水调歌头·中秋

水调歌头·中秋

水调歌头·中秋

水调歌头·中秋

水调歌头·中秋

水调歌头·中秋

【lǎngsòngzhě】 yě cǎo

【zhùshì】 ① shuǐ diào gē tóu：《 lè yuàn》： “《 shuǐ diào》， shāng diào qū yě。 yòu míng《 yuán huì qū》、《 kǎi gē》、《 tái chéng yóu》。
② yù yǔ： dào jiā suǒ wèi tiān dì zhī jū suǒ。 ③ qǐ hù： xiù hù。 ④ chán juān： měi lì de yuè guāng， dài zhǐ yuè liàng。

【shǎng xī】 　　cí qián xiǎo xù shuō：“ bǐng chén zhōng qiū， huān yǐn dá dàn， dà zuì， zuò cǐ piān， jiān huái zǐ qū。 ” bǐng chén， shì běi sòng shén zōng xī níng jiǔ nián (1076)。 dāng shí sū shì zài mì zhōu ( jīn shān dōng zhū chéng ) zuò tài shǒu， zhōng qiū zhī yè tā yī biān shǎng yuè yī biān yǐn jiǔ， zhí dào tiān liàng， yú shì zuò liǎo zhè shǒu《 shuǐ diào gē tóu》。
　　
　　 zài dà zì rán de jǐng wù lǐ， yuè liàng shì hěn yòu làng màn sè cǎi de， tā hěn néng qǐ fā rén de yì shù lián xiǎng。 yī gōu xīn yuè， huì ràng rén lián xiǎng dào chū shēng de méng yá de shì wù； yī lún mǎn yuè， huì ràng rén lián xiǎng dào měi hǎo de yuán mǎn de shēng huó ； yuè liàng de jiǎo jié， yòu huì ràng rén lián xiǎng dào guāng míng lěi luò de rén gé。 zài yuè liàng shēn shàng jí zhōng liǎo rén lèi xǔ duō měi hǎo de lǐ xiǎng hé chōng jǐng。 yuè liàng jiǎn zhí bèi shī huà liǎo ! sū shì shì yī gè xìng gé hěn háo fàng、 qì zhì hěn làng màn de rén。 dāng tā zài zhōng qiū zhī yè， dà zuì zhī zhōng， wàng zhe nà tuán wéi、 chán juān de míng yuè， tā de sī xiǎng gǎn qíng yóu rú cháng liǎo chì bǎng yī bān， tiān shàng rén jiān zì yóu dì fēi xiáng zhe。 fǎn yìng dào cí lǐ， suì xíng chéng yī zhǒng háo fàng sǎ tuō de fēng gé。
　　
　　 shàng piàn yī kāi shǐ jiù tí chū yī gè wèn tí： míng yuè shì cóng shénme shí hòu kāi shǐ yòu de héng héng“ míng yuè jǐ shí yòu ? bǎ jiǔ wèn qīng tiān。” sū shì bǎ qīng tiān dàngzuò zì jǐ de péng yǒu， bǎ jiǔ xiāng wèn， xiǎn shì liǎo tā háo fàng de xìng gé hé bù fán de qì bó。 zhè liǎng jù shì cóng lǐ bái de《 bǎ jiǔ wèn yuè》 zhōng tuō huà chū lái de， lǐ bái de shī shuō：“ qīng tiān yòu yuè lái jǐ shí ? wǒ jīn tíng bēi yī wèn zhī。” bù guò lǐ bái zhè lǐ de yǔ qì bǐ jiào shū huǎn， sū shì yīn wéi shì xiǎng fēi wǎng yuè gōng， suǒ yǐ yǔ qì gèng guān zhù、 gèng pò qiē。“ míng yuè jǐ shí yòu ?” zhè gè wèn tí wèn dé hěn yòu yì sī， hǎo xiàng shì zài zhuī sù míng yuè de qǐ yuán、 yǔ zhòu de qǐ yuán； yòu hǎo xiàng shì zài jīng tàn zào huà de qiǎo miào。 wǒ men cóng zhōng kě yǐ gǎn dào shī rén duì míng yuè de zàn měi yǔ xiàng wǎng。
　　
