jīn guó  guóhào:jīn >jīn shǒudōu:yàn jīng (1115nián～1234nián)   zǒngcháodài: sòng dài

guójūnjìnián	xìngmíng	kāiduānniánfèn	zhōngjiéniánfèn	yánxùshíjiàn
jīn tài zǔ wán yán 'ā gǔ dǎ shōu guó	wán yán 'ā gǔ dǎ Wan Yanaguda	1115nián	1116nián	2nián
jīn tài zǔ wán yán 'ā gǔ dǎ tiān fǔ	wán yán 'ā gǔ dǎ Wan Yanaguda	1117nián	1123niánjiǔyuè	7nián
jīn tài zōng wán yán shèng tiān huì	wán yán wú qǐ mǎi Wan Yansheng	1123niánjiǔyuè	1135nián	13nián
jīn xī zōng wán yán dàn tiān juàn	wán yán hé lá Wan Yandan	1138nián	1140nián	3nián
jīn xī zōng wán yán dàn huáng tǒng	wán yán hé lá Wan Yandan	1141nián	1149nián	9nián
jīn hǎi líng wáng wán yán liàng tiān dé	wán yán liàng Wan Yanliang	1149niánshíèryuè	1153niánsānyuè	3niánlíng4gèyuè
jīn hǎi líng wáng wán yán liàng zhēn yuán	wán yán liàng Wan Yanliang	1153niánsānyuè	1156niányuányuè	2niánlíng11gèyuè
jīn hǎi líng wáng wán yán liàng zhèng lóng	wán yán liàng Wan Yanliang	1156niánèryuè	1161niánshíyuè	5niánlíng9gèyuè
jīn shì zōng wán yán yōng dà dìng	wán yán wū lù Wan Yanyong	1161niánshíyuè	1189nián	29nián
jīn zhāng zōng wán yán jǐng míng chāng	wán yán má dá gé Wan Yanjing	1190nián	1196niánshíyīyuè	7nián
jīn zhāng zōng wán yán jǐng chéng 'ān	wán yán má dá gé Wan Yanjing	1196niánshíyīyuè	1200nián	5nián
jīn zhāng zōng wán yán jǐng tài hé	wán yán má dá gé Wan Yanjing	1201nián	1208nián	8nián
wèi shào wáng wán yán yǔn jì dà 'ān	wán yán yǔn jì Wan Yanyunji	1209nián	1211nián	3nián
jīn wèi shào wáng wán yán yǔn jì chóng qìng	wán yán yǔn jì Wan Yanyunji	1212nián	1213niánsìyuè	2nián
jīn wèi shào wáng wán yán yǔn jì zhì níng	wán yán yǔn jì Wan Yanyunji	1213niánwǔyuè	1213niánjiǔyuè	5gèyuè
jīn xuān zōng wán yán xún zhēn yòu	wán yán wú dǔ bǔ Wan Yanxun	1213niánjiǔyuè	1217niánjiǔyuè	4niánlíng1gèyuè
jīn xuān zōng wán yán xún xīng dìng	wán yán wú dǔ bǔ Wan Yanxun	1217niánjiǔyuè	1222niánbāyuè	4niánlíng12gèyuè
jīn xuān zōng wán yán xún yuán guāng	wán yán wú dǔ bǔ Wan Yanxun	1222niánbāyuè	1223nián	2nián
jīn 'āi zōng wán yán shǒu xù zhèng dà	wán yán níng jiá sù Wan Yanshouxu	1224nián	1231nián	8nián
jīn 'āi zōng wán yán shǒu xù tiān xīng	wán yán níng jiá sù Wan Yanshouxu	1232niányuányuè	1232niánsìyuè	4gèyuè
jīn 'āi zōng wán yán shǒu xù tiān xīng	wán yán níng jiá sù Wan Yanshouxu	1232niánsìyuè	1234niányuányuè	1niánlíng10gèyuè
jīnzhāo zōng	wán yán chéng lín Wan Yanchenglin	1234nián	1234nián	1nián

　　jīn cháo（ 1115 nián － 1234 nián）
　　 guó hào shì yì
　　 jīn dū chéng shàng jīng huì níng（ jīn hēi lóng jiāng shěng hā 'ěr bīn shì 'ā chéng qū nán）， wèi yú 'ān chū hǔ shuǐ（ jīn 'ā shí hé） zhī cè， xiāng chuán qí shuǐ chǎn jīn， nǚ zhēn yǔ “ jīn ” niàn zuò“ ān chū hǔ”。 lìng jù《 liáo shǐ》 jìzǎi， yóu yú nǚ zhēn cháng qī shòu zhì yú qì dān， gù wán yán 'ā gǔ dǎ lì guó shí， zhēn duì“ liáo” zì zài qì dān yǔ zhōng de yì sī， yǐ qí bīn tiě suī jiān zhōng yì biàn huài， ér jīn bù biàn bù huài， qǔ“ jīn” wèiguó hào， yǐ shì yā dǎo guò“ liáo”。
　　
　　 nǚ zhēn zú bó xīng yú jīn hēi lóng jiāng、 sōng huā jiāng liú yù jí cháng bái shān dì qū。 táng cháo shí chēng hēi shuǐ mò hé， shēng huó zài hēi lóng jiāng yī dài， yǐ yú liè wéi shēng。 liáo cháo tǒng zhì zhě cháng qī xiàng nǚ zhēn rén suǒ yào zhēn zhū hé shòu liè yòng de“ hǎi dōng qīng”（ yī zhǒng měng qín）。 chuān liú bù xī dì chuān guò nǚ zhēn bù luò， yú ròu nǚ zhēn bǎi xìng， zhōng yú dǎo zhì nǚ zhēn zú pàn luàn。 1115 nián 1 yuè 28 rì， nǚ zhēn lǐng xiù wán yán 'ā gǔ dǎ chēng dì jiàn guó， guó hào dà jīn。 jīn guó jiàn guó hòu， zhǎn kāi yǐ liáo wǔ jīng wéi zhàn lüè mù biāo de miè liáo zhī zhàn。 wǔ jīng yī xià， liáo cháo suí jí miè wáng。 jīn miè liáo hòu， yǔ běi sòng suì chéng dí guó。 