| kǒng zǐ Confucius (qián551~qián479) |
 孔子
kǒng zǐ xiōng dì páiháng dì 'èr , suǒ yǐ yě yòu rén chēng zhī wéi “ kǒng lǎo 'èr ”。 chūn qiū hòu qī lǔ guó rén。 gōng yuán qián 551 nián 9 yuè 28 rì（ xià lì bā yuè 'èr shí qī rì） shēng yú lǔ guó zōu yì chāng píng xiāng（ jīn shān dōng shěng qū fù shì dōng nán de lǔ yuán cūn）； gōng yuán qián 479 nián 4 yuè 11 rì（ nóng lì 'èr yuè shí yī rì） shì shì， xiǎng nián 72 suì， zàng yú qū fù chéng běi sì shuǐ zhī shàng， jí jīn rì kǒng lín suǒ zài dì。
kǒng zǐ tā de zǔ xiān shì sòng guó guì zú， dà yuē zài kǒng zǐ qián jǐ dài jiù méi luò liǎo。 kǒng zǐ nián qīng shí zuò guò jǐ rèn xiǎo guān， dàn tā yī shēng dà bù fēn shí jiān dōushì cóng shì jiào yù， xiāng chuán suǒ shōu dì zǐ duō dá sān qiān rén， qí zhōng xián rén 72, jiào chū bù shǎo yòu zhī shí yòu cái néng de xué shēng，“ táo lǐ mǎn tiān xià” jiù chū zì cǐ chù。 kǒng zǐ rèn lǔ guó sī kòu； hòu xié dì zǐ zhōu yóu liè guó； zuì zhōng fǎn huí lǔ guó， zhuān xīn zhí jiào。 zài zhōng guó wǔ qiān nián de lì shǐ shàng， duì huá xià mín zú de xìng gé、 qì zhì chǎn shēng zuì dà yǐng xiǎng de rén， jiù suàn shì kǒng zǐ liǎo。 zài shì shí yǐ bèi yù wéi“ tiān zòng zhī shèng”、“ tiān zhī mù duó”“ qiān gǔ shèng rén”， shì dāng shí shè huì shàng zuì bó xué zhě zhī yī， bìng qiě bèi hòu shì zūn wéi zhì shèng（ shèng rén zhī zhōng de shèng rén）、 wàn shì shī biǎo。 yīn fù mǔ céng wéi shēng zǐ 'ér dǎo yú ní qiū shān， gù míng qiū， céng xiū《 shī》、《 shū》， dìng《 lǐ》、《 lè》， xù《 zhōu yì》， zuò《 chūn qiū》。
kǒng zǐ de sī xiǎng jí xué shuō duì hòu shì chǎn shēng liǎo jí qí shēn yuǎn de yǐng xiǎng。 jiāng guǎng huī rèn wéi，“ miàn duì chūn qiū shí qī zhū hóu zhēng zhàn bù xiū、 rén mín kùn kǔ bù kān de xiàn shí , kǒng zǐ bù shì xiàng zōng jiào jiā nà yàng chuàng zào chū yī gè wài zài de chāo yuè de quán zhī quán néng de jiù shì zhù héng héng tōng guò tiān qǐ hé shén yù lái guī fàn rén men de sī xiǎng hé xíng wéi。 ér shì huí shǒu lì shǐ， dào shàng gǔ“ shèng wáng” nà lǐ qù xún zhǎo zhì huì。 kǒng zǐ zì wèi“ shù 'ér bù zuò”， shí jì shì yǐ“ shù” wéi“ zuò”， tōng guò duì lì shǐ chuán tǒng zuò dāng dài quán shì， lái shí xiàn jià zhí de dié jiā hé zhuǎn huàn。 tā zhèng zhí、 lè guān xiàng shàng、 jī jí jìn qǔ， yī shēng dōuzài zhuī qiú zhēn、 shàn、 měi， yī shēng dōuzài zhuī qiú lǐ xiǎng de shè huì。 tā de chéng gōng yǔ shī bài， wú bù yǔ tā de pǐn gé xiāng guān。 tā pǐn gé zhōng de yōu diǎn yǔ quē diǎn， jǐ qiān nián lái yǐng xiǎng zhe zhōng guó rén， tè bié shì yǐng xiǎng zhe zhōng guó de zhī shí fènzǐ。
zhèng zhì shēng yá
kǒng zǐ zì 20 duō suì qǐ， jiù xiǎng zǒu shì tú， suǒ yǐ duì tiān xià dà shì fēi cháng guān zhù， duì zhì lǐ guó jiā de zhū zhǒng wèn tí， jīng cháng jìn xíng sī kǎo， yě cháng fā biǎo yī xiē jiàn jiě， dào 30 suì shí， yǐ yòu xiē míng qì。 lǔ zhāo gōng 'èr shí nián， qí jǐng gōng chū fǎng lǔ guó shí zhào jiàn liǎo kǒng zǐ , yǔ tā tǎo lùn qín mù gōng chēng bà de wèn tí , kǒng zǐ yóu cǐ jié shí liǎo qí jǐng gōng。 lǔ zhāo gōng 25 nián， lǔ guó fā shēng nèi luàn， lǔ zhāo gōng bèi pò táo wǎng qí guó， kǒng zǐ yě lí kāi lǔ guó， dào liǎo qí guó， shòu dào qí jǐng gōng de shǎng shí hé hòu dài， shèn zhì céng zhǔn bèi bǎ ní xī yī dài de tián dì fēng gěi kǒng zǐ ， dàn bèi dà fū yàn yīng zǔ zhǐ。 lǔ zhāo gōng 27 nián， qí guó de dà fū xiǎng jiā hài kǒng zǐ ， kǒng zǐ tīng shuō hòu xiàng qí jǐng gōng qiú jiù， qí jǐng gōng shuō：“ wú lǎo yǐ， fú néng yòng yě。” kǒng zǐ zhǐ hǎo cāng huáng táo huí lǔ guó。 dāng shí de lǔ guó， zhèng quán shí jì zhǎng wò zài dà fū de jiā chén shǒu zhōng， bèi chēng wéi“ péi chén zhí guó zhèng”， yīn cǐ kǒng zǐ suī yòu guò liǎng cì cóng zhèng jī huì， què dū fàng qì liǎo， zhí dào lǔ dìng gōng 9 nián bèi rèn mìng wéi zhōng dū zǎi， cǐ shí kǒng zǐ yǐ 51 suì liǎo。 kǒng zǐ zhì lǐ zhōng dū yī nián， zhuó yòu zhèng jì， bèi shēng wéi xiǎo sī kōng， bù jiǔ yòu shēng wéi dà sī kòu， shè xiāng shì， lǔ guó dà zhì。 lǔ dìng gōng 12 nián， kǒng zǐ wéi xuē ruò sān huán（ jì sūn shì、 shū sūn shì、 mèng sūn shì sān jiā shì qīng， yīn wéi shì lǔ huán gōng de sān gè sūn zǐ gù chēng sān huán， dāng shí de lǔ guó zhèng quán shí jì zhǎng wò zài tā men shǒu zhōng， ér sān huán de yī xiē jiā chén yòu zài bù tóng chéng dù shàng kòng zhì zhe sān huán）， cǎi qǔ liǎo duò sān dū de cuò shī（ jí chāi huǐ sān huán suǒ jiàn chéng bǎo）。 hòu lái duò sān dū de xíng dòng bàn tú 'ér fèi， kǒng zǐ yǔ sān huán de máo dùn yě suí zhī bào lù。 lǔ dìng gōng 13 nián， qí guó sòng 80 míng měi nǚ dào lǔ guó， jì huán shì jiē shòu liǎo nǚ lè， jūn chén mí liàn gē wǔ， duō rì bù lǐ cháo zhèng， kǒng zǐ fēi cháng shī wàng， bù jiǔ lǔ guó jǔ xíng jiāo jì， jì sì hòu 'àn guàn lì sòng jì ròu gěi dà fū men shí bìng méi yòu sòng gěi kǒng zǐ ， zhè biǎo míng jì shì bù xiǎng zài rèn yòng tā liǎo， kǒng zǐ zài bù dé yǐ de qíng kuàng xià lí kāi lǔ guó， dào wài guó qù xún zhǎo chū lù， kāi shǐ liǎo zhōu yóu liè guó de lǚ chéng， zhè yī nián， kǒng zǐ 55 suì。
kǒng zǐ dài dì zǐ [ kǒng zǐ mù ] xiān dào liǎo wèi guó， wèi líng gōng kāi shǐ hěn zūn zhòng kǒng zǐ ， àn zhào lǔ guó de fèng lù biāo zhǔn fā gěi kǒng zǐ fèng sù 6 wàn， dàn bìng méi gěi tā shénme guān zhí， méi ràng tā cānyù zhèng shì。 kǒng zǐ zài wèi guó zhù liǎo yuē 10 gè yuè， yīn yòu rén zài wèi líng gōng miàn qián jìn chán yán， wèi líng gōng duì kǒng zǐ qǐ liǎo yí xīn， pài rén gōng kāi jiān shì kǒng zǐ de xíng dòng， yú shì kǒng zǐ dài dì zǐ lí kāi wèi guó， dǎ suàn qù chén guó。 lù guò kuāng chéng shí， yīn wù huì bèi rén wéi kùn liǎo 5 rì， táo lí kuāng chéng， dào liǎo pú dì， yòu pèng shàng wèi guó guì zú gōng shū shì fā dòng pàn luàn， zài cì bèi wéi。 táo tuō hòu， kǒng zǐ yòu fǎn huí liǎo wèi guó， wèi líng gōng tīng shuō kǒng zǐ shī tú cóng pú dì fǎn huí， fēi cháng gāo xīng， qīn zì chū chéng yíng jiē。 cǐ hòu kǒng zǐ jǐ cì lí kāi wèi guó， yòu jǐ cì huí dào wèi guó， zhè yī fāng miàn shì yóu yú wèi líng gōng duì kǒng zǐ shí hǎo shí huài， lìng yī fāng miàn shì kǒng zǐ lí kāi wèi guó hòu， méi yòu qù chù， zhǐ hǎo yòu fǎn huí。
lǔ 'āi gōng 2 nián（ kǒng zǐ 59 suì）， kǒng zǐ lí kāi wèi guó jīng cáo、 sòng、 zhèng zhì chén guó， zài chén guó zhù liǎo sān nián， wú gōng chén， bīng huāng mǎ luàn， kǒng zǐ biàn dài dì zǐ lí kāi， chǔ guó rén tīng shuō kǒng zǐ dào liǎo chén、 cài jiāo jiè chù， pài rén qù yíng jiē kǒng zǐ 。 chén guó、 cài guó de dà fū men zhī dào kǒng zǐ duì tā men de suǒ zuò suǒ wèiyòu yì jiàn， pà kǒng zǐ dào liǎo chǔ guó bèi zhòng yòng， duì tā men bù lì， yú shì pài fú láo yì de rén jiāng kǒng zǐ shī tú wéi kùn zài bàn dào， qián bù kào cūn， hòu bù kào diàn， suǒ dài liáng shí chī wán， jué liáng 7 rì， zuì hòu hái shì zǐ gòng zhǎo dào chǔ guó rén， chǔ pài bīng yíng kǒng zǐ ， kǒng zǐ shī tú cái miǎn yú yī sǐ。 kǒng zǐ 64 suì shí yòu huí dào wèi guó， 68 suì shí zài qí dì zǐ rǎn qiú de nǔ lì xià , bèi yíng huí lǔ guó， dàn réng shì bèi jìng 'ér bù yòng。 lǔ 'āi gōng 16 nián， kǒng zǐ 73 suì， huàn bìng， bù yù 'ér zú。
