【báihuàwén】 hàn jiā de huáng shàng kàn zhòng qīng chéng qīng guó mào， lì zhì zhǎo yī wèi jué dài jiā rén。
kě xī dāng guó duō shǎo nián nǎ， yī zhí méi chù xún。
yáng jiā yòu wèi gāng zhǎngchéng de gū niàn， yǎng zài shēn guī lǐ méi rén jiàn guò tā róng yán。
tiān shēng lì zhì wú fǎ máimò， zhōng yú bèi xuǎn dào huáng shàng shēn biān。
tā huí tóu yān rán yī xiào， bǎi bān jiāo mèi tóng shí xiǎn xiàn chū lái。
liù gōng de fěn bái dài lǜ 'ā， lì kè quándōu tuì diào liǎo sè cǎi。
zhèng chūn hán， cì yù huá qīng chí， wēn quán shuǐ huá， xǐ tā jī fū rú níng jié de yóu zhī。
shì nǚ fú chū yù， zhèng jiāo lǎn wú lì， chū chéng 'ēn jiù zài zhè yī shí。
huā yī bān róng mào yún yī yàng bìnfà， jīn bù yáo zài tóu shàng chàn。 měi hǎo de chūn xiāo， chūn xiāo tài duǎn！
tài yáng duō gāo tiān yú cái zhēng yǎn， cóng cǐ zài bù zǎo zǎo shàng cháo qù hé nà xiē dà chén jiàn miàn。
zhuī péi huān lè， cìhou yàn xí， tā zǒng zài huáng dì shēn bàng zhuǎn。
chūn tiān suí cóng chūn yóu， yè wǎn yě shì tā dú zhàn。
hòu gōng měi rén 'ér sān qiān rén， duì sān qiān rén de chǒng 'ài dū jí zhōng zài tā yī shēn。
shēn gōng de yè wǎn， tā zhuāng shì hǎo liǎo qù cìhou shèng jūn。
yù lóu zhōng yàn huì， chūn tiān hé tā yī qǐ zuì dǎo liǎo rén。
jiě jiě dì xiōng dū fēng liǎo dà bāng， hǎo xiàn rén yā， yī jiā mén hù jìn shēng guāng。
jiào tiān xià zuò fù mǔ de xīn cháng， jué dé shēng nán 'ér hái bù rú shēng gè nǚ láng。
bì shǔ de lí gōng， gāo chā yún xiāo。 gōng zhōng xiānyuè piāo， rén jiān dào chù dōunéng tīng dào。
gōng lǐ huǎn gē màn wǔ， xú xú dì tánqín màn màn dì chuī xiāo。
huáng shàng zhěng tiān kàn， zǒng yě kàn bù bǎo。
shuí zhī dào yú yáng fǎn pàn de zhàn gǔ huì zhèn dì qiāo， bǎ ní cháng yǔ yī qū jīng pò liǎo！
huáng jiā chéng jué yān chén chū xiàn， tiān yú de dà jià， yī qiān liàng chē， yī wàn pǐ mǎ ， táo wǎng xī nán。
cái zǒu dào bǎi lái lǐ， zǒu zǒu yòu zhàn zhàn。 liù jūn bù kěn qián jìn kě zěn me bàn？
wǎn zhuǎn 'é méi jìng sǐ zài huáng shàng mǎ tí qián。
tā de huā diàn diū zài dì shàng méi rén shōu， hái yòu tā tóu shàng de fěi cuì qiáo ní， tā de jīn què， tā de yù sāo tóu。
huáng shàng yǎn zhe liǎn， xiǎng jiù jiù bù liǎo， huí tóu kàn， yǎn lèi hé xuè yī qǐ liú。
zhàn dào chā yún wān wān qū qū shàng jiàn gé， fēng guā qǐ huáng chén gé wài xiāo suǒ。
é méi dào shàng méi duō shǎo xíng rén， tiān yú jīng qí yě méi liǎo guāng cǎi， yáng guāng shì nà yàng tán bó。
shǔ jiāng shuǐ zhè me bì lǜ yō， shǔ shān zhè me qīng cuì， huáng shàng rì rì yè yè huái niàn qíng sī nán duàn jué。
lí gōng kàn jiàn yuè guāng shì shāng xīn yán sè， yè lǐ tīng yǔ dǎ zhàn líng yě shì duàn cháng shēng xī。
zǒng suàn yòu yī tiān， tiān xuán dì zhuǎn shèng jià dé huí jīng chéng， yòu zǒu dào zhè lǐ ── jiào rén pái huái bù rěn lí qù。
mǎ wéi pō xià ní tǔ zhōng jiān zhǎo bù zhe liǎo， měi rén dāng nián bái bái sǐ qù de nà kuài dì。
jūn chén hù xiāng kàn kàn， yǎn lèi sǎ yī jīn， xiàng dōng wàng， xìn mǎ yóu jiāng huí jīng chéng。
huí lái kàn kàn gōng yuàn yuán lín， tài yè chí fú róng wèi yāng gōng cuì liǔ yǐ jiù mèi rén。
nà fú róng huā duō xiàng tā de liǎn， nà liǔ yè duō xiàng tā de méi， jiàn huā jiàn liǔ zěn jiào rén bù luò lèi。
zěn bù gǎn chù 'ā， zài zhè chūn fēng chuī kāi táo lǐ huā de rì zǐ， zài zhè qiū yòng dǎ wú tóng luò yè de shí chén！
tài shàng huáng zhù nán nèi yǔ xī gōng， qiū cǎozhǎng xián tíng， bù sǎo tā mǎn jiē luò yè hóng。
dāng nián jiāo fáng jiān jiān qīng méi yǐ lǎo， lí yuán dì zǐ tóu shàng báifà chū shēng。
wǎn shàng yíng chóng fēi guò gōng diàn， tài shàng huáng qiǎo rán yì xiǎng。
yè lǐ tiǎo cán liǎo gū dēng shuì bù zhe， zhǐ tīng gōng zhōng zhōng gǔ chí chí qiāo xiǎng。
yè zhè me cháng， kàn kàn tiān shàng yín hé hái zài fā guāng。
tiān kuài liàng， hái bù liàng！ shuāng zhè me zhòng， fáng shàng yuān yāng wǎ zhè me lěng， cuì bèi bīng liáng， yòu shuí tóng yōng？
nǐ sǐ qù liǎo， wǒ hái huó zhe， cǐ bié yōu yōu yǐ jīng gé liǎo nián， cóng bù jiàn nǐ de líng hún jìn rù wǒ de mèng。
jīng chéng yòu wèi xiū liàn guò de lín qióng dào shì， néng yǐ jīng chéng bǎ wáng hún zhāo zhì。
kě gǎn dòng de shì shàng huáng niǎn zhuǎn huái niàn de shēn qíng， shǐ fāng shì yīn qín dì qù bǎ tā xún mì。
tā yù qì pái yún xiàng yī dào diàn guāng fēi xíng， shàng liǎo jiǔ tiān， yòu xià rù huáng quán， kě shì dōuméi jiàn dào tā de zōng yǐng。
hū rán tīng shuō hǎi shàng yòu zuò xiān shān， nà shān zài xū wú piāomiǎo zhōng jiān。
xiān shān lóu gé líng lóng sì duǒ duǒ cǎi yún， yòu xǔ duō měi miào de xiān zǐ。
qí zhōng yòu wèi jiào tài zhēn， xuě yàng jī fū huā yàng róng mào， tīng lái hǎo xiàng shì yào zhǎo de rén。
fāng shì dào liǎo xiān gōng， kòu xī xiāng de mén， bào shào xī de shì xiān rén xiǎo yù hé dǒng shuāng chéng。
tā tīng shuō hàn jiā tiān yú pài lái liǎo shǐ chén， bù yóu jīng duàn liǎo xiān jiā jiǔ huá zhàng lǐ de mèng。
tuī kāi zhěn chuān shàng yī xià dé chuáng lái， yín píng yǔ zhū lián dū yǐ cì dǎ kāi。
zhǐ jiàn tā tóu shàng yún jì bàn piān， gāng gāng shuì xǐng， huā guān hái méi zhěng hǎo biàn zǒu xià táng lái。
fēng chuī zhe tā de xiān yī piāo piāo xuán jǔ， hái xiàng dāng nián tā de ní cháng yǔ yī wǔ。
yù róng jì mò yī shuāng yǎn lèi làxià lái， hǎo sì chūn tiān yī zhī lí huā dài zhe yǔ。
tā hán qíng níng zì gǎn xiè jūn wáng： zì cóng shēng lí sǐ bié nán jiàn miàn， yīn xìn liǎng máng máng。
zhāo yáng diàn lǐ de 'ēn 'ài cóng cǐ duàn jué， péng lāi gōng lǐ de rì yuè zhè me màn cháng！
