| zì： | cháng yuán | ||
| jíguàn： | jīng zhào | ||
yuèdòulǐ mìzài诗海dezuòpǐn!!! | |||
lǐ mì（ mì， gōng yuán 722-789）， zì cháng yuán。 wèi bā zhù guó lǐ bì hòu dài， xǐ jū jīng zhào。 chū shēn yú guān sī huàn zhī jiā， shū xiāng mén dì， qī suì néng wén， bèi chēng wéi qí tóng。 tā shēng huó yú táng xuán zōng、 sù zōng、 dài zōng、 dé zōng sì cháo， wéi píng dìng 'ān shǐ zhī luàn、 tǎo fá lǐ huái guāng、 lǐ xī liè pàn luàn， yǐ jí lián hé huí gē、 yún nán、 tiān dì zhú děng guó kàng jī tǔbō rù qīn， zài jūn shì、 zhèng zhì、 wài jiāo zhū fāng miàn zuò chū liǎo zhuó yuè gòng xiàn； zài zhì lǐ guó jiā shàng yě pō duō jiàn shù。
yī、 dì dào de dào shì běn sè
lǐ mì zhī suǒ yǐ néng gòu zài shǐ shū shàng liú xià guāng cǎi de yī bǐ， zhù yào shì yóu yú tā zài zhèng zhì shàng de jiàn shù。 dàn lǐ mì yǔ dào jiào de lián xì zé gèng zǎo， ér qiě tā wǎng wǎng shì yǐ dào shì de shēn fèn cānyù zhèng zhì huó dòng de， yīn cǐ， wǒ men xiān tán tā duì dào jiào de xìn yǎng。
jù《 yè hóu wàizhuàn》 jìzǎi， zài lǐ mì hái wèi chū shēng shí， jiù xiǎn shì chū liǎo zhǒng zhǒng líng yì。 shǒu xiān shì yī wèi yì sēng yù yán zhōu shì ( jí lǐ mì zhī mǔ ) de dì sān zǐ ( jí lǐ mì ) dāng wéi dì wáng shī。 hòu lái， “ zhōu shì jì shēn mì， fán sān zhōu nián， fāng wù 'ér shēng， mì shēng 'ér fā zhì yú méi。 xiān shì， zhōu měi chǎn bì lěi rì kùn bèi， wéi miǎn mì dú wú yàng， yóu shì xiǎo zì wéi ／ qǐng ”。 zài 'ér tóng shí dài， méi yòu jīng guò rèn hé xiū liàn de lǐ mì jìng rán néng zhàn lì zài píng fēng shàng， huò zài lóng shàng xíng zǒu， yú shì yòu yī wèi dào shì jiàn liǎo jiù duàn yán shuō：“ nián shí wǔ bì bái rì shēng tiān。” bái rì shēng tiān jiù yì wèi zhe lí kāi rén jiān qù dāng shén xiān， dāng shén xiān suī rán shì jiàn hǎo shì qíng， wú nài jì xù liú zài rén jiān de fù mǔ、 qīn rén què wú lùn rú hé yě shěbùdé zhè yàng yī gè yōu xiù de hái zǐ， yú shì rén shén zhī jiān jiù zhǎn kāi liǎo yīcháng zhēng duó zhàn。《 yè hóu wàizhuàn》 jìzǎi：“ fù mǔ bǎo xī， qīn zú lián 'ài， wén zhī， jiē ruò yòu shèn 'è yě。 … dàn kōng zhōng yòu yì xiāng zhī qì， jí yīnyuè zhī shēng， lǐ gōng zhī xuè shǔ bì yíng mà zhī。 zhì qí nián bā yuè shí wǔ rì， shēng gē zài shì， shí yòu cǎi yún guà yú tíng shù。 lǐ gōng zhī qīn 'ài nǎi duō dǎo suàn jī， zhì shù hú， sì qí yì yīn、 qí xiāng zhì， qián lìng rén dēng wū， yǐ jù sháo yáng nóng suàn pō zhī， xiāng、 lè suì sàn。” zài zhè chǎng zhēng duó zhàn zhōng， lǐ jiā zuì zhōng yíng dé liǎo shèng lì， suī rán lǐ mì bái rì shēng tiān de shí rì wǎng hòu tuī chí liǎo yī xiē， dàn rén jiān zé duō liǎo yī wèi zào fú guó、 mín de lǐ xìng zǎixiàng。
