| xìng： | wáng | |||||||||||||||
| míng： | mǎng | |||||||||||||||
| zì： | jù jūn | |||||||||||||||
| jíguàn： | wèi jùn yuán chéng | |||||||||||||||
| ||||||||||||||||
xī hàn 'āi dì zì yuán shòu 'èr nián liù yuè（ gōng yuán qián 1 nián） qù shì hòu， jiǔ suì de hàn píng dì jí wèi， yuán hòu lín cháo chēng zhì， yǐ wáng mǎng wéi fǔ zhèng dà chén， chū rèn dà sī mǎ， fēng " ān hàn gōng "。 zhì gōng yuán 9 nián yuán dàn， cuàn wèi chēng dì， dēng jī chéng wéi yīzhāo kāi guó jūn zhù， gǎi guó hào wéi “ xīn ” nián hào“ shǐ jiàn guó” zhí zhì gōng yuán 23 nián chì méi lùlín jūn gōng rù cháng 'ān bèi shā， zài wèi 15 nián， sǐ shí 69 suì。
wáng mǎng shì hàn yuán dì huáng hòu wáng zhèng jūn zhī zhí。 yòu nián shí fù qīn wáng màn qù shì， hěn kuài qí xiōng yě qù shì。 wáng mǎng xiào mǔ zūn sǎo， shēng huó jiǎn pǔ， bǎo dú shī shū， jié jiāo xián shì， shēng míng yuǎn bō。 wáng mǎng duì qí shēn jū dà sī mǎ zhī wèi de bó fù wáng fèng jí wéi gōng shùn。 wáng fèng lín sǐ zhǔ fù wáng zhèng jūn zhào gù wáng mǎng。 hàn chéng dì shí qián 22 nián， wáng mǎng chū rèn huáng mén shì láng， hòu shēng wéi shè shēng xiào wèi。 wáng mǎng lǐ xián xià shì， qīng lián jiǎn pǔ， cháng bǎ zì jǐ de fèng lù fēn gěi mén kè hé qióng rén， shèn zhì mài diào mǎ chē jiē jì qióng rén， shēn shòu zhòng rén 'ài dài。 qí shū fù wáng shāng shàng shū yuàn bǎ qí fēng dì de yī bù fēn ràng gěi wáng mǎng。
yǒng shǐ yuán nián（ gōng yuán qián １ ６ nián） fēng xīn dū hóu， qí dū wèi， guāng lù dà fū shì zhōng。 suí hé yuán nián（ qián 8 nián） jì tā de sì wèi bó、 shū zhī hòu chū rèn dà sī mǎ， shí nián ３ ８ suì。 yì nián， hàn chéng dì bēng。 hàn 'āi dì jì wèi hòu qí zǔ mǔ fù tài hòu、 mǔ qīn dīng tài hòu de wài qī dé shì， wáng mǎng tuì wèi yǐn jū xīn yě。 qí jiān tā de 'ér zǐ shā sǐ jiā nú， wáng mǎng bī qí 'ér zǐ zì shā， dé dào shì rén hǎo píng。
qián 2 nián wáng mǎng huí jīng chéng jū zhù。 qián１ nián hàn 'āi dì wú zǐ 'ér bēng。 wáng zhèng jūn zhǎng chuán guó yù xǐ， wáng mǎng rèn dà sī mǎ， jiān guǎn jūn shì lìng jí jìn jūn， lì hàn píng dì， dé dào cháo yě de yōng dài。１ nián wáng mǎng zài tuī cí zài sān zhī hòu jiē shòu liǎo“ ān hàn gōng” de jué wèi， jiāng fèng lù zhuǎn fēng liǎng wàn duō rén。３ nián wáng mǎng de nǚ 'ér chéng liǎo huáng hòu。 yuán shǐ sì nián（ ４ nián） jiā hào zǎi héng， wèi zài zhū hóu wáng gōng zhī shàng。 dà lì xuān yáng lǐyuè jiào huà， dé dào rú shēng de yōng dài， bèi jiā jiǔ xī。 cǐ shí wáng mǎng de yě xīn yǐ jīng jí dù péng zhàng， yǔ hàn píng dì zhī jiān de máo dùn yě rì yì jī huà。
