【báihuàwén】 cháng 'ān lún xiàn guó jiā pò suì， zhǐ yòu shān hé yǐ jiù， chūn tiān lái liǎo chéng kōng rén xī， cǎo mù mào mì shēn chén。
gǎn shāng guó shì miàn duì fán huā， nán jìn tì lèi sì jiàn， qīn rén lí sàn niǎo míng jīng xīn， fǎn jué zēng jiā lí hèn。
lì chūn yǐ lái zhàn huǒ pín lián， yǐ jīng màn yán sān yuè， jiā zài zhōu yīn xùn nán dé， yī xìn dǐ zhí wàn jīn。
chóu xù chán rào sāo tóu sī kǎo， bái fā yuè sāo yuè duǎn， tóu fā tuō luò jì duǎn yòu shǎo， jiǎn zhí bù néng chā zān。

yòu yī :
guó dū cán pò， shān hé yǐ jiù bù gǎi。 chéng guō chūn jǐng， biàn dì shù cháng cǎo shēn。
gǎn shāng shí shì， huā 'ér yědōu luò lèi； chàng hèn bié lí， niǎo 'ér yě huì jīng xīn。
chūn lái sān yuè， zhàn huǒ réng rán wèi duàn； xiāo xī zǔ gé， jiā xìn jià zhí wàn jīn。
fā chóu sāo tóu， bái fā yuè sāo yuè duǎn。 xī shū liáo luò， zān zǐ dū nán bié jǐn。

【zhùshì】 1. guó pò shān hé zài： yán shān hé yǐ jiù， ér rén shì yǐ fēi， guó jiā cán pò。 chūn dào jīng chéng， ér gōng yuàn hé mín zhái què huāng wú bù kān， zá cǎo cóng shēng。
2. zhè liǎng jù yòu liǎng zhǒng jiě shuō： yī shuō shì shī rén yīn gǎn shāng shí shì， qiān guà qīn rén， suǒ yǐ jiàn huā kāi 'ér luò lèi（ huò yuē lèi jiàn yú huā）， wén niǎo míng yě gǎn dào xīn jīng。 lìng shuō shì yǐ huā niǎo nǐ rén， yīn gǎn shí shāng luàn， huā yě liú lèi， niǎo yě jīng xīn。 èr shuō jiē kě tōng。
3. lián sān yuè： shì shuō zhàn zhēng cóng qù nián zhí dào xiàn zài， yǐ jīng liǎng gè chūn tiān guò qù liǎo。 dǐ wàn jīn： jí yán jiā xìn zhī nán dé。
4. hún yù： jiǎn zhí yào。 bù shèng zān： tóu fā shǎo dé lián fā zān yě chā bù zhù liǎo。

【shǎng xī】 　　cǐ shī biǎo xiàn liǎo shī rén 'ài guó niàn jiā de shēn hòu gǎn qíng， shì táng shī zhōng kuài zhì rén kǒu、 qiān gǔ chuán sòng de míng piān。 chūn wàng： chūn tiān suǒ wàng zhī suǒ jiàn。 guó pò： zhǐ 'ān shǐ luàn jūn gōng xià táng dū cháng 'ān。 jīng xīn： xīn shén wéi zhī zhèn hàn。 fēng huǒ： zhàn zhēng zhōng de jǐng bào xìn hào。 jiā shū： jiā xìn。 bái tóu： tóu shàng báifà。 hún： jiǎn zhí。 bù shèng： jìn bù qǐ。 zān： jí zān zǐ， gǔ rén yòng lái shùfà huò zuò zhuāng shì。
　　 táng xuán zōng tiān bǎo shí wǔ nián（ ７ ５ ６） qī yuè， ān shǐ pàn jūn gōng xiàn cháng 'ān， sù zōng zài líng wǔ jí wèi， gǎi yuán zhì dé。 dù fǔ zài tóubèn líng wǔ tú zhōng， bèi pàn jūn fú zhì cháng 'ān， cì nián（ zhì dé 'èr nián） xiě cǐ shī。 shī rén mù dǔ lún xiàn hòu de cháng 'ān zhī xiāo tiáo líng luò， shēn lì nì jìng sī jiā qíng qiē， bù miǎn gǎn kǎi wàn duān。 shī de yī、 èr liǎng lián， xiě chūn chéng bài xiàng， bǎo hán gǎn tàn； sān、 sì liǎng lián xiě xīn niàn qīn rén jìng kuàng， chōng yì lí qíng。 quán shī chén zhe yùn jiè， zhēn zhì zì rán， fǎn yìng liǎo shī rén rè 'ài zǔ guó， juàn huái jiā rén de gǎn qíng。 jīn rén xú yìng pèi、 zhōu róng quán děng píng cǐ shī yuē： “ yì mài guàn tōng 'ér píng zhí， qíng jǐng jiān bèi 'ér bù yóu lí， gǎn qíng qiáng liè 'ér bù qiǎn lù， nèi róng fēng fù 'ér bù wú zá， gé lǜ yán jǐn 'ér bù bǎn zhì。 ” cǐ lùn pō wéi tuǒ tiē。“ jiā shū dǐ wàn jīn” yì wéi liú chuán qiān gǔ zhī míng yán。
