【shǎng xī】 　　sòng cí dú yì zhī měi， zài yú fā shū líng xīn xiù huái zhī sī， jí jìn yào miǎo xīn yì zhī zhì。 zài zhōng guó rén wén huà xīn líng fā yù shǐ shàng， sòng cí yì wèi zhe yī zhǒng xīn jìng jiè。 jiāng bái shí cí， “ tiān lái rén lì， liǎng zhēn jué dǐng ”（ féng xù《 sòng liù shí yī jiā cí xuǎn lì yán》）， jīhū piān piān dōushì sòng cí zhōng de zhēn pǐn。
　　 chún xī shí liù nián jǐ yǒu（ 1189）， bái shí zài wú xīng（ jīn zhè jiāng hú zhōu） zài jiǔ yóu chūn shí， yīn jiàn huà chuán gē nǚ kù hé féi qíng lǚ， ér yǐn fā huái rén zhī qíng， yī jīn fāng sī。 cí zhōng“ táo yè táo gēn” nǐ qí jiù rì qíng lǚ wéi nǚ zǐ 'èr rén， qí rén shàn tánpípá。《 jiě lián huán》 yòu“ dà qiáo néng bō chūn fēng”，《 huàn xī shā》 yòu“ hèn rù sì xián” jù， yì kě wéi lùn。
　　 zhè jiù shì diào míng wéi《 pí pá xiān》 de yuán gù， shì bái shí zì chuàng xīn diào。 bái shí duì jiù rì qíng rén de yī wǎng qíng shēn， zhèng rú shěn zǔ fēn suǒ shuō：“ é méi suī zì qí jué， ér zhǔyì gù rén， suǒ wèi“ rèn tā ruò shuǐ sān qiān， wǒ zhǐ qǔ yī piáo yǐn yě。”（《 jiāng kuí cí xiǎo zhá》） wú xīng běi bīn tài hú， shān shuǐ qīng jué。 dōng xī sháo xī zhū shuǐ liú zhì chéng nèi， huì wéi zhà xī， liú rù tài hú。 cí xù zàn měi wú xīng“ hù cáng yān pǔ， jiā jù huà chuán”，“ chūn yóu zhī shèng， xī hú wèi néng guò yě”。 dào guò xī hú、 tài hú de réndōu zhī dào， xī hú yǐ yùn zhì shèng， tài hú yǐ qì xiàng shèng。 wú xīng chūn yóu zhī shèng， běi sòng zhù míng cí rén zhāng xiān yòu《 mù lán huā · yǐ mǎo wú xīng hán shí》 liú xià xiě zhào。 bái shí cǐ cí， zhù zhǐ què bìng bù zài chūn yóu， ér zài gǎn fā huái rén zhī sī。
　　“ shuāng jiǎng lái shí， yòu rén sì、 jiù qū táo gēn táo yè。” kāi tóu biàn“ cóng suǒ yù shuō qǐ， pò kōng 'ér lái， bǐ shì dǒu jiàn， yǔ tā cí xú xú yǐn rù zhě bù tóng”（ chén fěi shí《 sòng cí jǔ》）。 jiù qū， jiù zhǐ jiù yóu， qū zhǐ fāng qū。“ chàng jiā wèi zhī qū， qí xuǎn rù jiào fāng zhě， jū chù zé yuē fāng”（ zhèng wén chāo《 qīng zhēn jí xiào》）。 táo yè， jìn dài wáng xiàn zhī qiè， táo gēn shì qí mèi。 xiàn zhī dǔ 'ài táo yè， céng zuò《 táo yè gē》 zèng zhī， táo yè yǐ《 tuán shàn gē》 zuò dá（《 suí shū · wǔháng zhì》、《 yuèfǔ shī jí》 juàn sì wǔ）。 cǐ chù yòng táo yè táo gēn zhǐ chēng gē nǚ zǐ mèi。 shuǐ miàn shàng hū lái shuāng jiǎng， nà huà chuán yóu yuǎn 'ér jìn， chuán shàng zhī nǚ zǐ， zhà yī dǔ zhī， qí róng mào jìng kù sì wǒ jiù shí xiāng zhī de fāng qū qíng rén。 zǎi xì dì shì， cái fā xiàn bù shì。 zhè fān mò rán yī jīng、 yī xǐ、 fù yòu shì rán， ér yòu bù shèng chàng wǎng zhī gǎn shòu， jìn jiàn yú sì zhī yī zì。