5 nián， hàn píng dì bèi wáng mǎng dú shā， lì nián jǐn liǎng suì de rú zǐ yīng wéi huáng tài zǐ， tài huáng tài hòu mìng mǎng dài tiān zǐ cháo zhèng， chēng“ jiǎ huáng dì” huò“ shè huáng dì”。 jū shè 'èr nián（６ nián） yòu rén bù duàn jiè gè zhǒng míng mù duì wáng mǎng quàn jìn。 chū shǐ yuán nián（８ nián） wáng mǎng jiē shòu rú zǐ yīng shànràng hòu chēng dì， gǎi guó hào wéi xīn， gǎi cháng 'ān wéi cháng 'ān。 kāi zhōng guó lì shǐ shàng tōng guò fú mìng zuò huáng dì de xiān hé。
xī hàn hòu qī shè huì wēi jī shēn zhòng， zhèng zhì dòng dàng， rén xīn sī biàn， zhěng gè shè huì liú xíng suǒ wèi hàn shì dāng“ gèng shòu mìng” zhī shuō。 zhè zhǒng sī cháo wéi wáng mǎng dài hàn chuàng zào liǎo yī gè yú lùn shàng de sī xiǎng zhǔn bèi。 xī hàn hòu qī yóu yú tǔ dì jiān bìng， zāi huāng， jīng jì diāo bì， suǒ yǐ rén xīn fú dòng， jiē jí máo dùn jiān ruì， rén mín qǐ yì bù duàn。 wáng mǎng dài hàn zhèng shì shì yìng liǎo dāng shí zhěng gè shè huì de jī běn sī cháo -- rén xīn sī biàn， shè huì sī zhì zhè yī shí jì qíng kuàng chǎn shēng de。
tā fǎng zhào zhōu cháo de zhì dù tuī xíng xīn zhèng。 lǚ cì gǎi biàn bì zhì， gēnggǎi guān zhì yǔ guān míng， xuē duó liú shì guì zú de quán lì， yǐn fā háo qiáng de bù mǎn。 yóu yú tā kàn bù qǐ biān jiāng fān shǔ， xuē wáng wéi hóu， bù duàn tiǎo qǐ duì xiōng nú hé dōng běi、 xī nán gè zú de zhàn zhēng。 fù yì fán zhòng， xíng zhèng kē bào。 11 nián， huáng hé gǎi dào， zāi mín biàn yě。 tiān fèng sì nián（ 17 nián） gè dì nóng mín fēn qǐ fǎn kàng， xíng chéng chì méi、 lùlín dà qǐ yì。 dì huáng sì nián（ gōng yuán 23 nián） lùlín jūn gōng rù cháng 'ān， hùn luàn zhōng tā wéi shāng rén dù yú suǒ shā， xīn cháo miè wáng。
wáng mǎng nián biǎo：
gōng yuán qián 48 nián， hàn xuān dì qù shì， hàn yuán dì jí wèi， gū mǔ wáng zhèng jūn rèn huáng tài hòu， wài qī wáng shì jí tuán kāi shǐ xíng chéng。
gōng yuán qián 46 nián， wáng mǎng chū shēng。
gōng yuán qián 22 nián， wáng mǎng bèi rèn mìng wéi huáng mén láng， hòu shēng shè shēn xiào wèi， kāi shǐ jìn rù zhuān quán de wáng shì jí tuán。
gōng yuán qián 16 nián， wáng mǎng bèi fēng wéi xīn dū hóu， zhú bù jìn rù tǒng zhì hé xīn。
gōng yuán qián 8 nián， wáng mǎng rèn dà sī mǎ， chéng wéi wài qī wáng shì jí tuán de hé xīn。
gōng yuán qián 7 nián， wáng mǎng bèi miǎn zhí， yī zhí dào gōng yuán qián 2 nián， cái chóngxīn huí dào cháng 'ān。
