| wǎngbǐhào： | yuán shèng zhāo xiàn xiào huáng dì | ||||||||||||||
| miàohào： | wén zōng | ||||||||||||||
| língmù： | zhāng líng | ||||||||||||||
yuèdòulǐ 'ángzài诗海dezuòpǐn!!! | |||||||||||||||
táng wén zōng lǐ 'áng（ 809 nián -840 nián）， hàn zú， táng mù zōng dì 'èr zǐ， běn míng hán， cháng qìng yuán nián（ 821） fēng jiāng wáng， táng jìng zōng zhī dì。 jìng zōng bǎo lì 'èr nián（ 826 nián）， bèi huàn guān wáng shǒu chéng děng yōng lì wéi dì。 tā shì táng cháo dì shí sì wèi huáng dì（ qù wǔ zé tiān yǐ wài， 827 nián -840 nián zài wèi）， zài wèi 14 nián， xiǎng nián 32 suì。 zài wèi qī jiān， cháo chén péng dǎng xiāng hù qīngyà， guān yuán diào dòng pín fán， zhèng quán shèn zhì huáng dì de fèi lì shēng shā， jūn zhǎng wò zài huàn guān shǒu zhōng。 hòu qǐ yòng lǐ xùn、 zhèng zhù děng rén， yì yù chǎn chú huàn guān。 dà hé jiǔ nián（ 835 nián）， lǐ xùn yǐn yòu huàn guān cān guān suǒ wèi“ gān lù”， qǐ tú jiāng qí yī jǔ xiāo miè， dàn shì qíng bài lù， fǎn 'ér dǎo zhì huàn guān dà sì tú shā cháo guān， shǐ chēng“ gān lù zhī biàn”。 shì hòu， wén zōng gèng bèi huàn guān qián zhì， kǎi tàn zì jǐ shòu zhì yú jiā nú， jìng yù bù rú hàn xiàn dì。 zài wèi jiān , qù shē cóng jiǎn , qín yú zhèng wù , qī chéng míng jūn , dàn jì shòu zhì yú huàn guān , yòu shòu zhì yú péng dǎng , yòu zài shòu zhì yú fān zhèn， kāi chéng wǔ nián（ 840 nián） yì yù bìng sǐ， sǐ hòu shì hào wéi yuán shèng zhāo xiàn xiào huáng dì。 céng yòng nián hào： dà hé gōng yuán 827 héng 835 nián、 kāi chéng 836 héng 840 nián； miào hào： wén zōng； ān zàng dì： zhāng líng。
【 shēng píng】
liú kè míng yǔ sū zuǒ míng shā hài jìng zōng hòu， jiǎ mào jìng zōng zhǐ yì xuǎn lì liǎo xiàn zōng de lìng yī gè 'ér zǐ jiàng wáng lǐ wù“ quán gòu dāng jūn guó shì”。 zhè yàng zuò běn lái yě shì duō nián lái huàn guān yōng lì de guàn yòng jìliǎng， dà chén yědōu jiàn guài bù guài liǎo。 liú kè míng děng hái bù yǐ cǐ wéi mǎn zú， yòu shāng yì zhe bō duó qí tā huàn guān shǒu zhōng de quán lì， zhè yàng jiù rě nǎo liǎo nèi shū mì shǐ wáng shǒu chéng、 yáng chéng hé yǐ jí shén cè jūn zuǒ yòu hù jūn zhōng wèi wèi cóng jiǎn、 liáng shǒu qiān héng héng táng mò rèn zuǒ yòu shū mì shǐ hé zuǒ yòu shén cè jūn zhōng wèi de sì wèi dà huàn guān bèi chēng wéi“ sì guì”， tā men shì huàn guān zhōng de shí lì pài。 wáng shǒu chéng děng mì móu shāng dìng， dòng yòng liǎo suǒ zhǎng wò de jìn jūn lì liàng jiāng mù zōng de cì zǐ jiāng wáng hán yíng rù gōng zhōng， cǐ jǔ hái dé dào liǎo sān cháo yuán lǎo dà chén péi dù děng cháo tíng guān yuán de zhī chí。 shén cè jūn zhōng wèi pài chū de jīng ruì jìn jūn jiāng liú kè míng yǔ sū zuǒ míng yī huǒ quán bù zhū shā， jiàng wáng wù yě sǐ yú luàn bīng zhī shǒu。 jiāng wáng hán jiù shì wén zōng， jí wèi hòu gǎi míng wéi lǐ 'áng。
