【báihuàwén】 yáng fēi sǐ hòu xuán zōng luán jià yòu huí dì jīng，
fū qī nán wàng sī niàn zhī qíng yǔ rì jù zēng。
mǎ wéi cì sǐ suī fēi qíng yuàn zhōng shǔ shèng míng，
jǐng yáng gōng jǐng chén hòu zhù yòu shì shénme rén？

【zhùshì】 １、 huí mǎ： zhǐ táng xuán zōng yóu shǔ hái cháng 'ān。
２、 yún yǔ： yì wèi xuán zōng、 guì fēi zhī jiān de 'ēn 'ài suī nán wàng què， ér guó jiā què yǐ yī xīn。
３、 jǐng yáng jù： chén hòu zhù shū bǎo， wén suí bīng zhì， dāo xié qí chǒng fēi zhāng lì huá， kǒng guì pín chū jǐng yáng diàn， zì tóu jǐng zhōng， zhì yè réng wéi suí bīng suǒ fú。
nán wàng : yī zuò suī wáng
zhōng shì : yī zuò zhōng rì

【shǎng xī】 　　zhè shì yī shǒu yǒng shǐ shī。 tiān bǎo shí wǔ nián（ ７ ５ ６） liù yuè， ān shǐ luàn jūn gōng xiàn tóng guān， cháng 'ān wēi jí， xuán zōng cāng huáng táo shǔ， dào jīng mǎ wéi pō， liù jūn zhù mǎ huá biàn。 shā jiānxiàng yáng guó zhōng， bī xuán zōng cì sǐ guì fēi。 jí wéi mǎ wéi shì biàn。 shī de shǒu liǎng jù xiě xuán zōng " huí mǎ cháng 'ān " shí， yáng fēi sǐ yǐ duō shí， yì wèi " chóngfǎn " cháng 'ān shì yǐ yáng fēi de sǐ huàn lái de。 jìn guǎn shān hé yǐ jiù， rán 'ér què nán wàng huái " yún yǔ " zhī qíng。 " yún yǔ nán wàng " yǔ " rì yuè xīn " duì jǔ， biǎo dá xuán zōng xīn xǐ yǔ cháng hèn jiān yòu de fù zá xīn lǐ。 hòu liǎng jù yǐ nán cháo chén hòu zhù xié chǒng fēi zhāng lì huá、 kǒng guì pín duǒ zài jǐng yáng gōng de jǐng zhōng， zhōng wéi suí bīng suǒ lǔ de shì， duì bǐ táng xuán zōng mǎ wéi pō cì yáng guì fēi zì yì de jǔ dòng， yì yáng fēn míng。 shī duì xuán zōng yòu tǐ liàng， yě yòu wǎn fěng。 xuán zōng de jǔ dòng suī shèng chén hòu zhù， dàn suǒ shèng shí zài wú jǐ。
　　
　　 “ mǎ wéi pō ” jí mǎ wéi yì， zài jīn shǎn xī xīng píng xiàn xī。 tiān bǎo shí wǔ zài（ 756） liù yuè， ān lù shān pàn jūn gōng pò tóng guān， wēi jí cháng 'ān， xuán zōng cāng huáng chū táo。 jīng guò mǎ wéi pō shí， hù cóng bù duì yīn yuàn fèn 'ér huá biàn， zì xíng chǔsǐ jiānxiàng yáng guó zhōng， bìng yào qiú xuán zōng shā sǐ yáng guì fēi。 zhè jiù shì lì shǐ shàng yòu míng de mǎ wéi zhī biàn。
　　
