【báihuàwén】 qiú jìn wǒ de láo fáng de xī qiáng wài， shì shòu 'àn tīng sòng de gōng táng， nà lǐ yòu shù zhū gǔ huái shù。 suī rán néng kàn chū tā men de bó bó shēng jī ， yǔ dōng jìn yīn zhòng wén suǒ jiàn dào de huái shù yī yàng； dàn tīng sòng gōng táng zài cǐ， xiàng zhōu dài zhào bó xún xíng zài táng shù xià duàn 'àn yī bān。 měi dào bàng wǎn tài yáng guāng qīng xié , qiū chán míng chàng , fā chū qīng yōu de shēng xī , qī qiē bēi liáng chāo guò xiān qián suǒ wén。 nán dào shì xīn qíng bù tóng wǎng xī？ yì huò shì chóng xiǎng bǐ yǐ qián tīng dào de gèng bēi？ āi yā， chán shēng zú yǐ gǎn dòng rén， chán de dé xíng zú yǐ xiàng zhēng xián néng。 suǒ yǐ， tā de qīng lián jiǎn xìn， kě shuō shì bǐng chéng jūn zǐ dá rén de chóng gāo pǐn dé， tā tuì pí zhī hòu， yòu yǔ huà dēng shàng xiān jìng de měi miào shēn zī。 děng dài shí lìng 'ér lái， zūn xún zì rán guī lǜ； shì yìng jì jié biàn huà， dòng chá yǐn jū hé huó dòng de shí jī 。 yòu yǎn jiù dèng dé dà dà de， bù yīn dào lù hūn 'àn 'ér bù míng qí shì； yòu yì néng gāo fēi què zì gān dàn bó， bù yīn shì sú hún zhuó 'ér gǎi biàn zì jǐ běn zhì。 zài gāo shù shàng lín fēng yín chàng， nà zī tài shēng yùn zhēn shì tiān cì zhī měi， yǐn yòng shēn qiū tiān yǔ xià de lù shuǐ， jié shēn zì hǎo shēn pà wéi rén suǒ zhī。 wǒ de chǔjìng kùn yōu， zāonàn bèi qiú， jí shǐ bù 'āi shāng， yě shí shí zì yuàn， xiàng shù yè wèi céng diāo líng yǐ jīng shuāi bài。 tīng dào chán míng de shēng yīn， xiǎng dào zhāo xuě píng fǎn de zòu zhāng yǐ jīng shàng bào； dàn kàn dào táng láng yù bǔ míng chán de yǐng zǐ， wǒ yòu dān xīn zì shēn wēi xiǎn shàng wèi jiě chú。 chù jǐng shēng qíng， gǎn shòu hěn shēn， xiě chéng yī shī， zèng sòng gěi gè wèi zhī jǐ。 xī wàng wǒ de qíng jǐng néng yìng míng chán zhēng zhào， tóng qíng wǒ xiàng wēi xiǎo qiū chán bān piāo líng jìng yù， shuō chū lái ràng dà jiā zhī dào， lián mǐn wǒ zuì hòu bēi míng de jì mò xīn qíng。 zhè bù suàn wéi zhèng shì wén zhāng， zhǐ bù guò liáo yǐ jiě yōu 'ér yǐ。

shēn qiū jì jié xī qiáng wài hán chán bù tíng dì míng chàng， chán shēng bǎ wǒ zhè qiú tú de chóu xù dài dào yuǎn fāng。
zěn kān rěn shòu zhèng dāng xuán bìn shèng nián de hǎo shí guāng， dú zì yín sòng bái tóu yín zhè me 'āi yuàn de shī xíng。
lù zhòng chì bó yù fēi bù néng shì tài duō me yán liáng， fēng duō fēng dà shēng xiǎng yì chén nán bǎo zì shēn fēn fāng。
wú rén zhī dào wǒ xiàng qiū chán bān de qīng lián gāo jié， yòu shuí néng wèiwǒ biǎo bái bīng jīng yù jié de xīn cháng？

【zhùshì】 ① xī lù： zhǐ qiū tiān。 nán guān： zhǐ qiú fàn。
② xuán bìn： jí chán bìn。 gǔ dài fù nǚ de bìn fā shū dé bó rú chán yì， kàn shàng qù xiàng chán yì de yǐng zǐ， gù xuán bìn jí zhǐ chán。
③ gāo jié： zhǐ chán， qí shí shì zì yù。

