【shǎng xī】 　　zhāng zhòng sù bái jū yì
　　
　　　　 lóu shàng cán dēng bàn xiǎo shuāng， dú mián rén qǐ hé huān chuáng。
　　　　 xiāng sī yī yè qíng duō shǎo， dì jiǎo tiān yá wèi shì cháng。
　　
　　　　 ── zhāng zhòng sù
　　
　　　　 mǎn chuáng míng yuè mǎn lián shuāng， bèi lěng dēng cán fú wò chuáng。
　　　　 yàn zǐ lóu zhōng shuāng yuè yè， qiū lái zhǐ wéi yī rén cháng。
　　
　　　　── bái jū yì
　　
　　　　 zhè lǐ jiǎng de shì zhāng zhòng sù hé bái jū yì liǎng wèi shī rén chànghè de liǎng zǔ shī， gè sān shǒu。 yàn zǐ lóu de gù shì jí liǎng rén zuò shī de yuán yóu， jiàn yú bái jū yì shī de xiǎo xù。 qí wén yún： “ xú zhōu gù zhāng shàng shū yòu 'ài jì yuē pàn pàn， shàn gē wǔ， yǎ duō fēng tài。 yú wéi jiàoshū láng shí， yóu xú、 sì jiān。 zhāng shàng shū yàn yú， jiǔ hān， chū pàn pàn yǐ zuǒ huān， huān shèn。 yú yīn zèng shī yún： ‘ zuì jiāo shèng bù dé， fēng niǎo mǔ dān huā。 ’ yī huān 'ér qù， ěr hòu jué bù xiāng wén， dài cí jǐn yī jì yǐ。 zuó rì， sī xūn yuán wài láng zhāng zhòng sù huì zhī fǎng yú， yīn yín xīn shī， yòu《 yàn zǐ lóu》 sān shǒu， cí shèn wǎn lì， jié qí yóu， wéi pàn pàn zuò yě。 huì zhī cóng shì wǔ níng jūn（ táng dài dì fāng jūn qū zhī yī， zhì xú zhōu。） lěi nián， pō zhī pàn pàn shǐ mò， yún：‘ shàng shū jì mò， guī zàng dōng luò， ér péng chéng（ jí xú zhōu） yòu zhāng shì jiù dì， dì zhōng yòu xiǎo lóu míng yàn zǐ。 pàn pàn niàn jiù 'ài 'ér bù jià， jū shì lóu shí yú nián， yōu dú kuài rán， yú jīn shàng zài。’ yú 'ài huì zhī xīn yǒng， gǎn péng chéng jiù yóu， yīn tóng qí tí， zuò sān jué jù。 ” zhāng shàng shū míng yīn， shì míng chén zhāng jiàn fēng zhī zǐ。 yòu de jìzǎi yǐ shàng shū wéi jiàn fēng， shì cuò wù de。 yīn wéi bái jū yì zuò jiàoshū láng shì zài zhēn yuán shí jiǔ nián dào yuán hé yuán nián（ 803 － 806）， ér zhāng jiàn fēng zé yǐ yú zhēn yuán shí liù nián（ 800） qù shì， ér qiě zhāng yīn céng rèn wǔ níng jūn jié dù shǐ、 jiǎn xiào gōng bù shàng shū， zuì hòu yòu zhēng wéi bīng bù shàng shū， méi yòu dào rèn jiù sǐ liǎo， yǔ shī xù hé。 zài zé zhāng zhòng sù yuán chàng sān piān， dōushì tuō wéi pàn pàn de kǒu wěn 'ér xiě de， yòu de jìzǎi yòu yīn 'ér wù rèn wèishì pàn pàn suǒ zuò。 zhè dū shì yīngdāng shǒu xiān jiā yǐ biàn zhèng de。
　　
