| zì： | zǐ 'ān | ||||||
| jíguàn： | jiàng zhōu lóng mén | ||||||
yuèdòuwáng bózài散文天地dezuòpǐn!!! yuèdòuwáng bózài诗海dezuòpǐn!!! | |||||||
王勃wáng bó cái huá zǎo lù， 14 suì， yìng jǔ jí dì， hòu lái tā de cái huá gèng shì fēng máng bì lù， zài nà shí jiù yǔ yáng jiǒng、 lú zhào lín、 luò bīn wáng qí míng bìng chēng wéi chū táng sì jié。 qián fēng chū (666 nián ) wéi pèi wáng lǐ xián zhēng wéi wáng fǔ shì dú， liǎng nián hòu yīn xì wéi《 xí yīng wáng jī》 wén， bèi gāo zōng nù zhú chū fǔ。 suí jí chū yóu bā shǔ。 xián hēng sān nián (672 nián ) bǔ guó zhōu cān jūn， yīn shàn shā guān nú dāng zhū， yù shè chú míng。 qí fù yì shòulèi biǎn wéi jiāo zhǐ lìng。 shàng yuán 'èr nián (675 nián ) huò sān nián (676 nián )， wáng bó nán xià tàn qīn， dù hǎi nì shuǐ， jīng jì 'ér sǐ。 qí shī lì qiú bǎi tuō qí liáng de qǐ mí shī fēng， wén yě yòu míng， zhù míng de《 téng wáng gé xù》 jiù chū zì tā zhī shǒu。 jīn cún yòu《 wáng zǐ 'ān jí》。
guān yú wáng bó de shēng zú nián， yòu bù tóng de shuō fǎ。 yī zhǒng shuō fǎ gēn jù yáng jiǒng de《 wáng bó jí xù》。 shàng miàn shuō tā yú táng gāo zōng shàng yuán sān nián（ 676 nián） zú， nián 'èr shí bā suì。 jù cǐ tuī duàn， wáng bó shēng yú táng tài zōng zhēnguàn 'èr shí sān nián（ 649 nián）。 lìng yī zhǒng shuō fǎ gēn jù wáng bó zì jǐ xiě de《 chūn sī fù》：“ xián hēng 'èr nián， yú chūn qiū 'èr shí yòu 'èr。” xián hēng 'èr nián jí 671 nián。 jù cǐ， zé dāng shēng yú gāo zōng yǒng huī yuán nián（ 650 nián）。 xiàn zài dà duō shù xué zhě duō yǐ hòu yī zhǒng shuō fǎ wéi zhǔn， rèn wéi wáng bó shēng yú yǒng huī yuán nián（ 650 nián）， zú yú shàng yuán sān nián（ 676 nián）， shēng nián 27 suì。
shēng píng
wáng bó de wén xué zhù zhāng chóng shàng shí yòng， dāng shí wén tán shèng xíng yǐ shàng guān yí wéi dài biǎo de shī fēng，“ zhēng gòu xiān wēi， jìng wéi diāo kè”，“ gǔ qì dū jìn， gāng jiàn bù wén”， wáng bó“ sī gé qí bì， yòng guāng zhì yè”（ yáng jiǒng《 wáng bó jí xù》）。 tā chuàng zuò“ zhuàng 'ér bù xū， gāng 'ér néng rùn， diāo 'ér bù suì， àn 'ér mí jiān” de shī wén， duì zhuǎn biàn fēng qì qǐ liǎo hěn dà zuò yòng。 wáng bó de shī jīn cún 80 duō shǒu， fù hé xù、 biǎo、 bēi、 sòng děng wén， jīn cún 90 duō piān。 wáng bó de wén jí， jiào zǎo de yòu 20 juàn、 30 juàn、 27 juàn sān zhǒng běn zǐ， jiē bù chuán。
xiàn yòu míng chóng zhēn zhōng zhāng xiè sōu ji huì biān de《 wáng zǐ 'ān jí》 16 juàn； qīng tóng zhì jiá xū jiǎng qīng yì zhù《 wáng zǐ 'ān jí jiān zhù》， fēn wéi 20 juàn。 cǐ wài， yáng shǒu jìng《 rì běn fǎng shū zhì》 zhù lù juǎnzǐ běn gǔ chāo《 wáng zǐ 'ān wén》 1 juàn， bìng chāo lù qí zhōng yì wén 13 piān（ shí wéi 12 piān， qí zhōng 6 piān cán quē）。 luó zhèn yù《 yǒng fēng xiāng rén zá zhù xù biān》 yòu ji yòu《 wáng zǐ 'ān jí yì wén》 1 cè， gòng 24 piān， jí zēng yáng shì suǒ wú zhě 12 piān， qiě bǔ zú yáng shì suǒ lù 6 piān cán quē zhī wén。 luó shì xù wén zhōng hái tí jí rì běn jīng dū“ fù gāng jūn（ qiān cáng） bié cáng《 wáng zǐ 'ān jí》 juàn niàn jiǔ jí juàn sān shí”， àn rì běn jīng dū dì guó dà xué bù yǐng yìn táng chāo běn dì 1 jí yòu《 wáng bó jí cán》 2 juàn， zhù yún“ cún dì 'èr shí jiǔ zhì sān shí” , dāng jí fù gāng suǒ cáng běn。 qīng xuān tǒng sān nián (1911 nián ) kān yáo dà róng《 xī dào wèi zhāi jí》 yòu《 wáng zǐ 'ān nián pǔ》
guān yú wáng bó de shēng zú nián， zhì jīn shàng yòu qí shuō。 yáng jiǒng《 wáng bó jí xù》 shuō tā yú táng gāo zōng shàng yuán sān nián（ 676 nián） zú， nián 28 suì。 jù cǐ， wáng bó yìng shēng yú táng tài zōng zhēnguàn 'èr shí sān nián（ 649 nián）。 ér wáng bó《 chūn sī fù》 zài：“ xián hēng 'èr nián（ 671 nián）， yú chūn qiū 'èr shí yòu 'èr。” jù cǐ tuī suàn， zé dāng shēng yú gāo zōng yǒng huī yuán nián（ 650 nián）。 cǐ wéi wáng bó zì shù， dāng kě xìn， suǒ yǐ xiàn zài dà duō shù xué zhě rèn wéi wáng bó shēng yú yǒng huī yuán nián（ 650 nián）， zú yú shàng yuán sān nián（ 676 nián）， shēng nián 27 suì。 wáng bó shì chū táng shī tán shàng yī wèi fēi cháng yòu cái huá de shī rén， zhǐ huó liǎo 27 suì， què shí lìng rén tòng xī。