jīn tài zōng wán yán shèng jí wèi hòu， xié miè liáo zhī wēi， hěn kuài xíjuǎn 'ér nán， yú tiān huì wǔ nián（ gōng yuán 1127 nián） miè wáng běi sòng。 nǚ zhēn zài xiāo miè liáo cháo hé běi sòng hòu， tǒng yī liǎo bāo kuò huáng hé liú yù zài nèi de guǎng dà běi fāng dì qū， bìng yǔ nán sòng cháng qī duì zhì。 jīn cháo zài shí xíng měng 'ān móu kè děng dú tè zhì dù de tóng shí， yě cǎi nà liǎo nèi dì de hěn duō zhèng zhì zhì dù。 wán yán liàng zài wèi qī jiān， duì nán sòng fā dòng dà guī mó zhàn zhēng， dàn yǐ shī bài gào zhōng。 jīn zài yǔ nán sòng、 xī xià bìng lì qī jiān， pò shǐ xī xià chén fù、 nán sòng qū rǔ qiú hé， shǐ zhōng wéi chí qí bà zhù dì wèi。 jīn cháo hòu qī， tǒng zhì jí tuán jí qí fǔ xiǔ， gè mín zú qǐ yì fēng qǐ yún yǒng， tóng shí yòu shòu dào měnggǔ dì guó jūn duì de bù duàn dǎ jī， zhōng yú wáng guó。
　　 jīn guó shí qī， suí zhe fēng jiàn huà de shēn rù， shè huì jīng jì huò dé yī dìng de fā zhǎn。 chú liǎo xùmù yè de yōu shì wài， qí nóng yè、 shǒu gōng yè yǐ jí shāng yè yě yòu suǒ jìn bù。 jīn cháo wén huà shēn shòu hàn zú yǐng xiǎng， qǔ dé liǎo xiāng yìng de chéng jiù， qí zhōng xì jù jiào wéi tū chū， bìng chǎn shēng liǎo yuán hǎo wèn děng zhù míng wén xué jiā。
　　
　　 zài 800 duō nián qián 'ā chéng de zhè kuài tǔ dì shàng， nǚ zhēn zú jiàn lì liǎo jīn guó， bìng zài 'ā chéng dìng dū（ dāng shí de huì níng）。 yóu yú tā men zì shēn de qiáng dà hé bù kān liáo yā pò， kāi shǐ liǎo fá liáo、 jiàn jīn、 gōng sòng de zhēng chéng。 jīn cháo lì jīng shí dì 120 nián， dǐng shèng shí qī céng yī dù tǒng zhì liǎo xiāng dāng yú jīn tiān de dà bàn gè zhōng guó dì qū。
　　 nǚ zhēn jué qǐ fá liáo jiàn jīn
　　 nǚ zhēn shì wǒ guó dōng běi dì qū de gǔ lǎo mín zú， shēng huó zài sōng huā jiāng hé hēi lóng jiāng liú yù de guǎng dà dì qū。 zài nǚ zhēn 30 duō gè bù luò zhōng， wán yán bù zuì wéi jīn tài zǔ wán yán 'ā gǔ dǎ qiáng dà， wán yán bù zhú bù dì tǒng yī liǎo nǚ zhēn gè bù。 gōng yuán 1114 nián 9 yuè， ā gǔ dǎ mìng nǚ zhēn gè bù rén mǎ shì shī lái liú shuǐ（ jīn lā lín hé）， kāi shǐ liǎo wéi qī shí nián de fá liáo zhēng zhàn。
　　 jù shǐ xué jiā jiè shào， nǚ zhēn fá liáo de yuán yīn shí jì shàng kě yǐ zǒng guī wéi fǎn kàng liáo duì qí jīng jì yǔ jīng shén shàng de shuāngchóng yā pò。 zuò wéi liáo de fān shǔ， nǚ zhēn měi nián dōuyào xiàng qí jìn gòng dà liàng de jīn yín zhū bǎo bù shuō， hái yào xiàng liáo de yín pái tiān shǐ shàng jiǎo dà liàng de bǔ liè měng qín héng héng héng hǎi dōng qīng， wèile bǔ dào zuì hǎo de niǎo 'ér， hái bù dé bù qù qiáng gōng běn shì tóng zú de bù luò。 qí cì shì， zài mào yì shàng， shuāng fāng de jiāo yì jí bù píng děng。 rú guǒ shuō zhè liǎng zhǒng yā pò hái kě yǐ zài yī dìng chéng dù shàng rěn shòu de huà， yín pái tiān shǐ kàn zhōng de nǚ zhēn měi nǚ biàn dé“ jiàn zhěn” zhè yī zhì dù， yǐn fā de jīng shén céng miàn shàng de qū rǔ què shì“ shì kě rěn shú bù kě rěn”。
　　1115 nián zhēngyuè chū yī， ā gǔ dǎ chēng dì， jiàn guó hào dà jīn， dìng dū huì níng。 jīn yú 1125 nián miè liáo， miè liáo hòu， jīn guó dì 'èr dài huáng dì jīn tài zōng wú qǐ mǎi jí wèi， bìng yú 1127 nián miè běi sòng。
　　 jīn tài zǔ wán yán 'ā gǔ dǎ zài wèi qī jiān， yīn zhàn zhēng fán máng， bìng wèi xiū jiàn gōng diàn。 dì 'èr dài huáng dì jīn tài zōng wán yán wú qǐ mǎi jì wèi hòu， yú 1124 nián mìng hàn rén lú yàn lún zhù chí xiū jiàn dū chéng。 dū chéng de gé jú shì jí dāng shí liáo、 sòng fēng gé yú yī shēn。 jīn shàng jīng chéng de jiàn zhì， dà zhì cǎi qǔ jìn sì zhōng zhóu xiàn、 jìn sì jūn héng hé jìn sì duìchèn de shǒu fǎ， guī huá jiē dào lǐ fāng， yíng zhù gōng shì guān dǐ， shǐ shàng jīng chéng wèiwǒ guó zhōng shì jì zuì běi bù dedōu chéng dà yì， yě shì jīn guó dì yī dū。
