táng dài  晚唐(803nián～852nián)

zì：	mù zhī
wǎngbǐhào：	fán chuān jū shì
 shīcí： 《lǚ sù A Night at a Tavern》   《jiāng fù wú xīng dēng lè yóu yuán I Climb to the Leyou Tombs Before Leaving for Wuxing》   《chì bì By the Purple Cliff》   《bó qín huái A Mooring on the Qin Huai River》   《jì yáng zhōu hán chuò pàn guān A Message to Han Cho the Yangzhou Magistrate》   《qiǎn huái A Confession》   《qiū xī In the Autumn Night》   《zèng bié · qí yī Parting I》   《zèng bié · qí 'èr Parting II》   《jīn gǔ yuán The Garden of the Golden Valley》   gèngduōshīgē... shí nián yī jué yáng zhōu mèng yuèdòudù mùzài诗海dezuòpǐn!!!

　　dù mù（ gōng yuán 803 － yuē 852 nián） táng dài shī rén， hàn zú， zì mù zhī， hào fán chuān jū shì， jīng zhào wàn nián（ jīn shǎn xī xī 'ān） rén， zǎixiàng dù yòu zhī sūn。 dù cóng yù zhī zǐ， táng wén zōng dà hé 'èr nián jìn shì， shòu hóng wén guǎn jiàoshū láng。 hòu fù jiāng xī guān chá shǐ mù， zhuǎn huái nán jié dù shǐ mù， yòu rù guān chá shǐ mù。 shǐ guǎn xiū zhuàn， shàn bù、 bǐ bù、 sī xūn yuán wài láng， huáng zhōu、 chí zhōu、 mù zhōu cì shǐ děng zhí， zuì zhōng guān zhì zhōng shū shè rén。 wǎn táng jié chū shī rén， yóu yǐ qī yán jué jù zhù chēng。 shàn cháng wén fù， qí《 ēpáng gōng fù》 wéi hòu shì chuán sòng。 zhù zhòng jūn shì， xiě xià liǎo bù shǎo jūn shì lùn wén， hái céng zhù shì《 sūn zǐ》。 yòu《 fán chuān wén jí》 èr shí juàn chuán shì， wéi qí wài shēng péi yán hàn suǒ biān， qí zhōng shī sì juàn。 yòu yòu sòng rén bǔ biān de《 fán chuān wài jí》 hé《 fán chuān bié jí》 gè yī juàn。《 quán táng shī》 shōu dù mù shī bā juàn wǎn táng shī duō róu mí， mù zhī yǐ jùn qiào jiáo zhī。 qī jué lóng yòu yì yùn yuǎn shén， wǎn táng zhū jiā ràng qú dú bù。
　　 rén chēng “ xiǎo dù ”， yǐ bié yú dù fǔ。 yǔ lǐ shāng yǐn bìng chēng“ xiǎo lǐ dù”。 mù zhī yòu bào fù， hǎo yán bīng ， yǐ jì shì zhī cái zì xǔ。 gōng xíng cǎo shū。《 xuān hé shū pǔ》 yún：“ mù zuò xíng cǎo， qì gé xióng jiàn， yǔ qí wén zhāng xiàngbiǎo lǐ。” dǒng qí chāng《 róng tái jí》 chēng：“ yú suǒ jiàn yán、 liǔ yǐ hòu， ruò wēn fēi qīng yǔ（ dù） mù zhī yì míng jiā yě。” wèi qí shū” dà yòu liù cháo fēng yùn”。 chuán shì mò jì yòu《 zhāng hǎohǎo shī》。 zhù zuò shèn fù， zhù yào zhù yòu《 fán chuān wén jí》、《 jiù táng shū》 juàn bǎi sì shí qī、《 xīn táng shū》 juàn bǎi liù shí liù jiē yòu chuán。《 zhāng hǎohǎo shī》， xíng cǎo mò jì， dù mù tài hé bā nián（ 834） suǒ shū， cǐ shí nián 32 suì。 tiē wéi má jiān， zòng 28.2 lí mǐ， héng 162 lí mǐ， 46 xíng， zǒng 322 zì。 cóng zhěng fú shī juàn zhōng kě yǐ kàn chū， qí shū fǎ shēn dé liù cháo rén fēng yùn。 zhēn jì xiàn cáng gù gōng bó wù yuàn。 cǐ piān shū fǎ zuò pǐn qì shì lián mián， mò bǐ hān chàng， yīn shì shī gǎo， suǒ yǐ gèng dé pǔ shí wú huá zhī měi。 juàn shǒu wěi yòu sòng、 yuán、 míng、 qīng rén de tí qiān、 tí bá yìn zhāng。 