wáng bó zì yòu cōng huì hàoxué， wéi shí rén suǒ gōng rèn。《 jiù táng shū》 běn chuán wèi wáng bó：“ liù suì jiě zhǔwén， gòu sī wú zhì， cí qíng yīng mài， yǔ xiōng cái zǎo xiāng lèi， fù yǒu dù yì jiǎn cháng chēng zhī yuē： cǐ wáng shì sān zhū shù yě。” yòu yòu yáng jiǒng《 wáng bó jí xù》 shuō：“ jiǔ suì dú yán shì《 hàn shū》， zhuàn《 zhǐ xiá》 shí juàn。 shí suì bāo zōng liù jīng， chéng hū qī yuè， xuán rán tiān dé， zì fú yīn xùn。 shí shī bǎi nián zhī xué， xún rì jiān zhī， xī rén qiānzǎi zhī jī， lì tán kě jiàn。” tài cháng bó liú gōng chēng wáng bó wéi shén tóng。 táng gāo zōng lín dé yuán nián（ 664 nián）， wáng bó shàng shū yòu xiāng liú xiáng dào， zhōng yòu“ suǒ yǐ kāng kǎi yú jūn hóu zhě， yòu qì cún hū xīn 'ěr” zhī yǔ， qiú liú xiáng dào biǎo jiàn。 liú jí biǎo jiàn yú cháo， wáng bó nǎi yìng lín dé sān nián（ 666 nián） zhì kē， duì cè gāo dì， bèi shòu yú cháo sàn láng zhī zhí。 cǐ shí de wáng bó， cái 14 suì， shàng shì yī shàonián。
pèi wáng lǐ xián wén wáng bó zhī míng， zhào wáng bó wéi pèi fǔ xiū zhuàn， shí fēn 'ài zhòng tā。 dāng shí zhū wáng jīng cháng dǒu jī wéi lè， wáng bó nào zhe wán， xiě liǎo yī piān《 xí yīng wáng jī》， bù liào jìng yīn cǐ lí huò， táng gāo zōng rèn wéi shì shǐ zhū wáng nào máo dùn， jiāng wáng bó gǎn chū pèi wáng fǔ。 qí shí wáng bó cǐ cì shòu dǎ jī， bìng fēi zhēn de yīn《 xí yīng wáng jī》 ér chù nù gāo zōng， ér shì yīn cái gāo bèi jí， suǒ yǐ yáng jiǒng《 wáng bó jí xù》 shuō tā“ lín xiù bù róng， xún fǎn chū fú”。 wáng bó bèi gǎn chū pèi wáng fǔ hòu， biàn qù yóu shǔ， yǔ yáng jiǒng děng fàng kuàng shī jiǔ， chí qíng yú wén chǎng。《 jiù táng shū · yáng jiǒng chuán》 shuō：“ jiǒng yǔ wáng bó、 lú zhào lín、 luò bīn wáng yǐ wén cí qí míng， hǎi nèi chēng wéi wáng yáng lú luò， yì hào wéi sì jié。”
“ chū táng sì jié”， zài zhōng guó wén xué shǐ shàng shì yī gè fēi cháng zhù míng de jí tuán。 zuò wéi yī gè jí tuán， tā men fǎn duì liù cháo yǐ lái tuí fèi qǐ lì de fēng qì，“ sī gé qí bì， yòng guāng zhì yè”， zhì lì yú gǎi gé liù cháo wén fēng， tí chū yī xiē gé xīn yì jiàn， kāi shǐ bǎ shī wén cóng gōng tíng yǐn xiàng shì jǐng， cóng tái gé yí dào jiāng shān hé biān sài， tí cái kuò dà liǎo， fēng gé yě jiào qīng xīn gāng jiàn， duì yú gé chú qí liáng yú fēng、 kāi chuàng táng shī xīn qì xiàng， qǐ liǎo zhòng yào de zuò yòng。 jīng guò tā yǔ tóng shí dài de rén de nǔ lì，“ cháng fēng yī zhèn， zhòng yìn zì yǎn， jī nián qǐ suì， yīzhāo qīng kuò”， yǐ dú jù tè sè de wén fēng， diàn dìng liǎo tā zài zhōng guó wén xué shǐ shàng de dì wèi。 jiǎng zhōng guó wén xué shǐ， yóu qí shì táng dài wén xué shǐ， méi yòu bù jiǎng dào yáng jiǒng、 lú zhào lín、 luò bīn wáng de。
wáng bó suǒ yù dào de dì 'èr cì dǎ jī， shì zài guó zhōu cān jūn rèn shàng shā sǐ zì jǐ suǒ nì cáng de guān nú 'ér fàn zuì。 xián hēng 'èr nián（ 671 nián） qiū dōng huò dì 'èr nián nián chū， wáng bó cóng shǔ dì fǎn huí cháng 'ān cān jiā kē xuǎn。 tā de péng yǒu líng jì yǒu dāng shí wéi guó zhōu sī fǎ， shuō guó zhōu yào wù fēng fù， ér tā zhī yī shí yào cǎo， biàn wèitā zài guó zhōu móu dé yī gè xiǎo xiǎo de cān jūn zhī zhí。 jiù zài tā rèn guó zhōu cān jūn qī jiān， yòu gè jiào cáo dá de guān nú fàn zuì， tā jiāng zuì fàn cáng nì qǐ lái， hòu lái yòu pà zǒu lòu fēng shēng， biàn shā sǐ cáo dá yǐ liǎo qí shì， jiēguǒ yīn cǐ 'ér fàn liǎo sǐ zuì。 xìng kuī yù dà shè， méi yòu bèi chǔsǐ。 cǐ shì shèn wéi qīqiao， wáng bó wèishénme yào bǎo hù zuì fàn cáo dá， jì cáng nì bǎo hù yòu zěn néng jiāng qí shā sǐ。 jù xīn jiù《 táng shū》 suǒ zài， wáng bó cǐ cì bèi huò， shì yīn qíng cái 'ào wù， wéi tóng liáo suǒ jí。 guān nú cáo dá shì， yòu rén huái yí wéi tóng liáo shè jì gòu xiàn wáng bó， huò zhě chún shǔ wū xiàn， bù wú dào lǐ。 zǒng zhī wáng bó liǎng cì zāo shòu dǎ jī， dū yǔ tā de cái huá chāo rén yòu guān。