　　 dù fǔ shì wěi dà de xiàn shí zhù yì shī rén， yī shēng xiě shī yī qiān sì bǎi duō shǒu。 tā shēng huó de shí dài zhèng shì táng cháo yóu shèng ér shuāi de zhuǎn biàn shí qī。 gōng yuán 755 nián bào fā liǎo 'ān shǐ zhī luàn， dì 'èr nián， shī rén dù fǔ zhī dào táng sù zōng zài líng wǔ jí wèi de xiāo xī hòu， bù gù 'ān wēi tóubèn táng sù zōng 'ér lái， xiǎng yào zài yòu yī fān zuò wéi， jiēguǒ bèi 'ān lù shān pàn jūn jū liú zài cháng 'ān。 chūn tiān yòu lái liǎo， shī rén dēng gāo yuǎn wàng， shān hé yǐ jiù rán 'ér guó jiā què sì fēn wǔ liè， rén mín liú lí shī suǒ， cháng 'ān chéng yī piàn cán pò jǐng xiàng。 shī rén gǎn kǎi wàn qiān， xiě xià liǎo zhè shǒu gǎn shí hèn bié、 yōu guó yōu mín de wǔ yán lǜ shī《 chūn wàng》。
　　 quán piān wéi rào“ wàng” zì zhǎn kāi， qián sì jù jiè jǐng shū qíng， qíng jǐng jié hé。 shī rén yǐ xiě cháng 'ān chéng lǐ cǎo mù cóng shēng， rén yān xī shǎo lái chèn tuō guó jiā cán pò。 qǐ shǒu yī“ guó pò shān hé zài”， chù mù jīng xīn， yòu yī zhǒng wù shì rén fēi de lì shǐ cāng sāng gǎn。“ gǎn shí huā jiàn lèi， hèn bié niǎo jīng xīn” liǎng jù yǐ wù nǐ rén， jiāng huā niǎo rén gé huà， yòu gǎn yú guó jiā de fēn liè、 guó shì de jiān nán， cháng 'ān de huā niǎo dū wéi zhī luò lèi jīng xīn。 shī rén yóu dēng gāo yuǎn wàng dào jiāo diǎn shì de tòu shì， yóu yuǎn jí jìn， gǎn qíng yóu ruò dào qiáng， jiù zài zhè gǎn qíng hé jǐng sè de jiāo chā zhuǎn huàn zhōng hán xù dì chuán dá chū shī rén dì gǎn tàn yōu fèn。 guó jiā dòng luàn bù 'ān， zhàn huǒ jīng nián bù xī， rén mín qī lí zǐ sàn， yīn shū bù tōng， zhè shí hòu shōu dào jiā shū yóu wéi nán néng kě guì。 shī rén cóng cè miàn fǎn yìng zhàn zhēng gěi rén mín dài lái de jù dà tòng kǔ hé rén mín zài dòng luàn shí qī xiǎng zhī dào qīn rén píng 'ān yǔ fǒu de pò qiē xīn qíng。 tóng shí yě yǐ jiā shū de bù yì dé lái biǎo xiàn shī rén duì guó jiā shēn shēn dì yōu lǜ。 jié wěi liǎng jù， xiě shī rén nà yù lái yù xī shū de báifà， lián zān zǐ dū chā bù zhù liǎo， yǐ dòng zuò lái xiě shī rén yōu fèn zhī shēn guǎng。 quán piān shī qíng jǐng jiāo róng， gǎn qíng shēn chén， ér yòu hán xù níng liàn， yán jiǎn yì duō， chōng fēn tǐ xiàn liǎo shī rén“ chén yù dùn cuò” de yì shù fēng gé。
　　 gōng yuán 756 nián liù yuè pàn jūn gōng xià cháng 'ān， sù zōng zài líng wǔ jí wèi。 dù fǔ zhǐ shēn tóubèn sù zōng， tú zhōng bèi pàn jūn fú huò， dài dào cháng 'ān， dàn yīn guān zhí bēi wēi 'ér wèi bèi qiú jìn， cì nián sān yuè xiě xià cǐ shī。