　　　　 zhāng zhòng sù zhè dì yī shǒu shī xiě pàn pàn zài shí duō nián zhōng jīng lì guò de wú shù bù mián zhī yè zhōng de yī yè。 qǐ jù zhōng“ cán dēng”、“ xiǎo shuāng”， shì tiān liàng shí yàn zǐ lóu nèi wài de jǐng sè。 yòng yī gè“ bàn” zì， jiāng lóu wài zhī hán lěng yǔ lóu nèi zhī gū jì lián xì qǐ lái， shì wéi rén de chū chǎng zuò 'ān pái。 cì jù zhèng miàn xiě pàn pàn。 zhè hěn nán zhuóbǐ。 xiě tā tǎng zài chuáng shàng kū má？ xiě tā 'āi shēng tàn qì má？ dōubù hǎo。 yīn wéi yǐ zhěng zhěng guò liǎo yī yè， kū yě gāi kū guò liǎo， tàn yě gāi tàn guò liǎo。 zhè shí， tā gāi qǐ chuáng liǎo， yú shì， jiù xiě qǐ chuáng。 yòng qǐ chuáng de dòng zuò， lái biǎo dá rén wù de xīn qíng， rú yuán zhěn zài《 huì zhēn jì》 zhōng xiě de“ zì cóng xiāo shòu jiǎn róng guāng， wàn zhuǎn qiān huí lǎn xià chuáng”， jiù xiě dé hěn dòng rén。 dàn zhāng zhòng sù zài zhè lǐ bìng bù duō xiě tā běn rén de dòng zuò， ér lìng chū yī qí， yǐ rén hé chuáng zuò jí qí qiáng liè de duì bǐ， shēn kè dì fā jué liǎo tā de nèi xīn shì jiè。 hé huān shì gǔ dài yī zhǒng xiàng zhēng 'ài qíng de huā wén tú 'àn， yě kě yòng lái zhǐ hán yòu cǐ lèi yì yì de qì wù， rú hé huān rú、 hé huān bèi děng。 yī miàn shì cán dēng、 xiǎo shuāng xiāng bàn de bù mián rén， yī miàn shì zhí dé shēn qíng huí yì de hé huān chuáng。 zài hán lěng gū jì zhī zhōng， zhè wèi bù mián rén jiān 'áo liǎo yī zhěng yè zhī hòu， réng rán zhǐ hǎo cóng zhè zhāng hé huān chuáng shàng qǐ lái， xīn lǐ shì yī zhǒng shénme zī wèi， hái yòng dé zhe duō fèi bǐ mò má？
　　
　　　　 hòu liǎng jù shì bǔ bǐ， xiě pàn pàn de chè yè shī mián， yě jiù shì《 shī jīng》 dì yī piān《 guān jū》 suǒ shuō de“ yōu zāi yōu zāi， niǎn zhuǎn fǎn cè”。“ dì jiǎo tiān yá”， dào lù kě suàn dé cháng liǎo， rán 'ér bǐ qǐ zì jǐ de xiāng sī zhī qíng， yòu suàn dé shénme ní？ yī yè zhī qíng de cháng dù， yǐ fēi tiān yá dì jiǎo de jù lí suǒ néng bǐ nǐ， hé kuàng shì zhè me dì guò liǎo shí duō nián 'ér qiě hái yào zhè me dì guò xià qù ní？
　　
　　　　 xiān xiě zǎo qǐ， zài xiě shī mián； bù xiě mèng zhōng huì jiàn qíng rén， ér xiě xiāng sī zhī jí， gēn běn wú fǎ rù mèng， dū jiāng zhè wèi“ niàn jiù 'ài” de nǚ zǐ de jīng shén huó dòng miáo huì dé gèng wéi tū chū。 yòng bǐ shēn qū， bǎi tuō cháng qíng。
　　
　　　　 bái jū yì hèshī dì yī shǒu de qián liǎng jù yě shì xiě pàn pàn xiǎo qǐ qíng jǐng。 tiān lěng liǎo， dāng rán yào fàng xià lián zǐ yù hán， shuāng huā jié zài lián shàng， mǎn lián jiē shuāng， zú jiàn hán qì zhī zhòng。 lián suī kě fáng shuāng， què bù néng zhē yuè， yuè guāng yǐ jiù tòu guò lián xì 'ér sǎ mǎn liǎo zhè zhāng hé huān chuáng。 tiān hán zé“ bèi lěng”， yè jiǔ zé“ dēng cán”。 