zhè cì bèi huò， suī yù shè wèi diū diào xìng mìng， dàn xuān gào liǎo tā shì tú de zhōng jié， yě lián lěi liǎo tā de fù qīn。 wáng fú zhì yīn 'ér zǐ wáng bó fàn zuì， bèi biǎn wéi jiāo zhǐ xiàn lìng， yuǎn zhé dào nán huāng zhī wài。 wáng bó yuǎn xíng dào jiāo zhǐ qù kàn wàng fù qīn， tú zhōng nì shuǐ 'ér sǐ， cóng 'ér jié shù liǎo tā nián qīng de shēng mìng。 wáng bó de sǐ， shì dù shuǐ shí yùnàn bù xìng 'ér sǐ， hái shì zì shā， wú cóng chá kǎo， zǒng guī shì huái zhe yī qiāng chóu fèn lí kāi rén shì de。
wáng bó shī wén jù jiā， bù kuì wéi sì jié zhī guān， zài niǔ zhuǎn qí liáng yú fēng、 kāi chuàng táng shī shàng gōng láo yóu dà， wéi hòu shì liú xià liǎo yī xiē bù xiǔ míng piān。 tā de wǔ yán lǜ shī《 sòng dù shàofǔ zhī rèn shǔ zhōu》， chéng wéi zhōng guó shī gē shǐ shàng de jié zuò， jiǔ wéi rén men suǒ chuán sòng，“ hǎi nèi cún zhī jǐ， tiān yá ruò bǐ lín” yǐ chéng wéi qiān gǔ míng jù， zhì jīn cháng bèi rén men yǐn yòng。 ér wáng bó zuì wéi rén suǒ chēng dào、 qiān bǎi nián lái bèi chuán wéi jiā huà de， shì tā zài téng wáng gé jí xí suǒ fù《 téng wáng gé xù》。 duì cǐ shì，《 táng zhí yán》 suǒ jì zuì xiáng。
shàng yuán 'èr nián（ 675 nián） qiū， wáng bó qián wǎng jiāo zhǐ kàn wàng fù qīn， lù guò nán chāng shí， zhèng gǎn shàng dū dū yán bó yǔ xīn xiū téng wáng gé chéng， chóngyáng rì zài téng wáng gé dà yàn bīn kè。 wáng bó qián wǎng bài jiàn， yán dū dū zǎo wén tā de míng qì， biàn qǐng tā yě cān jiā yàn huì。 yán dū dū cǐ cì yàn kè， shì wéi liǎo xiàng dà jiā kuā yào nǚ xù mèng xué shì de cái xué。 ràng nǚ xù shì xiān zhǔn bèi hǎo yī piān xù wén， zài xí jiān dāng zuò jí xīng suǒ zuò shū xiě gěi dà jiā kàn。 yàn huì shàng， yán dū dū ràng rén ná chū zhǐ bǐ， jiǎ yì qǐng zhū rén wéi zhè cì shèng huì zuò xù。 dà jiā zhī dào tā de yòng yì， suǒ yǐ dū tuī cí bù xiě， ér wáng bó yǐ yī gè 'èr shí jǐ suì de qīng nián wǎn bèi， jìng bù tuī cí， jiē guò zhǐ bǐ， dāng zhòng huī bǐ 'ér shū。 yán dū dū lǎo dà bù gāo xīng， fú yī 'ér qǐ， zhuǎn rù zhàng hòu， jiào rén qù kàn wáng bó xiě xiē shénme。 tīng shuō wáng bó kāi shǒu xiě dào“ yù zhāng gù jùn， hóng dū xīn fǔ”， dū dū biàn shuō： bù guò shì lǎo shēng cháng tán。 yòu wén“ xīng fēn yì zhěn， dì jiē héng lú”， chén yín bù yǔ。 děng tīng dào“ luò xiá yǔ gū wù qí fēi， qiū shuǐ gòng cháng tiān yī sè”， dū dū bù dé bù tàn fú dào：“ cǐ zhēn tiān cái， dāng chuí bù xiǔ！”。《 táng cái zǐ chuán》 zé jì dào：“ bó xīn rán duì kè cāo gū， qǐng kè 'ér jiù， wén bù jiā diǎn， mǎn zuò dà jīng。”
《 táng zhí yán》 děng shū suǒ jì， huò zhě yòu xiē kuā zhāng， dàn wáng bó《 téng wáng gé xù》， què shí wéi bù xiǔ zhī míng piān。 wáng bó yú nán chāng yán dū dū yàn shàng fù《 téng wáng gé xù》 de jiā huà。 shí nǎi zhōng guó wén xué shǐ shàng zuì wéi dòng rén de gù shì。《 xīn táng shū》 běn chuán shuō wáng bó“ zhǔwén， chū bù jīng sī， xiān mó mò shù shēng， zé hān yǐn， yǐn bèi fù miàn wò， jí wù， yuán bǐ chéng piān， bù yì yī zì。” táng rén duàn chéng shì《 yǒu yáng zá zǔ》 yě shuō；“ wáng bó měi wéi bēi sòng， xiān mó mò shù shēng， yǐn bèi fù miàn wò， hū qǐ yī bǐ shǔzhī， chū bù cuàn diǎn， shí rén wèi zhī fù gǎo。” jù cǐ kě zhī wáng bó wén sī mǐn jié， téng wáng gé shàng jí xīng 'ér fù qiān gǔ míng piān， bìng fēi xū chuán。
wáng bó zuò wéi gǔ dài yī wèi jí fù cái huá de zuò jiā， wèi jí 'ér lì zhī nián biàn shì qù， shí zài shì zhōng guó wén xué de yī dà sǔn shī。