“ gē shàn qīng yuē fēi huā， é méi zhèng qí jué。” gē shàn shì gē nǚ shǒu chí zhī tuán shàn， kě yǐ zhē miàn zhàng xiū， shàng xiě gēqǔ zhī míng yǐ bèi wàng。 yuē， lüè yě， lán yě， sòng rén kǒu yǔ。 cǐ chù qīng yuē kě jiě wéi qīng jiē。 kōng zhōng fēi huā diǎn diǎn， nà gē nǚ jǔ qǐ gē shàn， qīng jiē fēi huā， zhè xià kě kàn qīng liǎo tā de zhēn zhèng róng yán， zhēn shì měi yàn jué lún。 qí jué 'èr zì yìng zhào kāi tóu， àn shì chū liǎo jiù rì qíng rén zhī jué sè， yì xiě chū liǎo zì jǐ zhī qíng shēn yì zhòng。 jiē zhe cí bǐ yōu yōu dàng yuǎn。“ chūn jiàn yuǎn， tīng zhōu zì lǜ， gèng tiān liǎo、 jǐ shēng tí jué。” cǐ sān jù yī yùn， yù tiān jìng jiè yōu yuǎn、 yān shuǐ mí lí zhī zhì。 chūn yì jiàn yuǎn， tīng zhōu yǐ lǜ， gèng tīng dé jǐ shēng qī qiē de tí jué shēng。 tí jué， niǎo míng， jí zǐ guī、 dù juān、 dù yǔ、 míng yú chūn mù。 gǔ rén rèn wéi， jué jué tí jiào， bǎi huā jiù yào diāo líng。 qū yuán《 lí sāo》“ kǒng tí jué zhī xiān míng xī， shǐ fū bǎi cǎo wéi zhī bù fāng。” kě yǐ wéi zhèng。 cí zhōng yì duō jiàn cǐ yī yì xiàng， rú zhāng xiān《 qiān qiū suì》“ shù shēng tí jué， duì bào fāng fěi xiē。” xīn qì jí《 hè xīn láng》“ lǜ shù tīng tí jué， ?? tí dào chūn guī wú xún chù， kǔ hèn fāng fěi dū xiē”。 cǐ sān jù yǐ zì rán yù rén shì， yī bǐ shuāng guān。 chūn jiàn yuǎn， xiàng zhēng měi hǎo wǎng shì zhī jiàn yáo。 tí jué shēng， gèng shì yǐn yù měi rén chí mù zhī shēn bēi。 yòu cǐ yī céng yì yùn， gù zhí bī chū xiē pāi sān jù：“ shí lǐ yáng zhōu， sān shēng dù mù， qián shì xiū shuō。” shàng yī yùn bǐ zhì yū xú hé huǎn， zhì cǐ huàn wéi dǒu yìng shēng xīn zhī bǐ， cùn fú zhī jiān bǐ diào jié rán jiǒng yì。 dù mù《 zèng bié》：“ pìn pìn niǎo niǎo shí sān yú， dòu kòu shāo tóu 'èr yuè chū。 chūn fēng shí lǐ yáng zhōu lù， juàn shàng zhū lián zǒng bù rú。” shān gǔ《 guǎng líng zǎo chūn》：“ chūn fēng shí lǐ zhū lián juàn， fǎng fó sān shēng dù mù zhī。” sān shēng wèi guò qù、 xiàn zài、 wèi lái sān shì rén shēng。 xiē pāi huà yòng dù、 huáng shī jù。 shí lǐ yáng zhōu， yù shuō jiù yóu zhī měi hǎo qǐ lì。 sān shēng dù mù， yù shuō jiù yóu zhī huǎng rú gé shì， yì 'àn shì zhe qíng gēn zhī yǒng zhǒng bù duàn。 wéi qí rú cǐ， qián shì xiū shuō， yùn hán cí rén wú xiàn shāng xīn chén tòng。 zhí zhì jiǔ nián hòu， bái shí zuò《 zhè gū tiān · shí liù yè chū》， réng yòu“ dōng fēng lì lì hóng lóu xià， shuí shí sān shēng dù mù zhī” zhī jù。