　　 chūn wàng suǒ jiàn hé wù？ dà hǎo hé shān wèi gǎi 'ér guó pò jiā lí， dū chéng cán bài、 biàn dì luàn cǎo、 shù mù kōng zì qī qīng。 shǒu lián jì qíng yú wù、 tuō gǎn yú jǐng， shī qíng qū zhé、 gōng qiǎo zì rán， chū shǒu bù fán。 cì lián jìn yī bù bǎ gǎn shí hèn bié 'ér duò lèi jīng xīn de gǎn qíng jì tuō yú běn lái shì xǐ xīn yuè mùdì huā niǎo shēn shàng， gèng xiǎn chū zuò zhě xīn zhōng qíng gǎn zhī qiáng liè。 zhàn zhēng lián xù dào cì nián sān yuè， zào chéng yīn xìn bù tōng、 xiāo xī duàn jué， cǐ qíng rén rén néng jiě， yīn cǐ“ jiā shū dǐ wàn jīn” jí yì yǐn qǐ dú zhě gòng míng， yí qí chéng wéi qiān gǔ míng jù， liú chuán zhì jīn。 xīn zhōng chóu mèn biàn pín pín sāo shǒu， nǎi zhì fā luò xī shū、 xīn fā duǎn qiǎn， lián zān zǐ dū jīhū yào bié bù zhù liǎo， zú jiàn yōu chóu zhī shēn cháng bù duàn。 qiě yú jiā guó zhī hèn wài， yòu jiàn báifà shuāi luò、 lǎo zhī jiāng zhì， gèng zēng yī céng chuí mù zhī 'āi。
　　 dù fǔ liú xià de shī zuò zhōng， wéi hòu rén tuī chóng、 chuán sòng de yòu xǔ duō shì gǎn shí shāng luàn de zuò pǐn， tè bié shì nà xiē biǎo xiàn zuò zhě rén 'ài zhī xīn hé zhēn zhì zhī qíng de míng piān。 rén 'ài yǔ zhēn qíng yǒng yuǎn shì chǎn shēng yōu xiù shī gē de yuán quán， yě shì lì shǐ yòng yǐ zào jiù shèng xián hé míng zhé de liǎng dà yuán sù。
　　
　　[ jiàn shǎng ]
　　 táng sù zōng zhì dé yuán zài（ 756） liù yuè， ān shǐ pàn jūn gōng xià táng dū cháng 'ān。 qī yuè， dù fǔ tīng dào táng sù zōng zài líng wǔ jí wèi de xiāo xī， biàn bǎ jiā xiǎo 'ān dùn zài fū zhōu de qiāng cūn， qù tóubèn sù zōng。 tú zhōng wéi pàn jūn fú huò， dài dào cháng 'ān。 yīn tā guān bēi zhí wēi， wèi bèi qiú jìn。《 chūn wàng》 xiě yú cì nián sān yuè。
　　
　　　　 shī de qián sì jù xiě chūn chéng bài xiàng， bǎo hán gǎn tàn； hòu sì jù xiě xīn niàn qīn rén jìng kuàng， chōng yì lí qíng。 quán shī chén zhe yùn jiè， zhēn zhì zì rán。
　　
　　　　“ guó pò shān hé zài， chéng chūn cǎo mù shēn。” kāi piān jí xiě chūn wàng suǒ jiàn： guó dū lún xiàn， chéng chí cán pò， suī rán shān hé yǐ jiù， kě shì luàn cǎo biàn dì， lín mù cāng cāng。 yī gè“ pò” zì， shǐ rén chù mù jīng xīn， jì 'ér yī gè“ shēn” zì， lìng rén mǎn mù qī rán。 sī mǎ guāng shuō：“ ‘ shān hé zài ’， míng wú yú wù yǐ；‘ cǎo mù shēn’， míng wú rén yǐ。”（《 wēn gōng xù shī huà》） shī rén zài cǐ míng wéi xiě jǐng， shí wéi shū gǎn， jì qíng yú wù， tuō gǎn yú jǐng， wéi quán shī chuàng zào liǎo qì fēn。 cǐ lián duì zhàng gōng qiǎo， yuán shú zì rán， shī yì fān diē。“ guó pò” duì“ chéng chūn”， liǎng yì xiāng fǎn。“ guó pò” de tuí yuán cán bì tóng fù yòu shēng yì de“ chéng chūn” duì jǔ， duì zhào qiáng liè。“ guó pò” zhī xià jì yǐ“ shān hé zài”， yì sī xiāng fǎn， chū rén yì biǎo；“ chéng chūn” yuán dāng wéi míng mèi zhī jǐng， ér hòu zhuì yǐ“ cǎo mù shēn” zé xù huāng wú zhī zhuàng， xiān hòu xiāng bèi， yòu shì yī fān。 míng dài hú zhèn hēng jí zàn cǐ lián shuō：“ duì 'ǒu wèi cháng bù jīng， ér zòng héng biàn huàn， jìn yuè chén guī， nóng dàn qiǎn shēn， dòng duó tiān qiǎo。”（《 táng yīn guǐ qiān》 juàn jiǔ）
