【shǎng xī】 　　zhè shì《 jià xuān cí》 zhōng tū chū de 'ài guó piān zhāng zhī yī。 tā de sī xiǎng nèi róng bāo kuò liǎng gè fāng miàn： yī、 xiě zuò zhě kàng dí jiù guó de xióng tú dà zhì。 èr、 xiě zuò zhě duì huī fù dà yè de shēn móu yuǎn lǜ hé wéi guó xiào láo de zhōng xīn。
　　
　　　　 sòng níng zōng jiā tài sān nián（ 1203）， xīn qì jí liù shí sì suì shí， bèi zhào qǐ zhī shào xīng fǔ jiān zhè dōng 'ān fǔ shǐ。 zhè yǐ qián， xīn qì jí bèi pò tuì jū jiāng xī xiāng jiān yǐ yòu shí duō nián liǎo。 qǐ yòng tā de shì zhí zhǎng dà quán de hán tuō zhòu。 yīn wéi nà shí měnggǔ yǐ jīng jué qǐ zài jīn zhèng quán de hòu fāng， jīn zhèng quán rì yì shuāi bài， bìng qiě qǐ liǎo nèi luàn。 hán tuō zhòu yào lì yīcháng fá jīn de dà gōng， yǐ gǒng gù zì jǐ de dì wèi， yú shì qǐ yòng liǎo xīn qì jí zuò wéi hào zhào běi fá de qí zhì。 dì 'èr nián（ 1204）， rèn tā zuò zhèn jiāng zhī fǔ。 zhèn jiāng zài nà shí bīn lín kàng zhàn qián xiàn。 xīn qì jí chū dào zhèn jiāng， nǔ lì zuò běi fá de zhǔn bèi。 tā míng què duàn yán jīn zhèng quán bì luàn bì wáng。 tā yòu rèn wéi： nán sòng yào qǔ dé duì jīn zuò zhàn de shèng lì， bì xū zuò hǎo chōng fēn de zhǔn bèi gōng zuò。 tā céng duì sòng níng zōng hé hán tuō zhòu tí chū liǎo zhè xiē yì jiàn， bìng jiàn yì yìng bǎ duì jīn yòng bīng zhè jiàn dà shì wěi tuō gěi yuán lǎo zhòng chén。 zhè wú yí shì bāo kuò xīn qì jí zài nèi de。 kě shì hán tuō zhòu yī huǒ rén bù dàn bù néng cǎi nà， fǎn 'ér yòu suǒ yí jì bù mǎn， tā men jiè kǒu yī jiàn xiǎo shì gù， gěi tā yī gè jiàng guān de chǔfèn 。 kāi xǐ yuán nián（ 1205） suǒ xìng bǎ tā diào lí zhèn jiāng， bù xǔ tā cān jiā běi fá dà jì。 xīn qì jí 'èr shí sān suì cóng shān dōng qǐ yì nán lái， huái zhe yī qiāng bào guó rè qíng， zài nán fāng dāi liǎo sì shí sān nián， kāi shǐ zāo dào tóu jiàng pài de pái jǐ， xiàn zài yòu zāo dào hán tuō zhòu yī huǒ rén de dǎ jī， tā nà shī zhǎn xióng cái dà lüè lái wéi huī fù dà yè chū lì de yuàn wàng yòu luò kōng liǎo。 zhè jiù shì xīn qì jí xiě zhè shǒu cí de shí dài bèi jǐng。
　　
　　　　 zhè shǒu cí tí wéi “ jīng kǒu běi gù tíng huái gǔ ”， suǒ yǐ yī kāi tóu jiù cóng zhèn jiāng de lì shǐ rén wù ── sūn quán hé liú yù shuō qǐ。 sūn quán shì sān guó shí wú guó de huáng dì， tā zài nán jīng jiàn lì wú guó de shǒu dū， bìng qiě néng gòu dǎ kuǎ lái zì běi fāng de qīn fàn zhě cáo cāo de jūn duì， bǎo wèi liǎo guó jiā。 xīn qì jí dēng shàng jīng kǒu běi gù tíng huái gǔ， dì yī gè xiǎng dào de jiù shì zài sān guó shí qī de yīng xióng rén wù sūn zhòng móu（ jí sūn quán）， zhǐ shì xiàn zài yǐ wú chù kě xún liǎo。