kǒng zǐ pǐn gé
fā fèn wàng shí， lè yǐ wàng yōu
kǒng zǐ 63 suì shí， céng zhè yàng xíng róng zì jǐ：“ fā fèn wàng shí， lè yǐ wàng yōu， bù zhī lǎo zhī jiāng zhì yún 'ěr。” dāng shí kǒng zǐ yǐ dài lǐng dì zǐ zhōu yóu liè guó 9 gè nián tóu， lì jìn jiān xīn， bù jǐn wèi dé dào zhū hóu de rèn yòng， hái xiǎn xiē sàng mìng， dàn kǒng zǐ bìng bù huī xīn， réng rán lè guān xiàng shàng， jiān chí zì jǐ de lǐ xiǎng， shèn zhì shì míng zhī qí bù kě wéi 'ér wéi zhī。 ān pín lè dào kǒng zǐ shuō：“ bù yì 'ér fù qiě guì， yú wǒ rú fú yún”， zài kǒng zǐ xīn mù zhōng， xíng yì shì rén shēng de zuì gāo jià zhí， zài pín fù yǔ dào yì fā shēng máo dùn shí， tā nìngkě shòu qióng yě bù huì fàng qì dào yì。 dàn tā de 'ān pín lè dào bìng bù néng kàn zuò shì bù qiú fù guì， zhǐ qiú wéi hù dào， zhè bìng bù fú hé lì shǐ shì shí。 kǒng zǐ yě céng shuō：“ fù yǔ guì， rén zhī suǒ yù yě； bù yǐ qí dào， dé zhī bù chù yě。 pín yǔ jiàn， rén zhī suǒ 'è yě； bù yǐ qí dào， dé zhī bù qù yě。”“ fù 'ér kě qiú yě， suī zhí biān zhī shì， wú yì wéi zhī。 rú bù kě qiú， cóng wú suǒ hǎo。”
xué 'ér bù yàn， huì rén bù juàn
kǒng zǐ yǐ hàoxué zhù chēng， duì yú gè zhǒng zhī shí dū biǎo xiàn chū nóng hòu de xīng qù， yīn cǐ tā duō cái duō yì， zhī shí yuān bó， zài dāng shí shì chū liǎo míng de， jīhū bèi dàngchéng wú suǒ bù zhī de shèng rén， dàn kǒng zǐ zì jǐ bù zhè yàng rèn wéi， kǒng zǐ yuē：“ shèng zé wú bù néng， wǒ xué bù yàn， ér jiào bù juàn yě。” kǒng zǐ xué wú cháng shī， shuí yòu zhī shí， shuí nà lǐ yòu tā suǒ bù zhī dào de dōng xī， tā jiù bài shuí wéi shī， yīn cǐ shuō“ sān rén xíng， bì yòu wǒ shī yān”。 zhí dào 'ér xíng kǒng zǐ shēng xìng zhèng zhí， yòu zhù zhāng zhí dào 'ér xíng， tā céng shuō：“ wú zhī yú rén yě， shuí huǐ shuí yù？ rú yòu suǒ yù zhě， qí yòu suǒ shì yǐ。 sī mín yě， sān dài zhī suǒ yǐ zhí dào 'ér xíng yě。”《 shǐ jì》 zài kǒng zǐ sān shí duō suì shí céng wèn lǐ yú lǎo zǐ， lín bié shí lǎo zǐ zèng yán yuē：“ cōng míng shēn chá 'ér jìn yú sǐ zhě， hǎo yì rén zhě yě。 bó biàn guǎng dà wēi qí shēn zhě， fā rén zhī 'è zhě yě。 wéi rén zǐ zhě wú yǐ yòu jǐ， wéi rén chén zhě wú yǐ yòu jǐ。” zhè shì lǎo zǐ duì kǒng zǐ shàn yì de tí xǐng， yě zhǐ chū liǎo kǒng zǐ de yī xiē máo bìng， jiù shì kàn wèn tí tài shēn kè， jiǎng huà tài jiān ruì， shāng hài liǎo yī xiē yòu dì wèi de rén， huì gěi zì jǐ dài lái hěn dà de wēi xiǎn。 yǔ rén wéi shàn kǒng zǐ chuàng lì liǎo yǐ rén wéi hé xīn de dào dé xué shuō， tā zì jǐ yě shì yī gè hěn shàn liáng de rén， fù yòu tóng qíng xīn， lè yú zhù rén， dài rén zhēn chéng、 kuān hòu。“ jǐ suǒ bù yù， wú shī yú rén”、“ jūn zǐ chéng rén zhī měi， bù chéng rén zhī 'è”、“ gōng zì hòu 'ér bó zé yú rén” děng dì， dōushì tā de zuò rén zhǔn zé。
kǒng zǐ sī xiǎng
kǒng zǐ sī xiǎng、 xué shuō de jīng huá， bǐ jiào jí zhōng dì jiàn zhū yú《 lùn yǔ》 yī shū， gòng 'èr shí piān， yī wàn yī qiān yú zì。《 lùn yǔ》 jiù shì kǒng zǐ de yǔ lù， yě yòu yī xiē shì duì kǒng zǐ dì zǐ yán xíng de jì lù， shì kǒng zǐ de dì zǐ jí qí zài chuán dì zǐ duì kǒng zǐ yán xíng de zhuī jì。 cǐ shū duì zhōng guó lì shǐ chǎn shēng liǎo shēn yuǎn 'ér jù dà de yǐng xiǎng。 tā de sī xiǎng nèi róng、 sī wéi fāng shì、 jià zhí qǔ xiàng dū zǎo yǐ róng rù liǎo wǒ men mín zú de xuè yè， chén diàn zài wǒ men de shēng mìng zhōng， zhù chéng liǎo wǒ men mín zú de gè xìng。《 lùn yǔ》 yī shū jí zhōng chǎn shù liǎo rú jiā sī xiǎng de hé xīn nèi hán ---- rén。“ rén” shì yī qiē lǐ lùn de zhōng xīn， suǒ yòu de guān yú“ rén”、“ lè” de guī fàn， dōubù guò shì shǒu duàn， shì wéi shí xiàn“ rén” zhè yī dào dé de zuì hòu wán měi fú wù de。《 lùn yǔ》 zuò wéi zhōng huá wén huà de dài biǎo， zǎo zài qín hàn shí qī jiù chuán rù liǎo cháo xiān hé rì běn， rì běn 〈 dà bǎo lìng 〉 hái zhǐ dìng tā wéi rì běn xué shēng de bì xiū kè。 1594 nián， chuán jiào shì lì mǎ dòu jiāng tā yì wéi lā dīng wén hòu， tā yòu bèi zhuǎn yì wéi yì、 fǎ、 dé、 yīng、 é děng duō zhǒng wén zì， zài xī fāng gè guó guǎng fàn chuán bō。
kǒng zǐ qí sī xiǎng yǐ“ rén” hé xīn， yǐ wéi“ rén” jí“ ài rén”。 tí chū“ jǐ suǒ bù yù， wù shī yú rén”，“” děng lùn diǎn， tí chàng“ zhōng shù” zhī dào， yòu yǐ wéi tuī xíng“ rén zhèng” yìng yǐ“ lǐ” wéi guī fàn：“ kè jǐ fù lǐ wéi rén”。 duì yú yīn zhōu yǐ lái de guǐ shén zōng jiào mí xìn， cǎi qǔ cún yí tài dù， yǐ wéi“ wèi zhī shēng， yān zhī shì guǐ”，“ bù zhī mìng， wú yǐ wéi jūn zǐ yě”。 yòu zhù zhòng“ xué” yǔ“ sī” de jié hé， tí chū“ xué 'ér bù sī zé wǎng， sī 'ér bù xué zé dài” hé“ wēn gù 'ér zhī xīn” děng guān diǎn。 shǒu chuàng sī rén jiǎng xué fēng qì， zhù zhāng yīn cái shī jiào，“ yòu jiào wú lèi”，“ xué 'ér bù yàn， huì rén bù juàn”， qiáng diào“ jūn zǐ xué dào zé 'ài rén， xiǎo rén xué dào zé yì shǐ yě”。 zhèng zhì shàng tí chū“ zhèng míng” zhù zhāng， yǐ wéi“ jūn jūn、 chén chén、 fù fù、 zǐ zǐ”， dū yìng shí fù qí“ míng”， bìng tí chū“ bù huàn guǎ 'ér huàn bù jūn， bù huàn pín 'ér huàn bù 'ān” guān diǎn。 zì xī hàn yǐ hòu， kǒng zǐ xué shuō chéng wéi liǎng qiān yú nián fēng jiàn shè huì de wén huà zhèng tǒng， yǐng xiǎng jí shēn。
shuō dào zhì lǐ guó jiā， kǒng zǐ zhòng shì mín shēng jí kǔ， hū huàn rén zhèng， xī wàng tǒng zhì zhě yǐ rén yì zhī xīn dài mín， tā shuō“ kē zhèng měng yú hǔ”， tā hái qiáng diào wú lùn shénme fǎ lìng fǎ guī， tǒng zhì zhě dōuyào shǒu xiān yǐ shēn zuò zé，“ qí shēn zhèng， bù lìng 'ér xíng； qí shēn bù zhèng， suī lìng bù xíng”。 zài rén jì jiāo wǎng zhōng， kǒng zǐ qiáng diào de shì zhōng hé shù。
“ zhōng” jiù shì yǐ zhōng shí chéng xìn de tài dù duì rén， yǐ kè jìn zhí shǒu de tài dù dài shì；“ shù” jiù shì yào tuī jǐ jí rén，“ jǐ suǒ bù yù， wù shī yǔ rén”，“ jūn zǐ chéng rén zhī měi， bù chéng rén zhī 'è”。 zài wéi rén chǔshì shàng， kǒng zǐ tí chàng zì 'ài hé 'ài rén。 kǒng zǐ duì tiān mìng chí jǐn shèn tài dù， tā gēngxiāng xìn rén zì jǐ de lì liàng。 tā rèn wéi“ xìng xiāng jìn yě， xí xiāng yuǎn yě”， yī qiē yào kàn gè rén hòu tiān de nǔ lì。 dāng rán，〈 lùn yǔ〉 zhōng yě yòu yī xiē sī xiǎng shì yǔ lì shǐ cháo liú xiāng bèi lí de， rú tā zhèng zhì shàng de fù gǔ qīng xiàng， tā duì děng jí、 zhì xù de guòfèn qiáng diào， tā de nèi liǎn de rén gé jià zhí qǔ xiàng děng， zhè yī qiēdōu bù kě fǒu rèn de gěi zhōng guó shè huì de fā zhǎn dài lái liǎo fù miàn yǐng xiǎng， xū yào wǒ men yòng xiàn dài yì shí duì zhī jiā yǐ xiū zhèng。 dàn xiá bù yǎn yú， zài rén lèi wén míng gāng gāng lù chū shǔ guāng de xiān qín shí dài， wǒ men de zǔ xiān jiù jù yòu rú cǐ shēn kè de shēng mìng zhì huì， shì zú yǐ ràng wǒ men zhè xiē hòu rén wéi zhī jiāo 'ào de。
