【zhùshì】 wéi : “ mén ” lǐ jiā“ wéi” zì

【shǎng xī】 　　xī jìn shī rén zuǒ sī xiě guò yī shǒu《 jiāo nǚ shī》， miáo huì tā de liǎng gè xiǎo nǚ 'ér huó pō jiāo hān de qíng tài， shēng dòng bī zhēn， fù yú shēng huó qì xī。 dù fǔ de jié zuò《 běi zhēng》 zhōng yòu yī duàn miáo xiě xiǎo 'ér nǚ jiāo chī qíng zhuàng de wén zì， jiù míng xiǎn shòu dào《 jiāo nǚ shī》 de qǐ fā。 lǐ shāng yǐn zhè shǒu《 jiāo 'ér shī》， gèng shì cóng zhì tí、 nèi róng dào xiě fǎ dōuyòu yì xué xí《 jiāo nǚ shī》， dàn tā yòu zì jù jī zhù， bù luò kē jiù， yòu zì jǐ de dú tè miàn mào。
　　
　　　　 zhè shǒu shī xiě yú dà zhōng sān nián（ 849） chūn tiān， shī rén yǐ jīng zǒu guò liǎo yī dà duàn kǎn kě bù píng de rén shēng dào lù，“ qiáo cuì yù sì shí” liǎo（ zhè yī nián tā sān shí bā suì）。 zì cóng kāi chéng 'èr nián dēng jìn shì dì， kāi chéng sì nián shì hè rù shì yǐ lái， yóu yú zhèng zhì de fǔ bài， dǎng zhēng de qiān lěi， tā zài shì tú shàng lǚ zāo cuò zhé， zhí dào zhè shí， yǐ rán kùn dùn chén lún， qū jū xiàn wèi、 fǔ cáo yī lèi bēi zhí。
　　
　　　　 shī fēn sān duàn。 dì yī duàn cóng kāi tóu dào“ yù wèi shuāi xiǔ zhì”， xiě jiāo 'ér ɡǔn shī de cōng huì hé qīn péng duì tā de kuā jiǎng。“ ɡǔn shī” liǎng jù zǒng tí，“ měi” cè zhòng yú wài zài de qì yǔ xiàngmào，“ xiù” cè zhòng yú nèi zài de líng xiù cōng mǐn， yǐ xià liǎng céng jí fēn chéng“ xiù”、“ měi”。“ wén bǎo” sì jù fǎn yòng táo qián《 zé zǐ shī》：“ yōng duān nián shí sān， bù shí liù yǔ qī； tōng zǐ chuí jiǔ líng， dàn jué lí yǔ lì。” shùn shǒu jiē guò táo qián zé bèi 'ér zǐ yú bèn de shì lì， biàn zuò kuā zàn jiāo 'ér cōng míng líng xiù de cái liào， qū shǐ gù diǎn， rú tóng jǐ chū。“ jiāo péng” liù jù， zhuǎn shù qīn péng duì ɡǔn shī qì yǔ xiàngmào de kuā jiǎng， shuō tā yòu shén xiān zhī zī， guì rén zhī xiāng ， shì dì yī liú rén pǐn。 qīn péng de zhè zhǒng kuā jiǎng， bù guò shì xún cháng yìng chóu， dàn shī rén què sì hū hěn xiāng xìn tā de zhēn chéng， bù rán bù huì nà yàng xīng huì lín lí， lián qīn péng de kǒu wěn dū zhōng shí dì jiā yǐ chuán dá。 jìn guǎn jiē xià qù shī rén yòu shuō：“ ān dé cǐ xiāng wèi？ yù wèi shuāi xiǔ zhì。” sì hū rèn wéi qīn péng de guòfèn kuā jiǎng zhǐ shì wèile 'ān wèi zì jǐ zhè gè cuō tuó bàn shēng、 shuāi xiǔ wú yòng de rén， shí jì shàng zài mào sì zì qiān de kǒu wěn zhōng liú lù de qià qià shì duì 'ài zǐ de jī shǎng。 tián lán fāng píng dào：“ bù zì xìn， zhèng shì zì jīn。” zhè shì hěn néng chuài mó zuò zhě xīn lǐ de。 dàn tòu guò duì 'ài zǐ de zhè zhǒng jī shǎng， wǒ men yě bù nán jué chá qí zhōng yǐn hán zhe shī rén cuō tuó liáo dǎo de bēi 'āi。 mò duàn zì kǎi qiáo cuì hé duì jiāo 'ér de xī wàng dū yú cǐ fú gēn。