wǎng xià kàn rén jiān， zhǐ kàn jiàn yún wù kàn bù jiàn cháng 'ān， zhǐ néng jiāng jiù wù biǎo biǎo wǒ de shēn qíng， bǎ jīn chāi diàn hé liǎng yàng dōng xī dài hái。
jīn chāi liú yī gǔ， diàn hé liú yī shàn， wǒ men yī jiā fēn yī bàn。
zhǐ yào wǒ men de xīn xiàng jīn hé diàn yī yàng jiān láo， suī rán yuǎn gé tiān shàng yǔ rén jiān， zǒng hái néng xiāng jiàn！
lín zǒu dīng níng hái yòu yī jù huà 'ér jǐn yào， zhè jù shì yán zhǐ yòu tā hé wǒ zhī dào。
qī yuè qī rì cháng shēng diàn， bàn yè lǐ méi rén wǒ men liǎng gè huà qiāoqiāo： zài tiān shàng wǒ men dàn yuàn yǒng zuò bǐ yì niǎo， zài dì shàng wǒ men dàn yuàn shuǐ zuò lián lǐ zhī tiáo。
tiān cháng dì jiǔ yě yòu yī tiān huì zhōng jié， zhè hèn 'ā， cháng jiǔ bù duàn， yǒng bù huì yòu xiāo chú de nà yīzhāo。

【zhùshì】 【 qīng guó】 lǐ yán nián gē “ běi fāng yòu jiā rén， jué shì 'ér dú lì。 yī gù qīng rén chéng， zài gù qīng rén guó ”
【 yù yǔ】 tǒng zhì
【 gěng gěng】 míng liàng
【 yuān yāng wǎ】 wū wǎ yī fǔ yī yǎng kòu hé zài yī qǐ
【 jiōng】 mén shuān
【 wú tóng】 zài zhōng guó gǔ diǎn shī gē zhōng hé bā jiāo chàbù duō， dà duō biǎo shì yī zhǒng qī kǔ zhī yīn。 bái jū yì《 cháng hèn gē》：“ chūn fēng táo lǐ huā kāi rì， qiū yǔ wú tóng yè luò shí。” qiū rì bīng lěng de yǔ dǎ zài wú tóng yè shàng， hǎo bù lìng rén qī kǔ。 lǐ yù《 xiāng jiàn huān》：“ jì mò wú tóng， shēn yuàn suǒ qīng qiū。” wēn tíng yún《 gēnglòu zǐ》：“ wú tóng shù， sān gèng yǔ， bù dào lí qíng zhèng kǔ， yī yè yè， yī shēng shēng， kōng jiē dī dào míng。” lǐ qīng zhào《 shēng shēng màn》：“ wú tóng gèng jiān xì yǔ， dào huáng hūn， diǎn diǎn dī dī。” kě jiàn qiū yǔ dǎ wú tóng， bié yòu yī fēn chóu zī wèi。

【shǎng xī】 　　zhè shǒu shī shì zuò zhě de míng piān， zuò yú yuán hé yuán nián（ 806）。 quán shī xíng xiàng dì xù shù liǎo táng xuán zōng yǔ yáng guì fēi de 'ài qíng bēi jù。 shī rén jiè lì shǐ rén wù hé chuán shuō， chuàng zào liǎo yī gè huí xuán wǎn zhuǎn de dòng rén gù shì， bìng tōng guò sù zào de yì shù xíng xiàng， zài xiàn liǎo xiàn shí shēng huó de zhēn shí， gǎn rǎn liǎo qiān bǎi nián lái de dú zhě。
　　 shī de zhù tí shì“ cháng hèn”。 cóng“ hàn huáng zhòng sè sī qīng guó” qǐ dì yī bù fēn， xù shù 'ān shǐ zhī luàn qián， xuán zōng rú hé hàosè、 qiú sè， zhōng yú dé dào liǎo yáng shì。 ér yáng shì yóu yú dé chǒng， jī quǎn shēng tiān。 bìng fǎn fù xuàn rǎn xuán zōng zhī zòng yù， chén yú jiǔ sè， bù lǐ cháo zhèng， yīn 'ér niàng chéng liǎo“ yú yáng pí gǔ dòng dì lái” de 'ān shǐ zhī luàn。 zhè shì bēi jù de jī chǔ， yě shì“ cháng hèn” de nèi yīn。“ liù jūn bù fā wú nài hé” qǐ wéi dì 'èr bù fēn， jù tǐ miáo shù liǎo 'ān shǐ zhī luàn qǐ hòu， xuán zōng de cāng huáng chū táo xī shǔ， yǐn qǐ liǎo“ liù jūn” zhù mǎ yào qiú chú qù huò guó yāng mín de guì fēi“ wǎn zhuǎn 'é méi mǎ qián sǐ” shì bēi jù de xíng chéng。 zhè shì gù shì de guān jiàn qíng jié。 yáng shì guī yīn hòu， zào chéng xuán zōng jì mò bēi shāng hé chán mián fěi cè de xiāng sī。 shī yǐ suān cè dòng rén de yǔ diào， miáo huì liǎo xuán zōng zhè yī“ cháng hèn” de xīn qíng， jiū rén xīn tòng， cuī rén lèi xià。
　　“ lín qióng dào shì hóng dū kè” qǐ wéi dì sān bù fēn， xiě xuán zōng jiè dào shì bāng zhù yú xū wú piāomiǎo de péng lāi xiān shān zhōng xún dào liǎo yáng shì de zōng yǐng。 zài xiān jǐng zhōng zài xiàn liǎo yáng shì“ dài yǔ lí huā” de zī róng， bìng yǐ hán qíng mòmò， tuō wù jì cí， chóngshēn qián shì， biǎo shì yuàn zuò“ bǐ yì niǎo”、“ lián lǐ zhī”， jìn yī bù xuàn rǎn liǎo“ cháng hèn” de zhù tí。 jié jú yòu yǐ“ tiān hé dì jiǔ yòu shí jìn， cǐ hèn mián mián wú jué qī” shēn huà liǎo zhù tí， jiā zhòng liǎo“ cháng hèn” de fènliàng。
　　 quán shī xiě qíng chán mián fěi cè， shū hèn yǎo yǎo wú qióng。 wén zì 'āi yàn dòng rén， shēng diào yōu yáng wǎn zhuǎn， qiān gǔ míng piān， cháng dú cháng xīn。
　　 jīn rén dīng yì、 fāng chāo zài《（ cháng hèn gē） píng jià guǎn kuī》 yī wén zhōng rèn wéi， cǐ shī shì bái jū yì jiè duì lì shǐ rén wù de yǒng tàn， jì tuō zì jǐ de xīn qíng zhī zuò。 wén zhāng shuō， shī rén nián qīng shí yǔ chū shēn pǔ tōng rén jiā de gū niàn xiāng líng xiāng 'ài， dàn yóu yú mén dì guān niàn hé fēng shàng zǔ 'ài， méi néng zhèng shì jié hūn。 fēn shǒu shí， shī rén xiě liǎo“ bù dé kū， qián bié lí； bù dé yǔ， àn xiāng sī； liǎng xīn zhī wài wú rén zhī …… bǐ cǐ gān xīn wú hòu qī” de chén tòng shī jù。 wén zhāng zhǐ chū，《 cháng hèn gē》 zuò yú zuò zhě hūn qián jǐ gè yuè， shī rén wéi shī qù yǔ xiāng líng xiāng huì zhī kě néng 'ér tòng kǔ。 wèicǐ， dīng、 fāng 'èr rén rèn wéi，《 cháng hèn gē》 bìng bù shì duì lì shǐ de jì lù yǔ píng jià。“ zài tiān yuàn zuò bǐ yì niǎo， zài dì yuàn wéi lián lǐ zhī。 tiān cháng dì jiǔ yòu shí jìn， cǐ hèn mián mián wú jué qī”， zhèng shì shī rén jiè qián dài dì fēi de bēi jù， shū fā zì jǐ de tòng kǔ yǔ shēn qíng。
　　 cóng“ shī yán zhì”，“ shī chuán qíng” shàng shuō， dīng、 fāng 'èr rén zhī shuō bù wú dào lǐ。 dàn jiù zuò pǐn suǒ fǎn yìng de lì shǐ zhēn shí hé shè huì yì yì yǐ jí qiān bǎi nián lái de yǐng xiǎng 'ér yán， bù néng bù shuō tā shì lì shǐ de jì lù hé duì lì shǐ shì jiàn de píng jià。 zhì yú bái shì zì shēn yòu 'ài qíng bēi jù de jīng lì， wú yí yòu zhù yú tā duì lǐ yáng 'ài qíng bēi jù de tǐ chá hé fēn xī， cái shǐ qí shī xiěde jī lǐ xì nì， qíng zhēn yì qiē， fù yú wú qióng de yì shù mèi lì。
　　[ shǎng xī yī ]
