wèi guó shì zhōng guó zhàn guó shí qī de guó jiā， shǔ yú zhàn guó qī xióng zhī yī， qián qī dū 'ān yì（ jīn shān xī xià xiàn）， hòu qiān dà liáng（ jīn hé nán kāi fēng）。 yóu wèi wén hóu yú qián 403 nián wéi zhōu wēi liè wáng cè fēng wéi hóu zhì qián 225 nián wéi qín guó suǒ miè， yī gòng yī bǎi qī shí jiǔ nián。 tā de lǐng tǔ yuē bāo kuò xiàn shí shān xī nán bù、 hé nán běi bù hé shǎn xī、 hé běi de bù fēn dì qū。 dāng shí tā xī lín qín guó， dōng yòu huái、 yǐng yǔ qí guó hé sòng guó xiāng lín， xī nán yǔ hán guó、 nán miàn yòu hóng gōu yǔ chǔ guó jiē rǎng， běi miàn zé yòu zhào guó。 zì wèi huì wáng yóu 'ān yì qiān dū dào xiàn zài hé nán kāi fēng de dà liáng hòu， wèi guó yì chēng liáng guó。
qǐ yuán
chuán tǒng shàng wèi guó de shǐ zǔ shì bì gōng jī gāo， zhōu wǔ wáng fá zhòu zhī hòu， jī gāo bèi fēng zài bì， hòu dài yú shì jiù yǐ bì wéi xìng。 dàn shì《 shǐ jì》 tí dào “ qí hòu jué fēng， wéi shù rén， huò zài zhōng guó ， huò zài yí dí ”， shuō míng jī gāo de hòu rén“ jué fēng”， lún wéi shù rén。“ huò zài zhōng guó ， huò zài yí dí” jiù nán yǐ zhèng míng wèi guó yī dìng shì jī xìng。
jiàn guó
gōng yuán qián 403 nián hán、 zhào hé wèi tuō lí jìn guó（ chūn qiū shí qī）， jiāng qí dì sān fēn 'ér dú lì， jìn guó miè wáng， shǐ chēng“ sān jiā fēn jìn”。 jìn wén gōng、 jìn xiāng gōng shí， hú、 zhào、 xiān、 xì、 xū děng shì pō yòu quán shì， yǐ hòu yòu yòu hán、 wèi、 luán、 fàn、 xún shì děng qiáng dà zōng zú。 chūn qiū zhōng qī yǐ hòu， shí yú jiā qīng dà fū kòng zhì liǎo jìn guó zhèng jú。 jīng guò jī liè jiān bìng， dào chūn qiū wǎn qī zhǐ shèng xià zhào、 wèi、 hán、 fàn、 zhì、 zhōng xíng shì liù jiā， chēng wéi“ liù qīng”。
jìn yáng zhī zhàn
chūn qiū mò qī， fàn shì、 zhōng xíng shì liǎng jiā bèi miè， jìn guó zhǐ shèng xià zhì、 zhào、 hán、 wèi sì jiā qīng dà fū， qí zhōng yǐ zhì shì zuì qiáng。 zhuān shàn jìn guó guó zhèng de zhì bó yáo shì qiáng xiàng hán kāng zǐ、 wèi huán zǐ suǒ dé tǔ dì， zài xiàng zhào xiāng zǐ suǒ dì zāo jù hòu， yú zhōu zhēn dìng wáng shí sì nián qián 455 nián gōng dǎ zhào shì， bìng xié pò hán、 wèi liǎng jiā chū bīng。 zhào xiāng zǐ tuì jū jìn yáng gù shǒu。 zhì bó wéi kùn jìn yáng liǎng nián 'ér bù néng xià， yǐn jìn shuǐ yān guàn jìn yáng chéng。 wēi jí zhōng， zhào xiāng zǐ pài zhāng mèng tán shuō fú hán、 wèi liǎng jiā dǎo gē， fàng shuǐdào guàn zhì bó jūn yíng， dà pò zhì bó jūn， qín shā zhì bó yáo。 sān jiā jìn miè zhì shì zōng zú， guā fēn qí dì。 cǐ zhàn wéi rì hòu“ sān jiā fēn jìn” diàn dìng liǎo jī chǔ。