bèi lěng dēng cán， chóu rén wú nài， yú shì zhǐ hǎo qǐ lái shōu shí wò chuáng liǎo。 gǔ rén cháng yǐ“ fú zhěn xí” huò“ shì zhěn xí” zhè lèi yòng yǔ dài zhǐ shì qiè。 zhè lǐ xiě pàn pàn“ fú wò chuáng”， jì 'àn shì liǎo tā de shēnfèn， yě fǎn yìng liǎo tā shēng huó shàng de biàn huà， yīn wéi guò qù tā shì wéi zhāng yīn fú chuáng， ér jīn zé bù guò shì wéi zì jǐ liǎo。 yuán chàng jiāng lóu nèi cán dēng yǔ lóu wài xiǎo shuāng hé xiě， dú mián rén yǔ hé huān chuáng duì zhào。 hèshī zé yǐ mǎn chuáng yuè yǔ mǎn lián shuāng hé xiě， bèi lěng yǔ dēng cán hé xiě， yòu zēng tiān liǎo tā fú chuáng de dòng zuò， zhè jiù yǔ yuán chàng jì xiāng xián jiē yòu bù léi tóng。
　　
　　　　 hòu liǎng jù yě shì xiě pàn pàn de shī mián， dàn jiāng zhè wèi dú mián rén yǔ zhù zài“ zhāng shì jiù dì” zhōng de qí tā rén duì bǐ zhuóxiǎng。 zài hán lěng de yòu yuè yòu shuāng de qiū yè lǐ， bié réndōu 'àn shí rù shuì liǎo。 chén chén dì shuì liǎo yī yè， xǐng lái zhī hòu， shuí huì jué dé yè cháng ní？ gǔ shī yún：“ chóu duō zhī yè cháng”， zhǐ yòu yīn chóu kǔ xiāng sī 'ér bù néng chéng mián de rén， cái huì shēn kè dì tǐ huì dào shí jiān duō me nán yǐ xiāo mó。 yàn zǐ lóu zhōng suī rán hái yòu qí tā rén zhù zhe， dàn gǎn dào shuāng yuè zhī yè rú cǐ zhī màn cháng de， zhǐ shì pàn pàn yī rén 'ér yǐ。 yuán chàng zuò wéi pàn pàn de zì bái， gǎn tàn tiān yá dì jiǎo dōubù jí zì jǐ cǐ qíng zhī cháng。 hèshī zé shì gǎn tàn zhè qī liáng qiū yè jìng sì wéi tā yī rén 'ér xiǎn dé tè bié huǎn màn， zhè jiù shì tóng zhōng jiàn yì。
　　
　　　　
　　
　　　　 běi māng sōng bǎi suǒ chóu yān， yàn zǐ lóu zhōng sī qiǎo rán。
　　　　 zì mái jiàn lǚ gē chén sàn， hóng xiù xiāng xiāo yǐ shí nián。
　　
　　　　── zhāng zhòng sù
　　
　　　　
　　
　　　　 diàn yùn luó shān sè sì yān， jǐ huí yù zhù jí shān rán。
　　　　 zì cóng bù wǔ《 ní cháng qū》， dié zài kōng xiāng shí yī nián。
　　
　　　　── bái jū yì
　　
　　　　
　　
　　　　 yuán chàng dì 'èr shǒu， xiě pàn pàn fǔ jīn zhuī xī， huái niàn zhāng yīn， āi lián zì jǐ。 qǐ jù shì zhāng yīn mù qián jǐng sè。 běi māng shān shì hàn、 táng shí dài luò yáng zhù míng de fén chǎng， zhāng yīn“ guī zàng dōng luò”， mù dì jiù zài nà lǐ。 běi māng sōng bǎi， wéi cǎn wù chóu yān chóngchóng fēng suǒ， nǎi shì pàn pàn xiǎng xiàng zhōng de jǐng xiàng。 suǒ yǐ cì jù jiē xiě pàn pàn zài yàn zǐ lóu zhōng chén jì dì sī niàn de qíng xíng。“ sī qiǎo rán”， yě jiù shì tā xīn lǐ de“ suǒ chóu yān”。 qíng xù bù hǎo， wú wǎng 'ér fēi qī liáng 'àn dàn。 suǒ yǐ chū xiàn zài tā huàn xiǎng zhī zhōng de mù dì， yě jiù bù kě néng shì wéi lì rì hé fēng suǒ xù fú， zhǐ néng shì bèi cǎn wù chóu yān suǒ lǒngzhào liǎo。