gōng yuán 1 nián， wáng mǎng bèi fēng wéi“ ān hàn gōng”。 cǐ hòu， wáng mǎng zhú bù qīng chú yì jǐ， jiāng dà quán dú lǎn。
gōng yuán 8 nián， wáng mǎng dài hàn zì lì， jiàn xīn cháo， nián hào wéi“ shǐ jiàn guó”， lái shí yī xì liè gǎi gé， dàn jūn yǐ shī bài gào zhōng。
gōng yuán 14 nián， gǎi yuán“ tiān fèng”。
gōng yuán 20 nián， gǎi yuán“ dì huáng”
gōng yuán 23 nián， wáng mǎng bèi gōng jìn cháng 'ān de qǐ yì jūn shā sǐ。
【 jiàn lì xīn cháo】
[ xīn mǎng tóng jìng : zhù chéng cuò dāo tiān xià xǐ， ān hàn bǎo zhēn shì wú yòu ]
xīn mǎng tóng jìng : zhù chéng cuò dāo tiān xià xǐ， ān hàn bǎo zhēn shì wú yòu
hàn chéng dì shì gè huāng yín de huáng dì， jí wèi yǐ hòu， cháo tíng de dà quán zhú jiàn luò zài wài qī（ tài hòu huò zhě huáng hòu de qīn shǔ jiào wài qī） shǒu lǐ。 chéng dì de mǔ qīn、 huáng tài hòu wáng zhèng jūn yòu bā gè xiōng dì， chú liǎo yī gè zǎo sǐ qù wài， qí tā qī gèdōu bèi fēng wéi hóu。 qí zhōng zuì dà de wáng fèng hái bèi fēng wéi dà sī mǎ、 dàjiàng jūn。 wáng fèng zhǎng liǎo dà quán hòu， tā de jǐ gè xiōng dì、 zhí 'ér dū shí fēn jiāo héng shē chǐ。 zhǐ yòu yī gè zhí 'ér wáng mǎng， yīn wéi tā fù qīn sǐde zǎo， méi yòu nà zhǒng jiāo shē de xí qì。 tā xiàng píng cháng de dú shū rén yī yàng， zuò shì jǐn shèn xiǎo xīn， shēng huó yě bǐ jiào jié jiǎn。 rén mendōu shuō wáng jiā zǐ dì shù wáng mǎng zuì hǎo。
wáng fèng sǐ hòu， tā de liǎng gè xiōng dì qián hòu jiē tì tā zuò liǎo dà sī mǎ， hòu lái yòu ràng wáng mǎng zuò liǎo dà sī mǎ。 wáng mǎng hěn zhù yì zhāo lǎn rén cái， yòu xiē dú shū rén mù tā de míng qì lái tóubèn， tādōu shōu liú liǎo。
hàn chéng dì sǐ liǎo hòu， bù chū shí nián， huàn liǎo liǎng gè huáng dì ── āi dì hé píng dì。 hàn píng dì jí wèi de shí hòu， nián jì cái jiǔ suì， guó jiā dà shìdōu yóu dà sī mǎ wáng mǎng zuò zhù。 yòu rén shuō wáng mǎng shì 'ān dìng hàn cháo de dà gōng chén， jīng dà chén men yī zài quàn shuō， tài huáng tài hòu wáng zhèng jūn fēng wáng mǎng wéi 'ān hàn gōng。 dàn wáng mǎng zhǐ jiē shòu liǎo fēng hào， bǎ fēng dì tuì liǎo。
gōng yuán 2 nián，
[ xīn mǎng tóng jìng : xīn xīng bì yōng jiàn míng táng， rán yú jǔ tǔ liè hóu wáng ]
xīn mǎng tóng jìng : xīn xīng bì yōng jiàn míng táng， rán yú jǔ tǔ liè hóu wáng
