【shǎng xī】 　　zhè shǒu cí tí wéi “ chēn zhōu lǚ shè ”。 dà yuē zuò yú shào shèng sì nián（ 1097） chūn sān yuè。 qián cǐ， yóu yú xīn jiù dǎng zhēng， qín guān chū wéi háng zhōu tōng pàn， yòu yīn yù shǐ liú zhěng gào tā zēng sǔn shén zōng shí lù， biǎn jiān chù zhōu jiǔ shuì。 shào shèng sān nián， zài yǐ xiě fó shū bèi zuì， biǎn xǐ chēn zhōu（ jīn hú nán chēn zhōu shì）。 jiē 'èr lián sān de biǎn zhé， qí xīn qíng zhī bēi kǔ kě xiǎng 'ér zhī， xíng yú bǐ duān， cí zuò yě yì qū qī chuàng。 cǐ zuò xiě yú chū dǐ chēn zhōu zhī shí， yǐ wěi wǎn qū zhé de bǐ fǎ， shū xiě liǎo zhé jū de qī kǔ yǔ yōu yuàn。 chéng wéi fěi shēng cí tán de qiān gǔ jué chàng。
　　
　　 shàng piàn xiě zhé jū zhōng jì mò qī lěng de huán jìng。 kāi tóu sān jù， yuán qíng xiě jǐng， pī miàn tuī kāi yī fú qī chǔ mí máng、 àn rán xiāo hún de huà miàn： màn tiān mí wù yǐn qù liǎo lóu tái， yuè sè méng lóng zhōng， dù kǒu xiǎn dé mí máng nán biàn。“ wù shī lóu tái， yuè mí jīn dù。” hù wén jiàn yì， bù jǐn duì jù gōng zhěng， yě bù zhǐ shì zhuàng xiě jǐng wù， ér shì qíng jǐng jiāo róng de jiā jù。“ shī”、“ mí” èr zì， jì zhǔn què dì gòu lè chū yuè xià wù zhōng lóu tái、 jīn dù de mó hú， yòu qià qiē dì xiě chū liǎo zuò zhě wú xiàn qī mí de yì xù。“ wù shī”、“ yuè mí”， jiē wéi xià jù“ wàng duàn” chū lì。“ táo yuán wàng duàn wú xún chù”。 cí rén zhàn zài lǚ shè guān wàng yīnggāi yǐ jīng hěn jiǔ liǎo， tā mù xún dāng nián táo yuān míng bǐ xià de nà kuài shì wài táo yuán。 táo yuán， qí dì zài wǔ líng（ jīn hú nán cháng dé）， lí chēn zhōu bù yuǎn。 cí rén yóu cǐ shēng lián xiǎng： jí shì“ wàng duàn”， yì wéi wǎng rán。 zhe yī“ duàn” zì， ràng rén tǐ wèi chū cí rén jiǔ zhù kǔ xún huàn xiǎng jìng jiè de chàng wǎng mù guāng jí qí shī wàng tòng kǔ xīn qíng。 tā de《 diǎn jiàng chún》， zhū běn tí zuò“ táo yuán”。 cí zhōng“ chén yuán xiāng wù， wú jì huā jiān zhù。” xiě de dāng shì tóng yàng de xīn qíng。“ táo yuán” shì táo yuān míng xīn mù zhōng de bì luàn shèng dì， yě shì cí rén xīn zhōng de lǐ xiǎng lè tǔ， qiān gǔ guān qíng， yì dài tóng xīn。 ér“ wù”、“ yuè” zé shì bù kě kè fú de xiàn shí zǔ 'ài， tā men yǐ qí běn shēn de xū wú piāomiǎo chéng xiàn chū qí bù kě yán yù de xiàng zhēng yì yì。 ér“ lóu tái”、“ jīn dù”， zài zhōng guó wén rén de xīn mù zhōng， tóng yàng bèi fù yú liǎo wén huà jīng shén shàng de yùn hán， tā men shì jīng shén kōng jiān de xiàng shàng yǔ chāo yuè de tuò zhǎn。 