【zhùshì】 ① hǎo shì jìn： “ jìn ” yǔ“ lìng”、“ yǐn”、“ màn” děng jūn shǔ cí de yī zhǒng diào shì。
② níng bì： wáng wéi bèi 'ān lù shān suǒ jū， céng fù《 níng bì chí》 shī。
③ lí yuán ： táng míng huáng xuǎn zuò bù jì zǐ dì sān bǎi， jiào yú lí yuán ， hào huáng dì lí yuán dì zǐ。 gōng nǚ shù bǎi， yì chēng lí yuán dì zǐ。 hòu fàn zhǐ yǎn jù de dì fāng wéi lí yuán 。
④ yù gōu： huáng gōng shuǐ gōu。

【shǎng xī】 　　sòng qián dào jiǔ nián（ 1173）， cí rén chū shǐ hè jīn zhù shì zōng shēng chén， zhè shǒu cí zuò yú jīn gōng tíng cì yàn zhī hòu。 shàng què huà yòng 'ān shǐ pàn jūn qiáng lìng lí yuán zǐ dì zòuyuè diǎn gù， yù zì jǐ shǐ jīn tíng fù yàn， lí yuán shēng zài 'ér jiāng shān yì zhù， wú bǐ chén tòng。 xià què kāi tóu liǎng jù xiě wáng guó hòu， xìng huā yě chóu， zhǐ néng“ bàng yě yān” ér fā。 dāng nián“ yù gōu” shuǐ duàn， bù yuàn zài yǐ“ wūyè” zhī shēng yì zēng mín zhī bēi tòng。 xià què sì jù， jūn wéi xiàng zhēng xìng miáo shù， shēn kè dì zhǎn xiàn liǎo huī fù gù tǔ de yuàn wàng。 zhè shǒu cí yùn yòng diǎn gù， píng jiè xíng xiàng， biǎo dá liǎo zuò zhě gǎn shí yōu guó de qíng huái。
　　
　　 ［ jiàn shǎng ］
　　
　　 sòng xiào zōng qián dào bā nián（ 1172） shí 'èr yuè， shì lǐ bù shàng shū hán yuán jí， lì zhōu guān chá shǐ zhèng xīng yì bèi qiǎn wéi zhèng、 fù shǐ。 dào jīn cháo qù zhù hè cì nián sān yuè chū yī de wàn chūn jié（ jīn zhù wán yán yōng shēng chén）。 xíng zhì biàn liáng（ shí wéi jīn rén de nán jīng） jīn rén shè yàn zhāo dài。 xí jiān cí rén chù jǐng shēng qíng， bǎi gǎn jiāo jí， suí hòu fù xià zhè shǒu xiǎo cí。 jì gěi lù yóu yǐ hòu， lù yóu yòu xiě xià《 dé hán wú jiù shū jì shǐ lǔ shí yàn dōng dū yì zhōng suǒ zuò xiǎo què》 yī shī， kě zuò cǐ cí de cān kǎo。 shī yún：“ dà liáng 'èr yuè xìng huā kāi， jǐn yī gōng zǐ chéng chuán lái。 tóng yīn mǎn dì guī bù dé， jīn pèi líng lóng shàng yuán yì。 shàng yuán yì zhōng chuí huà gǔ， hàn shǐ zuò kè hú zuò zhù。 wǔ nǚ bù jì xuān hé zhuāng， lú 'ér（ shì cóng） jìn néng nǚ zhēn yǔ。 shū lái jì wǒ yàn shí cí， guī bìn zhī tiān jǐ lǚ sī。 yòu zhì wèi xū shēn gǎn kǎi， zhù chéng huì jù fú yún cí。”（ jiàn《 jiàn nán shī gǎo》 juàn sì） kě jiàn jīn rén de yàn xí shì shè zài yuán yì。 sòng wáng míng zhào《 yù qīng xīn zhì》 juàn sì yún：“ chén qiáo yì， zài jīng shī chén qiáo、 fēng qiū 'èr mén zhī jiān， táng wéi shàng yuán yì。 ?? hòu lái yǐ yì wéi bān jīng guǎn， wéi lǔ shǐ yíng jiàn zhī suǒ。” shàng yuán yì， gài jí shàng yuán yì， běi sòng shí jì wéi“ lǔ shǐ yíng jiàn zhī suǒ”（ yóu jīn zhī bīn guǎn huò zhāo dài suǒ）， rù jīn hòu dāng yì yú cǐ jiē dài sòng shǐ。 lù yóu shī bù jǐn fǎn yìng liǎo shè yàn de dì diǎn， yě dà tǐ shuō míng liǎo shí jiān jí gē wǔ bàn yǐn de qíng kuàng， duì yú cǐ cí de fēn xī， shì jí yòu bāng zhù de。
　　 zhè shǒu xiǎo cí kě wèi zì zì 'āi wǎn， jù jù qī qiē， ài guó qíng sī tōng guàn quán piān。 biàn jīng yuán shì sòng cháo gù dū， tè bié shì shàng yuán yì yuán shì sòng tài zǔ zhào kuāng yìn jǔ xíng chén qiáo bīng biàn、 duó qǔ hòu zhōu zhèng quán、 diàn dìng sòng cháo jī yè de fā xiáng dì。 kě shì jīng guò“ jìng kāng zhī biàn”， zhè 'ér jìng chéng liǎo jīn rén de tiān xià。 rú jīn hán yuán jí lái dào zhè sòng cháo de gù dū， sòng cháo de fā xiáng zhī dì， jiāng shān yǐ jiù， rén wù quán fēi， zěn néng bù qī rán yǐn qì？
　　 cí de shàng piàn yùn yòng liǎo yī gè qíng jìng yǔ tā xiāng sì de lì shǐ shì jiàn， shū xiě cǐ shí cǐ jì de tòng kǔ。 jù《 míng huáng zá lù》 jìzǎi， tiān bǎo mò nián， ān lù shān pàn jūn gōng xiàn dōng dū luò yáng， dà huì níng bì chí， lìng lí yuán zǐ dì yǎn zòuyuè qū， tā men jiē xī xū qì xià， yuègōng léi hǎi qīng zé zhì yuèqì yú dì， xī xiàng dà tòng。 shī rén wáng wéi zài bèi qiú jìn zhōng tīng dào zhè yī xiāo xī， àn dì lǐ xiě liǎo yī shǒu shī：“ wàn hù shāng xīn shēng yě yān， bǎi gōng hé rì zài cháo tiān？ qiū huái yè luò shēn gōng lǐ， níng bì chí tóu zòu guǎn xián。” shī zhōng miáo xiě liǎo zhàn hòu shēn gōng de huāng liáng jǐng xiàng， biǎo dá liǎo zì jǐ de 'āi kǔ xīn jìng。 hán yuán jí cǐ cí， zài cuò cí yǔ gòu sī shàng， wú yí shì shòu dào zhè shǒu shī de yǐng xiǎng。 dàn tā suǒ xiě de máo dùn gèng jiā jiān ruì， gǎn qíng gèng jiā chén tòng。
　　 yīn wéi zuò zhě shì zhí jiē zhì shēn yú máo dùn chōng tū zhī zhōng， duì xīn líng de zhèn dòng gèng shèn。“ níng bì chí” suī shì yǐ gǔ yù jīn， shǔ yú xū zhǐ， ér zhe yī“ jiù” zì， zé yòu shēn chén de hán yì。 piān piān jiù zài zhè sòng cháo jiù shí“ lǔ shǐ yíng jiàn zhī suǒ”， tīng dào sòng cháo jiù shí de jiào fāng yīnyuè，“ hàn shǐ zuò kè hú zuò zhù”， zhěng gè lì shǐ lái liǎo yī gè diān dǎo。 zhè duì yú yī gè zhōng yú sòng cháo de shǐ zhě lái shuō， gāi shì duō me qiáng liè de cì jī！ shàng yuán yì de yī cǎo yī mù， jiào fāng lè zhōng de yī zì yī qiāng， wú bù zhèn hàn zhe tā de xīn líng， yú shì cí rén bù jìn fā chū yī shēng gǎn tàn：“ duō shǎo lí yuán shēng zài， zǒng bù kān huá fā！” zhè shì yī gè cóng shēng yīn dào wài mào de zhuǎn huà， qí zhōng yùn hán zhe fù zá de xīn lǐ máo dùn， bāo cáng zhe wú bǐ shēn chén de yǐn tòng。 yīn wéi zhè yīnyuè néng chù fā rén de bēi chóu， ér bēi chóu yòu yì cuī rén shuāi lǎo， suǒ yǐ shuō“ zǒng bù kān huá fā”。 cí rén yǐ xíng xiàng jīng liàn de yán yǔ， dào chū liǎo zì jǐ zài tè dìng huán jìng xià fù zá xīn lǐ huó dòng， shǒu fǎ shì jí qí gāo míng de。
　　 cí de xià piàn， gòu sī yóu wéi qiǎo miào。 kāi tóu liǎng jù， jì diǎn shí jiān， yì xiě huán jìng， bìng yòng xìng huā yǐ zì nǐ“ xìng huā wú chù bì chūn chóu， yě bàng yě yān fā。” yǐ xū dài shí， xīng jì yáo shēn， qí zhōng yǐn yòu shēn kè de hán yì。 suǒ wèi xiě shí， shì zhǐ xìng huā zài 'èr yuè jiān kāi huā， ér biàn jīng cì yàn qià zài qí shí。 jīn rén de wàn chūn jié zài qí zhōng dū yàn shān（ jīn běi jīng shì） jǔ xíng qìng diǎn， hán yuán jí cǐ xíng de mùdì dì wéi yàn shān； qí dào biàn jīng shí jiān， dāng rú qián yǐn lù yóu shī suǒ yún zài 'èr yuè zhōng jiān。 xìng huā wú fǎ bì kāi liào qiào de hán fēng， zhōng yú zài zhàn hòu huāng liáng de tǔ dì shàng kāi fàng liǎo； cí rén yě xiàng xìng huā yī yàng， suī yù bì kāi dí duì de jīn rén， dàn yīn shēn fù shǐ mìng， bù dé bù cānyù yàn huì， bù dé bù líng tīng lìng rén xīng gǎn shēng bēi de jiào fāng yīnyuè。 cí rén yǐ xìng huā zì yù， xíng xiàng měi lì 'ér gāo jié； yǐ yě yān xiàng zhēng zhàn hòu huāng liáng jǐng xiàng， yì jí fù yú yì jìng。 ér“ wú chù bì chūn chóu” wǔ zì， zé shì“ cí yǎn” suǒ zài。 yòu cǐ wǔ zì， zé shǐ xìng huā rén gé huà， shǐ xìng huā yǔ cí rén chǎn shēng xíng xiàng shàng de lián xì。 cǐ zhī wèi měi xué shàng de yí qíng。“ yě yān” èr zì， suī cóng wáng wéi shī zhōng lái：“ xìng huā” de yì niàn， yě kě néng shòu dào wáng wéi shī zhōng de“ qiū huái” jù de qǐ dí， dàn cí rén bǎ tā jǐn mì dì lián xì shí jìng， jiā yǐ fā zhǎn yǔ róng zhù， yǐ hún rán yī tǐ， gòu chéng yī gè jù yòu dú tè gè xìng de yì shù pǐn。