　　 zhè shǒu shī zuò yú táng xiàn zōng yuán hé yuán nián（ gōng yuán 806 nián）， shí zuò zhě 35 suì， rèn zhōu zhì xiàn wèi。 guān yú zhè shǒu shī de xiě zuò yuán qǐ， jù bái jū yì de péng yǒu chén hóng shuō， tā yǔ bái jū yì、 wáng zhì fū sān rén yú yuán hé yuán nián shí yuè dào xiān yóu sì yóu wán。 ǒu rán jiān tán dào liǎo táng míng huáng yǔ yáng guì fēi de zhè duàn bēi jù gù shì， dà jiādōu hěn gǎn tàn。 yú shì wáng zhì fū jiù qǐng bái jū yì xiě yī shǒu cháng shī， qǐng chén hóng xiě yī piān zhuànjì， èr zhě xiāng fǔ xiāng chéng， yǐ chuán hòu shì。 yīn wéi cháng shī de zuì hòu liǎng jù shì“ tiān cháng dì jiǔ yòu shí jìn， cǐ hèn mián mián wú jué qī”， suǒ yǐ tā men jiù chēng zhè shǒu shī jiào《 cháng hèn gē》， chēng nà piān chuán jiào《 cháng hèn chuán》。
　　《 cháng hèn gē》 gòng fēn sān dà duàn， cóng“ hàn huáng zhòng sè sī qīng guó” zhì“ jīng pò《 ní cháng yǔ yī qū》” gòng sān shí 'èr jù wéi dì yī duàn， xiě táng míng huáng hé yáng guì fēi de 'ài qíng shēng huó、 ài qíng xiào guǒ， yǐ jí yóu cǐ dǎo zhì de huāng zhèng luàn guó hé 'ān shǐ zhī luàn de bào fā。 qí zhōng kāi tóu bā jù xiě yáng guì fēi de měi mào hé bèi táng míng huáng suǒ qiú dé。 míng shì táng huáng 'ér shī zhōng què shuō“ hàn huáng”， zhè shì táng cháo rén yóu xiě gǔ tí yuèfǔ liú xià lái de xí guàn。 qīng guó： zhǐ qīng guó qīng chéng de měi nǚ。 yù yǔ： zhǐ zuò huáng dì， tǒng zhì tiān xià。 cóng“ chūn hán cì yù huá qīng chí” dào“ bù zhòng shēng nán chóngshēng nǚ” de shí bā jù， xiě yáng guì fēi de shòu chǒng hé yóu cǐ xíng chéng de yáng shì jiā zú de háo guì。 huá qīng chí： zài jīn xī 'ān shì dōng lín tóng xiàn nán de lí shān shàng， shàng yòu huáng dì de xíng gōng， yǐ wēn quán wén míng。 níng zhī： bǐ yù rén de pí fū jié bái guāng rùn。 bù yáo： gǔ dài fù nǚ de yī zhǒng tóu shì。“ chūn xiāo kǔ duǎn rì gāo qǐ， cóng cǐ jūn wáng bù zǎo cháo”， xiě táng míng huáng de mí liàn shēng sè， huāng fèi zhèng shì。“ chéng huān shì yàn wú xián xiá， chūn cóng chūn yóu yè zhuān yè。 hòu gōng jiā lì sān qiān rén， sān qiān chǒng 'ài zài yī shēn。” xiě yáng guì fēi bèi chǒng de chéng dù， jiǎn zhí shì xíng yǐng bù lí。 jiē zhe zuò zhě yòu yòng hàn wǔ dì chǒng 'ài chén 'ā jiāo， yào wéi 'ā jiāo zào yī zuò jīn wū zǐ de diǎn gù lái bǐ yù liǎo tā men zhī jiān de guān xì。“ zǐ mèi xiōng dì jiē liè tǔ， kě lián guāng cǎi shēng mén hù。 suì lìng tiān xià fù mǔ xīn， bù zhòng shēng nán chóngshēng nǚ”。 yī rén dé dào， jī quǎn shēng tiān， yáng guì fēi yī rén shòu chǒng， yáng shì zú mén lì kè quán shì bī rén。 gē gē yáng guó zhōng dāng liǎo zǎixiàng， jǐ gè zǐ mèi dōubèi fēng wéi dà guó fū rén， zhēng quán dǒu fù， bù kě yī shì。 dù fǔ de《 lì rén xíng》 jiù shì xiě de zhè zhuāng shì。 huáng dì hòu fēi yě shì rén， yě yòu qíng yù， zhè diǎn yǔ píng mín méi yòu qū bié； dàn shì huáng dì shǒu zhōng yòu wú shàng de quán wēi， tā de qíng yù wǎng wǎng hé zhè zhǒng wú shàng quán wēi de yùn yòng mì bù kě fēn。 zhè jiù shǐ tā men de 'ài qíng xiào guǒ yǔ píng mín dà bù xiāng tóng liǎo。 hàosè bìng bù shì liǎo bù qǐ de zuì guò， dàn yóu hàosè 'ér dǎo zhì làn jiā fēng shǎng， shǐ huài rén qiè nòng quán bǐng， wěn luàn cháo gāng， zhè jiù lí wáng guó miè jiā bù yuǎn liǎo。 suǒ yǐ wǒ men píng lùn dì wáng de 'ài qíng yī dìng bù yào lí kāi tā men shēng huó de jù tǐ nèi róng jí qí shè huì xiào guǒ。“ lí gōng gāo chù rù qīng yún， xiān lè fēng piāo chù chù wén。 huǎn gē màn wǔ níng sī zhú， jìn rì jūn wáng kàn bù zú。” zhè sì jù yòu hé qián miàn de“ cóng cǐ jūn wáng bù zǎo cháo” xiāng hū yìng， jìn yī bù miáo xiě táng míng huáng de mí liàn shēng sè， huāng zhèng wù guó。 táng cháo tǒng zhì zhě zhè zhǒng háo huá shē chǐ de shēng huó， shì jiàn lì zài cán kù dì lüè duó láo dòng rén mín， shǐ láo dòng rén mín xiàn yú jí dù pín kùn de jī chǔ zhī shàng de。 dù fǔ zài《 zì jīng fù fèng xiān yǒng huái wǔ bǎi zì》 zhōng miáo xiě liǎo yī duàn táng míng huáng yǔ yáng guì fēi zài lí shān shàng de xiǎng lè shēng huó hòu， jiē zhe shuō：“ tóng tíng suǒ fēn bó， běn zì hán nǚ chū。 biān tà qí fū jiā， jù liǎn gòng chéng jué。” yòu shuō：“ zhū mén jiǔ ròu chòu， lù yòu dòng sǐ gǔ。 róng kū zhǐ chǐ yì， chóu chàng nán zài shù。” zhèng shì yīn wéi tǒng zhì jí tuán rú cǐ hūn yōng fǔ xiǔ， jiē jí máo dùn yòu rú cǐ jiān ruì， suǒ yǐ dāng 'ān lù shān zhè gè dà yě xīn jiā yī dàn fā qǐ pàn luàn， táng wáng cháo zhè zuò xuàn rén yǎn mùdì jīn zì tǎ lì kè jiù qīng dǎo bēng kuì liǎo。“ yú yáng pí gǔ dòng dì lái， jīng pò《 ní cháng yǔ yī qū》”， zhèng shì xíng xiàng dì shuō míng liǎo zhè yī guò chéng。 yú yáng： jùn míng， jùn zhì zài jīn tiān jīn jì xiàn。 zhè yī dài yòu shí chēng yú yáng jùn， yòu shí yòu chēng fàn yáng jùn。 ān lù shān dāng shí rèn fàn yáng、 píng lú、 hé dōng sān zhèn jié dù shǐ， dà běn yíng jiù zài yú yáng。 gǔ： jūn zhōng shǐ yòng de yuèqì。 yú yáng pí gǔ， jí zhǐ 'ān lù shān shuài lǐng de zào fǎn jūn duì； ān lù shān fā dòng pàn luàn zài táng xuán zōng tiān bǎo shí sì nián（ gōng yuán 755 nián） shí yī yuè。 ní cháng yǔ yī qū： wǔ qū míng， kāi yuán zhōng lái zì xī liáng。 jù shuō táng míng huáng céng qīn zì duì tā jìn xíng guò jiā gōng rùn sè， bìng wéi zhī zhì zuò gē cí。 yáng guì fēi jìn gōng hòu， shàn wéi cǐ wǔ。