zhōng yuán fā shēng liǎo hàn zāi hé huáng zāi。 yóu yú duō shǎo nián lái， guì zú、 háo qiáng bù duàn jiān bìng tǔ dì， bō xuē nóng mín， féng dào zāi huāng， lǎo bǎi xìng méi fǎ huó xià qù， dū sāo dòng qǐ lái。 wèile huǎn hé lǎo bǎi xìng duì cháo tíng hé guān lì de fèn hèn， wáng mǎng jiàn yì gōng jiā jié yuē liáng shí hé bù bó。 tā zì jǐ xiān ná chū yī bǎi wàn qián， sān shí qǐng dì， dāng zuò jiù jì zāi mín de fèi yòng。 tā zhè yàng yī qǐ tóu， yòu xiē guì zú、 dà chén yě zhǐ hǎo ná chū yī xiē tǔ dì hé qián lái。 tài huáng tài hòu bǎ xīn yě（ jīn hé nán xīn yě） de 'èr wàn duō qǐng dì shǎng gěi wáng mǎng， wáng mǎng yòu tuī cí liǎo。
wáng mǎng hái pài bā gè xīn fù dà chén fēn tóu dào gè dì fāng qù guān chá fēng tǔ rén qíng。 dāng shí zhōng xiǎo dì zhù dū hèn tòu liǎo jiān bìng tǔ dì de háo qiáng， yī tīng wáng mǎng lián fēng gěi tā de tǔ dì dōubù yào， jiù jué dé tā shì gè liǎo bù qǐ de hǎo rén。 wáng mǎng yuè shì bù kěn shòu fēng， yuè shì yòu rén yào qiú tài huáng tài hòu fēng tā。 jù shuō， cháo tíng lǐ de dà chén hé dì fāng shàng de guān lì、 píng mín shàng shū qǐng qiú jiā fēng wáng mǎng de rén gòng yòu sì shí bā wàn duō rén。 yòu rén hái shōu jí liǎo gè zhǒng gè yàng gē sòng wáng mǎng de wén zì， yī gòng yòu sān wàn duō zì。 wáng mǎng de wēi wàng jiù yuè lái yuè gāo。
hàn píng dì jué dé wáng mǎng kě pà， miǎn bù dé bèi dì shuō liǎo xiē bào yuàn de huà， yī tiān， dà chén men gěi hàn píng dì shàng shòu。 wáng mǎng yě xiàn shàng yī bēi jiāo jiǔ。 dì 'èr tiān gōng lǐ chuán chū huà lái， hàn píng dì dé liǎo zhòng bìng， méi yòu jǐ tiān jiù sǐ liǎo， qí shí shì hàn píng dì hē de nà bēi jiǔ bèi wáng mǎng zuò liǎo shǒu jiǎo。 hàn píng dì sǐ shí méi yòu 'ér zǐ。 wáng mǎng tí yì cóng liú jiā de zōng shì lǐ zhǎo liǎo yī gè liǎng suì de yòu hái wéi huáng tài zǐ， jiào zuò rú zǐ yīng。 yóu wáng mǎng shè zhèng。
yòu xiē wén wǔ guān yuán quàn wáng mǎng jí wèi zuò huáng dì。 wáng mǎng yě jué dé zuò dài lǐ huáng dì bù rú zuò zhēn huáng dì。 gōng yuán 8 nián， wáng mǎng zhèng shì jí wèi chēng huáng dì。 gǎi guó hào jiào xīn， dū chéng réng zài cháng 'ān。 cóng hàn gāo zǔ chēng dì kāi shǐ de xī hàn wáng cháo， tǒng zhì liǎo 'èr bǎi shí nián， dào zhè shí hòu jiù jié shù liǎo。 wáng mǎng zuò liǎo huáng dì， dǎzháo fù gǔ gǎi zhì de huǎng zǐ， xià lìng biàn fǎ。 dì yī， bǎ quán guó tǔ dì gǎi wéi“ wáng tián”， bù zhǔn mǎi mài； dì 'èr， bǎ nú bì chēng wéi“ sī shǔ”， bù zhǔn mǎi mài； dì sān， píng dìng wù jià， gǎi gé bì zhì。
zhè xiē xīn zhèng zhōng de dì gǎi zhì hé nú bì sī shǔ zhì zài guì zú、 háo qiáng de fǎn duì xià， yī kāi shǐ jiù méi fǎ shí xíng； píng dìng wù jià de quán zhǎng wò zài guì zú guān liáo shǒu lǐ， tā men zhèng hǎo lì yòng zhí quán tóu jī dǎo bǎ、 tān wū lè suǒ， fǎn dǎo zēng jiā liǎo rén mín de tòng kǔ。 bì zhì gǎi liǎo hǎo jǐ cì， qián yuè gǎi yuè xiǎo， jià yuè zuò yuè dà， wú xíng zhī zhōng yòu guā liǎo lǎo bǎi xìng de yī bǐ qián。
