| wáng fū zhī Wang Fuzhi (1619~1692) |
míng qīng zhī jì sī xiǎng jiā。 zì 'ér nóng， hào jiāng zhāi。 héng yáng（ jīn shǔ hú nán） rén。 wǎn nián jū héng yáng zhī shí chuán shān， xué zhě chēng chuán shān xiān shēng。 míng wáng， zài héng yáng jǔ bīng qǐ yì， zǔ jī qīng jūn nán xià， zhàn bài tuì zhào qìng， rèn nán míng guì wáng zhèng fǔ xíng rén sī xíng rén。 yòu dào guì lín yǐ qú shì sì， hòu mù dǔ míng wáng cháo yǐ fǔ bài bù kě jiù yào， suì fèn 'ér yǐn fú shēn shān， kè kǔ yán jiū， qín fèn zhù shù zhě chuí sì shí yú nián。 xué shù chéng jiù hěn dà， duì tiān wén、 lì fǎ、 shù xué、 dì lǐ xué dōuyòu suǒ yán jiū， yóu jīng yú jīng xué、 shǐ xué、 wén xué。 zhù yào gòng xiàn shì zài zhé xué shàng zǒng jié hé fā zhǎn liǎo zhōng guó chuán tǒng de pǔ sù wéi wù lùn hé biàn zhèng fǎ。 rèn wéi“ jìn tiān dì zhī jiān， wú bù shì qì， jí wú bù shì lǐ yě。”“ qì” shì wù zhì shí tǐ， ér“ lǐ” zé shì kè guān guī lǜ。 zài zhī xíng guān xì guān xì shàng， qiáng diào xíng shì zhī de jī chǔ，“ xíng kě jiān zhī， ér zhī bù kě jiān xíng”。 zài měi xué guān diǎn shàng duō dú dào jiàn jiě， rú zhù zhāng“ shén huì”、“ xīn yì wéi zhù”、“ jiàn gǔ zhuó jīn”， qiáng diào qíng jǐng bù kě xiāng lí děng。 shàn shī wén， yě gōng cí qū。 zhù zuò jīng hòu rén biān wéi《 chuán shān yí shū》， qí zhōng zài zhé xué shàng zuì zhòng yào de yòu《 zhōu yì wàizhuàn》、《 shàng shū yǐn yì》、《 dú sì shū dà quán shuō》、《 zhāng zǐ zhèng méng zhù》、《 sī wèn lù nèi wài piān》、《 huáng shū》、《 è mèng》、《 jiāng zhāi shī jí》 děng。
zhōng guó míng mò qīng chū sī xiǎng jiā , zhé xué jiā。 zì 'ér nóng , hào yún zhāi , xué zhě chēng chuán shān xiān shēng。 hú nán héng yáng rén， hàn zú。 zì 'ér nóng， hào jiāng zhāi， bié hào yī hú dào rén， shì míng qīng zhī jì jié chū de zhé xué jiā、 sī xiǎng jiā， yǔ fāng yǐ zhì， gù yán wǔ， huáng zōng xī tóng chēng míng mò sān dà xué zhě。 wǎn nián jū héng yáng zhī shí chuán shān， xué zhě chēng“ chuán shān xiān shēng”。 hú nán héng yáng rén， hàn zú。 míng chóng zhēn nián jiān， wáng fū zhī qiú xué yuè lù shū yuàn， shī cóng wú dàohéng， chóng zhēn shí yī nián（ 1638） yì yè。 zài xiào qī jiān， wú dào xíng jiào yǐ hú xiāng jiā xué， chuán shòu zhū zhāng zhī dào， jiào zǎo dì yǐng xiǎng liǎo wáng fū zhī de sī xiǎng， xíng chéng liǎo wáng fū zhī hú xiāng xué tǒng zhōng de jì shì jiù mín de jī běn mài luò。 míng wáng hòu , qīng shùn zhì wǔ nián（ 1648）， wáng fū zhī zài héng yáng jǔ bīng kàng qīng， zǔ jī qīng jūn nán xià， zhàn bài tuì zhào qìng， rèn nán míng guì wáng zhèng fǔ xíng rén sī xíng rén， yǐ fǎn duì wáng huà chéng， jǐ xiàn dà yù。 zhì guì lín yǐ qú shì sì， guì lín xiàn méi， shì sì xùnnàn， nǎi jué xīn yǐn dùn。 niǎn zhuǎn xiāng xī yǐ jí chēn、 yǒng、 lián、 shào jiān， cuàn shēn yáo dòng， fú chù shēn shān， hòu huí dào jiā xiāng héng yáng qián xīn zhì xué， zài shí chuán shān xià zhù cǎo táng 'ér jū， rén chēng“ xiāng xī cǎo táng”， zài cǐ zhuàn xiě liǎo xǔ duō zhòng yào de xué shù zhù zuò . wáng fū zhī sān shí sān suì yǐ hòu jiù kāi shǐ“ qī fú lín gǔ， suí dì tuō jì”， shèn zhì biàn xìng míng wéi yáo rén yǐ bì shì， zhí dào tā sǐ qù。 kè kǔ yán jiū， qín kěn zhù shù， chuí sì shí nián， dé“ wán fā yǐ zhōng”， shǐ zhōng wèi tì fā。 zhè shì yī gè gū gāo gěng jiè de rén， shì zhōng guó zhī shí fènzǐ zhōng xī yòu de rén wù。
wáng fū zhī xué wèn yuān bó， duì tiān wén、 lì fǎ、 shù xué、 dì lǐ xué děng jūn yòu yán jiū， yóu jīng yú jīng xué、 shǐ xué、 wén xué。 zhé xué shàng zǒng jié bìng fā zhǎn zhōng guó chuán tǒng de wéi wù zhù yì。 rèn wéi“ jìn tiān dì zhī jiān， wú bù shì qì， jí wú bù shì lǐ yě”（《 dú sì shū dà quán shuō》 juàn shí）， yǐ wéi“ qì” shì wù zhì shí tǐ， ér“ lǐ” zé wéi kè guān guī lǜ。 yòu yǐ“ yīn yùn shēng huà” lái shuō míng“ qì” biàn huà rì xīn de biàn zhèng xìng zhì， rèn wéi“ yīn yáng gè chéng qí xiàng， zé xiāng wéi duì， gāng róu、 hán wēn、 shēng shā， bì xiāng fǎn 'ér xiāng wéi chóu”。 qiáng diào“ tiān xià wéi qì 'ér yǐ yǐ”，“ wú qí qì zé wú qí dào”（《 zhōu yì wàizhuàn》 juàn wǔ）。 yóu“ dào qì” guān xì jiàn lì qí lì shǐ jìn huà lùn， fǎn duì bǎo shǒu tuì huà sī xiǎng。 yòu rèn wéi“ xí chéng 'ér xìng yǔ chéng”， rén xìng suí huán jìng xí sú 'ér biàn huà， suǒ yǐ“ wèi chéng kě chéng， yǐ chéng kě gé”， ér jiào yù yào“ yǎng qí xí yú méng tóng”。 zài zhī xíng guān jìshàng， qiáng diào xíng shì zhī de jī chǔ， fǎn duì lù wáng“ yǐ zhī wéi xíng” jí chán xué jiā“ zhī yòu shì shì biàn xiū” guān diǎn。 zhèng zhì shàng fǎn duì háo qiáng dà dì zhù， rèn wéi“ dà jiǎ fù mín” shì“ guó zhī sī mìng”， nóng gōng shāng yè dōunéng shēng chǎn cái fù。 wén xué fāng miàn， shàn shī wén， gōng cí qū。 suǒ zuò《 shī yì》、《 xī táng yǒng rì xù lùn》， lùn shī duō dú dào jiàn jiě。 suǒ zhù jīng hòu rén biān wéi《 chuán shān yí shū》。 qí yī shēng jiān chí 'ài guó zhù yì hé wéi wù zhù yì de zhàn dǒu jīng shén， zhì sǐ bù yú。 qí zhōng zài zhé xué shàng zuì zhòng yào de yòu《 zhōu yì wàizhuàn》、《 shàng shū yǐn yì》、《 dú sì dà quán shuō》、《 zhāng zǐ zhèng méng zhù》、《 sī lù nèi wài piān》、《 huáng shū》、《 è mèng》 děng。 mò jì chuán shì xī shǎo。《 dà yún shān gē》 shū fēng shén qīng qì shū， kě wèi nán dé zhēn pǐn。 míng dài de sī xiǎng， shì duì lì dài sī xiǎng de yī cì dà zōng hé。 míng dài xué zhě men duì yǐ wǎng sī xiǎng jiè， zhǐ zhāi bì bìng， yòu de hěn zhòngkěn。
wáng fū zhī de sī xiǎng， yóu qí zài lì shǐ guān hé zhèng zhì sī xiǎng fāng miàn， dà dū biǎo xiàn zài tā de《 dú tōng jiàn lùn》 hé《 sòng lùn》 liǎng bù shū lǐ。《 dú tōng jiàn lùn》 yòu sān shí juàn，《 sòng lùn》 yòu shí wǔ juàn。 jù wáng fū zhī de 'ér zǐ wáng yǔ zài《 jiāng zhāi gōng xíng shù》 de shuō fǎ， wáng fū zhī － mò nián zuò《 dú tōng jiàn lùn》 sān shí juàn，《 sòng lùn》 shí wǔ juàn， yǐ shàng xià gǔ jīn xīng wáng dé shī zhī gù， zhì zuò qīng zhòng zhī yuán。 zhū zhǒng juàn zhì fán zhòng， jiē jiē shū shǒu lù。 pín wú shū jí zhǐ bǐ， duō jiǎ zhī gù rén mén shēng， shū chéng yīn yǐ shòu zhī； qí cáng yú jiā yǔ zǐ sūn yán zhě， wú jǐ yān。 yóu cǐ kě kàn chū zhè xiē shū de xiě zuò guò chéng shì fēi cháng jiān kǔ de。
wáng fū zhī yī shēng zhù shū 320 juàn， lù yú《 sì kù》 de yòu：《 zhōu yì bài shū》、《 kǎo yì》、《 shàng shū bài shū》、《 shī bài shū》、《 chūn qiū bài shū》 děng。 yuè lù shū yuàn jiàn chuán shān zhuān cí， yǐ jì niàn zhè wèi bù xiǔ de dà shī wáng fū zhī zài kāng xī 'èr shí bā nián（ 1690） qí zì tí mù shí zhōng shuō“ yòu míng yí chén xíng rén wáng fū zhī …… zì wéi míng yuē： bào liú yuè shí zhī gū fèn 'ér mìng wú cóng zhì， xī zhāng héng qú zhī zhèng xué 'ér lì bù néng qǐ， xìng quán guī yú cí qiū， gù xián xù yǐ yǒng shì。 ’ wù shēn jì yuán hòu sān bǎi nián shí yòu nián yuè rì nán lè shí” tā tè bié gào jiè 'ér zǐ shuō“ mù shí kě bù zuò， xùn rǔ xiōng dì wéi zhī， zhǐ cǐ bù kě zēng sǔn yī zì。 xíng zhuàng yuán wéi qǐng zhì míng 'ér shè， jì yòu míng， bù kě zhuì zuò。 ruò rǔ xiōng dì néng lǎo 'ér hàoxué， kě bù yǐ yù wǒ zhě huǐ wǒ， shù shí nián hòu， lüè jì yǐ shì hòu rén kě 'ěr， wù yōng wèn shì yě。 bèi cǐ zhě zì mèi qí xīn。 jǐ sì jiǔ yuè shuò shū shòu bān”
wáng fū zhī zài zì jǐ mù zhì míng zhōng shuō de“ wù shēn jì yuán”， shì míng tài zǔ zhū yuán zhāng de hóng wǔ yuán nián， jí míng cháo kāi guó de shí jiān。 bìng qiě tè bié qiáng diào“ mù shí kě bù zuò”， rú guǒ zuò， zé“ bù kě zēng sǔn yī zì”，“ bèi cǐ zhě zì mèi qí xīn”。
wáng fū zhī de zhèng zhì sī xiǎng de zhù zhǐ shì“ xún tiān xià zhī gōng”。 zài zhè gè zhù zhǐ xià， tā měng liè pēng jī“ gū qín”“ lòu sòng”， shēn kè jiē lù liǎo qín shǐ huáng jí lì dài dì wáng bǎ tiān xià dāng zuò sī chǎn de zuò fǎ
1. shēng píng hé zhù zuò