　　 suī rán jīn shàng jīng huì níng fǔ rú jīn yǐ jīng chéng liǎo dà piàn de nóng tián， dàn cóng cán cún mián yán 11 gōng lǐ dídí gǔ chéng yuán、 zhì jīn réng zhù lì zài shuǐ tián jiān de diǎn jiāng tái děng yí zhǐ shàng， réng kě xiǎng xiàng 800 nián qián jīn shàng jīng de fán huá yǔ xīng shèng。
　　 mù qián， jīn shàng jīng huì níng fǔ huáng chéng wǔ mén zhǐ， shì wéi yī jǐn cún de yī chù mén zhǐ。
　　 shàng jīng lù yùhuì níng fǔ
　　 shàng jīng huì níng fǔ guān yá shè zài dà jīn guó de qián qī dū chéng nèi， yòu shì jīn dài shàng jīng lù de zhì suǒ。 jīn guó shè yòu wǔ jīng shí jiǔ lù，“ lù” shì jīn dài dì fāng zuì gāo zuì dà de xíng zhèng qū， xiāng dāng yú xiàn dài de shěng。 jīn shàng jīng lù gòng xiá yòu： yī fǔ， jí huì níng fǔ； sān zhōu， jí zhào zhōu、 lóng zhōu、 xìn zhōu； wǔ lù， jí pú yǔ lù、 hé lǎn lù、 xù pǐn lù、 hé sū guǎn lù、 hú lǐ gǎi lù； liù xiàn， jí huì níng xiàn、 qū jiāng xiàn、 yí chūn xiàn、 shǐ xīng xiàn、 lì shè xiàn、 wǔ chāng xiàn。
　　 huì níng fǔ guī shàng jīng lù suǒ xiá， dàn tā yòu shì shàng jīng lù de zhì suǒ。 huì níng fǔ tǒng lǐng sān xiàn， jí huì níng、 qū jiāng、 yí chūn。 lù de zuì gāo guān yuán shì bīng mǎdōu zǒng guǎn， shàng jīng lù zé yóu huì níng fǔ yǐn jiān lǐng
　　 shāo huǐ jīn shàng jīng qiān dū yàn jīng
　　 zhèng dāng shàng jīng chéng xiàng qián fā zhǎn shí qī， jīn cháo nèi bù fā shēng liǎo gōng tíng zhèng biàn， zhù yào yuán yīn shì， jīn xī zōng zài wèi hòu qī jiāo shē yín yì， bào nüè shā rén， yǐn qǐ liǎo cháo zhōng zhòng chén de bù mǎn。 jīn xī zōng jì fù zhī zǐ wán yán liàng lì yòng zhè gè jī huì， lián hé qīn xìn qīn shǒu jiāng jīn xī zōng shā sǐ， zì lì wéi dì。 hǎi líng wáng jì wèi hòu， wèile huǎn hé jì dì shā xiōng、 chén shì jūn de“ tóng shì cāo gē” zhè gè máo dùn， jiù yǐ shàng jīng huì níng fǔ piān yú dōng běi yī yú、 wù zhì yùn shū yǔ gōng wén chuán dì yòu wéi wù děng lǐ yóu， jiāng jīng dū qiān wǎng yàn jīng（ jīn běi jīng shì）。
　　 zài qiān dū yàn jīng hòu， hǎi líng wáng wèile bù liú yòu jīn xī zōng fèng xíng jūn zhù zhì de hén jì， wán quán jiě chú nǚ zhēn huáng zú zǔ hé lì yǔ fǎn kàng lì， lái què bǎo zì jǐ de huáng wèi， yú zhèng lóng 'èr nián（ 1157 nián） xià lìng huǐ shàng jīng。 tóng nián bā yuè， hǎi líng wáng xià lìng chè xiāo shàng jīng liú shǒu yá mén、 bà shàng jīng chēng hào， zhǐ chēng huì níng fǔ。
　　 hǎi líng wáng qiān dū、 huǐ shàng jīng hòu， shǐ shàng jīng huì níng fǔ bù zài yòu wǎng rì shì jǐng fán róng de jǐng xiàng。
　　 chóngxiū huì níng fǔ fù hào shàng jīng
　　 hǎi líng wáng qiān dū píng huǐ shàng jīng gōng shì、 zōng miào zhī hòu， yǐ qù xiāo qiáng zhī yōu， yīn 'ér quán lì zhǔn bèi qīn lüè sòng cháo de zhàn zhēng， tóng shí dà jiàn gōng yǔ、 sōu guā bǎi xìng， cán bào de tǒng zhì gěi bǎi xìng dài lái shēn zhòng zāinàn， mín bù liáo shēng。 zhèng lóng liù nián（ 1161 nián） shí yuè， dōng jīng liú shǒu cáo guó gōng wán yán yōng jì wèi yú liáo yáng， gǎi yuán dà dìng， shì wéi jīn shì zōng。 zhè shí wán yán liàng hái zài nán jìn zhēng sòng， ér jīn jūn yì shí fēn yàn zhàn， zhòng yào jiànglǐng yé lǜ yuán yí bù fǎn gē， yuán yí jí qí bù xià shè shā hǎi líng wáng yú zhàng qián， hǎi líng wáng sǐ yú guā zhōu dù。
　　 jīn shì zōng yú dà dìng 'èr nián（ 1162 nián） fā bù zhào lìng，“ yǐ huì níng fǔ guó jiā xīng wáng zhī dì， yí jiù qìng yuán gōng zhǐ jiàn zhèng diàn jiǔ jiān， réng qí jiù hào， yǐ shí jiàn xiǎng。” dà dìng wǔ nián（ 1165 nián）， chóngxīn xiū fù liǎo tài zǔ miào， dà dìng 'èr shí yī nián（ 1181 nián）， xiū fù gōng diàn， jiàn chéng huáng miào。 zhì cǐ， jīn shàng jīng bèi huǐ huài de jiù gōng shì、 zōng miào dà bù fēn bèi xiū fù， dàn wéi yòu chǔ qìng sì bù jiàn yòu xiū fù de jìzǎi。
　　 méng sòng lián jūn gōng miè jīn guó