céng jīng sòng zhí hé fēn fǔ、 jiǎ sì dào、 míng xiàng zǐ jīng zhāng xiào sī、 qīng liáng qīng biāo、 qián lóng、 jiā qìng、 xuān tǒng nèi fǔ jí zhāng bó jū shōu cáng。 céng zhù lù yú《 xuān hé shū pǔ》、《 róng tái jí》、《 píng shēng zhuàng guān》、《 dà guān lù》 děng。 dù mù yóu yú yǐ shī chēng zhù， gù qí shū míng wéi shī míng suǒ yǎn gài。 cǐ shū kè rù《 qiū bì táng fǎtiè》。 yán guāng shì、 rì běn《 zhāo hé fǎtiè dà xì》 jūn yòu yǐng yìn。 dù mù wǎn nián jū cháng 'ān nán fán chuān bié shù , gù hòu shì chēng“ dù fán chuān”。
　　 wén xué chéng jiù
　　 dù mù de wén xué chuàng zuò yòu duō fāng miàn de chéng jiù， shī、 fù、 gǔ wén dū kān chēng míng jiā。 tā zhù zhāng fán wéi wén yǐ yì wéi zhù， yǐ qì wéi fǔ， yǐ cí cǎi zhāng jù wéi zhī bīng wèi， duì zuò pǐn nèi róng yǔ xíng shì de guān xì yòu bǐ jiào zhèng què de lǐ jiě。 bìng néng xī shōu、 róng huà qián rén de cháng chù， yǐ xíng chéng zì jǐ tè shū de fēng mào。 zài shī gē chuàng zuò shàng， dù mù yǔ wǎn táng lìng yī wèi jié chū de shī rén lǐ shāng yǐn qí míng， bìng chēng“ xiǎo lǐ dù”。 tā de gǔ tǐ shī shòu dù fǔ、 hán yù de yǐng xiǎng， tí cái guǎng kuò， bǐ lì qiào jiàn。 tā de jìn tǐ shī zé yǐ wén cí qīng lì、 qíng yùn diē dàng jiàn cháng。 qī lǜ《 zǎo yàn》 yòng bǐxìng tuō wù de shǒu fǎ， duì zāo shòu huí gē qīn rǎo 'ér liú lí shī suǒ de běi fāng biān sài rén mín biǎo shì huái niàn， wǎn qū 'ér yòu yú wèi。《 jiǔ rì qí shān dēng gāo》 què shì yǐ háo fàng de bǐ diào xiě zì jǐ kuàng dá de xiōng huái， ér yòu yù yòu shēn chén de bēi kǎi。 wǎn táng shī gē de zǒng de qū xiàng shì zǎo huì qǐ mì， dù mù shòu shí dài fēng qì yǐng xiǎng， yě yòu zhù zhòng cí cǎi de yī miàn。 zhè zhǒng zhòng cí cǎi de gòng tóng qīng xiàng hé tā gè rén“ xióng zī yīng fā” de tè sè xiāng jié hé， fēng huá liú měi 'ér yòu shén yùn shū lǎng， qì shì háo dàng 'ér yòu jīng zhì wǎn yuē。
　　 dù mù zài hú zhōu de làng màn shǐ
　　 dù mù zài xuān zhōu mù xià rèn shū jì shí， tīng shuō hú zhōu měi nǚ rú yún， biàn dào hú zhōu yóu wán。 hú zhōu cì shǐ cuī jūn sù zhī dù mù shī míng， shèng qíng kuǎn dài。 tā bǎ běn zhōu suǒ yòu míng jì huàn lái， gōng dù tiǎo xuǎn。 kě dù mù kàn liǎo yòu kàn， yòu xiē yí hàn dì shuō：“ měi shì hěn měi 'ā！ dàn hái bù gòu jìn shàn jìn měi。” yòu shuō：“ wǒ xī wàng néng zài jiāng biān jǔ xíng yī cì jìng dù de yú lè huó dòng， ràng quán hú zhōu de réndōu lái guān kàn。 dào shí hòu wǒ jiù zài rén qún zhōng màn màn dì zǒu zhe， xì xì dì xún zhǎo， xī wàng huò xǔ néng zhǎo dào wǒ kàn zhōng de rén。” hú zhōu cì shǐ 'àn zhào dù mù de yì yuàn， jǔ xíng liǎo zhè yàng yī cì jìng dù huó dòng。 nà tiān， liǎng 'àn wéi guān de rén mì mì má má， kě dù mù tiǎo liǎo yī tiān， zhí zhì bàng wǎn， jìng méi yòu zhǎo dào yī gè hé yì de。 yǎn kàn jiù yào shōu chuán kào 'àn， zài rén qún zhōng， yòu yī wèi xiāng cūn lǎo fù rén， dài lǐng yī gè nǚ hái zǐ， dà yuē shí jǐ suì。 