【shǎng xī】 　　zhè yě shì lǐ gāng qī shǒu yǒng shǐ cí zhī yī。 xiě de shì sòng zhēn zōng jǐng dé yuán nián（ 1104） liáo guó qīn lüè jūn shēn rù sòng jìng， jīng shī zhèn dòng。 zhù hé pài lì zhù qiān dū bì dí。 kòu zhǔn dú pái zhòng yì， lì zhù zhēn zōng qīn zhēng chán yuān。 jiēguǒ dǎ bài liǎo liáo jūn， bǎo zhù liǎo jiāng tǔ， sòng liáo yì hé， shǐ chēng chán yuān zhī méng。 chán yuān zài jīn hé nán pú yáng。
　　
　　　　 chán yuān zhī méng jù lǐ gāng shí qī yǐ yòu yī bǎi duō nián liǎo， yǐ chéng wéi lì shǐ。 dàn lì shǐ wǎng wǎng yòu mǒu xiē xiāng sì zhī chù。 qīn zōng shí jīn duì sòng de qīn lüè wú yì yú dāng nián liáo duì sòng de qīn lüè， qiě yòu guò zhī。 lǐ gāng zài cí zhōng xù shù shǐ shì， mùdì shì yǐ gǔ yù jīn， duì qīn zōng jìn xíng fěng yù： “ qián shì bù wàng hòu shì zhī shī yě。 ” tā xī wàng qīn zōng néng cóng zhēn zōng xìng chán yuān de shǐ shí dé dào qǐ shì， zhèn zuò qǐ lái， kàng jīn wèi guó， bù yào yī wèi qiè nuò táo páo。
　　
　　　　 shǒu jù“ biān chéng hán zǎo”。 cóng biān jìng zì rán qì hòu de zǎo hán， hōng tuō zhàn zhēng wēi xié zhī yán zhòng。 jiāo héng zì sì de hú lǔ， jìng gǎn yuǎn lái qīn zhàn zhōng guó gān měi de quán shuǐ， fēng mào de cǎo yuán，“ tiě mǎ sī fēng， zhān qiú líng xuě， zuò shǐ yī fāng yún rǎo”。 dí rén de tiě qí zòng héng， tā men pī zhe zhān qiú， mào zhe dà xuě， shǐ yī fāng guó tǔ shòu dào dí rén yán zhòng de sāo rǎo。 zài qiáng dí yā jìng de qíng kuàng xià，“ miào táng zhé chōng wú cè， yù xìng kūn wéi jiāng biǎo”。 miào táng， zhǐ cháo tíng。 zhé chōng， zhǐ kàng jī dí rén。 kūn wéi， dì de sì jiǎo。 jiāng biǎo， zhǐ cháng jiāng yǐ nán dì qū。 jǐng dé yuán nián（ 1004）， liáo bīng dà jǔ rù qīn，“ jí shū yī xī fán wǔ zhì”， zhēn zōng jīng huāng shī cuò， wú jì kàng jī liáo bīng， zhào qún chén shāng yì duì cè。 zǎixiàng kòu zhǔn lì zhù zhēn zōng yù jià qīn zhēng， zhēn zōng gǎn dào hěn wéi nán。 cān zhī zhèng shì jiāng nán rén wáng qīn ruò zhù zhāng jià xìng jīn líng； sì chuān rén chén yáo sǒu zhù zhāng jià xìng chéng dū。 chéng dū yuǎn lí biàn jīng， gù yuē“ kūn wéi”， jí dì jiǎo zhī yì。 bù lùn nán táo huò xī táo， dōushì zhù zhāng fàng qì zhōng yuán， bāo kuò biàn jīng zài nèi。 bǎ liáo bīng zài zhàn chǎng shàng dé bù dào de tǔ dì， gǒng shǒu sòng chū qù。 zhēn zōng wèn kòu zhǔn： dào dǐ zěn me bàn？ kòu zhǔn dá dào：“ shuí wéi bì xià huà cǐ cè zhě， zuì kě zhū yě。 