zhōu lǐ gǎi zhì bù dàn shòu dào nóng mín fǎn duì， xǔ duō zhōng xiǎo dì zhù yě bù zhī chí tā。 sān nián yǐ hòu， wáng mǎng yòu xià liǎo mìng lìng， wáng tián、 nú bì yòu kě yǐ mǎi mài liǎo。 wáng mǎng hái xiǎng jiè duì wài zhàn zhēng lái huǎn hé guó nèi de máo méi， zhè yī lái yòu yǐn qǐ liǎo xiōng nú、 xī yù、 xī nán gè bù zú de fǎn duì。 wáng mǎng yòu zhēng yòng mín fū， jiā zhòng juān shuì， zòng róng cán kù de guān lì， duì lǎo bǎi xìng jiā zhòng xíng fá。 zhè yàng， jiù bī dé nóng mín bù dé bù qǐ lái fǎn kàng。
【 wáng mǎng zhōu lǐ gǎi zhì de zhù yào nèi róng】
（ 1）“ gēngmíng tiān xià tián yuē wáng tián”， sī rén bù dé mǎi mài， yòng huī fù jǐng tián zhì de bàn fǎ lái jiě jué tǔ dì wèn tí。
（ 2） gǎi nú bì wéi“ sī shǔ”， yì bù dé mǎi mài。
（ 3） shí xíng“ wǔ jūn liù guǎn”， jí zài guó dū cháng 'ān jí wǔ dà chéng shì shè lì wǔ jūn guān， zhèng fǔ guǎn lǐ wǔ jūn shē dài jí guǎn lǐ wù jià， zhēng shōu shāng shuì， yóu zhèng fǔ jīng yíng yán、 tiě、 jiǔ、 zhù qián hé zhēng shōu shān zé shuì。
（ 4） gǎi gé bì zhì。
（ 5） gǎi gé zhōng yāng jī gòu， tiáozhěng jùn、 xiàn huàfēn， gǎi yì guān míng、 dì míng
（ 6） gǎi biàn shǎo shù mín zú zú míng hé shǒu lǐng de fēng hào。
【 zhōu lǐ gǎi zhì wèishénme huì shī bài】
qí yuán yīn shì duō fāng miàn de。
shǒu xiān wáng mǎng gǎi zhì qī jiān chū tái de yī xiē zhèng cè wéi bèi liǎo kè guān guī lǜ。
rú“ wáng tián zhì”， jiāng quán guó tǔ dì shōu guī guó yòu， bìng 'àn jǐng tián zhì chóngxīn fēn pèi。 zài zhè lǐ wáng mǎng zhuóyì yú lì jí xiāo chú tǔ dì jiān bìng， chū yì wèi shǐ bù shàn， dàn zhè yī zhèng cè wéi bèi liǎo dāng shí fēng jiàn tǔ dì sī yòu zhì de fā zhǎn guī lǜ， zhè jiù zhù dìng liǎo tā de shī bài。 jiēguǒ， jì méi yòu néng lì duì xiàn wú tián zhě kě 'àn biāo zhǔn shòu tián de chéng nuò， yòu wēi jī guān liáo dà dì zhù de tè quán lì yì。
zài rú bì zhì gǎi gé huī fù yǐ bèi lì shǐ táo tài de yuán shǐ huò bì， zhí jiē wéi fǎn huò bì fā zhǎn guī lǜ， tú zēng huò bì liú tōng de zhàng 'ài。
qí cì gǎi gé guò jí guò sù， róng yì cǎi qǔ yī xiē guò tóu de zhèng cè cuò shī 'ér sǔn hài dà duō shù rén de lì yì， zhì shǐ gǎi gé shī dì shè huì jī chǔ。