　　 cóng“ jiǔchóng chéng jué yān chén shēng” dào“ hún bó bù céng lái rù mèng” gòng sì shí 'èr jù wéi dì 'èr duàn， xiě mǎ yì bīng biàn， yáng guì fēi bèi shā， yǐ jí cóng cǐ yǐ hòu táng míng huáng duì yáng guì fēi de zhāosī mù xiǎng， shēn qíng bù yí。 qí zhōng kāi tóu shí jù jiǎng mǎ wéi yì bīng biàn。 jiǔchóng chéng jué： zhǐ shǒu dū。 huáng dì de gōng tíng yòu jiǔ dào mén， gù chēng huáng gōng yuē jiǔchóng。 yān chén： zhǐ dí jǐng。 qiānshèng wàn qí xī nán xíng： zhǐ táng míng huáng děng lí cháng 'ān wǎng sì chuān táo páo， shì zài tiān bǎo shí wǔ nián（ gōng yuán 756 nián） liù yuè。 cuì huá： zhǐ huáng dì de yí zhàng。 xī chū dū mén bǎi yú lǐ， qí dì jí mǎ wéi yì， zài jīn shǎn xī xīng píng xī。 liù jūn： gǔ chēng tiān zǐ de jūn duì， zhè lǐ zhǐ táng míng huáng de wèi duì。 bù fā： bù zài jì xù qián jìn， zhè lǐ jí zhǐ bīng biàn。 dāng shí luàn bīng xiān shā liǎo yáng guó zhōng jí yáng guì fēi de liǎng gè zǐ mèi， yòu bī zhe táng míng huáng jiāng yáng guì fēi cì sǐ。 huā、 cuì qiáo、 jīn què chāi、 yù sāo tóu： dōushì yáng guì fēi tóu shàng de shì wù。“ huáng 'āi sǎnmàn fēng xiāo suǒ” yǐ xià bā jù xiě táng míng huáng zài qián wǎng chéng dū de lù shàng yǐ jí zài chéng dū de rì zǐ lǐ duì yáng guì fēi de sī niàn。 yún： shān zhōng de kōng zhōng tōng dào。 jiàn gé： jí jiàn mén guān， gǔ shí shǎn xī sì chuān jiān de xiǎn yào guān sài， zài jīn sì chuān jiàn gé xiàn dōng běi。 é méi shān： zài jīn sì chuān 'é méi xiàn xī nán， bù zài yóu shǎn xī rù sì chuān de lù shàng， zhè lǐ shì shī rén wéi qiáng diào chuān shǎn jiān shān lù jiān nán 'ér màn jiā duī qì。 lǐ bái《 shǔ dào nán》 zhōng yòu suǒ wèi“ xī dāng tài bái yòu niǎo dào， kě yǐ héng jué 'é méi diān。” tóng wù。“ tiān xuán dì zhuǎn huí lóng yù” yǐ xià sì jù xiě táng jūn shōu fù cháng 'ān hòu， táng míng huáng yóu chéng dū huí jīng zài cì jīng guò mǎ wéi yì shí de jiàn jīn sī xī， duì jǐng shāng qíng。 tiān xuán dì zhuǎn： zhǐ xíng shì biàn huà， táng jūn shōu fù liǎng jīng。 shì zài táng sù zōng zhì dé 'èr nián（ gōng yuán 757 nián） jiǔ yuè、 shí yuè。 lóng： zhǐ táng míng huáng de chē jià。 bù jiàn yù yán kōng sǐ chù， zhǐ yòu kōng fén， ér shī tǐ bù jiàn liǎo。 cóng cǐ gù shì zēng rù shén huà sè cǎi， dāng shí yòu zhǒng chuán shuō， shuō yáng guì fēi yǐ jīng“ shī jiě” chéng xiān 'ér qù。“ jūn chén xiāng gù lèi zhān yī” yǐ xià 'èr shí jù xiě táng míng huáng huí jīng hòu de jiàn wù sī rén， bēi bù yù shēng。 xìn mǎ guī： tīng píng mǎ zì jǐ xíng zǒu， jí yán rén xīn wú xù de yàng zǐ。 tài yè： dà míng gōng nèi de chí shuǐ míng。 wèi yāng： hàn dài huáng dì jū zhù de gōng diàn míng， zhè lǐ jiè zhǐ táng dài de dà míng gōng。 xī gōng： tài jí gōng， táng rén chēng zhī wéi“ xī gōng” huò“ xī nèi”。 nán nèi： xīng qìng gōng。 táng rén chēng dà míng gōng、 tài jí gōng、 xīng qìng gōng wéi sān dà nèi。 dà míng gōng shì dāng shí de huáng dì táng sù zōng jū zhù de dì fāng。 yǐ jīng tuì wèi de táng míng huáng huí jīng hòu xiān hòu céng bèi 'ān zhì zài tài jí gōng hé xīng qìng gōng jū zhù。 lí yuán dì zǐ： zhǐ xī rì céng jīng shì fèng guò táng míng huáng de gōng tíng gē wǔ bān zǐ， jù shuō táng míng huáng céng qīn zì jiào guò tā men pái liàn。 jiāo fáng： hòu fēi jū zhù de gōng shì， yǐ huā jiāo huóní tú bì， yī qǔ qí xiāng， èr qǔ qí duō zǐ。 ā jiān： tàijiàn。 qīng 'é： zhǐ gōng nǚ。 yǐ shàng liǎng jù fēn chéng táng míng huáng yǔ yáng guì fēi， shì shuō xī rì céng jīng shì yìng guò tā men de rén xiàn zài dōuyǐ jīng lǎo liǎo。 yuān yāng wǎ： fáng dǐng shàng fǔ yǎng xiāng kòu de wū wǎ。 fěi cuì qīn： yòng fěi cuì yǔ máo zhuāng shì de bèi zǐ。 yǐ shàng céng céng pū chén， shuō míng táng míng huáng wú shí wú kè bù zài sī niàn， wú wù wú jǐng bù zài gòu qǐ tā duì yáng guì fēi de huái liàn。 wén ／ hán zhào qí lái yuán： zhōng guǎng wǎng
　　[ shǎng xī 'èr ]
　　 zuò wéi yī dài wén rén， bái jū yì kě wèi shì yī gè chéng gōng zhě。 tā de xiàn shí zhù yì de bǐ， xiě chū liǎo duō shǎo gè qī lěng de chǎng miàn， qiāo xiǎng liǎo yī cì yòu yī cì jǐng zhōng。 tā de《 cháng hèn gē》， kě wèi shì tā yī shēng de dài biǎo zuò。
　　 shī yǐ xǐ jù kāi tóu 'ér zhuǎn chéng bēi jù， suī rán zuò zhě de lì yì shì“ yù chéng yóu wù”， què chéng liǎo yī shǒu 'ài qíng de sòng gē。 zhè shǒu xù shì shī de zuì chéng gōng chù jiù shì shū qíng， xiāng dāng fù zá de qíng jié zhǐ yòng jīng liàn de jǐ jù jiù jiāo dài guò qù， ér zhuólì zài qíng de xuàn rǎn， xì zhì dì xiě táng míng huáng yǔ yáng guì fēi 'ài qíng de nóng liè hé guì fēi sǐ hòu shuāng fāng de sī niàn zhī qíng .
　　《 cháng hèn gē》 jiù shì gē“ cháng hèn”，“ cháng hèn” shì shī gē de zhù tí， gù shì de jiāo diǎn， yě shì mái zài shī lǐ de yī kē qiān dòng rén xīn de zhǒng zǐ。 ér“ hèn” shénme， wèishénme yào“ cháng hèn”， shī rén bù shì zhí jiē pū xù、 shū xiě chū lái， ér shì tōng guò tā bǐ xià shī huà de gù shì， yī céng yī céng dì zhǎn shì gěi dú zhě， ràng rén men zì jǐ qù chuài mō， qù huí wèi， qù gǎn shòu。《 cháng hèn gē》 shǒu xiān gěi wǒ men yì shù měi de xiǎng shòu de shì shī zhōng nà gè wǎn zhuǎn dòng rén de gù shì， shì shī gē jīng qiǎo dú tè de yì shù gòu sī。 quán piān zhōng xīn shì gē“ cháng hèn”， dàn shī rén què cóng“ zhòng sè” shuō qǐ， bìng qiě yú yǐ jí lì pū xiě hé xuàn rǎn。“ rì gāo qǐ”、“ bù zǎo cháo”、“ yè zhuān yè”、“ kàn bù zú” děng děng， kàn lái shì lè dào liǎo jí diǎn， xiàng shì yī mù xǐ jù， rán 'ér， jí dù de lè， zhèng fǎn chèn chū hòu miàn wú qióng wú jìn de hèn。 táng xuán zōng de huāng yín wù guó， yǐn chū liǎo zhèng zhì shàng de bēi jù， fǎn guò lái yòu dǎo zhì liǎo tā hé yáng guì fēi de 'ài qíng bēi jù。 bēi jù de zhì zào zhě zuì hòu chéng wéi bēi jù de zhù rén gōng， zhè shì gù shì de tè shū、 qū zhé chù， yě shì shī zhōng nán nǚ zhù rén gōng zhī suǒ yǐ yào“ cháng hèn” de yuán yīn。 xǔ duō rén shuō《 cháng hèn gē》 yòu fěng yù yì wèi， wǒ xiǎng , zhè shǒu shī de fěng yù yì wèi jiù zài zhè lǐ。 nà me， shī rén yòu shì rú hé biǎo xiàn“ cháng hèn” de ní？ mǎ wéi pō yáng guì fēi zhī sǐ yīcháng， shī rén kè huà jí qí xì nì， bǎ táng xuán zōng nà zhǒng bù rěn gē 'ài dàn yòu yù jiù bù dé de nèi xīn máo dùn hé tòng kǔ gǎn qíng， dū jù tǐ xíng xiàng dì biǎo xiàn chū lái liǎo。 