fēn jìn
qián 438 nián， jìn 'āi gōng sǐ， jìn yōu gōng jí wèi。 hán、 zhào、 wèi guā fēn jìn guó shèng yú tǔ dì， zhǐ yòu jiàng chéng yǔ qū wò liǎng dì liú gěi jìn yōu gōng。 cóng cǐ hán、 zhào、 wèi chēng wéi sān jìn。 qián 403 nián， zhōu wēi liè wáng cè mìng hán、 zhào、 wèi sān jiā wéi hóu guó。 qián 376 nián， hán 'āi hóu、 zhào jìng hóu、 wèi wǔ hóu guā fēn jìn guó yú tǔ， fèi jìn jìng gōng， jìn wán quán wéi hán、 zhào、 wèi sān jiā suǒ qǔ dài。
jué qǐ
wèi guó de guó lì zài tóu liǎng wèi jūn zhù wèi wén hóu jí wèi wǔ hóu zhī shí dá zhì dǐng fēng。
wèi wén hóu（？ － qián 396 nián） zhōng guó zhàn guó shí wèi guó tǒng zhì zhě。 jī xìng， wèi shì， míng sī。 qián 445 nián jì wèi huán zǐ wèi， qián 403 nián yǔ hán、 zhào liǎng jiā yī qǐ bèi zhōu wēi liè wáng cè fēng wéi zhū hóu， qián 396 nián zú。
wèi wén hóu bèi sī mǎ qiān guī yú《 shǐ jì · rú lín lièzhuàn》， bèi zàn wéi“ hàoxué”。 wèi wén hóu jīng cháng xiàng kǒng zǐ de dì zǐ zǐ xià yǐ jí zài chuán dì zǐ tián zǐ fāng、 duàn gān mù děng qǐng jiào。 yòu rèn yòng fǎ jiā de lǐ kuī wéixiàng， yǐ“ shí yòu láo 'ér lù yòu gōng， shǐ yòu néng 'ér shǎng bì xíng， fá bì dāng” wéi yuán zé shí xíng biàn fǎ。 wèi guó jīng guò biàn fǎ guó shì qiáng shèng， xiān hòu yǐ yuèyáng wéi jiāng gōng miè zhōng shān guó， yǐ wú qǐ wéi jiāng gōng qǔ qín guó xī hé（ jīn huáng hé yǔ luò shuǐ jiān） wǔ chéng。 yǐ xī mén bào wéi yè lìng， yǐ běi mén kě wéi suān zǎo lìng， yǐ dí huáng wéi shàng qīng， gǎi gé zhèng zhì， xīng xiū shuǐ lì， chéng wéi zhàn guó chū qī de qiáng guó。
shuāi luò
dào dì sān wèi jūn zhù huì wáng jí wèi shí， zhù yào jí zhōng yú jīng jì fā zhǎn， bāo kuò zài huáng hé kāi fā guàn gài jìhuà。 dàn yǔ cǐ tóng shí， wèi guó de guó lì què zhèng màn màn de xiāo tuì。 yóu yú zhè duàn shí qī de wèi guó bù duàn dōng qīn， qí zài dōng fāng de yōu shì zài yī xì liè zhàn zhēng zhōng duō cì shòu cuò， bāo kuò gōng yuán qián 341 nián de mǎ líng zhī zhàn。 zài xī fāng， qín guó duó qǔ liǎo xī hé dì qū（ yī gè wèi yú xiàn zài shǎn xī shān xī biān jiè huáng hé xī 'àn de xùmù hé zhàn lüè yào dì）， cǐ hòu gèng shì bù duàn shòu dào qín guó de qīn rǎo。
guì líng zhī zhàn