rú wáng mǎng jiāng nú bì gǎi wéi“ sī shǔ”， bìng jìn zhǐ nú bì mǎi mài， běn yì shì yào zhì zhǐ nú bì shù liàng de kuò dà， jiě jué shè huì shàng rì yì yán zhòng de nú bì wèn tí。 dàn zhè xiàng cuò shī yě zāo dào liǎo shàng zì xù nú zhī jiā， xià zhì shī dì zhī mín de fǎn duì， yīn wéi jìn zhǐ nú bì mǎi mài， jì chù fàn liǎo guān liáo、 háo fù de lì yì， yòu shǐ shī qù tǔ dì 'ér wú lù kě zǒu de nóng mín duàn jué liǎo yī tiáo mài shēn wéi nú de shēng lù。
dì sān wáng mǎng hái cǎi qǔ xíng zhèng shǒu duàn， duì bù qiàdàng de gǎi gé cuò shī qiáng zhì tuī xíng， yǐn qǐ pǔ biàn bù mǎn。
rú bì zhì gǎi gé zhōng yǐ xiǎo yì dà， yǐ qīng huàn zhòng， suǒ zhù dà quán， zhòng bù guò 12 zhū， zhǐ xiāng dāng yú wǔ zhū qián de 2 ． 4 bèi， què yào dāng wǔ zhū qián 50 méi yòng， suǒ zhù zhòng yī zhū de xiǎo quán， què yào yǔ wǔ zhū qián 1 méi xiāng děng。 rú cǐ bù hé lǐ bǐ zhí de cún zài， jiù nán yǐ jìn zhǐ dào zhù sī qián。 wáng mǎng zhǐ dé shí xíng zhū rú“ yǐ sī zhù qián sǐ”、“ yī jiā zhù qián， wǔ jiā zuò zhī， mòrù wéi nú bì” děng yán xíng kù fǎ lái qiáng xíng jìn zhǐ。 dàn shì， zhèng cè qiáng zhì duì yú jīng jì guī lǜ shì wú fǎ kàng jù de。 suǒ yǐ bù guǎn wáng mǎng bǎ zhèng zhì qiáng zhì qiáng huà dào hé děng chéng dù， yǐ jiù shì yòu lìng bù xíng， yòu jìn bù zhǐ。 xiǎng dāng rán de gǎi gé cuò shī zhōng jiū dé bù dào guàn chè， bùqiè shí jì de luàn gǎi hái yǐn qǐ shè huì de hùn luàn。
dì huáng sān nián（ gōng yuán 22 nián）， wáng mǎng jiàn sì fāng nóng mín xiāng jì qǐ yì， wáng kuāng， lián dān děng shù zhàn bù lì， zhī tiān xià kuì pàn， shì qióng jì pò， nǎi yì qiǎn fēng sú dà fū sī guó xiàn děng fēn xíng tiān xià， chú jǐng tián、 nú bì、 shān zé、 liù guǎn zhī jìn， jí wèi yǐ lái zhào lìng bù biàn yú mín zhě jiē shōu hái zhī， shì wèi jí xíng 'ér chōng líng bīng qǐ， xīn cháo miè wáng。
zǐ nǚ
xìng míng bèi zhù
zhǎngzǐ wáng yǔ yīn wéi lǚ kuān zhī yù shòu dào qiān lián 'ér bèi wáng mǎng suǒ shā。
èr zǐ wáng huò yīn wéi shā liǎo yī gè nú bì 'ér bèi yù bó qǔ míng shēng de wáng mǎng bī lìng zì shā。
sān zǐ wáng 'ān bìng sǐ。
sì zǐ wáng lín yīn yǔ wáng mǎng de shì qiè sī tōng， móu shā wáng mǎng， bèi bī lìng zì shā。
wǔ zǐ wáng xīng shì qiè huái néng suǒ shēng。
liù zǐ wáng kuāng shì qiè zēng zhì suǒ shēng。
xìng míng bèi zhù
cháng nǚ bù xiáng fēng huáng huáng shì zhù， wéi hàn píng dì huáng hòu， nóng mín qǐ yì jūn gōng pò cháng 'ān hòu zì fén 'ér sǐ。
cì nǚ wáng yè shì qiè zēng zhì suǒ shēng。
sān nǚ wáng jié shì qiè kāi míng suǒ shēng。
【 chēng dì nián hào】
jū shè（ 3） gōng yuán 6 nián héng 8 nián