wáng fū zhī shēng yú míng wàn lì sì shí qī nián jiǔ yuè chū yī， zú yú qīng kāng xī sān shí yī nián zhēngyuè chū 'èr。 tā shēng huó de nián dài， zhèng dāng zhōng guó fēng jiàn shè huì mò qī、 zī běn zhù yì jīng jì méng yá zhī jì。 zhè yī shí qī， bàn suí zhe shè huì jīng jì de biàn dòng、 shēng chǎn lì hé kē xué shuǐ píng de tí gāo， jiē jí máo dùn hé mín zú máo dùn fù zá jiāo cuò。 zài zhè yàng de tè shū tiáo jiàn xià， chǎn shēng liǎo yǐ pī pàn sòng míng dào xué wéi gòng tóng qīng xiàng de zǎo qī qǐ méng sī cháo。 wáng fū zhī shì zhè yī sī cháo de dài biǎo zhī yī。 tā chū shēn yú mòluò dì zhù zhī shí fènzǐ jiā tíng， cóng xiǎo jiē shòu liǎo chuán tǒng wén huà jiào yǎng。 qīng nián shí dài， tā yī fāng miàn liú liàn kē jǔ shì tú， lìng yī fāng miàn guān xīn dòng dàng de shí jú， yǔ hǎo yǒu zǔ zhì“ xíng shè”、“ kuāng shè” , kǎi rán yòu kuāng shí jiù guó zhī zhì。 1642 nián ,24 suì de wáng fū zhī zài wǔ chāng kǎo zhōng jǔ rén。 1643 nián， zhāng xiàn zhōng nóng mín jūn gōng kè wǔ chāng， jìn zhù héng yáng， céng yāo tā cān jiā nóng mín zhèng quán， tā yáng zhuāng shāng bìng jù jué liǎo。 qīng jūn rù guān hòu， tā shàng shū míng cháo hú běi xún fǔ， lì zhù lián hé nóng mín jūn gòng tóng dǐ kàng qīng jūn。 1647 nián， qīng jūn gōng xiàn héng yáng， wáng fū zhī de 'èr xiōng、 shū fù、 fù qīn jūn yú cāng huáng táonàn zhōng méng nán。 cì nián， tā yǔ hǎo yǒu guǎn sì qiú děng zài héng shān jǔ bīng kàng qīng， bài bēn nán míng， yīn 'ér jié shí qú shì sì、 jīn bǎo、 méng zhèng fā、 fāng yǐ zhì děng， hòu bèi yǒng lì zhèng quán rèn wéi xíng rén sī xíng rén。 wéi tánhé quán □， xiǎn zāo cán hài， jīng nóng mín jūn lǐng xiù gāo yī gōng zhàng yì yíng jiù， shǐ dé tuō xiǎn。 táo guī hú nán， yǐn fú yé□ shān。 1652 nián， lǐ dìng guó shuài dà xī nóng mín jūn shōu fù héng yáng， yòu pài rén zhāo qǐng wáng fū zhī ， tā“ jìn tuì yíng huí”， zhōng yú wèi qù。 cóng cǐ， yǐn fú xiāng nán yī dài， guò liǎo 3 nián liú wáng shēng huó。 céng biàn xìng míng bàn zuò yáo rén， jì jū huāng shān pò miào zhōng， hòu yí jū cháng níng xī zhuāng yuán， jiāoshū wéi shēng。 zhè 10 nián qū zhé de shēng huó jīng lì， shǐ tā yòu jī huì jiē chù xià céng shè huì , tǐ chá mín qíng , bìng cù chéng tā wéi zǒng jié míng wáng jiào xùn 'ér dǔ xué shēn sī , fā fèn zhù shù , xiě chū《 zhōu yì wàizhuàn》、《 lǎo zǐ yǎn》 liǎng bù zhé xué zhù zuò， hái xiě chéng《 huáng shū》 zhè bù zhèng lùn zhù zuò。 hòu bàn shēng， tā tuì yǐn huāng pì de shí chuán shān lù， zài jiān kǔ tiáo jiàn xià jiān chí xué shù yán jiū， xiě chū liǎo dà liàng de zhù zuò。 51 suì shí tā zì tí táng lián“ liù jīng zé wǒ kāi shēng miàn， qī chǐ cóng tiān qǐ huó mái”， fǎn yìng chū tā de xué fēng hé zhì qù。 71 suì shí tā zì tí mù shí：“ bào liú yuè shí zhī gū zhōng”，“ xī zhāng héng qú zhī zhèng xué”， biǎo bái tā de zhèng zhì bào fù hé xué fēng。
wáng fū zhī xué shí jí qí yuān bó。 jǔ fán jīng xué、 xiǎo xué、 zǐ xué、 shǐ xué、 wén xué、 zhèng fǎ、 lún lǐ děng gè mén xué shù , zào yì wú bù jīng shēn , tiān wén、 lìshǔ、 yī lǐ、 bīng fǎ nǎi zhì bǔ shì、 xīng xiàng , yì bàng shè jiān tōng , qiě liú xīn dāng shí chuán rù de“ xī xué”。 tā de zhù shù cún shì de yuē yòu 73 zhǒng ,401 juàn， sàn yì de yuē yòu 20 zhǒng。 zhù yào zhé xué zhù zuò yòu :《 zhōu yì wàizhuàn》、《 zhōu yì nèi chuán》、《 shàng shū yǐn yì》、《 zhāng zǐ zhèng méng zhù》、《 dú sì shū dà quán shuō》、《 shī guǎng chuán》、《 sī wèn lù》、《 lǎo zǐ yǎn》、《 zhuāng zǐ tōng》、《 xiāng zōng luò suǒ》、《 huáng shū》、《 è mèng》、《 xù chūn qiū zuǒshìzhuàn bó yì》、《 chūn qiū shì lùn》、《 dú tōng jiàn lùn》、《 sòng lùn》 děng。
wáng fū zhī de zhé xué lùn duàn fù yòu pī pàn jīng shén。 tā bié kāi shēng miàn dì zhù shì jīng xué， yǐ fā huī zì jǐ de sī xiǎng。 tā bǎ yǐ wǎng de xué shù míng què dì huàfēn wéi“ zhēn xié xiāng jìng 'ér hù wéi jī shèng” de duì lì zhèn yíng， zì jué dì jì chéng、 fā yáng《 yì》 xué xì tǒng zhōng de pǔ sù biàn zhèng fǎ hècóng wáng chōng dào zhāng zài de wéi wù zhù yì qì yī yuán lùn。 tóng shí， dà tǐ bǎ gè zhǒng zōng jiào shén xué hé wéi xīn wéi shí zhī shuō dū guī rù“ yì duān” zhèn yíng， zhù zhāng duì tā men“ shēn fǔ yuè yú dìng lùn”， gěi yǐ yán lì pī pàn。 lìng yī fāng miàn， tā yòu zhù zhāng cǎi qǔ“ rù qí lěi， xí qí zī， bào qí shì 'ér jiàn qí xiá” de pī pàn fāng fǎ， duì lǎo zhuāng zhé xué、 fó jiào lǐ lùn shēn rù yán tǎo， zài pī pàn zhōng zhù yì xī qǔ qí zhōng hé lǐ nèi róng， cóng 'ér jī lěi liǎo dà liàng xiān shì de sī xiǎng zī liào， chuàng lì liǎo jù yòu zǒng jié lì shǐ yì yì de bó dà zhé xué tǐ xì。
2.“ tài xū yī shí” de wéi wù lùn sī xiǎng
zài běn tǐ lùn fāng miàn， wáng fū zhī fā zhǎn liǎo zhāng zài“ zhī tài xū jí qì zé wú’’ wú’’” de sī xiǎng , duì“ qì” fàn chóu gěi yǐ xīn de zhé xué guī dìng , duì lǐ qì guān xì、 dào qì guān xì wèn tí , jìn xíng liǎo jiào shēn rù de lǐ lùn tàn tǎo， zuò liǎo míng què de wéi wù zhù yì jiě shì。
tā rèn wéi， zhěng gè yǔ zhòu chú liǎo“ qì”， gèng wú tā wù。 tā hái zhǐ chū“ qì” zhǐ yòu jù sàn、 wǎng lái 'ér méi yòu zēng jiǎn、 shēng miè， suǒ wèi yòu wú、 xū shí děng， dū zhǐ yòu“ qì” de jù sàn、 wǎng lái、 qū shēn de yùn dòng xíng tài。 tā 'àn dāng shí kē xué fā zhǎn shuǐ píng， jǔ lì lùn zhèng“ qì” de yǒng héng bù miè xìng， rèn wéi zhè zhǒng yǒng héng wú xiàn de“ qì” nǎi shì yī zhǒng shí tǐ， bìng tí chū“ tài xū， yī shí zhě yě”，“ chōng mǎn liǎng jiān , jiē yī shí zhī fǔ” děng mìng tí , lì tú duì wù zhì shì jiè zuì gēn běn de shǔ xìng jìn xíng gèng gāo de zhé xué chōu xiàng。 tā bǎ“ chéng” xùn wéi“ shí yòu”， yǐ zhēn shí wú wàng de“ shí yòu” lái gài kuò wù zhì shì jiè de zuì yī bān shǔ xìng。 tā hái rèn wéi， kè guān shì jiè wàn shì wàn wù de běn zhì hé xiàn xiàng dōushì kè guān shí zài de，“ cóng qí yòng 'ér zhī qí tǐ zhī yòu”，“ rì guān huà 'ér jiàn dé qí yuán”， kě yǐ tōng guò rèn shí gè zhǒng wù zhì xiàn xiàng 'ér gài kuò chū tā men de gòng tóng běn zhì。 cóng 'ér fǒu dìng liǎo wéi xīn zhù yì kōng wú běn tǐ de xū gòu。
zài lǐ qì guān xì wèn tí shàng， wáng fū zhī jiān chí“ lǐ yǐ yú qì” de qì běn lùn， bó chì liǎo chéng zhū lǐ xué yǐ lǐ wéi běn de guān diǎn。 tā qiáng diào“ qì” shì yīn yáng biàn huà de shí tǐ， lǐ nǎi shì biàn huà guò chéng suǒ chéng xiàn chū de guī lǜ xìng。 lǐ shì qì zhī lǐ， lǐ wài méi yòu xū tuō gū lì de lǐ。 cóng 'ér pī pàn liǎo cóng zhōu dūn yí dào zhū xī suǒ jiān chí de qì wài qiú lǐ de wéi xīn zhù yì lǐ lùn。 wáng fū zhī jié hé duì“ tǒng xīn、 xìng、 tiān yú lǐ” de kè guān wéi xīn zhù yì tǐ xì de pī pàn， qiáng diào zhǐ chū：“ gài yán xīn yán xìng， yán tiān yán lǐ， jù bì zài qì shàng shuō， ruò wú qì chù， zé jù wú yě。” míng què dì jiān chí liǎo wéi wù zhù yì de qì běn lùn。
3. wéi wù zhù yì de dào qì guān
wáng fū zhī jiān chí“ wú qí qì zé wú qí dào”、“ jìn qì zé dào zài qí zhōng” de wéi wù zhù yì dào qì guān， xì tǒng dì bó chì liǎo gē liè、 diān dǎo dào qì guān xì de wéi xīn zhù yì sī xiǎng。 tā gěi chuán tǒng dào yǔ qì fàn chóu yǐ xīn de jiě shì , rèn wéi“ xíng 'ér shàng” de“ dào” yǔ“ xíng 'ér xià” de“ qì” suǒ biāo zhì de yī bān（ gòng tóng běn zhì、 pǔ biàn guī lǜ） hé gè bié（ jù tǐ shì wù jí qí tè shū guī lǜ）， liǎng zhě shì“ tǒng cǐ yī wù” de liǎng gè fāng miàn， shì bù néng fēn lí de。 tā tí chū“ tiān xià wéi qì 'ér yǐ yǐ” de mìng tí， kěn dìng yǔ zhòu jiān yī qiē shì wù dōushì jù tǐ de cún zài， rèn hé jù tǐ shì wù dū jù yòu tè shū běn zhì , yòu jù yòu tóng lèi shì wù de gòng tóng běn zhì ,“ dào zhě qì zhī dào”， yī bān zhǐ néng zài gè bié zhōng cún zài， zhǐ néng tōng guò gè bié 'ér cún zài，“ zhōng wú yòu xū xuán gū zhì zhī dào”。 yóu rú méi yòu chē mǎ biàn méi yòu yù dào， méi yòu láo xī、 bì bì、 zhōng qìng、 guǎn xián biàn méi yòu lǐyuè zhī dào yī yàng。 tā míng què zhǐ chū， zài qì zhī wài、 qì zhī xiān 'ān zhì yī gè“ wú xíng zhī shàng” de jīng shén běn tǐ， nǎi shì yī zhǒng miù shuō。 tā tōng guò lùn zhèng“ dào” duì yú“ qì” de yǐ cún xìng， dé chū liǎo“ jù qì 'ér dào cún , lí qì 'ér dào huǐ” de jié lùn， bó chì liǎo“ lǐ zài shì xiān”、“ dào běn qì mò” de guān diǎn。 wáng fū zhī de wéi wù zhù yì shì zhōng guó gǔ dài wéi wù zhù yì sī xiǎng de fā zhǎn dǐng fēng。
4.“ tài xū běn dòng tiān dì rì xīn” de biàn zhèng fǎ sī xiǎng
zài fā zhǎn guān fāng miàn， wáng fū zhī zōng hé yǐ wǎng fēng fù de rèn shí chéng guǒ， bìng duì zì jǐ suǒ miàn duì de fù zá de shè huì máo dùn yùn dòng jìn xíng zhé xué gài kuò， duì zhōng guó gǔ dài biàn zhèng fǎ de lǐ lùn fā zhǎn zuò chū liǎo zhòng yào gòng xiàn。
wáng fū zhī jī yú“□□ shēng huà” de zì rán shǐ guān， yǔ sòng míng yǐ lái liú xíng de zhù jìng shuō xiāng duì lì 'ér jiān chí zhù dòng lùn。 tā tí chū“ wù dòng 'ér yǐ”，“ dòng yǐ rù dòng， bù xī bù zhì” ,“ tiān dì zhī qì , héng shēng yú dòng 'ér bù shēng yú jìng”， bǎ zì rán jiè kàn zuò yǒng héng yùn dòng huà shēng zhe de wù zhì guò chéng。 tā fǒu dìng liǎo zhōu dūn yí、 zhū xī suǒ xuān yáng de tài jí dòng jìng 'ér shēng yīn yáng de guān diǎn， zhǐ chū：“ dòng 'ér shēng yáng , dòng zhī dòng yě , jìng 'ér shēng yīn， dòng zhī jìng yě， fèi rán wú dòng 'ér jìng， yīn 'è cóng shēng zāi”。 shuō míng yùn dòng shì wù zhì shì jiè suǒ gù yòu de， fǒu dìng cóng qì yǐ wài xún zhǎo shì wù yùn dòng yuán yīn de wài yīn lùn。 tā zhēn duì wáng bì“ jìng wéi zào jūn”、“ jìng fēi duì dòng” de dòng jìng guān， míng què kěn dìng“ jìng yóu dòng dé” ér“ dòng jìng jiē dòng”。 dàn tā bìng bù fǒu rèn jìng zhǐ de yì yì hé zuò yòng， yǐ wéixiàng duì de jìng zhǐ shì wàn wù dé yǐ xíng chéng de bì yào tiáo jiàn。 yáng biàn yīn hé de yùn dòng guò chéng běn shēn bāo hán zhe dòng jìng liǎng tài： jué duì de dòng， xiāng duì de jìng。 zhè yàng， fǒu dìng liǎo zhù jìng shuō， yòu pī pàn liǎo gē liè dòng jìng de gè zhǒng xíng 'ér shàng xué de yùn dòng guān， gēngshēn yī céng dì chǎn shù liǎo dòng jìng liǎng zhě de biàn zhèng lián xì。