jīn bì xià dà jià qīn zhēng， zéi zì dāng dùn qù。 nài hé …… yù xìng chǔ shǔ yuǎn dì？ suǒ zài rén xīn bēng kuì， zéi shì shēn rù， tiān xià kě fù bǎo yé？”（《 sòng shǐ · kòu zhǔn chuán》） zhēn zōng bù dé yǐ， miǎnqiǎng tóng yì qīn zhēng。 zhēn zōng dào chán yuān nán chéng， qún chén wèi dí， yòu qǐng qiú shèng jià jiù cǐ zhù zhā， bù zài qián jìn。 yòu shì kòu zhǔn lì pái zhòng yì， jù lǐ lì zhēng。 zhēn zōng nǎi dù chán yuān hé（ jí“ jìng dù dà hé qīng xiǎo”）， zhí dá qián jūn。 suǒ yǐ lǐ gāng mǎn huái rè qíng dì xiě dào：“ chì qún yì ， lài kòu gōng lì wǎn， qīn xíng tiān tǎo”。“ qīn xíng tiān tǎo” jiù shì tiān zǐ dài biǎo shàng tiān qīn zì tǎo fá yòu zuì de rén。 cǐ zhǐ kàng jī liáo jūn。“ luán lù dòng， ní jīng lóng pèi， yáo zhǐ chán yuān dào。 rì zhào jīn gē， yún suí huáng sǎn， jìng dù dà hé qīng xiǎo。” duì zhēn zōng qīn zhēng chán yuān， lǐ gāng zài cí zhōng jí lì kuā zhāng、 pū xù， rè qíng dì、 xíng xiàng dì miáo huì liǎo tiān zǐ yù jià qīn zhēng de yí zhàng zhī shèng， wēi yí zhī dà， qià yǔ qīn zōng de wèi suō táo páo gòu chéng xiān míng duì bǐ， yī yáng yī yì， cóng cè miàn duì qīn zōng zuò liǎo wěi wǎn de pī píng。
　　
　　　　“ liù jūn wàn xìng hū wǔ， jiàn fā dí qiú nán bǎo。” huáng dì qīn zhēng， dà dà gǔ wǔ liǎo sòng jūn díshì qì， dà dà zhèn fèn liǎo mín xīn， sòng liáo liǎng jūn zài chán zhōu duì zhì， dāng liáo guó tǒng jūn tà lǎn chū lái dū zhàn shí， bèi sòng jūn yòng nǔ jiàn shè sǐ， cuò bài liáo jūn。 yú shì，“ lǔ qíng shè， shì shū lái， cóng cǐ nián nián xiū hǎo。” sòng liáo yì hé， hù lì shì shū， dìng lì“ chán yuān zhī méng。”
　　
　　　　 běn lái chán yuān zhī zhàn， xíng shì duì sòng yòu lì。 yóu yú zhēn zōng wèi dí zhī xīn wèi chú， ér zhù hé pài wáng jì zhōng、 bì shì 'ān hé cáo lì yòng děng dòng xī zhēn zōng yǐn zhōng， lì zhù hé yì。 hé yì de jiēguǒ shì zhàn shèng guó běi sòng fǎn 'ér xiàng zhàn bài guó liáo guó měi suì shū yín shí wàn liǎng， juàn 'èr shí wàn pǐ。 bù dàn shèng lì guǒ shí huà wéi wū yòu， fǎn bǎ liáo jūn cóng zhàn chǎng shàng méi yòu dé dào de cái wù gǒng shǒu sòng liáo， zì yuàn jū yú qū rǔ dì wèi。 zhè zhēn shì lì shǐ shàng de dà xiào huà。 běn lái， dāng liáo shǐ qǐng hé shí， kòu zhǔn bù xǔ。 liáo shǐ jiān qǐng， kòu zhǔn yào“ yāo shǐ zhě chēng chén， qiě xiàn yōu zhōu dì”（《 sòng shǐ · kòu zhǔn chuán》）。 