“ fēng liú zǒng bèi、 yǔ dǎ fēng chuī qù”， wèi sūn zhòng móu yīng xióng shì yè de fēng liú yú yùn， xiàn yǐ wú cún。“ jì nú”， shì nán cháo sòng wǔ dì liú yù de xiǎo zì。 liú yù zài jīng kǒu qǐ bīng tǎo fá huán xuán， píng dìng pàn luàn。“ xiǎng dāng nián” sān jù， sòng liú yù shuài lǐng bīng qiáng mǎ zhuàng de běi fá jūn， chí chěng zhōng yuán， qì tūn hú lǔ。 zuò zhě jiè zhè xiē jīng kǒu dāng dì de lì shǐ rén wù de yīng xióng yè jì， yǐn yuē dì biǎo dá zì jǐ de kàng dí jiù guó de xīn qíng。
　　
　　　　 xià piàn“ yuán jiā cǎo cǎo， fēng láng jū xū” jǐ jù yě shì yòng lì shǐ shì shí。“ yuán jiā” shì nán cháo sòng wén dì de nián hào。 sòng wén dì liú yì lóng shì liú yù de 'ér zǐ。 tā bù néng jì chéng fù yè， hàodàxǐgōng， tīng xìn wáng xuán mó de běi fá zhī cè， dǎ wú zhǔn bèi zhī zhàng， jiēguǒ yī bài tú dì。 fēng láng jū xū shì yòng hàn cháo huò qù bìng zhàn shèng xiōng nú， zài láng jū xū shān（ jīn shǔ nèimēng gǔ zì zhì qū） jǔ xíng jì tiān dà lǐ de gù shì。 sòng wén dì tīng liǎo wáng xuán mó de dà huà， duì chén xià shuō：“ wén wáng xuán mó chén shuō， shǐ rén yòu fēng láng jū xū yì”。 xīn qì jí yòng sòng wén dì“ cǎo cǎo”（ cǎo shuài de yì sī） běi fá zhōng yú cǎn bài de lì shǐ shì shí， lái zuò wéi duì dāng shí fá jīn xū zuò hǎo chōng fēn zhǔn bèi、 bù néng cǎo shuài cóng shì de shēnqiè jiàn jiè。“ cāng huáng běi gù”， shì kàn dào běi fāng zhuī lái de dí rén zhāng huáng shī sè de yì sī， sòng wén dì zhàn bài shí yòu“ běi gù tì jiāo liú” de shī jù。 hán tuō zhòu yú kāi xǐ 'èr nián běi fá zhàn bài， cì nián bèi zhū， zhèng zhōng liǎo xīn qì jí de“ yíng dé cāng huáng běi gù” de yù yán。
　　
　　　　“ sì shí sān nián” sān jù， yóu jīn yì xī， yòu qū fù de“ měi rén chí mù” de gǎn kǎi。 xīn qì jí yú shào xīng sān shí 'èr nián（ 1162） shuài zhòng nán guī， zhì kāi xǐ yuán nián zài jīng kǒu rèn shàng xiě zhè shǒu《 yǒng yù lè》 cí， zhèng hǎo shì sì shí sān nián。“ wàng zhōng yóu jì” liǎng jù， shì shuō zài jīng kǒu běi gù tíng běi wàng， jì dé sì shí sān nián qián zì jǐ zhèng zài zhàn huǒ mí màn de yáng zhōu yǐ běi dì qū cān jiā kàng jīn dǒu zhēng。（“ lù” shì sòng cháo de xíng zhèng qū yù míng， yáng zhōu shǔ huái nán dōng lù。） hòu lái dù huái nán guī， yuán xiǎng píng jiè guó lì， huī fù zhōng yuán， bù qī nán sòng cháo tíng hūn kuì wú néng， shǐ tā yīng xióng wú yòng wǔ zhī dì。 rú jīn guò liǎo sì shí sān nián， zì jǐ yǐ chéng liǎo lǎo rén， ér zhuàng zhì yǐ rán nán chóu。 xīn qì jí zhuī sī wǎng shì， bù shèng shēn shì zhī gǎn！
　　