zhàn guó zhōng qī， qí、 wèi、 yàn、 zhào、 hán、 chǔ、 qín qī xióng bìng lì， zhēng zhàn pín fán。 gōng yuán qián 354 nián， wèi guó pài dàjiàng páng juān shuài 8 wàn jīng bīng jìn gōng zhào guó， bāo wéi liǎo zhào guó dū chéng hán dān（ jīn hé běi hán dān）， zhào guó kǔ zhàn liǎo yī nián， yǎn kàn jiù yào chēng bù zhù liǎo， jí máng xiàng méng guó qí guó qiú jiù。 qí wēi wáng zhèng yù xiàng wài kuò zhāng， yú shì mìng tián jì wéi zhù jiāng， sūn bìn wéi jūn shī， shuài bīng 8 wàn qù jiù zhào guó。
sūn bìn shì bīng shèng sūn wǔ de hòu dài， chū shēng yú qí guó。 tā céng bài bīng xué jiā guǐ gǔ zǐ wéi shī， yǔ wèi guó dàjiàng páng juān shì tóng chuāng hǎo yǒu。 dàn páng juān zuò liǎo wèi guó dàjiàng hòu， shí fēn jí dù sūn bìn de cái néng， jiāng tā piàn dào wèi guó shī yǐ bìn xíng（ qù xī gài gǔ）， yù shǐ qí yǒng yuǎn bù néng lǐng bīng dǎ zhàng。 hòu sūn bìn qiān fāng bǎi jì cái táo chū huí qí guó， bìng bèi qí wēi wáng zhòng yòng。
sūn bìn zhōng yú dé dào yī gè xiàng páng juān fù chóu de jī huì。 dàn tā bìng méi yòu jí yú yǔ páng juān zài zhàn chǎng shàng xiāng jiàn。 tā quàn tián jì fàng qì lǐng bīng zhí qū hán dān， yǔ wèi jūn jué zhàn de jìhuà， chèn wèi jūn zhù lì chū bīng zài wài， guó nèi fáng wù kōng xū zhī jì， zhí dǎo wèi dū dà liáng（ jīn hé nán kāi fēng）， pò shǐ yuǎn zài yì guó de wèi jūn“ shì zhào 'ér zì jiù”。 děng páng juān huí bīng shí， zhōng tú yú yǐ jié jī， zhè yàng jì jiù liǎo zhào， yòu néng gěi wèi guó yǐ chén zhòng dǎ jī， shì yī jǔ 'ér liǎng dé。
tián jì cǎi nà liǎo sūn bìn“ pī kàng dǎo xū”、“ wéi wèi jiù zhào” de zhàn fǎ， huī shī zhí bī wèi guó jūn shì zhòng zhèn píng líng（ jīn shān dōng dìng táo）。 qí jūn gōng dǎ píng líng de xíng dòng bìng bù jiān jué， páng juān yě bù jí yú huí jiù， jì xù jié jìn quán lì gōng kè hán dān。 zhí dào wèi jūn yǐ zhàn lǐng hán dān， sǔn bīng zhé jiāng jí xū xiū zhěng shí， sūn bìn cái jiàn yì qí jūn huī shī zhí dǎo wèi dū dà liáng， bī wèi huì wáng shí wàn huǒ jí mìng lìng páng juān tǒng bīng huí jiù。 páng juān jiē lìng hòu， bù dé bù fàng qì hán dān， pāo qì zī zhòng， zhòu yè jiān chéng huí shī。 sūn bìn pàn duàn wèi jūn huí shī bì jīng guì líng（ jīn hé nán cháng yuán xī běi）， lì jí shuài qí jūn zhù lì běi shàng， zài guì líng shè xià mái fú。 dāng wèi jūn jīng cháng tú bá shè xíng zhì guì líng shí， yǐ yì dài láo de qí jūn tū rán chū jī， dà bài wèi jūn， páng juān zhǐ shēn táo huí wèi guó（ yī shuō bèi fú hòu fàng huí）。