　　 huàn tóu yòu yàng kāi bǐ fēng xiě jǐng。“ yòu hái shì、 gōng zhú fēn yān， nài chóu lǐ、 cōng cōng huàn shí jié。” cǐ huà yòng hán hóng《 hán shí》：“ chūn chéng wú chù bù fēi huā， hán shí dōng fēng yù liǔ xié。 rì mù hàn gōng chuán là zhú， qīng yān sǎnrù wǔ hóu jiā。” táng sòng yòu qīng míng rì huáng gōng qǔ xīn huǒ yǐ cì jìn chén zhī xí sú。 cǐ jiè yù yòu dāng qīng míng shí jié， fēng jǐng yǐ rán， nián huá què yǐ 'àn huàn。 nài chóu lǐ、 cōng cōng huàn shí jié， yǔ yì yùn jiè hán xù， jì shì tàn wǎn xiàn jìng zhī chūn mù， yòu shì bēi kǎi jīn xī zhī biàn qiān wú xiàn shāng xī huái rén zhī qíng， yǐ shì cí zhōng 'àn xiàn。 yú shì， bǐ mài yòu rào huí yù xiū shuō 'ér bù néng zhī jiù shì。“ dū bǎ yī jīn fāng sī， yǔ kōng jiē yú jiá。” cǐ 'èr jù huà yòng hán yù《 wǎn chūn》：“ yáng huā yú jiá wú cái sī， wéi jiě màn tiān zuò xuě fēi。” yòu dāng chūn guī， rén bù dé guī， yī jīn fāng sī， huà wéi cùn huī， yòu hé yì yú yú jiá zhī jìn wěi kōng jiē。 dà yòu lǐ shāng yǐn“ chūn xīn mò gòng huā zhēng suì， yī cùn xiāng sī yī cùn huī”（《 wú tí》） jí kě zhù yì de shì， shàng 'èr yùn suǒ huà yòng de 'èr hán zhī shī， jiē hán yòu yáng liǔ zhī miáo xiě。 yóu cǐ 'ér yǐn chū xià yī yùn， shí wéi tiān rán còu bó。“ qiān wàn lǚ、 cáng yā xì liǔ， wéi yù zūn、 qǐ wǔ huí xuě。” qián jù yǔ jìn zhōu bāng yàn《 dù jiāng yún》：“ qiān wàn sī、 mò tóu yáng liǔ， jiàn jiàn kě cáng yā。” yù zūn， zhǐ jiǔ yán。 xuě yù liǔ xù。
　　 cǐ yī yùn zhī jīng miào， miào zài cóng xiàn jìng zhī yáng liǔ qīng qīng， huàn huà chū bié shí zhī qíng jìng yǐ yǐ。 yǎn qián qiān wàn lǚ yáng liǔ shēn yǐ， jiàn kě cáng yā， bù yóu rén xiǎng qǐ dāng nián bié yán， xì liǔ fēi wǔ， fēi xù màn tiān， tì rén yǐ yǐ xī bié。 cóng huà yòng 'èr hán zhī shī yǐn chū yáng liǔ zhī shí xiě， cóng xiàn jìng zhī yáng liǔ yǐn fā yì bié zhī huàn jìng， zhuǎn huàn zì rán 'ér yì jìng kōng líng qīng yuǎn， rú shuǐ zhōng zhī zhōu， jìng zhōng zhī huā， tiān rán còu bó， wú jì kě xún， zhēn yòu cǎo huī lùn xiàn zhī miào。 yáng liǔ xiàng zhēng lí bié zhī qíng， zuì zǎo chū yú《 shī jīng》“ xī wǒ wǎng yǐ， yáng liǔ yǐ yǐ。” liú yǔ xī《 yáng liǔ zhī》：“ cháng 'ān mò shàng wú qióng shù， wéi yòu chuí liǔ guǎn bié lí。” bái shí“ hé féi qíng yù yǔ liǔ yòu guān”（ xià chéng dào《 jiāng bái shí cí biān nián jiān xiào》）。 qí《 dàn huáng liǔ》 xù yún：“ kè jū hé féi nán chéng chì lán qiáo zhī xī， ?? liǔ sè jiā dào， yǐ yǐ kě lián。”《 qī liáng fàn》 xù yún：“ hé féi xiàng mò jiē zhǒng liǔ， qiū fēng xī qǐ sāo sāo rán。” yáng liǔ yòu yǐn yù hé féi qíng yù。 yú shì zòng bǐ xiě chū jié mò：“ xiǎng jiàn xī chū yáng guān， gù rén chū bié。” cǐ huà yòng wáng wéi《 sòng yuán 'èr shǐ 'ān xī》：“ wèi chéng zhāoyǔ yì qīng chén， kè shè qīng qīng liǔ sè xīn。 