zhōu wǔ wáng（ yuē qián 1087 nián héng qián 1043 nián）， xī zhōu de chuàng jiàn zhě， jī xìng， míng fā， shì hào wǔ wáng， xī zhōu shí dài qīng tóng qì míng wén cháng chēng qí wéi wǔ wáng。 shì zhōu wén wáng de cì zǐ。 yuē qián 1050 nián wén wáng sǐ， tā jì chéng wáng wèi， yán yòng “ shòu mìng ” nián。 wǔ wáng mǔ qīn wéi“ tài sì”， qí zhèng qī wéi“ yì jiāng”。

wén wáng lín sǐ shí zhǔ qí zǎo tú kè shāng。 wǔ wáng jì wèi hòu， jì chéng fù zhì， zhòng yòng jiāng shàng、 zhōu gōng jī dàn、 zhào gōng jī shì děng rén zhì lǐ guó jiā， zhōu cháo rì yì qiáng shèng。 shòu mìng jiǔ nián（ yuē qián 1048 nián） zài méng jīn（ mèng jīn） dà huì zhū hóu， qián lái huì méng de zhū hóu jìng yòu 800 gè。

shòu mìng shí yī nián（ yuē qián 1046 nián）， shāng zhòu wáng yǐ bǎ shāng cháo gǎo dé yī tuán zāo。 wǔ wáng jiàn shí jī jǐ dào， biàn lián hé yōng、 shǔ、 qiāng、 máo lú、 péng、 pú děng bù zú， qīn shuài zhàn chē 300 liàng， hǔ bēn 3000、 jiá shì 45000 rén， jìn gōng shāng zhòu xíng dū zhāogē， tǎo fá fǔ xiǔ de shāng cháo。 liǎng jūn zhàn yú mù yě， yīn shāng cháo nú lì bīng zhèn qián dǎo gē， shāng jūn dà bài， hūn yōng de zhòu zì fén yú“ lù tái”， shāng cháo miè wáng。

zhōu wáng cháo jiàn lì， dìng dū gǎo jīng（ jīn shǎn xī xī 'ān xī nán）。 zhōu wǔ wáng shǒu xiān zhuī fēng fù qīn zhěn chāng wéi wén wáng hé lìng wài zuò chū yī xì liè tiáozhěng：

1. jiāng bèi zhòu wáng zhū shā de bǐ gān gǎi zàng， shì fàng bèi zhòu wáng qiú jìn de jī zǐ。
2. duì qí tā bù zú shí xíng dà fēn fēng： shén nóng shì de hòu rén fēng yú jiāo， huáng dì de hòu rén fēng yú jì（ tiān jīn jì xiàn）， yáo de hòu rén fēng yú zhù（ jiāng sū gàn yú）， shùn de hòu rén fēng yú chén（ hé nán huái yáng）， xià cháo de hòu rén fēng yú qǐ（ hé nán qǐ xiàn），
3. yóu yú shāng cháo de shí lì hái zài， yú shì jiāng zhòu wáng de 'ér zǐ wǔ gēng 'ān fàng zài shāng cháo de shǒu dū yīn。 wèile bāo wéi wǔ gēng de dì pán， yòu fēn fēng liǎo zì jǐ sān gè dì dì： guǎn shū（ jī xiān） yú guǎn（ hé nán zhèng zhōu）， jī dù yú cài（ hé nán shàng cài）， huò shū（ jī chù） yú huò（ shān xī huò zhōu）， shì wéi sān jiān。
4. wèile jiā qiáng duì yǐ jīng shòu zhōu cháo de kòng zhì xià tǔ dì guǎn lǐ， duì zhōu de yuán lǎo shí xíng dà fēn fēng： zhào gōng yú yàn（ hé nán yǎn shī）， jiāng shàng yú qí（ xiàn jīn shān dōng shěng）。

kè shāng sān nián hòu（ yuē qián 1043 nián）， zhōu wǔ wáng jià bēng， shí nián sì shí wǔ suì（ yī zuò wǔ shí sì suì）。 yóu zhōu gōng jī dàn， zhào gōng jī shì hé tài gōng jiāng shàng fǔ zuǒ jì chéng rén chéng wáng。 chuán tǒng shàng， zhōu wǔ wáng， zhōu wén wáng， yáo shùn yǔ hé shāng tānɡ yī xiàng wéi hòu shì suǒ zūn chóng。