　　 jīn zhāng zōng mò nián， zì rán zāi hài jiào wéi yán zhòng， shàng jīng de fán róng yǐ chéng wéi guò qù。 tài hé bā nián（ 1208 nián） shí yī yuè jīn zhāng zōng bìng shì， zhāng zōng de huáng shū wèi shào wáng yǒng jì jì wèi。 tóng shí， měnggǔ dàhán chéng jí sī hàn pàn jīn zì lì， kāi shǐ jìn gōng jīn guó de běi fāng， bìng xùn sù zhàn lǐng cháng chéng yǐ běi de guǎng dà dì qū， yú 1213 nián yòu tū pò liǎo cháng chéng fáng xiàn， jìn rù huáng hé píng yuán。 dào 1215 nián chéng jí sī hàn shuài lǐng měnggǔ jūn jié lüè bìng zhàn lǐng liǎo jīn guó de běi jīng。 zhì tiān xīng 'èr nián（ 1234 nián） méng sòng lián jūn gōng pò cài zhōu chéng， zài zhàn huǒ zhōng jì wèi de jīn mò dì wán yán chéng lín zé sǐ zài luàn jūn zhī zhōng， jīn guó miè wáng。
　　 jīn guó dū chéng
　　 jīn guó shì nǚ zhēn zú jiàn lì de， nǚ zhēn shì wǒ guó dōng běi dì qū de gǔ lǎo mín zú。 nǚ zhēn hé tā men de xiān rén men， shì shì dài dài jū zhù、 shēng huó zài sōng huā jiāng hé hēi lóng jiāng liú yù de guǎng dà dì qū， suǒ wèi bái shān hēi shuǐ， zhǒng zú fán yǐ。 lì shǐ yōu jiǔ de nǚ zhēn xiān shì， kě shàng sù dào shùn、 yǔ hé shāng zhōu shí qī， nà shí shēng xī fán yǎn zài bái shān hēi shuǐ zhī jiān de nǚ zhēn rén bèi chēng zuò sù shèn， zhè shì dōng běi dì qū jiàn zhū wén zì jìzǎi de zuì gǔ lǎo de mín zú。 cǐ hòu， sù shèn de hòu yì， míng chēng lǚ yòu biàngēng。 sān guó shí qī， chēng yì lóu， běi wèi shí chēng wù jí， bìng fēn yòu bái shān、 sù mò、 hào shì、 ān chē gǔ、 bó duō、 fó niè、 hēi shuǐ qī bù。 dào suí táng shí chēng mò hé， réng rán fēn qī bù。 dào wǔ dài shí hēi shuǐ mò hé zài wù jìng tiān zé de yǎn huà guò chéng zhōng zhú jiàn xīng wàng qǐ lái， gǎi chēng nǚ zhēn。 zài nǚ zhēn 30 duō gè bù luò zhōng， wán yán bù zuì wéi qiáng dà， zài tā men de shǐ zǔ hán pǔ shí， jū zhù zài pú wò shuǐ（ jīn mǔ dān jiāng） zhī bīn。 dào nǚ zhēn rén dì sì shì xiàn zǔ suí kě shí， wán yán bù biàn cóng pú wò shuǐ zhī yá， nán qiān dào hǎi gǔ shuǐ（ jīn hǎi gōu hé） zhī pàn， xiàn zǔ suí kě yī gǎi nǚ zhēn xià zhú shuǐ cǎo， dōng zé xué jū de jiù sú。 zài hǎi gǔ shuǐ， àn chū hǔ shuǐ（ jīn 'ā shí hé） yī dài， zhù shì jū zhù， gēng kěn shù yì， gōng tàn liàn tiě， kū mù wéi qì。 zhè shí wán yán bù de shè huì fā zhǎn dá dào liǎo yú liè yè、 nóng mù yè hé shǒu gōng yè hù yòu fēn gōng yòu hù xiāng jié hé， bìng jìn rù tiě qì shí dài 'ér qiáng dà qǐ lái。 cǐ hòu， yòu jīng guò zhāo zǔ shí lǔ tiáo jiào zhī fǎ、 jǐng zǔ wū gǔ nǎi zì qiáng zì zhì、 shì zǔ hé lǐ bō kān luàn xīng méng、 yíng gē lián méng gǒng gù fā zhǎn děng jǐ dài rén de fèn dǒu， wán yán bù zhú bù dì tǒng yī liǎo nǚ zhēn gè bù。 dào liǎo wán yán 'ā gǔ dǎ shí qī， nǚ zhēn zú yǐ jué qǐ yú bái shān hēi shuǐ zhī jiān。 yóu yú zì shēn de qiáng dà hé bù kān liáo sòng yā pò， yú gōng yuán 1114 nián 9 yuè， ā gǔ dǎ mìng nǚ zhēn gè bù rén mǎ shì shī lái liú shuǐ（ jīn lā lín hé）， kāi shǐ liǎo wéi qī shí nián de fá liáo zhēng zhàn。 1115 nián zhēngyuè chū yī， ā gǔ dǎ chēng dì， gǎi yuán shōu guó yuán nián， jiàn guó hào dà jīn， dìng dū huì níng（ jīn hā 'ěr bīn shì 'ā chéng qū）。 jīn yú 1125 nián miè liáo， miè liáo hòu， jīn cháo dì 'èr dài huáng dì jīn tài zōng wú qǐ mǎi jí wèi， àn zhào jīn tài zǔ 'ā gǔ dǎ zhōng wài yī tǒng de zhào lìng wéi yí xùn， xià lìng nán zhēng fá sòng， bìng yú 1127 nián miè běi sòng。
　　 cóng jīn dài dǐng shèng shí qī de jiāng yù tú kě yǐ kàn dào： mò lǜ sè de qū yù jiù shì jīn guó de jiāng yù， dōng běi dào rì běn hǎi、 kù yè dǎo（ jīn 'è huò cí kè hǎi）， běi dào wài xīng 'ān lǐng（ jīn 'é luó sī yà zhōu dì qū）， xī běi dào měnggǔ gāo yuán（ jīn měnggǔ guó )， xī yǐ hé tào、 shǎn xī héng shān、 gān sù dōng bù hé xī xià jiāo jiè， nán dào qín lǐng、 huái hé yǔ nán sòng duì zhì。