dù mù kàn liǎo hǎo yī huì， jī dòng dì shuō：“ zhè gè nǚ hái zǐ zhēn shì tiān zī guó sè， xiān qián de nà xiē zhēn děng yú xū yòu qí rén 'ā！” jiù jiāng zhè mǔ nǚ liǎ jiē dào chuán shàng lái tán huà。 zhè mǔ nǚ liǎ dōuhěn hài pà。 dù mù shuō：“ bù shì mǎ shàng jiù qǔ tā， zhǐ shì yào dìng xià yíng qǔ de rì qī。” lǎo fù rén shuō：“ jiāng lái ruò shì wéi yuē shī xìn， yòu yīngdāng zěn me bàn ní？” dù mù shuō：“ bù dào shí nián， wǒ bì rán lái zhè lǐ zuò jùn shǒu。 rú guǒ shí nián bù lái， jiù 'àn zhào nǐ men de yì sī jià gěi bié rén bā。” nǚ hái de mǔ qīn tóng yì。 dù mù biàn gěi liǎo guì zhòng de pìn lǐ。
　　 fēn bié hòu， dù mù yī zhí xiǎng niàn zhe hú zhōu， xiǎng niàn zhe zhè wèi nǚ hái zǐ。 kě tā guān zhí jiào dī， bù néng tí chū diào rèn hú zhōu de qǐng qiú。 hòu lái tā chū rèn huáng zhōu、 chí zhōu hé mù zhōu cì shǐ， dōubù shì tā de běn yì。 děng dào tā de hǎo péng yǒu zhōu chí chū rèn zǎixiàng， dù mù biàn jiē lián xiě liǎo sān fēng xìn， qǐng qiú chū rèn hú zhōu cì shǐ。 dà zhōng sān nián， dù mù sì shí yī suì， huò dé hú zhōu cì shǐ de zhí wèi。 cǐ shí jù lí yǔ dāng nián nà mǔ nǚ liǎ yuē dìng de shí jiān， yǐ jīng guò qù liǎo shí sì nián。 nà wèi nǚ hái zǐ yǐ jīng chū jià sān nián， shēng liǎo sān gè hái zǐ。 dù mù jiāng nǚ hái de mǔ qīn jiào lái。 zhè lǎo fù rén dài liǎo wài sūn lái jiàn dù mù。 dù mù zé wèn shuō：“ cóng qián nǐ yǐ jīng dāyìng jiāng nǚ 'ér xǔ pèi gěi wǒ， wèishénme yào wéi bèi nuò yán ní？” lǎo fù rén shuō：“ yuán lái de yuē dìng shì shí nián， kě nǐ shí nián guò liǎo， méi yòu lái。 zhè cái chū jià de。” dù mù qǔ chū méng yuē kàn liǎo kàn， xiǎng liǎo xiǎng， shuō：“ tā jiǎng dé hěn yòu dào lǐ。 ruò shì qiǎngpò tā， shì huì nào chū huò shì lái de。” biàn sòng gěi lǎo fù rén hěn duō lǐ wù， ràng tā zǒu liǎo。 wéi zhe zhè jiàn shāng xīn shì， dù mù xiě xià zhè yàng yī shǒu shī：
　　 zì shì xún chūn qù jiào chí， wǎng nián céng jiàn wèi kāi shí。
　　 rú jīn fēng bǎi huā lángjí， lǜ yè chéng yīn zǐ mǎn zhī。
　　 dù mù shēng píng
　　 táng dé zōng zhēn yuán shí jiǔ nián shēng yú shì dài guān huàn bìng hěn yòu wén huà chuán tǒng de jiā tíng。 tā de yuǎn zǔ dù yù shì xī jìn zhù míng de zhèng zhì jiā hé xué zhě。 zēngzǔ dù xī wàng wéi xuán zōng shí biān sài míng jiāng， àihào wén xué。 zǔ fù dù yòu， shì zhōng táng zhù míng de zhèng zhì jiā、 shǐ xué jiā， xiān hòu rèn dé zōng、 shùn zōng、 xiàn zōng sān cháo zǎixiàng， yī shēng hàoxué， bó gǔ tōng jīn， zhù yòu《 tōng diǎn》 èr bǎi juàn。 fù qīn dù cóng yù guān zhì jià bù yuán wài láng， zǎo shì。 dù mù duì zì jǐ de jiā shì hěn zì háo， tā shuō： " jiù dì kāi zhū mén， cháng 'ān chéng zhōng yāng。 dì zhōng wú yī wù， wàn juàn shū mǎn táng。 jiā jí 'èr bǎi biān， shàng xià chí huáng wáng "（《 dōng zhì rì jì xiǎo zhí 'ā yí shī》）。