　　
　　　　 dì 'èr duàn， cóng“ qīng chūn yán hé yuè” dào“ xīn yí dī guò bǐ”， miáo xiě jiāo 'ér de gè zhǒng huó dòng hé tiān zhēn huó pō de qíng tài。“ qīng chūn” sì jù， xiān zǒng xiě“ péng xì” de xuān nào， yǐ xià zài jù tǐ xiě ɡǔn shī。“ mén yòu” sì jù， xiě lái kè shí ɡǔn shī qiǎng zhe yào chū qù yíng jiē（ zài hàokè zhī zhōng kě néng yǐn hán zhe mǒu zhǒng bù zì jué de yuàn wàng）， dàn dāng kè rén wèn tā xiǎng yào shénme shí， tā què yǐn cáng nèi xīn zhēn shí de xiǎng fǎ bù shuō（ chū yú dǒng shì 'ér chǎn shēng de xiū qiè）， zhè hé shàng duàn de“ yǎn bù shì lí lì” yī yàng， dōushì duì 'ér tóng xīn lǐ shén qíng de chuán shén miáo xiě。“ guī lái” shí 'èr jù， miáo huì ɡǔn shī rú hé mó fǎng tā zài rì cháng shēng huó zhōng suǒ jiē chù dào de gè zhǒng yòu qù qíng shì： pěng zhe fù qīn de shǒu bǎn mó fǎng kè rén jí cōng cōng dì jìn mén， mó fǎng dà hú zǐ zhāng fēi de xíng xiàng hé dèng 'ài kǒu chī de shén qíng（ kě néng shì mó fǎng shuō shū rén de biǎo yǎn）， mó fǎng háo yīng hé měng mǎ de qì shì hé xíng zhuàng， mó fǎng cān jūn xì lǐ cān jūn hé cāng gú de biǎo yǎn， mó fǎng dà rén zài shā dēng bàng bài fó。 mó fǎng shì 'ér tóng de tiān xìng， dàn bù tóng xìng bié de 'ér tóng mó fǎng de duì xiàng què hěn bù xiāng tóng。 shī rén de jiāo 'ér zài cōng huì líng qiǎo、 huó pō tiān zhēn zhōng xiǎn chū nán hái zǐ de xīng qù guǎng fàn、 jīng lì wàng shèng， yòu shí hái bù miǎn dài diǎn huá jī hé 'è zuò jù de chéngfèn。 zhè yī jié de jù fǎ yě cuò zōng duō biàn， jì yǔ suǒ biǎo xiàn de shēng huó nèi róng（ hái zǐ de xīng qù bù duàn zhuǎn yí biàn huàn） xiāng shì yìng， yòu shǐ zhè duàn miáo xiě bù xiǎn dé píng bǎn chén mèn。“ yǎng biān” sì jù， xiě jiāo 'ér jǔ biān qiān qǔ zhū wǎng、 fǔ shǒu xī shǔn huā mì wéi xì， xíng róng qí dòng zuò de qīng jié。“ jiá dié”、“ liǔ xù” shì“ yǐn huā mì”、“ zhū wǎng” chǎn shēng de zì rán lián xiǎng。“ jiē qián” liù jù， jí zhōng miáo xiě yīn“ sài liù jiá”（ bǐ sài shū xiě liù shí jiá zǐ， yě yòu shuō shì sài“ shuāng lù” de） ér yǐn qǐ de yīcháng fēng bō： sài shū liǎo“ liù jiá”， jiù yìng shì yào páo qù nòng fān zǐ zǐ de shū zhuāng hé， ào tuō liǎo shàng miàn de jiǎo liàn； dāng 'ā zǐ yào bào kāi tā shí， tā sǐ mìng zhēngzhá， suǒ xìng lài zài dì shàng， duì tā fā nù wēihè yě bù néng zhì zhǐ。 zhè yī jié huó dòng de chǎng suǒ yòu cóng shì wài yí dào shì nèi， bǎ xiǎo 'ér nǚ wán shuǎ xī nào de qíng jǐng hé ɡǔn shī shì chǒng zhàng yòu、 gù yì shuǎ lài sǎ pō de qíng zhuàng miáo huì dé wéi miào wéi xiào， chōng fēn tǐ xiàn chū tí mù zhōng de nà gè“ jiāo” zì ── jì míng xiě ɡǔn shī de jiāo zòng， yòu 'àn tòu fù qīn de jiāo chǒng。 