zhù zuò
wáng bó suī rán zhǐ huó liǎo 27 gè chūn qiū， dàn zhù shù réng hěn duō， céng zhuàn《 hàn shū zhǐ xiá》 shí juàn，《 zhōu yì fā huī》 wǔ juàn，《 cì lùn yǔ》 shí juàn，《 zhōu zhōng zuǎn xù》 wǔ juàn，《 qiān suì lì》 ruò gān juàn， kě xī jiē yì shī。 jīn suǒ chuán zhě， wéi《 wáng zǐ 'ān jí》 16 juàn， yě fēi quán běn。 hé lín tiān jiào shòu diǎn xiào zhěng lǐ de《 zhòng dìng xīn xiào wáng zǐ 'ān jí》， shōu lù liǎo ji zì rì běn de yī xiē yì wén， yǐ yóu shān xī rén mín chū bǎn shè chū bǎn。
téng wáng gé xù
zuò zhě： [ táng ] wáng bó
téng wáng gé jiǎn jiè： shì táng gāo zǔ de 'ér zǐ téng wáng lǐ yuán yīng rèn hóng zhōu dū dū shí xiū jiàn de， jiù zhǐ zài jīn jiāng xī nán chāng gàn jiāng zhī bīn， gāo zōng shí， hóng zhōu dū dū yán mǒu chóngxiū cǐ gé bìng yú shàng yuán 'èr nián（ 675） de chóngjiǔ rì， zài téng wáng gé huān yàn qún kè。
yù zhāng（ hàn chēng wéi“ nán chāng” yīn 'ér shuō chéng gù jùn） gù jùn， hóng dū xīn fǔ（ táng chū gǎi chēng wéi“ hóng zhōu” yīn 'ér shuō chéng xīn fǔ）。 xīng fēn yì zhěn， dì jiē héng lú。 jīn sān jiāng 'ér dài wǔ hú， kòng mán jīng 'ér yǐn 'ōu yuè。 wù huá tiān bǎo， lóng guāng shè niú dǒu zhī xū； rén jié dì líng， xú rú xià chén fān zhī tà。 xióng zhōu wù liè， jùn cǎi xīng chí。 tái huáng zhěn yí xià zhī jiāo， bīn zhù jìn dōng nán zhī měi。 dū dū yán gōng zhī yǎ wàng， qǐ jǐ yáo lín； yǔ wén xīn zhōu zhī yì fàn， chān wéi zàn zhù。 shí xún xiūjià ( xiá )， shèng yǒu rú yún， qiān lǐ féng yíng， gāo péng mǎn zuò。 téng jiāo qǐ fèng， mèng xué shì zhī cí zōng； zǐ diàn qīng shuāng， wáng jiāng jūn zhī wǔ kù。 jiā jūn zuò zǎi， lù chū míng qū； tóng zǐ hé zhī， gōng féng shèng jiàn！
shí wéi jiǔ yuè， xù shǔ sān qiū。 lǎoshuǐ jìn 'ér hán tán qīng， yān guāng níng 'ér mù shān zǐ。 yǎn cān fēi yú shàng lù， fǎng fēng jǐng yú chóngē。 lín dì zǐ zhī cháng zhōu， dé tiān rén（ yī zuò“ xiān rén”） zhī jiù guǎn。 céng tái（ yī zuò“ céng luán） sǒng cuì， shàng chū chóngxiāo； fēi gé xiáng（ yī zuò“ liú”） dān， xià lín wú dì。 hè tīng fú zhǔ， qióng dǎo yǔ zhī yíng huí， guì diàn lán gōng， liè ( yī zuò " jí ") gāng luán zhī tǐ shì。
pī xiù tà， fǔ diāo méng， shān yuán kuàng qí yíng shì， chuān zé yū qí hài zhǔ。 lǘ yán pū dì， zhōng míng dǐng shí zhī jiā； gě jiàn mí jīn， qīng què huáng lóng zhī zhóu。 yún xiāo（ yī zuò“ xiāo”） yǔ jì， cǎi chè qū míng。 luò xiá yǔ gū wù qí fēi， qiū shuǐ gòng cháng tiān yī sè。 yú zhōu chàng wǎn， xiǎng qióng péng lí zhī bīn， yàn zhèn jīng hán， shēng duàn héng yáng zhī pǔ。 yáo jīn（ yī zuò“ yín”） fǔ chàng， yì xīng chuán fēi。 shuǎng lái fā 'ér qīng fēng shēng， xiān gē níng 'ér bái yún 'è。 huī yuán lǜ zhú， qì líng péng zé zhī zūn； yè shuǐ zhū huá， guāng zhào lín chuān zhī bǐ。
sì měi jù， èr nán bìng。 qióng dì miǎn yú zhōng tiān， jí yú yóu yú xiá rì。 tiān gāo dì jiǒng， jué yǔ zhòu zhī wú qióng； xīng jìn bēi lái， shí yíng xū zhī yòu shù。 wàng cháng 'ān yú rì xià， mù wú huì yú yún jiān。 dì shì jí 'ér nán míng shēn， tiān zhù gāo 'ér běi chén yuǎn。 guān shān nán yuè， shuí bēi shī lù zhī rén？ píng shuǐ xiāng féng， jìn shì tā xiāng zhī kè。 huái dì hūn 'ér bù jiàn， fèng xuān shì yǐ hé nián？
jiē hū！ shí yùn bù qí， mìng tú duō chuǎn。 féng táng yì lǎo， lǐ guǎng nán fēng。 qū jiǎ yì yú cháng shā， fēi wú shèng zhù； cuàn liáng hóng yú hǎi qū， qǐ fá míng shí？ suǒ lài jūn zǐ jiàn jī（ yī zuò“ ān pín”）， dá rén zhī mìng。 lǎo dāng yì zhuàng， níng yí bái shǒu zhī xīn？ qióng qiě yì jiān， bù zhuì qīng yún zhī zhì。 zhuó tān quán 'ér jué shuǎng， chù hé zhé yǐ yóu huān。 běi hǎi suī shē， fú yáo kě jiē； dōng yú yǐ shì， sāng yú fēi wǎn。 mèng cháng gāo jié， kōng huái bào guó zhī qíng； ruǎn jí chāng kuáng， qǐ xiào qióng tú zhī kū？