wáng fū zhī fā zhǎn zhāng zài de qì huà lùn， qiáng diào“ tiān dì zhī huà rì xīn”， bǎ róng kū dài xiè、 tuī yí tù nà kàn zuò shì yǔ zhòu de gēn běn fǎ zé。 tā rèn wéi rèn hé shēng mìng tǐ dū jīng lì zhe pēi tāi、 liú dàng、 guàn zhù、 shuāi jiǎn、 sàn miè zhū jiē duàn， qián sān zhě shì shēngzhǎng guò chéng， hòu 'èr zhě shì shuāi wáng guò chéng， ér jiù zài“ shuāi jiǎn”、“ sàn miè” guò chéng zhōng yǐ jīng yùn yù“ tuī gù 'ér bié zhì qí xīn” de qì jī， jiù shì wù de sǐ wáng zhǔn bèi liǎo xīn shì wù dàn shēng de tiáo jiàn，“ yóu zhì xīn 'ér yán zhī , zé sǐ yì shēng zhī dà zào yǐ”。 zhè zhǒng biàn huà fā zhǎn guān , yòu yī dìng de lǐ lùn shēn dù， bìng fù yú gé xīn jīng shén。
wáng fū zhī bǎ shì wù yùn dòng biàn huà de yuán yīn， míng què dì guī jié wéi shì wù nèi bù de máo dùn xìng， rèn wéi“ wàn shū zhī shēng， yīn hū 'èr qì”。 tā zài zhāng zài“ yī wù liǎng tǐ” xué shuō de jī chǔ shàng kāi zhǎn liǎo tā de máo dùn guān， tí chū“ qián kūn bìng jiàn”，“ yīn yáng bù gū xíng yú tiān dì zhī jiān”， kěn dìng máo dùn de pǔ biàn xìng。 duì yú máo dùn zhe de duì lì miàn zhī jiān de guān xì， tā jìn yī bù fēn xī zhǐ chū， rèn hé máo dùn dōushì xiāng fǎn xiāng chéng de， yī fāng miàn“ bì xiāng fǎn 'ér xiāng wéi chóu”， zhè shì pái chì guān xì； lìng yī fāng miàn“ xiāng fǎn 'ér gù huì qí tōng”， zhè shì tóng yī guān xì。 zhè liǎngchóng guān xì， bù kě fēn gē，“ hé 'èr yǐ yī zhě， jiù fēn yī wéi 'èr zhī suǒ gù yòu”。 dàn tā gèng qiáng diào“ yóu liǎng 'ér jiàn yī”， rèn wéi máo dùn shuāng fāng jué fēi jié rán fēn kāi， ér shì“ fǎn zhě yòu bù fǎn zhě cún”。 àn tā de fēn xī ,“ yīn yáng zhě , héng tōng 'ér wèi bì xiāng bó， bó zhě qí bù cháng yǐ”。 máo dùn shuāng fāng hù xiāng bī pò、 jī liè bó dǒu de zhuàng tài shì“ fǎn cháng” de， ér hù xiāng lián hé、 guàn tōng， bǎo chí tóng yī xìng zhuàng tài cái shì“ zhèng cháng” de。 zài tā kàn lái máo dùn shì xiāng hù zhuǎn huà de， yòu shí huì fā shēng tū biàn， dàn zài gèng duō de qíng kuàng xià， zhuǎn huà shì zài bù duàn wǎng fù、 xiāozhǎng zhōng bǎo chí mǒu zhǒng dòng tài píng héng 'ér shí xiàn de。
wáng fū zhī de biàn zhèng fā zhǎn guān， yóu qí shì tā de máo dùn xué shuō， jù yòu zhòng yào de lǐ lùn jià zhí， dàn tā guòfèn qiáng diào máo dùn de tóng yī xìng， zé shì shí dài jǐyǔ tā de jú xiàn。
5. yīn suǒ yǐ fā néng、 néng bì fù qí suǒ de wéi wù zhù yì rèn shí lùn
wáng fū zhī lì yòng hé gǎi zào liǎo fó jiào zhé xué de“ néng、 suǒ” fàn chóu， duì rèn shí huó dòng zhōng de zhù tǐ hé kè tǐ、 zhù guān rèn shí néng lì hé kè guān rèn shí duì xiàng jiā yǐ míng què de qū fēn hé guī dìng， qiáng diào“ suǒ bù zài nèi” ,“ bì shí yòu qí tǐ” hé“ néng bù zài wài”、“ bì shí yòu qí yòng”， èr zhě bù róng hùn xiáo、 diān dǎo。 tā rèn wéi“ néng” hé“ suǒ” de guān xì， zhǐ néng shì“ yīn suǒ yǐ fā néng”，“ néng bì fù qí suǒ”， zhù guān rèn shí yóu kè guān duì xiàng de yǐn fā 'ér chǎn shēng， kè guān shì dì yī xìng de， zhù guān shì kè guān de fù běn。 cóng 'ér zhuā zhù liǎo rèn shí lùn de hé xīn wèn tí， biǎo shù liǎo fǎn yìng lùn de jī běn yuán zé。 jù cǐ， tā pī pàn liǎo yán xí fó jiào de lù wáng xīn xué“ xiāo suǒ yǐ rù néng”、“ yǐ néng wéi suǒ” de guān diǎn， bìng jiē lù qí nèi zài máo dùn， rèn wéi：“ wéi xīn wéi shí zhī shuō , yì máo dùn zì gōng 'ér bù zú yǐ lì。” tā duì“ wéi xīn wéi shí zhī shuō” de pī pàn， bìng fēi jiǎn dān fǒu dìng， ér shì zài fǒu dìng xīn xué wéi xīn lùn kuā dà zhù guān jīng shén zuò yòng de tóng shí , xī qǔ hé gǎi zào qí zhōng de mǒu xiē sī biàn nèi róng , rú bǎ rèn shí duì xiàng guī dìng wéi“ jìng zhī sì yòng zhě”， bǎ rén de rèn shí néng lì guī dìng wéi“ yòng zhī jiā hū jìng 'ér yòu gōng zhě”， zhù yì dào rén de rèn shí de néng dòng xìng。
zài zhī xíng guān xì wèn tí shàng , tā lì tú quán miàn qīng suàn“ lí xíng yǐ wéi zhī” de rèn shí lù xiàn， zhù yì zǒng jié chéng zhū xué pài yǔ lù wáng xué pài cháng qī zhēng míng de sī xiǎng chéng guǒ， zài lǐ lùn shàng qiáng diào“ xíng” zài rèn shí guò chéng zhōng de zhù dǎo dì wèi , dé chū liǎo“ xíng kě jiān zhī , ér zhī bù kě jiān xíng” de zhòng yào jié lùn。 tā yǐ zhī yuán yú xíng、 lì xíng 'ér hòu yòu zhēn zhī wéi gēn jù， lùn zhèng xíng shì zhī de jī chǔ hé dòng lì， xíng bāo kuò zhī， tǒng shuài zhī。 tóng shí， tā réng qiáng diào“ zhī xíng xiāng zī yǐ wéi yòng”。 wáng fū zhī jìn yī bù tí chū“ zhī zhī jìn , zé shí jiàn zhī” de mìng tí， rèn wéi“ kě jié zhě tiān yě， jié zhī zhě rén yě。 rén yòu kě jié zhī chéng néng , gù tiān zhī suǒ sǐ , yóu jiāng shēng zhī； tiān zhī suǒ yú， yóu jiāng zhé zhī； tiān zhī suǒ wú， yóu jiāng yòu zhī； tiān zhī suǒ luàn， yóu jiāng zhì zhī。” rén kě yǐ zài gǎi zào zì rán、 shè huì hé zì wǒ de shí jiàn zhōng， fā huī zhòng dà zuò yòng。 zhè zhǒng fù yú jìn qǔ jīng shén de pǔ sù shí jiàn guān， shì wáng fū zhī rèn shí lùn de jīng huá。
6. lǐ shì xiāng chéng
jí mín jiàn tiān de lì shǐ guān hé shè huì zhèng zhì sī xiǎng
wáng fū zhī zài lì shǐ guān fāng miàn xì tǒng pī pàn liǎo lì dài shǐ xué zhōng mí màn zhe de shén xué shǐ guān hé fù gǔ miù lùn， bǎ duì dāng shí xiāng guì shǎo shù mín zú shēng huó de shí dì guān chá yǔ lì shǐ wén xiàn yán jiū jié hé qǐ lái， dà dǎn dì dǎ pò měi huà sān dài gǔ shǐ de mí xìn， bó chì liǎo“ ní gǔ bó jīn” de guān diǎn， chǎn míng liǎo rén lèi lì shǐ yóu yě mán dào wén míng de jìn huà guò chéng。 yǐ jù tā“ lǐ yǐ yú qì”、“ dào qì xiāng xū” de yī guàn sī xiǎng， tí chū liǎo“ lǐ shì xiāng chéng” de lì shǐ guī lǜ lùn hé“ jí mín jiàn tiān” de lì shǐ dòng lì lùn。
wáng fū zhī fǎn duì zài lì shǐ yùn dòng zhī wài tán lùn“ tiān mìng”、“ shén dào”、“ dào tǒng” zhù zǎi lì shǐ， zhù zhāng cóng lì shǐ běn shēn qù tàn suǒ qí gù yòu de guī lǜ，“ zhǐ zài shì zhī bì rán chù jiàn lǐ”。 tā shuō de“ shì”， shì lì shǐ fā zhǎn de bì rán qū shì hé xiàn shí guò chéng ,“ lǐ” , shì tǐ xiàn yú lì shǐ xiàn shí guò chéng zhōng de guī lǜ xìng。 tā kěn dìng lǐ shì xiāng chéng，“ lǐ”、“ shì” bù kě fēn， lǐ yòu shùn nì zhī bié， shì yòu kě fǒu zhī fēn。 rén men de lì shǐ shí jiàn yòu gè zhǒng fù zá qíng kuàng， xíng chéng lì shǐ shì biàn de fù zá xìng， yīngdāng“ tuī qí suǒ yǐ rán zhī yóu， biàn bié bù jìn rán zhī shí”， cóng“ lǐ chéng shì” hé“ shì chéng lǐ” děng duō fāng miàn qù tàn tǎo， cái néng chǎn míng rén lèi shǐ de bì rán qū shì hé nèi zài guī lǜ。
wáng fū zhī yán yòng chuán tǒng fàn chóu， bǎ“ tiān” kàn zuò zhī pèi lì shǐ fā zhǎn de jué dìng lì liàng , dàn yòng“ lǐ shì hé yī” lái guī dìng“ tiān” de nèi hán。 tā jìn yī bù lì yòng“ tiān shì tīng zì wǒ mín shì tīng” děng gǔ lǎo mìng tí , bǎ“ tiān” zhí jiē guī jié wéi“ rén zhī suǒ tóng rán zhě” ,“ mín xīn zhī dà tóng zhě” , fù yú“ tiān” yǐ xiàn shí de kè guān nèi róng。 yīn 'ér zài kěn dìng rén mín de“ shì tīng”、“ cōng míng”、“ hàowù”、“ dé yuàn”、“ mò bù yòu lǐ” de qián tí xià， wéi qiáng diào bì xū“ wèi mín”、“ zhòng mín” ér tí chū liǎo“ jí mín yǐ jiàn tiān”、“ jǔ tiān 'ér shǔ zhī mín”， yì shí dào liǎo mín xīn xiàng bèi de jù dà lì shǐ zuò yòng。
7. yòu yù sī yòu lǐ de lún lǐ sī xiǎng
wén： táng kǎi lín
wáng fū zhī zhù zhāng rén xìng biàn huà fā zhǎn， qiáng diào lǐ yù tǒng yī de dào dé xué shuō。 tā tí chū liǎo“ xìng zhě shēng lǐ yě” de guān diǎn， rèn wéi rén yì děng dào dé yì shí gù rán shì gòu chéng rén xìng de jī běn nèi róng， dàn tā men lí bù kāi“ yǐn shí qǐ jū， jiàn wén yán dòng” de rì cháng shēng huó， zhè liǎng zhě shì“ hé liǎng 'ér hù wéi tǐ” de。 zài tā kàn lái， rén xìng yě bù shì yī chéng bù biàn de， tā“ rì shēng 'ér rì chéng”。 rén xìng de xíng chéng fā zhǎn， jiù shì rén men zài“ xí xíng” zhōng xué、 zhī、 xíng de néng dòng huó dòng de guò chéng， yǐ cǐ fǒu dìng rén xìng 'èr yuán lùn、 rén xìng bù biàn lùn de guān diǎn。 wáng fū zhī hái fǎn duì chéng zhū xué pài“ cún lǐ qù yù” de guān diǎn， kěn dìng dào dé yǔ rén de wù zhì shēng huó yù qiú yòu zhe bù kě fēn gē de lián xì。 tā rèn wéi wù zhì shēng huó yù qiú shì“ rén zhī dà gòng”，“ yòu yù sī yòu lǐ”， dào dé bù guò shì tiáozhěng rén men de yù qiú， shǐ zhī hé lǐ de zhǔn zé。 tā yě fǎn duì bǎ dào dé tóng gōng lì děng tóng qǐ lái de qīng xiàng， qiáng diào“ yǐ lǐ dǎo yù”、“ yǐ yì zhì lì”， rèn wéi zhǐ yòu chōng fēn fā huī dào dé de zuò yòng， shè huì cái néng“ zhì yǐ qí fēn”、“ xié yǐ qí 'ān”。 cóng shàng shù guān diǎn chū fā , wáng fū zhī zhù zhāng shēng hé yì de tǒng yī , qiáng diào zhì jié duì rén shēng de yì yì， rèn wéi rén jì yào“ zhēn shēng”， yòu yào“ guì yì”， qīng shì shēng mìng、 shēng huó shì bù xíng de， dàn rén de shēng mìng、 shēng huó bù yǐ jù dào dé zhǔn zé， yě méi yòu jià zhí。 tā zhǐ chū： zhì jié shì rén qū bié yú dòng wù de biāo zhì， yī gè rén yīngdāng dǒng dé shēng sǐ chéng bài xiāng yīn xiāng zhuǎn de dào lǐ， bào dìng yī gè“ yǐ shēn rèn tiān xià” de gāo shàng mù biāo， shǐ zhì bù yú dì wéi zhī fèn dǒu。
