qián dào（ 1165 nián － 1173 nián） shì nán sòng huáng dì sòng xiào zōng de dì 'èr gè nián hào， gòng jì 9 nián。

dà dìng（ yuán nián： 1161 nián shí yuè - mò nián： 1189 nián） shì jīn shì zōng wéi yī de yī gè nián hào。 jīn shì zōng shǐ yòng dà dìng zhè gè nián hào yī gòng 'èr shí jiǔ nián。
jīn hǎi líng wáng zhèng lóng liù nián shí yuè yǐ sì rì（ gōng yuán 1161 nián 10 yuè 26 rì）， jīn dōng jīng liú shǒu wán yán yōng lǐng zhū jūn rù chéng， gòng jī shā fù liú shǒu gāo cún fú děng。 bǐng wǔ rì（ 27 rì）， qìng yún jiàn， guān shǔ zhū jūn quàn jìn， wán yán yōng gù ràng liáng jiǔ， yú shì qīn gào tiān tài zǔ miào， hái yù xuān zhèng diàn， jí huáng dì wèi。 dīng wèi rì（ 28 rì）， dà shè， gǎi yuán dà dìng。
dà dìng 'èr shí jiǔ nián chūn zhēngyuè guǐ sì rì（ gōng yuán 1189 nián 1 yuè 20 rì）， shì zōng bēng， jīn zhāng zōng jí huáng dì wèi yú jiù qián。 1190 nián zhēngyuè chū yī（ gōng yuán 1190 nián 2 yuè 7 rì）， gǎi yuán míng chāng。
zhāng shī yán《 nán qiān lù》 jìzǎi shì zōng gǎi yuán xīng qìng， zhōng jiān yòu wéi wáng wán yán yǔn wén gǎi yuán tiān tǒng， zhāng zōng gǎi yuán tiān dìng。 yǔ《 jīn shǐ》 bù hé， yìng wéi nán sòng rén wù chuán。

tiān shèng（ 1149 nián -1169 nián） shì xī xià rén zōng lǐ rén xiào de dì sān gè nián hào， gòng jì 21 nián。

chóng fú（ 1164 nián -1177 nián） shì xī liáo chéng tiān hòu yé lǜ pǔ sù wán shí yòng de yī gè nián hào， gòng jì 14 nián。
chóng fú nián hào qǐ qì shí jiān yě yòu rèn wéi shì 1154 nián shí 'èr yuè -1168 nián shí yī yuè； lǐ zhào luò《 jì yuán biān》 hái jì yòu huáng dé、 zhòng dé nián hào， wèi xiáng hé shí； liáng yù shéng rèn wéi yé lǜ dà shí zì zhòng dé， zhòng dé zuò wéi nián hào shì wù jì。

lóng xīng（ 1155 nián -？） shì hòu lǐ huáng dì duàn zhèng xīng de nián hào， jié shù shí jiān bù xiáng。

jiàn dé（？ -1171 nián） shì hòu lǐ huáng dì duàn zhèng xīng de nián hào， qǐ shǐ shí jiān bù xiáng。
《 diān zài jì》 wú cǐ nián hào。 jiàn dé zhī qián， zhū shū jì yòu shèng míng yī hào， lǐ zhào luò《 jì yuán biān》 chēng “ shèng míng ” yī zuò“ jiàn dé”。

hēi hàn wáng cháo， shì zhōng guó wǔ dài shí guó mò qī zhì nán sòng（ yuē 940～ 1211） shí qī， xī běi dì qū cāo tū jué yǔ de mín zú zài jīn xīn jiāng、 zhōng yà jiàn lì de fēng jiàn hàn cháo， yì chēng hēi hán wáng cháo， yòu chēng kā lá hàn wáng cháo。 jù dà yuē zài 1077 nián chéng shū de kā shí gá 'ěr（ jīn xīn jiāng kā shí） rén má hè mù dé · kā shí gá lǐ（ Mahmūdal-Kashgharī） zhuàn《 tū jué yǔ dà cí diǎn》（ Dīwānlughātal-Turk） tí gōng de piàn duàn cái liào， ...