kǒng zǐ sī xiǎng zài jìn xiàn dài yǐ lái de xīn fā zhǎn shì zhǐ jìn dài xī fāng wén míng shū rù zhōng guó yǐ hòu， zài zhōng xī wén míng pèng zhuàng jiāo róng tiáo jiàn xià chǎn shēng de xīn rú xué。 xīn xīng de“ dà zhòng rú xué” shì dāng dài xīn rú xué fā zhǎn de yòu yī chéng guǒ。
[ sì shū ]
fù：
“ zhī” ── kǒng zǐ sī xiǎng de jīng huá
kǒng zǐ bù jǐn shì wěi dà de sī xiǎng jiā， ér qiě shì gè wěi dà de jiào yù jiā， tā cóng cháng qī de jiào yù shí jiàn zhōng zǒng jié liǎo xǔ duō hěn yòu yì yì、 hěn yòu qǐ fā xìng de jiào yù sī xiǎng hé huò dé zhī shí de fāng fǎ。 zài chūn qiū mò qī zhè yàng yī gè shè huì dà biàn dòng de shí dài， bǎo shǒu de nú lì zhù guì zú shì wú fǎ yìng fù xiàn shí shēng huó de biàn huà， cóng nú lì zhù guì zú běn shēn lái shuō yě bù kě néng péi yǎng chū shì yìng shè huì fā zhǎn yào qiú de rén cái。 dàn cóng zhěng gè shè huì fā zhǎn lái shuō， què xū yào yòu yī pī yòu cáigàn de rén cái， yào tā men lái jiě jué xiàn shí shè huì zhōng fā shēng de zhǒng zhǒng fù zá de wèn tí。 kǒng zǐ shì yìng zhe dāng shí shè huì de xū yào， tōng guò jiào yù， gěi rén men yǐ zhī shí， chéng wéi wǒ guó lì shǐ shàng zuì zǎo de yī wèi jiào yù jiā。
kǒng zǐ tí chū“ yòu jiào wú lèi”， duì zhè jù huà suī yòu zhǒng zhǒng bù tóng jiě shì， dàn tā bāo hán yào kuò dà jiào yù miàn， shǐ shòu jiào yù de rén bù jǐn jǐn xiàn yú nú lì zhù guì zú， yīnggāi shì wú yí wèn de。 kǒng zǐ zì jǐ shí jiàn liǎo tā de“ yòu jiào wú lèi” de zhù zhāng， suǒ yǐ tā shuō：“ zhǐ yào gěi wǒ shí tiáo gān ròu zuò xué fèi， wǒ cóng méi yòu bù jiào huì de。”（《 lùn yǔ · shù 'ér》） tā de zhè yī zuò fǎ， duì dāng shí pò qiē xū yào jiě jué de rén cái wèn tí qǐ zhe hěn dà de zuò yòng。 dāng rán kǒng zǐ de“ yòu jiào wú lèi” bìng bù shì wèile suǒ yòu de jiē jí， gèng bù shì wèile shénme péi yǎng wéi quán mín fú wù de rén cái， ér shì wèile péi yǎng gèng duō de néng shì yìng shè huì fā zhǎn yào qiú de、 wéi tǒng zhì jiē jí fú wù de yòu cáigàn de rén。 suī rán rú cǐ， dàn kǒng zǐ de jiào yù huó dòng， què shì jié shù liǎo guò qù guì zú lǒng duàn de“ guān fǔ zhī xué”， kāi shǐ liǎo xué wèn de sī jiā chuán shòu。 suǒ wèi“ xué shù xià shù rén”， zhèng shì cóng kǒng zǐ kāi shǐ de。 cóng zhè yī diǎn lái shuō， wú lùn rú hé shì yòu lì yú dāng shí shè huì fā zhǎn de。
bù jǐn rú cǐ， kǒng zǐ tōng guò tā cháng qī de jiào yù shí jiàn， cóng zhōng zǒng jié liǎo bù shǎo hé yú rén men rèn shí guī lǜ de jīng yàn， dàn kǒng zǐ de zhè fāng miàn de sī xiǎng， hái bù shì rèn shí lùn běn shēn de wèn tí， zhù yào hái shì duì jiào yù fāng fǎ、 qiú zhī fāng fǎ de gài kuò hé zǒng jié。
shǒu xiān， kǒng zǐ bǐ jiào qiáng diào rén men de zhī shí lái yuán yú xué xí。 suī rán tā yě jiǎng dào“ shēng zhī”“ wéi shàng zhì yǔ xià yú bù yí”， tā biǎo míng kǒng zǐ hái shòu zhe chuán tǒng sī xiǎng de shù fù。 dàn shì wǒ men cóng tā de jù tǐ jiào yù huó dòng shàng kàn， tā bìng bù shí fēn zhòng shì zhè diǎn。 tā suǒ shuō de“ xìng xiāng jìn， xí xiāng yuǎn” cái shì tā zì jǐ de zhù zhāng， xiǎn rán zhè hé“ shēng zhī” de guān diǎn shì bù yī zhì de。 kǒng zǐ cóng lái jiù méi yòu rèn wéi tā zì jǐ shì“ shàng zhì” de， ér qiě yě méi yòu shuō guò nǎ yī gè rén shì“ shàng zhì” de， tā shèn zhì rèn wéi yáo shùn yě huì yòu cuò wù。 guān yú tā zì jǐ， tā shuō：“ wǒ fēi shēng 'ér zhī zhī zhě， hàogǔ， mǐn yǐ qiú zhī zhě yě。”（《 lùn yǔ · shù 'ér》） tā fēi cháng hàoxué， tā zì jǐ gěi zì jǐ de píng lùn shì：“ shí shì zhī yì， bì yòu zhōng xìn rú qiū zhě yān， bù rú qiū zhī hàoxué yě。”（《 lùn yǔ · gōng yě cháng》） tā zàn měi hàoxué de xué shēng yán huí shuō：“ yòu yán huí zhě hàoxué， bù xìng duǎn mìng sǐ yǐ， jīn yě zé wáng。”（《 lùn yǔ · xiān jìn》） zǐ gòng wèn：“ kǒng wén zǐ hé yǐ wèi zhī wén yě？” kǒng zǐ huí dá shuō：“ mǐn 'ér hàoxué， bù chǐ xià wèn， shì yǐ wèi zhī wén yě。”（《 lùn yǔ · gōng yě cháng》） kě jiàn， kǒng zǐ fēi cháng zhù zhòng xué xí， rèn wéi rén de zhī shí lái yuán yú xué xí， rén de dào dé pǐn dé yě shì tōng guò xué xí cái néng dé dào， suǒ yǐ tā suǒ shuō de“ shēng zhī” chàbù duō chéng liǎo yī jù kōng huà liǎo， zài shí jì shàng bìng méi yòu zhòng shì tā。
kǒng zǐ zhù zhāng xué xí de zhī shí dà tǐ shàng yòu liǎng gè fāng miàn： yī shì cóng xué xí gǔ dài wén xiàn hé diǎn zhāng zhì dù fāng miàn dé lái de zhī shí， zhè kě yǐ shuō shì lì shǐ zhī shí，《 lùn yǔ》 zhōng jìzǎi kǒng zǐ cóng guò qù de lì shǐ wén xiàn、 diǎn zhāng zhì dù zhōng xué dé zhī shí de dì fāng hěn duō， tā zì jǐ shuō tā shì“ shù 'ér bù zuò、 xìn 'ér hàogǔ”。《 lùn yǔ · xiāng dǎng》 yī piān zhōng， chú jí shǎo shù jǐ jié wài， dà dū shì jiǎng gǔ dài de zhì dù， kǒng zǐ jiù shì xué xí zhè xiē dōng xī。 cóng kǒng zǐ jiào xué de nèi róng kàn， dà bù fēn shì gǔ dài wén xiàn、 diǎn zhāng zhì dù děng，“ kǒng zǐ yòng sì zhǒng nèi róng jiào yù xué shēng： lì dài wén xiàn， shēng huó xíng wéi de zhǔn zé， duì shàng yào jiǎng zhōng yì， duì péng yǒu yào jiǎng xìn shí。”（《 lùn yǔ · shù 'ér》） zhè lǐ suǒ shuō de“ lì dài wén xiàn” jiù shì《 shī》《 shū》《 lǐ》《 lè》 děng děng。 èr shì cóng xiàn shí shēng huó fāng miàn dé dào de zhī shí， zhè kě yǐ shuō shì xiàn shí de zhī shí。 dàn kǒng zǐ zhù yào shì zhù zhòng guān chá 'ér bù dà zhù zhòng shí jiàn， tè bié shì tā fēi cháng qīng shì shēng chǎn shí jiàn。 zài《 lùn yǔ》 zhōng xǔ duō dì fāng jìzǎi liǎo kǒng zǐ zhù zhāng zài shēng huó zhōng yào zhù yì xué xí de huà， lì rú tā shuō：“ duō wén zé qí shàn zhě 'ér cóng zhī， duō jiàn 'ér shí zhī”，“ sān rén xíng， bì yòu wǒ shī yān， zé qí shàn zhě 'ér cóng zhī， qí bù shàn zhě 'ér gǎi zhī”（《 lùn yǔ · shù 'ér》），“ bù chǐ xià wèn” děng děng。 dàn shì kǒng zǐ qīng shì shēng chǎn shí jiàn zé shì fēi cháng cuò wù de， yòu yī cì tā de xué shēng fán chí xiàng tā qǐng jiào zhǒng zhuāng jià hé zhòngcài， tā bù jǐn shuō tā bù rú lǎo nóng mín hé lǎo cài mín， ér qiě mà fán chí shuō：“ fán chí zhēn shì gè xiǎo rén yā ! zuò yī gè tǒng zhì zhě zhòng shì lǐ， lǎo bǎi xìng jiù bù gǎn bù jìng wèi； zuò yī gè tǒng zhì zhě zhòng shì yì， lǎo bǎi xìng jiù bù gǎn bù fú cóng； zuò yī gè tǒng zhì zhě zhòng shì xìn， lǎo bǎi xìng jiù bù gǎn yǐn mán zhēn qíng。 yào shì zuò dào zhè yàng， sì miàn bā fāng de lǎo bǎi xìng dū huì bēizhe xiǎo hái qián lái tóubèn， nǎ lǐ yòng dé zhe zì jǐ qù zhǒng zhuāng jià ní !”（《 lùn yǔ · zǐ lù》） kǒng zǐ shuō zhè yàng de huà biǎo míng tā shì yī gè bō xuē jiē jí de sī xiǎng jiā， ér bō xuē jiē jí cóng láidōu shì zì jǐ bù láo dòng 'ér qiě qīng shì láo dòng。
qí cì， kǒng zǐ duì mǒu xiē xué xí de guī lǜ zuò liǎo gài kuò， dé chū yī xiē rèn shí shì wù de yī bān guī lǜ， bìng yǐ cǐ zuò wéi tā zhǐ dǎo xué shēng xué xí de fāng fǎ。