　　 dù mù de tóng nián shēng huó fù yù 'ér kuài lè。 dù yòu de fán chuān bié shù zài cháng 'ān chéng nán， qí dì yòu lín tíng zhī měi， huì mù yōu suì， dù méi cháng zài yuán zhōng xī xì。 zǔ、 fù xiāng jì qù shì hòu， tā jiā rì yì pín kùn， " shí yě hāo huò， hán wú yè zhú "。 mù zōng cháng qìng 'èr nián（ 822）， dù mù 20 suì shí， yǐ jīng bó tōng jīng shǐ， yóu zhuān zhù yú zhì luàn yǔ jūn shì。 23 suì xiě《 ēpáng gōng fù》。 wén zōng dà hé 'èr nián（ 828）， 26 suì jìn tǔ jí dì。 tóng nián yòu kǎo zhōng xián liáng fāng zhèng zhí yán jí jiàn kē。 shòu hóng wén guǎn jiàoshū láng、 shì zuǒ wǔ wèi bīng cáo cān jūn。 dōng jì， rù jiāng xī guān chá shǐ shěn chuán shī mù， hòu suí qí fù xuān xī guān chá shǐ rèn， wéi mù liáo。 dà hé qī nián（ 833）， huái nán jié dù shǐ niú sēng rú bì wéi tuī guān， zhuǎn zhǎng shū jì， jū yáng zhōu， pō hǎo yàn yóu。 dà hé jiǔ nián， wéi jiān chá yù shǐ， fēn sī dōng dū。 kāi chéng 'èr nián， rù xuān huī guān chá shǐ cuī dān mù， wéi tuán liàn pàn guān。 xuán guān zuǒ bǔ jué、 shǐ guǎn xiū zhuàn、 shàn bù bǐ bù yuán wài láng。 wǔ zōng huì chāng 'èr nián（ 842）， chū wéi huáng zhōu cì shǐ。 hòu rèn chí zhōu、 mù zhōu cì shǐ。 wéi zhèng néng xīng lì chú bì， guān xīn rén mín。 xuān zōng dà zhōng 'èr nián（ 848）， dé zǎi bǎi zhōu chí zhī lì， rù wéi sī xūn yuán wài láng、 shǐ guǎn xiū zhuàn， zhuǎn lì bù yuán wài láng。 dà zhōng sì nián， chū wéi hú zhōu cì shǐ。 cì nián， bèi zhào rù jīng wéi kǎo gōng láng zhōng、 zhī zhì gào。 dì sān nián， qiān zhōng shū shè rén。 suì mù zú yú cháng 'ān， zhōng nián wǔ shí suì。 zhù yòu《 fán chuān wén jí》。
　　 dù mù shēng dāng táng wáng cháo sì yù zhōng xīng shí zé wú wàng de shí dài， miàn duì nèi yōu wài huàn， tā yōu xīn rú fén， kě wàng lì wǎn kuáng lán， jì shì 'ān mín。 tā zài《 jùn zhāi dú zhuó》 lǐ shuō zì jǐ： " qǐ wéi qī zǐ jì， wèi zài shān lín cáng。 píng shēng wǔ sè xiàn， yuàn bǔ shùn yī cháng。 xián gē jiào yàn zhào， lán zhǐ yù hé huáng。 xīng shān yī sǎo sǎ， xiōng hěn jiē pī rǎng。 shēng rén dàn mián shí， shòu yù fù nóng shāng。 " tā zhù zhāng xuē píng fān zhèn， shōu fù biān jiāng。 qí " guān xī jiàn nán zǐ， shì ròu lǔ bēi gēng " de qì gài hěn xiàng hòu lái yuè fēi de《 mǎn jiāng hóng》。 tā zài《 yàn jiāng lù》 lǐ bāo yáng tán zhōng， shì yīn wéi tā néng quàn shuō hé běi zhū zhèn bù fǎn kàng cháo tíng。 wèile shí xiàn zhè xiē bào fù， tā zhù zhāng dú shū yìng liú xīn " zhì luàn xīng wáng zhī jì， cái fù jiá bīng zhī shì； dì xíng zhī xiǎn yì yuǎn jìn， gǔ rén zhī cháng duǎn dé shī "（《 shàng lǐ zhōng chéng shū》）。 tā qiáng diào zhī bīng yǔ fǒu guān xì zhe guó jiā de xīng wáng： " zhù bīng zhě， shèng xián cái néng duō wén bó shí zhī shì， zé bì shù lì qí guó yě； zhuàng jiàn jī cì bù xué zhī tú， zé bì bài wáng qí guó yě。 rán hòu xìn zhī wèiguó jiā zhě bīng zuì wéi dà， fēi xián qīng dà fū bù kě kān rèn qí shì， gǒu yòu bài miè， zhēn qīng dà fū zhī rǔ， xìn bù xū yě "（《 zhù sūn zǐ xù》）。 wèicǐ， tā xiě liǎo《 yuán shí liù wèi》、《 zuì yán》、《 zhàn lùn》、《 shǒu lùn》 hé《 sūn zǐ zhù》。 yóu yú huái cái bù yù， tā de yuàn wàng bù néng shí xiàn， suǒ yǐ wǎng wǎng zài shēng huó shàng kuàng fàng bù jī。 zhè xiē dū yǐng xiǎng dào tā de chuàng zuò。