yóu yú méi yòu xiān dì de yí zhǔ， wén zōng yīngdāng yǐ shénme fāng shì dēng jī jí wèi， wáng shǒu chéng gǎo bù míng bái。 tā tīng cóng liǎo hàn lín xué shì wéi chù hòu de zhù zhāng： xiān yǐ jiāng wáng de míng yì xuān gào píng dìng liǎo gōng tíng de pàn luàn（ zhè shì wèile shuō míng jiāng wáng yòu gōng yú guó jiā）， rán hòu bǎi guān zài sān shàng biǎo quàn tā dēng jī（ zhè shì wèile shuō míng jiāng wáng yòu qún chén de yōng dài）， zài yǐ tài huáng tài hòu de míng yì bān bù cè wén， xià lìng zhǐ dìng tā wéi jì chéng rén（ zhè shì wèile shuō míng jiāng wáng jí wèi jù yòu hé fǎ xìng）， rán hòu jǔ xíng cè lì xīn jūn de dà diǎn。 wén zōng yú bǎo lì 'èr nián shí 'èr yuè shí rì zài zǐ chén diàn wài sù fú yǔ bǎi guān xiāng jiàn， shí 'èr rì zhèng shì zài xuān zhèng diàn jí wèi， shí sān rì zhèng shì“ chéng fú”， yě jiù shì bàn shàng liǎo huáng dì de xíng tóu， cì rì qīn zhèng。 shí wǔ rì wén zōng jiāng zì jǐ de shēng mǔ xiāo shì shàng zūn hào yuē huáng tài hòu（ mù zōng zhēn xiàn huáng hòu）。 wén zōng jí wèi hòu yī zhí yòu chóng shù wài qī de dǎ suàn， dàn shì tā de shēng mǔ xiāo shì shì mǐn rén， lái jīng yǐ hòu fù mǔ zǎo wáng， jiā lǐ zhǐ yòu yī gè dì dì， yǐ shī qù liǎo lián xì。 wén zōng hòu lái lìng fú jiàn guān yuán xún fǎng， yī lián yòu sān gè rén zì chēng shì wén zōng de jiù jiù， qí zhōng yòu rén hái dé dào liǎo yōu hòu de dài yù， dàn shì zuì zhōng dōushì jiǎ mào， zhēn de guó jiù jìng wú cóng zhǎo dào。 jù shuō yuán hé、 cháng qìng shí， liǎng jīng bǎi xìng zài dà jiē xiàng lǐ jiàn miàn dǎ zhāo hū， duō shuō“ hé shì 'ā jiù”， wén zōng zhǎo guó jiù de shì zhèng hǎo yǔ“ hé shì 'ā jiù” de shuō fǎ xiāng yìng yàn。
wén zōng shēng mǔ xiāo shì bèi lì wéi huáng tài hòu yǐ hòu， jū zhù zài dà nèi， mù zōng de mǔ qīn yě jiù shì wén zōng zǔ mǔ yì 'ān tài huáng tài hòu guō shì jū xīng qìng gōng， jìng zōng de mǔ qīn wáng shì chēng bǎo lì huáng tài hòu jū yì 'ān diàn， hào“ sān gōng tài hòu”。 wén zōng duì tā men shì měi wǔ rì yī wèn 'ān， féng nián guò jié dū huì qīn zì wǎng gè gōng yè jiàn。 duì yú zǔ mǔ tài huáng tài hòu guō shì， yīn wéi yòu yōng lì zhī gōng， gèng shì lǐ shù yòu jiā， wén zōng jīng cháng cóng chéng nèi fù dào zhōng qián wǎng nán nèi xīng qìng gōng， qún chén jí nèi wài mìng fù yě dào gōng mén wèn hòu qǐ jū。 kāi shǐ， yòu sī xiàn sì shí xīn xiān guā guǒ gěi sān gōng shí chēng“ cì”， wén zōng rèn wéi yán cì bù tuǒ， jiù ná qǐ bǐ jiāng“ cì” gǎi wéi liǎo“ fèng”。 tài hé wǔ nián， zài zǎixiàng de jiàn yì xià， wèile bǎ tài huáng tài hòu guō shì yǔ bǎo lì huáng tài hòu chēng hào yòu suǒ qū bié， jiāng jū yì 'ān diàn de bǎo lì tài hòu yǐ gōng wéi chēng， gǎi chēng wéi“ yì 'ān tài hòu”。 kāi chéng nián jiān de yī gè zhēngyuè shí wǔ yuán xiāo jié， wén zōng shuài tóng zhū wáng、 gōng zhù děng zài xián tài diàn shàng dēng， liàng rú bái zhòu， yíng lái sān gōng tài hòu， wéi tā men fèng shāng jìn shòu， yī rú
