【shǎng xī】 　　táng dé zōng jiàn zhōng sì nián（ 783）， wéi yìng wù yóu shàng shū bǐ bù yuán wài láng chū rèn chú zhōu cì shǐ。 shǒu xià lí jīng， qiū tiān dào rèn。 zhè shǒu《 wén yàn》 dà yuē jiù shì tā dǐ chú hòu bù jiǔ xiě de。
　　
　　　　 zhè shì yī gè qiū tiān de yǔ yè。 dú zuò gāo zhāi de shī rén zài 'àn yè zhōng tīng zhe wài miàn xià gè bù tíng de xī xī lì lì de qiū yǔ， yì fā gǎn dào yè de shēn chén、 qiū de qī hán hé gāo zhāi de kōng jì。 zhè yàng yī zhǒng xiāo sè qī jì de huán jìng qì fēn bù miǎn yào chù dòng yuǎn huàn zhě de guī sī。 wéi yìng wù jiā jū cháng 'ān， hé chú zhōu xiāng gé liǎng qiān yú lǐ。 jí shǐ bái tiān dēng lóu yǐn lǐng yáo wàng， yě huì yòu yún shān zǔ gé、 guī lù tiáo dì zhī gǎn； àn yè chén chén， sì wàng yī piàn mó hú， zì rán gèng bù zhī qí miǎo zài hé chù liǎo。 gù yuán de miǎo yuǎn， běn lái jiù hé guī sī de yōu cháng gòu chéng zhèng bǐ， zài jiā shàng zhè màn màn cháng yè、 mián mián qiū yǔ， jiù gèng shǐ zhè guī sī wú qióng wú yǐ、 yōu rán bù jìn liǎo。 yī、 èr liǎng jù， shàng jù yǐ shè wèn qǐ， xià jù chū yǐ kǎi tàn， yán wài zì hán wú xiàn dī huái chàng wǎng zhī qíng。 “ fāng ” zì tòu chū guī sī zhèng yīn， wéi sān、 sì gāo zhāi wén yàn zuò shì。
　　
　　　　 zhèng dāng huái xiāng zhī qíng bù néng zì yǐ de shí hòu， dú zuò gāo zhāi de shī rén tīng dào liǎo zì yuǎn 'ér jìn de yàn jiào shēng。 zhè shēng yīn zài jì liáo de qiū yǔ zhī yè， xiǎn dé fènwài qī qīng， shǐ dé yīn sī xiāng 'ér yǒng yè bù mèi de shī rén fú xiǎng lián piān， chù xù wàn duān， gèng jiā nán yǐ wéi huái liǎo。 shī xiě dào zhè lǐ， jiá rán 'ér zhǐ， duì“ wén yàn” ér yǐn qǐ de gǎn chù bù zhe yī zì， liú gěi dú zhě zì jǐ qù hán yǒng wán suǒ。“ guī sī hòu nǎi shuō wén yàn， qí qíng zì shēn。 yī dàozhuǎn shuō， zé jìn rén néng zhī yǐ。”（ shěn dé qián《 gāo shī bié cái》）
　　
　　　　 guāng cóng wén zì kàn， sì hū shī zhōng suǒ shū xiě de bù guò shì yuǎn huàn sī xiāng zhī qíng。 dàn shèn tòu zài quán shī zhōng de xiāo sè qī qīng qíng tiáohé chōng yì zài quán shī zhōng de qiū shēng qiū yì， què shǐ dú zhě yǐn yǐn yuē yuē gǎn dào zài zhè“ guī sī”、“ wén yàn” de bèi hòu hái yǐn xiàn zhe shí dài luàn lí de miàn yǐng， yùn hán zhe shī rén duì shí dài shè huì de gǎn shòu。
　　
　　　　 shěn dé qián shuō：“ wǔ yán jué jù， yòu chéng zhī zì rán， tài bái zhī gāo miào， sū zhōu zhī gǔ dàn， bìng rù huà jī”（《 shuō shī zuì yǔ》）。 gǔ dàn， què shì wéi yìng wù wǔ yán jué jù de fēng gé tè zhēng。 cóng zhè shǒu《 wén yàn》 kě yǐ kàn chū， tā shì zài bǎo chí jué jù“ yì dāng hán xù， yǔ wù chōng róng” de tè diǎn de tóng shí， yòu yì shí dì yùn yòng gǔ shī de jù gé、 yǔ yán yǔ biǎo xiàn shǒu fǎ， yǐ gòu chéng yī zhǒng gāo gǔ dàn yuǎn de yì jìng。 shī jù zhī jiān， bì miǎn guò dà de tiào yuè， yǔ yán yě lì qiú pǔ zhì zì rán 'ér bì miǎn diāo zhuó kè xuē， yī、 èr liǎng jù hái zá yǐ sǎnwén huà de jù shì jù fǎ。 zhè zhǒng fēng gé， yǔ bái jū yì yī pài yǐ qiǎn yì de yǔ yán shū xiě rì cháng shēng huó qíng qù（ rú bái jū yì de《 wèn liú shí jiǔ》）， pàn rán shǔ yú liǎng tú。
　　
　　　　（ liú xué kǎi）

【zīliàoláiyuán】 juàn 193_34