wáng fū zhī de lún lǐ sī xiǎng， méi yòu chāo chū fēng jiàn zhù yì de fàn chóu， dàn qí zhōng bāo hán zhe yī xiē qǐ méng sī xiǎng yīn sù， jù yòu 'ài guó zhù yì jīng shén， duì zhōng guó jìn dài gǎi liáng zhù yì lún lǐ sī xiǎng（ jiàn zhōng guó jìn dài lún lǐ sī xiǎng） de xíng chéng chǎn shēng liǎo shēn kè yǐng xiǎng。
8. nèi jí cái qíng、 wài zhōu wù lǐ de měi xué sī xiǎng
wén： hóu mǐn zé
wáng fū zhī duì yú měi xué wèn tí de lùn shù， bù dàn zhí jiē jiàn zhī yú tā de wén yì pī píng zhù zuò《□ zhāi shī huà》、《 gǔ shī píng xuǎn》、《 táng shī píng xuǎn》、《 míng shī píng xuǎn》， ér qiě jiàn zhī yú tā de zhé xué zhù zuò《 zhōu yì wàizhuàn》、《 shàng shū yǐn yì》 děng。 wáng fū zhī zài wéi wù zhù yì zhé xué de jī chǔ shàng， rèn wéi měi de shì wù jiù cún zài yú yǔ zhòu zhī jiān， zhè zhǒng měi bìng fēi yī chéng bù biàn de， ér shì zài shì wù de máo dùn、 yùn dòng zhōng chǎn shēng hé fā zhǎn de。 tā hěn qiáng diào qīn shēn jīng lì duì yú měi de yì shù chuàng zào de zhòng yào xìng， rèn wéi zuò jiā suǒ chuàng zào de yì shù měi， jiù shì yùn dòng zhe de shì wù suǒ chǎn shēng de měi jīng guò shěn měi zhù tǐ de zé qǔ táo xuǎn de yī zhǒng chuàng zào。 yīn cǐ， duì yú zuò jiā lái shuō， zuì zhòng yào de jiù shì yào“ nèi jí cái qíng， wài zhōu wù lǐ”， yào jīng guò zuò zhě zhù guān de yì shù chuàng zào， qù fǎn yìng kè guān shì wù de běn zhì hé guī lǜ。
wáng fū zhī duì yì shù chuàng zuò zhōng qíng yǔ jǐng de guān xì， céng yòu jīng bì de lùn shù， tā rèn wéi 'èr zhě“ suī yòu zài xīn、 zài wù zhī fēn”， dàn zài rèn hé zhēn zhèng měi de yì shù de chuàng zào zhōng， jǐng shēng qíng， qíng shēng jǐng， èr zhě yòu shì xiāng fǔ xiāng chéng、 bù kě gē liè de。 jīng yú shī yì zhě， jiù zài yú shàn yú shǐ 'èr zhě dá dào miào hé wú yín、 hún rán yī tǐ de dì bù。 zhēn zhèng měi de yì shù chuàng zuò， yīnggāi“ hán qíng 'ér néng dá， huì jǐng 'ér shēng xīn， tǐ wù 'ér dé shén”。 wáng fū zhī jì chéng liǎo zhōng guó chuán tǒng měi xué sī xiǎng zhōng qíng jǐng jiāo róng de guān diǎn， duì cǐ zuò liǎo shēn rù de chǎn fā， zài kè guān shàng qǐ dí liǎo hòu lái wáng guó wéi duì yú zhè yī wèn tí de lùn shù。
zài lùn shù měi de chuàng zào shí， wáng fū zhī jiè yòng yīn míng xué de“ xiàn liàng” shuō， hěn qiáng diào hǎo shī yào cóng“ jí mù”、“ zhí xún” zhōng qiú dé jù xiàng gǎn zhī，“ bù dé yǐ míng yán zhī lǐ xiāng qiú”。 cǐ wài， wáng fū zhī zài wén xué chuàng zuò zhōng de wén yǔ zhì、 yì yǔ shì、 zhēn yǔ jiǎ、 kōng yǔ shí、 xíng yǔ shén， yǐ jí“ xīng、 guān、 qún、 yuàn” děng děng zhū duō zhòng yào wèn tí shàng， duì yú chuán tǒng de měi xué sī xiǎng dōuyòu xīn de fā huī hé chǎn shù。
9. píng jià hé yǐng xiǎng
wáng fū zhī de zhé xué sī xiǎng， shì 17 shì jì zhōng guó tè shū lì shǐ tiáo jiàn xià de shí dài jīng shén de jīng huá， zài zhōng guó zhé xué shǐ shàng zhàn yòu hěn gāo de dì wèi。 dàn tā de zhé xué shòu shí dài hé jiē jí de jú xiàn， jù yòu 'èrchóng xìng， jì xiǎn shì chū kě guì de jià zhí， yě yòu shòu dào fēng jiàn chuán tǒng yì shí yán zhòng shù fù de ruò diǎn。 wáng fū zhī sī xiǎng zhōng zhè zhǒng máo dùn， shì 17 shì jì zhōng guó shí dài máo dùn de yī miàn jìng zǐ。
wáng fū zhī de sī xiǎng duì hòu shì chǎn shēng guò hěn dà yǐng xiǎng。 tán sì tóng duì wáng fū zhī zuò liǎo gāo dù píng jià， shuō，“ wàn wù zhāo sū tiān dì shǔ， yào píng nán yuè yī shēng léi”（《 lùn liù yì jué jù》）， rèn wéi shì wǔ bǎi nián lái zhēn zhèng tōng tiān rén zhī gù zhě。 zhāng tài yán yě chēng dào shuō“ dāng qīng zhī jì， zhuó rán néng xīng qǐ wán nuò， yǐ chéng guāng fù zhī jì zhě， dú lài 'ér nóng yī jiā 'ér yǐ”（《 chuán shān yí shū xù》）。
wáng fū zhī pì jū huāng yě fā fèn zhù shū， qí quán bù zhù zuò shēng qián dū wèi kān bù。 tā sǐ hòu， yóu qí zǐ wáng□ xuǎn kè de 10 yú zhǒng zhù zuò， yě liú chuán shèn shǎo。 zhí dào yā piàn zhàn zhēng hòu， zhōng guó jìn bù sī xiǎng jiā xún qiú mín zú zì jiù de sī xiǎng wǔ qì， wáng fū zhī zhù zuò cái bèi zhòng shì qǐ lái， dé yǐ huì biān wéi《 chuán shān yí shū》， xiān hòu duō cì kān xíng， chuán bō hǎi nèi。 zhōng huá rén mín gòng hé guó jiàn lì hòu， wáng fū zhī yí zhù de zhěng lǐ chū bǎn、 yì wén de sōu jí kān bù děng shòu dào zhòng shì， zài rì běn、 sū lián hé 'ōu měi gè guó yǐ yòu chuán shān lùn zhù、 shī wén de yì běn， wáng fū zhī de xué shù yí chǎn yǐ chéng wéi rén lèi gòng tóng de sī xiǎng cái fù。 | | | wáng fū zhī (1619-1692): míng qīng zhī jì sī xiǎng jiā。 rén chēng chuán shān xiān shēng， héng yáng ( jīn shǔ hú nán ) rén。 míng wáng hòu， céng jǔ bīng zǔ jī qīng jūn nán xià。 duì jīng xué、 shǐ xué、 wén xué、 tiān wén、 lì fǎ、 shù xué、 dì lǐ xué děngdōu yòu yán jiū。 zài zhé xué shàng zǒng jié hé fā zhǎn liǎo zhōng guó chuán tǒng de pǔ sù wéi wù zhù yì hé biàn zhèng fǎ， gòng xiàn hěn dà。 zhù zuò hěn duō， hòu rén biān wéi《 chuán shān yí shū》。 | | wáng fū zhī (1619 ～ 1692)， zì 'ér nóng， hào yún zhāi， bié hào yī hú dào rén， wǎn nián jū héng yáng zhī shí chuán shān， shì chēng“ chuán shān xiān shēng”。 míng mò qīng chū jié chū de sī xiǎng jiā， zhé xué jiā， yǔ fāng yǐ zhì， gù yán wǔ， huáng zōng xī tóng chēng míng mò sì dà xué zhě。 hú nán héng yáng rén， hàn zú。 míng chóng zhēn nián jiān， wáng fū zhī qiú xué yuè lù shū yuàn， shī cóng wú dàohéng， chóng zhēn shí yī nián（ 1638） yì yè。 zài xiào qī jiān， wú dào xíng jiào yǐ hú xiāng jiā xué， chuán shòu zhū zhāng zhī dào， jiào zǎo dì yǐng xiǎng liǎo wáng fū zhī de sī xiǎng， xíng chéng liǎo wáng fū zhī hú xiāng xué tǒng zhōng de jì shì jiù mín de jī běn mài luò。 míng wáng hòu , qīng shùn zhì wǔ nián（ 1648）， wáng fū zhī zài héng yáng jǔ bīng kàng qīng， zǔ jī qīng jūn nán xià， zhàn bài tuì zhào qìng， rèn nán míng guì wáng zhèng fǔ xíng rén sī xíng rén， yǐ fǎn duì wáng huà chéng， jǐ xiàn dà yù。 zhì guì lín yǐ qú shì sì， guì lín xiàn méi， shì sì xùnnàn， nǎi jué xīn yǐn dùn。 niǎn zhuǎn xiāng xī yǐ jí chēn、 yǒng、 lián、 shào jiān， cuàn shēn yáo dòng， fú chù shēn shān， hòu huí dào jiā xiāng héng yáng qián xīn zhì xué， zài shí chuán shān xià zhù cǎo táng 'ér jū， rén chēng“ xiāng xī cǎo táng”， zài cǐ zhuàn xiě liǎo xǔ duō zhòng yào de xué shù zhù zuò . wáng fū zhī sān shí sān suì yǐ hòu jiù kāi shǐ“ qī fú lín gǔ， suí dì tuō jì”， shèn zhì biàn xìng míng wéi yáo rén yǐ bì shì， zhí dào tā sǐ qù。 kè kǔ yán jiū， qín kěn zhù shù， chuí sì shí nián， dé“ wán fā yǐ zhōng”， shǐ zhōng wèi tì fā。 zhè shì yī gè gū gāo gěng jiè de rén， shì zhōng guó zhī shí fènzǐ zhōng xī yòu de rén wù。
wáng fū zhī xué wèn yuān bó， duì tiān wén、 lì fǎ、 shù xué、 dì lǐ xué děng jūn yòu yán jiū， yóu jīng yú jīng xué、 shǐ xué、 wén xué。 zhé xué shàng zǒng jié bìng fā zhǎn zhōng guó chuán tǒng de wéi wù zhù yì。 rèn wéi“ jìn tiān dì zhī jiān， wú bù shì qì， jí wú bù shì lǐ yě”（《 dú sì shū dà quán shuō》 juàn shí）， yǐ wéi“ qì” shì wù zhì shí tǐ， ér“ lǐ” zé wéi kè guān guī lǜ。 yòu yǐ“ yīn yùn shēng huà” lái shuō míng“ qì” biàn huà rì xīn de biàn zhèng xìng zhì， rèn wéi“ yīn yáng gè chéng qí xiàng， zé xiāng wéi duì， gāng róu、 hán wēn、 shēng shā， bì xiāng fǎn 'ér xiāng wéi chóu”。 qiáng diào“ tiān xià wéi qì 'ér yǐ yǐ”，“ wú qí qì zé wú qí dào”（《 zhōu yì wàizhuàn》 juàn wǔ）。 yóu“ dào qì” guān xì jiàn lì qí lì shǐ jìn huà lùn， fǎn duì bǎo shǒu tuì huà sī xiǎng。 yòu rèn wéi“ xí chéng 'ér xìng yǔ chéng”， rén xìng suí huán jìng xí sú 'ér biàn huà， suǒ yǐ“ wèi chéng kě chéng， yǐ chéng kě gé”， ér jiào yù yào“ yǎng qí xí yú méng tóng”。 zài zhī xíng guān jìshàng， qiáng diào xíng shì zhī de jī chǔ， fǎn duì lù wáng“ yǐ zhī wéi xíng” jí chán xué jiā“ zhī yòu shì shì biàn xiū” guān diǎn。 zhèng zhì shàng fǎn duì háo qiáng dà dì zhù， rèn wéi“ dà jiǎ fù mín” shì“ guó zhī sī mìng”， nóng gōng shāng yè dōunéng shēng chǎn cái fù。 wén xué fāng miàn， shàn shī wén， gōng cí qū。 suǒ zuò《 shī yì》、《 xī táng yǒng rì xù lùn》， lùn shī duō dú dào jiàn jiě。 suǒ zhù jīng hòu rén biān wéi《 chuán shān yí shū》。 qí yī shēng jiān chí 'ài guó zhù yì hé wéi wù zhù yì de zhàn dǒu jīng shén， zhì sǐ bù yú。 qí zhōng zài zhé xué shàng zuì zhòng yào de yòu《 zhōu yì wàizhuàn》、《 shàng shū yǐn yì》、《 dú sì dà quán shuō》、《 zhāng zǐ zhèng méng zhù》、《 sī lù nèi wài piān》、《 huáng shū》、《 è mèng》 děng。 mò jì chuán shì xī shǎo。《 dà yún shān gē》 shū fēng shén qīng qì shū， kě wèi nán dé zhēn pǐn。 míng dài de sī xiǎng， shì duì lì dài sī xiǎng de yī cì dà zōng hé。 míng dài xué zhě men duì yǐ wǎng sī xiǎng jiè， zhǐ zhāi bì bìng， yòu de hěn zhòngkěn。