wén zōng zài wèi qī jiān de xíng wéi jǔ zhǐ， yǔ jìng zōng xiāng bǐ， jiǎn zhí shì tiān rǎng zhī bié。
qín miǎn tīng zhèng wén zōng yǔ jìng zōng měi yuè shàng cháo 'èr sān cì bù tóng， tā měi féng dān rì jiù shàng cháo。 měi cì shàng cháo shí jiān dōuhěn cháng， jǔ fán jūn guó dà shì， cóng cháo tíng yòng rén dào guó kù chǔ cáng， cóng gè dì zāi qíng dào shuǐ lì xīng xiū， tā wú suǒ bù wèn， cóng dà zhèng fāng zhēn dào jù tǐ cuò shī， tādōu xiáng xì dì yǔ zǎixiàng dà chén tǎo lùn yán jiū。 tā yào qiú bǎ gè zhǒng jié jiǎ rì huò zhě chuò cháo de shí jiān jìn liàng 'ān pái zài shuāng rì， yǐ biàn bù yǐng xiǎng dān rì de shàng cháo。 wén zōng hái bǐ jiào zhòng shì fā huī jiàn guān de zuò yòng， tài hé jiǔ nián（ 835） shí 'èr yuè， wén zōng lìng zhù zào“ jiàn yuàn zhī yìn”， gǎi biàn liǎo jiàn guān jìn zòu biǎo zhāng hái yào zài qí tā bù mén qǐng yìn yǐ zào chéng zòu shì xiè mì de zhuàng kuàng。
shēng huó jié jiǎn wén zōng bù jǐn chàng dǎo jié jiǎn， gé chú shē mí zhī fēng， tā zì jǐ yě shēn tǐ lì xíng。 jí wèi zhī chū， jiù xià lìng fàng gōng nǚ、 tài cháng yīn shēng rén， gè dì 'é wài de jìn xiàn hé shànggòng de qí zhēn yì wù jī běn shàng tíng zhǐ， wǔ fāng de yào yīng wán wù hé yóu liè zhī shì yědōu tíng fèi。 tā zì jǐ de yǐn shí cóng bù pū zhāng， tè bié shì yù dào gè dì fā shēng zāi huāng de shí hòu， tā gèng shì zhù dòng dì jiǎn shàn。 shí yuè shí rì shì tā de shēng rì， zhè yī tiān bèi lì wéi“ qìng chéng jié”， wén zōng yě bù yǔn xǔ zǎi shā zhū niú， zhǐ xǔ shí yòng guā guǒ shū cài， tā hái tè bié zhào lìng jīng zhào yǐn zàn tíng zài chéng nán de qū jiāng chí yàn qǐng bǎi guān hé zài gōng zhōng wèitā zhù shòu。 wén zōng yán jìn chén xià yī zhe háo huá， yòu wèi fù mǎ dài liǎo hěn guì zhòng de tóu jīn， tā tí chū pī píng。 yòu wèi gōng zhù zài cān jiā yàn huì shí chuān de yī qún chāo guò liǎo guī dìng， tā jiù xià lìng kòu chú fù mǎ liǎng gè yuè de fèng qián yǐ shì chéng jiè。 yòu yī gè guān yuán chuānzhuó guì guǎn bù zuò de yī fú bài jiàn huáng shàng， guì guǎn bù shì guì lín dì qū shēng chǎn de yī zhǒng mù mián bù， bù hòu 'ér cū cāo， jiào zhī líng luó chóu duàn zì rán lüè xùn yī chóu， wén zōng jiàn tā yī shān jiù rèn dìng cǐ rén shì gè zhōng zhèng lián jié de chén zǐ。 