zhòu， (?- qián 1046 nián ) zhōng guó shāng cháo mò dài jūn zhù， xìng zǐ， míng shòu huò shòu dé， hào dì xīn， shǐ chēng“ zhòu wáng”， xià shāng zhōu duàn dài gōng chéng rèn wéi tā zài qián 1075 nián － qián 1046 nián zài wèi。
zhòu shì dì yǐ zhī zǐ， yòu xióng cái， zhì lì yú yòng bīng dōng nán； mù yě zhī zhàn zhōng zhōu wén wáng jī chāng zhī zǐ zhōu wǔ wáng jī fā zài jù lí zhāogē（ jīn hé nán qí xiàn） qī shí lǐ wài de mù yě jī bài shāng jūn， shāng zhòu wáng dēng shàng lù tái，“ méng yī qí zhū yù， zì fán yú huǒ 'ér sǐ”， shāng cháo miè wáng。《 zuǒzhuàn》 chēng：“ zhòu kè dōng yí 'ér sǔn qí shēn”。

jiāng zǐ yá， jiāng xìng， lǚ shì， míng wàng， zì zǐ yá， hào fēi xióng， yě chēng lǚ shàng。 shāng cháo mò nián rén， qí shǐ zǔ sì yuè bó yí zuǒ dà yǔ zhì shuǐ yòu gōng 'ér bèi fēng yú lǚ dì， yīn cǐ dé lǚ shì。 jiāng zǐ yá chū shì shí， jiā jìng yǐ jīng bài luò liǎo， suǒ yǐ jiāng zǐ yá nián qīng de shí hòu gān guò zǎi niú mài ròu de tú fū， yě kāi guò jiǔ diàn mài guò jiǔ， liáo bǔ wú mǐ zhī chuī。 ...

cáo tài bó， jí jī pí， wéi chūn qiū zhū hóu guó cáo guó jūn zhù zhī yī， shì cáo guó dì 'èr rèn jūn zhù。 tā wéi cáo shū zhèn duó 'ér zǐ， chéng xí cáo shū zhèn duó dān rèn gāi guó jūn zhù， zài wèi 51 nián。

jī xiá， shì chūn qiū zhū hóu guó róng guó de jūn zhù zhī yī， wéi róng guó dì yī rèn jūn zhù， shǐ guó yú qián 11 shì jì。

jǔ zǐ cí yú qī jǐ cí yú qī zhōu wǔ wáng yuán nián－？

téng cuò shū， jí jī xiù， wéi chūn qiū zhū hóu guó téng guó jūn zhù zhī yī， shì téng guó dì yī rèn jūn zhù， zhōu wǔ wáng zhī dì。 zài wèi nián bù xiáng。

zhōu guó， shì xī zhōu、 chūn qiū shí dài zhū hóu guó zhī yī。 qǐ yuán zhōu wǔ wáng shí， fēng tóng zú rén yú dōng fāng wéi zhū hóu， zhōu gōng dàn shòu fēng yú lǔ dì， dàn tā bìng wèi qián wǎng， yóu zhǎngzǐ bó qín qián wǎng jiù rèn， zì jǐ zé liú zài gǎo jīng（ jīn shǎn xī shěng cháng 'ān xiàn） yǔ zhào gōng shì yī tóng fǔ zuǒ tiān zǐ。 ...

wēn， dōng zhōu wáng jī zhī nèi de xiǎo guó。 shǐ zǔ wéi zhōu wǔ wáng de sī kòu sū fèn shēng。 wēn guó dū yì wéi wēn yì， guó jūn chēng wēn zǐ， huò yǐ guó jūn sū shì 'ér chēng sū zǐ。 《 chūn qiū zuǒshìzhuàn · yǐn gōng sān nián》 jìzǎi zhèng guó jūn duì shōu wēn dì zhī mài hé chéng zhōu zhī hé， dǎo zhì zhōu cháo yǔ zhèng guó de jiāo 'è。 ...

chéng ...