yóu yú zhè“ xuè lèi xiānghè liú” de sǐ bié， cái huì yòu nà méi wán méi liǎo de hèn。 suí hòu， shī rén yòng xǔ duō bǐ mò cóng gè gè fāng miàn fǎn fù xuàn rǎn táng xuán zōng duì yáng guì fēi de sī niàn， dàn shī gē de gù shì qíng jié bìng méi yòu tíng zhǐ zài yī gè gǎn qíng diǎn shàng， ér shì suí zhe rén wù nèi xīn shì jiè de céng céng zhǎn shì， gǎn yìng tā de jǐng wù de bù duàn biàn huà， bǎ shí jiān hé gù shì xiàng qián tuī yí， yòng rén wù de sī xiǎng gǎn qíng lái kāi tuò hé tuī dòng qíng jié de fā zhǎn。 táng xuán zōng bēn shǔ， shì zài sǐ bié zhī hòu， nèi xīn shí fēn suān chǔ chóu cǎn； hái dū lù shàng， jiù dì zhòng jīng， yòu gòu qǐ liǎo shāng xīn de huí yì； huí gōng hòu， bái tiān dǔ wù shāng qíng， yè wǎn niǎn zhuǎn nán mián。 rì sī yè xiǎng 'ér bù dé， suǒ yǐ jì xī wàng yú mèng jìng， què yòu shì“ yōu yōu shēng sǐ bié jīng nián， hún bó bù céng lái rù mèng”。 shī zhì cǐ， yǐ jīng bǎ“ cháng hèn” zhī“ hèn” xiěde shí fēn dòng rén xīn bó， gù shì dào cǐ jié shù sì hū yě kě yǐ。 rán 'ér shī rén bǐ fēng yī zhé， bié kāi jìng jiè， jiè zhù xiǎng xiàng de cǎi yì， gòu sī liǎo yī gè wǔ mèi dòng rén de xiān jìng， bǎ bēi jù gù shì de qíng jié tuī xiàng gāo cháo， shǐ gù shì gèng jiā huí huán qū zhé， yòu qǐ fú， yòu bō lán。 zhè yī zhuǎn zhé， jì chū rén yì liào， yòu jìn zài qíng lǐ zhī zhōng。 yóu yú zhù guān yuàn wàng hé kè guān xiàn shí bù duàn fā shēng máo dùn、 pèng zhuàng， shī gē bǎ rén wù qiān huí bǎi zhuǎn de xīn lǐ biǎo xiàn dé lín lí jìn zhì， gù shì yě yīn cǐ 'ér xiǎn dé gèng wéi wǎn zhuǎn dòng rén。
　　《 cháng hèn gē》 shì yī shǒu shū qíng chéng fèn hěn nóng de xù shì shī， shī rén zài xù shù gù shì hé rén wù sù zào shàng， cǎi yòng liǎo wǒ guó chuán tǒng shī gē shàn cháng de shū xiě shǒu fǎ， jiāng xù shì、 xiě jǐng hé shū qíng hé xié dì jié hé zài yī qǐ， xíng chéng shī gē shū qíng shàng huí huán wǎng fù de tè diǎn。 shī rén shí 'ér bǎ rén wù de sī xiǎng gǎn qíng zhù rù jǐng wù， yòng jǐng wù de zhé guāng lái hōng tuō rén wù de xīn jìng； shí 'ér zhuā zhù rén wù zhōu wéi fù yòu tè zhēng xìng de jǐng wù、 shì wù， tōng guò rén wù duì tā men de gǎn shòu lái biǎo xiàn nèi xīn de gǎn qíng， céng céng xuàn rǎn， qiàrúqífèn dì biǎo dá rén wù yùn xù zài nèi xīn shēn chù de nán dá zhī qíng。 cóng huáng 'āi sǎnmàn dào shǔ shān qīng qīng， cóng xíng gōng yè yǔ dào kǎi xuán huí guī， cóng bái rì dào hēi yè， cóng chūn tiān dào qiū tiān， chù chù chù wù shāng qíng， shí shí dǔ wù sī rén， cóng gè gè fāng miàn fǎn fù xuàn rǎn shī zhōng zhù rén gōng de kǔ kǔ zhuī qiú hé xún mì。 xiàn shí shēng huó zhōng zhǎo bù dào， dào mèng zhōng qù zhǎo， mèng zhōng zhǎo bù dào， yòu dào xiān jìng zhōng qù zhǎo。 rú cǐ diē dàng huí huán， céng céng xuàn rǎn， shǐ rén wù gǎn qíng huí xuán shàng shēng， dá dào liǎo gāo cháo。 shī rén zhèng shì tōng guò zhè yàng de céng céng xuàn rǎn， fǎn fù shū qíng， huí huán wǎng fù， ràng rén wù de sī xiǎng gǎn qíng yùn xù dé gēngshēn suì fēng fù， shǐ shī gē“ jī lǐ xì nì”， gèng fù yòu yì shù de gǎn rǎn lì . zuò wéi yī shǒu qiān gǔ jué chàng de xù shì shī，《 cháng hèn gē》 zài yì shù shàng de chéng jiù shì hěn gāo de。 gǔ wǎng jīn lái， xǔ duō réndōu kěn dìng zhè shǒu shī de tè shū de yì shù mèi lì。《 cháng hèn gē》 zài yì shù shàng yǐ shénme gǎn rǎn hé yòu huò zhe dú zhě ní？ wǎn zhuǎn dòng rén， chán mián fěi cè， kǒng pà shì tā zuì dà de yì shù gè xìng， yě shì tā néng xī zhù qiān bǎi nián lái de dú zhě， shǐ tā men shòu gǎn rǎn、 bèi yòu huò de lì liàng。
　　 yī piān《 cháng hèn》 yòu fēng qíng！
　　 bái lè tiān rú shì shuō。 kě jiàn shī rén de nèi xīn lǐ， shí zài gěi《 cháng hèn gē》 guàn zhù liǎo tài duō de qíng gǎn。
　　 bái lè tiān yī shēng gǎn shí shāng shì， chuán shì zhī jù duō yòu lì chén bǎi xìng zhī kǔ， kē zhèng zhī bì， rú“ yī yín bēi yī shì” de《 qín zhōng yín》， jiù shì zhè yàng yī wèi zhù zhāng“ wén zhāng hé wéi shí 'ér zhù， shī gē hé wéi shì 'ér zuò” de xiàn shí zhù yì shī rén， què jiāng yī duàn gōng wéi jī liàn xiěde qī qiē wǎn zhuǎn， dàng qì huí cháng . yóu cǐ wǒ xiǎng dào liǎo bái jū yì zì jǐ de gǎn qíng shēng huó . yuán lái tā shàonián shí céng yǔ yī mín nǚ xiāng líng xiāng zhī xiāng shuō， kǔ yú jiā tíng zǔ lì bù néng jié hé， zhè zhǒng shēn shēn de tòng kǔ yù yú《 cháng hèn gē》 de chuàng zuò zhōng， zhèng shì jiè yǒng shǐ gǎn huái zì shēn de jì yù。 bái jū yì suī rán shì tú kǎn kě , yù yù guǎ huān , shèn zhì jiè fó dào lái má mù zì jǐ , xún zhǎo líng hún shàng de jiě tuō , tòng hèn dāng shí de cháo zhèng fǔ bài . dàn wǒ jué dé , zài zhè shǒu shī lǐ , gèng duō de shì duì 'ài qíng de gē sòng , huò zhě shuō duì zì jǐ céng jīng qíng gǎn de yǐng shè .
　　 ér lìng yī fāng miàn , zì gǔ dì wáng bù 'ài jiāng shān 'ài měi rén， shēng sè quǎn mǎ yě xiàng shì tā men de zhuān lì。 yú shì yī gè wáng cháo mòluò de shēn yǐng biàn suí zhe yī gè nǚ rén yuān qū de jiǎo bù， xiàng zhe yī gè zhōng diǎn， màn màn dì zǒu zhe。“ hóng yán huò shuǐ” biàn shì yī gè jué hǎo de lǐ yóu， ràng dì wáng zài gǎn kǎi zì jǐ de guó dù zǒu yuǎn zhī shí， gěi hòu rén yī gè kāi tuō de jiè kǒu。 nǚ rén , zhǐ bù guò shì yī gè bēi jù de xī shēng pǐn . tā men zhǐ shì yòng zì jǐ de zhī fěn wèile zì jǐ de dì wèi lì yì 'ér qù zhēng dé yī diǎn diǎn chǒng 'ài hé yī gè nán rén de huái bào . ér zuì zhōng què bèi cì sǐ . zhè yě gào jiè tā men , zài huò dé zì jǐ xiǎng yào de dōng xī de tóng shí , yě bié wàng jì guò dù de kāi cǎi dài lái de hòu guǒ .