tā zì jǐ yě zuò liǎo yī jiàn guì guǎn bù de yī fú， wén wǔ bǎi guān fēn fēn xiào fǎng， zhì shǐ guì guǎn bù de jià gé shàng zhǎng hěn kuài。 wén zōng chuānzhuó pǔ sù， yòu yī cì tā duì chén xià shuō：“ wǒ shēn shàng de yī fú yǐ xǐ liǎo sān cì liǎo。” zhòng réndōu zàn yù huáng dù mù《 zhāng hǎohǎo shī》 jú bù shàng jié jiǎn de měi dé， zhǐ yòu hàn lín xué shì jiān shì shū de liǔ gōng quán rèn wéi， huáng shàng jūn lín tiān xià yīnggāi xuǎn xián rèn néng， shǐ tiān xià tài píng， huáng shàng chuān xǐ guò de yī fú， zhǐ shì shēng huó xì jié 'ér yǐ。 bù guò， néng gòu zhù yì jié jiǎn duì yú yī gè fēng jiàn huáng dì lái shuō yě shì nán néng kě guì de， shǐ shū shàng yě chēng zàn tā“ gōng jiǎn rú yǎ， chū yú zì rán”。
xǐ huān dú shū wén zōng bù xǐ huān yīnyuè、 gē wǔ hé yóu lè， bù jìn nǚ sè， zì jǐ zài tīng cháo lǐ zhèng de xián xiá， shí fēn zhù yì dú shū。 wén zōng céng duì shēn biān de rén shuō：“ ruò bù néng jiá yè（ chū gèng） qīn zì chǔlǐ zhèng shì， yǐ yè（ èr gèng） guān lǎn tú shū， zěn me néng gòu zuò rén jiān jūn zhù ní？” suǒ yǐ， tā měi dāng tuì cháo chǔlǐ wán zhèng shì yǐ hòu， jiù shǒu bù shì juàn。
wén zōng bó lǎn qún shū， jiàn shí hěn shì yuān bó。 tā jīng cháng jiù jīng shū shī fù zhōng de míng wù xún wèn dà chén， jiēguǒ zǎixiàng jīng cháng bèi tā wèn zhù， huí dá bù shàng lái。 yòu shí hòu， tā bù jǐn dú gǔ diǎn， yě hěn liǎo jiě dāng dài rén de shī wén。 yòu yī cì， tā zài nèi diàn shǎng huā， jiù wèn shēn biān de rén：“ xiàn zài jīng chéng chuán chàng mǔ dān shī， shuí xiě de zuì jiā？” qián cháo liú yǔ xī de“ wéi yòu mǔ dān zhēn guó sè， huā kāi shí jié dòng jīng shī” shì hěn yòu míng de， shì chén gào sù tā zhōng shū shè rén lǐ zhèng fēng de“ guó sè cháo hān jiǔ， tiān xiāng yè rǎn yī” jù jí jiā， wén zōng tīng liǎo hěn shì zàn tàn。 wén zōng píng shí yóu xǐ dú shǐ shū， duì yú lì shǐ shàng de míng jūn xián chén xiàn mù bù yǐ。 tā yīn wéi xǐ huān dú《 zhēnguàn zhèng yào》 ér yǎng mù wèi zhǐ， jiù xià zhào xún fǎng dào wèi zhǐ de hòu rén wǔ shì sūn wèi mó， bìng bǎ wèi mó rèn mìng wéi yòu shí yí， yě shì shǔ yú kě yǐ duì huáng dì jìn jiàn de yán guān。 wén zōng yě hěn xǐ huān bǎ tā rèn wéi yòu xué wèn de dà chén zhào dào gōng zhōng jiǎng tán jīng yì， píng lùn wén zhāng。 xiàng dāng shí de hàn lín xué shì liǔ gōng quán jiù cháng cháng bèi tā zhào lái， yī tán jiù shì hěn cháng shí jiān， yòu shí hòu zài yè lǐ xián liáo bù zì jué zhōng là zhú dū rán jìn liǎo。 tā hé liǔ gōng quán liú xià guò“ rén jiē kǔ yán rè， wǒ 'ài xià rì cháng。 xūn fēng zì nán lái， diàn gé shēng wēi liáng” de lián jù。
zì dé zōng yǐ lái， huàn guān diǎn zhǎng jìn jūn chéng wéi zhì dù， huàn guān shì lì de péng zhàng yòu liǎo chōng zú de lǐ yóu， yǐ jīng wú fǎ jiǎn dān gēn chú。 yóu yú wén zōng shì huàn guān yōng lì， suǒ yǐ huàn guān de quán shì gèng shì bù duàn kuò dà。