　　 jīn dài gòng sān gè dū chéng， shàng jīng huì níng fǔ shì jīn cháo dì yī gè dū chéng， 1153 nián hǎi líng wáng qiān dū yàn jīng（ jīn běi jīng） shì wéi jīn cháo dì 'èr gè dū chéng， chēng jīn zhōng dū， jīn cháo dì bā wèi huáng dì xuān zōng yú 1214 nián qiān dū biàn liáng（ jīn kāi fēng）。
　　【 zhù chéng yíng dū】
　　 jīn tài zǔ wán yán 'ā gǔ dǎ zài wèi qī jiān， yīn zhàn zhēng fán máng， bìng wèi xiū jiàn gōng diàn。 jīn tài zōng wán yán wú qǐ mǎi jì wèi hòu， yú tiān huì 'èr nián（ 1124 nián） mìng hàn rén lú yàn lún zhù chí xiū jiàn dū chéng。 dū chéng de gé jú shì jí dāng shí liáo cháo、 nán sòng fēng gé yú yī shēn。 jīn shàng jīng chéng de jiàn zhì， dà zhì cǎi qǔ jìn sì zhōng zhóu xiàn， jìn sì jūn héng hé jìn sì duìchèn de shǒu fǎ， guī huá jiē dào lǐ fāng， yíng zhù gōng shì guān dǐ， shǐ shàng jīng chéng wèiwǒ guó zhōng shì jì zuì běi bù dedōu chéng dà yì。
　　 cǐ chéng píng miàn shì yì tú。 shàng jīng nán běi 'èr chéng， jūn wéi cháng fāng xíng， yǐ xī yuán wéi biān， héng shù wò duì， chéng qū chǐ zhuàng。 běi chéng nán běi cháng 1828 mǐ， dōng xī kuān 1553 mǐ； nán chéng dōng xī cháng 2148 mǐ， nán běi kuān 1522 mǐ。 huáng gōng zài nán chéng piān xī chù， zhōu cháng 2 gōng lǐ yú。 yuán yòu 4 mén， xiàn jǐn cún wǔ mén zhǐ， wǔ mén hòu zhōng zhóu xiàn shàng yòu 5 gè gōng diàn zhǐ。 èr chéng wài yuán zhōu cháng 11 gōng lǐ yú， cán gāo yuē 3.5 mǐ， cún mǎ miàn 89 gè， mén 7 zuò。 jù jìzǎi dāng shí jīn dū huáng gōng de jiàn shè qíng kuàng yǐ jià wū shù qiān bǎi jiān， guī mó yì shèn chǐ yě。
　　 shàng jīng huì níng fǔ huáng chéng wǔ mén zhǐ， jì wéi yī jǐn cún de yī chù mén zhǐ。 zhè lǐ dāng shí yíng jiàn dū chéng shí de qíng kuàng， zhè xiē jǐ wǎ、 bù wén wǎ děngdōu shì jiàn zhù cái liào。
　　【 shì jǐng fán róng】
　　 shàng jīng huì níng fǔ dìng xíng zài jīn tài zōng shí qī， dào liǎo jīn cháo dì sān dài huáng dì jīn xī zōng wán yán dàn shí qī， kāi shǐ kuò jiàn shàng jīng huáng chéng hé zēng kuò gōng shì。
　　 yú tiān juàn yuán nián（ 1138 nián）， yīn dà nèi xiá， chè 'ér xīn zhī， mìng lú yàn lún yíng jiàn gōng shì， zhè cì kuò jiàn zēng jiā liǎo cháo diàn、 qǐn diàn、 shū diàn yǐ jí bā zuò diàn zì lóu gé zǔ chéng de liáng diàn。
　　 zài jīn xī zōng shí qī， jīn zhèng quán jìn rù xiāng duì wěn dìng de fā zhǎn shí qī， jī běn shàng méi yòu dà de zhàn zhēng。 tā jí lì tuī xíng fēng jiàn shè huì zhì dù hé shí xíng fǎ zhì， bìng shěn shí bà bīng， jì kǒu shòu tián， huī fù jīng jì。 jīng guò tā quán miàn dì jìn xíng gǎi zhì gǎi gé， fā zhǎn liǎo jīn cháo jīng jì， zēng qiáng liǎo guó lì。 cǐ shí， shàng jīng chéng nèi wài yǐ jīng yòu liǎo zhuān mén de shāng yè qū， jiē dào liǎng cè diàn pū lín lì， shì jǐng fán róng。
　　【 shàng jīng lù yùhuì níng fǔ】
　　 shàng jīng huì níng fǔ guān yá shè zài dà jīn guó de qián qī dū chéng nèi， yòu shì jīn dài shàng jīng lù de zhì suǒ。 jīn dài de dì fāng xíng zhèng qū huá， dà zhì yǔ liáo xiāng tóng。 jīn cháo shè yòu wǔ jīng shí jiǔ lù， lù shì jīn dài dì fāng zuì gāo zuì dà de xíng zhèng qū， xiāng dāng yú xiàn dài de shěng。 jīn shàng jīng lù lǐng huì níng děng fǔ zhōu， fàn wéi zuì wéi guǎng kuò， qí xī jìng kě dǐ jīn nèn jiāng liú yù， běi dá wài xīng 'ān lǐng， dōng běi zhì 'è huò cí kè hǎi， dōng zhì rì běn hǎi， nán yǔ xián píng lù wéi lín（ jīn jí lín shěng huái dé xiàn）， bìng yáo lǐng hé sū guǎn lù（ jīn liáo níng shěng jīn xiàn）。 jīn shàng jīng lù gòng xiá yòu： yī fǔ， jí huì níng fǔ； sān zhōu， jí zhào zhōu、 lóng zhōu、 xìn zhōu； wǔ lù， jí pú yǔ lù、 hé lǎn lù、 xù pǐn lù、 hé sū guǎn lù、 hú lǐ gǎi lù； liù xiàn， jí huì níng xiàn、 qū jiāng xiàn、 yí chūn xiàn、 shǐ xīng xiàn、 lì shè xiàn、 wǔ chāng xiàn。
　　 huì níng fǔ jí shàng jīng lù suǒ xiá， dàn tā yòu shì shàng jīng lù de zhì suǒ。 huì níng fǔ dōng jìng lín hú lǐ gǎi lù， xī běi yǔ zhào zhōu jiē rǎng， dōng běi yǔ pú yǔ lù xiāng lín， dōng nán yǔ xù pǐn lù jiē jìng。 huì níng fǔ tǒng lǐng sān xiàn， jí huì níng、 qū jiāng、 yí chūn。 lù de zuì gāo guān yuán shì bīng mǎdōu zǒng guǎn， shàng jīng lù zé yóu huì níng fǔ yǐn jiān lǐng。