wáng fū zhī de sī xiǎng， yóu qí zài lì shǐ guān hé zhèng zhì sī xiǎng fāng miàn， dà dū biǎo xiàn zài tā de《 dú tōng jiàn lùn》 hé《 sòng lùn》 liǎng bù shū lǐ。《 dú tōng jiàn lùn》 yòu sān shí juàn，《 sòng lùn》 yòu shí wǔ juàn。 jù wáng fū zhī de 'ér zǐ wáng yǔ zài《 jiāng zhāi gōng xíng shù》 de shuō fǎ， wáng fū zhī － mò nián zuò《 dú tōng jiàn lùn》 sān shí juàn，《 sòng lùn》 shí wǔ juàn， yǐ shàng xià gǔ jīn xīng wáng dé shī zhī gù， zhì zuò qīng zhòng zhī yuán。 zhū zhǒng juàn zhì fán zhòng， jiē jiē shū shǒu lù。 pín wú shū jí zhǐ bǐ， duō jiǎ zhī gù rén mén shēng， shū chéng yīn yǐ shòu zhī； qí cáng yú jiā yǔ zǐ sūn yán zhě， wú jǐ yān。 yóu cǐ kě kàn chū zhè xiē shū de xiě zuò guò chéng shì fēi cháng jiān kǔ de。
wáng fū zhī yī shēng zhù shū 320 juàn， lù yú《 sì kù》 de yòu：《 zhōu yì bài shū》、《 kǎo yì》、《 shàng shū bài shū》、《 shī bài shū》、《 chūn qiū bài shū》 děng。 yuè lù shū yuàn jiàn chuán shān zhuān cí， yǐ jì niàn zhè wèi bù xiǔ de dà shī wáng fū zhī zài kāng xī 'èr shí bā nián（ 1690） qí zì tí mù shí zhōng shuō“ yòu míng yí chén xíng rén wáng fū zhī …… zì wéi míng yuē： bào liú yuè shí zhī gū fèn 'ér mìng wú cóng zhì， xī zhāng héng qú zhī zhèng xué 'ér lì bù néng qǐ， xìng quán guī yú cí qiū， gù xián xù yǐ yǒng shì。’ wù shēn jì yuán hòu sān bǎi nián shí yòu nián yuè rì nán lè shí” tā tè bié gào jiè 'ér zǐ shuō“ mù shí kě bù zuò， xùn rǔ xiōng dì wéi zhī， zhǐ cǐ bù kě zēng sǔn yī zì。 xíng zhuàng yuán wéi qǐng zhì míng 'ér shè， jì yòu míng， bù kě zhuì zuò。 ruò rǔ xiōng dì néng lǎo 'ér hàoxué， kě bù yǐ yù wǒ zhě huǐ wǒ， shù shí nián hòu， lüè jì yǐ shì hòu rén kě 'ěr， wù yōng wèn shì yě。 bèi cǐ zhě zì mèi qí xīn。 jǐ sì jiǔ yuè shuò shū shòu bān”
wáng fū zhī zài zì jǐ mù zhì míng zhōng shuō de“ wù shēn jì yuán”， shì míng tài zǔ zhū yuán zhāng de hóng wǔ yuán nián， jí míng cháo kāi guó de shí jiān。 bìng qiě tè bié qiáng diào“ mù shí kě bù zuò”， rú guǒ zuò， zé“ bù kě zēng sǔn yī zì”，“ bèi cǐ zhě zì mèi qí xīn”。
wáng fū zhī de zhèng zhì sī xiǎng de zhù zhǐ shì“ xún tiān xià zhī gōng”。 zài zhè gè zhù zhǐ xià， tā měng liè pēng jī“ gū qín”“ lòu sòng”， shēn kè jiē lù liǎo qín shǐ huáng jí lì dài dì wáng bǎ tiān xià dāng zuò sī chǎn de zuò fǎ | | wáng fū zhī shēng yú míng wàn lì sì shí qī nián jiǔ yuè chū yī， zú yú qīng kāng xī sān shí yī nián zhēngyuè chū 'èr。 tā shēng huó de nián dài， zhèng dāng zhōng guó fēng jiàn shè huì mò qī、 zī běn zhù yì jīng jì méng yá zhī jì。 zhè yī shí qī， bàn suí zhe shè huì jīng jì de biàn dòng、 shēng chǎn lì hé kē xué shuǐ píng de tí gāo， jiē jí máo dùn hé mín zú máo dùn fù zá jiāo cuò。 zài zhè yàng de tè shū tiáo jiàn xià， chǎn shēng liǎo yǐ pī pàn sòng míng dào xué wéi gòng tóng qīng xiàng de zǎo qī qǐ méng sī cháo。 wáng fū zhī shì zhè yī sī cháo de dài biǎo zhī yī。 tā chū shēn yú mòluò dì zhù zhī shí fènzǐ jiā tíng， cóng xiǎo jiē shòu liǎo chuán tǒng wén huà jiào yǎng。 qīng nián shí dài， tā yī fāng miàn liú liàn kē jǔ shì tú， lìng yī fāng miàn guān xīn dòng dàng de shí jú， yǔ hǎo yǒu zǔ zhì“ xíng shè”、“ kuāng shè” , kǎi rán yòu kuāng shí jiù guó zhī zhì。 1642 nián ,24 suì de wáng fū zhī zài wǔ chāng kǎo zhōng jǔ rén。 1643 nián， zhāng xiàn zhōng nóng mín jūn gōng kè wǔ chāng， jìn zhù héng yáng， céng yāo tā cān jiā nóng mín zhèng quán， tā yáng zhuāng shāng bìng jù jué liǎo。 qīng jūn rù guān hòu， tā shàng shū míng cháo hú běi xún fǔ， lì zhù lián hé nóng mín jūn gòng tóng dǐ kàng qīng jūn。 1647 nián， qīng jūn gōng xiàn héng yáng， wáng fū zhī de 'èr xiōng、 shū fù、 fù qīn jūn yú cāng huáng táonàn zhōng méng nán。 cì nián， tā yǔ hǎo yǒu guǎn sì qiú děng zài héng shān jǔ bīng kàng qīng， bài bēn nán míng， yīn 'ér jié shí qú shì sì、 jīn bǎo、 méng zhèng fā、 fāng yǐ zhì děng， hòu bèi yǒng lì zhèng quán rèn wéi xíng rén sī xíng rén。 wéi tánhé quán□， xiǎn zāo cán hài， jīng nóng mín jūn lǐng xiù gāo yī gōng zhàng yì yíng jiù， shǐ dé tuō xiǎn。 táo guī hú nán， yǐn fú yé□ shān。 1652 nián， lǐ dìng guó shuài dà xī nóng mín jūn shōu fù héng yáng， yòu pài rén zhāo qǐng wáng fū zhī ， tā“ jìn tuì yíng huí”， zhōng yú wèi qù。 cóng cǐ， yǐn fú xiāng nán yī dài， guò liǎo 3 nián liú wáng shēng huó。 céng biàn xìng míng bàn zuò yáo rén， jì jū huāng shān pò miào zhōng， hòu yí jū cháng níng xī zhuāng yuán， jiāoshū wéi shēng。 zhè 10 nián qū zhé de shēng huó jīng lì， shǐ tā yòu jī huì jiē chù xià céng shè huì , tǐ chá mín qíng , bìng cù chéng tā wéi zǒng jié míng wáng jiào xùn 'ér dǔ xué shēn sī , fā fèn zhù shù , xiě chū《 zhōu yì wàizhuàn》、《 lǎo zǐ yǎn》 liǎng bù zhé xué zhù zuò， hái xiě chéng《 huáng shū》 zhè bù zhèng lùn zhù zuò。 hòu bàn shēng， tā tuì yǐn huāng pì de shí chuán shān lù， zài jiān kǔ tiáo jiàn xià jiān chí xué shù yán jiū， xiě chū liǎo dà liàng de zhù zuò。 51 suì shí tā zì tí táng lián“ liù jīng zé wǒ kāi shēng miàn， qī chǐ cóng tiān qǐ huó mái”， fǎn yìng chū tā de xué fēng hé zhì qù。 71 suì shí tā zì tí mù shí：“ bào liú yuè shí zhī gū zhōng”，“ xī zhāng héng qú zhī zhèng xué”， biǎo bái tā de zhèng zhì bào fù hé xué fēng。
wáng fū zhī xué shí jí qí yuān bó。 jǔ fán jīng xué、 xiǎo xué、 zǐ xué、 shǐ xué、 wén xué、 zhèng fǎ、 lún lǐ děng gè mén xué shù , zào yì wú bù jīng shēn , tiān wén、 lìshǔ、 yī lǐ、 bīng fǎ nǎi zhì bǔ shì、 xīng xiàng , yì bàng shè jiān tōng , qiě liú xīn dāng shí chuán rù de“ xī xué”。 tā de zhù shù cún shì de yuē yòu 73 zhǒng ,401 juàn， sàn yì de yuē yòu 20 zhǒng。 zhù yào zhé xué zhù zuò yòu :《 zhōu yì wàizhuàn》、《 zhōu yì nèi chuán》、《 shàng shū yǐn yì》、《 zhāng zǐ zhèng méng zhù》、《 dú sì shū dà quán shuō》、《 shī guǎng chuán》、《 sī wèn lù》、《 lǎo zǐ yǎn》、《 zhuāng zǐ tōng》、《 xiāng zōng luò suǒ》、《 huáng shū》、《 è mèng》、《 xù chūn qiū zuǒshìzhuàn bó yì》、《 chūn qiū shì lùn》、《 dú tōng jiàn lùn》、《 sòng lùn》 děng。
wáng fū zhī de zhé xué lùn duàn fù yòu pī pàn jīng shén。 tā bié kāi shēng miàn dì zhù shì jīng xué， yǐ fā huī zì jǐ de sī xiǎng。 tā bǎ yǐ wǎng de xué shù míng què dì huàfēn wéi“ zhēn xié xiāng jìng 'ér hù wéi jī shèng” de duì lì zhèn yíng， zì jué dì jì chéng、 fā yáng《 yì》 xué xì tǒng zhōng de pǔ sù biàn zhèng fǎ hècóng wáng chōng dào zhāng zài de wéi wù zhù yì qì yī yuán lùn。 tóng shí， dà tǐ bǎ gè zhǒng zōng jiào shén xué hé wéi xīn wéi shí zhī shuō dū guī rù“ yì duān” zhèn yíng， zhù zhāng duì tā men“ shēn fǔ yuè yú dìng lùn”， gěi yǐ yán lì pī pàn。 lìng yī fāng miàn， tā yòu zhù zhāng cǎi qǔ“ rù qí lěi， xí qí zī， bào qí shì 'ér jiàn qí xiá” de pī pàn fāng fǎ， duì lǎo zhuāng zhé xué、 fó jiào lǐ lùn shēn rù yán tǎo， zài pī pàn zhōng zhù yì xī qǔ qí zhōng hé lǐ nèi róng， cóng 'ér jī lěi liǎo dà liàng xiān shì de sī xiǎng zī liào， chuàng lì liǎo jù yòu zǒng jié lì shǐ yì yì de bó dà zhé xué tǐ xì。 | “ tài xū yī shí” de wéi wù lùn sī xiǎng | zài běn tǐ lùn fāng miàn， wáng fū zhī fā zhǎn liǎo zhāng zài“ zhī tài xū jí qì zé wú’’ wú’’” de sī xiǎng , duì“ qì” fàn chóu gěi yǐ xīn de zhé xué guī dìng , duì lǐ qì guān xì、 dào qì guān xì wèn tí , jìn xíng liǎo jiào shēn rù de lǐ lùn tàn tǎo， zuò liǎo míng què de wéi wù zhù yì jiě shì。
tā rèn wéi， zhěng gè yǔ zhòu chú liǎo“ qì”， gèng wú tā wù。 tā hái zhǐ chū“ qì” zhǐ yòu jù sàn、 wǎng lái 'ér méi yòu zēng jiǎn、 shēng miè， suǒ wèi yòu wú、 xū shí děng， dū zhǐ yòu“ qì” de jù sàn、 wǎng lái、 qū shēn de yùn dòng xíng tài。 tā 'àn dāng shí kē xué fā zhǎn shuǐ píng， jǔ lì lùn zhèng“ qì” de yǒng héng bù miè xìng， rèn wéi zhè zhǒng yǒng héng wú xiàn de“ qì” nǎi shì yī zhǒng shí tǐ， bìng tí chū“ tài xū， yī shí zhě yě”，“ chōng mǎn liǎng jiān , jiē yī shí zhī fǔ” děng mìng tí , lì tú duì wù zhì shì jiè zuì gēn běn de shǔ xìng jìn xíng gèng gāo de zhé xué chōu xiàng。 tā bǎ“ chéng” xùn wéi“ shí yòu”， yǐ zhēn shí wú wàng de“ shí yòu” lái gài kuò wù zhì shì jiè de zuì yī bān shǔ xìng。 tā hái rèn wéi， kè guān shì jiè wàn shì wàn wù de běn zhì hé xiàn xiàng dōushì kè guān shí zài de，“ cóng qí yòng 'ér zhī qí tǐ zhī yòu”，“ rì guān huà 'ér jiàn dé qí yuán”， kě yǐ tōng guò rèn shí gè zhǒng wù zhì xiàn xiàng 'ér gài kuò chū tā men de gòng tóng běn zhì。 cóng 'ér fǒu dìng liǎo wéi xīn zhù yì kōng wú běn tǐ de xū gòu。