tā tí chū fǎn fù de xué xí kě yǐ shǐ rén men de rèn shí gèng jiā shēn rù， cóng 'ér huò dé xīn de zhī shí， tā shuō：“ wēn gù 'ér zhī xīn”（《 lùn yǔ · wéi zhèng》），“ xué 'ér shí xí zhī”（《 lùn yǔ · xué 'ér》） děng， jiù shì zhè gè yì sī。 kǒng zǐ suī rán méi yòu míng què tán dào tōng guò duì guò qù de jīng yàn jiā yǐ fēn xī kě yǐ dé dào shì wù fā zhǎn de guī lǜ， dàn tā yǐ jīng zhī dào kě yǐ yóu xué xí guò qù de zhī shí zhōng xī qǔ jīng yàn， zhè duì rèn shí dāng qián de shì wù shì yòu bāng zhù de。 kǒng zǐ cháng cháng xiàng bié rén qǐng jiào， cóng bié rén nà lǐ xué dé zhī shí， rán hòu yòng lái jiào bié rén， tā shuō：“ wǒ yòu hěn duō zhī shí má？ méi yòu ní。 yòu yī gè pǔ tōng rén wèn wǒ， wǒ duì tā de wèn tí běn lái yī diǎn yě bù zhī dào。 dàn shì wǒ cóng tā de wèn tí zhèng fǎn liǎng miàn qù pán wèn zhī hòu， què dé dào hěn duō qǐ fā， rán hòu jìn liàng dì gào sù tā。”（《 lùn yǔ · zǐ hǎn》）
kǒng zǐ hái cóng jiào yù shí jiàn zhōng zǒng jié chū“ xué” hé“ sī” de guān xì。 tā suǒ shuō de“ xué” hé“ sī” de guān xì suī rán bù děng yú shì gǎn xìng rèn shí hé lǐ xìng rèn shí de guān xì， dàn yě shì bié rén de jīng yàn rú hé tōng guò sī kǎo biàn chéng zì jǐ de zhī shí de guān xì。“ xué” shì xué xí bié rén de jīng yàn hècóng xiàn shí shēng huó zhōng xué xí，“ sī” shì bǎ bié rén de jīng yàn hècóng xiàn shí shēng huó zhōng xué dé de dōng xī tōng guò sī kǎo jiā yǐ xiāo huà， shǐ zhī chéng wéi zì jǐ de zhī shí， suǒ yǐ tā shuō：“ xué 'ér bù sī zé wǎng， sī 'ér bù xué zé dài”（《 lùn yǔ · wéi zhèng》）， zhǐ xué xí qián rén de zhī shí 'ér zì jǐ bù sī kǎo， zhǐ néng tíng liú zài mí wǎng zhī zhōng 'ér bù zhī zhèng què yǔ cuò wù； zhǐ shì píng kōng sī xiǎng 'ér bù xué xí hé lì yòng qián rén de zhī shí jīng yàn， nà jiù huì yī wú suǒ chéng。 kàn lái， kǒng zǐ suī rán yě zhòng shì“ sī”， dàn tā què gèng zhòng shì“ xué”， tā rèn wéi“ xué” shì“ sī” de jī chǔ， suǒ yǐ tā shuō：“ wú cháng zhōng rì bù shí， zhōng yè bù qǐn， yǐ sī； wú yì， bù rú xué yě。”（《 lùn yǔ · wèi líng gōng》） dà fán rén lèi rèn shí shǐ zǒng shì shǒu xiān zhòng shì“ xué”（ zhí jiē jīng yàn hé jiànjiē jīng yàn）， ér zhú jiàn cái zhù yì dào“ sī”（ duì jīng yàn jiā yǐ zǒng jié zhǎo chū guī lǜ）， kǒng zǐ tōng guò tā qīn shēn de jiào yù shí jiàn， kāi shǐ rèn shí dào zhè liǎng zhě de guān xì， bìng yóu zhù yì“ xué” kāi shǐ， dào zhù yì“ sī” de rèn shí jiē duàn。
[ kǒng zǐ xiàng ]
kǒng zǐ rèn wéi， zhī shí yīnggāi jìn liàng fēng fù， tā zì jǐ jiù shì yī gè bó xué duō néng de rén。 dàn shì， kǒng zǐ rèn wéi yuān bó de xué wèn， bì xū yòu yī gè zhōng xīn sī xiǎng lái guàn chuān， zhè jiù shì tā suǒ shuō de“ yī yǐ guàn zhī”。 fā xiàn liǎo“ yī”， jiù shì zhōng xīn sī xiǎng， huò zhě shuō shì běn zhì， cái kě yǐ bǎ xǔ duō biǎo miàn shàng kàn qǐ lái bù lián guàn de zhī shí guàn chuān qǐ lái。 dāng rán gēn jù kǒng zǐ de zhěng gè sī xiǎng kàn， zhè gè guàn chuān yī qiē de“ yī”， qí sī xiǎng běn zhì jiù shì tā shuō de“ rén”。 tā shuō：“ rén 'ér bù rén， rú lǐ hé； rén 'ér bù rén， rú lè hé？”（《 lùn yǔ · bā yì》） yòu shuō：“ jūn zǐ wú zhōng shí zhī jiān wéi rén， zào cì bì yú shì， diān pèi bì yú shì”（《 lùn yǔ · lǐ rén》）；“ dāng rén， bù ràng yú shī”。 zhào kǒng zǐ kàn， yī fāng miàn shì yī qièyào yǐ“ rén” qù kàn dài， dàn lìng yī fāng miàn de yì sī yòu shì shuō rèn hé réndōu yīnggāi duì zì jǐ yòu gè yào qiú， yào bǎ zì jǐ kàn chéng shì gè“ rén”， zhàn zài zì jǐ yìng zhàn lì de dì wèi lái jìn lì 'ér wéi， yīn cǐ tā suǒ shuō de“ rén” cóng jiē jí hé gè rén de guān xì fāng miàn lái shuō， bāo hán zhuózhòng shì rén de zuò yòng de guān diǎn， zhè gè guān diǎn bù jǐn shì guàn chuān tā de jiào yù sī xiǎng， ér qiě yě guàn chuān tā de zhěng gè xué shuō。
jiào yù gòng xiàn
kǒng zǐ zì“ ér lì” zhī nián jí yǐ《 shī》、《 shū》、《 lǐ》、《 lè》 wéi jiào， gèng yǐ tā zhì wěi rén gé zhōng de yī yán yīháng， yī dòng yī jìng 'ér shì fàn wéi jiào。 shì tā kāi liǎo wǒ guó lì shǐ shàng sī rén jiǎng xué de xiān hé， jiāng yǐ qián xué zài guān fǔ， wén huà zhī shí shì guì zú men de zhuān lì de xiàn xiàng， yí zhí dào mín jiān。 tā shǒu xiān tí chū“ yòu jiào wú lèi” de fāng zhēn， bù fēn pín jiàn fù guì， jūn kě yǐ zài tā nà lǐ shòu jiào。 zài dì zǐ zhōng， pín rú yán huí， fù rú zǐ gòng， guì rú mèng yì zǐ， rán jué dà duō shù shì píng mín zǐ dì， yòu lái zì wèi、 qí、 chén、 wú …… děng guó de， zhēn kě wèi táo lǐ mǎn tiān xià。 qí jiào xué mùdì， shì chuán tā de rén dào xué shuō。 jí kè jǐ fù lǐ wéi rén， biàn huà xué shēng qì zhì， chéng jiù rén gé， tí gāo shēng mìng jìng jiè， zhōng zhì chéng wù。 yě jí zào jiù zhì guó、 píng tiān xià de dòng liáng zhī cái。 bìng cǎi yòng“ yīn cái shī jiào” hé qǐ fā shì de fāng fǎ， péi yǎng xué shēng de“ xué 'ér shí xí zhī”，“ wēn gù 'ér zhī xīn”，“ xué 'ér bù sī zé wǎng， sī 'ér bù xué zé dài”，“ zhī zhī wéi zhī zhī， bù zhī wéi bù zhī”，“ sān rén xíng bì yòu wǒ shī”，“ bù chǐ xià wèn” děng fēng fàn。 gèng yǐ tā huì rén bù juàn de jīng shén， duì xué shēng rù rú cí mǔ bān dì guān huái bèi zhì， rú yán fù bān dì dǎo yǐ zhèng dào， rú péng yǒu bān dì qiē cuō xiāng cháng， mò bù yīn qí cái 'ér chéng jiù zhī。 rú zǐ gāo zhī yú， zéngshēn zhī lǔ， zǐ zhāng zhī piān jī， zǐ lù zhī cū bǐ…… jūn chéng dà qì。 yóu yǐ Zēngzǐ néng dé dào zhī quán tǐ 'ér rèn chuán dào zhī zé， chéng wéi zōng shèng。 gèng yòu jiǎo jiǎo zhě fēn dé xíng： yán huí、 mǐn zǐ qiān、 rǎn bó niú、 zhòng gōng。 yǔ yán： zǎi wǒ、 zǐ gòng。 zhèng shì： rǎn qiú、 zǐ lù。 wén xué： zǐ yóu、 zǐ xià sì kē gòng shí rén。 kǒng zǐ gòng yòu dì zǐ sān qiān。 shēn tōng liù yì zhě qī shí yòu 'èr。 gù néng jiāng hào hàn de chuán tǒng wén huà tuī guǎng hé liú chuán xià lái。
kǒng zǐ míng yán
bù xué lǐ， wú yǐ lì。
jǐ suǒ bù yù， wù shī yú rén。
jǐ yù lì 'ér lì rén， jǐ yù dá 'ér dá rén。
gōng zì hòu 'ér bó zé yú rén， zé yuǎn yuàn yǐ。
jiàn xián sī qí yān， jiàn bù xián 'ér nèi zìxǐng yě。
sān rén xíng， bì yòu wǒ shī yān， zé qí shàn zhě 'ér cóng zhī， qí bù shàn zhě 'ér gǎi zhī。
jū chù gōng， zhí shì jìng， yǔ rén zhōng。
jūn zǐ jìng 'ér wú shī， yǔ rén gōng 'ér yòu lǐ， sì hǎi zhī nèi jiē xiōng dì yě，
yán zhōng xìn， xíng dǔ jìng， suī mán mò zhī bāng， xíng yǐ。 yán bù zhōng xìn， xíng bù dǔ jìng， suī zhōu lǐ， xíng hū zāi？
xíng jǐ yòu chǐ， shǐ yú sì fāng， bù rǔ jūn mìng， kě wèi shì yǐ。
kǒng zǐ yuē：“ néng xíng wǔ zhě yú tiān xià wéi rén yǐ。” qǐng wèn zhī。 yuē：“ gōng、 kuān、 xìn、 mǐn、 huì。 gōng zé bù wǔ， kuān zé dé zhòng， xìn zé rén rèn yān， mǐn zé yòu gōng， huì zé zú yǐ shǐ rén”。
jūn zǐ yì yǐ wéi zhì， lǐ yǐ xíng zhī， sūn yǐ chū zhī， xìn yǐ chéng zhī。 jūn zǐ zāi！
guò 'ér bù gǎi， shì wèi guò yǐ！
guò， zé cōng dá gǎi。
bù qiān nù， bù 'èr guò。
sān jūn kě duó shuài yě， pǐ fū bù kě duó zhì yě！
rén wú yuǎn lǜ， bì yòu jìn yōu。