　　 jù《 táng cái zǐ chuán》 zài，“ hòu rén píng mù shī， rú tóng wán zǒu bǎn， jùn mǎ zhù pō， wèi yuán kuài fèn zhēng yě”。 liú xī zài zài《 yì gài》 zhōng yě chēng qí shī“ xióng zī yīng fā”。 xì dú dù mù， rén rú qí shī， gè xìng zhāng yáng， rú hè wǔ cháng kōng， jùn lǎng piāo yì。
　　 dù mù chū shēng yú shī shū zhī jiā， suī bù shì zhōng míng dǐng shí bān de shēng huó， dàn wèi shòu guò bàn diǎn qióng。 zǔ fù dù yòu bù jǐn guān zhì zǎixiàng， ér qiě shì yī wèi bó gǔ tōng jīn de dà xué zhě， zhù yòu 'èr bǎi juàn de《 tōng diǎn》。 zhè gěi liǎo zì yòu hàoxué de dù mù yǐ shēn hòu de jiā xué gōng dǐ， zǎo zài tā cān jiā kē jǔ kǎo shì zhī jì， jiù céng yǐ yī piān《 ēpáng gōng fù》 chuán sòng yú wén shì zhī jiān。 tài xué bó shì wú wǔ líng jī zhǎng chēng hǎo， shèn zhì páo qù xiàng zhù kǎo guān dēng mén zhí jiàn。
　　 dù mù què shí yòu cái huá， ér qiě zhèng zhì cái huá chū zhòng。 tā zhuān mén yán jiū guò sūn zǐ， xiě guò shí sān piān《 sūn zǐ》 zhù jiě， yě xiě guò xǔ duō cè lùn zī wén。 tè bié shì yòu yī cì xiàn jì píng lǔ， bèi zǎixiàng lǐ dé yù cǎi yòng， dà huò chéng gōng。
　　 kě xī dù mù yòu xiāng cái， ér wú xiāng qì， yòu shēng bù féng shí zài jiāng hé rì xià de wǎn táng， shèng táng qì xī yǐ yī qù bù fǎn， zhū dì cái yōng， biān shì bù duàn， huàn guān zhuān quán， dǎng zhēng yán xù， yī xì liè de nèi yōu wài huàn rú yǐ xué kuì dī， dà táng zhī zhōu wài shèn nèi lòu。 dù mù sǐ hòu bù guò shù nián， nóng mín qǐ yì biàn rú fēng qǐ yún yǒng， zài guò wǔ shí nián， jiāng shān yì zhì。“ qǐng shù jī lǔ shì， shuí qí wèiwǒ tīng”， dù mù de cái néng， yān méi yú máng máng rén hǎi zhī zhōng。
　　 shú dú shǐ shū， kàn tòu shí jú， dù mù wú fǎ lì wǎn kuáng lán， zhǐ dé wú nài jiāng yī qiāng bēi fèn jiāo yú jiǔ sì。 duì yú dù mù 'ér yán， yǐn jiǔ， chéng liǎo liáo shāng qū tòng de lè shì。
　　“ gāo rén yǐ yǐn wéi máng shì”，“ dàn jiāng mǐng dǐng chóu jiā jié”，“ bàn zuì bàn xǐng yóu sān rì” …… dù mù xǐ huān jiǔ， jí biàn zài qīng míng jì sì xiān rén de lù shàng， mào zhe sī sī xì yǔ， yě bù wàng xiàng mù tóng xún wèn jiǔ jiā。 dù mù shī zhōng， yǐn jiǔ zhī jù fǔ shí jí shì， tā shèn zhì qíng yuàn“ yī shì yī wàn cháo， cháo cháo zuì zhōng qù”。 gāng gāng“ qǐ jiǔ huǎn chóu cháng”， què bù liào yòu shì“ dé zuì chóu sū xǐng”。 jiǔ jìn gān cháng， chóu yíng xīn jiān， āi， zuì yě bù shì， xǐng yě bù shì， dù mù yòu fā chū“ xūn hān gèng chàng tài píng qū， rén shèng tiān zǐ shòu wú jiāng” de mèng huà lái。 nà me， jiù jiāng zhè fù shēn zǐ， zhè qiāng zuì yì， lián tóng mǎn fù de jīng guān， jiāo fù qīng lóu jiā rén， jiāo fù hóng yán zhī jǐ， jí shí xíng lè， lái gè chūn mǎn rén jiān。