【shǎng xī】 　　zhè shǒu yǒng wù shī， míng wéi yǒng chán， shí wéi zì biǎo xīn jì。 shī rén shū xiě liǎo yīn wú zuì bèi wū， wú rén xiāng xìn zì jǐ de gāo jié 'ér wéi zhī biàn bái de yōu fèn。 dàn yōu fèn zhī zhōng yòu yòu zhe chāo rán de xīn tài， bù yuàn yǔ sú liú wéi wǔ。
　　 táng gāo zōng yí fèng sān nián (678)。 qū jū xià liáo shí bā nián， gāng shēng wéi shì yù shǐ de luò bīn wáng bèi bǔ rù yù。 qí zuì yīn， yī shuō shì shàng shū lùn shì chù wǔ liǎo wǔ zé tiān， yī shuō shì “ zuò zāng ”。 zhè liǎng zhǒng shuō fǎ， hòu zhě wú shèn gēn jù。 qián zhě yě jué piān pō。 cóng shī de wěi lián“ wú rén xìn gāo jié， shuí wéi biǎo yú xīn” lái kàn， xiǎn rán shì shòu liǎo tā rén wū xiàn。 wén yī duō xiān shēng shuō， luò bīn wáng“ tiān shēng yī fù xiá gǔ， zhuān xǐ huān guǎn xián shì， dǎ bào bù píng、 shā rén bào chóu、 gé mìng、 bāng chī xīn nǚ zǐ dǎ fù xīn hàn” (《 gōng tǐ shī de zì shú》 )。 zhè jǐ jù huà， dào chū liǎo luò bīn wáng xià yù de gēn běn yuán yīn。 tā gǎn kàng shàng sī、 gǎn dòng dāo bǐ， bèi pēng jī zhě dāng rán yào yǐ“ tān zāng”、“ chù wǔ wǔ hòu” jiāng tā shōu xì liǎo。 yě zhèng yīn wéi rú cǐ， luò bīn wáng cái zài yù zhōng xiě xià zhè shǒu shī。
　　 shī tí yòu zuò《 yǒng chán》。 tóng qián rén yǒng chán zhī zuò， rú lù yún de《 hán chán fù》、 cáo zhí de《 chán fù》、 cáo dà jiā de《 chán fù》、 yú shì nán de《 yǒng chán》 shī fǎng fó， luò bīn wáng de zhè shǒu wǔ lǜ zhǐ zài yǐ chán zhī cān fēng yǐn lù biǎo shì zì shēn de gāo jié， qiú dé shì rén de tóng qíng。
　　“ xī lù chán shēng chàng， nán guān kè sī shēn”， shǒu lián chéng tí 'ér lái， zhèng qiē zhù zhǐ。“ xī lù”， qiū tiān。《 suí shū · tiān wén zhì》 shì“ rì xún huáng dào dōng xíng， yī rì yī yè xíng yī dù。 sān bǎi liù shí wǔ rì yòu qí 'ér zhōu tiān。 xíng dōng lù wèi zhī chūn， xíng nán lù wèi zhī xià。 xíng xī lù wèi zhī qiū， xíng běi lù wèi zhī dōng。 xíng yǐ chéng yīn yáng hán shǔ zhī jié。”“ nán guān”， yòu chēng xiè zhì guān ． běn zhǐ chǔ guān， cǐ chù zuò qiú fàn jiě， yòng chǔ guó zhōng yí bèi qiú de diǎn gù。《 zuǒzhuàn · chéng gōng jiǔ nián》 jì， jìn jǐng gōng dào jūn fǔ jiǎn chá， kàn jiàn yòu yī gè guān yuán múyàng de rén bèi qiú xì zhe。 chéng gōng biàn wèn：“ nà gè bèi kǔn zhe de dài zhe chǔ guān de rén shì shuí？” yòu sī huí dá shuō：“ shì zhèng guó xiàn lái de chǔ guó qiú fàn zhōng yí。 hòu shì suì chēng zhí qiú wéi“ nán guān”。 cǐ chù de nán guān shì zuò zhě zì zhǐ。“ nán guān” hòu de“ kè” zì bù zuò tōng cháng de“ kè rén” huò“ lǚ jū wài dì” jiě， ér zhǐ“ zuò láo”， chēng zuò láo wéi“ kè”， kě jiàn yuān fèn shū shēn。 shǒu lián liǎng jù shí zì yòng gōng zhěng de duì zhàng miáo huì liǎo zhè yàng yī fù tú jǐng： shēn qiū lǐ， hán chán fā chū liǎo zhèn zhèn qī chǔ de jiào shēng， zhè shēng yīn dǎ dòng liǎo qiú zhí zài láo de luò bīn wáng de xīn xián， yǐn qǐ liǎo tā shēn shēn de sī lǜ。 cǐ lián zhōng， yìng tè bié zhù yì“ sī shēn” èr zì， tā shì zuò zhě de kǔ xīn suǒ zài， shì quán shī zhī“ yuán”。 shī de míng jù zhū shì rú“ xuán bìn”、“ bái tóu”、“ lù zhòng”、“ fēng duō” jí zhǒng zhǒng lián xiǎng， jiē yóu cǐ qiǎn fā pài shēng。