mǎ líng zhī zhàn
guì líng zhī zhàn hòu， wèi guó suī yuán qì dà shāng， dàn jīng guò jǐ nián de xiū zhěng hòu， wèi guó zhú jiàn kāi shǐ huī fù duì wài jìn gōng。 gōng yuán qián 341 nián， wèi guó zài cì fā bīng jìn gōng hán guó， hán guó xiàng qí guó qiú yuán。 qí wēi wáng cǎi yòng sūn bìn“ shēn jié hán zhī qīn 'ér wǎn chéng wèi zhī bì” de zhù zhāng， yǔ hán jié hǎo què bù jí yú fā bīng。 dài hán jūn wǔ zhàn wǔ bài， wèi jūn yě shí lì dà sǔn shí， cái yú cì nián yǐ tián jì wéi zhù jiāng， sūn bìn wéi jūn shī， fā bīng jiù hán。 qí jūn chóngshī“ wéi wèi jiù zhào” de zhàn fǎ， zhí qū wèi dū dà liáng。 wèi huì wáng xiàng shàng cì yī yàng jiāng gōng hán de bù duì zhào huí， yǐ tài zǐ shēn wéi zhù jiāng， páng juān wéi jiāng jūn， shuài bīng 10 wàn yíng jī qí jūn。
cǐ cì xíng shì bù tóng yú guì líng zhī zhàn， wèi jūn shì yòu bèi 'ér lái， qì shì wàng shèng。 gù sūn bìn jué dìng yīn shì lì dǎo， lì yòng wèi jūn qiú shèng xīnqiè de ruò diǎn， yòu dí mào jìn， zài tú qǔ shèng。 qí jūn qián fēng yǔ wèi jūn shāo yī jiē chù， jí yáng zhuāng qiè zhàn， diào tóu dōng chè。 zài chè tuì tú zhōng， yòu yì zào chéng jūn lì bù duàn xuē ruò de jiǎ xiāng。 dì yī tiān zào liǎo 10 wàn rén chī fàn de guō zào， dì 'èr tiān jiǎn wéi 5 wàn rén yòng de guō zào， dì sān tiān zé zhǐ shèng xià 3 wàn rén yòng de guō zào liǎo。 páng juān yǔ sūn bìn jiāo shǒu， běn lái xiǎo xīn yì yì， hài pà zài cì shàngdàng， dàn dāng kàn dào qí jūn guō zào rì jiǎn， yǐ wéi qí jūn dǎn qiè， sān tiān zhōng jí táo wáng liǎo dà bàn， zhè cái zhuàng qǐ dǎn zǐ， diū xià zī zhòng hé bù bīng， zhǐ lǐng qīng chē ruì qí rì yè jiān chéng měng zhuī， bì yù quán jiān qí jūn， qín huò sūn bìn。
qí jūn tuì zhì mǎ líng（ jīn hé nán fàn xiàn xī nán）， cǐ dì dào lù xiá zhǎi， dì shì xiǎn 'ài， liǎng bàng shù mù mào shèng， shì gè shè fú de hǎo dì fāng。 sūn bìn jì suàn xíng chéng， pàn duàn wèi jūn jiāng yú rì luò hòu zhuī zhì， suì mìng shì zú fá mù dǔ lù， bìng jiāng lù biān yī kē dà shù bō qù shù pí， zài shùgàn shàng xiě liǎo“ páng juān sǐ yú cǐ shù zhī xià” 8 gè dà zì。 tiǎo xuǎn yī wàn míng gōng nǔ shǒu mái fú zài dào lù liǎng cè de shān shàng， yuē dìng tiān hēi hòu， jiàn dào huǒ guāng jiù yī qí fàng jiàn。