xī guó guó， wéi zhōu wén wáng yì mǔ dì guó zhòng de fēng guó。 zhōu wǔ wáng miè wáng shāng cháo hòu， zhōu wén wáng de liǎng gè dì dì， jiù shì zhōu wǔ wáng de liǎng gè shū shū， dōubèi fēng wéi guó guó guó jūn。 qí zhōng yī gè bèi fēng zài yōng dì， wèi zhì zài shǎn xī bǎo jī yī dài， chēng zuò xī guó， lìng wài yī gè bèi fēng zài zhì dì（ jīn hé nán xíng yáng）， bèi chēng zuò dōng guó。 ...

dōng guó guó， xī zhōu chū nián suǒ fēng zhū hóu guó， wèi yú xiàn hé nán xíng yáng， gōng yuán qián 767 nián bèi zhèng guó suǒ miè。

zhào guó， wéi xī zhōu de jī nèi fēng guó， shì xī zhōu、 chūn qiū shí dài zhū hóu guó zhī yī。 qǐ yuán zhào gōng shì wéi zhōu shì sān gōng zhī yī。 zhōu wǔ wáng shí， fēng tóng zú rén yú dōng fāng wéi zhū hóu， zhào gōng shì shòu fēng yú yàn dì， dàn tā bìng wèi qián wǎng， yóu zhǎngzǐ kè qián wǎng jiù rèn， zì jǐ zé liú zài gǎo jīng（ jīn shǎn xī shěng cháng 'ān xiàn） yǔ zhōu gōng dàn、 bì gōng gāo yī qǐ fǔ zuǒ tiān zǐ。 ...

zài jīn hé nán luò yáng shì jìng。 máo wéi jī xìng guó， shǐ fēng jūn shū zhèng wéi zhōu wén wáng zhī zǐ。 xī zhōu chū nián , zhōu wén wáng shù zǐ shū zhèng , shòu fēng yú máo guó ( zài jīn xiá xī shěng qí xiàn , fú fēng yī dài ), shì chēng máo gōng , qí hòu yòu máo shì。 guó jūn liè biǎo máo shū zhèng（ jī zhèng） héng héng máo bó shuǎng（ jī shuǎng） héng héng máo bó bān（ jī bān）

jì guó， shì wèi yú shāng cháo dōng fāng de zhū hóu guó， guó zuò yán xù dào xī zhōu dào chūn qiū shí dài。 guó jūn wéi jiāng xìng。 guó dū jì， wèi yú shān dōng bàn dǎo zhōng běi bù， bó hǎi lāi zhōu wān de xī nán 'àn de jīn shòu guāng shì（ shòu guāng xiàn jì tái xiāng nán）。 ...

zhū guó（ yòu míng zhū lóu guó、 zōu guó）， zhōng guó lì shǐ shàng chūn qiū zhàn guó shí dài de yī gè zhū hóu guó。 dì lǐ wèi zhì zhū guó de dì lǐ wèi zhì zài xiàn jīn de shān dōng shěng zōu xiàn、 téng xiàn、 jīn xiāng děng lǔ nán yī dài。 shǒu dū“ zhū” wèi yú xiàn jīn de shān dōng shěng qū fù dōng nán fāng de nán zōu cūn。 ...

jiǎ ...

dèng guó， zhōng guó shāng dài、 xī zhōu、 chūn qiū shí qī zhū hóu guó。 màn xìng。 guó xìng màn xìng jué wèi hóu jué guó dū hé nán dèng zhōu， lìng shuō hú běi shěng xiāng fán shì běi shǐ fēng cǐ guó zhě shāng cháo wǔ dīng wáng shǐ zǔ zǐ màn xīng wáng nián dài shāng cháo zhōng hòu qī zhì chūn qiū shí qī miè wáng yuán yīn bèi chǔ guó miè wáng shǐ shū jìzǎi 《 zuǒzhuàn · zhuāng gōng liù nián》 dì lǐ wèi zhì qí dì zài xiàn zài de hé nán dèng zhōu。 ...

lài ...