wú yù sù， wú jiàn xiǎo lì。 yù sù， zé bù dá； jiàn xiǎo lì， zé dà shì bù chéng。
zhí dé bù hóng， xìn dào bù dǔ， yān néng wéi yòu， yān néng wéi wáng。
yǔ péng yǒu jiāo， yán 'ér yòu xìn。
yǐ wén huì yǒu， yǐ yǒu fǔ rén。
yì zhě sān yǒu， sǔn zhě sān yǒu。 yǒu zhí， yǒu liàng， yǒu duō wén， yì yǐ。 yǒu biàn bì， yǒu shàn róu， yǒu piánnìng， sǔn yǐ。
jūn zǐ yù nè yú yán 'ér mǐn yú xíng。
jūn zǐ shí wú qiú bǎo， jū wú qiú 'ān， mǐn yú shì 'ér shèn yú yán， jiù yòu dào 'ér zhèng yān， kě wèi hàoxué yě yǐ。
qiǎo yán luàn dé。
qiǎo yán lìng sè， xiān yǐ rén。
gāng、 yì、 mù、 nè jìn rén。
yòu dé zhě bì yù yán， yòu yán zhě bù bì yù dé。
tīng qí yán 'ér guān qí xíng。
jūn yú bù yǐ yán jǔ rén , bù yǐ rén fèi yán。
gǔ zhě yán zhī bù chū , chǐ gōng bù dài yě。
jūn zǐ míng zhī bì kě yán yě， yán zhī bì kě xíng yě， jūn zǐ yú qí yán， wú suǒ gǒu 'ér yǐ yǐ。
kě yǔ yán 'ér bù yǔ zhī yán， shī rén； bù kě yǔ yán 'ér yǔ zhī yán， shī yán。 zhī zhě bù shī rén， yì bù shī yán。
yán wèi jí zhī 'ér yán wèi zhī zào， yán jí zhī 'ér bù yán wèi zhī yǐn， wèi jiàn yán sè 'ér yán wèi zhī gǔ。
hǎo rén bù hǎo xué， qí bì yě yú； hǎo zhī bù hǎo xué， qí bì yě dàng； hǎo xìn bù hǎo xué， qí bì yě zéi； hǎo zhí bù hǎo xué， qí bì yě jiǎo； hǎo yǒng bù hǎo xué， qí bì yě luàn； hǎo gāng bù hǎo xué， qí bì yě kuáng。
gōng 'ér wú lǐ zé láo， shèn 'ér wú lǐ zé xǐ， yǒng 'ér wú lǐ zé luàn， zhí 'ér wú lǐ zé jiǎo。
shì jūn， jìng qí shì 'ér hòu qí shí。
lǐ zhī yòng， hé wéi guì。
fàng yú lì 'ér xíng， duō yuàn。
bù huàn rén zhī bù jǐ zhī , huàn bù zhī rén yě。
sān qiān rén dì zǐ， qī shí 'èr xián rén。
jiā shì jiā pǔ
dāng nián wēi zǐ zài shāng mò dào cháng zhì shì lù chéng dìng jū， xíng chéng wēi zǐ zhèn。 (《 lù 'ān fǔ zhì》 zài：“ zhòu dū zhāogē， yì zài jī nèi， wēi zǐ céng shì shí cǎi yān。（ lù chéng yòu wēi zǐ lǐng、 wēi zǐ cūn）” wēi zǐ lǐng“ zài xiàn běi 'èr shí lǐ， shàng yòu sān rén miào， xià yòu wēi zǐ cūn， qí shí yì yě。” ) zhōu cháo fēng wēi zǐ zhèn rén yú sòng， kǒng zǐ zǔ shàng jiù zài zhè gè nán qiān de duì wǔ zhōng。 yóu wēi zǐ jīng wēi zhòng yǎn、 sòng gōng jī、 dīng gōng shēn， sì chuán zhì mǐn gōng gòng。 mǐn gōng zhǎngzǐ fú fù hé ràng guó yú qí dì fù sì。 fú fù hé wéi qīng。 kǒng zǐ xiān zǔ suì yóu zhū hòu jiā zhuǎn wéi gōng qīng zhī jiā。 fú fù hé zhī zēngsūn zhèng kǎo fù， lián xù fǔ zuǒ sòng dài gōng、 wǔ gōng、 xuān gōng， jiǔ wéi shàng qīng， yǐ qiān gōng zhù chēng yú shì。 kǒng zǐ liù zǔ kǒng fù jiā jì rèn sòng dà sī mǎ。 àn zhōu lǐ zhì， dà fū bù dé zǔ zhū hóu，“ wǔ shì qīn jìn， bié wéi gōng hòu”， gù qí hòu dài yǐ kǒng wéi shì。 hòu sòng tài zǎi huá fù dū zuò luàn， shì sòng shāng gōng， shā kǒng fù jiā， qí zǐ mù jīn fù wéi bì miè dǐng zhī zāi táo dào lǔ guó de zōu yì， cóng cǐ kǒng shì zài zōu yì dìng jū， biàn chéng liǎo lǔ guó rén。 qīng wèi shǐ shī， xià jiàng wéi shì。 kǒng zǐ zēngzǔ fù fáng shū céng rèn lǔ fáng yì zǎi。 zǔ fù bó xià de shì jì wú kǎo。
kǒng zǐ de fù qīn jiào shū liáng gē（ shū liáng wéi zì， gē wéi míng）， mǔ qīn jiào yán zhēng zài。 shū liáng gē shì dāng shí lǔ guó yòu míng de wǔ shì， jiàn lì guò liǎng cì zhàn gōng， céng rèn zōu yì dà fū。 shū liáng gē xiān qǔ qī shī shì， shēng 9 nǚ， wú zǐ。 yòu qǔ qiè， shēng yī zǐ， qǔ míng bó ní， yòu chēng mèng pí。 mèng pí jiǎo yòu máo bìng， shū liáng gē hěn bù mǎn yì， yú shì yòu qǔ yán zhēng zài。 dāng shí shū liáng gē yǐ 68 suì， yán zhēng zài hái bù dào 20 suì。 jù《 shǐ jì》 jìzǎi， kǒng zǐ bìng fēi hūn shēng zǐ。 tā mǔ qīn shēng tā shí zhǐ yòu 18 suì， ér fù qīn yǐ jīng 70 suì liǎo。
gōng yuán qián 551 nián（ lǔ xiāng gōng 'èr shí 'èr nián）， kǒng zǐ shēng yú lǔ guó zōu yì chāng píng xiāng（ jīn shān dōng qū fù chéng dōng nán）。 yīn fù mǔ céng wéi shēng zǐ 'ér dǎo yú ní qiū shān， gù míng qiū， zì zhòng ní。 kǒng zǐ sān suì shí， shū liáng gē zú， kǒng jiā chéng wéi shī shì de tiān xià， shī shì wéi rén xīn shù bù zhèng， mèng pí shēng mǔ yǐ zài shū liáng gē qù shì qián yī nián bèi shī shì nüè dài 'ér sǐ， kǒng zǐ mǔ zǐ yě bùwèi shī shì suǒ róng， kǒng mǔ yán zhēng zài zhǐ hǎo xié kǒng zǐ yǔ mèng pí yí jū qū fù jué lǐ， shēng huó jiān nán。 kǒng zǐ céng zuò guò gè zhǒng gè yàng de gōng zuò： mù niú yáng、 jì zhàng de yǐ jí tú shū guǎn lǐ yuán。 kǒng zǐ 17 suì shí， kǒng mǔ yán zhēng zài zú， tā fú liǎo sān nián sàng。
kǒng zǐ shí jiǔ suì shí qǔ sòng guó rén qí guān shì zhī nǚ wéi qī， yī nián hòu qí guān shì shēng zǐ， lǔ zhāo gōng céng pài rén sòng lǐ yú biǎo shì zhù hè， kǒng zǐ gǎn dào shí fēn róng xìng， gù gěi 'ér zǐ qǔ míng wéi lǐ， zì bó yú。 lǔ 'āi gōng shí nián ( gōng yuán qián 485 nián )， kǒng zǐ fū rén qí guān shì qù shì。 sòng cháo shí qī zhuī fēng wéi yùn guó fū rén， bèi rú jiā hòu shì zūn wéi shèng mǔ。 rú jīn kǒng miào zhōng de qǐn diàn， shì gòngfèng kǒng zǐ fū rén qí guān shì de zhuān cí。 kǒng zǐ fū rén zài shǐ shū shàng chēng wéi“ qí guān shì”。
jù《 lùn yǔ》 jìzǎi， lǔ guó dāng shí zài kǒng zǐ de guǎn lǐ xià fēi cháng fán róng。 dàn zhè shì bù tài kě néng de， yīn wéi kǒng zǐ méi yòu zài lǔ guó huò bié de guó jiā dān rèn guò zhòng dà zhí wù。 chuán shuō lǔ guó de lín guó qí guó dān xīn lǔ guó tài guò qiáng dà huì wēi xié dào qí guó， yú shì wèile pò huài lǔ guó de gǎi gé， sòng liǎo shàng bǎi pǐ hǎo mǎ hé bā shí wèi měi lì de wǔ nǚ gěi lǔ guó zhū hóu。 lǔ guó zhū hóu suì chén nì yú 'ān yì xiǎng lè zhī zhōng， duì zhèng wù bù wén bù wèn， shèn zhì yòu yī cì lián xù sān tiān méi yòu shàng cháo。 kǒng zǐ jí wéi bù mǎn， tà shàng liǎo cháng tú zhī lǚ（ zhōu yóu liè guó）， bài fǎng zhōng guó zhōng běi bù de yī xiē xiǎo guó， bāo kuò wèi、 sòng、 chén、 cài。 tā xuān yáng liǎo zì jǐ de nà xiē zhèng zhì xìn yǎng， dàn bìng méi yòu nǎ guó qù shí shī。 kǒng zǐ 53 suì shí jìn shēng wéi dà sī kòu， zài lǔ guó fú shì liǎng nián hòu kǒng zǐ cí qù zhí wù， yīn wéi tā duì zhū hóu de zhèng zhì jí wéi bù mǎn。 kǒng zǐ 68 suì huí dào jiā xiāng jiāoshū， shōu liǎo bù shǎo dì zǐ。 wǎn nián de tā hé dì zǐ yī qǐ biān zuǎn liǎo chuán chéng xiān zhé zhì huì de jié jīng héng héng《 wǔ jīng》。 yóu yú bù néng chéng shòu shī qù 'ér zǐ hé zì jǐ de xīn xuè de shuāngchóng bēi tòng， kǒng zǐ yú 72 suì ( huò 73 suì） yǔ shì cháng cí。
jiā pǔ
- xì qī shì zǔ huáng dì xuān yuán shì
- xì liù shì zǔ shàohào jīn tiān shì ( xuán 'áo )
- xì wǔ shì zǔ jiǎo jí
- xì sì shì zǔ dì kù gāo xīn shì
- xì sān shì zǔ qì
- xì 'èr shì zǔ zhāo míng
- xì yī shì zǔ xiāng tǔ
- sì shí shì zǔ chāng ruò
- sà jiǔ shì zǔ cáo yǔ
- sà bā shì zǔ míng
- sà qī shì zǔ zhèn ( wáng hài ) wáng héng
- sà liù shì zǔ shàng jiá wēi
- sà wǔ shì zǔ bào yǐ
- sà sì shì zǔ bào bǐng
- sà sān shì zǔ bào dīng
- sà 'èr shì zǔ zhù rén
- sà yī shì zǔ zhù guǐ
- sān shí shì zǔ shāng wáng chéng tānɡ ( tài yǐ )
- niàn jiǔ shì zǔ tài dīng shāng wáng wài bǐng shāng wáng zhòng rén