　　 yóu yú zuò zhě zài shǒu lián zhōng jí yǐ nán guān zì qiē tòng chù， yòu yǐ“ sī shēn” èr zì wéi shī zhǐ de biǎo dá zuò liǎo pū diàn， gù hàn lián jí bèi shùn shì tuī chū：“ bù kān xuán bìn yǐng ’ lái duì bái tóu yín”。“ xuán bìn”， hēi sè bìnfà， zhè lǐ zhǐ chán de shuāng yì。“ bái tóu yín”， hàn wèi yuèfǔ míng piān， xiě yī nǚ zǐ bèi fù xīn hàn shǐ 'ài zhōng qì de bēi yù xīn qíng， biǎo dá liǎo tā duì zhuān yī 'ài qíng de zhuī qiú。 jù shuō cǐ shī wéi xī hàn zhuó wén jūn zuò。 zhuó wén jūn mù sī mǎ xiāng rú zhī cái， sī bēn bìng yǔ sī mǎ xiāng rú jié chéng kàng lì。 dàn sī mǎ xiāng rú 'ài qíng bù zhuān， rù jīng hòu， yào qǔ mào líng yī nǚ wéi qiè。 wén jūn wén zhī， zuò《 bái tóu yín》 yǐ zì shāng。 xiāng rú jiàn shī huǐ wù， bù zài nà qiè。 bīn wáng cǐ jù de xiě zuò， qí yì yòu biǎo lǐ 'èr céng。 biǎo céng de yì sī shì shuō， chán qián dòng zhe wū hēi de shuāng yì lái duì zhe mǎn tóu báifà de zuò zhě bēi yín， shǐ tā wú fǎ rěn shòu。 lǐ céng de hán yì zé gèng wéi shēn kè， zuò zhě yì zài tōng guò xiāng cǎo měi rén de chuán tǒng wén xué shǒu fǎ， shū fā zì jǐ shī qù cháo tíng chǒng xìn， shòu biǎn zāo kùn de yuàn fèn。 zuò zhě“ chán” rén duì jǔ，“ xuán”“ bái” bìng yòng， dǔ chán yì 'ér qǐ bēi， wén chán míng 'ér bù kān， shì yīn wéi tā yě yòu guò bìnfà xuán hēi de dòu kòu nián huá。 zǎo zài gōng yuán 669 nián， tā jiù jī rù shì tú， yǐ tú bào xiào：“ tóu bǐ huái bān yè， lín róng xiǎng gù xūn”。 hái yìng xuě hàn chǐ， chí cǐ bào míng jūn (《 sù wēn chéng wàng jūn yíng》 )。 wéi chěng zhuàng zhì， tā wén guān rèn guò fǔ shǔ、 fèng lǐ láng、 dōng tái xiáng zhèng xué shì， wǔ guān rèn guò sì chuān， yàn běi zhǎng shū jì， rán bēn bō sān shízǎi， què shǐ zhōng chén lún xià liáo， gāng shēng wéi shì yù shǐ， biàn bèi bǔ rù yù。 bào guó zhī xiǎng， zhōng chéng pào yǐng， hé kān rěn shòu。
　　 ruò shuō shǒu lián jiàn jǐng shēng qíng， tuō wù qǐ xīng， hàn lián chán rén bìng jǔ， xù zhōng shēng yì， nà me jǐng lián de zhòng xīn zé zhuǎn zài gǎn kǎi yì lùn de shū fā shàng。“ lù zhòng fēi nán jìn， fēng duō xiǎng yì chén”， shì shuō chán yīn lù zhòng 'ér nán yǐ qián fēi， yīn fēng dà 'ér míng shēng bù néng yuǎn chuán。 zhè jì shì miáo xiě shēn qiū hán chán de jiān nán chǔjìng， yě shì duì zì shēn zāo yù de kǎi tàn。 zuò zhě zài shī qián de xù zhōng xiě dào：“ pú shī lù jiān yú， zāo shí huī mò。 