　　
　　　　 gǔ shí huáng dì duì dà chén biǎo shì chǒng xìn， tè xǔ jiàn lǚ shàng diàn， gù jiàn lǚ wéi dà chén de dài cí。 hòu 'èr jù shì shuō： zì cóng zhāng yīn sǐ hòu， tā zài yě méi yòu xīn xù gē wǔ， gē shēng yún sàn， wǔ xiù xiāng xiāo， yǐ jīng zhuǎn yǎn shí nián liǎo。 bái jū yì shuō tā“ shàn gē wǔ， yǎ duō fēng tài”， bǐ zhī wéi“ fēng niǎo mǔ dān huā”， kě jiàn tā qù sì hòu qí tā guì rén， shì bù chóu méi yòu chū lù de。 rán 'ér tā què háo wú cǐ niàn， zhōng yú zì jǐ de 'ài qíng， wú guài dāng shí de zhāng zhòng sù、 bái jū yì nǎi zhì hòu dài de sū shì děngdōu duì tā hěn tóng qíng bìng xiě shī jiā yǐ sòng yáng liǎo。（《 yǒng yù lè · péng chéng yè sù yàn zǐ lóu mèng pàn pàn yīn zuò cǐ cí》 shì sū cí zhōng míng piān zhī yī。）
　　
　　　　 bái jū yì de dì 'èr shǒu hèshī biàn cóng pàn pàn bù yuàn zài chū xiàn zài wǔ xiè gē tái zhè yī diǎn shēng fā， zhuózhòng xiě tā zěn yàng duì dài gē wǔ shí chuānzhuó de shǒu shì yī cháng。
　　
　　　　 nián qīng mào měi de nǚ zǐ shuí gè bù 'ài dǎ bàn ní？ kě shì pàn pàn jǐ huí xiǎng chuān dài qǐ lái， què yòu bèi lìng wài yī zhǒng xiǎng tóu yā liǎo xià qù， jí： dǎ bàn liǎo gěi shuí kàn ní？ xiǎng dào zhè lǐ， jiù zhǐ yòu liú lèi de fèn 'ér liǎo。 suǒ yǐ， jìn guǎn jīn huā tuì qù liǎo guāng cǎi， luó shān gǎi biàn liǎo yán sè， yě zhǐ yòu suí tā men qù bā。“ zì cóng bù wǔ《 ní cháng qū》”， shuí hái guǎn dé liǎo zhè xiē。《 ní cháng yǔ yī》 shì táng xuán zōng shí dài zhù míng de wǔ qū， zhè lǐ tè bié diǎn chū， yě shì 'àn shì tā de yì shù zhī gāo miào。 kōng xiāng de“ kōng” zì， shì xíng róng jīng shén shàng de kōng xū， rú fù nǚ dú jū de fáng chēng kòngfáng、 kōng guī， dú shuì de chuáng chēng kōng chuáng、 kōng wéi。 zài zhè xiē dì fāng， bù kě yǐ cí hài yì。 zhāng shī shuō“ yǐ shí nián”， zhāng yīn sǐ yú yuán hé yuán nián（ 806）， jù yǐ tuī suàn， qí shī dāng zuò yú yuán hé shí nián。 bái shī shuō“ shí yī nián”， dāng shì“ yī shí nián” de wù dǎo。 yuán hé shí nián qiū jì yǐ qián， liǎng wèi shī rén tóng zài cháng 'ān， shī dāng zuò yú cǐ shí。 qí nián qiū， bái jū yì jiù bèi biǎn chū jīng， shí yī nián， tā zài jiāng zhōu， wú yuán yǔ zhāng zhòng sù chàng hé liǎo。
　　