xú guó， shì xī zhōu、 chūn qiū shí dài de zhū hóu guó zhī yī， guó jūn wéi yíng xìng。 yòu chēng xú róng， yì chēng xú yí huò xú fāng， wéi dōng yí jí tuán zhī yī。 xià dài zhì zhōu dài， fēn bù zài jīn huái hé zhōng xià yóu（ jīn jiāng sū shěng xī běi bù hé 'ān huī shěng dōng běi bù）。 ...

xī ...

gēn jù kǎo gǔ yán jiū jí yí chuán xué fēn xī， zhì shǎo zài 24,500 nián qián yù kōng běi bù jí yòu rén lèi huó dòng， ér nán 'ān dà lüè de rén lèi huó dòng kě yǐ zhuī sù dào gōng yuán qián 7,500 nián。 jiù kè luó píng dì hé lán yú dòng xué yí jì shì jiā ná dà jìng nèi zuì gǔ lǎo de rén lèi jū zhù dì。 ...

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

gēn jù dì zhì xué jiā de kàn fǎ， dāng rén lèi yǐ jīng chū xiàn shí， bù liè diān dǎo hái yǔ 'ōu zhōu dà lù pí lián， bìng wèi gū xuán hǎi wài， ér jù tǐ de fēn lí shí jiān hái nán yǐ huí dá。 yòu xué zhě rèn wéi zài cóng yuǎn gǔ yī zhí yán xù dào jù jīn yī wàn nián qián de hòu bīng chuān jì， tā yǔ 'ōu zhōu dà lù zuì hòu lián jiē chū céng jīng shí héng kuà xiàn jīn běi hǎi nán bù qiǎn chù de yī piàn zhǎo zé dì dài， huò zhě shì yī piàn shàng wèi chén rù shuǐ zhōng de dà lù jià dì qū。 ...

yuǎn gǔ jū mín jí qí wén huà yī、 yuán shǐ xiān mín [ rén lèi zài fǎ lán xī de chū xiàn ] fǎ guó dì chù 'ōu zhōu dà lù xī bù， běi、 xī、 nán sān miàn lín hǎi， fēn bié wéi yīng jí lì hǎi xiá、 dà xī yáng hé dì zhōng hǎi。 lù shàng yǔ lú sēn bǎo、 bǐ lì shí、 xī bān yá、 yì dà lì、 dé guó、 ruì shì děng guó jiē rǎng。 ...

xī là hēi 'àn shí dài（ yuē qián 1200 nián zhì qián 800 nián） zhǐ de shì xī là lì shǐ zhōng cóng jiǎ shè zhōng de duō lì 'ān rén rù qīn jí mài xī ní wén míng miè wáng de gōng yuán qián shí yī shì jì zhí dào gōng yuán qián jiǔ shì jì zuì zǎo de xī là chéng bāng zhī jué qǐ； yǐ jí gōng yuán qián bā shì jì， hé mǎ shǐ shī děng zuì zǎo de xī là wén xiě zuò de chū xiàn。 ...

ào 'ěr méi kè wén míng（ Olmec） shì yǐ zhī de zuì gǔ lǎo de měi zhōu wén míng。 tā yuē cún zài hé yú gōng yuán qián 1200 nián dào gōng yuán qián 400 nián， wèi zài yú xiàn zài de mò xī gē zhōng nán bù de rè dài yǔ lín zhōng， yǐ dà xíng de tóu bù diāo xiàng wén míng。 ...

zhí lì rén hé ní 'ān dé tǎ rén zài xiàn dài rén lèi héng héng zhì rén chū xiàn hòu cóng fēi zhōu yí jū zhì 'ōu zhōu。 zuì zǎo de 'ōu zhōu rén gǔ gé fā xiàn yú gé lǔ jí yà dá mǎ ní sī， jù jīn 180 wàn nián。 zuì zǎo de shēng wù xué shàng de xiàn dài 'ōu zhōu rén chū xiàn yú gōng yuán qián 35000 nián。 ...

gǔ bā bǐ lún（ yuē qián 30 shì jì－ qián 729 nián） wèi yú měi suǒ bù dá mǐ yà píng yuán， dà zhì zài dāng jīn de yī lā kè gòng hé guó bǎn tú nèi， zài jù jīn yuē 5000 nián qián zuǒ yòu， zhè lǐ de rén men jiàn lì liǎo guó jiā， dào gōng yuán qián 18 shì jì ． zhè lǐ chū xiàn liǎo gǔ bā bǐ lún wáng guó。 ...