zài lǐ qì guān xì wèn tí shàng， wáng fū zhī jiān chí“ lǐ yǐ yú qì” de qì běn lùn， bó chì liǎo chéng zhū lǐ xué yǐ lǐ wéi běn de guān diǎn。 tā qiáng diào“ qì” shì yīn yáng biàn huà de shí tǐ， lǐ nǎi shì biàn huà guò chéng suǒ chéng xiàn chū de guī lǜ xìng。 lǐ shì qì zhī lǐ， lǐ wài méi yòu xū tuō gū lì de lǐ。 cóng 'ér pī pàn liǎo cóng zhōu dūn yí dào zhū xī suǒ jiān chí de qì wài qiú lǐ de wéi xīn zhù yì lǐ lùn。 wáng fū zhī jié hé duì“ tǒng xīn、 xìng、 tiān yú lǐ” de kè guān wéi xīn zhù yì tǐ xì de pī pàn， qiáng diào zhǐ chū：“ gài yán xīn yán xìng， yán tiān yán lǐ， jù bì zài qì shàng shuō， ruò wú qì chù， zé jù wú yě。” míng què dì jiān chí liǎo wéi wù zhù yì de qì běn lùn。 | wéi wù zhù yì de dào qì guān | | wáng fū zhī jiān chí“ wú qí qì zé wú qí dào”、“ jìn qì zé dào zài qí zhōng” de wéi wù zhù yì dào qì guān， xì tǒng dì bó chì liǎo gē liè、 diān dǎo dào qì guān xì de wéi xīn zhù yì sī xiǎng。 tā gěi chuán tǒng dào yǔ qì fàn chóu yǐ xīn de jiě shì , rèn wéi“ xíng 'ér shàng” de“ dào” yǔ“ xíng 'ér xià” de“ qì” suǒ biāo zhì de yī bān（ gòng tóng běn zhì、 pǔ biàn guī lǜ） hé gè bié（ jù tǐ shì wù jí qí tè shū guī lǜ）， liǎng zhě shì“ tǒng cǐ yī wù” de liǎng gè fāng miàn， shì bù néng fēn lí de。 tā tí chū“ tiān xià wéi qì 'ér yǐ yǐ” de mìng tí， kěn dìng yǔ zhòu jiān yī qiē shì wù dōushì jù tǐ de cún zài， rèn hé jù tǐ shì wù dū jù yòu tè shū běn zhì , yòu jù yòu tóng lèi shì wù de gòng tóng běn zhì ,“ dào zhě qì zhī dào”， yī bān zhǐ néng zài gè bié zhōng cún zài， zhǐ néng tōng guò gè bié 'ér cún zài，“ zhōng wú yòu xū xuán gū zhì zhī dào”。 yóu rú méi yòu chē mǎ biàn méi yòu yù dào， méi yòu láo xī、 bì bì、 zhōng qìng、 guǎn xián biàn méi yòu lǐyuè zhī dào yī yàng。 tā míng què zhǐ chū， zài qì zhī wài、 qì zhī xiān 'ān zhì yī gè“ wú xíng zhī shàng” de jīng shén běn tǐ， nǎi shì yī zhǒng miù shuō。 tā tōng guò lùn zhèng“ dào” duì yú“ qì” de yǐ cún xìng， dé chū liǎo“ jù qì 'ér dào cún , lí qì 'ér dào huǐ” de jié lùn， bó chì liǎo“ lǐ zài shì xiān”、“ dào běn qì mò” de guān diǎn。 wáng fū zhī de wéi wù zhù yì shì zhōng guó gǔ dài wéi wù zhù yì sī xiǎng de fā zhǎn dǐng fēng。 | “ tài xū běn dòng tiān dì rì xīn” de biàn zhèng fǎ sī xiǎng | zài fā zhǎn guān fāng miàn， wáng fū zhī zōng hé yǐ wǎng fēng fù de rèn shí chéng guǒ， bìng duì zì jǐ suǒ miàn duì de fù zá de shè huì máo dùn yùn dòng jìn xíng zhé xué gài kuò， duì zhōng guó gǔ dài biàn zhèng fǎ de lǐ lùn fā zhǎn zuò chū liǎo zhòng yào gòng xiàn。
wáng fū zhī jī yú“□□ shēng huà” de zì rán shǐ guān， yǔ sòng míng yǐ lái liú xíng de zhù jìng shuō xiāng duì lì 'ér jiān chí zhù dòng lùn。 tā tí chū“ wù dòng 'ér yǐ”，“ dòng yǐ rù dòng， bù xī bù zhì” ,“ tiān dì zhī qì , héng shēng yú dòng 'ér bù shēng yú jìng”， bǎ zì rán jiè kàn zuò yǒng héng yùn dòng huà shēng zhe de wù zhì guò chéng。 tā fǒu dìng liǎo zhōu dūn yí、 zhū xī suǒ xuān yáng de tài jí dòng jìng 'ér shēng yīn yáng de guān diǎn， zhǐ chū：“ dòng 'ér shēng yáng , dòng zhī dòng yě , jìng 'ér shēng yīn， dòng zhī jìng yě， fèi rán wú dòng 'ér jìng， yīn 'è cóng shēng zāi”。 shuō míng yùn dòng shì wù zhì shì jiè suǒ gù yòu de， fǒu dìng cóng qì yǐ wài xún zhǎo shì wù yùn dòng yuán yīn de wài yīn lùn。 tā zhēn duì wáng bì“ jìng wéi zào jūn”、“ jìng fēi duì dòng” de dòng jìng guān， míng què kěn dìng“ jìng yóu dòng dé” ér“ dòng jìng jiē dòng”。 dàn tā bìng bù fǒu rèn jìng zhǐ de yì yì hé zuò yòng， yǐ wéixiàng duì de jìng zhǐ shì wàn wù dé yǐ xíng chéng de bì yào tiáo jiàn。 yáng biàn yīn hé de yùn dòng guò chéng běn shēn bāo hán zhe dòng jìng liǎng tài： jué duì de dòng， xiāng duì de jìng。 zhè yàng， fǒu dìng liǎo zhù jìng shuō， yòu pī pàn liǎo gē liè dòng jìng de gè zhǒng xíng 'ér shàng xué de yùn dòng guān， gēngshēn yī céng dì chǎn shù liǎo dòng jìng liǎng zhě de biàn zhèng lián xì。
wáng fū zhī fā zhǎn zhāng zài de qì huà lùn， qiáng diào“ tiān dì zhī huà rì xīn”， bǎ róng kū dài xiè、 tuī yí tù nà kàn zuò shì yǔ zhòu de gēn běn fǎ zé。 tā rèn wéi rèn hé shēng mìng tǐ dū jīng lì zhe pēi tāi、 liú dàng、 guàn zhù、 shuāi jiǎn、 sàn miè zhū jiē duàn， qián sān zhě shì shēngzhǎng guò chéng， hòu 'èr zhě shì shuāi wáng guò chéng， ér jiù zài“ shuāi jiǎn”、“ sàn miè” guò chéng zhōng yǐ jīng yùn yù“ tuī gù 'ér bié zhì qí xīn” de qì jī， jiù shì wù de sǐ wáng zhǔn bèi liǎo xīn shì wù dàn shēng de tiáo jiàn，“ yóu zhì xīn 'ér yán zhī , zé sǐ yì shēng zhī dà zào yǐ”。 zhè zhǒng biàn huà fā zhǎn guān , yòu yī dìng de lǐ lùn shēn dù， bìng fù yú gé xīn jīng shén。
wáng fū zhī bǎ shì wù yùn dòng biàn huà de yuán yīn， míng què dì guī jié wéi shì wù nèi bù de máo dùn xìng， rèn wéi“ wàn shū zhī shēng， yīn hū 'èr qì”。 tā zài zhāng zài“ yī wù liǎng tǐ” xué shuō de jī chǔ shàng kāi zhǎn liǎo tā de máo dùn guān， tí chū“ qián kūn bìng jiàn”，“ yīn yáng bù gū xíng yú tiān dì zhī jiān”， kěn dìng máo dùn de pǔ biàn xìng。 duì yú máo dùn zhe de duì lì miàn zhī jiān de guān xì， tā jìn yī bù fēn xī zhǐ chū， rèn hé máo dùn dōushì xiāng fǎn xiāng chéng de， yī fāng miàn“ bì xiāng fǎn 'ér xiāng wéi chóu”， zhè shì pái chì guān xì； lìng yī fāng miàn“ xiāng fǎn 'ér gù huì qí tōng”， zhè shì tóng yī guān xì。 zhè liǎngchóng guān xì， bù kě fēn gē，“ hé 'èr yǐ yī zhě， jiù fēn yī wéi 'èr zhī suǒ gù yòu”。 dàn tā gèng qiáng diào“ yóu liǎng 'ér jiàn yī”， rèn wéi máo dùn shuāng fāng jué fēi jié rán fēn kāi， ér shì“ fǎn zhě yòu bù fǎn zhě cún”。 àn tā de fēn xī ,“ yīn yáng zhě , héng tōng 'ér wèi bì xiāng bó， bó zhě qí bù cháng yǐ”。 máo dùn shuāng fāng hù xiāng bī pò、 jī liè bó dǒu de zhuàng tài shì“ fǎn cháng” de， ér hù xiāng lián hé、 guàn tōng， bǎo chí tóng yī xìng zhuàng tài cái shì“ zhèng cháng” de。 zài tā kàn lái máo dùn shì xiāng hù zhuǎn huà de， yòu shí huì fā shēng tū biàn， dàn zài gèng duō de qíng kuàng xià， zhuǎn huà shì zài bù duàn wǎng fù、 xiāozhǎng zhōng bǎo chí mǒu zhǒng dòng tài píng héng 'ér shí xiàn de。
wáng fū zhī de biàn zhèng fā zhǎn guān， yóu qí shì tā de máo dùn xué shuō， jù yòu zhòng yào de lǐ lùn jià zhí， dàn tā guòfèn qiáng diào máo dùn de tóng yī xìng， zé shì shí dài jǐyǔ tā de jú xiàn。 | yīn suǒ yǐ fā néng、 néng bì fù qí suǒ de wéi wù zhù yì rèn shí lùn | wáng fū zhī lì yòng hé gǎi zào liǎo fó jiào zhé xué de“ néng、 suǒ” fàn chóu， duì rèn shí huó dòng zhōng de zhù tǐ hé kè tǐ、 zhù guān rèn shí néng lì hé kè guān rèn shí duì xiàng jiā yǐ míng què de qū fēn hé guī dìng， qiáng diào“ suǒ bù zài nèi” ,“ bì shí yòu qí tǐ” hé“ néng bù zài wài”、“ bì shí yòu qí yòng”， èr zhě bù róng hùn xiáo、 diān dǎo。 tā rèn wéi“ néng” hé“ suǒ” de guān xì， zhǐ néng shì“ yīn suǒ yǐ fā néng”，“ néng bì fù qí suǒ”， zhù guān rèn shí yóu kè guān duì xiàng de yǐn fā 'ér chǎn shēng， kè guān shì dì yī xìng de， zhù guān shì kè guān de fù běn。 cóng 'ér zhuā zhù liǎo rèn shí lùn de hé xīn wèn tí， biǎo shù liǎo fǎn yìng lùn de jī běn yuán zé。 jù cǐ， tā pī pàn liǎo yán xí fó jiào de lù wáng xīn xué“ xiāo suǒ yǐ rù néng”、“ yǐ néng wéi suǒ” de guān diǎn， bìng jiē lù qí nèi zài máo dùn， rèn wéi：“ wéi xīn wéi shí zhī shuō , yì máo dùn zì gōng 'ér bù zú yǐ lì。” tā duì“ wéi xīn wéi shí zhī shuō” de pī pàn， bìng fēi jiǎn dān fǒu dìng， ér shì zài fǒu dìng xīn xué wéi xīn lùn kuā dà zhù guān jīng shén zuò yòng de tóng shí , xī qǔ hé gǎi zào qí zhōng de mǒu xiē sī biàn nèi róng , rú bǎ rèn shí duì xiàng guī dìng wéi“ jìng zhī sì yòng zhě”， bǎ rén de rèn shí néng lì guī dìng wéi“ yòng zhī jiā hū jìng 'ér yòu gōng zhě”， zhù yì dào rén de rèn shí de néng dòng xìng。