bó sān chǐ wēi mìng， yī jiè shū shēng。 wú lù qǐng yīng， děng zhōng jūn zhī ruòguàn； yòuhuái tóu bǐ， ài（ yī zuò“ mù”） zōng què zhī cháng fēng。 shè zān hù yú bǎi líng， fèng chén hūn yú wàn lǐ。 fēi xiè jiā zhī bǎo shù， jiē mèng shì zhī fāng lín。 tā rì qū tíng， dāo péi lǔ（ yī zuò“ lǐ”） duì； jīn cí pěng mèi， xǐ tuō lóng mén。 yáng yì bù féng， fǔ líng yún 'ér zì xī； zhōng qī jì yù， zòu liú shuǐ yǐ hé cán？
wū hū！ shèng dì bù cháng， shèng yán nán zài。 lán tíng yǐ yǐ， zǐ zé qiū xū。 lín bié zèng yán， xìng chéng 'ēn yú wěi jiàn； dēng gāo zuò fù， shì suǒ wàng yú qún gōng。 gǎn jié bǐ huái， gōng shū duǎn yǐn， yī yán jūn fù， sì yùn jù chéng。 qǐng sǎ pān jiāng， gè qīng lù hǎi yún 'ěr！
（ fù wén zhōng“ sì yùn” rú xià）
téng wáng gé shī
téng wáng gāo gé lín jiāng zhǔ， pèi yù míng luán bà gē wǔ；
huà dòng cháo fēi nán pǔ yún， zhū lián mù juàn xī shān yǔ；
xián yún tán yǐng rì yōu yōu， wù huàn xīng yí jǐ dù qiū；
gé zhōng dì zǐ jīn hé zài， jiàn wài cháng jiāng kōng zì liú！
jiāng nán sān dà míng lóu
téng wáng gé yuè yáng lóu huáng hè lóu
wáng bó zhī sǐ
biān jù： gāo fēng
dǎo yǎn： zhèng dà shèng
zhù yào yǎn yuán： liú xiǎo fēng、 chí huá qióng
táng cháo chū nián， shī rén wáng bó cái míng dǐng shèng， míng guān " chū táng sì jié " zhī shǒu。 yīn yī piān bǐ mò yóu xì de《 xí yīng wáng jī》 ér fěi shēng cháo yě。 táng gāo zōng rèn wéi cǐ piān yì yú tiǎo bō líjiàn， qīn mìng jiāng tā zhú chū cháng 'ān。 liù nián hòu， wáng bó sī zì cáng nì zuì nú cáo dá， bèi tóng liáo gào fā。 cáo dá cù sǐ zài wáng bó fǔ nèi， " shàn shā guān nú "， yǐ táng lǜ， fàn sǐ zuì。 wáng bó zhī fù yīn shòu lěi jí， bèi biǎn guān zhì jiāo zhǐ（ jīn yuè nán běi bù） wéi lìng。
zài shān shuǐ zhōu jí zhī jiān， wáng bó xiè hòu liǎo yī wèi yīng mài ruì zhì yòu xiá yǐn zhī fēng de lǎo chuán gōng qiū shuǐ wēng， zhè duǎn zàn de wàng nián zhī jiāo què shì bì shēng de mò nì zhī yīn。 tā shēn hòu， shì jǐn jǐn zhuī zōng、 jué yì yào wéi fū bào chóu de cáo dá zhī qī； tā miàn duì de luò xiá gū niàn， shì yī wèi yīn zhōng 'ài tā de yī piān qíng gē《 tóng què jì》 ér bèi biǎn chū gōng tíng、 liú luò mín jiān de wǔ jì。 luò xiá jī yù chéng jí、 jiāng bù jiǔ yú rén shì， wáng bó yì yù wǎn jiù tā de shēng mìng què kǔ yú méi yòu mǎi yào de yín liǎng。 dé qiū shuǐ wēng de dǐng lì xiāng zhù， wáng bó " jiè dé " yī fān shùn fēng gǎn fù nán chāng téng wáng gé、 qù cān jiā xuán shǎng bái jīn de chóngyáng shī huì。
téng wáng gé shàng， sù rú huì cuì míng jiā yún jí， ér zuì wéi niánshào de bù sù zhī kè wáng bó guǒ rán wén jīng sì zuò， xiě xià " luò xiá yǔ gū wù qí fēi qiū shuǐ gòng cháng tiān yī sè " de qiān gǔ jiā jù， yíng dé liǎo shǎng jīn。 dàn fāng yào què wèi néng jiù huó kǔ mìng de luò xiá ……
tóng nián nián mò， wáng bó xíng zhì nán hǎi。 rén shēng wú fēi shì yī cì yuǎn xíng， lì jīng shēng sǐ jù sàn、 qí qíng liú zhuǎn de wáng bó bǎi gǎn jiāo jí…… làng màn bù jī de shī rén kǎi rán dǎo hǎi zì jìn， shí nián zhǐ yòu 26 suì。 hòu shì de rén men zhǐ zhī《 téng wáng gé xù》 wén cǎi de bù xiǔ， què bù zhī dāng shí wáng bó duì lǚ tú shàng píng shuǐ xiāng féng de zhī jǐ de huái niàn。
xiě zuò bèi jǐng
téng wáng gé yīn téng wáng lǐ yuán yīng dé míng。 lǐ yuán yīng shì táng gāo zǔ lǐ yuān de yòu zǐ， táng tài zōng lǐ shì mín de dì dì， jiāo shē yín yì， pǐn xíng bù duān， háo wú zhèng jì kě yán。 dàn tā jīng tōng gē wǔ， shàn huà hú dié， hěn yòu yì shù cái qíng。 tā xiū jiàn téng wáng gé， yě shì wèile gē wǔ xiǎng lè de xū yào。 zhè zuò jiāng nán míng lóu jiàn yú táng cháo fán shèng shí qī， yòu yīn wáng bó de yī piān《 téng wáng gé xù》 ér hěn kuài chū míng。 hán yù zài《 xīn xiū téng wáng gé jì》 zhōng shuō：“ yù shàoshí， zé wén jiāng nán duō lín guān zhī měi， ér téng wáng gé dú wéi dì yī， yòu guī wěi jué tè zhī chēng。”