10～ 13 shì jì chū huí gú rén zài zhōng yà jí jīn xīn jiāng kā shí、 hé tián dì qū jiàn lì de yī sī lán wáng cháo。 yì chēng“ hēi hàn wáng cháo” huò“ cōng lǐng xī huí gú”。 táng cháo mò nián huí gú xī qiān shí， qí zhōng yī zhī zài hàn zú páng tè qín shuài lǐng xià xī bēn chǔ hé dì qū gé luó lù bù， hòu páng tè qín chén fú liǎo gé luó lù jí qí tā huí gú bù zú， jiàn lì qǐ huí gú xīn wáng cháo， shǐ chēng kā lá hàn wáng cháo。 ...

kē 'ěr kè zī zú（ kē 'ěr kè zī yǔ： Кыргыз / قىرعىز）， yǔ jí 'ěr jí sī zú shì zhǐ tóng yī gè mín zú， shǔ yú hàn yǔ de tóng míng yì yì。 gāi mín zú zhù yào fēn bù yú zhōng yà， wéi jí 'ěr jí sī sī tǎn de zhù tǐ mín zú， duō xìn yǎng yī sī lán jiào。 ...

gōng yuán 1000 nián zuǒ yòu， ōu zhōu rén shǒu cì tà zú yú jiā ná dà。 hóng hú zǐ 'āi lǐ kè céng zài niǔ fēn lán dǎo de lán sài 'ào cí mù cǎo dì jiàn lì duǎn zàn de jū zhù diǎn。 zì běi 'ōu zhí mín zhě zhī hòu jiā ná dà yòu yī duàn shí jiān méi yòu yǔ 'ōu zhōu jiē chù， zhí dào 1497 nián yì dà lì rén qiáo wǎ ní · kǎ bó tuō（ JohnCabot） wéi yīng gé lán tàn suǒ jiā ná dà dà xī yáng yán 'àn。 ...

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

hēng lì 'èr shì（ duǎn dǒu péng）（ HenryIICurmantle， 1133 nián 3 yuè 5 rì－ 1189 nián 7 yuè 6 rì） shì yīng gé lán guó wáng（ 1154 nián héng 1189 nián zài wèi）， tā yě shì fǎ guó de nuò màn dǐ gōng jué（ 1150 nián qǐ）、 ān rú bó jué（ 1151 nián qǐ） hé 'ā jī tǎn gōng jué（ 1152 nián qǐ）。 ...

（ nián qīng de） lù yì qī shì（ LouisVIIlejeune， 1121 nián－ 1180 nián 9 yuè 18 rì）， fǎ guó kǎ pèi wáng cháo guó wáng（ 1137 nián héng 1180 nián zài wèi）。 lù yì liù shì zhī zǐ， mǔ wéi mò lǐ 'ēn de 'ā dé lāi dé。 1131 nián kāi shǐ yǔ fù gòng zhì。 ...

bài zhàn tíng dì guó（ huò xiě zuò bài zhàn tíng dì guó； xī là yǔ： Βυζαντινήαυτοκρατορία）， yòu chēng dōng luó mǎ dì guó（ lā dīng wén： ImperiumRomanumOrientale）， wèi yú 'ōu zhōu dōng bù， lǐng tǔ céng bāo kuò yà zhōu xī bù hé fēi zhōu běi bù， shì gǔ dài hé zhōng shì jì 'ōu zhōu lì shǐ zuì yōu jiǔ de jūn zhù zhì guó jiā。 ...

zhōng shì jì de yì dà lì zhǐ de shì gōng yuán 476 nián xī luó mǎ dì guó miè wáng zhì wén yì fù xīng qián qī zhè yī qī jiān nèi de yì dà lì。 zhōng shì jì zǎo qī luó mù lù sī， zuì hòu yī wèi xī luó mǎ dì guó huáng dì xī luó mǎ dì guó de fù miè zài chéng shòu liǎo cháng shí jiān guó nèi fǔ xiǔ de zhèng zhì、 jīng jì wèn tí qīn shí， yǐ jí mín zú dà qiān xǐ suǒ dài lái de pín fán de wài mán rù qīn xǐ jié zhī hòu， nèi yōu wài huàn yǐ jiǔ de xī luó mǎ dì guó zuì zhōng bēng kuì。 ...