bù 'āi shāng 'ér zì yuàn， wèi yáo luò 'ér xiān shuāi”， yì jí shì shí dài de“ huī mò” ( shéng suǒ zhī yì ) jiāng qí kǔn bǎng， shǐ tā bù néng chí chěng zhuàng zhì。 xù wén hái shuō tā“ jiàn táng láng zhī bào yǐng， qiè wēi jī zhī wèi 'ān”， kàn dào táng láng bào jǐn táng fǔ， yù pū zhuō bèi shí zhī chóng， lì jí xiǎng dào zì jǐ réng chù zài shēn shēn de wēi jī zhōng。 cháo tíng nèi wài jiān xié shì lì de nóng lù zhòng shuāng bù dàn dòng jiāng liǎo tā de chì bǎng， suǒ zhù liǎo tā de shēng yīn， ér qiě huì jiāng tā de shēng mìng tuī xiàng“ mò rì”。 xù wén de zhè xiē huà shuō míng liǎo jǐng lián suī yǔ yǔ xiě chán， rán yì bù zài chán。 zhè liǎng jù shī， xiěde chán rén xiāng róng， shū qíng wàng chán， dá dào liǎo chū shén rù huà dì bù。
　　 hǎo shī， bù dàn yào yòu shī yǎn， yǐ fàng“ líng guāng”， ér qiě yòu shí xū zuò“ lóng yín”， yǐ fā“ xiān shēng”。 shì dú lú zhào lín de《 gǔ cóng jūn xíng》， dù fǔ《 shǔ xiāng》 zhū shī， liǎng shī ruò wú“ nìngwéi bǎi fū cháng， shèng zuò yī shū shēng”，“ chū shī wèi jié shēn xiān sǐ。 cháng shǐ yīng xióng lèi mǎn jīn” zhè yàng de“ lóng yín” jù diàn hòu， zhí shū xiōng yì， pōu xiàn“ shī xīn”。 zé quán piān jiù mù rán wú guāng liǎo。 cǐ shī yì rán， wěi lián shī rén fèn qíng chōng tiān， bó fā“ lóng yín”， pēn chū yùn xù xǔ jiǔ de zhēn qíng：“ wú rén xìn gāo jié， shuí wéi biǎo yú xīn”， suì tuō qù liǎo qián sān lián zhào guǒ shī jù de“ chán shēn”， shǐ rén kàn dào liǎo zuò zhě jié chún wú xiá de bào guó chéng xīn， zhè kē chéng xīn qià rú qí《 xù》 suǒ shuō， nǎi“ yòu mù sī kāi、 bù yǐ dào hūn 'ér mèi qí shì， yòu yì zì bó， bù yǐ sú hòu 'ér yì qí zhēn。 yín qiáo shù zhī wēi fēng， yùn zī tiān zòng； yǐn gāo qiū zhī zhuì lù， qīng wèi rén zhī。” bù yǐ shì sú gèng yì bǐng xìng， níng yǐn zhuì lù yě yào bǎo chí“ yùn zī”。 zhèng shì zhè liè bó yī wèn， cái shǐ《 zài yù yǒng chán》 chéng wéi táng shī de zhuó luò míng piān， chāo rán yú chū táng zhū guān tǐ yàn shī zhī shàng。
　　
　　[ jiàn shǎng ]
　　 zhè shǒu shī zuò yú gāo zōng yí fèng sān nián（ 678）。 dāng shí luò bīn wáng rèn shì yù shǐ， yīn shàng shū lùn shì chù wǔ wǔ hòu， zāo wū， yǐ tān zāng zuì míng xià yù。 qǐ 'èr jù zài jù fǎ shàng yòng duì 'ǒu jù， zài zuò fǎ shàng zé yòng qǐ xīng de shǒu fǎ， yǐ chán shēng lái dòu qǐ kè sī。 shī yī kāi shǐ jí diǎn chū qiū chán gāo chàng， chù 'ěr jīng xīn。 jiē xià lái jiù diǎn chū shī rén zài yù zhōng shēn shēn huái xiǎng jiā yuán。 sān、 sì liǎng jù， yī jù shuō chán， yī jù shuō zì jǐ， yòng“ bù kān” hé“ lái duì” gòu chéng liú shuǐ duì， bǎ wù wǒ lián xì zài yī qǐ。 shī rén jǐ cì fěng jiàn wǔ zé tiān， yǐ zhì xià yù。 dà hǎo de qīng chūn， jīng lì liǎo zhèng zhì shàng de zhǒng zhǒng zhé mó yǐ jīng xiāo shì， tóu shàng zēng tiān liǎo xīng xīng báifà。 