　　 jiē xià lái liǎng jù：“ bù zhī tiān shàng gōng jué， jīn xī shì hé nián。” bǎ duì yú míng yuè de zàn měi yǔ xiàng wǎng zhī qíng gèng tuī jìn liǎo yī céng。 cóng míng yuè dàn shēng de shí hòu qǐ dào xiàn zài yǐ jīng guò qù xǔ duō nián liǎo， bù zhī dào zài yuè gōng lǐ jīn wǎn shì yī gè shénme rì zǐ。 shī rén xiǎng xiàng nà yī dìng shì yī gè hǎo rì zǐ， suǒ yǐ yuè cái zhè yàng yuán、 zhè yàng liàng。 tā hěn xiǎng qù kàn yī kàn， suǒ yǐ jiē zhe shuō：“ wǒ yù chéng fēng guī qù， yòu kǒng qióng lóu yù yǔ， gāo chù bù shèng hán。” tā xiǎng chéng fēng fēi xiàng yuè gōng， yòu pà nà lǐ de qióng lóu yù yǔ tài gāo liǎo， shòu bù zhù nà 'ér de hán lěng。“ qióng lóu yù yǔ”， yǔ chū《 dà yè shí yí jì》：“ qú qián yòu yú jiāng 'àn wán yuè， huò wèi cǐ zhōng hé yòu ? qú xiào yuē： ‘ kě suí wǒ guān zhī。 ’ é jiàn yuè guī bàn tiān， qióng lóu yù yǔ làn rán。”“ bù shèng hán”， àn yòng《 míng huáng zá lù》 zhōng de diǎn gù： bā yuè shí wǔ rì yè， yè jìng néng yāo míng huáng yóu yuè gōng。 lín xíng， yè jiào tā chuān pí yī。 dào yuè gōng， guǒ rán lěngde nán yǐ zhī chí。 zhè jǐ jù míng xiě yuè gōng de gāo hán， àn shì yuè guāng de jiǎo jié， bǎ nà zhǒng jì xiàng wǎng tiān shàng yòu liú liàn rén jiān de máo dùn xīn lǐ shí fēn hán xù dì xiě liǎo chū lái。 zhè lǐ hái yòu liǎng gè zì zhí dé zhù yì， jiù shì“ wǒ yù chéng fēng guī qù” de“ guī qù”。 fēi tiān rù yuè， wèishénme shuō shì guī qù ní ? yě xǔ shì yīn wéi sū shì duì míng yuè shí fēn xiàng wǎng， zǎo yǐ bǎ nà lǐ dàngchéng zì jǐ de guī sù liǎo。 cóng sū shì de sī xiǎng kàn lái， tā shòu dào jiā de yǐng xiǎng jiào shēn， bào zhe chāo rán wù wài de shēng huó tài dù， yòu xǐ huān dào jiào de yǎng shēng zhī shù， suǒ yǐ cháng yòu chū shì dēng xiān de xiǎng fǎ。 tā de《 qián chì bì fù》 miáo xiě yuè xià fàn zhōu shí nà zhǒng piāo rán yù xiān de gǎn jué shuō：“ hào hào hū rú féng xū yù fēng， ér bù zhī qí suǒ zhǐ； piāo piāo hū rú yí shì dú lì， yǔ huà 'ér dēng xiān。” yě shì yóu wàng yuè 'ér xiǎng dào dēng xiān， kě yǐ hé zhè shǒu cí hù xiāng yìn zhèng。
　　
　　 dàn sū shì bì jìng gèng rè 'ài rén jiān de shēng huó ，“ qǐ wǔ nòng qīng yǐng， hé sì zài rén jiān !” yǔ qí fēi wǎng gāo hán de yuè gōng， hái bù rú liú zài rén jiān chèn zhe yuè guāng qǐ wǔ ní !“ qīng yǐng”， shì zhǐ yuè guāng zhī xià zì jǐ qīng lǎng de shēn yǐng。“ qǐ wǔ nòng qīng yǐng”， shì yǔ zì yǐ de qīng yǐng wéi bàn， yī qǐ wǔ dǎo xī xì de yì sī。 lǐ bái《 yuè xià dú zhuó》 shuō：“ wǒ gē yuè pái huái， wǒ wǔ yǐng líng luàn。” sū shì de“ qǐ wǔ nòng qīng yǐng” jiù shì cóng zhè lǐ tuō tāi chū lái de。 zhè shǒu cí cóng huàn xiǎng shàng tiān xiě qǐ， xiě dào zhè lǐ yòu huí dào rè 'ài rén jiān de gǎn qíng shàng lái。 yī gè“ wǒ yù”、 yī gè“ yòu kǒng”、 yī gè“ hé sì”， zhè zhōng jiān de zhuǎn zhé kāi hé， xiǎn shì liǎo sū shì gǎn qíng de bō lán qǐ fú。 zài chū shì yǔ rén shì de máo dùn zhōng， tā zhōng yú ràng rén shì de sī xiǎng zhàn shèng liǎo。