bài zhàn tíng dì guó de lì shǐ yóu xué zhě AugustHeisenberg zǒng jié wéi“ guī yǐ jī dū jiào de xī là rén de luó mǎ guó” de lì shǐ。 zì luó mǎ dì guó fēn liè wéi dōng xī liǎng bù fēn， yǐ jí qí hòu xī luó mǎ dì guó de fù miè yǐ lái， xī là rén chéng wéi liǎo dì guó de zhù yào gōng mín， bìng zuì zhōng jiāng zhè liǎng zhǒng shēn fèn děng tóng liǎo qǐ lái。 ...

jī fǔ luó sī（ KievanRus）， yòu míng gǔ luó sī、 luó sī guó， shì yī gè yóu 880 nián zhì 12 shì jì zhōng yè， yǐ jī fǔ wéi shǒu dū， dōng sī lā fū rén wéi zhù tǐ de zǎo qī guó jiā。 gēn jù shǐ xué shǐ de guān diǎn， jī fǔ luó sī bèi rèn wéi shì sān gè xiàn dài dōng sī lā fū rén guó jiā（ bái 'é luó sī、 é luó sī jí wū kè lán） de qián shēn。 ...

rén lèi zài mò xī gē huó dòng yǐ bèi zhèng shí kě yǐ zhuī sù dào sì wàn nián qián， jī yú gǔ dài de rén lèi zú jì de fā xiàn。 dà yuē jiǔ qiān nián qián， gǔ dài mò xī gē rén xùn huà yù mǐ， bìng tuī dòng nóng yè gé mìng， cóng 'ér dǎo zhì xíng chéng liǎo xǔ duō wén míng。 zhè xiē wén míng fā zhǎn chéng chéng shì、 jiàn zhù、 tiān wén yán jiū、 shù xué、 hé jūn duì。 yòu míng de wén míng xiàng shì 'ào 'ěr méi kè、 tí 'ào tí huá kǎn、 ā cí tí kè hé mǎ yǎ rén。

zhōng shì jì yī bān cóng 5 shì jì xī luó mǎ dì guó miè wáng kāi shǐ suàn qǐ， dào 1453 nián dōng luó mǎ dì guó shǒu dū jūn shì tǎn dīng bǎo bèi mù sī lín 'è tú màn tǔ 'ěr qí gōng xiàn wéi zhǐ。 yòu xiē xué zhě rèn wéi yīnggāi gèng zǎo huò zhě gèng wǎn。 xī luó mǎ dì guó miè wáng dǎo zhì xī 'ōu zhèng zhì tǐ zhì bēng kuì， dàn què xíng chéng liǎo yī gè tǒng yī de jī dū jiào tǒng zhì jié gòu。 ...

chén shuì zài hēi 'àn shí dài de 'ōu zhōu bèi xīn de jiào huì wēi jī suǒ zhèn dòng。 1054 nián yīcháng bù kě tiáojiě de zōng jiào fēn liè zài luó mǎ hé jūn shì tǎn dīng bǎo zhè liǎng gè shàng cún de jī dū jiào pài bié zhī jiān chǎn shēng。 zài 11、 12 hé 13 shì jì de zhōng shì jì dǐng shèng shí qī， ōu zhōu rén kǒu dà liàng zēngzhǎng， dài lái liǎo yǔ qián yī shí qī xiāng bǐ jù dà de shè huì zhe zhèng zhì biàn gé。 ...

zài dōng xī jiào huì fēn liè hòu， xīn chéng lì de zhōng 'ōu wáng guó bō lán、 xiōng yá lì hé bō xī mǐ yà děng fēn fēn guī yǐ xī fāng jī dū jiào。 luó mǎ tiān zhù jiào huì fā zhǎn chéng wéi qiáng quán zhī yī， dǎo zhì jiào huáng yǔ luó mǎ huáng dì zhī jiān chǎn shēng chōng tū。 ...

yuē 1000 nián zuǒ yòu， yī gè fēi jī dū jiào de gōng zhù Judith， tú shā liǎo dà bù fèn de huáng zú hé guì zú。 zhǐ yòu yī gè yīng 'ér guó wáng bèi yī xiē zhōng chéng de yōng hù zhě yùn dào Shewa， yī gè qí tǒng zhì quán réng rán bèi chéng rèn de dì fāng； ér Judith jí qí hòu yì zé tǒng zhì dà bù fèn de dì fāng。 ...