- niàn bā shì zǔ shāng wáng tài jiá ( tài zōng )
- niàn qī shì zǔ shāng wáng wò dīng shāng wáng tài gēng
- niàn liù shì zǔ shāng wáng xiǎo jiá shāng wáng yōng jǐ shāng wáng tài wù ( zhōng zōng )
- niàn wǔ shì zǔ shāng wáng zhòng dīng shāng wáng wài rén shāng wáng hé dàn jiá
- niàn sì shì zǔ shāng wáng zǔ yǐ
- niàn sān shì zǔ shāng wáng zǔ xīn shāng wáng wò jiá
- niàn 'èr shì zǔ shāng wáng zǔ dīng shāng wáng nán gēng
- niàn yī shì zǔ shāng wáng yáng jiá shāng wáng pán gēng shāng wáng xiǎo xīn shāng wáng xiǎo yǐ
- niàn yī shì zǔ shāng wáng wǔ dīng ( gāo zōng )
- èr shí shì zǔ shāng wáng zǔ gēng shāng wáng zǔ jiá
- shí jiǔ shì zǔ shāng wáng lǐn xīn
- shí bā shì zǔ shāng wáng kāng dīng
- shí qī shì zǔ shāng wáng wǔ yǐ
- shí liù shì zǔ shāng wáng wén dīng
- shí wǔ shì zǔ shāng wáng dì yǐ
- shí sì shì zǔ shāng wáng dì xīn ( zhòu ) wēi zǐ wēi zhòng yǎn
- shí sān shì zǔ sòng gōng jī
- shí 'èr shì zǔ sòng dīng gōng shēn
- shí yī shì zǔ sòng mǐn gōng gòng
- shí shì zǔ fú fù hé
- jiǔ shì zǔ sòng fù zhōu
- bā shì zǔ shì zǐ shèng
- qī shì zǔ zhèng kǎo fù
- liù shì zǔ kǒng fù jiā
- wǔ shì zǔ mù jīn fù
- gāo zǔ qí fù
- zēngzǔ fáng shū
- zǔ fù bó xià
- fù shū liáng gē
- kǒng zǐ
- zǐ kǒng lǐ [ kǒng zǐ diāo sù ]
- sūn kǒng jí
- zēngsūn kǒng bái
- xuán sūn kǒng qiú
- liù dài sūn kǒng jī
- qī dài sūn kǒng chuān
- bā dài sūn kǒng qiān
- jiǔ dài sūn kǒng fù、 kǒng shù、 kǒng téng， hàn gāo zǔ liú bāng fēng kǒng téng wéi“ fèng sì jūn”
- shí dài sūn kǒng zhōng
- shí yī dài sūn kǒng wǔ
- shí 'èr dài sūn kǒng yán nián
- shí sān dài sūn kǒng bà， hàn yuán dì fēng wéi“ bāo chéng hóu”， cì shí yì bā bǎi hù。
- shí sì dài sūn kǒng fú， bèi hàn chéng dì suí hé yuán nián fēng wéi“ yīn shào jiā hóu”
- shí wǔ dài sūn kǒng fáng， bāo chéng hóu
- shí liù dài sūn kǒng jūn， bāo chéng hóu
- shí qī dài sūn kǒng zhì， bāo chéng hóu
- shí bā dài sūn kǒng sǔn， bāo tíng hóu
- shí jiǔ dài sūn kǒng yào， fèng shèng tíng hóu
- èr shí dài sūn kǒng wán、 kǒng zàn， bāo chéng hóu
- èr shí yī dài sūn kǒng xiàn， zōng shèng hóu
- èr shí 'èr dài sūn kǒng zhèn， fèng shèng tíng hóu
- èr shí sān dài sūn kǒng yí， fèng shèng tíng hóu
- èr shí sì dài sūn kǒng fǔ， fèng shèng tíng hóu
- èr shí wǔ dài sūn kǒng yì， fèng shèng tíng hóu
- èr shí liù dài sūn kǒng xiān， fèng shèng tíng hóu
- èr shí qī dài sūn kǒng chéng， chóng shèng dà fū
- èr shí bā dài sūn kǒng líng zhēn， chóng shèng hóu
- èr shí jiǔ dài sūn kǒng wén tài， chóng shèng hóu
- sān shí dài sūn kǒng qú， chóng shèng hóu
- sān shí yī dài sūn kǒng cháng sūn， gōng shèng hóu
- sān shí 'èr dài sūn kǒng sì zhé， shào shèng hóu
- sān shí sān dài sūn kǒng dé lún， bāo shèng hóu
- sān shí sì dài sūn kǒng chóng jī， bāo shèng hóu
- sān shí wǔ dài sūn kǒng suì zhī， bāo shèng hóu、 wén xuān wáng jiān yǎn zhōu zhǎngshǐ
- sān shí liù dài sūn kǒng xuān， wén xuān gōng
- sān shí qī dài sūn kǒng qí qīng， wén xuān gōng
- sān shí bā dài sūn kǒng wéi zhì， wén xuān gōng
- sān shí jiǔ dài sūn kǒng cè， wén xuān gōng
- sì shí dài sūn kǒng zhèn， wén xuān gōng
- sì shí yī dài sūn kǒng zhāo jiǎn， wén xuān gōng
- sì shí 'èr dài sūn kǒng guāng sì， sì shuǐ zhù bù
- sì shí sān dài sūn kǒng rén yù， wén xuān gōng jiān qū fù xiàn lìng
- sì shí sì dài sūn kǒng yí， wén xuān gōng jiān qū fù zhù bù、 zàn shàn dà fū
- sì shí wǔ dài sūn kǒng yán shì， wén xuān gōng jiān qū fù xiàn lìng lì dài yǎn shèng gōng：
- dì 46 dài yǎn shèng gōng kǒng shèng yòu， wén xuān gōng jiān zhī xiàn shì、 kǒng zōng yuàn，
- dì 47 dài yǎn shèng gōng kǒng ruò xū、 kǒng ruò yú、 kǒng ruò méng
- dì 48 dài yǎn shèng gōng kǒng duān lì、 kǒng duān cāo、 kǒng duān yǒu ( nán zōng )
- dì 49 dài yǎn shèng gōng kǒng hǔ、 kǒng fán、 kǒng jiè ( nán zōng )
- dì 50 dài yǎn shèng gōng kǒng fú、 kǒng zǒng、 kǒng jìn、 kǒng zhěng
- dì 51 dài yǎn shèng gōng kǒng yuán yòng、 kǒng yuán xiào、 kǒng wén yuǎn ( nán zōng )、 kǒng yuán cuò、 kǒng yuán hóng
- dì 52 dài yǎn shèng gōng kǒng zhī hòu、 kǒng zhī quán、 kǒng wàn chūn、 kǒng zhī zhōu
- dì 53 dài yǎn shèng gōng kǒng huàn、 kǒng zhì、 kǒng zhēn、 kǒng zhū ( nán zōng )
- dì 54 dài yǎn shèng gōng kǒng sī huì、 kǒng sī chéng、 kǒng sī xǔ ( nán zōng )
- dì 55 dài yǎn shèng gōng kǒng kè jiān、 kǒng kè zhōng（ nán zōng）
- dì 56 dài yǎn shèng gōng kǒng xī xué、 kǒng xī lù（ nán zōng）
- dì 57 dài yǎn shèng gōng kǒng nè、 kǒng yì（ nán zōng）
- dì 58 dài yǎn shèng gōng kǒng gōng jiàn、 kǒng gōng chéng ( nán zōng )
- dì 59 dài yǎn shèng gōng kǒng yàn jìn、 kǒng yàn shéng ( nán zōng )
- dì 60 dài yǎn shèng gōng kǒng chéng qìng、 kǒng chéng měi ( nán zōng )
- dì 61 dài yǎn shèng gōng kǒng hóng xù、 kǒng hóng tài（ zì yǒng shí）、 kǒng hóng zhāng ( nán zōng )
- dì 62 dài yǎn shèng gōng kǒng wén sháo、 kǒng wén yīn ( nán zōng )
- dì 63 dài yǎn shèng gōng kǒng zhēn gān、 kǒng zhēn níng、 kǒng zhēn yùn ( nán zōng )
- dì 64 dài yǎn shèng gōng kǒng shàng xián、 kǒng shàng qián（ nán zōng）
- dì 65 dài yǎn shèng gōng kǒng yǎn zhí、 kǒng yǎn zhēn（ nán zōng）
- dì 66 dài yǎn shèng gōng kǒng xīng xiè、 kǒng xīng lián ( nán zōng )
- dì 67 dài yǎn shèng gōng kǒng yù qí、 kǒng yù yuán（ nán zōng）
- dì 68 dài yǎn shèng gōng kǒng chuán duó、 kǒng chuán jǐn ( nán zōng )
- dì 69 dài yǎn shèng gōng kǒng jì huò、 kǒng jì tāo ( nán zōng )
- dì 70 dài yǎn shèng gōng kǒng guǎng qǐ、 kǒng guǎng biāo ( nán zōng )
- dì 71 dài yǎn shèng gōng kǒng zhāo xuǎn、 kǒng zhāo huàn ( nán zōng )
- dì 72 dài yǎn shèng gōng kǒng xiàn péi、 kǒng xiàn kūn ( nán zōng )
- dì 73 dài yǎn shèng gōng kǒng qìng róng、 kǒng qìng yí ( nán zōng )
- dì 74 dài yǎn shèng gōng kǒng fán hào、 kǒng fán háo ( nán zōng )
- dì 75 dài yǎn shèng gōng kǒng xiáng kē、 kǒng xiáng jiē ( nán zōng )
- dì 76 dài yǎn shèng gōng kǒng lìng yí（ zì gǔ sūn）， 1877 nián（ guāng xù sān nián） 5 suì shí chéng xí yǎn shèng gōng
- dì 77 dài yǎn shèng gōng kǒng dé chéng (1920 nián shēng )
- dì 78 dài dà chéng zhì shèng xiān shī fèng sì guān kǒng wéi yì
- dì 79 dài dà chéng zhì shèng xiān shī fèng sì guān kǒng chuí cháng
- dì 80 dài dà chéng zhì shèng xiān shī fèng sì guān kǒng yòu rén
80 dài zhī hòu de bèi fēn zì： qīn、 shào、 niàn、 xiǎn、 yáng、 jiàn、 dào、 dūn、 ān、 dìng、 mào、 xiū、 zhào、 yí、 cháng、 yù、 wén、 huàn、 jǐng、 ruì、 yǒng、 xī、 shì、 xù、 chāng。
kǒng zǐ nián biǎo
1 suì： gōng yuán qián 551 nián（ lǔ xiāng gōng 'èr shí 'èr nián） kǒng zǐ 9 yuè 28 rì shēng yú lǔ guó zōu yì chāng píng xiāng（ jīn shān dōng qū fù chéng dōng nán）。 guān yú kǒng zǐ chū shēng nián yuè yòu liǎng zhǒng jìzǎi， xiāngchà yī nián， jīn cóng《 shǐ jì · kǒng zǐ shì jiā》 shuō。
