【shǎng xī】 　　shàng guān yí shì chū táng gōng tíng zuò jiā， qí liáng yú fēng de dài biǎo shī rén， qí cí qǐ cuò wǎn mèi， yòu “ shàng guān tǐ ” zhī chēng。
　　
　　　　 liú sù《 suí táng jiā huà》 zài， táng gāo zōng“ chéng zhēnguàn zhī hòu， tiān xià wú shì。 yí dú chí guó zhèng。 cháng líng chén rù cháo， xún luò shuǐ dī， bù yuè xú pèi”， jí xīng yín yǒng liǎo zhè shǒu shī。 dāng shí yī qǐ děng hòu rù cháo de guān liáo men， jué dé“ yīn yùn qīng liàng”，“ wàng zhī yóu shén xiān yān”。 kě zhī zhè shī shì shàng guān yí wéi zǎi xiāng shí suǒ zuò， zài táng gāo zōng lóng shuò nián jiān（ 661 ── 663）， zhèng shì tā zuì dé yì zhī jì。
　　
　　　　 zhè shǒu shī shì xiě tā zài dōng dū luò yáng huáng chéng wài děng hòu rù gōng cháo jiàn shí de qíng huái。 táng chū， bǎi guān shàng zǎo cháo bìng méi yòu dài lòu yuàn kě gōng xiū xī， bì xū zài pò xiǎo qián gǎn dào huáng chéng wài děng zhe。 dōng dū luò yáng de huáng chéng， bàng luò shuǐ， chéng mén wài biàn shì tiān jīn qiáo 。 táng dài gōng jìn jiè yán， tiān jīn qiáo rù yè luò suǒ， duàn jué jiāo tōng， dào tiān míng cái kāi suǒ fàng xíng。 suǒ yǐ shàng zǎo cháo de bǎi guān dōuzài qiáo xià luò dī shàng gé shuǐ děng hòu fàng xíng rù gōng， zǎixiàng yì rán。 bù guò zǎixiàng bì jìng shì bǎi guān zhī shǒu， suī rán yī lì děng hòu luò dī， dàn qì pài zì fēi tā guān kě bǐ。
　　
　　　　 shī de qián 'èr jù xiě qū mǎ yán luò dī lái dào huáng chéng wài děng hòu。“ guǎng chuān” zhǐ luò shuǐ，“ cháng zhōu” wèi luò dī。 luò dī shì guān dào， lù miàn pū shā， yǐ biàn chē mǎ tōng xíng， gù yù chēng“ cháng zhōu”。 shǒu jù bù jǐn yǐ luò shuǐ jí jǐng qǐ xīng， wèi luò shuǐ hán qíng bù yǔ dì liú zhe； gèng shì huà yòng《 gǔ shī · tiáo tiáo qiān niú xīng》“ yíng yíng yī shuǐ jiān， mòmò bù dé yǔ”， yǐ nán nǚ yù jūn chén， àn shì huáng dì duì zì jǐ de xìn rèn， liú lù zhe chéng 'ēn dé yì de shén qì。 yīn 'ér jiē zhe xiě qū mǎ luò dī， yòng yī gè“ lì” zì， biǎo xiàn chū yī zhǒng xīn yì yōu rán、 zhèn dìng zì ruò de fēng dù。
　　
　　　　 hòu 'èr jù shì jí jǐng shū huái。 zhè shì qiū tiān de yī gè líng chén， shǔ guāng yǐ jiàn， yuè guà xī shān， sù niǎo chū lín， hán chán sī míng， yě wài chén fēng chuī lái， qiū yì gèng shèng。 zài xiě jǐng zhōng， zhè wèi zǎixiàng qiǎo yòng liǎo liǎng gè qián rén de shī yì。 dì sān jù xiě líng chén， yòng liǎo cáo cāo《 duǎn gē xíng》：“ yuè míng xīng xī， wū què nán fēi， rào shù sān zā， hé zhī kě yǐ。 shān bù yàn gāo， hǎi bù yàn shēn， zhōu gōng tù bǔ， tiān xià guī xīn。” yuán yì shì jiè yè jǐng yǐ yōu lǜ tiān xià shì rén bù 'ān， yào lǐ xián xià shì yǐ lǎn rén xīn。 zhè lǐ qǔ qí yì 'ér wèi shǔ guāng yǐ jiàn， què fēi bào xǐ， jiàn chū tiān xià tài píng jǐng xiàng， yòu liú lù zhe zì jǐ zhí zhèng zhì shì de qì bó。 mò jù xiě qiū yì， yòng liǎo chén cháo zhāng zhèng jiàn《 fù dé hán shù wǎn chán shū》：“ hán chán zào yáng liǔ， shuò chuī fàn wú tóng。 …… hái yīn yáo luò chù， jì mò jìn qiū fēng。” yuán yì fěng yù hán shì shī yì bù píng， zhè lǐ jiè yǐ 'àn shì zài yě shī yì zhě de bù píng zhī míng， wéi zhè tài píng shèng shì dài lái zào yīn， ér lìng zhè wèi zǎixiàng lüè yòu bù 'ān， shāo lù bù yuè。
　　
　　 zǒng qǐ lái kàn， zhè shī què shǔ shàng guān yí dé yì shí de jīng xīn zhī zuò。 tā de yì jìng hé qíng diào dōubù gāo， zài dé yì jù 'ào、 zì zūn zì guì zhī zhōng， yú dì wáng wǎn zhuǎn xiàn mèi， duì pín hán zuò shì lì yǎn。 bù guò， tā yě yòu rèn shí yì yì， dǎo shì zhēn shí dì wéi zhè lèi dé shì dāng quán de gōng tíng wén rén liú xià yī fú shēng dòng xiě zhào。 cóng yì shù shàng kàn， zhè liáo liáo 'èr shí zì， bù zhǐ shì“ yīn yùn qīng liàng”， xié lǜ shàng kǒu， ér qiě qiǎo yú gòu sī， shàn yú yòng shì， jīng xīn xiū cí， bǎ dāng shí de dé yì shén qì biǎo xiàn dé xiāng dāng tū chū， nán guài nà xiē yòu xìng qīn líng de guān liáo men“ wàng zhī yóu shén xiān yān”。
　　
　　　　（ ní qí xīn）

【zīliàoláiyuán】 juàn 40_17