sài 'ěr gǔ lǐ wáng cháo（ 1148-1270 nián） gǔ 'ěr wáng cháo shì 'ā fù hàn xī fāng de wáng guó ( zhōng guó chēng guō 'ěr guó )， zǔ xiān shì bō sī rén。 zài 12 shì jì qián qī kāi shǐ fā zhǎn， gǔ 'ěr rén gòu mǎi tū jué nú lì zǔ chéng jūn duì， tā men de shè huì chéng liǎo tū jué yǔ bō sī hùn hé wù。 ...

rén 'ān（ 1166 nián bā yuè 'èr shí qī rì zhì 1169 nián sì yuè bā rì） shì rì běn de nián hào。 zhè gè shí dài de tiān huáng shì liù tiáo tiān huáng yǔ gāo cāng tiān huáng。
yǒng wàn 'èr nián bā yuè 'èr shí qī rì（ xī yuán 1166 nián 9 yuè 23 rì） gǎi yuán rén 'ān
rén 'ān sì nián sì yuè bā rì（ xī yuán 1169 nián 5 yuè 6 rì） gǎi yuán jiā yìng

yǒng wàn（ 1165 nián liù yuè wǔ rì zhì 1166 nián bā yuè 'èr shí qī rì） shì rì běn de nián hào。 zhè gè shí dài de tiān huáng shì 'èr tiáo tiān huáng yǔ liù tiáo tiān huáng。
cháng kuān sān nián liù yuè wǔ rì（ xī yuán 1165 nián 7 yuè 14 rì） gǎi yuán yǒng wàn
yǒng wàn 'èr nián bā yuè 'èr shí qī rì（ xī yuán 1166 nián 9 yuè 23 rì） gǎi yuán rén 'ān

ā lā bó zhū wáng cháo tǒng zhì shí qī 'āi jí lì shǐ： gōng yuán 639 nián dào gōng yuán 1517 nián 639 nián， hā lǐ fā pài chū jūn duì qīn rù 'āi jí， yǔ dōng luó mǎ dì guó zhǎn kāi zhēng duó zhàn， zuì zhōng duó qǔ liǎo 'āi jí。 āi jí de xìn yǎng yóu kē pǔ tè jiào zhuànxiàng yī sī lán jiào， suī rán kē pǔ tè jiào réng rán jiān nán dì shēng cún xià lái， dàn yī sī lán jiào de dì wèi wú fǎ hàn dòng。 ...

fǎ dì mǎ wáng cháo（ 909 nián～ 1171 nián）， yòu yì fǎ tè méi wáng cháo， běi fēi yī sī lán wáng cháo， zhōng guó shǐ jí chēng zhī wéi lǜ yī dà shí， xī fāng wén xiàn yòu míng nán sà lā sēn dì guó。 yǐ yī sī lán xiān zhī mù hǎn mò dé zhī nǚ fǎ dì mǎ dé míng。 ...

gā sè ní wáng cháo（ 963 nián -1186 nián）， yóu bō sī yì sà màn wáng cháo yuán nú lì jūn jiāng 'ā 'ěr pǔ tè qín chuàng jiàn， yīn dū chéng gā sè ní（ xiàn 'ā fù hàn jiā cí ní） ér dé míng。 mǎ mò dé sū dān（ yòu yì mǎ hā mù dé sū dān） shí qī qiáng dà， tuī fān sà màn wáng cháo， tǒng zhì biàn jí cì dà lù běi bù、 bō sī dōng bù、 ā fù hàn hé huā lá zǐ mó， shì xī tǔ 'ěr qí sī tǎn xíng chéng de zhòng yào jiē duàn。 ...

huā lá zǐ mó wáng guó（ 1077 – 1231 nián） huā lá zǐ mó（ wū cí bié kè yǔ： Xorazm； é yǔ： Хорезм； ā lā bó yǔ： خوارزم ‎， Khwārizm； bō sī yǔ： خوارزم‎， Khwārazm； yīng yǔ： Khwarezmia huò Chorasmia）， ...