　　 dù mù fēng liú dé bié jù yī gé， fēng liú dé shēng míng yuǎn bō， zài fán huá de yáng zhōu， dù mù de zú jì tà biàn qīng lóu， sù zuì bù guī。 nǎi zhì huái nán jié dù shǐ niú sēng rú bù fàng xīn， àn zhōng pài rén bǎo hù。 yòu yī rì， dù mù diào rèn huí jīng， niú sēng rú quàn tā qièmò“ fēng qíng bù jié”， bìng qiě ná chū bīng zú men fā huí de mǎn mǎn yī qiè píng 'ān tiē， dù mù jiàn cǐ， yòu kuì yòu xiū。 zhèng shì“ shí nián yī jué yáng zhōu mèng， yíng dé qīng lóu bó xìng míng”， zì cí zhī jiān， mǎn shì yàn qíng。 dù mù de fēng liú yì shì， yǔ tā de cái huá yī yàng， chuán zhī yú shì。
　　 dù mù zuì wéi kuài zhì rén kǒu de shī zuò， shì yǒng shǐ yǔ qī jué。 dù mù de yǒng shǐ， chōng mǎn zhe yōu mò yǔ tiáokǎn， bǎo hán jiè gǔ jiàn jīn zhī yì。 yóu jīng chì bì， tā shuō， jiǎ rú zhōu yú jiè bù dào dōng fēng， zé jiāng shì“ tóng què chūn shēn suǒ 'èr qiáo”， yī fǎn cháng rén sī wéi， gěi rén yǐ quán xīn de shì jiǎo。 guò huá qīng gōng， xiǎng qǐ dāng nián yáng guì fēi xǐ dàn lì zhī de qíng jǐng， dù mù gǎn tàn“ yījì hóng chén fēi zǐ xiào， wú rén zhī shì lì zhī lái”， xiǎo zhōng jiàn dà， suī wèi chū xiàn táng míng huáng bàn gè zì， què diǎn chū dāng nián 'ān shǐ zhī luàn de gè zhōng yuán wěi。 yè bó qín huái， gē wǔ shēng píng， kě shì， dù mù tīng chū lái liǎo， nà shì shénme yàng de gēqǔ 'ā， fēn míng shì wáng guó zhī yīn， ruò zhào zhè yàng xià qù， dà táng wáng guó yě zhǐ rì kě dài liǎo。 dù mù yǒng shǐ shì biǎo， fěng jīn cái wéi qí lǐ。
　　 dù mù lín sǐ zhī shí， xīn zhī dà xiàn jiāng zhì， zì zhuàn mù zhì míng， dàn zhè piān duǎn wén xiěde què shì píng shí wú qí， sī háo bù xiǎn wén háo shǒu bǐ。 jù《 xīn táng shū》 zài， mù zhì míng xiě jiù， dù mù bì mén zài jiā， sōu luó shēng qián wén zhāng， duì huǒ fén zhī， jǐn fēn fù liú xià shí zhī 'èr sān。 huò xǔ， zài wài rén kàn lái， dù mù yī shēng， jùn lǎng háo jiàn， ér tā zài qiáng zuò xiào yán、 bǎ jiǔ jìn xīng de bèi hòu， què shì bù yù shì rén de bēi liáng bā？
　　 dù mù xiǎozhuàn
　　 dù mù (803 héng 853)， zì mù zhī， jīng zhào wàn nián ( jīn shǎn xī xī 'ān ) rén。 tā shì zǎixiàng dù yòu zhī sūn。 èr shí liù suì jǔ jìn shì， yīn wéi bǐng xìng gāng zhí， bèi rén pái jǐ， zài jiāng xī、 xuān xī、 huái nán zhū shǐ mù zuò liǎo shí nián mù liáo，“ cù shù yú bù shū yàn yóu jiān”， shēng huó hěn bù dé yì。 sān shí liù suì nèi qiān wéi jīng guān， hòu shòu zǎixiàng lǐ dé yù pái jǐ， chū wéi huáng zhōu、 chí zhōu děng dì cì shǐ。 lǐ dé yù shī shì， nèi diào wéi sī xūn yuán wài láng。 guān zhōng zhōng shū shè rén。
　　 dù mù kàn dào táng dì guó de zhǒng zhǒng nèi yōu wài huàn， zhèng zhì shàng xiǎng yòu yī fān zuò wéi。 tā dú shū zhù yì“ zhì luàn xīng wáng zhī jì， cái fù bīng jiá zhī shì， dì xíng zhī xiǎn yì yuǎn jìn， gǔ rén zhī cháng duǎn dé shī” (《 shàng lǐ zhōng chéng shū》 )。 shàn yú lùn bīng ， zuò《 yuàn shí liù wèi》、《 zuì yán》、《 zhàn lùn》、《 shǒu lùn》， yòu zhù《 sūn zǐ》。 rèn dì fāng guān shí yě gěi rén mín zuò liǎo yī xiē hǎo shì。