cí rén duō me xī wàng jiè cǐ xún chū yī tiáo tōng xiàng“ táo yuán” de mì dào！ rán 'ér tā zhǐ yòu shī wàng 'ér yǐ。 yī“ shī” yī“ mí”， xiàn shí huí bào tā de shì zhè piàn wù lóng yān suǒ de jǐng xiàng。“ shì bǐ lè tǔ” zhī bù néng， zhǐ zài yǐn chū xiàn shí zhī bù kān。 yú shì fàng zòng de mù guāng kāi shǐ nèi shōu， dòu chū“ kě kān gū guǎn bì chūn hán， dù juān shēng lǐ xié yáng mù。” táo yuán wú mì， yòu zhé jū yuǎn lí jiā xiāng de chēn zhōu zhè gè xiāng nán xiǎo chéng de kè shè lǐ， běn zì róng yì zī shēng sī xiāng zhī qíng， gèng hé kuàng bù shì huàn yóu tā xiāng， ér shì tiān yá lún luò 'ā。 zhè liǎng jù zhèng shì yì zài xuàn rǎn zhè gè biǎn suǒ de qī qīng lěng mò。 chūn hán liào qiào shí jié， dú chù kè guǎn， niàn wǎng shì yān 'ǎi fēn fēn， zhān qián jǐng bù hán 'ér lì。 yī gè“ bì” zì， suǒ zhù liǎo liào qiào chūn hán zhōng de guǎn mén， yě suǒ zhù liǎo nà kē yù qiú tuò zhǎn de xīn líng。 gèng yòu dù juān shēng shēng， cuī rén“ bù rú guī qù”， gòu qǐ lǚ rén chóu sī； xié yáng chén chén， zhèng zhuì xī tǔ， zěn néng bù chù dòng yī qiāng shēn shì qī liáng zhī gǎn。 cí rén lián yòng“ gū guǎn”、“ chūn hán”、“ dù juān”、“ xié yáng” děng yǐn rén gǎn fā， lìng rén shēng bēi shāng xīn jǐng wù yú yī jìng， jí bǎ zì jǐ de xīn qíng róng rù jǐng wù， chuàng zào“ yòu wǒ zhī jìng”。 yòu yǐ“ kě kān” èr zì lǐng qǐ yī zhǒng qiáng liè de qī lěng qì fēn， hǎo xiàng tā zhěng gè de shēn xīn dōubèi tūn shì zài zhè piàn chōng chì tiān yǔ de cǎn dàn chóu yún zhī zhōng。 wáng jìng 'ān xiān shēng yín sòng zhì cǐ， bù jìn huī bǐ tí yuē：“ shǎo yóu cí jìng zuì wéi qī wǎn， zhì ‘ kě kān gū guǎn bì chūn hán， dù juān shēng lǐ xié yáng mù ’， zé biàn 'ér wéi qī lì yǐ。”（《 rén jiān cí huà》） qián rén duō bìng qí“ xié yáng” hòu zài zhe yī“ mù” zì， yǐ wéi zhòng lěi。 qí shí bù rán， zhè sān zì biǎo míng zhe shí jiān de tuī yí， wéi“ wàng duàn” zuò zhù。 xī yáng piān xī， shì rì xié zhī shí， màn màn chén luò， shǐ kāi mù sè。“ mù”， wéi rì chén zhī shí， zhè shí jiān shùn xù， yùn hán zhe cí rén yīn gū jì 'ér dān xīn yè wǎn lái lín gèng tiān jì mò nán nài de xīn qíng。 zhè shì chǔjìng shùn lì、 shēng huó chōng shí de rén suǒ wèi céng tǐ yàn dào de chóu rén xīn xù。 yīn cǐ，“ xié yáng mù” sān zì， zhèng dà dà jiā zhòng liǎo gǎn qíng sè cǎi。