shǐ jiàn guó（ ５） gōng yuán ９ nián héng１３ nián
tiān fèng（６）１４ nián héng１９ nián
dì huáng（４） ２ ０ nián héng２３ nián
【 bèi fēng jiàn rú shì fǒu dìng de rú shì huáng dì】
bān gù (32 ～ 92 nián ) zì mèng jiān zài《 hàn shū》 zhōng yún： wáng mǎng shǐ qǐ wài qī， zhé jié lì xíng， yǐ yào míng yù， zōng zú chēng xiào， shī yǒu guī rén。 jí qí jū wèi fǔ zhèng， chéng、 āi zhī jì， qín láo guó jiā， zhí dào 'ér xíng， dòng jiàn chēng shù。 qǐ suǒ wèi“ zài jiā bì wén， zài guó bì wén”，“ sè qǔ rén 'ér xíng wéi” zhě xié？ mǎng jì bù rén 'ér yòu nìng xié zhī cái， yòu chéng sì fù lì shì zhī quán， zāo hàn zhōng wēi， guó tǒng sān jué， ér tài hòu shòu kǎo wéi zhī zōng zhù， gù dé sì qí jiān rě， yǐ chéng cuàn dào zhī huò。 tuī shì yán zhī， yì tiān shí， fēi rén lì zhī zhì yǐ。 jí qí qiè wèi nán miàn， chù fēi suǒ jù， diān fù zhī shì xiǎn yú jié、 zhòu， ér mǎng yàn rán zì yǐ huáng、 yú fù chū yě。 nǎi shǐ zì huī， fèn qí wēi zhà， tāo tiān nüè mín， qióng xiōng jí 'è， liú dú zhū xià， luàn yán mán háo， yóu wèi zú chěng qí yù yān。 shì yǐ sì hǎi zhī nèi， áo rán sàng qí lè shēng zhī xīn， zhōng wài fèn yuàn， yuǎn jìn jù fā， chéng chí bù shǒu， zhī tǐ fēn liè， suì lìng tiān xià chéng yì wéi xū， qiū lǒng fā jué， hài biàn shēng mín， gū jí xiǔ gǔ， zì shū chuán suǒ zài luàn chén zéi zǐ wú dào zhī rén， kǎo qí huò bài， wèi yòu rú mǎng zhī shèn zhě yě。 xī qín fán《 shī》、《 shū》 yǐ lì sī yì， mǎng sòng《 liù yì》 yǐ wén jiān yán， tóng guī shū tú， jù yòng miè wáng， jiē kàng lóng jué qì， fēi mìng zhī yùn， zǐ sè wā shēng， yú fēn rùn wèi， shèng wáng zhī qū chú yún 'ěr！
xià yán (1482-1548)《 shēn yì tiān dì fēn jì shū》 yòu yún：“ yòng《 zhōu lǐ》 wù tiān xià zhě， wáng mǎng、 liú xīn、 sū chuò、 wáng 'ān shí yě。”
huò tāo (1487-1540)《 yǔ xià gōng jǐn shū》 yòu yún：“ wáng mǎng zhī xué， yī chuán 'ér dé yǔ wén tài， zài chuán 'ér dé wáng 'ān shí。 rán 'ér 'ān shí wéi néng xíng quán fǔ yī fǎ 'ér yǐ yǐ。 gài quán fǔ zhī zhèng， jí sāng hóng yáng jūn shū zhī zhèng yě。 ān shí xíng yān， suì zhì yuán fēng xī níng fén fén rú yě， yóu bù rú yǔ wén tài yān。 yǔ wén tài wéi dà měng zǎi， jìn xíng《 zhōu guān》 zhī fǎ， qí sì suì wéi zhōu tiān wáng， rán yóu bù rú wáng mǎng。 fǎ xíng《 zhōu guān》， shēn wéi zǎi héng， suì shàng jiān shùn yǔ 'ér zhái dì wèi。 gù yuē： gǎn yòng《 zhōu lǐ》 wáng mǎng qí shàng yě， yǔ wén tài qí cì yě， wáng 'ān shí qí xià yě。”
yáng shèn（ 1488-1559） shuō：“ yǐ xiāng yuàn qiè xiàngwèi hú guǎng yě， yǐ xiāng yuàn qiè tiān wèi wáng mǎng yě。”