo“ jiǎ yì zhái”。“ qī chí”， xiàng niǎo 'ér nà yàng de liǎn chì xiē xī， fēi bù qǐ lái， zhè zhǒng shēng huó běn jiù shì jīng huáng bù 'ān de， yòng yǐ 'àn yù jiǎ yì de chà chì shī yì， shì qià qiē de。“ chǔ kè”， liú luò zài chǔ dì de kè zǐ， biāo jǔ jiǎ yì de shēnfèn。 yī gè“ bēi” zì， zhí guàn piān mò， diàn dìng liǎo quán shī qī chuàng yōu fèn de jī diào， bù jǐn qièhé jiǎ yì de yī shēng， yě 'àn yù liǎo liú cháng qīng zì jǐ qiān zhé de bēi kǔ mìng yùn。
　　
　　　　“ qiū cǎo dú xún rén qù hòu， hán lín kōng jiàn rì xié shí。” hàn lián shì wéi rào tí zhōng de“ guò” zì zhǎn kāi miáo xiě de。“ qiū cǎo”，“ hán lín”，“ rén qù”，“ rì xié”， xuàn rǎn chū gù zhái yī piàn xiāo tiáo lěng luò de jǐng sè， ér zài zhè yàng de fēn wéi zhōng， shī rén hái yào qù“ dú xún”， yī zhǒng jǐng yǎng xiàng mù、 jì mò xīng tàn de xīn qíng， yóu rán 'ér shēng。 hán lín rì xié， bù jǐn shì yǎn qián suǒ jiàn， yě shì jiǎ yì dāng shí de shí jì chǔjìng， yě zhèng shì lǐ táng wáng cháo wēi dài xíng shì de xiě zhào。 yì yǐ“ kōng jiàn” èr zì， gèng jìn yī céng dì bǎ zhé rén qí wěi， huí tiān fá shù、 wú kě nài hé de tòng kǔ hé chàng wǎng， shū xiěde qìn rén xīn pí。 zhè liǎng jù shī hái huà yòng liǎo jiǎ yì《 fú niǎo fù》 de jù zǐ。 jiǎ yì zài cháng shā shí， kàn dào gǔ rén yǐ wéi bù xiáng de fú niǎo， shēn gǎn zì jǐ de bù xìng， yīn 'ér zài fù zhōng fā chū liǎo“ gēng zǐ rì xié xī， fú jí yú shè”、“ yě niǎo rù shì xī， zhù rén jiāng qù” de gǎn kuì。 liú cháng qīng jiè yòng qí zì miàn， chuàng zào liǎo“ rén qù hòu”、“ rì xié shí” de bèi jué 'àn rán de qì fēn。
　　
　　　　“ hàn wén yòu dào 'ēn yóu bó， xiāng shuǐ wú qíng diào qǐ zhī？” jǐng lián cóng jiǎ yì de jiàn shū， yǐn yǐn lián xì dào zì jǐ。 chū jù yào zhù yì yī gè“ yòu dào”， yī gè“ yóu” zì。 hào chēng“ yòu dào” de hàn wén dì， duì jiǎ yì shàng qiě zhè yàng bó 'ēn， nà me， dāng shí hūn kuì wú néng de táng dài zōng， duì liú cháng qīng dāng rán gèng tán bù shàng shénme 'ēn yù liǎo； liú cháng qīng de yī biǎn zài biǎn， chén lún kǎn kě， yě jiù shì bì rán de liǎo。 zhè jiù shì suǒ wèi“ yán wài zhī yì”。 shī rén jiāng 'àn fěng de bǐ chù qū zhé dì zhǐ xiàng dāng jīn huáng shàng， shǒu fǎ shì xiāng dāng gāo miào de。 jiē zhe， bǐ fēng yī zhuǎn， xiě chū liǎo zhè yī lián de duì jù“ xiāng shuǐ wú qíng diào qǐ zhī”。 zhè yě shì pō dé hán xù zhī miào de。 xiāng shuǐ wú qíng， liú qù liǎo duō shǎo nián guāng。 chǔ guó de qū yuán nǎ néng zhī dào shàng bǎi nián hòu， jiǎ yì huì lái dào xiāng shuǐ zhī bīn diào niàn zì jǐ（ jiǎ yì xiě yòu《 diào qū yuán fù》）； xī hàn de jiǎ yì gèng xiǎng bù dào jìn qiān nián hòu de liú cháng qīng yòu huì yíng zhe xiāo sè de qiū fēng lái píng diào zì jǐ de yí zhǐ。 hòu lái zhě de xīn qū， hèn bù qǐ gǔ rén yú dì xià lái qīng tīng， dāng shì gèng yòu shuí néng lǐ jiě ní！ shī rén yóu zhōng dì zài xún qiú zhī yīn， nà zhǒng yì yù wú sù、 tú hū fù fù de xīn jìng， kè huà dé rú cǐ dòng qíng， rú cǐ zhēn qiē。
　　
　　　　“ jì jì jiāng shān yáo luò chù， lián jūn hé shì dào tiān yá！” dú cǐ wěi lián de chū jù， hǎo xiàng liú cháng qīng jiù zhàn zài wǒ men miàn qián。 tā zài zhái qián pái huái， mù sè gèng nóng liǎo， jiāng shān gèng qū jì jìng。 yī zhèn qiū fēng lüè guò， huáng yè fēn fēn piāo luò， zài kū cǎo shàng luàn wǔ。 zhè fú huāng cūn rì mù tú， bù zhèng shì liú cháng qīng huó dòng de diǎn xíng huán jìng？ tā xiàng zhēng zhe dāng shí guó jiā de shuāi bài jú shì， yǔ dì sì jù de“ rì xié shí” yìng chèn zhào yìng， jiā zhòng liǎo shī piān de shí dài qì xī hé gǎn qíng sè cǎi。“ jūn”， jì zhǐ dài jiǎ yì， yě zhǐ dài liú cháng qīng zì jǐ；“ lián jūn”， bù jǐn shì lián rén， gèng shì lián jǐ。“ hé shì dào tiān yá”， kě jiàn 'èr rén yuán běn bù yīnggāi fàng zhú dào tiān yá。
　　
　　　　 zhè lǐ de xián wài yīn shì： wǒ hé nín dōushì wú zuì de hē， wèishénme yào shòu dào zhè yàng yán lì de chéng fá！ zhè shì duì qiáng jiā zài tā men shēn shàng de bù hé lǐ xiàn shí de qiáng liè kòng sù。 dú zhe zhè gù wéi shè wèn de jié wěi， fǎng fó kàn dào liǎo shī rén yì zhì bù zhù de lèi shuǐ， tīng dào liǎo shī rén yī shēng shēng shāng xīn 'āi wǎn de tàn kuì。
　　
　　　　 zhè shǒu huái gǔ shī biǎo miàn shàng yǒng de shì gǔ rén gǔ shì， shí jì shàng hái shì zhuóyǎn yú jīn rén jīn shì， zì lǐ xíng jiān chù chù yòu shī rén de zì wǒ zài， dàn zhè xiē yòu xiěde bù nà me lù， ér shì hěn jiǎng jiū hán xù yùn jiè de， shī rén shàn yú bǎ zì jǐ de shēn shì jì yù、 bēi chóu gǎn xīng， qiǎo miào dì jié hé dào shī gē de xíng xiàng zhōng qù。 yú qū zhé chù wēi lù fěng shì zhī yì， gěi rén yǐ jǐng xǐng de gǎn jué。
　　
　　　　（ xú zhú xīn）