zài yù zhōng kàn dào zhè gāo chàng de qiū chán， hái shì liǎng bìn wū xuán， liǎng liǎng duì zhào， bù jìn zì shāng lǎo dà， tóng shí gèng yīn cǐ huí xiǎng dào zì jǐ shàonián shí dài， yě hé cháng bù rú qiū chán de gāo chàng， ér jīn yī shì wú chéng， shèn zhì rù yù。 jiù zài zhè shí gè zì zhōng， shī rén yùn yòng bǐxìng de fāng fǎ， bǎ zhè fèn qī cè de gǎn qíng， wěi wǎn qū zhé dì biǎo dá liǎo chū lái。 tóng shí， bái tóu yín yòu shì yuèfǔ qū míng。 xiāng chuán xī hàn shí sī mǎ xiāng rú duì zhuó wén jūn 'ài qíng bù zhuān hòu， zhuó wén jūn zuò《 bái tóu yín》 yǐ zì shāng。 qí shī yún：“ qī qī zhòng qī qī， jià qǔ bù xū tí， yuàn dé yī xīn rén， bái tóu bù xiāng lí。”（ jiàn《 xī jīng zá jì》） zhè lǐ， shī rén qiǎo miào dì yùn yòng liǎo zhè yī diǎn gù， jìn yī bù bǐ yù zhí zhèng zhě gū fù liǎo shī rén duì guó jiā yī piàn zhōng 'ài zhī chén。“ bái tóu yín” sān zì yú cǐ qǐ liǎo shuāng guān de zuò yòng， bǐ yuán yì gēngshēn rù yī céng。 shí zì zhī zhōng， shénme bēi yā chóu yā zhè yī lèi míng diǎn de zì yǎn yī gè bù yòng， yì zài yán wài， chōng fēn xiǎn shì liǎo shī de hán xù zhī měi。
　　
　　　　 jiē xià lái wǔ liù liǎng jù， chún yòng“ bǐ” tǐ。 liǎng jù zhōng wú yī zì bù zài shuō chán， yě wú yī zì bù zài shuō zì jǐ。“ lù zhòng”“ fēng duō” bǐ yù huán jìng de yā lì，“ fēi nán jìn” bǐ yù zhèng zhì shàng de bù dé yì，“ xiǎng yì chén” bǐ yù yán lùn shàng de shòu yā zhì。 chán rú cǐ， wǒ yě rú cǐ， wù wǒ zài zhè lǐ dǎ chéng yī piàn， róng hùn 'ér bù kě fēn liǎo。 yǒng wù shī xiě dào rú cǐ jìng jiè， cái suàn shì“ jì tuō yáo shēn”。
　　
　　　　 shī rén zài xiě zhè shǒu shī shí， yóu yú gǎn qíng chōng pèi， gōng lì shēn zhì， gù suī zài jiāng jìn jié shù zhī shí， hái shì lì yòu yú jìn。 dì qī jù zài jiē zài lì， réng yòng bǐ tǐ。 qiū chán gāo jū shù shàng， cān fēng yǐn lù， yòu shuí xiāng xìn tā bù shí rén jiān yān huǒ ní？ zhè jù shī rén zì yù gāo jié de pǐn xìng， bùwèi shí rén suǒ liǎo jiě， xiāng fǎn dì hái bèi wū xiàn rù yù，“ wú rén xìn gāo jié” zhī yǔ， yě shì duì zuò zāng de biàn bái。 rán 'ér zhèng rú zhàn guó shí chǔ qū yuán《 lí sāo》 zhōng suǒ shuō：“ shì húnzhuó 'ér bù fēn xī， hǎo bì měi 'ér jí dù”。 zài zhè yàng de qíng kuàng xià， yòu nà yī gè lái tì shī rén xuě yuān ní？“ qīng xū lián wǒ wǒ lián qīng”， zhǐ yòu chán néng wéi wǒ 'ér gāo chàng， yě zhǐ yòu wǒ néng wéi chán 'ér cháng yín。 mò jù yòng wèn jù de fāng shì， chán yǔ shī rén yòu hún rán yī tǐ liǎo。
　　
　　　　 zhè shǒu shī zuò yú huànnàn zhī zhōng， gǎn qíng chōng pèi， qǔ pì míng qiē， yòng diǎn zì rán， yǔ duō shuāng guān， yú yǒng wù zhōng jì qíng yù xīng， yóu wù dào rén， yóu rén jí wù， dá dào liǎo wù wǒ yī tǐ de jìng jiè， shì yǒng wù shī zhōng de míng zuò。
　　
　　　　（ shěn xī qián）

【zīliàoláiyuán】 juàn 78_36