　　 tā de mǒu xiē zuò pǐn biǎo xiàn liǎo yī dìng de 'ài guó yōu mín de sī xiǎng gǎn qíng。 wén zōng tài hé yuán nián cháo tíng pài bīng zhèn yā cāng zhōu kàng mìng de fān zhèn， tā xiě liǎo《 gǎn huái shī》， kǎi tàn 'ān shǐ zhī luàn yǐ lái fān zhèn gē jù、 jí zhēng hòu liǎn zào chéng de mín shēng qiáo cuì， hěn xiǎng wèiguó jiā zuò yī diǎn shì。《 jùn zhāi dú zhuó》 yī shī gèngzhíjiē biǎo shì liǎo zì jǐ de lǐ xiǎng hé bào fù：“ qǐ wéi qī zǐ jì， wèi qù shān lín cáng ? píng shēng wǔ sè xiàn， yuàn bǔ shùn yī cháng。 xián gē jiào yàn zhào， lán zhǐ yù hé huáng。 xīng shān yī sǎo sǎ， xiōng hěn jiē pī rǎng。 shēng rén dàn mián shí， shòu yù fù nóng sāng。” yòu rú《 hé huáng》 yī shī：
　　 yuán zài xiànggōng céng jiè zhù， xiàn zōng huáng dì yì liú shén。 xuán jiàn yī guān jiù dōng shì， hū yí gōng jiàn bù xī xún。 mù yáng qū mǎ suī róng fú， zì fā dān xīn jìn hàn chén。 wéi yòu liáng zhōu gē wǔ qū， liú chuán tiān xià lè xián rén。
　　 shī rén tōng guò hé huáng wú lì shōu fù de shì jiàn， duì cháo zhèng de hūn luàn hé guó shì de shuāi wēi， biǎo shì wú xiàn de yōu fèn。 zhè gè shí hòu， cháo tíng lǐ lián yuán zài zhè yàng céng jīng xiǎng dào shōu fù hé huáng de rén yě méi yòu liǎo。 jìn guǎn hé huáng de rén mín hái zài róng fú xià miàn huái zhe xì niàn zǔ guó de dān xīn， dàn shì， jǔ guó shàng xià què yǐ má mù bù rén、 zuì shēng mèng sǐ de tài dù lái tīng qǔ cóng hé huáng liáng zhōu chuán lái de gē wǔ。 tā de《 huá qīng gōng shī》：“ yǔ lù piān jīn xué， qián kūn rù zuì xiāng”， yě hé zhè shī hòu liǎng jù jù yòu tóng yàng chén tòng de xīn qíng。《 zǎo yàn》 yī shī zé yòng bǐxìng de shǒu fǎ， yǐ yàn xiàng zhēng biān dì rén mín：
　　 jīn hé qiū bàn lǔ xián kāi， yún wài jīng fēi sì sàn 'āi。 xiān zhǎng yuè míng gū yǐng guò， cháng mén dēng 'àn shù shēng lái。 xū zhī hú qí fēn fēn zài， qǐ zhú chūn fēng yī yī huí ? mò yàn xiāo xiāng shǎo rén chù， shuǐ duō gū mǐ 'àn méi tái。
　　 jīng fēi sì sàn de 'āi hóng， xiàng zhēng zài huí gē qīn lüè róu lìn xià táo huí zǔ guó de biān dì rén mín。 shī zhōng jì biǎo xiàn liǎo duì nànmín de tǐ tiē tóng qíng， yě 'àn shì tǒng zhì zhě duì tā men de mò bù guān xīn，“ xiān zhǎng”、“ cháng mén”， bìng fēi fàn fàn de xiū cí shè sè，“ qǐ zhú chūn fēng” yě bù jǐn jǐn shì xiě hóng yàn qiū lái chūn fǎn de zì rán xiàn xiàng。 zhè liǎng shǒu shī de sī xiǎng nèi róng hé xiàn shí bèi jǐng， hé bái jū yì《 fù róng rén》、《 xī liáng jì》 shì xiāng jìn de， dàn tā yòng de shì jìn tǐ， xiěde gèng jiǎn liàn hún kuò。
　　 tā de yǒng shǐ shī yě hěn zhù míng。 yòu de shī shì jiè lì shǐ tí cái fěng cì tǒng zhì zhě de jiāo shē huāng yín。 rú《 guò huá qīng gōng sān jué jù》 zhōng de liǎng shǒu：
　　 cháng 'ān huí wàng xiù chéng duī， shān dǐng qiān mén cì dì kāi。 yījì hóng chén fēi zǐ xiào， wú rén zhī shì lì zhī lái。
　　 xīn fēng lǜ shù qǐ huáng 'āi， shù qí yú yáng tàn shǐ huí。 ní cháng yī qū qiān fēng shàng， wǔ pò zhōng yuán shǐ xià lái。