zài zhī xíng guān xì wèn tí shàng , tā lì tú quán miàn qīng suàn“ lí xíng yǐ wéi zhī” de rèn shí lù xiàn， zhù yì zǒng jié chéng zhū xué pài yǔ lù wáng xué pài cháng qī zhēng míng de sī xiǎng chéng guǒ， zài lǐ lùn shàng qiáng diào“ xíng” zài rèn shí guò chéng zhōng de zhù dǎo dì wèi , dé chū liǎo“ xíng kě jiān zhī , ér zhī bù kě jiān xíng” de zhòng yào jié lùn。 tā yǐ zhī yuán yú xíng、 lì xíng 'ér hòu yòu zhēn zhī wéi gēn jù， lùn zhèng xíng shì zhī de jī chǔ hé dòng lì， xíng bāo kuò zhī， tǒng shuài zhī。 tóng shí， tā réng qiáng diào“ zhī xíng xiāng zī yǐ wéi yòng”。 wáng fū zhī jìn yī bù tí chū“ zhī zhī jìn , zé shí jiàn zhī” de mìng tí， rèn wéi“ kě jié zhě tiān yě， jié zhī zhě rén yě。 rén yòu kě jié zhī chéng néng , gù tiān zhī suǒ sǐ , yóu jiāng shēng zhī； tiān zhī suǒ yú， yóu jiāng zhé zhī； tiān zhī suǒ wú， yóu jiāng yòu zhī； tiān zhī suǒ luàn， yóu jiāng zhì zhī。” rén kě yǐ zài gǎi zào zì rán、 shè huì hé zì wǒ de shí jiàn zhōng， fā huī zhòng dà zuò yòng。 zhè zhǒng fù yú jìn qǔ jīng shén de pǔ sù shí jiàn guān， shì wáng fū zhī rèn shí lùn de jīng huá。 | | jí mín jiàn tiān de lì shǐ guān hé shè huì zhèng zhì sī xiǎng
wáng fū zhī zài lì shǐ guān fāng miàn xì tǒng pī pàn liǎo lì dài shǐ xué zhōng mí màn zhe de shén xué shǐ guān hé fù gǔ miù lùn， bǎ duì dāng shí xiāng guì shǎo shù mín zú shēng huó de shí dì guān chá yǔ lì shǐ wén xiàn yán jiū jié hé qǐ lái， dà dǎn dì dǎ pò měi huà sān dài gǔ shǐ de mí xìn， bó chì liǎo“ ní gǔ bó jīn” de guān diǎn， chǎn míng liǎo rén lèi lì shǐ yóu yě mán dào wén míng de jìn huà guò chéng。 yǐ jù tā“ lǐ yǐ yú qì”、“ dào qì xiāng xū” de yī guàn sī xiǎng， tí chū liǎo“ lǐ shì xiāng chéng” de lì shǐ guī lǜ lùn hé“ jí mín jiàn tiān” de lì shǐ dòng lì lùn。
wáng fū zhī fǎn duì zài lì shǐ yùn dòng zhī wài tán lùn“ tiān mìng”、“ shén dào”、“ dào tǒng” zhù zǎi lì shǐ， zhù zhāng cóng lì shǐ běn shēn qù tàn suǒ qí gù yòu de guī lǜ，“ zhǐ zài shì zhī bì rán chù jiàn lǐ”。 tā shuō de“ shì”， shì lì shǐ fā zhǎn de bì rán qū shì hé xiàn shí guò chéng ,“ lǐ” , shì tǐ xiàn yú lì shǐ xiàn shí guò chéng zhōng de guī lǜ xìng。 tā kěn dìng lǐ shì xiāng chéng，“ lǐ”、“ shì” bù kě fēn， lǐ yòu shùn nì zhī bié， shì yòu kě fǒu zhī fēn。 rén men de lì shǐ shí jiàn yòu gè zhǒng fù zá qíng kuàng， xíng chéng lì shǐ shì biàn de fù zá xìng， yīngdāng“ tuī qí suǒ yǐ rán zhī yóu， biàn bié bù jìn rán zhī shí”， cóng“ lǐ chéng shì” hé“ shì chéng lǐ” děng duō fāng miàn qù tàn tǎo， cái néng chǎn míng rén lèi shǐ de bì rán qū shì hé nèi zài guī lǜ。
wáng fū zhī yán yòng chuán tǒng fàn chóu， bǎ“ tiān” kàn zuò zhī pèi lì shǐ fā zhǎn de jué dìng lì liàng , dàn yòng“ lǐ shì hé yī” lái guī dìng“ tiān” de nèi hán。 tā jìn yī bù lì yòng“ tiān shì tīng zì wǒ mín shì tīng” děng gǔ lǎo mìng tí , bǎ“ tiān” zhí jiē guī jié wéi“ rén zhī suǒ tóng rán zhě” ,“ mín xīn zhī dà tóng zhě” , fù yú“ tiān” yǐ xiàn shí de kè guān nèi róng。 yīn 'ér zài kěn dìng rén mín de“ shì tīng”、“ cōng míng”、“ hàowù”、“ dé yuàn”、“ mò bù yòu lǐ” de qián tí xià， wéi qiáng diào bì xū“ wèi mín”、“ zhòng mín” ér tí chū liǎo“ jí mín yǐ jiàn tiān”、“ jǔ tiān 'ér shǔ zhī mín”， yì shí dào liǎo mín xīn xiàng bèi de jù dà lì shǐ zuò yòng。 | yòu yù sī yòu lǐ de lún lǐ sī xiǎng | wáng fū zhī zhù zhāng rén xìng biàn huà fā zhǎn， qiáng diào lǐ yù tǒng yī de dào dé xué shuō。 tā tí chū liǎo“ xìng zhě shēng lǐ yě” de guān diǎn， rèn wéi rén yì děng dào dé yì shí gù rán shì gòu chéng rén xìng de jī běn nèi róng， dàn tā men lí bù kāi“ yǐn shí qǐ jū， jiàn wén yán dòng” de rì cháng shēng huó， zhè liǎng zhě shì“ hé liǎng 'ér hù wéi tǐ” de。 zài tā kàn lái， rén xìng yě bù shì yī chéng bù biàn de， tā“ rì shēng 'ér rì chéng”。 rén xìng de xíng chéng fā zhǎn， jiù shì rén men zài“ xí xíng” zhōng xué、 zhī、 xíng de néng dòng huó dòng de guò chéng， yǐ cǐ fǒu dìng rén xìng 'èr yuán lùn、 rén xìng bù biàn lùn de guān diǎn。 wáng fū zhī hái fǎn duì chéng zhū xué pài“ cún lǐ qù yù” de guān diǎn， kěn dìng dào dé yǔ rén de wù zhì shēng huó yù qiú yòu zhe bù kě fēn gē de lián xì。 tā rèn wéi wù zhì shēng huó yù qiú shì“ rén zhī dà gòng”，“ yòu yù sī yòu lǐ”， dào dé bù guò shì tiáozhěng rén men de yù qiú， shǐ zhī hé lǐ de zhǔn zé。 tā yě fǎn duì bǎ dào dé tóng gōng lì děng tóng qǐ lái de qīng xiàng， qiáng diào“ yǐ lǐ dǎo yù”、“ yǐ yì zhì lì”， rèn wéi zhǐ yòu chōng fēn fā huī dào dé de zuò yòng， shè huì cái néng“ zhì yǐ qí fēn”、“ xié yǐ qí 'ān”。 cóng shàng shù guān diǎn chū fā , wáng fū zhī zhù zhāng shēng hé yì de tǒng yī , qiáng diào zhì jié duì rén shēng de yì yì， rèn wéi rén jì yào“ zhēn shēng”， yòu yào“ guì yì”， qīng shì shēng mìng、 shēng huó shì bù xíng de， dàn rén de shēng mìng、 shēng huó bù yǐ jù dào dé zhǔn zé， yě méi yòu jià zhí。 tā zhǐ chū： zhì jié shì rén qū bié yú dòng wù de biāo zhì， yī gè rén yīngdāng dǒng dé shēng sǐ chéng bài xiāng yīn xiāng zhuǎn de dào lǐ， bào dìng yī gè“ yǐ shēn rèn tiān xià” de gāo shàng mù biāo， shǐ zhì bù yú dì wéi zhī fèn dǒu。
wáng fū zhī de lún lǐ sī xiǎng， méi yòu chāo chū fēng jiàn zhù yì de fàn chóu， dàn qí zhōng bāo hán zhe yī xiē qǐ méng sī xiǎng yīn sù， jù yòu 'ài guó zhù yì jīng shén， duì zhōng guó jìn dài gǎi liáng zhù yì lún lǐ sī xiǎng（ jiàn zhōng guó jìn dài lún lǐ sī xiǎng） de xíng chéng chǎn shēng liǎo shēn kè yǐng xiǎng。 | nèi jí cái qíng、 wài zhōu wù lǐ de měi xué sī xiǎng | wáng fū zhī duì yú měi xué wèn tí de lùn shù， bù dàn zhí jiē jiàn zhī yú tā de wén yì pī píng zhù zuò《□ zhāi shī huà》、《 gǔ shī píng xuǎn》、《 táng shī píng xuǎn》、《 míng shī píng xuǎn》， ér qiě jiàn zhī yú tā de zhé xué zhù zuò《 zhōu yì wàizhuàn》、《 shàng shū yǐn yì》 děng。 wáng fū zhī zài wéi wù zhù yì zhé xué de jī chǔ shàng， rèn wéi měi de shì wù jiù cún zài yú yǔ zhòu zhī jiān， zhè zhǒng měi bìng fēi yī chéng bù biàn de， ér shì zài shì wù de máo dùn、 yùn dòng zhōng chǎn shēng hé fā zhǎn de。 tā hěn qiáng diào qīn shēn jīng lì duì yú měi de yì shù chuàng zào de zhòng yào xìng， rèn wéi zuò jiā suǒ chuàng zào de yì shù měi， jiù shì yùn dòng zhe de shì wù suǒ chǎn shēng de měi jīng guò shěn měi zhù tǐ de zé qǔ táo xuǎn de yī zhǒng chuàng zào。 yīn cǐ， duì yú zuò jiā lái shuō， zuì zhòng yào de jiù shì yào“ nèi jí cái qíng， wài zhōu wù lǐ”， yào jīng guò zuò zhě zhù guān de yì shù chuàng zào， qù fǎn yìng kè guān shì wù de běn zhì hé guī lǜ。
wáng fū zhī duì yì shù chuàng zuò zhōng qíng yǔ jǐng de guān xì， céng yòu jīng bì de lùn shù， tā rèn wéi 'èr zhě“ suī yòu zài xīn、 zài wù zhī fēn”， dàn zài rèn hé zhēn zhèng měi de yì shù de chuàng zào zhōng， jǐng shēng qíng， qíng shēng jǐng， èr zhě yòu shì xiāng fǔ xiāng chéng、 bù kě gē liè de。 jīng yú shī yì zhě， jiù zài yú shàn yú shǐ 'èr zhě dá dào miào hé wú yín、 hún rán yī tǐ de dì bù。 zhēn zhèng měi de yì shù chuàng zuò， yīnggāi“ hán qíng 'ér néng dá， huì jǐng 'ér shēng xīn， tǐ wù 'ér dé shén”。 wáng fū zhī jì chéng liǎo zhōng guó chuán tǒng měi xué sī xiǎng zhōng qíng jǐng jiāo róng de guān diǎn， duì cǐ zuò liǎo shēn rù de chǎn fā， zài kè guān shàng qǐ dí liǎo hòu lái wáng guó wéi duì yú zhè yī wèn tí de lùn shù。
zài lùn shù měi de chuàng zào shí， wáng fū zhī jiè yòng yīn míng xué de“ xiàn liàng” shuō， hěn qiáng diào hǎo shī yào cóng“ jí mù”、“ zhí xún” zhōng qiú dé jù xiàng gǎn zhī，“ bù dé yǐ míng yán zhī lǐ xiāng qiú”。 cǐ wài， wáng fū zhī zài wén xué chuàng zuò zhōng de wén yǔ zhì、 yì yǔ shì、 zhēn yǔ jiǎ、 kōng yǔ shí、 xíng yǔ shén， yǐ jí“ xīng、 guān、 qún、 yuàn” děng děng zhū duō zhòng yào wèn tí shàng， duì yú chuán tǒng de měi xué sī xiǎng dōuyòu xīn de fā huī hé chǎn shù。 | | wáng fū zhī de zhé xué sī xiǎng， shì 17 shì jì zhōng guó tè shū lì shǐ tiáo jiàn xià de shí dài jīng shén de jīng huá， zài zhōng guó zhé xué shǐ shàng zhàn yòu hěn gāo de dì wèi。 dàn tā de zhé xué shòu shí dài hé jiē jí de jú xiàn， jù yòu 'èrchóng xìng， jì xiǎn shì chū kě guì de jià zhí， yě yòu shòu dào fēng jiàn chuán tǒng yì shí yán zhòng shù fù de ruò diǎn。 wáng fū zhī sī xiǎng zhōng zhè zhǒng máo dùn， shì 17 shì jì zhōng guó shí dài máo dùn de yī miàn jìng zǐ。
wáng fū zhī de sī xiǎng duì hòu shì chǎn shēng guò hěn dà yǐng xiǎng。 tán sì tóng duì wáng fū zhī zuò liǎo gāo dù píng jià， shuō，“ wàn wù zhāo sū tiān dì shǔ， yào píng nán yuè yī shēng léi”（《 lùn liù yì jué jù》）， rèn wéi shì wǔ bǎi nián lái zhēn zhèng tōng tiān rén zhī gù zhě。 zhāng tài yán yě chēng dào shuō“ dāng qīng zhī jì， zhuó rán néng xīng qǐ wán nuò， yǐ chéng guāng fù zhī jì zhě， dú lài 'ér nóng yī jiā 'ér yǐ”（《 chuán shān yí shū xù》）。