zhēn zōng wéi kǒng hé yì bù chéng， zhù hé pài yòu wū miè kòu zhǔn“ xìng bīng yǐ zì qǔ zhòng”（ tóng shàng）。 kòu zhǔn bù dé yǐ， miǎnqiǎng tóng yì hé yì。 zhè cì hé yì de jiēguǒ suī bù gòu lǐ xiǎng， tiáo jiàn yě bù néng lìng rén wán quán mǎn yì， dàn huáng dì bì jìng qīn zhēng liǎo， jūn shì shàng bì jìng qǔ dé liǎo yī cì shèng lì， zǔ zhǐ liǎo liáo jūn gōng shì xiàng nèi dì tuī jìn， bǎo zhù liǎo jīng dū， bǎo zhù liǎo zhōng yuán， méi yòu sàng shī tǔ dì。 kòu zhǔn yīnggāi shì yòu gōng de， dàn shì hòu què bèi tóu jiàng shì lì pái jǐ， bèi biǎn wǎng shǎn zhōu。
　　
　　　　 chǔyú nán běi sòng zhī jiāo de lǐ gāng， zài tā fú chén qǐ fú de huàn hǎi shēng yá zhōng， pō yòu yǔ kòu zhǔn xiāng sì de zāo yù。 jìng kāng yuán nián（ 1126）， jīn bīng wéi biàn jīng， qīn zōng biǎo miàn shàng biǎo shì yào qīn zhēng， bǎo wèi jīng chéng， shí zé nèi huái kǒng jù。 tóu jiàng pài zǎixiàng bái shí zhōng hé lǐ bāng yàn děng chéng jī quàn qīn zōng qì chéng táo páo。 dāng shí rèn shàng shū yòu chéng de lǐ gāng què zhèn bì yī hū， dēng chéng dū zhàn， jī bài jīn bīng， bǎo zhù liǎo jīng chéng， lì liǎo dà gōng。 shì hòu què bèi bà miǎn， xiāoqù bīng quán， yuǎn zhé yáng zhōu。 gāo zōng shí suī céng yī dù wéixiàng， jī jí zhǔn bèi kàng jīn。 dàn jǐn qī shí wǔ tiān， cuò shī shàng wèi jí jiàn chéng xiào， yòu bèi bà xiāng biǎn chì。 tā suī yòu kòu zhǔn zhī cái， dàn shí shì bù yǔn xǔ tā chéng jiù lèi sì kòu zhǔn de yè jì， zhè shí nán sòng de guó shì yǐ yuǎn bù jí zhēn zōng shí qī， ér gāo zōng de qiè nuò wèi dí， què chāo guò liǎo zhēn zōng。 lǐ gāng suǒ shòu tóu jiàng pài de pái jǐ dǎ jī， què shèn yú kòu zhǔn。 xiàn shí shǐ lǐ gāng míng bái： xiàn zài yào xiǎng rú chán yuān zhī méng nà yàng yòng yín juàn huàn qǔ hé píng yǐ jīng bù kě néng liǎo。 dàn yóu yú lǐ gāng duì guó jiā duì mín zú de gāo dù rè 'ài， duì qīn lüè chéng xìng de jiāo lǔ wú bǐ tòng hèn， tā zài zhù guān gǎn qíng shàng bù yuàn yì jiē shòu zhè gè yán kù de xiàn shí。 suǒ yǐ， tā duì kòu zhǔn gōng jì de zàn yáng， yě shì xī wàng néng yòu xiàng kòu zhǔn zhè yàng de zhōng chén lì wǎn kuáng lán， yě jì tuō zhe tā de zì miǎn hé shēn shì zhī gǎn。 tā duì zhēn zōng de gē sòng， yě shì duì gāo zōng de jī lì， yīn wéi céng yù jià qīn zhēng de zhēn zōng， bǐ qǐ yī wèi táo páo de gāo zōng bì jìng dà bù xiāng tóng， jiēguǒ yě bù yī yàng。（ wáng yǎn sī）