3 suì： gōng yuán qián 549 nián（ lǔ xiāng gōng 'èr shí sì nián） qí fù shū liáng gē zú， zàng yú fáng shān ( jīn qū fù dōng 25 lǐ chù )。 kǒng mǔ yán zhēng zài xié zǐ yí jū qū fù jué lǐ， shēng huó jiān nán。
5 suì： gōng yuán qián 547 nián（ lǔ xiāng gōng 'èr shí liù nián） kǒng zǐ dì zǐ qín shāng shēng， shāng zì bù cí， lǔ guó rén。
6 suì： gōng yuán qián 546 nián（ lǔ xiāng gōng 'èr shí qī nián） dì zǐ céng diǎn shēng， diǎn zì xī， zéngshēn zhī fù。
7 suì： gōng yuán qián 545 nián（ lǔ xiāng gōng 'èr shí bā nián） dì zǐ yán yáo shēng， yáo yòu míng wú yáo， zì jì lù， yán yuān zhī fù。
8 suì： gōng yuán qián 544 nián（ lǔ xiāng gōng 'èr shí jiǔ nián） dì zǐ rǎn gēng shēng， zì bó niú， lǔ guó rén。
10 suì： gōng yuán qián 542 nián（ lǔ xiāng gōng sān shí yī nián 〕 dì zǐ zhòng yóu shēng， zì zǐ lù， biàn rén。 shì nián lǔ xiāng gōng sǐ， qí zǐ wǔ jì wèi， shì wéi zhāo gōng。
12 suì： gōng yuán qián 540 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr nián） dì zǐ qī diāo kāi shēng， zì zǐ ruò， cài rén。
15 suì： gōng yuán qián 537 nián（ lǔ zhāo gōng wǔ nián〕 kǒng zǐ rì jiàn qí cháng， yǐ yì shí dào yào nǔ lì xué xí zuò rén yǔ shēng huó zhī běn lǐng， gù yuē：“ wú shí yòu wǔ 'ér zhì yú xué”。（《 lùn yǔ · wéi zhèng》 )
16 suì， gōng yuán qián 536 nián（ lǔ zhāo gōng liù nián） zhèng zhù xíng dǐng。 dì zǐ mǐn sǔn shēng， zì zǐ qiān， lǔ guó rén。
17 suì： gōng yuán qián 535 nián（ lǔ zhāo gōng liù nián〕 kǒng mǔ yán zhēng zài zú。 shì nián。 jì shì yàn qǐng shì yī jí guì zú， kǒng zǐ qù fù yàn， bèi jì shì jiā chén yáng hǔ jù zhī mén wài。
19 suì： gōng yuán qián 533 nián（ lǔ zhāo gōng jiǔ nián） kǒng zǐ qǔ sòng rén qí guān shì zhī nǚ wéi qī。
20 suì： gōng yuán qián 532 nián（ lǔ zhāo gōng shí nián） qí guān shì shēng zǐ。 jù chuán cǐ shí zhèng hǎo gǎn shàng lǔ zhāo gōng cì lǐ yú yú kǒng zǐ ， gù gěi qí zǐ qǐ míng wéi lǐ， zì bó yú。 shì nián kǒng zǐ kāi shǐ wéi wěi lì， guǎn lǐ cāng kù。
21 suì： gōng yuán qián 531 nián（ lǔ zhāo gōng shí yī nián） shì nián kǒng zǐ gǎi zuò chéng tián， guǎn lǐ xùmù。 kǒng zǐ shuō :“ wú shǎo yě jiàn， gù duō néng bǐ shì。” (《 lùn yǔ · zǐ hǎn》 ) cǐ“ bǐ shì” dāng bāo kuò“ wěi lì”、” chéng tián”。
27 suì， gōng yuán qián 525 nián（ lǔ zhāo gōng shí qī nián〕 tán zǐ cháo lǔ， kǒng zǐ xiàng tán zǐ xún wèn tán guó gǔ dài guān zhì。 kǒng zǐ kāi bàn sī rén xué xiào， dāng zài cǐ qián hòu。
30 suì： gōng yuán qián 522 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí nián〕 zì shí wǔ suì yòu zhì yú xué zhì cǐ shí yǐ yú 15 nián， kǒng zǐ jīng guò nǔ lì zài shè huì shàng yǐ zhàn zhù jiǎo， gù yún” sān shí 'ér lì”。 (《 lùn yǔ · wéi zhèng》 ) shì nián qí jǐng gōng yǔ yàn yīng lái lǔ guó fǎng wèn。 qí jǐng gōng huì jiàn kǒng zǐ ， yǔ kǒng zǐ tǎo lùn qín mù gōng hé yǐ chēng bà de wèn tí。 dì zǐ yán huí、 rǎn yōng、 rǎn qiú、 shāng qú、 liáng liè shēng。 huí zì yuān， yōng zì zhòng gōng， qiú zì zǐ yòu， qú zì zǐ mù， jiē lǔ guó rén； liè zì shū yú， qí guó rén。
31 suì： gōng yuán qián 521 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí yī nián） dì zǐ wū mǎ shī、 gāo chái、 mì bù qí shēng。 shī zì zǐ qī， chén guó rén； chái zì zǐ gāo， qí guó rén； bù qí zì zǐ jiàn， lǔ guó rén。
32 suì： gōng yuán qián 520 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí 'èr nián） dì zǐ duān mù cì shēng， cì zì zǐ gòng， wèi guó rén。
34 suì： gōng yuán qián 518 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí sì nián） mèng yì zǐ hé nán gōng jìng shū xué lǐ yú kǒng zǐ 。 xiāng chuán kǒng zǐ yǔ nán gōng jìng shū shì zhōu wèn lǐ yú lǎo pìn， wèn lè yú cháng hóng。
35 suì： gōng yuán qián 517 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí wǔ nián） lǔ guó fā shēng nèi luàn。《 shǐ jì · kǒng zǐ shì jiā》 yún：“ zhāo gōng shuài shī jī（ jì） píng zǐ， píng zǐ yǔ mèng sūn shì、 shū sūn shì sān jiā gòng gōng zhāo gōng， zhāo gōng shī bài， bēn qí。” kǒng zǐ zài zhè yī nián yě dào liǎo qí guó。
36 suì， gōng yuán qián 516 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí liù nián） qí jǐng gōng wèn zhèng yú kǒng zǐ ， kǒng zǐ duì yuē：“ jūn jūn、 chén chén、 fù fù、 zǐ zǐ”。 kǒng zǐ dé dào qí jǐng gōng de shǎng shí， jǐng gōng yù yǐ ní xī zhī tián fēng kǒng yú， bèi yàn zǐ zǔ zhǐ。 kǒng zǐ zài qí wén《 sháo》 lè， rú zuì rú chī， sān yuè bù zhī ròu wèi。
37 suì： gōng yuán qián 515 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí qī nián） qí dà fū yù hài kǒng zǐ ， kǒng zǐ yóu qí fǎn lǔ。 wú gōng zǐ jì zhá pìn qí， qí zǐ sǐ， zàng yú yíng、 bó zhī jiān。 kǒng zǐ wǎng， guān qí zàng lǐ。 dì yú fán xū、 yuán xiàn shēng。 xū zì zǐ chí， lǔ guó rù； xiàn zì zǐ sī， sòng guó rén。
38 suì： gōng yuán qián 514 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí bā nián） jìn wèi xiàn zǐ（ míng shū） zhí zhèng， jǔ xián cái bù lùn qīn shū。 kǒng zǐ rèn wéi zhè shì yì jǔ， yún：“ jìn bù shī qīn， yuǎn bù shī jǔ， kě wèi yì yǐ。”
39 suì， gōng yuán qián 513 nián（ lǔ zhāo gōng 'èr shí jiǔ nián） shì nián dōng tiān jìn zhù xíng dǐng， kǒng zǐ yuē“ jìn qí wáng hū， shī qí dù yǐ。”
40 suì： gōng yuán qián 512 nián（ lǔ zhāo gōng sān shí nián） jīng guò jǐ shí nián de mó liàn， duì rén shēng gè zhǒng wèn tí yòu liǎo bǐ jiào qīng chǔ de rèn shí， gù zì yún“ sì shí 'ér bù huò”。 dì zǐ dàn tái miè míng shēng。 miè míng zì zǐ yǔ， lǔ guó rén。
41 suì： gōng yuán qián 511 nián（ lǔ zhāo gōng sān shí yī nián） dì zǐ chén kàng shēng。 kàng zì zǐ qín， chén guó rén。
42 suì： gōng yuán qián 510 nián（ lǔ zhāo gōng sān shí 'èr nián） zhāo gōng zú， dìng gōng lì。
43 suì： gōng yuán qián 509 nián（ lǔ dìng gōng yuán nián） dì gōng xī chì shēng。 chì zì huá， lǔ guó rén。
45 suì： gōng yuán qián 507 nián（ lǔ dìng gōng sān nián） dì zǐ bǔ shāng shēng。 shāng zì zǐ xià， wèi guó rén。
46 suì： gōng yuán qián 506 nián（ lǔ dìng gōng sì nián） dì zǐ yán yǎn shēng。 yǎn zì zǐ yóu， wú guó rén。
47 suì： gōng yuán qián 505 nián（ lǔ dìng gōng wǔ nián） dì zǐ zéngshēn、 yán xìng shēng。 cān zì zǐ yú， lǔ guó rén。 xìng zì zǐ liǔ， lǔ guó rén。
48 suì： gōng yuán qián 504 nián（ lǔ dìng gōng liù nián〕 jì shì jiā chén yáng hǔ shàn quán rì zhòng。 kǒng zǐ chēng zhī wéi“ péi chén zhí guó mìng”。 (《 lùn yǔ · jì shì》 )《 shǐ jì · kǒng zǐ shì jiā》 yún：“ péi chén zhí guó zhèng。 ...... gù kǒng zǐ bù shì， tuì 'ér xiū《 shī》、《 shū》、《 lǐ》、《 lè》， dì zǐ mí zhòng， zhì zì yuǎn fāng， mò bù shòu yè yān。” yáng hǔ yù jiàn kǒng zǐ ， kǒng zǐ bù xiǎng jiàn yáng hǔ、 hòu 'èr rén zài lù shàng xiāng yù。 yáng hǔ quàn kǒng zǐ chū shì， kǒng zǐ méi yòu míng què biǎo tài。 cǐ shì dāng zài lǔ dìng gōng wǔ nián huò lǔ dìng gōng liù nián。
49 suì： gōng yuán qián 503 nián（ lǔ dìng gōng qī nián） dì zǐ zhuān sūn shī shēng。 shī zì zǐ zhāng， chén guó rén。
50 suì： gōng yuán qián 502 nián（ lǔ dìng gōng bā nián） zì wèi” wǔ shí 'ér zhī tiān mìng”。（《 lùn yǔ · wéi zhèng》 ) gōng shān bù niǔ yǐ fèi pàn jì shì， shǐ rén zhào kǒng zǐ ， kǒng zǐ yù wǎng， bèi zǐ lù zǔ lán。