　　 zuì hòu de làng màn zhù yì de bǐ , gěi wǒ men yī diǎn diǎn wèi jiè , yě ràng wǒ zài shí jiān de duān kǒu , shǐ zhōng xiāng xìn zhēn zhèng 'ài qíng de měi lì。
　　[ shǎng xī sān ]
　　《 cháng hèn gē》 shì bái jū yì shī zuò zhōng kuài zhì rén kǒu de míng piān， zuò yú yuán hé yuán nián（ 806）， dāng shí shī rén zhèng zài zhōu zhì xiàn（ jīn shǎn xī zhōu zhì） rénxiàn wèi。 zhè shǒu shī shì tā hé yǒu rén chén hóng、 wáng zhì fū tóng yóu xiān yóu sì， yòu gǎn yú táng xuán zōng、 yáng guì fēi de gù shì 'ér chuàng zuò de。 zài zhè shǒu cháng piān xù shì shī lǐ， zuò zhě yǐ jīng liàn de yǔ yán， yōu měi de xíng xiàng， xù shì hé shū qíng jié hé de shǒu fǎ， xù shù liǎo táng xuán zōng、 yáng guì fēi zài 'ān shǐ zhī luàn zhōng de 'ài qíng bēi jù： tā men de 'ài qíng bèi zì jǐ niàng chéng de pàn luàn duàn sòng liǎo， zhèng zài méi wán méi liǎo dì chī zhe zhè yī jīng shén de kǔ guǒ。 táng xuán zōng、 yáng guì fēi dōushì lì shǐ shàng de rén wù， shī rén bìng bù jū ní yú lì shǐ， ér shì jiè zhe lì shǐ de yī diǎn yǐng zǐ， gēn jù dāng shí rén men de chuán shuō， jiē fāng de gē chàng， cóng zhōng tuì huà chū yī gè huí xuán qū zhé、 wǎn zhuǎn dòng rén de gù shì， yòng huí huán wǎng fù、 chán mián fěi cè de yì shù xíng shì， miáo mó、 gē yǒng chū lái。 yóu yú shī zhōng de gù shì、 rén wù dōushì yì shù huà de， shì xiàn shí zhōng rén de fù zá zhēn shí de zài xiàn， suǒ yǐ néng gòu zài lì dài dú zhě de xīn zhōng yàng qǐ zhèn zhèn lián yī。
　　《 cháng hèn gē》 jiù shì gē“ cháng hèn”，“ cháng hèn” shì shī gē de zhù tí， gù shì de jiāo diǎn， yě shì mái zài shī lǐ de yī kē qiān dòng rén xīn de zhǒng zǐ。 ér“ hèn” shénme， wèishénme yào“ cháng hèn”， shī rén bù shì zhí jiē pū xù、 shū xiě chū lái， ér shì tōng guò tā bǐ xià shī huà de gù shì， yī céng yī céng dì zhǎn shì gěi dú zhě， ràng rén men zì jǐ qù chuài mō， qù huí wèi， qù gǎn shòu。
　　 shī gē kāi juàn dì yī jù：“ hàn huáng zhòng sè sī qīng guó”， kàn lái hěn xún cháng， hǎo xiàng gù shì yuán jiù yīnggāi cóng zhè lǐ xiě qǐ， bù xū yào zuò zhě huā shénme xīn sī shìde， shì shí shàng zhè qī gè zì hán liàng jí dà， shì quán piān gāng lǐng， tā jì jiē shì liǎo gù shì de bēi jù yīn sù， yòu huàn qǐ hé tǒng lǐng zhe quán shī。 jǐn jiē zhe， shī rén yòng jí qí shěng jiǎn de yǔ yán， xù shù liǎo 'ān shǐ zhī luàn qián， táng xuán zōng rú hé zhòng sè、 qiú sè， zhōng yú dé dào liǎo“ huí móu yī xiào bǎi mèi shēng， liù gōng fěn dài wú yán sè” de yáng guì fēi。 miáo xiě liǎo yáng guì fēi de měi mào、 jiāo mèi， jìn gōng hòu yīn yòu sè 'ér dé chǒng， bù dàn zì jǐ“ xīn chéng 'ēn zé”， ér qiě“ zǐ mèi dì xiōng jiē liè tǔ”。 fǎn fù xuàn rǎn táng xuán zōng dé guì fēi yǐ hòu zài gōng zhōng rú hé zòng yù， rú hé xíng lè， rú hé zhōng rì chén miǎn yú gē wǔ jiǔ sè zhī zhōng。 suǒ yòu zhè xiē， jiù niàng chéng liǎo 'ān shǐ zhī luàn：“ yú yáng pí gǔ dòng dì lái， jīng pò ní cháng yǔ yī qū”。 zhè yī bù fēn xiě chū liǎo“ cháng hèn” de nèi yīn， shì bēi jù gù shì de jī chǔ。 shī rén tōng guò zhè yī duàn gōng zhōng shēng huó de xiě shí， bù wú fěng cì dì xiàng wǒ men jiè shào liǎo gù shì de nán nǚ zhù rén gōng： yī gè zhòng sè qīng guó de dì wáng， yī gè jiāo mèi shì chǒng de fēi zǐ。 hái xíng xiàng dì 'àn shì wǒ men， táng xuán zōng de mí sè wù guó， jiù shì zhè yī bēi jù de gēn yuán。
　　 xià miàn， shī rén jù tǐ de miáo shù liǎo 'ān shǐ zhī luàn fā shēng hòu， huáng dì bīng mǎ cāng huáng táo rù xī nán de qíng jǐng， tè bié shì zài zhè yī dòng luàn zhōng táng xuán zōng hé yáng guì fēi 'ài qíng de huǐ miè。“ liù jūn bù fā wú nài hé， wǎn zhuǎn 'é méi mǎ qián sǐ。 huā diàn wěi dì wú rén shōu， cuì qiáo jīn què yù sāo tóu。 jūn wáng yǎn miàn jiù bù dé， huí kàn xuè lèi xiānghè liú”， xiě de jiù shì tā men zài mǎ wéi pō shēng lí sǐ bié de yī mù。“ liù jūn bù fā”， yào qiú chǔsǐ yáng guì fēi， shì fèn yú táng xuán zōng mí liàn nǚ sè， huò guó yāng mín。 yáng guì fēi de sǐ， zài zhěng gè gù shì zhōng， shì yī gè guān jiàn xìng de qíng jié， zài zhè zhī hòu， tā men de 'ài qíng cái chéng wéi yīcháng bēi jù， jiē zhe， cóng“ huáng 'āi sǎnmàn fēng xiāo suǒ” qǐ zhì“ hún bó bù céng lái rù mèng”， shī rén zhuā zhù liǎo rén wù jīng shén shì jiè lǐ jiū xīn de“ hèn”， yòng suān cè dòng rén de yǔ diào， wǎn zhuǎn xíng róng hé miáo shù liǎo yáng guì fēi sǐ hòu táng xuán zōng zài shǔ zhōng de jì mò bēi shāng， hái dū lù shàng de zhuī huái yì jiù， huí gōng yǐ hòu dǔ wù sī rén， chù jǐng shēng qíng， yī nián sì jì wù shì rén fēi shì shì xiū de zhǒng zhǒng gǎn chù。 chán mián fěi cè de xiāng sī zhī qíng， shǐ rén jué dé huí cháng dàng qì。 zhèng yóu yú shī rén bǎ rén wù de gǎn qíng xuàn rǎn dào zhè yàng de chéng dù， hòu miàn dào shì de dào lái， xiān jìng de chū xiàn， biàn gěi rén yī zhǒng zhēn shí gǎn， bù yǐ wéi chún cuì shì yī zhǒng kōng zhōng lóu gé liǎo。
　　 cóng“ lín qióng dào shì hóng dū kè” zhì shī de mò wěi， xiě dào shì bāng zhù táng xuán zōng xún zhǎo yáng guì fēi。 shī rén cǎi yòng de shì làng màn zhù yì de shǒu fǎ， hū 'ér shàng tiān， hū 'ér rù dì，“ shàng qióng bì luò xià huáng quán， liǎng chù máng máng jiē bù jiàn”。 hòu lái， zài hǎi shàng xū wú piāomiǎo de xiān shān shàng zhǎo dào liǎo yáng guì fēi， ràng tā yǐ“ yù róng jì mò lèi lán gān， lí huā yī zhī chūn dài yǔ” de xíng xiàng zài xiān jìng zhōng zài xiàn， yīn qín yíng jiē hàn jiā de shǐ zhě， hán qíng mòmò， tuō wù jì cí， chóngshēn qián shì， zhào yìng táng xuán zōng duì tā de sī niàn， jìn yī bù shēn huà、 xuàn rǎn“ cháng hèn” de zhù tí。 shī gē de mò wěi， yòng“ kāi cháng dì jiǔ yòu shí jìn， cǐ hèn mián mián wú jué qī” jié bǐ， diǎn míng tí zhǐ， huí yìng kāi tóu， ér qiě zuò dào“ qīng yīn yòu yú”， gěi dú zhě yǐ lián xiǎng、 huí wèi de yú dì。