　　 rú jīn guǎn nèi liú cún de yìn zhāng， qí zhōng shàng jīng lù zǒng yā huāng zì hào yìn wèiguó jiā yī jí wén wù， zhè xiē yìn jiàn duì yán jiū hé liǎo jiě jīn dài nǎi zhì sòng、 yuán guān zhì yǔ bīng zhì， yìn zhèng jīn dài de zhèng zhì、 jīng jì、 wén huà hé shè huì fā zhǎn zhuàng kuàng， jūn yòu bù kě tì dài de。
　　【 qiān dū yàn jīng】
　　 zhèng dāng shàng jīng chéng xiàng qián fā zhǎn shí qī， jīn cháo nèi bù fā shēng liǎo gōng tíng zhèng biàn， zhù yào yuán yīn shì， jīn xī zōng zài wèi hòu qī jiāo shē yín yì， bào nüè shā rén， yǐn qǐ liǎo cháo zhōng zhòng chén de bù mǎn， jīn xī zōng jì fù zhī zǐ wán yán liàng lì yòng zhè gè jī huì， lián hé qīn xìn qīn shǒu jiāng jīn xī zōng shā sǐ， zì lì wéi dì。 hǎi líng wáng jí wèi hòu， wèile huǎn hé jū dì shā xiōng、 chén shì jūn de tóng shì cāo gē zhè gè máo dùn， jiù yǐ shàng jīng huì níng fǔ piān yú dōng běi yī yú， wù zhì yùn shū yǔ gōng wén chuán dì yòu wéi wù， shǐ jié wǎng lái yě jiān yú xíng lǚ， zhì shǐ zhèng lìng wú fǎ jí shí chàng dá nèi wài děng lǐ yóu， jiāng jīng dū qiān wǎng yàn jīng（ jīn běi jīng shì）。 hǎi líng wáng qiān dū yàn jīng， duì yú shì yìng jīn guó xíng shì hé fā zhǎn hé tǒng zhì zhōng yuán de xū yào， jí nǚ zhēn zú fā zhǎn hé yàn jīng de kāipì 'ér yán， zhè shì yī zhǒng jìn bù。
　　 zài qiān dū yàn jīng hòu， hǎi líng wáng wèile bù liú yòu jīn xī zōng fēng xíng jūn zhù zhì de hén jì， wán quán jiě chú nǚ zhēn huáng zú zǔ hé lì yǔ fǎn kàng lì， lái què bǎo zì jǐ de huáng wèi， yú zhèng lóng 'èr nián（ 1157 nián） xià lìng huǐ shàng jīng。 jù jìzǎi mìng lì bù láng zhōng xiāo yàn liáng jìn huǐ gōng diàn、 zōng miào、 zhū dà zú fǔ dì jí chǔ qìng sì， yí qí zhǐ、 gēng kěn zhī。 tóng shí， yú zhèng lóng 'èr nián（ 1157 nián） bā yuè， hǎi líng wáng xià lìng chè xiāo shàng jīng liú shǒu yá mén， bà shàng jīng chēng hào， zhǐ chēng huì níng fǔ， bìng xià lìng bǎ zhù zhā shàng jīng de shǔ yú tài zōng、 zōng gān、 zōng hàn guǎn xiá xià de jūn duì hé bìng， shǐ qí suō xiǎo shí lì， bìng qiě qiān wǎng zhōng dū。
　　 hǎi líng wáng qiān dū、 huǐ shàng jīng hòu， shǐ shàng jīng huì níng fǔ de rén kǒu yī dù ruì jiǎn， jīng jì fā zhǎn yī dù shuāi luò， bù zài yòu wǎng rì shì jǐng fán róng de jǐng xiàng。
　　【 fù hào shàng jīng】
　　 hǎi líng qiān dū píng huǐ shàng jīng gōng shì zōng miào zhī hòu， yǐ qù xiāo qiáng zhī yōu， yīn 'ér quán lì zhǔn bèi qīn lüè sòng cháo de zhàn zhēng， tóng shí dà jiàn gōng yǔ、 sōu guā bǎi xìng， cán bào de tǒng zhì gěi bǎi xìng dài lái shēn zhòng zāinàn， mín bù liáo shēng。 zhèng lóng liù nián（ 1161 nián） shí yuè， dōng jīng liú shǒu cáo guó gōng wán yán yōng jí wèi yú liáo yáng， gǎi yuán dà dìng， shì wéi jīn shì zōng。 zhè shí wán yán liàng hái zài nán jìn zhēng sòng， ér jīn jūn yì shí fēn yàn zhàn， zhòng yào jiànglǐng yé lǜ yuán yí bù fǎn gē， yuán yí jí qí bù xià shè shā hǎi líng wáng yú zhàng qián， hǎi líng sǐ yú guā zhōu dù。
　　 shì zōng gǎi yuán， dà shè tiān xià， tóng shí lìshǔ hǎi líng zuì guò shù shí shì。 jīn shì zōng tǒng zhì shí qī， jīng jì、 wén huà dū dé dào liǎo yī dìng chéng dù de huī fù hé fā zhǎn。