51 suì : gōng yuán qián 501 nián（ lǔ dìng gōng jiǔ nián） kǒng zǐ wéi zhōng dū zǎi， zhì lǐ zhōng dū yī nián， zhuó yòu zhèng jì， sì fāng zé zhī。 dì zǐ rǎn lǔ、 cáo qǐn、 bó qián、 yán gāo， shū zhòng huì shēng。 lǔ zì zǐ lǔ， lǔ guó rén： qǐn zì zǐ xún， cài guó rén： qián zì zǐ xī， lǔ guó rén； gāo zì zǐ jiāo， lǔ guó rén： huì zì zǐ qī。 lǔ guó rén。
52 suì： gōng yuán qián 500 nián（ lǔ dìng gōng shí nián） kǒng zǐ yóu zhōng dū zǎi shēng xiǎo sī kōng， hòu shēng dà sī kòu， shè xiāng shì。 xià tiān suí dìng gōng yǔ qí hóu xiāng huì yú jiā gǔ。 kǒng zǐ shì xiān duì qí guó yāo lǔ jūn huì yú jiā gǔ yòu suǒ jǐng tì hé zhǔn bèi， gù bù jǐn shǐ qí guó jié chí dìng gōng de yīn móu wèi néng dé chěng， ér qiě bī pò qí guó dāyìng guī hái qīn zhàn lǔ guó de yùn、 cào、 guī yīn děng tǔ dì。
53 suì： gōng yuán qián 499 nián（ lǔ dìng gōng shí yī nián） kǒng zǐ wéi lǔ sī kòu， lǔ guó dà zhì。
54 suì： gōng yuán qián 498 nián（ lǔ dìng gōng shí 'èr nián） kǒng zǐ wéi lǔ sī kòu。 wéi xuē ruò sān huán， cǎi qǔ duò sān dū de cuò shī。 shū sūn shì yǔ jì sūn shì wéi xuē ruò jiā chén de shì lì， zhī chí kǒng zǐ de zhè yī zhù zhāng， dàn cǐ yī xíng dòng shòu mèng sūn shì jiā chén gōng liǎn chù fù de dǐ zhì， mèng sūn shì 'àn zhōng zhī chí gōng liǎn chù fù。 duò sān dū de xíng dòng bàn tú 'ér fèi。 dì zǐ gōng sūn lóng shēng。 lóng zì zǐ shí， chǔ guó rén。
55 suì： gōng yuán qián 497 nián（ lǔ dìng gōng shí sān nián） chūn， qí guó sòng 80 míng měi nǚ dào lǔ guó。 jì huán zǐ jiē shòu liǎo nǚ lè， jūn chén mí liàn gē wǔ， duō rì bù lǐ cháo zhèng。 kǒng zǐ yǔ jì shì chū xiàn bù hé。 kǒng zǐ lí kāi lǔ guó dào liǎo wèi guó。 shí yuè， kǒng zǐ shòu chán yán zhī hài， lí kāi wèi guó qián wǎng chén guó。 lù jīng kuāng dì， bèi wéi kùn。 hòu jīng pú dì， yù gōng shū shì pàn wèi , kǒng zǐ yǔ dì zǐ yòu bèi wéi kùn。 hòu yòu fǎn huí wèi dū。
56 suì， gōng yuán qián 496 nián（ lǔ dìng gōng shí sì nián） kǒng zǐ zài wèi guó bèi wèi líng gōng fū rén nán zǐ zhào jiàn。 zǐ lù duì kǒng zǐ jiàn nán zǐ jí yòu yì jiàn pī píng liǎo kǒng zǐ 。 zhèng guó zǐ chǎn qù shì kǒng zǐ tīng dào xiāo xī hòu， shí fēn nán guò， chēng zàn zǐ chǎn shì“ gǔ zhī yí 'ài”。
57 suì： gōng yuán qián 495 nián（ lǔ dìng gōng shí wǔ nián） kǒng zǐ qù wèi jū lǔ。 xià wǔ yuè lǔ dìng gōng zú， lǔ 'āi gōng lì。
58 suì： gōng yuán qián 494 nián（ lǔ 'āi gōng yuán nián〕 kǒng zǐ jū lǔ， wú guó shǐ rén pìn lǔ， jiù“ gǔ jié zhuān chē” yī shì wèn yú kǒng zǐ 。
59 suì： gōng yuán qián 493 nián（ lǔ 'āi gōng 'èr nián） kǒng zǐ yóu lǔ zhì wèi。 wèi líng gōng wèn chén（ zhèn） yú kǒng zǐ ， kǒng zǐ wǎn yán jù jué liǎo wèi líng gōng。 kǒng zǐ zài wèi guó zhù bù xià qù， qù wèi xī xíng。 jīng guò cáo guó dào sòng guó。 sòng sī mǎ huán ?( zuǒ guǐ yòu zhuī ) tǎo yàn kǒng zǐ ， yáng yán yào jiā hài kǒng zǐ ， kǒng zǐ wēi fú 'ér xíng。
60 suì： gōng yuán qián 492 nián（ lǔ 'āi gōng sān nián） kǒng zǐ zì wèi” liù shí 'ér 'ěr shùn”。 kǒng zǐ guò zhèng dào chén guó， zài zhèng guó dū chéng yǔ dì zǐ shī sàn dú zì zài dōng mén děng hòu dì zǐ lái xún zhǎo , bèi rén cháo xiào , chēng zhī wéi” lěi lěi ruò sāngjiā zhī quǎn”。 kǒng zǐ xīn rán xiào yuē：“ rán zāi， rán zāi！”
61 suì： gōng yuán qián 491 nián（ lǔ 'āi gōng sì nián〕 kǒng zǐ lí chén wǎng cài。
62 suì： gōng yuán qián 490 nián（ lǔ 'āi gōng wǔ nián） kǒng zǐ zì cài dào yè。 yè gōng wèn zhèng yú kǒng zǐ ， bìng yǔ kǒng zǐ tǎo lùn yòu guān zhèng zhí de dào dé wèn tí。 zài qù yè fǎn cài de tú zhōng， kǒng zǐ yù yǐn zhě。
63 suì： gōng yuán qián 489 nián（ lǔ 'āi gōng liù nián〕 kǒng zǐ yǔ dì zǐ zài chén cài zhī jiān bèi kùn jué liáng， xǔ duō dì zǐ yīn kùn 'è 'ér bìng， hòu bèi chǔ rén xiāng jiù。 yóu chǔ fǎn wèi， tú zhōng yòu yù yǐn zhě。
64 suì： gōng yuán qián 488 nián（ lǔ 'āi gōng qī nián） kǒng zǐ zài wèi。 zhù zhāng zài wèi guó wéi zhèng xiān yào zhèng míng。
65 suì： gōng yuán qián 487 nián（ lǔ 'āi gōng bā nián） kǒng zǐ zài wèi。 shì nián wú fá lǔ， zhàn bài。 kǒng zǐ de dì zǐ yòu ruò cān zhàn yòu gōng。
66 suì： gōng yuán qián 486 nián（ lǔ 'āi gōng jiǔ nián） kǒng zǐ zài wèi。
67 suì： gōng yuán qián 485 nián（ lǔ 'āi gōng shí nián） kǒng zǐ zài wèi。 kǒng zǐ fū rén qí guān shì zú。
68 suì： gōng yuán qián 484 nián（ lǔ 'āi gōng shí yī nián） shì nián qí shī fá lǔ， kǒng zǐ dì zǐ rǎn yòu shuài lǔ shī yǔ qí zhàn， huò shèng。 jì kāng zǐ wèn rǎn yòu zhǐ huī cái néng cóng hé 'ér lái？ rǎn yòu dá yuē“ xué zhī yú kǒng zǐ ”。 jì kāng zǐ pài rén yǐ bì yíng kǒng yú guī lǔ。 kǒng yú zhōu yóu liè guó 14 nián， zhì cǐ jié shù。 jì kāng zǐ yù xíng“ tián fù”， kǒng zǐ fǎn duì。 kǒng zǐ duì rǎn yòu shuō：“ jūn zǐ zhī xíng yě， dù yú lǐ。 shī qǔ qí hòu， shì jǔ qí zhōng， liǎn cóng qí bó。 rú shì zé qiū yì zú yǐ”。
69 suì： gōng yuán qián 483 nián（ lǔ 'āi gōng shí 'èr nián） kǒng zǐ réng yòu xīn cóng zhèng， rán bù bèi yòng。 kǒng zǐ jì xù cóng shì jiào yù jí zhěng lǐ wén xiàn gōng zuò。 kǒng zǐ de 'ér zǐ kǒng lǐ zú。
70 suì： gōng yuán qián 482 nián（ lǔ 'āi gōng shí sān nián〕 kǒng zǐ zì wèi“ qī shí 'ér cóng xīn suǒ yù， bù yú jǔ”。 yán huí zú， kǒng zǐ shí fēn bēi shāng。
71 suì： gōng yuán qián 481 nián（ lǔ 'āi gōng shí sì nián〕 shì nián chūn， shòu liè huò lín。 kǒng liǎo rèn wéi zhè bù shì hǎo zhēng zhào， shuō：“ wú dào qióng yǐ”。 yú shì tíng zhǐ xiū《 chūn qiū》。 liù yuè qí guó chén héng shì qí jiǎn gōng， kǒng zǐ jiàn lǔ 'āi gōng jí sān huán， qǐng qiú lǔ guó chū bīng tǎo fá chén huán， méi yòu dé dào zhī chí。
72 suì： gōng yuán qián 480 nián（ lǔ 'āi gōng shí wǔ nián〕 kǒng zǐ wén wèi guó zhèng biàn， yù gǎn dào zǐ lù yòu shēng mìng wēi xiǎn。 zǐ lù guǒ rán bèi hài。 kǒng zǐ shí fēn nán guò。
73 suì： gōng yuán qián 479 nián（ lǔ 'āi gōng shí liù nián） sì yuè， kǒng zǐ huàn bìng， bù yù 'ér zú。 zàng yú lǔ chéng běi。 lǔ 'āi gōng lěi zhī yuē：“ ? tiān bù diào， bù pì yí yī lǎo， bǐ píng yú yī rén yǐ zài wèi， qióng qióng yú zài jiù， wū hū 'āi zāi！ ní fù！ wú zì lǜ”。 bù shǎo dì zǐ wéi zhī shǒu mù sān nián， zǐ gòng wéi zhī shǒu mù liù nián。 dì zǐ jí lǔ rén cóng mù 'ér jiā zhě shàng bǎi jiā， dé míng kǒng lǐ。 kǒng zǐ de gù jū gǎi wéi miào táng， kǒng zǐ shòu dào rén men de fèng sì。
zhù yào dì zǐ
[ kǒng zǐ jiǎng xué tú ] xiāng chuán kǒng zǐ suǒ shōu dì zǐ duō dá sān qiān rén， yòu jiào dà chéng jiù zhě 72 rén， qí zhōng zuì zhù yào de yòu：
yán huí：（ qián 521～ qián 481 nián） chūn qiū mò lǔ guó rén。 zì zǐ yuān， yì yán yuān， kǒng zǐ zuì dé yì dì zǐ。《 yōng yě》 shuō tā“ yī dān shí， yī piáo yǐn， zài lòu xiàng， rén bù kān qí yōu， huí yě bù gǎi qí lè”。 wéi rén qiān xùn hàoxué，“ bù qiān nù， bù 'èr guò”。 tā yì cháng zūn zhòng lǎo shī， duì kǒng zǐ wú shì bù cóng wú yán bù yuè。 yán yuān yǐ dé xíng zhù chēng， |
|
|