《 téng wáng gé xù》 quán chēng《 qiū rì dēng hóng fǔ téng wáng gé jiàn bié xù》， yòu míng《 téng wáng gé shī xù》《 yàn téng wáng gé xù》， xiě yú hé shí， yòu liǎng zhǒng shuō fǎ。 táng mò wǔ dài shí rén wáng dìng bǎo de《 táng zhí yán》 shuō：“ wáng bó zhù《 téng wáng gé xù》， shí nián shí sì。” nà shí， wáng bó de fù qīn kě néng rèn liù hé xiàn ( jīn shǔ jiāng sū ) lìng， wáng bó fù liù hé jīng guò hóng zhōu。 yòu zhè piān xù wén zhōng yòu“ tóng zǐ hé zhī， gōng féng shèng jiàn” zhī yǔ， yě kě zuǒ zhèng。 yuán dài xīn wén fáng《 táng cái zǐ chuán》 rèn wéi《 téng wáng gé xù》 shì shàng yuán 'èr nián (675) wáng bó qián wǎng jiāo zhǐ ( zài xiàn zài yuè nán hé nèi xī běi ) kàn wàng fù qīn ( nà shí tā fù qīn rèn jiāo zhǐ xiàn lìng )， lù guò nán chāng shí suǒ zuò。 cóng zhè piān xù wén nèi róng de bó dà、 cí cǎi de fù shàn lái kàn， gèng xiàng shì chéng nián zuò pǐn。“ tóng zǐ” bù yī dìng jiù shì zhǐ xiǎo hái， yě kě yǐ shì biǎo shì zì jǐ nián qīng wú zhī de qiān cí。 hé kuàng xù wén zhōng yòu“ wú lù qǐng yīng， děng zhōng jūn zhī ruòguàn” de huà，“ ruòguàn” shì zhǐ 'èr shí suì。 suǒ yǐ， guān yú xiě zuò shí jiān， kè wén de zhù shì jiě shuō cǎi yòng hòu yī zhǒng shuō fǎ。
《 xīn táng shū · wén yì chuán》 jì téng wáng gé shī huì wéi：“ jiǔ yuè jiǔ rì dū dū dà yàn téng wáng gé， sù mìng qí xù zuò xù yǐ kuā kè， yīn chū zhǐ bǐ biàn qǐng kè， mò gǎn dāng， zhì bó， fàn rán bù cí。 dū dū nù， qǐ gēngyī， qiǎn lì sì qí wén zhé bào。 yī zài bào， yǔ yì qí， nǎi jué rán yuē： ‘ tiān cái yě ! ’ qǐng suì chéng wén， jí huān bà。” kě jiàn dāng shí wáng bó nián qīng qì shèng， cái huá héng yì， huī háo pō mò， yǔ jīng sì zuò de qíng jǐng。
wáng bó， zì zǐ 'ān， jiàng zhōu lóng mén（ jīn shān xī shěng hé jīn xiàn） rén， chū táng sì jié zhī yī。 wáng bó wéi suí mò dà rú wáng tōng de sūn zǐ， wáng tōng shēng 'èr zǐ， cháng míng fú jiāo， cì míng fú zhì， fú zhì jí wáng bó zhī fù， céng chū rèn tài cháng bó shì、 yōng zhōu sī gōng、 jiāo zhǐ xiàn lìng、 liù hé xiàn lìng、 qí zhōu zhǎngshǐ děng zhí。 kě zhī wáng bó shēng cháng yú shū xiāng zhī jiā。
guān yú wáng bó de shēng zú nián， zhì jīn shàng yòu qí shuō。 yáng jiǒng《 wáng bó jí xù》 shuō tā yú táng gāo zōng shàng yuán sān nián（ 676 nián） zú， nián 28 suì。 jù cǐ， wáng bó yìng shēng yú táng tài zōng zhēnguàn 'èr shí sān nián（ 649 nián）。 ér wáng bó《 chūn sī fù》 zài：“ xián hēng 'èr nián（ 671 nián）， yú chūn qiū 'èr shí yòu 'èr。” jù cǐ tuī suàn， zé dāng shēng yú gāo zōng yǒng huī yuán nián（ 65O nián）。 cǐ wéi wáng bó zì shù， dāng kě xìn， suǒ yǐ xiàn zài dà duō shù xué zhě rèn wéi wáng bó shēng yú yǒng huī yuán nián（ 650 nián）， zú yú shàng yuán sān nián（ 676 nián）， shēng nián 27 suì。 wáng bó shì chū táng shī tán shàng yī wèi fēi cháng yòu cái huá de shī rén， zhǐ huó liǎo 27 suì， què shí lìng rén tòng xī。
wáng bó zì yòu cōng huì hàoxué， wéi shí rén suǒ gōng rèn。《 jiù táng shū》 běn chuán wèi wáng bó：“ liù suì jiě zhǔwén， gòu sī wú zhì， cí qíng yīng mài， yǔ xiōng cái zǎo xiāng lèi， fù yǒu dù yì jiǎn cháng chēng zhī yuē： cǐ wáng shì sān zhū shù yě。” yòu yòu yáng jiǒng《 wáng bó jí xù》 shuō：“ jiǔ suì dú yán shì《 hàn shū》， zhuàn《 zhǐ xiá》 shí juàn。 shí suì bāo zōng liù jīng， chéng hū qī yuè， xuán rán tiān dé， zì fú yīn xùn。 shí shī bǎi nián zhī xué， xún rì jiān zhī， xī rén qiānzǎi zhī jī， lì tán kě jiàn。” tài cháng bó liú gōng chēng wáng jì wéi shén tóng。 táng gāo zōng lín dé yuán nián（ 664 nián）， wáng bó shàng shū yòu xiāng liú xiáng dào， zhōng yòu“ suǒ yǐ kāng kǎi yú jūn hóu zhě， yòu qì cún hū xīn 'ěr” zhī yǔ， qiú liú xiáng dào biǎo jiàn。 liú jí biǎo jiàn yú cháo， wáng bó nǎi yìng lín dé sān nián（ 666 nián） zhì kē， duì cè gāo dì， bèi shòu yú cháo sàn láng zhī zhí。 cǐ shí de wáng bó， cái 14 suì， shàng shì yī shàonián。