　　 jīn shì zōng yú dà dìng 'èr nián（ 1162 nián） fā bù zhào lìng， yǐ huì níng fǔ guó jiā xīng wáng zhī dì， yí jiù qìng yuán gōng zhǐ jiàn zhèng diàn jiǔ jiān， réng qí jiù hào， yǐ shí jiàn xiǎng。 dà dìng wǔ nián（ 1165 nián）， chóngxīn xiū fù liǎo tài zǔ miào， dà dìng 'èr shí yī nián（ 1181 nián）， xiū fù gōng diàn， jiàn chéng huáng miào。 zhì cǐ， jīn shàng jīng bèi huǐ huài de jiù gōng shì、 zōng miào dà bù fēn bèi xiū fù， dàn wéi yòu chǔ qìng sì bù jiàn yòu xiū fù de jìzǎi。 zài dà dìng 'èr shí sì nián（ 1184 nián）， yǐ pì shù qí chéng jiù shì zài tǔ qiáng zhī wài zēng zhù zhuān qiáng， yǐ jiā gù chéng qiáng de jiān shí xìng， bìng zài dà dìng shí sān nián（ 1173 nián） qī yuè， jīn shì zōng xià lìng huī fù huì níng fǔ de shàng jīng chēng hào， huī fù shàng jīng liú shǒu yá mén， pài zōng shì yuán lǎo gǔ yīng rèn shàng jīng liú shǒu。 jīn shàng jīng huì níng fǔ de lì shǐ dì wèi， bèi jīn shì zōng yòu chóngxīn shù lì liǎo qǐ lái。 zhè shì dà jīn dé shèng tuó sòng bēi， zài jīn jí lín shěng fú yú xiàn shí bēi wǎi zǐ tún， jīn shì zōng 1184 nián dōng xún shàng jīng， yú 1185 nián dào cǐ píng diào， zhè lǐ shì 'ā gǔ dǎ shuài nǚ zhēn bù yì jūn shì shī fá liáo de dì fāng。
　　【 jīn guó shuāi luò】
　　 jīn zhāng zōng mò nián， zì rán zāi hài jiào wéi yán zhòng， shàng jīng de fán róng yǐ chéng wéi guò qù。 tài hé bā nián（ 1208 nián） shí yī yuè jīn zhāng zōng bìng shì， zhāng zōng de huáng shū wèi shào wáng yǒng jì jì wèi。 tóng shí， měnggǔ dàhán chéng jí sī hàn pàn jīn zì lì， kāi shǐ jìn gōng jīn guó de běi fāng， bìng xùn sù zhàn lǐng cháng chéng yǐ běi de guǎng dà dì qū， yú 1213 nián yòu tū pò liǎo cháng chéng fáng xiàn， jìn rù huáng hé píng yuán。 dào 1215 nián chéng jí sī hàn shuài lǐng měnggǔ jūn jié lüè bìng zhàn lǐng liǎo jīn guó de běi jīng。 zhì jīn 'āi zōng tiān xīng 'èr nián（ 1234 nián） méng sòng lián jūn gōng pò cài zhōu chéng， zài zhàn huǒ zhōng jí wèi de jīn mò dì wán yán chéng lín zé sǐ zài luàn jūn zhī zhōng， jīn guó miè wáng。
　　 cóng 1115 nián 'ā gǔ dǎ jiàn guó chēng dì dào 1234 nián wán yán chéng lín zài cài zhōu shēn wáng， jīn dài jīng lì liǎo cháng dá 120 nián de lì shǐ， ér jīn shàng jīng dì qū zé zǎo zài 1218 nián jiù xiàn luò zài měnggǔ qí bīng de tiě tí zhī xià。 yóu yú zài jīn hòu qī， shàng jīng xíng shěng wán yán tài píng yǔ wàn nú gòu jié， shòu wàn nú zhī mìng fén huǐ liǎo shàng jīng zōng miào děng dà guī mó de jiàn zhù， yǐ jí shàng jīng shǒu jūn zài yǔ dǐ kàng wàn nú de zuò zhàn zhōng， shàng jīng chéng zāo dào liǎo yán zhòng pò huài， dàn shàng jīng chéng zài yuán cháo、 míng cháo réng bèi yán yòng， shàng jīng de zuì hòu fèi qì， shì zài qīng dài。
　　 zhèng zhì zhì dù
　　 jīn cháo chū qī suī yě yī dù mó fǎng liáo cháo de běi nán miàn guān zhì， tóng shí fèng xíng liǎng tào tǐ zhì， dàn zì xī zōng gǎi zhì yǐ hòu， jiù wán quán pāo qì liǎo nǚ zhēn jiù zhì， quán pán cǎi yòng hàn zhì。 zhèng zhì tǐ zhì de yī yuán huà， shì nǚ zhēn rén hàn huà hěn chè dǐ de yī gè zhòng yào yuán yīn。
　　 jīn cháo jiàn guó zhī chū， cháo tíng zhōng shū quán lì jī gòu shí xíng nǚ zhēn chuán tǒng de bó jí liè zhì dù， duì yú suǒ zhàn lǐng de liáo dì， yě yī gài bān yòng shēng nǚ zhēn jiù zhì。 rú tài zǔ shōu guó 'èr nián（ 1116 nián） zhàn yòu liáo dōng jīng zhōu xiàn yǐ hòu，“ zhào chú liáo fǎ， shěng shuì fù， zhì měng 'ān móu kè yī rú běn cháo zhī zhì”。 jí bù guǎn shì xì liáo jí nǚ zhēn， hái shì hàn rén、 bó hǎi rén、 qì dān rén、 xī rén， quándōu bù jiā qū bié，“ shuài yòng měng 'ān、 móu kè zhī míng， yǐ shòu qí shǒu lǐng 'ér bù wǔ qí rén”。 dàn yī dào jìn rù yàn yún hàn dì， zhè tào nǚ zhēn zhì dù biàn xíng bù tōng liǎo， yú shì zhǐ hǎo yīn réng yuán yòu de hàn guān zhì dù。 shǐ chēng“ tài zǔ rù yàn， shǐ yòng liáo nán、 běi miàn guān liáo zhì dù”， jiù shì zhǐ tóng shí fèng xíng nǚ zhēn jiù zhì hé hàn zhì de shuāngchóng tǐ zhì。 jīn chū de suǒ wèi“ nán miàn guān”， yì jí hàn dì shū mì yuàn zhì dù， gù《 jīn shǐ》 wèi“ tiān fǔ qī nián， yǐ zuǒ qǐ gōng xíng shū mì yuàn yú guǎng níng， shàng zhǒng liáo nán yuàn zhī jiù”。 yǔ cǐ xiāng duì de“ běi miàn guān”， zhù yào zhǐ dāng shí shí xíng yú cháo tíng zhī nèi de bó jí liè zhì dù。