　　
　　 xià piàn yóu xù shí kāi shǐ， xiě yuǎn fāng yǒu rén yīn qín zhì yì、 ān wèi。“ yì jì méi huā， yú chuán chǐ sù。” lián yòng liǎng zé yòu guān yǒu rén tóu jì shū xìn de diǎn gù， fēn jiàn yú《 jīng zhōu jì》 hé gǔ shī《 yǐn mǎ cháng chéng kū xíng》。 jì méi chuán sù， yuǎn fāng de qīn yǒu sòng lái 'ān wèi de xìn xī， àn lǐ yīnggāi xīn xǐ wèishì， dàn shēn wéi biǎn zhé zhī cí rén， běi guī wú wàng， què“ bié shì yī bān zī wèi zài xīn tóu”， měi yī fēng guǒ jì zhe qīn yǒu wèi 'ān de shū xìn， chù dòng de zǒng shì cí rén nà gēn mǐn gǎn de xīn xián， zòu xiǎng de shì duì wǎng xī shēng huó de zhuī yì hé tòng shěng jīn shí kùn kǔ chǔjìng de yī qū qū qī shāng 'āi wǎn de gē。 měi yī fēng xìn lái， cí rén jiù lì jīng yī cì zhè gè xīn líng zhēngzhá de lì chéng， tiān qí cǐ hèn mián mián。 gù yú dì sān jù jí zhuǎn，“ qì chéng cǐ hèn wú zhòng shù。” yī qiē 'ān wèi jūn wú jì yú shì。 lí hèn yóu rú“ hèn” qiáng gāo qì， shǐ rén bù shèng fù dān。 yī gè“ qì” zì， jiāng nà wú xíng de shāng gǎn xíng xiàng huà， hǎo xiàng hái kě yǐ chóngchóng lěi jī， zhōng rú zhuān shí lěi qiáng bān zhù qǐ yī dào gāo wú zhòng shù、 chén zhòng jiān shí de“ hèn” qiáng。 hèn shuí？ hèn shénme？ shēn chù nì jìng de cí rén méi yòu míng shuō。 lián xì tā zài《 zì wǎn cí》 zhōng suǒ shuō：“ yīzhāo qí huò zuò， piào líng zhì yú shì。” kě zhī tā de hèn， yǔ piāo líng yòu guān， tā de piāo líng yǔ dǎng huò xiāng lián。 zài cí shǐ shàng， zuò wéi wǎn yuē pài dài biǎo cí rén， qín guān zhèng shì yǐ zhè dǔ xīn zhōng de“ hèn” qiáng biǎo míng tā duì xiàn shí de kàng zhēng。 tā hé cháng bù yù jiāng xīn zhōng de bēi fèn yī tù wéi kuài？ dàn tā yōu chán wèi jī， bù néng shuō tòu。 yú shì huà shí wéi xū， zuò dàng kāi zhī bǐ， jiè yǎn qián shān shuǐ zuò chī chī yī wèn：“ chēn jiāng xìng zì rào chēn shān， wéi shuí liú xià xiāo xiāng qù？” wú lǐ yòu qíng， wú lǐ 'ér miào。 hǎo xiàng cí rén zài duì chēn jiāng shuō： chēn jiāng 'ā， nǐ běn lái shì wéi rào zhe chēn shān 'ér liú de， wèishénme què yào lǎo yuǎn dì běi liú xiàng xiāo xiāng 'ér qù ní？ guān yú zhè liǎng jù de yùn yì， huò yǐ wéi：“ chēn jiāng yě bù nài shān chéng de jì mò， liú dào yuǎn fāng qù liǎo， kě shì zì jǐ hái dé dāi zài zhè lǐ， dé bù dào zì yóu。”