zài shī rén yǎn lǐ， hái zǐ de shuǎ lài sǎ pō yě bié yòu yī fān kě 'ài de qíng qù。 dāng dú dào“ wēi nù bù kě lǜ” shí， dú zhě yě bù jìn yào hé zài yī bàng guān shǎng zhè chǎng qù jù de shī rén yī yàng， lù chū huì xīn de wēi xiào。“ qū gōng” shí jù， xiě ɡǔn shī jìn rù shū fáng hòu de huó dòng： shùn shǒu lā guò chuāng shā， tù kǒu tuò mò shì qín， yī dòng bù dòng dì zhù shì zhe fù qīn lín tiē， yào qiú yòng gǔ jǐn cái zuò bāo shū de shū yī， yòng yù zhóu zuò shū zhóu， dì guò zhǐ bǐ qǐng fù qīn zài“ chūn shèng” shàng xiě zì。 zhè xiē xíng dòng， jì chōng mǎn hái tóng de tiān zhēn zhì qì， yòu biǎo xiàn chū duì shū jí、 wén zì、 yīnyuè de 'àihào， shàng chéng“ dān xué wù” de zàn yù， xià qǐ mò duàn guān yú dú shū de yì lùn。 qí zhōng xiàng“ ké tuò shì qín qī”、“ tǐng lì bù dòng xī” hé“ bā jiāo xié juàn jiān， xīn yí dī guò bǐ”（ xié juàn zhī jiān rú wèi zhǎn zhī bā jiāo， dī dì zhī bǐ rú hán bāo zhī mù bǐ） děng jù， dōushì jué miào de xiě shēng。 zhěng gè yī dà duàn miáo xiě， suī rán zài hái zǐ huó dòng de chǎng suǒ hé nèi róng shàng lüè yòu xiàn suǒ kě xún， dàn bìng wú yán mì de jié gòu céng cì， sì hū shì yòu yì yòng zhè zhǒng suí wù fù xíng、 sǎnmàn bù jū de zhāng fǎ bǐ yì， gòu chéng yī zhǒng zì yóu huó pō de qíng qù， yǐ shì yìng suǒ yào biǎo dá de shēng huó nèi róng── ér tóng de tiān zhēn yǔ huó lì。 yǐ“ qīng chūn yán hé yuè” kāi shǐ， yǐ“ bā jiāo”、“ xīn yí” jié shù， zhōng jiān sì bù jīng yì dì chā rù“ jiá dié”、“ liǔ xù” děng shì wù， shǐ hái zǐ de xī xì zài chūn yì 'àng rán de qì fēn zhōng zhǎn kāi， gèng chèn tuō chū hái zǐ de shēng qì yǔ huó lì。 ér zài zhè yī xì liè bù duàn biàn huàn de xī xì huà miàn hòu， zé yǐn cáng zhe yī gè shǐ zhōng gēn suí zhe huó dòng zhōng de jiāo 'ér de jìng tóu， zhè jiù shì shī rén nà shuāng chōng mǎn liǎo 'ài lián zhī qíng de yǎn jīng。
　　
　　　　 zuì hòu yī duàn， shū xiě yīn jiāo 'ér yǐn qǐ de gǎn kǎi hé duì jiāo 'ér de qī wàng。“ yé xī” sì jù， kǎi tàn zì jǐ qín kǔ dú shū zhù shù， què luò dé qiáo cuì liáo dǎo， kùn dùn shī yì。“ wú ròu wèi zǎo shī”， shì yōu mò de shuāng guān yǔ。 míng shuō shēn tǐ xiāo shòu， àn yù zāo dào xiǎo rén de gōng jié。《 nán shǐ · wén xué chuán》 zài：“ biàn bīn shì bùsuí， zhù zǎo、 shī děng fù， dà yòu zhǐ chì。” shī rén zì jǐ yě xiě guò yī piān《 shī fù》， qí zhōng yòu jù shuō：“ rǔ zhí wéi niè， ér bù shàn niè。 huí chòu 'ér duō， zhí xiāng 'ér jué。” zhè shǒu shī lǐ de“ zǎo shī” dà gài zhèng shì zhǐ zhè zhǒng zhuān mén gōng jié qióng 'ér xián zhě de xiǎo rén。“ ér shèn” liù jù， gào jiè 'ér zǐ bù yào zài zǒu zì jǐ zǒu guò de dú jīng shū kǎo kē jǔ de dào lù， ér yào dú diǎn bīng shū， xué huì fǔ zuǒ dì wáng de zhēn běn shì。