　　　　 zài zhè shǒu shī lǐ， méi yòu shè jí zhāng yīn。 dàn tā bìng fēi xiāo shī， ér shì cún zài yú pàn pàn de xíng xiàng zhōng。 shī rén zhǎn xiàn de pàn pàn de jīng shén huó dòng， nǎi shì yǐ zhāng yīn zài tā xīn lǐ suǒ zhàn yòu de jù dà wèi zhì wéi yǐ jù de。
　　
　　　　
　　
　　　　 shì kàn hóng yàn luò yáng huí， yòu dǔ xuán qín bī shè lái。
　　　　 yáo sè yù xiāo wú yì xù， rèn cóng zhū wǎng rèn cóng huī。
　　
　　　　── zhāng zhòng sù
　　
　　　　
　　
　　　　 jīn chūn yòu kè luò yáng huí， céng dào shàng shū mù shàng lái。
　　　　 jiàn shuō bái yáng kān zuò zhù， zhēng jiào hóng fěn bù chéng huī？
　　
　　　　── bái jū yì
　　
　　　　
　　
　　　　 yuán chàng dì sān shǒu， xiě pàn pàn gǎn jié hòu zhī biàn qiān， tàn qīng chūn zhī xiāo shì。 dì yī shǒu xiě qiū zhī yè， zhè yī shǒu zé xiě chūn zhī rì。
　　
　　　　 qǐ jù shì qù nián de shì。 hóng yàn měi nián qiū tiān yóu běi fēi nán。 xú zhōu zài luò yáng zhī dōng， jīng guò xú zhōu de nán fēi hóng yàn， bù néng lái zì luò yáng。 dàn yīn zhāng yīn mù zài luò yáng， ér pàn pàn zé zhù zài xú zhōu， suǒ yǐ shī rén yuán qíng gòu xiǎng， rèn wéi zài pàn pàn de xīn mù zhōng， zhè xiē xiāng chuán néng gòu gěi rén chuán shū de hòu niǎo， yī dìng shì cóng luò yáng lái de， kě shì rén yǐ cháng mián， bù néng xiě xìn， yě jiù gèng jiā gǎn wù sī rén liǎo。
　　
　　　　 cì jù shì dāng qián de shì。 xuán qín jí yàn zǐ。 shè rì shì chūn fēn qián hòu de wù rì， gǔ dài jì sì tǔ shén、 qí dǎo fēng shōu de rì zǐ。 yàn zǐ měi nián chūn tiān， yóu nán 'ér běi。 bī jìn shè rì， tā men jiù lái liǎo。 yàn zǐ cí xióng chéng duì dì shēng huó， shuāng sù shuāng fēi， yī xiàng yòng lái bǐ yù 'ēn 'ài fū qī。 pàn pàn xiàn zài shì hé huān chuáng shàng de dú mián rén， kàn dào shuāng sù shuāng fēi de yàn zǐ， zěn me néng bù fā shēng rén bù rú niǎo de gǎn tàn ní？
　　
　　　　 rén zài gǎn qíng de zhé mó zhōng guò rì zǐ， yòu shí jué dé shí jiān guò dé hěn màn， suǒ yǐ qián shī shuō“ xiāng sī yī yè qíng duō shǎo， dì jiǎo tiān yá wèi shì cháng”； ér yòu shí yòu biàn dé má mù， jué dé shí jiān liú shì hěn kuài， suǒ yǐ běn shī shuō：“ shì kàn hóng yàn luò yáng huí， yòu dǔ xuán qín bī shè lái。” zhè liǎng jù zhǐ zuò kè guān miáo xiě， dàn què cóng lìng wài liǎng gè jiǎo dù zài cì fā jué hé xiǎn shì liǎo pàn pàn de shēn qíng。
　　