（ hú yún yì《 sòng cí xuǎn》） huò yǐ wéi cí rén“ fǎn gōng zì wèn”， kǎi tàn shēn shì：“ zì jǐ hǎo duān duān yī gè dú shū rén， běn xiǎng chū lái wéi cháo tíng zuò yī fān shì yè， zhèng rú chēn jiāng yuán běn shì rào zhe chēn shān 'ér zhuǎn de yā， shuí huì xiǎng dào rú jīn jìng bèi juàn rù yī qiē zhèng zhì dǒu zhēng xuán wō zhōng qù ní？”（《 táng sòng cí jiàn shǎng cí diǎn》） jiàn rén jiàn zhì。 yǐ bǐ zhě zhuō yì， duì zhè liǎng jù yùn yì de bǎ wò， huò kě kōng líng yī xiē。 cí rén zài huàn xiǎng、 xī wàng yǔ shī wàng、 zhǎn wàng de gǎn qíng zhēngzhá zhōng， miàn duì yǎn qián wú yán 'ér gè dé qí suǒ de shān shuǐ， yě xǔ tā qiǎo rán dì huò dé liǎo yī zhǒng rén shēng gǎn wù： shēng huó běn shēn chōng mǎn liǎo gè zhǒng jiě shì， yòu bù tóng de fā zhǎn qū shì， shēng huó bìng bù shì cóng yī kāi shǐ biàn gù dìng liǎo de gù shì， jiù xiàng zhè rào zhe chēn shān de chēn jiāng， tā zì jǐ yě shì bù yóu zì jǐ dì xiàng běi bēn liú xiàng xiāo xiāng 'ér qù。 shēng huó de hóng liú， yǐ zhe guàn xìng， gǔn gǔn xiàng qián， tā zǒng shì bǎ rén dài dào shēn bù kě cè de yuǎn fāng， tā hái jiāng bǎ zì jǐ dài dào shénme yàng kǔ sè、 huāng liáng de yuǎn fāng 'ā！ zhèng rú yè jiā yíng xiān shēng píng cǐ cí shuō：“ tóu sān jù de xiàng zhēng yǔ jié wěi de fā wèn yòu lèi sì《 tiān wèn》 de shēn bēi chén hèn de wèn yǔ， xiěde zhè yàng chén tòng， shì tā guò rén de chéng jiù， shì cí lǐ de yī gè jìn zhǎn。”（《 táng sòng cí shí qī jiǎng》） yǔ qín guān bēi jù xìng yī shēng“ tóng shēng 'ér bìng chù” de sū shì， tóng bìng xiāng lián gèng jù yī fèn zhī jǐ de líng gǎn xī xīn， yì jué 'ài qí wěi liǎng jù， jí wén qí sǐ， tàn yuē：“ shǎo yóu yǐ yǐ， suī wàn rén hé shú！” zì shū yú shàn miàn yǐ zhì bù wàng。 shì yǐ wáng shì zhēn yún：“ gāo shān liú shuǐ zhī bēi， qiān gǔ 'ér xià， lìng rén fù tòng！”（《 huā cǎo méng shí》）
　　
　　 zǒng shàng suǒ shù， zhè shǒu cí zuì jiā chù zài yú xū shí xiāngjiàn， hù wéi shēng fā。 shàng piàn yǐ xū dài shí， xià piàn huà shí wéi xū， yǐ shàng xià liǎng jié yǐn yù cí tán。 jī shǎng“ kě kān gū guǎn bì chūn hán， dù juān shēng lǐ xié yáng mù” de wáng guó wéi（ jìng 'ān）， yǐ dōng pō shǎng qí hòu 'èr yǔ wéi“ pí xiāng”。 chí lùn wèi miǎn piān pō。 shēn wèi mò 'èr jù“ chēn jiāng” zhī wèn， qí qì gé、 yì yùn， háo bù kuì sè yú“ kě kān” èr jù。 suǒ wèi dōng pō“ pí xiāng” zhī shǎng， yì kě wèi“ jiě rén zhèng bù yì dé”。（ lín jiā yīng、 chén qiáo shēng）