tài hé 'èr nián（ 828） sān yuè， wén zōng xià zhào zhì jǔ， yǐ xián liáng fāng zhèng yǔ zhí yán jí jiàn wèn cè qǔ shì。 jìn shì chū shēn de yōu zhōu chāng píng（ jīn běi jīng） liú fén duì cè， zhí chén huàn guān zhuān quán， rèn wéi tiān xià qīng fù、 hǎi nèi dà luàn、 guó jiā zhèng zhì wēi jī dōushì yóu yú huàn guān de zhuān quán suǒ dǎo zhì de， tā hái lùn shù liǎo fān zhèn shàn bīng、 jiān chén dāng dào de wēi hài， zài dāng shí yǐn qǐ liǎo jí dà zhèn dòng。 yóu yú wén zōng gāng gāng jí wèi， yǔ yì wèi fēng， tā rèn yòng liǎo qí tā de duì cè zhě， wéi dú méi gǎn yòng liú fén。 suí zhe zài wèi shí jiān yuè lái yuè cháng， tā yě kāi shǐ zhuóshǒu jiě jué zhuān quán de huàn guān。
tài hé sì nián（ 830）， wén zōng rèn yòng sòng shēn xī wéi zǎixiàng， yào tā mì mì chǎn chú huàn guān shì lì， dàn yīn shí jī bù chéng shú， jì móu pò chǎn。 hòu lái， wén zōng yòu zhòng yòng zhèng zhù、 lǐ xùn kāi shǐ jiǎn chú huàn guān。 zhèng zhù běn xìng yú， yīn wéi mào xìng zhèng， rén chēng“ yú zhèng”， yǐ jīng tōng yī shù dé yǐ jìn yòng。 lǐ xùn yuán míng lǐ zhòng yán， chū shēn míng mén， yǐ jīng tōng《 zhōu yì》 dé yǐ jìn yòng。 zhèng、 lǐ 'èr réndōu shàn yú chuàiduó rén xīn， sī lù mǐn jié， kǒu cái jí jiā， wén zōng bǎ 'èr rén shì wéi“ qí cái”。 zhèng zhù jǐ fān sǐ lǐ táo shēng dū dé yì tā de shàn biàn， tā běn lái shì yīn dà huàn guān wáng shǒu chéng tuī jiàn dé dào zhòng yòng de， tài hé jiǔ nián（ 855） shí tā jiàn yì wén zōng bō duó liǎo wáng shǒu chéng de shí quán bìng jiāng tā dú sǐ。 tóng shí， lǐ xùn jiàn yì wén zōng jiāng dān rèn shān nán dōng dào jiān jūn de chén hóng zhì zhào huí jīng chéng， gōng zhōng yī zhí rèn wéi shì cǐ rén dāng nián shā sǐ liǎo xiàn zōng， wén zōng biàn pài rén jiāng qí zhàng sǐ yú huí jīng tú zhōng。 wén zōng zài jiǎn chú huàn guān de xíng dòng zhōng， yǐn fā liǎo yīcháng zhèn jīng cháo yě de“ gān lù zhī biàn”。
běn lái， zhèng zhù hé lǐ xùn jìhuà zài xià zàng wáng shǒu chéng de shí hòu， yào qiú suǒ yòu huàn guān dū wéi wáng shǒu chéng sòng bìn， rán hòu yǐ suǒ shuài qīn bīng huái cáng lì fǔ jiāng qí quán bù kǎn shā。 dàn lǐ xùn qiú gōng xīnqiè， jué dìng qiǎng xiān xià shǒu。 tài hé jiǔ nián（ 835） shí yī yuè 'èr shí yī rì， lǐ xùn tí qián zài gōng zhōng bù shǔ liǎo bīng lì， děng wén zōng shàng cháo hòu， jiǎ chēng dà míng gōng zuǒ jīn wú dà tīng zhī hòu de shí liú shù shàng yè jiàng gān lù（ gān lù shì yù shì tiān xià shēng píng de xiáng ruì）， yòu shǐ shén cè jūn zhōng wèi chóu shì liáng、 yú hóng zhì（ jīn běn《 jiù táng shū》 ǒu yòu wù wéi“ yú zhì hóng” chù） děng qián wǎng， xiǎng yī jǔ zhū shā huàn guān。 