hòu lái， lǐ mì zài yóu héng shān、 sōng shān shí，“ yù shén xiān huán zhēn rén、 xiàn mén zǐ、 ān qī shēng xiān shēng jiàng zhī， yǔ chē chuáng jié， liú yún shén guāng， zhào zhuó shān gǔ， jiāng shǔ nǎi qù， réng shòu yǐ cháng shēng、 yǔ huà、 fú 'ěr zhī dào， qiě jiè zhī yuē： ‘ tài shàng yòu mìng， yǐ guó zuò zhōng shuāi， cháo tíng duō nán， yí yǐ wén wǔ zhī dào， zuǒ yòu rén zhù， gōng jí shēng líng， rán hòu kě dēng zhēn tuō xǐ 'ěr。 ’” (《 yè hóu wàizhuàn》 ) zhè duàn jìzǎi míng xiǎn dài yòu shén huà sè cǎi， dàn yě shuō míng liǎo lǐ mì zǎo nián yòu guò jìn shān xiū dào de jīng lì。 cóng cǐ yǐ hòu， lǐ mì jiù cháng qī jué lì shí qì， xiū huáng lǎo gǔ shén zhī yào。
lǐ mì de fù mǔ yú tiān bǎo shí 'èr nián (753) qián hòu qù shì， cǐ hòu yī duàn shí jiān， lǐ mì de zhù yào xīng qù jiù zài yú xué dào，《 yè hóu wàizhuàn》 shuō：“ mì zì dīng jiā jiān， wú fù míng huàn zhī jì， fú qì xiū dào， zhōu yóu míng shān， yì nán yuè zhāng xiān shēng shòu zhuàn， dé zōng zhuī shì zhāng wéi xuán hé xiān shēng。” gēn jù zhè yī jìzǎi， lǐ mì suī rán hěn zǎo jiù zài xué dào， dàn zhèng shì chéng wéi dào shì de shì， hái shì fā shēng zài tā shēng huó yú héng shān qī jiān o， yīn cǐ wǒ men shuō， lǐ mì shì yī wèi héng shān dào shì。
héng shān xué dào qī jiān， lǐ mì hái shì chī liǎo bù shǎo de kǔ， tā“ shān jū lěi nián， yè wéi kòu suǒ hài， tóu zhī shēn gǔ zhōng。 jí míng， nǎi pān yuán tā jìng 'ér chū， wéi gǎo yè suǒ jiè， lüè wú suǒ sǔn” (《 yè hóu wàizhuàn》 )。 rú guǒ bù shì shān gǔ zhōng de kū yè hòu， lǐ mì chā yī diǎn 'ér bèi shuāi sǐ。 duō nián xué dào， zài jiā shàng tiān zī cōng yíng， lǐ mì zài dào shù shàng hěn yòu chéng jiù， jù shuō tā néng gòu duō nián bù chī fàn ( jué lì )， shēn qīng rú yàn， ér qiě néng gòu ràng shǒu zhǐ chū qì， zhè gǔ qì kě yǐ chuī miè zhú huǒ。 tā de yī xiē dú tè yǐn jū fāng shì yě wéi hòu rén suǒ xiào fǎng：“ mì měi fǎng yǐn xuǎn yì， cǎi guài mù pán zhī， chí yǐ yǐn jū， hào yuē yǎng hé， rén zhì jīn xiào 'ér wéi zhī， nǎi zuò《 yǎng hé piān》， yǐ xiàn sù zōng。” (《 yè hóu wàizhuàn》 )“ ( lǐ mì ) yǐn héng shān，…… cháng qǔ sōng miù zhī yǐ yǐn bèi， míng yuē“ yǎng hé”， hòu dé rú lóng xíng zhě， yīn yǐ xiàn dì， sì fāng zhēng xiào zhī。”