　　 shī lǐ tōng guò rén men suǒ shú zhī de táng míng huáng yáng guì fēi de gù shì， hán xù 'ér yòu lì dì fěng cì liǎo wǎn táng dì wáng men de huāng yín xiǎng lè。 qí chuàng zuò yì tú hé tā bù mǎn“ bǎo lì dà qǐ gōng shì、 guǎng shēng sè” ér zuò《 ēpáng gōng fù》 shì wán quán yī zhì de。 tā lìng yī xiē yǒng shǐ zuò pǐn， zé dài yòu jiào wéi míng xiǎn de shǐ lùn tè sè。 rú《 chì bì》 shī：“ dōng fēng bù yǔ zhōu láng biàn， tóng què chūn shēn suǒ 'èr qiáo。”《 wū jiāng tíng》 shī：“ jiāng dōng zǐ dì duō cái jùn， juǎntǔ chónglái wèi kě zhī。” dōushì duì lì shǐ shàng xīng wáng chéng bài de guān jiàn wèn tí fā biǎo dú chuàng de yì lùn。 tā zhè zhǒng lùn shǐ jué jù de xíng shì， hòu lái pō wéi xǔ duō wén rén suǒ fǎng xiào。
　　 dù mù de shū qíng xiě jǐng de qī yán jué jù， yì shù shàng yòu hěn gāo de chéng jiù。 lì rú：
　　 qiān lǐ yīng tí lǜ yìng hóng， shuǐ cūn shān guō jiǔ qí fēng。 nán cháo sì bǎi bā shí sì， duō shǎo lóu tái yān yǔ zhōng。
　　 héng héng《 jiāng nán chūn》
　　 yānlǒng hán shuǐ yuè lóng shā， yè bó qín huái jìn jiǔ jiā。 shāng nǚ bù zhī wáng guó hèn， gé jiāng yóu chàng《 hòu tíng huā》。
　　 héng héng《 bó qín huái》
　　 yuǎn shàng hán shān shí jìng xié， bái yún shēn chù yòu rén jiā。 tíng chē zuò 'ài fēng lín wǎn， shuāng yè hóng yú 'èr yuè huā。
　　 héng héng《 shān xíng》
　　 zhè xiē shī cí cǎi qīng lì， huà miàn xiān míng， fēngtiáo yōu yáng， kě yǐ kàn chū tā cái qì de jùn shuǎng yǔ sī zhì de huó pō。 qián liǎng shǒu zài xiě jǐng zhōng hái liú lù chū duì shí shì de yōu shāng。 dàn tā de shī zhōng yě yòu yī xiē sī xiǎng gǎn qíng hěn bù jiàn kāng de zuò pǐn， yòu de shī dài yòu nóng hòu de gè rén liáo dǎo shī yì de gǎn shāng qíng diào， quē fá lǐ xiǎng de guāng cǎi。 ér《 qiǎn huái》、《 zèng bié》、《 tàn huā》 děng shī， gèng shì zhuān xiě zhēng gē xiá jì de tuí fàng méi làn shēng huó。 yǐn jiǔ xiá jì shì táng dài wén rén zhōng liú xíng de fēng qì， dù mù de zhè lèi shī gèng wéi hòu dài wú xíng de wén rén men suǒ chēng dào。 zhè xiē zuò pǐn wú yí shì tā shī zhōng de zāo pò。
　　 dù mù zuò shī shì bǐ jiào zhòng shì sī xiǎng nèi róng de。 tā rèn wéi wén zhāng yìng“ yǐ yì wéi zhù， yǐ qì wéi fǔ， yǐ cí cǎi zhāng jù wéi bīng wèi” (《 dá zhuāng chōng shū》 )。 tā hěn tuī chóng lǐ dù， shuō“ lǐ dù fàn hào hào”，“ dù shī hán bǐ chóu lái dú， sì qiàn má gū yǎng chù sāo”。 tā de《 lǐ hè gē shī jí xù》 yī fāng miàn kěn dìng lǐ hè gē shī shì“ sāo zhī miáo yì”， tóng shí yě zhǐ chū tā quē fá《 lí sāo》 nà zhǒng“ yán jí jūn chén lǐ luàn”，“ yòu yǐ jī fā rén yì” de sī lǐ。 tā shuō zì jǐ de chuàng zuò shì“ kǔ xīn wéi shī， běn qiú gāo jué， bù wù qí lì， bù shè xí sú， bù jīn bù gǔ， chǔyú zhōng jiān” (《 xiàn shī qǐ》 )。 zhè xiē huà， kě yǐ kàn chū tā zài shī gē lǐ lùn shàng de zhù zhāng hé chuàng zuò shàng de jī jí zhuī qiú。 dàn zài chuàng zuò shí jiàn shàng， tā nà xiē yǐ huá lì cí zǎo xiě tuí fàng xiǎng lè shēng huó de shī， xiǎn rán hé“ bù wù qí lì， bù shè xí sú” de zhù zhāng shì zì xiāng máo dùn de。