gōng yuán qián 15 shì jì mò yè yǐ hòu， yà shù yòu kāi shǐ qiáng dà qǐ lái， jìn rù zhōng yà shù shí qī， dàn dāng shí de xíng shì duì yà shù lái shuō shí fēn bù lì， xiǎo yà xì yà de hè tī wáng guó hé xīn wáng guó shí qī de 'āi jí dōuzài xù lì yà kuò zhāng zì jǐ de shì lì， cóng 'ér zǔ duàn liǎo yà shù xiàng xī de kuò zhāng。 ...

shéng wén shí dài（ shéng wén shí dài、 じ ょ う も んじ だ い）， shì rì běn shí qì shí dài hòu qī， yuē yī wàn nián yǐ qián dào gōng yuán qián yī shì jì qián hòu de shí qī。 shǐ yòng shéng wén shì táo qì de shí dài。 jù jīn yuē 1 wàn nián qián， qì hòu biàn nuǎn， hǎi píng miàn shàng shēng， zhì shǐ rì běn yǔ dà lù fēn lí， biàn chéng liè dǎo。 ...

āi jí dào liǎo 'èr shí wáng cháo yǐ hòu， yī xì liè de nú lì qǐ yì dǎo zhì guó lì shuāi jié， kāi shǐ liǎo kuà yuè 5 gè wáng cháo de dì sān zhōng jiān shí qī（ qián 1070 nián－ qián 664 nián）， qí jiān de wáng cháo yòu dì 'èr shí yī、 èr shí 'èr、 èr shí sān、 èr shí sì hé 'èr shí wǔ wáng cháo。

āi lán ( yīng wén： Elam)， yòu yì yǐ lán huò 'è lán， shì yà zhōu xī nán bù de gǔ lǎo guó jiā， zài jīn tiān yī lǎng de xī nán bù， bō sī wān běi bù， dǐ gé lǐ sī hé dōng bù， xiàn chēng hú qí sī tǎn。 āi lán (Elam) shì yī lǎng de zuì zǎo wén míng， chǎn shēng zài yī lǎng gāo yuán yǐ wài de 'āi lán dì qū。 ...

gōng yuán， yòu chēng xī yuán， shì“ gōng lì jì yuán” huò“ xī lì jì yuán” de jiǎn chēng， yǐ dāng shí rèn dìng de yé sū shēng nián（ zhōng guó hàn yuán shǐ yuán nián） wéi jì yuán yuán nián。 xī yuán jì nián zǎo xiān zài 'ōu zhōu děng jī dū jiào guó jiā cǎi yòng， xiàn zài chéng wéi guó jì tōng xíng de jì nián biāo zhǔn。 ...

qián gǔ diǎn qī jí mǎ yǎ wén huà xíng chéng qī， nián dài yuē dāng gōng yuán qián 2500 ～ gōng yuán 250 nián。 zài yóu kǎ tǎn bàn dǎo zhōng yāng pèi téng pén dì jí qí zhōu wéi shān gǔ yǐ chū xiàn dìng jū de nóng yè shēng huó， yù mǐ hé dòu lèi shì zhù yào de zuò wù； yóu tǔ tái、 jì tán děng zǔ chéng de zǎo qī jì sì zhōng xīn yě yǐ jiàn lì， cǐ hòu chū xiàn guó jiā méng yá， bìng chū xiàn xiàng xíng wén zì。

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

qián 1600 nián zuǒ yòu， shāng cháo zài zhōng guó de huáng hé liú yù jiàn lì， wén zì hé qīng tóng qì kāi shǐ chū xiàn。 qián 1046 nián wǔ wáng fá zhòu， jiàn lì zhōu cháo。 qián 770 nián， zhōu píng wáng dōng qiān， zhōng guó jìn rù chūn qiū zhàn guó shí qī， zhōng guó kāi shǐ shǐ yòng tiě qì。 qián 5 shì jì zuǒ yòu rú xué chū xiàn。