　　
　　“ míng yuè jǐ shí yòu ?” zhè zài jiǔ bǎi duō nián qián sū shì de shí dài， shì yī gè wú fǎ huí dá de mí， ér zài jīn tiān kē xué jiā yǐ jīng kě yǐ tuī suàn chū lái liǎo。 chéng fēng rén yuè， zhè zài sū shì bù guò shì yī zhǒng huàn xiǎng， ér zài jīn tiān yě yǐ chéng wéi xiàn shí。 kě shì， jīn tiān dú sū shì de cí， wǒ men réng rán bù néng bù zàn tàn tā nà fēng fù de xiǎng xiàng lì。
　　
　　 xià piàn yóu zhōng qiū de yuán yuè lián xiǎng dào rén jiān de lí bié。“ zhuǎn zhū gé， dī qǐ hù， zhào wú mián。” zhuǎn hé dī dōuzhǐ yuè liàng de yí dòng， àn shì yè yǐ shēn chén。 yuè guāng zhuǎn guò zhū hóng de lóu gé， dī dī dì chuān guò diāo huā de mén chuāng， zhào zhe wū lǐ shī mián de rén。“ wú mián” shì fàn zhǐ nà xiē yīn wéi bù néng hé qīn rén tuán yuán 'ér gǎn dào yōu shāng， yǐ zhì bù néng rù shuì de rén。 yuè yuán 'ér rén bù néng yuán， zhè shì duō me yí hàn de shì 'ā ! yú shì shī rén mányuàn míng yuè shuō：“ bù yìng yòu hèn， hé shì cháng xiàng bié shí yuán ?” míng yuè nín zǒng bù gāi yòu shénme yuàn hèn bā， wèishénme lǎo shì zài rén men lí bié de shí hòu cái yuán ní ? zhè shì mányuàn míng yuè gù yì yǔ rén wéi nán， gěi rén zēng tiān yōu chóu， què yòu hán xù dì biǎo shì liǎo duì yú bù xìng de lí rén men de tóng qíng。
　　
　　 jiē zhe， shī rén bǎ bǐ fēng yī zhuǎn， shuō chū yī fān kuān wèi de huà lái wéi míng yuè kāi tuō：“ rén yòu bēi huān lí hé， yuè yòu yīn qíng yuán quē， cǐ shì gǔ nán quán。” rén gù rán yòu bēi huān lí hé， yuè yě yòu yīn qíng yuán quē。 tā yòu bèi wū yún zhē zhù de shí hòu， yòu kuī sǔn cán quē de shí hòu， tā yě yòu tā de yí hàn， zì gǔ yǐ lái shì shàng jiù nán yòu shí quán shí měi de shì。 jì rán rú cǐ， yòu hé bì wéi zàn shí de lí bié 'ér gǎn dào yōu shāng ní ? zhè jǐ jù cóng rén dào yuè， cóng gǔ dào jīn， zuò liǎo gāo dù de gài kuò， hěn yòu zhé lǐ yì wèi。
　　
　　 cí de zuì hòu shuō：“ dàn yuàn rén cháng jiǔ， qiān lǐ gòng chán juān。”“ chán juān” shì měi hǎo de yàng zǐ， zhè lǐ zhǐ cháng 'é， yě jiù shì dài zhǐ míng yuè。“ gòng chán juān” jiù shì gòng míng yuè de yì sī， diǎn gù chū zì nán cháo xiè zhuāng de《 yuè fù》：“ gé qiān lǐ xī gòng míng yuè。” jì rán rén jiān de lí bié shì nán miǎn de， nà me zhǐ yào qīn rén cháng jiǔ jiàn zài， jí shǐ yuǎn gé qiān lǐ yě hái kě yǐ tōng guò pǔ zhào shì jiè de míng yuè bǎ liǎng dì lián xì qǐ lái， bǎ bǐ cǐ de xīn gōu tōng zài yī qǐ。