pèi wáng lǐ xián wén wáng bó zhī míng， zhào wáng bó wéi pèi fǔ xiū zhuàn， shí fēn 'ài zhòng tā。 dāng shí zhū wáng jīng cháng dǒu jī wéi lè， wáng bó nào zhe wán， xiě liǎo yī piān《 xí zhōu wáng jī》， bù liào jìng yīn cǐ lí huò， táng gāo zōng rèn wéi shì shǐ zhū wáng nào máo dùn， jiāng wáng bó gǎn chū pèi wáng fǔ。 qí shí wáng bó cǐ cì shòu dǎ jī， bìng fēi zhēn de yīn《 xí zhōu wáng jī》 ér chù nù gāo zōng， ér shì yīn cái gāo bèi jí， suǒ yǐ yáng jiǒng《 wáng bó jí xù》 shuō tā“ lín xiù bù róng， xún fǎn chū fú”。 wáng bó bèi gǎn chū pèi wáng fǔ hòu， biàn qù yóu shǔ， yǔ yáng jiǒng děng fàng kuàng shī jiǔ， chí qíng yú wén chǎng。《 jiù táng shū · yáng jiǒng chuán》 shuō：“ jiǒng yǔ wáng bó、 lú zhào lín、 luò bīn wáng yǐ wén cí qí míng， hǎi nèi chēng wéi wáng yáng lú luò， yì hào wéi sì jié。”
chū táng sì jié， zài zhōng guó wén xué shǐ shàng shì yī gè fēi cháng zhù míng de jí tuán。 zuò wéi yī gè jí tuán， tā men fǎn duì liù cháo yǐ lái tuí fèi qǐ lì de fēng qì， tí chū yī xiē gé xīn yì jiàn， kāi shǐ bǎ shī wén cóng gōng tíng yǐn xiàng shì jǐng， cóng tái gé yí dào jiāng shān hé biān sài， tí cái kuò dà liǎo， fēng gé yě jiào qīng xīn gāng jiàn， duì yú gé chú qí liáng yú fēng、 kāi chuàng táng shī xīn qì xiàng， qǐ liǎo zhòng yào de zuò yòng。 jiǎng zhōng guó wén xué shǐ， yóu qí shì táng dài wén xué shǐ， méi yòu bù jiǎng dào wáng yáng lú luò de。
wáng bó suǒ yù dào de dì 'èr cì dǎ jī， shì zài guó zhōu cān jūn rèn shàng shā sǐ zì jǐ suǒ nì cáng de guān nú 'ér fàn zuì。 xián hēng 'èr nián（ 671 nián） qiū dōng huò dì 'èr nián nián chū， wáng bó cóng shǔ dì fǎn huí cháng 'ān cān jiā kē xuǎn。 tā de péng yǒu líng jì yǒu dāng shí wéi guó zhōu sī fǎ， shuō guó zhōu yào wù fēng fù， ér tā zhī yī shí yào cǎo， biàn wèitā zài guó zhōu móu dé yī gè xiǎo xiǎo de cān jūn zhī zhí。 jiù zài tā rèn guó zhōu cān jūn qī jiān， yòu gè jiào cáo dá de guān nú fàn zuì， tā jiāng zuì fàn cáng nì qǐ lái， hòu lái yòu pà zǒu lòu fēng shēng， biàn shā sǐ cáo dá yǐ liǎo qí shì， jiēguǒ yīn cǐ 'ér fàn liǎo sǐ zuì。 xìng kuī yù dà shè， méi yòu bèi chǔsǐ。 cǐ shì shèn wéi qīqiao， wáng bó wèishénme yào bǎo hù zuì fàn cáo dá， jì cáng nì bǎo hù yòu zěn néng jiāng qí shā sǐ。 jù xīn jiù《 táng shū》 suǒ zài， wáng bó cǐ cì bèi huò， shì yīn qíng cái 'ào wù， wéi tóng liáo suǒ jí。 guān nú cáo dá shì， yòu rén huái yí wéi tóng liáo shè jì gòu xiàn wáng bó， huò zhě chún shǔ wū xiàn， bù wú dào lǐ。 zǒng zhī wáng bó liǎng cì zāo shòu dǎ jī， dū yǔ tā de cái huá chāo rén yòu guān。
zhè cì bèi huò， suī yù shè wèi diū diào xìng mìng， dàn xuān gào liǎo tā shì tú de zhōng jié， yě lián lěi liǎo tā de fù qīn。 wáng fú zhì yīn 'ér zǐ wáng bó fàn zuì， bèi biǎn wéi jiāo zhǐ xiàn lìng， yuǎn zhé dào nán huāng zhī wài。 wáng bó yuǎn xíng dào jiāo zhǐ qù kàn wàng fù qīn， tú zhōng nì shuǐ 'ér sǐ， cóng 'ér jié shù liǎo tā nián qīng de shēng mìng。 wáng bó de sǐ， shì dù shuǐ shí yùnàn bù xìng 'ér sǐ， hái shì zì shā， wú cóng chá kǎo， zǒng guī shì huái zhe yī qiāng chóu fèn lí kāi rén shì de。
wáng bó shī wén jù jiā， bù kuì wéi sì jié zhī shǒu， zài niǔ zhuǎn qí liáng yú fēng、 kāi chuàng táng shī shàng gōng láo yóu dà， wéi hòu shì liú xià liǎo yī xiē bù xiǔ míng piān。 tā de wǔ yán lǜ shī《 sòng dù shàofǔ zhī rèn shǔ zhōu》， chéng wéi zhōng guó shī gē shǐ shàng de jié zuò， jiǔ wéi rén men suǒ chuán sòng，“ hǎi nèi cún zhī jǐ， tiān yá ruò bǐ lín” yǐ chéng wéi qiān gǔ míng jù， zhì jīn cháng bèi rén men yǐn yòng。 ér wáng bó zuì wéi rén suǒ chēng dào、 qiān bǎi nián lái bèi chuán wéi jiā huà de， shì tā zài téng wáng gé jí xí suǒ fù《 téng wáng gé xù》。 duì cǐ shì，《 táng zhí yán》 suǒ jì zuì xiáng。