quàn jūn gèng jìn yī bēi jiǔ， xī chū yáng guān wú gù rén。” yì hán liǎng céng yì yùn。 wáng wéi shī yuán xiě chū liǔ sè， zhèng yǔ hé féi fēng guāng 'àn hé， yī miào yě。 hé féi zài nán sòng yǐ shì biān chéng， pì zhī yáng guān， yóu wéi jīng dāng， èr miào yě。 bái shí《 qī liáng fàn》：“ lǜ yáng xiàng mò qiū fēng qǐ， biān chéng yī piàn lí suǒ。” zhèng kě yìn zhèng。 jié bǐ shì cí qíng de gāo cháo， yòu jiá rán 'ér zhǐ， yú yīn niǎo niǎo， hán bù jìn zhī yì yú yán wài， shēn dé jié bǐ zhī miào dì。
　　 cǐ cí yì shù zào yì yòu jǐ gè tè sè。 chén ruì《 bì zhāi cí huà》 chēng bái shí cí“ jié tǐ yú xū”， zhèng kě yí píng cǐ cí。 zhè shì shǒu huái rén cí。 huái rén zhī cí， jié gòu zào jìng shén míng biàn huà zhī néng shì， wú guò yú qīng zhēn。 dàn qīng zhēn bǐ fǎ zhù yào shì zhuī sī shí xiě， yòu hěn qiáng de xiàn shí zhī gǎn， biàn bié jù yī zhǒng yǐn rén rù shèng qíng wèi。 bái shí zé lìng bì xī jìng， suǒ xiě huí yì， jiē yī bǐ dài guò（ dàn yì jí rèn zhēn）， quán cí zhī zhù tǐ gòu chéng shì xiě jǐng jí chàng tàn， jié tǐ yú xū wú xiàn gǎn kǎi dōuzài xū chù zhuóbǐ。 cí rén suǒ zhuólì de shì xiě chū qí chán mián fěi cè zhī qíng wèi、 yào miǎo xīn yì zhī yùn zhì。
　　 qí xiào guǒ zhèng“ rú shòu shí gū huā， qīng shēng yōu xīn， rù qí jìng zhě yí yòu xiān líng， wén qí shēng zhě rén rén zì yuǎn”（ guō lín《 líng fēn guǎn cí huà》）。 zhuī sī shí xiě， gù hún hòu。 jié tǐ yú xū， gù kōng líng。 qīng zhēn yǐ jìng shèng， bái shí zé yǐ yùn shèng。 cǐ cí zhī qíng jǐng jiāo róng， miào zài tiān rán còu bó。 běn cí zhī cǐ zhōng 'ào miào， zài yú liǎng gè céng miàn。 yī shì xiě jǐng hán yòu chuán tǒng bǐxìng zhī yì yùn。 rú shāng chūn jí shāng 'ài qíng， xiě liǔ jí xiě bié qíng。 èr shì xiě jǐng hán yòu tè dìng bèi jǐng zhī zhǐ xiàng。 rú hé féi xiàng mò jiē zhǒng liǔ， xiě liǔ jí shì huái hé féi qíng yù。 gù cǐ cí qíng jǐng jiāo róng， zì rán tiān chéng。 quán cí pō yǐ jiàn bǐ xiě róu qíng。 kāi tóu bǐ shì qiào bá， gē shàn jù bǐ zhì yǐ nǐ， é méi jù fù wéi zhòng bǐ。 chūn jiàn yuǎn yī jié jí xià piàn dà bàn fú jiē bǐ zǒu qīng líng， yū xú hé huǎn， dàn liǎng piàn xiē pāi yòu jiē fù chū jìn jiàn qīng gāng zhī bǐ。 quán cí yòu pō yǐ xū zì chuán shén。 cí zhōng xū zì rú sì、 zhèng、 jiàn、 zì、 gèng、 liǎo、 xiū、 yòu hái shì、 nài、 dū、 wéi、 chū， céng chū dié jiàn。 cí zhōng xū zì， yòu rú huà zhōng kōng bái， jiē líng qì yùn wèi yùn xíng zhī chù， jiào rén suí shí tíng xià pǐn wèi， lǐng huì qí yào miǎo zhī qíng， hán xù zhī zhì。 yòng jiàn bǐ xiě róu qíng， jí yòng xū zì chuán shén， suì xíng chéng qīng gāng kōng líng zhī fēng gé。