rì mù shí fēn， páng juān guǒ rán shuài jūn zhuī dào mǎ líng， fā xiàn lù bàng de dà shù bèi bō qù shù pí， shàng miàn yǐn yǐn yuē yuē xiě yòu zì， jiù mìng shì zú diǎn qǐ huǒ bǎ lái kàn， dài tā kàn qīng shù shàng zì hòu， zhè cái fā xiàn zhòngjì， jí lìng bù duì chè tuì。 dàn yǐ jīng wǎn liǎo， liǎng bàng qí jūn kàn jiàn huǒ guāng， wàn nǔ qí fā， fú bīng sì qǐ。 wèi jūn cuò bù jí fáng， cāng cù yìng zhàn， hěn kuài kuì bài， páng juān zhōng jiàn， zuǒ tū yòu chōng wú fǎ tū chū chóngwéi， zuì hòu fèn kuì zì shā。 qí jūn chéng shèng zhuī jī， yòu dà bài wèi jūn zhù lì， fú huò wèi jūn zhù jiāng tài zǐ shēn， jiān miè wèi jūn 10 wàn。
guì líng hé mǎ líng zhī zhàn hòu， wèi guó yī jué bù zhèn， qí guó zé shēng wēi què qǐ， chēng bà zhōng yuán， sūn bìn yì míng yáng tiān xià。 sūn bìn“ wéi wèi jiù zhào” hé“ shì jiǎ yǐn zhēn” de zhàn fǎ， chéng wéi zhōng guó jūn shì shǐ shàng de jīng diǎn zhī zuò， wéi hòu shì bīng jiā guǎng fàn tuī chóng。
hé zòng
zài gōng yuán qián 293 nián de yī jué zhī zhàn zhōng， qín guó de jūn shì lì liàng dǎ bài liǎo wèi guó hé hán guó lián jūn。 liǎng guó cǐ hòu zài yě méi yòu lì liàng dān dú xiàng qín guó fā qǐ tiǎo zhàn。 zhī hòu yóu yú qín guó bù duàn de yā pò， jú shì yuè lái yuè yán jùn。 zhè shí， gōng zǐ wú jì chū xiàn， bìng yú gōng yuán qián 247 nián yǔ qí tā wǔ guó lián jūn， duì qín guó de qīn gōng jūn yíng tóu tòng jī。 gōng zǐ wú jì yòu míng xìn líng jūn， shì zhàn guó sì gōng zǐ zhī yī。 bù guò， zhàn hòu wèi wáng duì tā kāi shǐ cāi yí， bìng miǎn qù tā de yào zhí。 yú shì xìn líng jūn zhōng rì jiè jiǔ jiāo chóu， bìng hán qū 'ér zhōng。 xìn líng jūn sǐ hòu， wèi guó wú lì kàng qín， guó tǔ bèi qín guó màn màn qīn duó。
qiè fú jiù zhào
qián 260 nián， zhào xiào chéng wáng zài hé qín guó de cháng píng zhī zhàn zhōng， zhōng liǎo qín guó de fǎnjiànjì， yòng“ zhǐ shàng tán bīng” de zhào kuò qǔ dài lǎo jiāng lián pō， jiēguǒ dǎo zhì zhào guó de dà bài， 40 duō wàn bīng shì bèi qín guó kēng shā。 qián 257 nián， qín guó de jūn duì bāo wéi liǎo zhào guó dedōu chéng hán dān， zhào guó de xíng shì fēi cháng wēi jí。 zhào guó chéngxiàng píng yuán jūn de qī zǐ shì wèi wú jì de jiě jiě， píng yuán jūn zhào shèng duō cì xiàng wèi 'ān lí wáng hé wèi wú jì sòng xìn， qǐng qiú wèi guó jiù yuán， wèi 'ān lí wáng pài jiāng jūn jìn bǐ lǐng bīng shí wàn qián qù jiù zhào。 qín zhāo wáng dé dào xiāo xī hòu， pài shǐ zhě wēi xié wèi 'ān lí wáng， wèi 'ān lí wáng jù pà， jiù pài rén tōng zhī jìn bǐ tíng zhǐ jìn jūn， liú zài yè zhā yíng zhù fáng， míng yì shàng wéi jiù zhào， shí jì zài guān wàng xíng shì de fā zhǎn。