shàng yuán 'èr nián（ 675 nián） qiū， wáng bó qián wǎng jiāo zhǐ kàn wàng fù qīn， lù guò nán chāng shí， zhèng gǎn shàng dū dū yán bó yǔ xīn xiū téng wáng gé chéng， chóngyáng rì zài téng wáng gé dà yàn bīn kè。 wáng bó qián wǎng bài jiàn， yán dū dū zǎo wén tā de míng qì， biàn qǐng tā yě cān jiā yàn huì。 yán dū dū cǐ cì yàn kè， shì wéi liǎo xiàng dà jiā kuā yào nǚ xù mèng xué shì de cái xué。 ràng nǚ xù shì xiān zhǔn bèi hǎo yī piān xù wén， zài xí jiān dāng zuò jí xīng suǒ zuò shū xiě gěi dà jiā kàn。 yàn huì shàng， yán dū dū ràng rén ná chū zhǐ bǐ， jiǎ yì qǐng zhū rén wéi zhè cì shèng huì zuò xù。 dà jiā zhī dào tā de yòng yì， suǒ yǐ dū tuī cí bù xiě， ér wáng bó yǐ yī gè 'èr shí jǐ suì de qīng nián wǎn bèi， jìng bù tuī cí， jiē guò zhǐ bǐ， dāng zhòng huī bǐ 'ér shū。 yán dū dū lǎo dà bù gāo xīng， fú yī 'ér qǐ， zhuǎn rù zhàng hòu， jiào rén qù kàn wáng bó xiě xiē shénme。 tīng shuō wáng bó kāi shǒu xiě dào“ nán chāng gù dū， hóng dū xīn fǔ”， dū dū biàn shuō： bù guò shì lǎo shēng cháng tán。 yòu wén“ xīng fēn yì zhěn， dì jiē héng lú”， chén yín bù yǔ。 děng tīng dào“ luò xiá yǔ gū wù qí fēi， qiū shuǐ gòng cháng tiān yī sè”， dū dū bù dé bù tàn fú dào：“ cǐ zhēn tiān cái， dāng chuí bù xiǔ！”。《 táng cái zǐ chuán》 zé jì dào：“ bó xīn rán duì kè cāo gū， qǐng kè 'ér jiù， wén bù jiā diǎn， mǎn zuò dà jīng。”
《 táng zhí yán》 děng shū suǒ jì， huò zhě yòu xiē kuā zhāng， dàn wáng bó《 téng wáng gé xù》， què shí wéi bù xiǔ zhī míng piān。 wáng bó yú nán chāng yán dū dū yàn shàng fù《 téng wáng gé xù》 de jiā huà。 shí nǎi zhōng guó wén xué shǐ shàng zuì wéi dòng rén de gù shì。《 xīn táng shū》 běn chuán shuō wáng bó“ zhǔwén， chū bù jīng sī， xiān mó mò shù shēng， zé hān yǐn， yǐn bèi fù miàn wò， jí wù， yuán bǐ chéng piān， bù yì yī zì。” táng rén duàn chéng shì《 yǒu yáng zá zǔ》 yě shuō；“ wáng bó měi wéi bēi sòng， xiān mó mò shù shēng， yǐn bèi fù miàn wò， hū qǐ yī bǐ shǔzhī， chū bù cuàn diǎn， shí rén wèi zhī fù gǎo。” jù cǐ kě zhī wáng bó wén sī mǐn jié， téng wáng gé shàng jí xīng 'ér fù qiān gǔ míng piān， bìng fēi xū chuán。
wáng bó zuò wéi gǔ dài yī wèi jí fù cái huá de zuò jiā， wèi jí 'ér lì zhī nián biàn shì qù， shí zài shì zhōng guó wén xué de yī dà sǔn shī。
wáng bó suī rán zhǐ huó liǎo 27 gè chūn qiū， dàn zhù shù réng hěn duō， céng zhuàn《 hàn shū zhǐ xiá》 shí juàn，《 zhōu yì fā huī》 wǔ juàn，《 cì lùn yǔ》 shí juàn，《 zhōu zhōng zuǎn xù》 wǔ juàn，《 qiān suì lì》 ruò gān juàn， kě xī jiē yì shī。 jīn suǒ chuán zhě， wéi《 wáng zǐ 'ān jí》 16 juàn， yě fēi quán běn。 hé lín tiān jiào shòu diǎn xiào zhěng lǐ de《 zhòng dìng xīn xiào wáng zǐ 'ān jí》， shōu lù liǎo ji zì rì běn de yī xiē yì wén， yǐ yóu shān xī rén mín chū bǎn shè chū bǎn
wáng bó zài yún mén xiàn zhī shān tíng fǎng lán tíng“ qū shuǐ liú shāng” bìng zuò《 xiū qì xù》
《 sān yuè shàng sì fú xì xù》 yòu míng《 xiū qiè yún mén xiàn zhī shān tíng xù》
《 jiā tài kuàijī zhì》 juàn shízǎi：“ liù cháo sòng shí， xiè kāng lè yǔ cóng dì xiè huì lián rén chēng dà xiǎo xiè， céng fàn zhōu yé xī， duì shī yú wáng zǐ jìng shān tíng。“ xiè líng yùn yǔ huì lián lián jù， kè yú（ gū tán） shù cè”” chū táng shī rén sòng zhī wèn gèng kāi yuè zhōng táng shī fēng liú zhī xiān hé。 yǒng chún 'èr nián（ 683 nián） chū táng sì jié zhī shǒu de wáng bó shuài zhè dōng shī rén céng zài yún mén sì wáng zǐ jìng shān tíng zhù chí liǎo yī cì mó fǎng wáng xī zhī lán tíng yǎ jí de xiū xì huó dòng， bìng fǎng《 lán tíng jí xù》 xiě liǎo yī piān《 xiū qiè yún mén xiàn zhī shān tíng xù》。 wáng bó yě xǔ yì yóu wèi jìn， yú tóng nián qiū zài cì xiū qiè yú cǐ， zuò yòu《 yuè zhōu qiū rì yàn shān tíng xù》。 cǐ hòu yòu yòu dà lì zhè dōng chànghè（ 57 shī rén）。