　　
　　　　“ gǎn shí huā jiàn lèi， hèn bié niǎo jīng xīn。” zhè liǎng jù yī bān jiě shì shì， huā niǎo běn wéi yú rén zhī wù， dàn yīn gǎn shí hèn bié， què shǐ shī rén jiàn liǎo fǎn 'ér duò lèi jīng xīn。 lìng yī zhǒng jiě shì wéi， yǐ huā niǎo nǐ rén， gǎn shí shāng bié， huā yě jiàn lèi， niǎo yì jīng xīn。 liǎng shuō suī zé yòu bié， qí jīng shén què néng xiāng tōng， yī zé chù jǐng shēng qíng， yī zé yí qíng yú wù， zhèng jiàn hǎo shī hán yùn zhī fēng fù。
　　
　　　　 shī de zhè qián sì jù， dū tǒng zài“ wàng” zì zhōng。 shī rén fǔ yǎng zhān shì， shì xiàn yóu jìn 'ér yuǎn， yòu yóu yuǎn 'ér jìn， shì yě cóng chéng dào shān hé， zài yóu mǎn chéng dào huā niǎo。 gǎn qíng zé yóu yǐn 'ér xiǎn， yóu ruò 'ér qiáng， bù bù tuī jìn。 zài jǐng yǔ qíng de biàn huà zhōng， fǎng fó kě jiàn shī rén yóu qiáo shǒu wàng jǐng， zhú bù dì zhuǎn rù liǎo dī tóu chén sī， zì rán dì guò dù dào hòu bàn bù fēn ── xiǎng wàng qīn rén。
　　
　　　　“ fēng huǒ lián sān yuè， jiā shū dǐ wàn jīn。” zì 'ān shǐ pàn luàn yǐ lái，“ fēng huǒ kǔ jiào xiāng xìn duàn”， zhí dào rú jīn chūn shēn sān yuè， zhàn huǒ réng lián xù bù duàn。 duō me pàn wàng jiā zhōng qīn rén de xiāo xī， zhè shí de yī fēng jiā xìn zhēn shì shèng guò“ wàn jīn” ā！“ jiā shū dǐ wàn jīn”， xiě chū liǎo xiāo xī gé jué jiǔ pàn yīn xùn bù zhì shí de pò qiē xīn qíng， zhè shì rén rén xīn zhōng suǒ yòu de xiǎng fǎ， hěn zì rán dì shǐ rén gòng míng， yīn 'ér chéng liǎo qiān gǔ chuán sòng de míng jù。
　　
　　　　“ bái tóu sāo gèng duǎn， hún yù bù shèng zān。” fēng huǒ biàn dì， jiā xìn bù tōng， xiǎng niàn yuǎn fāng de cǎn qī zhī xiàng， yǎn wàng miàn qián de tuí bài zhī jǐng， bù jué yú jí wú liáo lài zhī jì， sāo shǒu chóu chú， dùn jué xī shū duǎn fā， jǐ bù shèng zān。“ báifà” wéi chóu suǒ zhì，“ sāo” wéi xiǎng yào jiě chóu de dòng zuò，“ gèng duǎn” kě jiàn chóu de chéng dù。 zhè yàng， zài guó pò jiā wáng， lí luàn shāng tòng zhī wài， yòu tàn xī shuāi lǎo， zé gèng zēng yī céng bēi 'āi。
　　
　　　　 zhè shǒu shī fǎn yìng liǎo shī rén rè 'ài guó jiā、 juàn niàn jiā rén de měi hǎo qíng cāo， yì mài guàn tōng 'ér bù píng zhí， qíng jǐng jiān jù 'ér bù yóu lí， gǎn qíng qiáng liè 'ér bù qiǎn lù， nèi róng fēng fù 'ér bù wú zá， gé lǜ yán jǐn 'ér bù bǎn zhì， yǐ zè qǐ zè luò de wǔ lǜ zhèng gé， xiěde kēng rán zuò xiǎng， qì dù hún hào， yīn 'ér yī qiān 'èr bǎi yú nián lái yī zhí kuài zhì rén kǒu， lì jiǔ bù shuāi。
　　
　　　　（ xú yìng pèi zhōu róng quán）