　　 jié wěi 'èr jù réng yǐ nǐ rén huà de shǒu fǎ， shū fā xīn zhōng de bēi 'āi。 běi sòng biàn jīng yù gōu lǐ shuǐ， běn shì cháng nián liú tǎng de。 kě shì jīng guò zhàn zhēng de pò huài， zǎo yǐ zǔsè gān hé liǎo。 zài yě tīng bù dào chán chán liú tǎng de shēng yīn。 zhè zài xún cháng rén kàn lái kě néng méi shí me gǎn jué， kě shì duì hán yuán jí zhè wèi sòng cháo de shǐ chén lái shuō， què yǐn qǐ tā wú qióng de gǎn chuàng， tā xiōng zhōng huái yòu shǔ lí zhī bēi， gù guó zhī sī， xiǎng yào fā xiè chū lái， què 'ài yú dāng shí de chǔjìng。 mǎn qiāng lèi shuǐ， ràng tā yān rù fù zhōng。 dàn zhè zhǒng gǎn qíng yòu bù dé bù shū fā， yú shì fù yú yù gōu liú shuǐ yǐ rén de líng xìng， shuō tā zhī suǒ yǐ bù liú， nǎi shì yóu yú lǐ jiě dào cí rén nèi xīn yùn yòu wú xiàn tòng kǔ， pà tīng dào wūyè de shuǐ shēng huì yǐn qǐ chōu qì。 zhè yàng de miáo xiě shì fēi cháng zhǔn què 'ér yòu shēn kè de。 rén men dú dào zhè lǐ， bù jìn zài gǎn qíng shàng yě huì yǐn qǐ gòng míng。
　　
　　 shǎng xī Review： 3
　　
　　 cí pái xià zhī xiǎo xù jiāo dài liǎo gāi cí de xiě zuò bèi jǐng：《 jīn shǐ · jiāo pìn biǎo》 yún，“ shì zōng dà dìng shí sān nián（ 1173） sān yuè guǐ yǐ shuò， sòng qiǎn lǐ bù shàng shū hán yuán jí、 lì zhōu guān chá shǐ zhèng xīng yì děng hè wàn chūn jié”。 jù cǐ kě zhī， xiǎo xù zhōng suǒ shuō“ biàn jīng cì yàn” dāng zhǐ， zài běn wéi běi sòng jīng dū xiàn yǐ shì jīn bāng dū chéng de biàn jīng， zuò wéi chū shǐ jīn bāng shǐ zhě de hán yuán jí děng rén jiē shòu liǎo jīn shì zōng de cì yàn；“ wén jiào fāng lè， yòu gǎn” shì shuō yàn huì shàng tīng dào běn lái shǔ yú sòng cháo huáng jiā yīnyuè bān zǐ de yǎn zòu， zuò zhě jí yòu gǎn chù， yīn 'ér xiě chéng cǐ piān。
　　
　　　　 zhè shì yī piān shū fā shāng gǎn qíng huái de cí zuò， jǐng wù de miáo xiě jūn wéi qíng 'ér shè。
　　
　　　　 shàng què xiě zài biàn jīng gōng yuàn， tīng jiào fāng zòuyuè。 shǐ jù“ níng bì jiù chí tóu”， bù xiě biàn jīng gōng yuàn 'ér shū“ níng bì chí tóu”， zhè shì zài yòng diǎn。 níng bì chí， táng dài luò yáng jìn yuàn zhōng chí míng， jù jì yòu gōng《 táng shī jì shì》 zài： ān lù shān pàn nì táng wáng cháo zhī hòu， céng dà huì níng bì chí， bī shǐ lí yuán dì zǐ wèitā zòuyuè， zhòng lè rén sī niàn xuán zōng xī shī qì xià， qí zhōng yòu léi hǎi qīng zhě， zhì qì yuèqì、 miàn xiàng xī fāng shī shēng dà tòng， ān lù shān dāng jí xià lìng， cán kù wú bǐ dì jiāng léi hǎi qīng zhī jiě yú shì mǎ diàn shàng。 