　　　　 hòu liǎng jù cóng wú xīn wán nòng yuèqì jiàn yì， xiě pàn pàn 'āi tàn zì jǐ qīng chūn suí 'ài qíng shēng huó de xiāo shì 'ér xiāo shì。 zhōu bāng yàn《 jiě lián huán》 yún：“ yàn zǐ lóu kōng， àn chén suǒ yī chuáng xián suǒ”， jí cóng zhè liǎng jù huà chū， yòu kě yǐ fǎn guò lái jiě shì zhè liǎng jù。 sè yǐ yáo shì， xiāo yǐ yù zhì， kě jiàn guì zhòng， ér ràng tā men méng shàng zhū wǎng huī chén， zhè bù zhèng yīn wéi yì hóng yàn zhī wú fǎ chuán shū， kàn yàn zǐ zhī shuāng fēi shuāng sù 'ér shǐ zì jǐ fā shēng“ qǐ luó xián guǎn”， cóng cǐ yǒng xiū”（ jiǎng fáng《 huò xiǎo yù chuán》） zhī tàn má？ qián liǎng jù jǐng， hòu liǎng jù qíng， sì duàn shí lián， zhāng fǎ jí miào。
　　
　　　　 hèshī de zuì hòu yī shǒu， zhuózhòng zài“ gǎn péng chéng jiù yóu”， dàn yòu bù zhí jiē miáo xiě duì jiù yóu zhī huí yì， ér shì tōng guò zhāng zhòng sù gào sù tā de qíng kuàng， yǐ shū suǒ gǎn。
　　
　　　　 dāng nián chūn tiān， zhāng zhòng sù cóng luò yáng huí lái yǔ bái jū yì xiāng jiàn， tí dào tā céng dào zhāng yīn mù shàng qù guò。 zhāng zhòng sù dāng rán yě hái shuō liǎo xǔ duō bié de， dàn shǐ bái jū yì gǎn dào jīng xīn dòng bó de， nǎi shì fén biān zhǒng de bái yáng shù dōuyǐ jīng cháng dé yòu cū yòu gāo， kě yǐ zuò zhù zǐ liǎo， nà me， zěn me néng shǐ dé pàn pàn de huā róng yuè mào zuì hòu bù huì biàn chéng huī tǔ ní？ péng chéng jiù yóu， hé kě zài dé？ suī zhǐ shì gǎn jīn， ér huái jiù zhī yì zì zài qí nèi。
　　
　　　　 zhè liǎng zǔ shī， zūn xún liǎo zuì yán gé de chànghè fāng shì。 shī de tí cái zhù tí xiāng tóng， shī tǐ xiāng tóng， hèshī yòng yùn yǔ chàng shī yòu wéi tóng yī yùn bù， lián yā yùn gè zì de xiān hòu cì xù yě xiāng tóng， jì shì hé yùn yòu shì cì yùn。 chànghè zhī zuò， zuì zhù yào de shì zài nèi róng shàng yào bǐ cǐ xiāng yìng。 zhāng zhòng sù de yuán chàng， shì dài pàn pàn shū fā tā“ niàn jiù 'ài 'ér bù jià” de shēng huó hé gǎn qíng de， bái jū yì de jì hé zé shì shū fā liǎo tā duì yú pàn pàn zhè zhǒng shēng huó hé gǎn qíng de tóng qíng hé 'ài zhòng yǐ jí duì yú jīn xī shèng shuāi de gǎn tàn。 yī chàng yī hé， chǔlǐ dé fēi cháng qiàdàng。 dāng rán， nèi róng bǐ cǐ xiāng yìng， bìng bù shì shuō yào yì bù yì qū， shǐ hé shī chéng wéi chàng shī de fù zhì pǐn hé mó nǐ wù， ér yào néng tóng zhōng jiàn yì， ruò jí ruò lí。 cóng zhè yī jiǎo dù jiǎng， bái jū yì de hé shī yì shù shàng de nán dù jiù gèng gāo yī xiē。 zǒng de shuō lái， zhè liǎng zǔ shī rú liǎng jūn duì lěi， gōng lì xī dí， biǎo xiàn liǎo liǎng wèi shī rén jīng zhàn de yì shù jì qiǎo， shì chànghè shī zhōng de jiā zuò。
　　
　　　　（ shěn zǔ fēn chéng qiān fān）

【zīliàoláiyuán】 juàn 438_50