(《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 ) zhè liǎng tiáo jìzǎi dà tóng xiǎo yì， dōushuō míng liǎo lǐ mì de yǎng shēng fāng fǎ zài dāng shí chǎn shēng liǎo jí dà de yǐng xiǎng。 lìng wài， tā chuàng zhì de jì shén fāng shì， yě wéi shí rén suǒ jiē shòu：“ mì yòu zuò zhōng hé jiǔ， jì gòu máng shén， yǐ qí nián gǔ， zhì jīn xíng zhī。” (《 yè hóu wàizhuàn》 )
guān yú lǐ mì qù shì zhī hòu de qíng kuàng，《 yè hóu wàizhuàn》 shuō：“ shì suì sān yuè hōng， zèng tài zǐ tài fù。 shì yuè zhōng shǐ lín yuǎn yú lán guān nì lǚ yù mì， dān qí cháng fú， yán zàn wǎng héng shān， huà sì cháo zhī zhòng yù， cǎn rán jiǔ zhī 'ér bié。 yuǎn dào cháng 'ān， fāng wén qí hōng。” zhè duàn jìzǎi shuō míng liǎo liǎng gè wèn tí， yī shì dāng shí rén xiāng xìn tā sǐ hòu chéng xiān liǎo， zhè jìn yī bù shuō míng liǎo tā zài rén men xīn mù zhōng de zōng jiào dì wèi shì hěn gāo de。 èr shì tā zuì zhōng xuǎn zé liǎo héng shān zuò wéi zì jǐ de guī sù， huò zhě shuō shì dāng shí rén rèn wéi tā yǔ héng shān de yuán fēn zuì shēn， gù yòu cǐ shuō。 zài héng shān shòu zhuàn， zuì hòu yòu xiān guī héng shān， zhè shuō míng liǎo lǐ mì yī shēng de zhèng zhì shì yè zài cháo tíng， ér zōng jiào shì yè zài héng shān。
èr、 zhuó yuè de zhì guó cái néng
lǐ mì shì yī wèi jié chū de zhèng zhì jiā， xià miàn， wǒ men cóng zhé xué sī xiǎng、 zhèng zhì、 jūn shì、 jīng jì děng fāng miàn fēn bié yú yǐ jiǎn dān jiè shào。
1、 zhé xué sī xiǎng
zài zhé xué fāng miàn， lǐ mì fǎn duì mìng dìng lùn。
《 zī zhì tōng jiàn》 juàn 'èr bǎi 'èr shí liù jìzǎi， zài jiàn zhōng yuán nián (780)， jiù yòu shù shì sāng dào mào shàng shū dé zōng， shuō“ bì xià bù chū shù nián， zàn yòu lí gōng zhī 'è。 chén wàng fèng tiān yòu tiān zǐ qì， yí gāo dà qí chéng yǐ bèi fēi cháng”。 dào liǎo jiàn zhōng sì nián (783)， dé zōng zhēn de yīn bīng biàn 'ér táo wǎng fèng tiān。 shì hòu， dé zōng tán qǐ cǐ shì shí， rèn wéi zhè shì mìng zhōng zhù dìng， fēi rén lì kě yǐ gǎi biàn。 jiē zhe， lǐ mì yǔ dé zōng yòu yī gè jīng cǎi de duì huà： ( lǐ mì ) duì yuē：“ fū mìng zhě， yǐ rán zhī yán。 zhù xiāng zào mìng， bù dāng yán mìng。 yán mìng， zé bù fù shǎng shàn fá 'è yǐ。 jié ( wù， yìng zuò zhòu ) yuē：‘ wǒ shēng bù yòu mìng bái tiān ?’ wǔ wáng shù zhòu yuē：‘ wèi
yǐ yòu tiān mìng。’ jūn 'ér yán mìng， zé jié、 zhòu yǐ。” dì yuē：“ zhèn qǐng bù fù yán。” (《 xīn táng