shī rén wáng wéi dāng shí zhèng bèi 'ān lù shān jū jìn yú pú tí sì， wén zhī， zuò shī yún“ wàn hù shāng xīn shēng yě yān， bǎi liáo hé rì gèng cháo tiān？ qiū huái luò yè shēn gōng lǐ， níng bì chí tóu zòu guǎn xián”。 cí rén hán yuán jí zài zhè lǐ yòng“ níng bì jiù chí tóu” bǐ nǐ jīn shì zōng cì yàn chù ── biàn jīng gōng yuàn， zì yòu 'ài zēng zài qí zhōng。“ yī tīng guǎn xián qī qiē” de“ yī” zì， zài cǐ zuò yǔ zhù cí yòng， qǐ jiā qiáng yǔ qì de zuò yòng， jù yì wéi： tīng zhe sī zhú guǎn yī qí zòu chū qī qī qièqiè de qǔdiào。 běn lái yàn huì suǒ zòu zhī lè yīnggāi shì“ hé lè qiě xián” chūn yì róng róng de qǔdiào， rán 'ér jìn rù nèi xīn bēi qiē de cí rén 'ěr zhōng què huà wéi qī cǎn bēi qiē zhī yīn。“ duō shǎo lí yuán shēng zài， zǒng bù kān huá fā” liǎng jù shì xiě： běi sòng yí liú xià lái de bù shǎo yuèshī zhèng zài chuī lā tánzòu， shēng shēng zài 'ěr， dàn tā men jìn bù zhù shù shí nián wáng guó shēng huó de mó nán， dōuyǐ mǎn tóu huá fā pó rán lǎo yǐ。 cí rén cǐ shí yě zǎo yǐ guò zhī tiān mìng zhī nián， yòu jí nóng de lǎo dà chí mù de gǎn kǎi。
　　
　　　　 xià què xiě mǎn huái qī chǔ bù gǎn zhí sù， zhǐ néng jiè jǐng shū fā。“ xìng huā wú chù bì chūn chóu， yě bàng yě yān fā” shì shuō： biàn jīng de xìng huā rú ruò yòu qíng yě yìng xīn xiàng sòng cháo， bùwèi jīn rén kāi fàng， dàn què wú chù táo bì chūn tiān dài gěi tā de kǔ chǔ， yě zhǐ dé zài mí máng de yě yān lǐ tù fāng。 cǐ chù“ yě yān” dài zhǐ gěi zhōng yuán dài lái zāinàn de yì zú tǒng zhì zhě── jīn bāng jūn zhù； zhè gè cóng shàng miàn suǒ jǔ wáng wéi de shī jù“ wàn hù shāng xīn shēng yě yān” kě yǐ kuī zhī。“ xìng huā” jì zhǐ sòng dài lí yuán dì zǐ jīn zài jīn dì zhě， yì kě zhǐ zì jǐ yuán běn yīngshì yāng yāng dà sòng de chén zǐ， jīn rì què zuò wéi nán sòng xiǎo cháo tíng de shǐ zhě qū zūn xiàng jīn bāng qìng hè jié rì fǔ shēn chēng chén。“ wéi yòu yù gōu shēng duàn， sì zhī rén wūyè”： zhǐ yòu yù gōu chí shuǐ cóng cóng liú tǎng shí duàn shí xù， sì hū shì zuì liǎo jiě tīng yuèrén xīn zhōng cǐ shí zhèng tūn bēi yǐn hèn de wú shēng wūyè。
　　
　　　　 gāi cí gé diào qī qiē， biǎo xiàn fāng shì qū qū wǎn zhuǎn， sì shì xiě fā shēng zài qián cháo níng bì chí tóu de jiù shì， qí shí què shì yǐ gǔ fěng jīn， jiè bǐ yán cǐ， āi dào běi sòng wáng cháo de fù miè， shāng gǎn nán sòng wáng cháo de rì yì ruò xiǎo， zhōng zhēn zhī qíng shēnqiè gǎn rén。（ hán qiū bái）