méi xiǎng dào， bèi chóu shì liáng kàn chū pò zhàn， tā men lì jí fǎn huí dà diàn， xié chí zhe wén zōng zhí wǎng nèi gōng duó lù 'ér táo， huǎn guò shén lái zhī hòu， lì jí pài bīng guān bì gōng mén， duì zǎi xiāng hé cháo tíng guān yuán xià liǎo shā shǒu。 lǐ xùn qiáo zhuāng chū gōng， yī lù shàng jiǎ zhuāng fēng diān táo dào zhōng nán shān de sì yuàn zhōng。 hòu bèi dì fāng guān zhuā huò， tā dān xīn yā sòng dào huàn guān shǒu zhōng huì zāo xiū rǔ hé kù xíng， zài dào dá jīng shī fù jìn shí， biàn duì yā sòng de rén shuō：“ xiàn zài jìn jūn dào chù zhuā wǒ， shì yīn wéi néng gòu dé dào zhòng shǎng。 děng tā men jiàn dào wǒ， kěn dìng huì jiāng wǒ cóng nǐ men shǒu lǐ qiǎng qù lǐng gōng， bù rú nǐ men bǎ wǒ shā liǎo， ná zhe wǒ de shǒu jí qù lǐng shǎng gèngzhíjiē liǎo dāng。” jiēguǒ， lǐ xùn bèi shā。 zhèng zhù hé quán jiā lǎo yòu bèi chóu shì liáng pài rén zhū shā， yǔ shì biàn yòu guān wú guān de cháo tíng guān yuán yě yòu shàng qiān rén bèi shā。 zhè cì shì biàn hòu， huàn guān gèng jiā shèng qì líng rén， duì dài huáng dì yě hěn bù lǐ mào， cháng cháng chū yán bù xùn， wén zōng xiū jù nán dāng， cóng cǐ yě bù zài zuò shēng。 jù shuō， zhǐ shì zài dú jū wú rén de shí hòu， wén zōng cái huì zì yán zì yǔ：“ xū shā cǐ bèi， lìng wǒ jūn chén jiàngé。” wén zōng liú xià liǎo yī shǒu“ niǎn lù shēng chūn cǎo， shàng lín huā fā shí。 píng gāo hé xiàn yì， wú fù shì chén zhī” de shī， zhèng shì zhè yī qī liáng wú nài shén qíng de xiě zhào。
kāi chéng sì nián（ 839）， wén zōng zài yī cì yán yīng zhào duì de jiànxì， tuì zuò sī zhèng diàn， qiāoqiāo dì wèn dāng zhí xué shì zhōu chí：“ zài nǐ kàn lái， zhèn shì shénme yàng de jūn zhù？” zhōu chí zài bài：“ cǐ shì bù shì chén suǒ néng gòu yòu zī gé píng jià de。 bù guò tiān xià dōushuō bì xià shì yáo shùn yī yàng de jūn zhù。” wén zōng kǔ xiào dào：“ zhèn de yì sī shì， rú guǒ yǔ zhōu nǎn wáng、 hàn xiàn dì xiāng bǐ rú hé？” zhōu chí huáng hài guì zòu：“ bì xià zhī dé， zhōu chéng、 kāng 'èr wáng hé hàn wén、 jǐng 'èr dì yě nán yǔ xiāng bǐ， zěn me yào zì bǐ nà 'èr wèi jūn zhù ní？” wén zōng dào：“ zhōu nǎn wáng、 hàn xiàn dì bù guò shì shòu zhì qiáng chén， jīn zhèn shòu zhì jiā nú， zì yǐ wéi yuǎn yuǎn bǐ bù shàng tā men。” shuō bà， bù miǎn yòu yī zhèn shāng gǎn。 huàn guān duì dài huáng dì shàng qiě rú cǐ， zǎixiàng gèng shì bù zài huà xià。 tiān xià wén zōng zhāng líng shén dào xī cè shí rén dà shì cóng cǐ dū yóu huàn guān de běi sī jué cè， nán yá zǎixiàng jī gòu zhǐ shì“ xíng wén shū” ér yǐ。