shū， lǐ mì chuán》 ) tōng guò zhè duàn duì huà， kě jiàn lǐ mì shì yī wèi tóu nǎo shí fēn qīng xǐng de zhèng zhì jiā， tè bié shì zài tiān mìng sī xiǎng nóng hòu de gǔ dài， lǐ mì de zhè yī kàn fǎ gèng wéi nán dé。 tā zhòng rén shì、 qīng tiān mìng de sī xiǎng shì zhǐ dǎo tā zhèng zhì shì yè chéng gōng de jī běn bǎo zhèng。
2、 zhèng zhì cái néng
zài tā jǐ suì dà de shí hòu， jiù céng dāng miàn pī píng míng xiāng zhāng jiǔ líng bù gāi xǐ huān“ ruǎn měi zhě”， ràng zhāng jiǔ líng pèi fú dé lián hū tā wéi“ xiǎo yǒu” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 )。 tā de zhèng zhì cái néng zhù yào biǎo xiàn zài yǐ xià jǐ gè fāng miàn。
（ 1） shàn yú xié diào tǒng zhì jí tuán nèi bù de guān xì
zhè yī diǎn shí fēn zhòng yào， tǒng zhì jí tuán nèi bù guān xì shì fǒu hé xié， zhí jiē jué dìng liǎo zhè gè jí tuán de chéng bài cún wáng。 sù zōng jí wèi hòu， dǎ suàn rèn yīng wǔ duō cái de jiàn níng wáng lǐ tán wéi tiān xià bīng mǎ yuán shuài， ér lǐ mì lì zhēng， rèn wéi
（ 2） jù yòu kuò dà de zhèng zhì jiā xiōng huái
sù zōng dāng tài zǐ shí， quánxiàng lǐ lín fǔ duō cì xiàn hài tài zǐ， shǐ tài zǐ wèi jīhū bù bǎo。 sù zōng jí wèi hòu， biàn xiǎng fù chóu：“ ( sù zōng ) yuàn zhī， yù jué zhǒng fén gǔ。 mì yǐ tiān zǐ 'ér niàn sù xián， shì tiān xià bù guǎng， shǐ xié。 cóng zhī tú dé shì yán yú zéi。 dì bù yuè， yuē：‘ wǎng shì qīng wàng zhī hū ?’ duì yuē：‘ chén niàn bù zài cǐ。 shàng huáng yòu tiān xià wǔ shí nián， yī dàn shī yì， nán fāng qì hòu 'è， qiě chūn qiū gāo， wén bì xià lù jiù yuàn， jiāng nèi cán bù yì， wàn yī yòu gǎn jí， shì bì xià yǐ tiān xià zhī guǎng bù néng 'ān qīn yě。’ dì gǎn wù， bào mì jǐng yǐ qì yuē：‘ zhèn bù jí cǐ。’” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 ) lǐ mì xiǎng jìn bàn fǎ， jiù shì xī wàng sù zōng néng gòu yǐ yī wèi xīn xiōng kāi kuò de huáng dì xíng xiàng chū xiàn zài chén mín miàn qián。 tā duì bié rén zhè yàng yào qiú， duì zì jǐ yě shì rú cǐ。 zhēn yuán sān nián (787)， dāng lǐ mì bèi rèn mìng wéi zǎi xiāng shí， tā duì huáng shàng biǎo tài shuō：“ chén sù fèng dào， bù yǔ rén wéi chóu。…… chén wú kě bào yě。” (《 zī zhì tōng jiàn》 juàn 'èr bǎi sān shí 'èr 'èr ) zhè chōng fēn biǎo xiàn chū yī wèi zōng jiào jiā、 zhèng zhì jiā de qì dù。
（ 3） fǎn tuǒ xié， fǎn gē dì， zuò fēng guǒ gǎn