　　《 cháng hèn gē》 shǒu xiān gěi wǒ men yì shù měi de xiǎng shòu de shì shī zhōng nà gè wǎn zhuǎn dòng rén de gù shì， shì shī gē jīng qiǎo dú tè de yì shù gòu sī。 quán piān zhōng xīn shì gē“ cháng hèn”， dàn shī rén què cóng“ zhòng sè” shuō qǐ， bìng qiě yú yǐ jí lì pū xiě hé xuàn rǎn。“ rì gāo qǐ”、“ bù zǎo cháo”、“ yè zhuān yè”、“ kàn bù zú” děng děng， kàn lái shì lè dào liǎo jí diǎn， xiàng shì yī mù xǐ jù， rán 'ér， jí dù de lè， zhèng fǎn chèn chū hòu miàn wú qióng wú jìn de hèn。 táng xuán zōng de huāng yín wù guó， yǐn chū liǎo zhèng zhì shàng de bēi jù， fǎn guò lái yòu dǎo zhì liǎo tā hé yáng guì fēi de 'ài qíng bēi jù。 bēi jù de zhì zào zhě zuì hòu chéng wéi bēi jù de zhù rén gōng， zhè shì gù shì de tè shū、 qū zhé chù， yě shì shī zhōng nán nǚ zhù rén gōng zhī suǒ yǐ yào“ cháng hèn” de yuán yīn。 guò qù xǔ duō rén shuō《 cháng hèn gē》 yòu fěng yù yì wèi， zhè shǒu shī de fěng yù yì wèi jiù zài zhè lǐ。 nà me， shī rén yòu shì rú hé biǎo xiàn“ cháng hèn” de ní？ mǎ wéi pō yáng guì fēi zhī sǐ yīcháng， shī rén kè huà jí qí xì nì， bǎ táng xuán zōng nà zhǒng bù rěn gē 'ài dàn yòu yù jiù bù dé de nèi xīn máo dùn hé tòng kǔ gǎn qíng， dū jù tǐ xíng xiàng dì biǎo xiàn chū lái liǎo。 yóu yú zhè“ xuè lèi xiānghè liú” de sǐ bié， cái huì yòu nà méi wán méi liǎo de hèn。 suí hòu， shī rén yòng xǔ duō bǐ mò cóng gè gè fāng miàn fǎn fù xuàn rǎn táng xuán zōng duì yáng guì fēi de sī niàn， dàn shī gē de gù shì qíng jié bìng méi yòu tíng zhǐ zài yī gè gǎn qíng diǎn shàng， ér shì suí zhe rén wù nèi xīn shì jiè de céng céng zhǎn shì， gǎn yìng tā de jǐng wù de bù duàn biàn huà， bǎ shí jiān hé gù shì xiàng qián tuī yí， yòng rén wù de sī xiǎng gǎn qíng lái kāi tuò hé tuī dòng qíng jié de fā zhǎn。 táng xuán zōng bēn shǔ， shì zài sǐ bié zhī hòu， nèi xīn shí fēn suān chǔ chóu cǎn； hái dū lù shàng， jiù dì zhòng jīng， yòu gòu qǐ liǎo shāng xīn de huí yì； huí gōng hòu， bái tiān dǔ wù shāng qíng， yè wǎn niǎn zhuǎn nán mián。 rì sī yè xiǎng 'ér bù dé， suǒ yǐ jì xī wàng yú mèng jìng， què yòu shì“ yōu yōu shēng sǐ bié jīng nián， hún bó bù céng lái rù mèng”。 shī zhì cǐ， yǐ jīng bǎ“ cháng hèn” zhī“ hèn” xiěde shí fēn dòng rén xīn bó， gù shì dào cǐ jié shù sì hū yě kě yǐ。 rán 'ér shī rén bǐ fēng yī zhé， bié kāi jìng jiè， jiè zhù xiǎng xiàng de cǎi yì， gòu sī liǎo yī gè wǔ mèi dòng rén de xiān jìng， bǎ bēi jù gù shì de qíng jié tuī xiàng gāo cháo， shǐ gù shì gèng jiā huí huán qū zhé， yòu qǐ fú， yòu bō lán。 zhè yī zhuǎn zhé， jì chū rén yì liào， yòu jìn zài qíng lǐ zhī zhōng。 yóu yú zhù guān yuàn wàng hé kè guān xiàn shí bù duàn fā shēng máo dùn、 pèng zhuàng， shī gē bǎ rén wù qiān huí bǎi zhuǎn de xīn lǐ biǎo xiàn dé lín lí jìn zhì， gù shì yě yīn cǐ 'ér xiǎn dé gèng wéi wǎn zhuǎn dòng rén。
　　《 cháng hèn gē》 shì yī shǒu shū qíng chéng fèn hěn nóng de xù shì shī， shī rén zài xù shù gù shì hé rén wù sù zào shàng， cǎi yòng liǎo wǒ guó chuán tǒng shī gē shàn cháng de shū xiě shǒu fǎ， jiāng xù shì、 xiě jǐng hé shū qíng hé xié dì jié hé zài yī qǐ， xíng chéng shī gē shū qíng shàng huí huán wǎng fù de tè diǎn。 shī rén shí 'ér bǎ rén wù de sī xiǎng gǎn qíng zhù rù jǐng wù， yòng jǐng wù de zhé guāng lái hōng tuō rén wù de xīn jìng； shí 'ér zhuā zhù rén wù zhōu wéi fù yòu tè zhēng xìng de jǐng wù、 shì wù， tōng guò rén wù duì tā men de gǎn shòu lái biǎo xiàn nèi xīn de gǎn qíng， céng céng xuàn rǎn， qiàrúqífèn dì biǎo dá rén wù yùn xù zài nèi xīn shēn chù de nán dá zhī qíng。 táng xuán zōng táo wǎng xī nán de lù shàng， sì chù shì huáng chén、 zhàn dào、 gāo shān， rì sè 'àn dàn， jīng qí wú guāng， qiū jǐng qī liáng， zhè shì yǐ bēi liáng de qiū jǐng lái hōng tuō rén wù de bēi sī。 zài shǔ dì， miàn duì zhe qīng shān lǜ shuǐ， hái shì zhāoxī bù néng wàng qíng， shǔ zhōng de shān shān shuǐ shuǐ yuán shì hěn měi de， dàn shì zài jì mò bēi 'āi de táng xuán zōng yǎn zhōng， nà shān de“ qīng”， shuǐ de“ bì”， yědōu rě rén shāng xīn， dà zì rán de měi yīnggāi yòu tián jìng de xīn jìng cái néng xiǎng shòu， tā què méi yòu， suǒ yǐ jiù gèng zēng jiā liǎo nèi xīn de tòng kǔ。 zhè shì tòu guò měi jǐng lái xiě 'āi qíng， shǐ gǎn qíng yòu shēn rù yī céng。 xíng gōng zhōng de yuè sè， yǔ yè lǐ de líng shēng， běn lái jiù hěn liáo rén yì xù， shī rén zhuā zhù zhè xiē xún cháng dàn shì fù yòu tè zhēng xìng de shì wù， bǎ rén dài jìn shāng xīn、 duàn cháng de jìng jiè， zài jiā shàng nà yī jiàn yī wén， yī sè yī shēng， hù xiāng jiāo cuò， zài yǔ yán shàng、 shēng diào shàng yě biǎo xiàn chū rén wù nèi xīn de chóu kǔ qī qīng， zhè yòu shì yī céng。 hái dū lù shàng，“ tiān xuán dì zhuǎn”， běn lái shì gāo xīng de shì， dàn jiù dì zhòng guò， yù yán bù jiàn， bù yóu shāng xīn lèi xià。 xù shì zhōng， yòu zēng jiā liǎo yī céng tòng kǔ de huí yì。 huí cháng 'ān hòu，“ guī lái chí yuàn jiē yǐ jiù， tài yè fú róng wèi yāng liǔ。 fú róng rú miàn liǔ rú méi， duì cǐ rú hé bù lèi chuí”。 bái rì lǐ， yóu yú huán jìng hé jǐng wù de chù fā， cóng jǐng wù lián xiǎng dào rén， jǐng wù yǐ jiù， rén què bù zài liǎo， jìn bù zhù jiù shān rán lèi xià， cóng tài yè chí de fú róng huā hé wèi yāng gōng de chuí liǔ fǎng fó kàn dào liǎo yáng guì fēi de róng mào， zhǎn shì liǎo rén wù jí qí fù zá wēi miào de nèi xīn huó dòng。“ xī diàn yíng fēi sī qiǎo rán， gū dēng tiǎo jìn wèi chéng mián。 chí chí zhōng gǔ chū cháng yè， gěng gěng xīng hé yù shǔ tiān”。 cóng huáng hūn xiě dào lí míng， jí zhōng dì biǎo xiàn liǎo yè jiān bèi qíng sī yíng rào jiǔ jiǔ bù néng rù shuì de qíng jǐng。 zhè zhǒng kǔ kǔ de sī liàn，“ chūn fēng táo lǐ huā kāi rì” shì zhè yàng，“ qiū yǔ wú tóng yè luò shí” yě shì zhè yàng。 jí zhì kàn dào dāng nián de“ lí yuán dì zǐ”、“ ā jiān qīng 'é” dōuyǐ báifà shuāi yán， gèng gòu yǐn qǐ duì wǎng rì huān yú de sī niàn， zì shì 'àn rán shén shāng。 cóng huáng 'āi sǎnmàn dào shǔ shān qīng qīng， cóng xíng gōng yè yǔ dào kǎi xuán huí guī， cóng bái rì dào hēi yè， cóng chūn tiān dào qiū tiān， chù chù chù wù shāng qíng， shí shí dǔ wù sī rén， cóng gè gè fāng miàn fǎn fù xuàn rǎn shī zhōng zhù rén gōng de kǔ kǔ zhuī qiú hé xún mì。 xiàn shí shēng huó zhōng zhǎo bù dào， dào mèng zhōng qù zhǎo， mèng zhōng zhǎo bù dào， yòu dào xiān jìng zhōng qù zhǎo。 rú cǐ diē dàng huí huán， céng céng xuàn rǎn， shǐ rén wù gǎn qíng huí xuán shàng shēng， dá dào liǎo gāo cháo。 shī rén zhèng shì tōng guò zhè yàng de céng céng xuàn rǎn， fǎn fù shū qíng， huí huán wǎng fù， ràng rén wù de sī xiǎng gǎn qíng yùn xù dé gēngshēn suì fēng fù， shǐ shī gē“ jī lǐ xì nì”， gèng fù yòu yì shù de gǎn rǎn lì。