“ dàn yuàn rén cháng jiǔ”， shì yào tū pò shí jiān de jú xiàn；“ qiān lǐ gòng chán juān”， shì yào dǎ tōng kōng jiān de zǔ gé。 ràng duì yú míng yuè de gòng tóng de 'ài bǎ bǐ cǐ fēn lí de rén jié hé zài yī qǐ。 gǔ rén yòu“ shén jiāo” de shuō fǎ， yào hǎo de péng yǒu tiān gè yī fāng， bù néng jiàn miàn， què néng yǐ jīng shén xiāng tōng。“ qiān lǐ gòng chán juān” yě kě yǐ shuō shì yī zhǒng shén jiāo liǎo ! wáng bó yòu liǎng jù shī：“ hǎi nèi cún zhī jǐ， tiān yá ruò bǐ lín。” yì wèi shēn cháng， chuán wéi jiā jù。 wǒ kàn，“ qiān lǐ gòng chán juān” yòu yìqǔ tóng gōng zhī miào。 lìng wài， zhāng jiǔ líng de《 wàng yuè huái yuǎn》 shuō：“ hǎi shàng shēng míng yuè， tiān yá gòng cǐ shí。” xǔ hún de《 qiū jì jì yuǎn》 shuō：“ wéi yìng dài míng yuè， qiān lǐ yǔ jūn tóng。” dōukě yǐ hù xiāng cān kàn。 zhèng rú cí qián xiǎo xù suǒ shuō， zhè shǒu cí biǎo dá liǎo duì dì dì sū zhé ( zì zǐ yóu ) de huái niàn zhī qíng， dàn bìng bù xiàn yú cǐ。 kě yǐ shuō zhè shǒu cí shì sū shì zài zhōng qiū zhī yè， duì yī qiē jīng shòu zhe lí bié zhī kǔ de rén biǎo shì de měi hǎo zhù yuàn。
　　
　　 duì yú zhè shǒu《 shuǐ diào gē tóu》 lì láidōu shì tuī chóng bèi zhì。《 sháo xī yú yǐn cóng huà》 shuō：“ zhōng qiū cí， zì dōng pō《 shuǐ diào gē tóu》 yī chū， yú cí jìn fèi。” rèn wéi shì xiě zhōng qiū de cí lǐ zuì hǎo de yī shǒu， zhè shì yī diǎn yě bù guòfèn de。 zhè shǒu cí fǎng fó shì yǔ míng yuè de duì huà， zài duì huà zhōng tàn tǎo zhe rén shēng de yì yì。 jì yòu lǐ qù， yòu yòu qíng qù， hěn nài rén xún wèi。 tā de yì jìng háo fàng 'ér kuò dà， qíng huái lè guān 'ér kuàng dá， duì míng yuè de xiàng wǎng zhī qíng， duì rén jiān de juàn liàn zhī yì， yǐ jí nà làng màn de sè cǎi， xiāo sǎ de fēng gé hé xíng yún liú shuǐ yī bān de yǔ yán， zhì jīn hái néng gěi wǒ men yǐ jiàn kāng de měi xué xiǎng shòu。
　　
　　( yuán xíng pèi )
　　
　　【 shǎng xī】
　　
　　　　 zhè shǒu zhōng qiū huái rén cí， jiǔ fù shèng míng， héng jué jīn gǔ。 kāi tóu yī jù suī zài yòng lǐ bái shī jù， ér jǔ zhǐ chāo yì， qì yùn zhōng gāo yī chóu。 rén jiān tiān shàng， lián tōng qíng gǎn mài luò。 jiē zhe yǐ làng màn guī wěi de xiǎng xiàng， jí zhōng miáo xiě zì jǐ yǔ cháo tíng de wēi miào guān xì， tū chū“ qù” yǔ“ liú” de máo dùn。 xià què shí xiě zhōng qiū shǎng yuè， xiě yǔ dì de lí bié xiāng sī zhī kǔ， yóu yuàn 'ér zhuǎn rù chè yǔ， zú jiàn zuò zhě bùwèi huán jìng suǒ jū shù de huò dá pǐn gé，“ dàn yuàn” èr zì， yōu huàn jù shì， wéi yǐ shàn bǎo tiān nián， jiè míng yuè 'ér jì xiāng sī hù xiāng quàn miǎn。