lì shǐ shàng duì wén zōng liú xià liǎo zhè yàng de yī jù píng jià： yòu dì wáng zhī dào， ér wú dì wáng zhī cái。 jiù shì shuō， wén zōng suī rán néng gòu qín qín miǎn miǎn、 xiāo yī gàn shí， dàn zì shēn quē fá zhì guó de cáigàn， zuì zhōng yě bù néng xiāo chú huò huàn。 sì hū shàng tiān yě bù juàn gù wén zōng， dào kāi chéng（ 836 ～ 840） zhōng， gè dì shuǐ hàn huáng zāi bù duàn， huì xīng pín pín xiàn yú tiān jì， bǎi xìng de fáng wū dǎo tā， tián miáo kē lì wú shōu， wén zōng fā chū liǎo cún fǔ bǎi xìng shí shī zhèn jì de zhào shū， dàn zhì yú néng gòu qǔ dé duō shǎo zhèn huāng de shí xiào， tā yǐ jīng gù bù shàng liǎo。 kāi chéng sān nián（ 838） zhēngyuè chū wǔ， jīng chéng nèi fā shēng liǎo zǎixiàng lǐ shí zāo dào cì kè xí jī de yán zhòng shì jiàn。 lǐ shí zhōng liǎo yī jiàn， què shì cì duàn liǎo mǎyǐ， hái zhōng liǎo yī jiàn， rén shāng dé bìng bù zhòng， dàn yǐn qǐ liǎo jīng chéng de jù dà kǒng huāng， dì 'èr tiān cháng cān guān rù cháo zhě jǐn yòu 9 rén 'ér yǐ。 kāi chéng sì nián liù yuè， jiǔ hàn wú yǔ， pài wǎng gè chù qí yǔ de shǐ zhě què méi yòu dài lái duō shǎo zhí dé gǔ wǔ de xiāo xī， wén zōng yī dù duì zǎixiàng biǎo shì， rú guǒ shàng tiān zài zhè yàng bù xià yǔ， tā jiù jiāng tuì jū nán nèi xīng qìng gōng， lìng xuǎn xián míng zhī zhù， bù zài zuò zhè gè huáng dì liǎo。 shí 'èr yuè， gāo zōng hé wǔ zé tiān de qián líng fā shēng liǎo dà huǒ， wén zōng de shēn tǐ yě chū xiàn liǎo bù shì。 kāi chéng wǔ nián（ 840） de xīn nián， wén zōng méi yòu jiē shòu qún chén de cháo hè， zhēngyuè chū sì， wén zōng zài dà míng gōng de tài hé diàn zǒu wán liǎo tā 33 suì de yī shēng。
【 nián biǎo】
gōng yuán 809 nián， táng mù zōng de dì 'èr gè 'ér zǐ lǐ 'áng chū shēng， yuán míng lǐ hán。
gōng yuán 826 nián， táng jìng zōng lǐ zhàn bèi huàn guān liú kè míng děng rén shā hài， lǐ 'áng zài wáng shǒu chéng děng rén de zhī chí xià， jí wèi wéi dì， shì wéi táng wén zōng。
gōng yuán 828 nián， héng hǎi liú hòu lǐ tóng jié pàn luàn。
gōng yuán 831 nián， lú lóng jié dù shǐ fā dòng bīng biàn。
gōng yuán 835 nián， cháo tíng dà chén yǔ huàn guān dǒu zhēng bái rè huà， fā shēng“ gān lù zhī biàn”， huàn guān jí tuán zhǎng wò cháo zhèng dà quán。
gōng yuán 840 nián， lǐ 'áng zài huàn guān shàn quán de yīn yǐng zhōng， yì yù 'ér sǐ。
【 hòu fēi zǐ nǚ】
fēi pín
wáng dé fēi
yáng xián fēi
zǐ
zhuāng kè tài zǐ lǐ yǒng mǔ wáng dé fēi
jiǎng wáng lǐ zōng jiǎn
nǚ
xīng táng gōng zhù， mǔ bù xiáng。
xī píng gōng zhù， mǔ bù xiáng。
guāng huà gōng zhù， mǔ bù xiáng， hōng guǎng míng shí。
dì sì nǚ láng níng gōng zhù， mǔ bù xiáng， hōng xián tōng shí。
| << qiányījūnzhù: jìng zōng ruì wǔ zhāo mǐn xiào huáng dì lǐ zhàn | táng dàilǐ 'áng (827nián～840nián) | hòuyījūnzhù >>: wǔ zōng zhì dào zhāo sù xiào huáng dì lǐ chán |