píng yuán jūn bù duàn pài shǐ zhě qián qù wèi guó cuī cù， bìng zé bèi wèi wú jì bù gù zhào guó hé wèi wú jì jiě jiě de wēi wáng。 wèi wú jì wèicǐ yōu lǜ wàn fēn， lǚ cì qǐng qiú wèi 'ān lí wáng chū bīng， mén kè yě yòng jìn gè zhǒng bàn fǎ quàn shuō， dàn wèi 'ān lí wáng jù pà qiáng dà de qín guó， shǐ zhōng bù kěn tīng wèi wú jì de yì jiàn。 wèi wú jì gū jì wèi wáng yǐ bù kěn chū bīng jiù zhào， yòu bù xiǎng kàn zhe zhào guó miè wáng， yú shì còu qí zhàn chē yī bǎi duō liàng， dǎ suàn dài zhe mén kè qián qù zhào guó hé qín jūn sǐ pīn。
wèi wú jì dài zhe chē duì lù guò yí mén shí yù jiàn hóu yíng， yú shì bǎ qíng kuàng gào sù liǎo hóu yíng。 hóu yíng quàn zǔ wèi wú jì shuō， zhè yàng qù jiù rú tóng bǎ féi ròu rēng gěi jī 'è de lǎo hǔ， yī diǎn zuò yòng dōuméi yòu。 bìng xiàng wèi wú jì mì mì xiàn cè， ràng wèi wú jì qù zhǎo wèi 'ān lí wáng de chǒng fēi rú jī bāng máng， ràng rú jī cóng wèi 'ān lí wáng de wò shì nèi qiè chū jìn bǐ de bīng fú， yīn wéi wèi wú jì céng wéi rú jī bào guò shā fù zhī chóu， rú jī shì kěn dìng huì wéi wèi wú jì xiào mìng de。 wèi wú jì tīng cóng liǎo hóu yíng de jì cè， qián qù qǐng qiú rú jī bāng máng， rú jī guǒ rán dào chū bīng fú jiāo gěi liǎo wèi wú jì。 wèi wú jì ná dào liǎo bīng fú zhǔn bèi shàng lù， hóu yíng yòu ràng wèi wú jì bǎ tú fū zhū hài dài shàng， yǐ biàn jìn bǐ zài kàn dào bīng fú réng bù jiāo chū bīng quán de qíng kuàng xià ràng dà lì shì zhū hài jī shā tā。
wèi wú jì dào liǎo yè， ná chū bīng fú jiǎ chuán wèi 'ān lí wáng de mìng lìng yào dài tì jìn bǐ dān rèn jiànglǐng。 jìn bǐ hé liǎo bīng fú， yàn zhèng wú wù， dàn hái shì biǎo shì huái yí， bù xiǎng jiāo chū bīng quán。 cǐ shí de wèi wú jì zài bù dé yǐ de qíng kuàng xià， zhǐ hǎo ràng zhū hài dòng shǒu， yòng tiě chuí shā sǐ jìn bǐ， qiáng xíng duó quán。
wèi wú jì tǒng lǐng jìn bǐ de jūn duì hòu， jīng xuǎn shì bīng bā wàn kāi bá qián xiàn。 yǔ cǐ tóng shí， chǔ guó yě pài chū chūn shēn jūn huáng xiē jiù yuán zhào guó， zài chǔ、 wèi、 zhào sān guó de lián hé xià， yī jǔ jī kuì qín guó， jiě chú liǎo hán dān zhī wéi。
miè wáng
qín wáng zhèng jí wèi hòu， duì wèi guó de yā lì bù duàn jiā dà。 zuì hòu wèi guó yú gōng yuán qián 225 nián bèi qín guó jiāng jūn wáng bēn gōng pò miè wáng。
| 