jiàn zhōng sì nián， jīng yuán jié dù shǐ yáo lìng yán fǎn， jǐn jiē zhe， shēn wéi tài wèi、 shuò fāng jié dù shǐ de lǐ huái guāng yì fǎn， zài jiā shàngdàng shí chū xiàn liǎo yán zhòng de hàn zāi hé huáng zāi， dé zōng kě yǐ shuō shì nèi wài jiāo kùn， yú shì jiù yòu dà chén tí chū yǔ lǐ huái guāng tuǒ xié。 zhè shí，“ lǐ mì pò yī tóng yè fù shǐ yǐ jìn， yuē：‘ bì xià yǔ huái guāng， jūn chén zhī fēn bù kě fù hé， rú cǐ yè yǐ。’ yóu shì bù shè” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 )。 lǐ mì yòng dài yòu wén xué làng màn sè cǎi de fāng fǎ shí fēn qīng chǔ dì fēn xī liǎo lǐ huái guāng yǔ cháo tíng de guān xì， shuō fú liǎo huáng shàng， lǐ huái guāng pàn luàn zuì zhōng bèi píng xī。
duì guó nèi de hàn jiāng tài dù rú cǐ， duì guó wài qiáng dí de tài dù yě rú cǐ。 zhū cǐ pàn luàn shí， dé zōng céng xiàng tǔbō rén qiú yuán， bìng dāyìng shì chéng hòu bǎ 'ān xī、 běi tíng liǎng kuài dì fāng gē ràng gěi tǔbō。 hòu lái， hái shì yǐ kào táng jūn de lì liàng jī bài liǎo pàn jūn， ér tǔbō bù jǐn bù jī jí jìn bīng， shèn zhì lián zhuī jī kuì tuì pàn jūn shí yě bù mài lì， ér qiě hái chèn jī bǎ wǔ gōng dì qū qiǎng jié yī kōng。 píng pàn hòu， tǔbō pài shǐ zhě lái yào tǔ dì， dé zōng yě yǐ jīng tóng yì， ér lǐ mì jiān jué fǎn duì， shuō：“ ān xī、 běi tíng， kòng zhì xī yù wǔ shí qī guó jí shí xìng tù jué， jiē hàn bīng chù， yǐ fēn tǔbō shì， shǐ bù dé bìng bīng dōng qīn。 jīn yǔ qí dì， zé guān zhōng wēi yǐ。 qiě tǔbō xiàng chí liǎng duān bù zhàn， yòu lüè wǒ wǔ gōng， nǎi zéi yě， nài hé yǔ zhī ?” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 ) lǐ mì de yì jiàn hé qíng hé lǐ， cháo tíng zuì zhōng jù jué gē ràng tǔ dì。
tōng guò zhè liǎng jiàn shì qíng， wǒ men kàn dào liǎo lǐ mì guǒ gǎn jiān qiáng de yī miàn， tā bù jǐn hàn wèi liǎo cháo tíng de zūn yán， ér qiě hái hàn wèi liǎo mín zú de zūn yán， wéi hù liǎo guó jiā de lì yì。
（ 4） jù yòu chuán tǒng shì dà fū de sǐ jié jīng shén
yǐ shàng suǒ jǔ shì lì， dū hái méi yòu zhí jiē shè jí dào lǐ mì de gè rén lì yì， nà me zài guān xì dào zì shēn 'ān wēi shí， lǐ mì yòu shì rú hé biǎo xiàn ní ? dé zōng lì lǐ sòng ( jí shùn zōng ) wéi tài zǐ， tài zǐ fēi de mǔ qīn shì gào guó gōng zhù， gào guó gōng zhù fàn gǔ mèi zuì bèi yōu jìn， cǐ shì zì rán qiān lián dào liǎo tài zǐ， yú shì dé zōng biàn yòu yì fèi chú duì gǔ mèi shì háo bù zhī qíng de tài zǐ。 duì cǐ， lǐ mì fǎn duì de tài dù xiāng dāng jiān jué， yǐ zhì yú dé zōng shuō：“ qīng wéi zhèn yì， bù gù jiā zú xié ?” jìng ná miè zú lái wēi xié lǐ mì， ér lǐ mì zhí yì gèng jiān：“ shì shuāi lǎo， wèi zǎixiàng， yǐ jiàn 'ér zhū， fēn yě。