　　 zuò wéi yī shǒu qiān gǔ jué chàng de xù shì shī，《 cháng hèn gē》 zài yì shù shàng de chéng jiù shì hěn gāo de。 gǔ wǎng jīn lái， xǔ duō réndōu kěn dìng zhè shǒu shī de tè shū de yì shù mèi lì。《 cháng hèn gē》 zài yì shù shàng yǐ shénme gǎn rǎn hé yòu huò zhe dú zhě ní？ wǎn zhuǎn dòng rén， chán mián fěi cè， kǒng pà shì tā zuì dà de yì shù gè xìng， yě shì tā néng xī zhù qiān bǎi nián lái de dú zhě， shǐ tā men shòu gǎn rǎn、 bèi yòu huò de lì liàng。（ ráo péng zǐ）
　　
　　[ qíng shāng héng héng lùn bái jū yì《 cháng hèn gē》 zhù tí sī xiǎng ]
　　
　　 rén men duì bái jū yì《 cháng hèn gē》 de zhù tí sī xiǎng lì lái zhēng lùn bù xiū， yòu suǒ wèi 'ài qíng shuō、 zhèng zhì zhù tí shuō、 shuāngchóng zhù tí shuō děng děng。 běn wén zuò zhě chí 'ài qíng shuō。 shǒu xiān cóng zuò pǐn de sì gè céng cì lái fēn xī， kěn dìng zì jū yì jǐng fēi xiàng chén hóng xiě《 cháng hèn gē chuán》 nà yàng bǎn zhe shuō jiào de liǎn kǒng qù miáo xiě lǐ yáng gù shì， ér shì yǐ“ qíng” zuò wéi zhù xuán lǜ， ràng zhù rén gōng de qíng qù gǎn dòng dú zhě， shǐ zhī chǎn shēng gòng míng， qǔ dé shěn měi shàng de jí dà chéng gōng。 běn wén hái jié hé zuò zhě shēng píng jīng lì hé shè huì lì shǐ fēn xī tā zài chǔlǐ lì shǐ tí cái、 zhèng zhì tí cái hé lái zì mín jiān de rén xìng tí cái、 xīn lǐ tí cái de guān xì wèn tí shàng de dú dào zhī chù， jìn yī bù shuō míng táng míng huáng yáng guì fēi xíng xiàng de shěn měi yì yì。
　　 táng xiàn zōng yuán hé yuán nián (806) dōng， sān shí wǔ suì de bái jū yì bèi shòu zhōu zhì xiàn wèi， dāng shí， tā yǔ hǎo yǒu chén hóng、 wáng zhì fū tóng yóu xiān yóu sì， tīng dào dāng dì mín jiān liú chuán táng xuán zōng lǐ lóng jī yǔ yáng guì jì de gù shì， shēn yòu gǎn chù， yú shì chuàng zuò liǎo qiān gǔ chuán sòng de cháng piān xù shì shī《 cháng hèn gē》。 chén hóng wèicǐ shī zhuàn xiě liǎo yī piān《 cháng hèn gē chuán》。《 cháng hèn gē》 yǐ qí biāo gé zhuó yì de fēng zī yíng dé liǎo gǔ jīn wú shù de dú zhě， shèn zhì dāng shí cháng 'ān jì nǚ yǐ“ wǒ sòng dé bái xué shì《 cháng hèn gē》” ér zì kuā， bìng yīn cǐ shēn jià bèi zēng。“ yī piān《 cháng hèn》 yòu fēng qíng， shí shǒu《 qín yín》 jìn zhèng shēng” ①， bù jǐn shì zuò zhě de zì wǒ kěn dìng， yě dào chū liǎo zhòng duō dú zhě de xīn shēng。 guān yú《 cháng hèn gē》 de zhù tí sī xiǎng， lì lái shì dú zhě zhēng lùn de jiāo diǎn wèn tí， guān diǎn pō wéi fēn qí， yuē kě fēn wéi sān pài： qí yī， ài qíng zhù tí shuō。 rèn wéi cóng zuò pǐn gōng zhōng duō chǒng de xiàn zōng； qí sān， shuāngchóng zhù tí shuō。 rèn wéi jiāng cǐ shī kàn chéng chún cuì de fěng yù shī huò 'ài qíng sòng gē dōubù qiàdàng， tā shì bào lù yǔ gē sòng de tǒng yī， fěng yù hé tóng qíng de jiāo zhì， jì wéi lǐ、 yáng de 'ài qíng bēi jù yī jū tóng qíng zhī lèi， yòu wéi tā men de wù guó shī zhèng yī tàn yí hèn zhī shēng， èr zhě jiāo xiāng róng huì 'ér bù shì jī xiè dié jiā。 cǐ wài， hái yòu rén rèn wéi cǐ shī shì zuò zhě jiè lǐ、 yáng bēi jù lái shū fā zì jǐ 'ài qíng shī yì de qíng huái。 jiū jìng rú hé， hái xū cóng zuò pǐn běn shēn qù fēn xī。
　　《 cháng hèn gē》 jiù shì gē“ cháng hèn”，“ cháng hèn” shì mái zài shī lǐ de yī kē qiān dòng rén xīn de zhǒng zǐ。 ér“ hèn” shénme， wèishénme yào“ cháng hèn”， shī rén bù shì zhí jiē pū xù、 shū xiě chū lái， ér shì tōng guò tā bǐ xià shī huà de gù shì， yī céng yī céng dì zhǎn shì gěi dú zhě， rèn rén men zì jǐ qù chuài mō， qù huí wèi， qù gǎn shòu。 gēn jù quán shī de nèi róng hé qíng jié fā zhǎn， kě jiāng shī fēn wéi sì gè céng cì： dì yī céng cóng“ hàn huáng zhòng sè sī qīng guó” zhì“ jìn rì jūn wáng kàn bù zú”， xù shù liǎo 'ān shǐ zhī luàn qián， táng xuán zōng rú hé zhòng sè、 qiú sè， zhōng yú dé dào liǎo“ huí móu yī xiào bǎi mèi shēng” de yáng guì jì。 guì jì jìn gōng hòu shì chǒng 'ér jiāo， bù dàn zì jǐ“ xīn chéng 'ēn zé”， ér qiě“ zǐ mèi dì xiōng jiē liè shì”， fǎn fù xuàn rǎn táng xuán zōng dé guì fēi hòu wán quán chén miǎn yú gē wǔ jiǔ sè。 kāi juàn shǒu jù jì tí shì liǎo gù shì de bēi jù yīn sù， yòu huàn qǐ hé tǒng lǐng zhe quán shī。 dì 'èr céng cóng“ yú yáng pí gǔ dòng dì lái” zhì“ huí kàn xuè lèi xiānghè liú”， xiě 'ān shǐ zhī luàn， xuán zōng táonàn， bèi pò cì sǐ guì fēi， xiě chū liǎo“ cháng hèn” de nèi yīn， shì bēi jù gù shì de jī chǔ。 shī rén yòu yì jiāng yīn xuán zōng huāng yín wù guó suǒ zào chéng de 'ān shǐ zhī luàn jìn xíng liǎo dàn huà chǔlǐ， duì 'èr rén de shēng lí sǐ bié zé zhuóyì xíng róng， dú zhě shòu dào de shì bēi jù qì fēn de gǎn rǎn 'ér bù shì lì shǐ de lǐ xìng pī pàn。 chén hóng《 cháng hèn gē chuán》“ chéng yóu wù， zhì luàn jiē” zhī shuō shì bǎn zhe miàn kǒng zuò wén zhāng， gù bù néng shì wéi cǐ shī de xiě zuò dòng jī。 dì sān céng cóng“ huáng 'āi sǎnmàn fēng xiāo suǒ” zhì“ hún bó bù céng lái rén mèng”， miáo shù liǎo yáng guì fēi sǐ hòu， táng xuán zōng zài shǔ zhōng de jì mò bēi shāng hái dū lù shàng de zhuī huái yì jiù， xíng gōng jiàn yuè， yè yǔ wén líng， shì yī piàn“ shāng xīn sè” hé“ duàn cháng shēng”。 cháng 'ān shōu fù yǐ hòu huí cháo shí， zhòng guò mǎ kè，“ bù jiàn yù yán kōng sǐ chù”。 huí gōng hòu， chí yuàn yǐ jiù， wù shì rén fēi， chán mián fěi cè de xiāng sī zhī qíng， shǐ rén jué dé dàng qì huí cháng。 dì sì céng cóng“ lín qióng dào shì hóng dū kè” zhì“ cǐ hèn mián mián wú jué qī”， xiě xuán zōng pài fāng shì mì yáng guì fēi zhī hún bó， zhòng zài biǎo xiàn yáng fēi de gū jì hé duì wǎng rì 'ài qíng shēng huó de yōu shāng zhuī yì。 shī rén yùn yòng làng màn zhù