　　　　“ fó lí cí xià” sān jù， cóng shàng wén miǎn huái wǎng shì huí dào yǎn qián xiàn shí， shǐ xīn qì jí gǎn dào jīng xīn， cháng jiāng běi 'àn guā bù shān shàng yòu gè fó lí cí， shì běi wèi tài wǔ dì tuò bá dào liú xià de lì shǐ yí jì。 tuò bá dào xiǎo zì fó lí， shǔ xiān bēi zú。 tā jī bài wáng xuán mó de jūn duì hòu， shuài zhuī bīng zhí dá cháng jiāng běi 'àn de guā bù shān， zài shān shàng jiàn lì xíng gōng， zhè jiù shì hòu lái de fó lí cí。 dāng dì lǎo bǎi xìng nián nián zài fó lí cí xià yíng shén sài huì，“ shén yā” shì chī jì pǐn de wū yā，“ shè gǔ” shì jì shén de gǔ shēng。 xīn qì jí xiě“ fó lí cí xià” sān jù， biǎo shì zì jǐ de yǐn yōu： rú jīn jiāng běi gè dì lún xiàn yǐ jiǔ， bù xùn sù móu qiú huī fù de huà， mín sú 'ān yú yì zú de tǒng zhì， wàng jì liǎo zì jǐ shì sòng shì de chén mín。 zhè zhèng hé lù yóu de《 běi wàng》 shī suǒ wèi：“ zhōng yuán duò hú chén， běi wàng dàn zhēn mǎng。 qí nián sǐ yǐ jìn， tóng zhì rì yè cháng。 yáng qiú zuǒ qí rèn， níng fù jì chóu nǎng。” bǐ cǐ yì sī xiāng tóng。
　　
　　　　 xīn qì jí zhè shǒu cí zuì hòu yòng lián pō shì zuò jié， shì zuò zhě dào lǎo 'ér 'ài guó zhī xīn bù shuāi de míng zhèng。 lián pō suī lǎo， hái xiǎng wéi zhào wáng suǒ yòng。 tā zài zhào wáng shǐ zhě miàn qián yī dùn fàn jiù chī liǎo yī dǒu mǐ zuò de fàn、 shí jīn ròu、 yòu pī jiá shàng mǎ， biǎo shì zì jǐ shàng yòu yú yǒng。 xīn qì jí zài zhè cí mò liǎo yǐ lián pō zì bǐ， yě zhèng biǎo shì zì jǐ bù fú lǎo、 hái xī wàng néng wèiguó xiào lì de gěng gěng zhōng xīn。
　　
　　　　 xīn qì jí cí de chuàng zuò fāng fǎ， yòu yī diǎn hé tā yǐ qián de cí rén yòu míng xiǎn de bù tóng， jiù shì duō yòng diǎn gù。 rú zhè shǒu cí jiù yòng liǎo zhè xǔ duō lì shǐ gù shì。 yòu rén yīn cǐ shuō tā de cí quē diǎn shì hǎo“ diào shū dài”。 yuè fēi de sūn zǐ yuè kē zhù《 tīng shǐ》， jiù shuō“ yòng shì duō” shì zhè shǒu cí de máo bìng， zhè shì bù què dāng de pī píng。 wǒ men yīnggāi zuò jù tǐ de fēn xī： xīn qì jí yuán yòu xǔ duō cí shì bù miǎn guò dù tān yòng diǎn gù de， dàn zhè shǒu cí què bìng bù rú cǐ。 tā suǒ yòng de gù shì， chú mò liǎo lián pō yī shì yǐ wài， dōushì yòu guān zhèn jiāng de shǐ shí， yǎn qián fēng guāng， shì“ jīng kǒu huái gǔ” zhè gè tí mù yīngyǒu de nèi róng， hé yī bān cí zhāng jiā yòng diǎn gù bù tóng。 kuàng qiě tā yòng zhè xiē gù shì， dū hé zhè cí de sī xiǎng gǎn qíng jǐn mì xiāng lián， jiù yì shù shǒu fǎ lùn， huán rào zuò pǐn de sī xiǎng nèi róng 'ér shǐ yòng xǔ duō shǐ shì， yǐ jiā qiáng zuò pǐn de shuō fú lì hé gǎn rǎn lì， zài sòng cí lǐ shì bù duō jiàn de， zhè zhèng shì zhè shǒu cí de cháng chù。 yáng shèn《 cí pǐn》 wèi xīn cí dāng yǐ jīng kǒu běi gù tíng huái gǔ《 yǒng yù lè》 wéi dì yī。 zhè shì yī jù pō yòu jiàn dì de píng yǔ。（ xià chéng dào）