sài 'ěr zhù dì guó， yú 11 shì jì yóu sài 'ěr zhù jiā zú tǒng shuài wū gǔ sī rén zhū bù（ Oghuz， jí huí gē de yī bù fēn jí qí hòu yì） zài xī yà jiàn lì de yī gè xùn ní pài mù sī lín dì guó。 jí shèng shí zhàn yòu bō sī、 měi suǒ bù dá mǐ yà、 xiǎo yà xì yà dà bù hé xù lì yà（ bāo kuò bā lè sī tǎn） děng dì。 ...

yé sū（ yīng yì： Jesus； xī là yǔ： Ιησούς　 Χριστός[ hàn yǔ yīn yì wéi： lēng sōu sī kě lǐ sī táo sī ] gōng yuán 1 nián ~ yuē 30 nián） zhào jī dū jiào de dào lǐ， yé sū shì zào wù zhù tiān zhù shèng fù de 'ér zǐ， yǔ zhòu hé réndōu shì shèng fù suǒ chuàng zào de。 ...

hòu gǔ diǎn qī（ yuē 1000～ 1520） de wén huà yòu nóng hòu de mò xī gē fēng gé。 cóng mò xī gē nán xià de tuō 'ěr tè kè rén zhēng fú yóu kǎ tǎn， bìng yǐ qí qín yī chá wéi dū chéng。 jiàn zhù zhōng chū xiàn shí láng zhù qún jí yǐ huó rén wéi jì pǐn de“ shèng jǐng”、 qiú chǎng， hái yòu guān chá tiān xiàng de tiān wén tái hé mù qián bǎo cún zuì wán zhěng de gāo dà de jīn zì tǎ shì tái miào， chóng bài yǔ shé shén kuí zhā 'ěr kē yà tè 'ěr。 ...

zài 'ōu zhōu rén lái dào zhè lǐ zhī qián， yìn dì 'ān rén děng běi měi zhōu de yuán zhù mín shēng huó zài zhè piàn guǎng kuò de tǔ dì shàng。 xiāng chuán tā men de zǔ xiān zài dà yuē yī wàn duō nián qián jīng yóu xī bó lì yà kuà guò bái lìng hǎi xiá lái dào běi měi zhōu， bìng qiě zài zhè lǐ shēng cún fán yǎn， tā men méi yòu zì jǐ de wén zì， què yòu zhe fēng fù de kǒu tóu wén xué。 ...

ā lā bó dì guó - ā bá sī wáng cháo（ 750-1258 nián） ā bá sī wáng cháo（ ā lā bó yǔ： عباسيون） shì hā lǐ fā dì guó de yī gè wáng cháo， yě shì 'ā lā bó dì guó de dì 'èr gè shì xí wáng cháo。 yú 750 nián qǔ dài wō mǎ yà wáng cháo， dìng dū bā gé dá， zhí zhì 1258 nián bèi měnggǔ dì guó suǒ miè。 ...

ā lā bó dì guó（ 632 nián héng 1258 nián） shì 'ā lā bó bàn dǎo shàng de 'ā lā bó rén yú zhōng shì jì chuàng jiàn de yī xì liè yī sī lán fēng jiàn wáng cháo。 táng dài yǐ lái de zhōng guó shǐ shū， rú《 jīng xíng jì》、《 jiù táng shū》、《 xīn táng shū》、《 sòng shǐ》、《 liáo shǐ》 děng， ...

4 shì jì zuǒ yòu， cháo xiān bàn dǎo jìn rù liǎo yóu gāo jù lì、 xīn luó jí bǎi jì suǒ zǔ chéng de sān guó shí dài。 suí wén dì zài 598 nián kāi shǐ liǎo kē jǔ zhì dù。 suí yáng dì zài 612 nián zhì 614 nián sān cì xiàng gāo jù lì dà guī mó jūn shì zhēng fá， dàn jūn gào shī bài。 ...

xiōng nú mín zú zài gǔ dài jiàn liǎo xiōng nú wáng guó。 xiōng nú wáng guó zhī hòu fēn liè chéng běi xiōng nú hé nán xiōng nú。 cǐ wài， róu rán wáng guó yě bèi rèn wéi shì yóu xiōng nú mín zú suǒ jiàn lì。 zhè sì gè guó jiā xiān hòu zài měnggǔ lì yà ( jiǎn chēng měnggǔ ) chēng wáng chēng bà。 ...