“ kuàng jīn” bā jù， gèng jìn 'ér lián xì dào guó jiā 'ér lín de yán zhòng biān huàn， xī wàng hái zǐ xùn sù chéngzhǎng， wèiguó píng luàn， lì gōng fēng hóu。 zhè yī duàn yùn hán de sī xiǎng gǎn qíng pō wéi fù zá。 qí zhōng jì yòu“ wén zhāng zēng mìng dá， chī mèi xǐ rén guò” shì de láo sāo bù píng， yě yòu“ qǐng jūn shì shàng líng yān gé， ruò gè shū shēng wàn hù hóu” yī lèi de shēn chén gǎn kǎi， gèng yòu tú shǒu jīng zhì， yú guó wú yì， yú jǐ wú bǔ de shēnqiè tǐ yàn yǔ tòng kǔ fǎnxǐng。 shī rén wèi bì rèn wéi xué wén yī dìng wú yòng， yě wèi bì zhēn zhèng fǒu dìng“ dú shū”、“ zhù shù”， dàn duì sǐ shǒu jīng shū、 zuì xīn kē jǔ de dào lù què yòu suǒ huái yí。
　　
　　　　 zuǒ sī de《 jiāo nǚ shī》 zhǐ yú miáo huì jiāo nǚ de huó pō jiāo hān， lǐ shāng yǐn de《 jiāo 'ér shī》 zé“ zhuì yǐ gǎn kǎi”， yòu rén céng pī píng zhè shǒu shī” jié chù yū chán bù yǐ”（ hú zhèn hēng）。 zhè zhǒng pī píng qià qià hū lüè liǎo《 jiāo 'ér shī》 de chuàng zuò bèi jǐng、 chuàng zuò tè sè， bǎ xué xí kàn chéng liǎo dān chún de mó fǎng。 hé zuǒ sī yǐ xún cháng fù bèi 'ài lián 'ér nǚ de xīn qíng guān chá、 miáo huì jiāo nǚ bù tóng， lǐ shāng yǐn shì shǐ zhōng yǐ bǎo jīng yōu huàn、 shēn shì chén lún zhě de yǎn guāng lái guān chá、 miáo huì jiāo 'ér de。 jiāo 'ér de cōng huì měi xiù、 tiān zhēn huó pō， zhèng yǔ zì jǐ“ qiáo cuì yù sì shí， wú ròu wèi zǎo shī” de xíng xiàng xíng chéng xiān míng duì zhào， cóng 'ér jiā shēn liǎo shēn shì chén lún de gǎn kǎi； ér zì jǐ de kùn dùn jìng yù yòu shǐ tā duì jiāo 'ér jiāng lái de mìng yùn gèng jiā guān zhù hé dān rǎo： zì jǐ de xiàn zài huì bù huì zài chéng wéi hái zǐ de jiāng lái？“ ér shèn wù xué yé， dú shū qiú jiá yǐ”、“ dāng wéi wàn hù hóu， wù shǒu yī jīng zhì” de gǎn kǎi hé qī wàng zhèng shì zài zhè zhǒng xīn qíng zhī pèi xià chǎn shēng de。 qū fù shuō：“ xiōng zhōng xiān yòu mò yī duàn gǎn kǎi fāng zuò。” zhè shì hěn jīng dào de。 zhèng yīn wèiyòu mò duàn， zhè shǒu shī cái bù xiàn yú miáo mó xiǎo 'ér nǚ qíng tài， ér shì tóng shí biǎo xiàn liǎo shī rén de yōu guó zhī qíng hé duì“ dú shū qiú jiá yǐ” de shēng huó dào lù de huái yí， shū fā liǎo kùn dùn shī yì de láo sāo bù píng， qí sī xiǎng jià zhí yě jiù chāo yuè liǎo zuǒ sī de《 jiāo nǚ shī》。
　　
　　　　 shī xuǎn qǔ 'ér tóng rì cháng shēng huó xì jié， chún yòng bái miáo， bǐ duān chōng mǎn gǎn qíng。 qīng lián 'ài fǔ zhī zhōng shí lù yōu mò de fēng qù。 dàn zài tā men de hòu miàn què bǎo hán zhe shī rén de chén lún bù yù zhī lèi。 quán shī de fēng gé， yě xǔ kě yǐ yòng“ hán lèi de wēi xiào” lái xíng róng bā。
　　
　　　　（ liú xué kǎi）

【zīliàoláiyuán】 juàn 541_85