　　 jīn chū de 'èr yuán zhèng zhì cún zài yú 1123 zhì 1138 nián。 hàn dì shū mì yuàn xì tiān fǔ qī nián（ 1123 nián） shǐ shè yú yíng zhōu guǎng níng（ jīn hé běi shěng chāng lí xiàn）， hòu qiān píng zhōu， zài qiān yàn jīng， tiān huì jiān yī dù fēn shè yàn jīng hé yún zhōng liǎng shū mì yuàn， hòu yòu guī bìng wéi yī。 zhì tiān juàn yuán nián（ 1138 nián）， gǎi yàn jīng shū mì yuàn wéi xíng tái shàng shū shěng， jié shù liǎo shuāngchóng tǐ zhì bìng cún de jú miàn， zhè shì xī zōng hàn zhì gǎi gé de jiēguǒ。
　　 zǎo zài tài zōng tiān huì chū， jiù yòu yī xiē nǚ zhēn guì zú de shàng céng rén wù jī jí zhù zhāng bìng qì nǚ zhēn jiù zhì， quán pán gǎi yòng hàn zhì。《 jīn shǐ》 juàn qī bā《 hán qǐ xiān chuán》 yuē：“ xié yě、 zōng gān dāng guó， quàn tài zōng gǎi nǚ zhí jiù zhì， yòng hàn guān zhì dù。” xié yě jí tài zǔ dì wán yán gǎo， tài zōng shí wéi 'ān bān bó jí liè， yǔ guó lùn bó jí liè zōng gān tóng zhù guó zhèng， kě jiàn dāng shí zhī chí hàn huà de shì lì yǐ jīng xiāng dāng qiáng dà。 bù guò zhōng tài zōng yī dài， réng wéi chí zhe 'èr yuán zhèng zhì de jú miàn。《 jīn shǐ》 lǐ suī yòu tài zōng tiān huì sì nián（ 1126 nián） jiàn shàng shū shěng de jìzǎi， dàn rén men yī bān rèn wéi dāng shí de shàng shū shěng shì shè zài yàn yún hàn dì， yǔ hòu lái jiàn lì de sān shěng zhì dù wú guān。 jīn cháo zhèng zhì zhì dù de zhòng dà biàn gé， zhí dào tài zōng mò nián cái tí shàng rì chéng， tiān huì shí 'èr nián（ 1134 nián） zhēngyuè，“ chū gǎi dìng zhì dù， zhào zhōng wài”。 yóu yú tài zōng yī nián hòu jiù sǐ qù liǎo， suǒ yǐ shí zhì xìng de hàn zhì gǎi gé shì zài xī zōng cháo jìn xíng de。 xī zōng tiān juàn yuán nián（ 1138 nián） bā yuè jiá yín，“ bān xíng guān zhì”， shì jí“ tiān juàn xīn zhì”。 zhè shì jīn cháo zhèng zhì zhì dù shǐ shàng de yī gè zhòng yào zhuǎn zhé， zì jīn chū yǐ lái shí xíng 'èr shí yú nián de nǚ zhēn bó jí liè zhì dù，“ zhì xī zōng dìng guān zhì jiē fèi”， yǐ sān shěng liù bù zhì qǔ 'ér dài zhī。 tóng nián jiǔ yuè dīng yǒu，“ gǎi yàn jīng shū mì yuàn wéi xíng tái shàng shū shěng”， zhè bù zhǐ shì jiǎn dān dì gǎi huàn yī gè míng chēng 'ér yǐ， tā de xìng zhì yǐ jīng fā shēng liǎo biàn huà： hàn dì shū mì yuàn shì zuò wéi shuāngchóng tǐ zhì zhōng de yī yuán 'ér cún zài de， ér xíng tái shàng shū shěng zé zhǐ shì zhōng yāng shàng shū shěng de pài chū jī gòu。 zhè liǎng jiàn shì qíng de fā shēng， biāo zhì zhe 'èr yuán zhèng zhì de zhōng jié hé jīn cháo zhèng zhì tǐ zhì de yī yuán huà。
　　 jīng jì、 wén huà
　　 jīn dài wén huà jì bǎo liú hé xī shōu liǎo nǚ zhēn zú de mǒu xiē chuán tǒng wén huà。
　　 jīn gè dì qū de jīng jì fā zhǎn cún zài hěn dà chā yì。 jīn zhèng quán gāng jiàn lì shí， nǚ zhēn zú shàng chù yú nú lì zhì jiē duàn， ér tā suǒ kòng zhì de sòng、 liáo dì qū， fēng jiàn jīng jì zǎo yǐ gāo dù fā zhǎn。 suí zhe shí jiān de tuī yí， nǚ zhēn guì zú de tǒng zhì bù dé bù shì yīngdāng dì de qíng kuàng， zǒu shàng fēng jiàn huà de dào lù。 nǚ zhēn zú de fēng jiàn huà， dà yuē cóng jīn tài zōng shí kāi shǐ， zài shì zōng、 zhāng zōng zhī jì wán chéng。 fēng jiàn de zū diàn guān xì dài tì liǎo nú lì zhì de bō xuē fāng shì。 yuán lái shǐ yòng nú lì shēng chǎn de měng 'ān móu kè hù， zhè shí“ wǎng wǎng yǐ tián zū rén”，“ qǔ zū 'ér yǐ”， nǚ zhēn guì zú zé zhuǎn huà wéi dì zhù。
　　 jīn cháo huáng dì nián biǎo
　　(1) jīn tài zǔ wán yán mín ( běn míng 'ā gǔ dǎ， 1115-1123)
　　(2) jīn tài zōng wán yán shèng (1123-1135)
　　(3) jīn xī zōng wán yán dàn (1135-1149)
　　(4) hǎi líng wáng wán yán liàng (1149-1161)
　　(5) jīn shì zōng wán yán yōng (1161-1189)
　　(6) jīn zhāng zōng wán yán jǐng (1189-1208)
　　(7) jīn wèi shào wáng wán yán yǔn jì (1208-1213)
　　(8) jīn xuān zōng wán yán xún (1213-1223)
　　(9) jīn 'āi zōng wán yán shǒu xù (1223-1234)
　　(10) jīn mò dì wán yán chéng lín (1234)