wáng fū zhī pì jū huāng yě fā fèn zhù shū， qí quán bù zhù zuò shēng qián dū wèi kān bù。 tā sǐ hòu， yóu qí zǐ xuǎn kè de 10 yú zhǒng zhù zuò， yě liú chuán shèn shǎo。 zhí dào yā piàn zhàn zhēng hòu， zhōng guó jìn bù sī xiǎng jiā xún qiú mín zú zì jiù de sī xiǎng wǔ qì， wáng fū zhī zhù zuò cái bèi zhòng shì qǐ lái， dé yǐ huì biān wéi《 chuán shān yí shū》， xiān hòu duō cì kān xíng， chuán bō hǎi nèi。 zhōng huá rén mín gòng hé guó jiàn lì hòu， wáng fū zhī yí zhù de zhěng lǐ chū bǎn、 yì wén de sōu jí kān bù děng shòu dào zhòng shì， zài rì běn、 sū lián hé 'ōu měi gè guó yǐ yòu chuán shān lùn zhù、 shī wén de yì běn， wáng fū zhī de xué shù yí chǎn yǐ chéng wéi rén lèi gòng tóng de sī xiǎng cái fù。 gé zhào guāng jiào shòu zài wén zhōng zhǐ chū，“ fēng jiàn jūn zhù bù néng biàn， néng biàn de zhǐ shì jù tǐ de cuò shī yǔ zhì dù， fēng jiàn sī xiǎng guān niàn bù néng biàn， néng biàn de zhǐ shì gè bié de fāng fǎ yǔ guān diǎn， zhè biàn chéng liǎo wáng fū zhī sī xiǎng zhōng yī gè yǒng yuǎn nán yǐ bǎi tuō de máo dùn。 tā lǐ zhì shàng chéng rèn liǎo“ shì zhī suǒ qū” jí“ lǐ” zhè yàng yī gè zhé xué mìng tí， dàn zài gǎn qíng shàng què bù néng jiē shòu zhēn zhèng pū miàn 'ér lái de“ shì”， wú lùn shì fǎn kàng chuán tǒng de yì duān sī xiǎng， hái shì fǎn kàng fēng jiàn wáng cháo de nóng mín qǐ yì。 tā shì mǐn ruì de， yòu shì yū kuò de， zài zǒng tǐ de lì shǐ shàng kàn chū liǎo biàn gé de bì rán， què zài wú shù jù tǐ de shǐ lùn shàng yòu bèi duō nián jī diàn de bǎo shǒu guān niàn tuō zhù liǎo hòu tuǐ。 yīn cǐ， dāng tā jiān ruì dì tí chū liǎo bù shǎo xīn yíng de sī xiǎng shí， yě měng liè dì pēng jī zhe tóng yàng xīn yíng de yì duān sī xiǎng。 dāng zhāng xiàn zhōng qǐng tā jiā rù qǐ yì duì wǔ shí， tā“ lí miàn shāng wàn， shì sǐ bù kěn”， ér qīng bīng nán xià shí， tā què jǔ bīng fǎn kàng， jiāng mín zú dà yì yǔ zhōng jūn sī xiǎng róu zài liǎo yī qǐ。 zhè zhǒng chōng mǎn liǎo máo dùn de xíng wéi， zhèng shì chōng mǎn liǎo máo dùn de sī xiǎng de chǎn wù。”
wáng fū zhī de wǎn jié
wáng fū zhī wèile shì yè hé lǐ xiǎng， cóng lái bùwèi lì lù suǒ yòu， bù shòu quán shì suǒ yā， jiù shì lì jìn qiān xīn wàn kǔ， yě shǐ zhì bù yú。 míng cháo miè wáng hòu， tā zài jiā xiāng hú nán héng yáng kàng jī qīng bīng， shī bài hòu， yǐn jū shí chuán shān， cóng shì sī xiǎng fāng miàn de zhù shù。 tā wǎn nián shēn tǐ bù hǎo， shēng huó yòu pín kùn， xiě zuò shí lián zhǐ bǐ dōuyào kào péng yǒu zhōu jì。 měi rì zhù shù， yǐ zhì wàn bù shèng yàn， zhǐ bù shèng bǐ。 zài tā 71 suì shí， qīng tíng guān yuán lái bài fǎng zhè wèi dà xué zhě， xiǎng zèng sòng xiē chī chuān yòng pǐn。 wáng fū zhī
suī zài bìng zhōng， dàn rèn wéi zì jǐ shì míng cháo yí chén， jù bù jiē jiàn qīng tíng guān yuán， yě bù jiē shòu lǐ wù， bìng xiě liǎo yī fù duì lián， yǐ biǎo zì jǐ de qíng cāo：
qīng fēng yòu yì nán liú wǒ，
míng yuè wú xīn zì zhào rén。
qīng zhǐ qīng tíng， míng zhǐ míng cháo， wáng fū zhī jiè zhè fù duì zǐ biǎo xiàn liǎo zì jǐ de wǎn jié。
fēn xī： wèile shì yè yǔ lǐ xiǎng， wèile bǎo chí zì jǐ de qì jié yǔ qíng cāo， yòu duō shǎo xiàng wáng fū zhī zhè yàng de rén 'ā！ tā men de gāo fēng liàng jié jiāng guāng yào qiān gǔ。 | | Wang Fuzhi
wáng fū zhī
mò qīng chū sī xiǎng jiā、 xué zhě、 wén xué jiā。 zì 'ér nóng， hào□ zhāi。 héng yáng（ jīn shǔ hú nán shěng） rén。 wǎn nián yǐn jū héng yáng shí chuán shān， hòu rén chēng wéi chuán shān xiān shēng。 míng chóng zhēn jǔ xiāng shì， míng wáng shí， céng zài héng shān jǔ bīng kàng qīng。 bīng bài hòu tuì jū zhào qìng， rèn nán míng guì wáng zhèng quán xíng rén sī xíng rén。 hòu cóng qú shì sì kàng qīng， qú shì sì xùnnàn， wáng fū zhī suì jué xīn yǐn dùn， niǎn zhuǎn yú xiāng xī、 guǎng dōng yī dài， yǐn jū zhù shù。 tā jīng yú jīng xué、 shǐ xué hé wén xué， zǒng jié hé fā zhǎn liǎo zhōng guó chuán tǒng de wéi wù zhù yì， pī pàn liǎo chéng zhū lǐ xué de wéi xīn zhù yì， shì zhōng guó qǐ méng zhù yì sī xiǎng de xiān dǎo zhī yī。
wáng fū zhī qiáng diào wén xué de shè huì zuò yòng jí xiàn shí xìng， yǐ jì chéng《 shī jīng》 de“ xīng、 guān、 qún、 yuàn” wéi zhǐ guī； yǐ chuàng zuò bì xū yòu zuò zhě shēng huó jīng lì wéi jī chǔ。 tā zhù yòu《□ zhāi shī huà》 3 juàn， bāo kuò《 shī yì》、《 xī táng yǒng rì xù lùn nèi biān、 wài biān》 hé《 nán chuāng màn jì》。 tā rèn wéi：“ shēn zhī suǒ lì， mù zhī suǒ jiàn， shì tiě mén xiàn。”（《□ zhāi shī huà》） tā qiáng diào shī gē bì xū zhòng qíng zhòng yì， qíng jǐng jiāo róng， rèn wéi“ hán qíng 'ér néng dá， huì jǐng 'ér shēng xīn， tǐ wù 'ér dé shén， zé zì yòu líng tōng zhī jù， cān huà gōng zhī miào”；“ wú lùn shī gē yǔ cháng xíng wén zì， jù yǐ yì wéi zhù。 yì yóu shuài yě”（ tóng qián）。 tā rèn wéi wén xué chuàng zuò， rén gè yòu tè sè， bù néng qiáng lì“ mén tíng”， qiáng lì“ sǐ fǎ” , dǎng tóng fá yì , qū yú mó nǐ。 tā shuō：“ shī wén lì mén tíng shǐ rén xué jǐ， rén yī xué jí sì zhě， zì xǔ wéi dà jiā， wéi cái zǐ， yì yì yuàn jiào shī 'ér yǐ。” yīn cǐ， duì míng dài qián、 hòu qī zǐ hé jìng líng pài de pī píng yóu qí jī liè。 zhè xiē duì yú qīng dài wén xué lǐ lùn de fā zhǎn dū qǐ liǎo jī jí zuò yòng。
wáng fū zhī de shī、 wén、 cí jiē gōng。 tā de《 dú tōng jiàn lùn》 jí《□ zhāi wén jí》 zhōng de sǎnwén， sī xiǎng shàng shǎn yào zhe zhàn dǒu de fēng máng。 wén bǐ yě zòng héng bǎi hé， biǎo xiàn zhe xióng sì de qì gài。《 zhī xìng lùn》、《 lǎo zhuāng shēn hán lùn》、《 jūn xiāng kě yǐ zào mìng lùn》、《 xiǎn bǐ tán tài rú rén xíng zhuàng》、《 chuán shān jì》 děng kě wéi dài biǎo。 shī yǐ xiě kàng qīng jīng lì jí jì tuō wáng guó zhī tòng de wéi zuì jiā。《 xù 'āi yǔ shī sì shǒu》 xiě：“ hán yān pū dì shī yún fēi， yóu jì yú shēng xuě jiào guī。 ní zhuó shuǐ shēn tiān xiǎn dào， běi luó nán niǎo dì wēi jī”，“ dòng yún qīn yè piān fēi yǔ， sù niǎo jīng hán bù jiǎn zhī。 tiān lìn gū chén wéi yī sǐ， rén pàn bìng gǔ fù sān shī”，“ dān fēng dào lěng xīn yuán chì， huáng jú suī qíng mìng yì qiū”，《 dú zhǐ nán jí 'èr shǒu》 xiě“ cāng bō huái hǎi dōng liú shuǐ， fēng yǔ yáng zhōu běi gù shān。 juān xuè chūn tí bēi shǔ niǎo， jī míng yè luàn dù qín guān。 qióng huā táng shàng sān shēng lù , yǐ dī yàn tái jǐng xuè yīn” děng děng , shí fēn gǎn rén。 qí cí xìn bǐ suǒ zhì， wǎng wǎng chōng pò yīn lǜ de xiàn zhì， jìn dài zhū xiào zāng《□ cūn yǔ yè》 shuō：“ cāng wú hèn， zhú lèi yǐ píng chén。 wàn gǔ xiāng líng wén lè dì， yún shān sháo□ rù qī yīn， zì zì chǔ《 sāo》 xīn。” jiē shì liǎo tā de wáng guó 'āi yuàn zhī shēn。 zá jù《 lóng zhōu huì》 yǎn xiè xiǎo 'é shā dào bào chóu shì， sù cái běn táng dài chuán qí《 xiè xiǎo 'é chuán》。 lùn zhě yòu wèi zuò zhě jiè yǐ fā xiè qí yí mín bēi sī。
wáng fū zhī zhù shù yòu 100 duō zhǒng， hòu rén hé biān wéi《 chuán shān yí shū》 358 juàn。 1962 nián zhōng huá shū jú kān yìn《 wáng chuán shān shī wén jí》 2 cè， shì cóng《 yí shū》 zhōng sōu jí qí shī、 wén、 cí 'ér biān chéng de。 1981 nián rén mín wén xué chū bǎn shè yòu kān yìn《□ zhāi shī huà jiān zhù》。
（ chén míng）
| | - : Wang Fuzhi
| | | chéng yǔ | wáng shǒu rén | bǎi kē cí diǎn | zhé xué | mìng tí | lǚ yóu | héng yáng | shí gǔ shū yuàn | | hú xiāng wén huà | lǐ xué | yì xué | rú jiā | míng dài | dào xué | zhāng zài | |
| | | wáng fū zhī fǎ lǜ sī xiǎng yán jiū | wáng fū zhī pǐn shī sān zhǒng : táng shī píng xuǎn | | wáng fū zhī de wù zhì hé yùn dòng shǒu héng sī xiǎng | tiān rén zhī jì de lǐ xué xīn quán shì - wáng fū zhī 《 dú sì shū dà quán shuō》 sī xiǎng yán jiū | | tiān rén zhī jì de lǐ xué xīn quán shì - wáng fū zhī dú sì shū dà quán shuō sī xiǎng yán jiū | jí bù dì cè gǔ zhào chū jí yī juàn gǔ zhào 'èr jí yī juàn xiāo xiāng yuàn cí yī juàn qīng wáng fū zhī zhuàn yǐng yìn shàng hǎi cí shū chū bǎn shè tú shū guǎn cáng qīng tóng zhì sì | | jí bù dì cè jiāng zhāi shī huà 'èr juàn qīng wáng fū zhī zhuàn yǐng yìn mín guó shí liù nián wú xī dīng shì qiān yìn qīng shī huà běn | jí bù dì cè jiāng zhāi wén jí shí juàn bǔ yí 'èr juàn qīng wáng fū zhī zhuàn yǐng yìn shàng hǎi cí shū chū bǎn shè tú shū guǎn cáng qīng tóng zhì sì nián céng guó quán kè chuán shān yí | | jí bù dì cè chuán shān xiān shēng shī gǎo 'èr juàn qīng wáng fū zhī zhuàn yǐng yìn shàng hǎi tú shū guǎn cáng qīng kāng xī xiāng xī cǎo táng kè běn | chǔ cí tōng shì shí sì juàn mò yī juàn qīng wáng fū zhī zhuàn jí bù dì cè yǐng yìn qīng tóng zhì sì nián xiāng xiāng céng shì jīn líng jié shǔ kè chuán shān yí shū běn | | shī guǎng chuán qīng wáng fū zhī zhuàn wáng xiào yú diǎn xiào zhōng huá shū jú | chuán shān quán jí dì sān cè shī jīng bài shū fù kǎo yì xiéyùn biàn shī guǎng chuán qīng wáng fū zhī zhe chuán shān quán shū biān ji wěi yuán huì biān xiào cháng shā yuè lù shū shè | | shī guǎng chuán qīng wáng fū zhī zhe wáng xiào yú diǎn xiào běi jīng zhōng huá shū jú | |
|
|
|