　　　　 cǐ shī shǒu jù de“ xuán zōng huí mǎ”， zhǐ dà luàn píng dìng、 liǎng jīng shōu fù zhī hòu， chéng liǎo tài shàng huáng de xuán zōng cóng shǔ zhōng huí fǎn cháng 'ān。 qí shí jù“ yáng fēi sǐ” yǐ hěn jiǔ liǎo。 liǎng xià bìng tí， yì wèi xuán zōng néng chóngfǎn cháng 'ān， zhèng shì xī shēng yáng fēi huàn lái de。 yī cún yī mò， yì wèi shēn cháng。 xuán zōng gē shè guì fēi gù rán shǐ jú shì dé dào zhuǎn jī， dàn nèi xīn de máo dùn tòng kǔ yī zhí guàn chuān yú tā de hòu bàn shēng， jìn guǎn shān hé chóngguāng（“ rì yuè xīn”）， yě bù néng shǐ tā wàng huái sǐ qù de yáng fēi， zhè jiù shì suǒ wèi“ yún yǔ nán wàng”。“ yún yǔ nán wàng” yǔ“ rì yuè xīn” duì jǔ， kě xǐ xià cháng hèn xiāng jiān， xiě chū liǎo xuán zōng fù zá máo dùn de xīn lǐ。
　　
　　　　 shī de hòu liǎng jù tè bié nài rén wán wèi。“ zhōng shì shèng míng tiān zǐ shì”， yòu rén shuō zhè shì biǎo zhāng xuán zōng zài wēi wáng zhī jì shí dà tǐ， yòu jué duàn， kān chēng“ shèng míng”， dàn cóng mò jù“ jǐng yáng gōng jǐng yòu hé rén” lái kàn， bìng fēi rú cǐ。“ jǐng yáng gōng jǐng” yòng de shì chén hòu zhù de gù shì。 dāng suí bīng dǎ jìn jīn líng， chén hòu zhù hé tā de chǒng fēi zhāng lì huá cáng zài jǐng yáng gōng jǐng nèi， yī tóng zuò liǎo suí bīng de fú lǔ。 tóng shì dì fēi qíng shì， yòu tóng dāng gān gē bī pò zhī jì， kě bǐ xìng jí qiáng， qǔ nǐ jīng dāng。 xuán zōng méi yòu luò dào chén hòu zhù zhè bù tián dì， shì zhí dé qìng xìng de， dàn yào shuō“ shèng míng”， yě jǐn jǐn shì bǐ chén hòu zhù“ shèng míng” yī xiē 'ér yǐ。“ shèng míng tiān zǐ” yáng dé hěn gāo， què yǐ hūn wèi de chén hòu zhù lái zuò péi chèn， jiù pō yòu jǐ fēn fěng yì。 zhǐ bù guò huà shuō dé wēi wǎn， nài rén wán wèi bà liǎo。
　　
　　　　 dàn jiù cǐ yǐ wéi shī rén duì xuán zōng háo wú tóng qíng， yě bù jìn rán。 táng shí rén duì yáng fēi zhī sǐ， pō yòu shēn zé xuán zōng wú qíng wú yì zhě。 zhèng shī yòu sì wèicǐ 'ér fā。 shàng lián yǐ 'àn shì mǎ wéi cì sǐ， shì chū bù dé yǐ， suī shí guò jìng qiān， xuán zōng réng wèi wàng huái yún yǔ jiù qíng。 suǒ yǐ xià lián“ zhōng shì shèng míng yú zǐ shì”，“ zhōng shì” de kǒu wěn， sì shì yào rén men liàng jiě xuán zōng dāng rì de chǔjìng。
　　
　　　　《 wéi lú shī huà》 shuō：“ gǔ rén yǒng shǐ dàn xù shì 'ér bù chū jǐ yì， zé shǐ yě， fēi shī yě； chū jǐ yì、 fā yì lùn 'ér fǔ záo zhèng zhèng， yòu luò sòng rén zhī bìng”；“ yòng yì yǐn rán， zuì wéi dé tǐ”。 cǐ shī duì xuán zōng yòu suǒ wǎn fěng， yì yòu suǒ tǐ liàng， kě wèi néng“ chū jǐ yì” yòu“ yòng yì yǐn rán”， zài yǒng shǐ shī zhōng bù shī wéi jiā zuò。
　　
　　　　（ zhōu xiào tiān）

【zīliàoláiyuán】 juàn 557_37