……”《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 jiē zhe jìzǎi shuō： lǐ mì“ zhí zhēng shù shí， yì yì jiān， dì wù， tài zǐ nǎi dé 'ān”。 zài dà shì dà fēi miàn qián， lǐ mì háo bù tuǒ xié， bù gù quán jiā xìng mìng， jìng rán yǔ huáng shàng zhēng zhí dá shù shí cì zhī duō， zhè zhǒng wēi wǔ bù qū de jīng shén shí wéi nán dé。
chú shàng shù wài， lǐ mì de zhèng jì hái hěn duō， rú tiáozhěng guān fèng、 cái jiǎn rǒng yuán、 rú hé 'ān zhì gōng chén děng děng， dōunéng kuāng zhèng shí bì， shōu dào liǎo liáng hǎo de xiào guǒ。
3、 jūn shì cái néng
zài 'ān shǐ zhī luàn、 sù zōng líng wǔ jí wèi zhī shí， lǐ mì jiù duì guó jiā mìng yùn zuò chū liǎo zhèng què de yù cè： dì yī， pàn jūn chāng jué bù héng chǎng duō jiǔ， qí yuán yīn yòu 'èr， yī shì cānyù pàn luàn de duō shì yì zú rén， ér huá rén liáo liáo， zhè shuō míng 'ān shǐ pàn luàn méi yòu dé dào zhōng yuán rén de zhī chí； èr shì pàn jūn bǎ lüè duó dào de cái wù quán bù sòng huí zì jǐ de piān jū yī yú de lǎo cháo fàn yáng， kě jiàn pàn jūn gēn běn méi yòu yī tǒng tiān xià de xióng xīn。 dì 'èr， lǐ mì wéi sù zōng zhì dìng liǎo píng pàn de fāng lüè：“ jīn zhào lǐ guāng bì shǒu tài yuán， chū jǐng xíng， guō zǐ yí qǔ féng yì， rù hé dōng， zé shǐ sī míng、 zhāng zhōng zhì bù gǎn lí fàn yáng、 cháng shān， ān shǒu zhōng、 tián qián zhēn bù gǎn lí cháng 'ān， shì yǐ sān dì jìn qí sì jiāng yě。 suí lù shān zhě， dú 'ā shǐ nà chéng qìng 'ěr。 shǐ zǐ yí wú qǔ huá， lìng zéi dé tōng guān zhōng， zé běi shǒu fàn yáng， xī jiù cháng 'ān， bènmìng shù qiān lǐ， qí jīng zú jìn qí， bù yù nián 'ér bì。 wǒ cháng yǐ yì dài láo， lái bì qí fēng， qù jiǎn qí pí， yǐ suǒ zhēng zhī bīng huì fú fēng， yǔ tài yuán、 shuò fāng jūn hù jī zhī。 xú mìng jiàn níng wáng wéi fàn yáng jié dù dà shǐ， běi bìng sài yǔ guāng bì xiāng jǐ jiǎo， yǐ qǔ fàn yáng。 zéi shī cháo kū， dāng sǐ hé nán zhū jiāng shǒu。” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 ) lǐ mì de zhè gè fāng lüè shì fēi cháng zhèng què de， tā fǎn fù gào jiè sù zōng“ wú yù sù”， yào zhe yǎn yú cháng jiǔ， mùdì shì yào bǎ pàn jūn gǎn chū lǎo cháo， yī wǎng dǎ jìn， bù liú hòu huàn。 kāi shǐ， zhè yī jìhuà yě dé dào sù zōng de rèn kě， dàn hòu lái sù zōng jí gōng jìn lì， jiān chí xiān shōu fù cháng 'ān， jiēguǒ bǎ pàn jūn gǎn huí hé běi， cóng 'ér xíng chéng gē jù jú miàn， yí huàn wú qióng。 lǐ mì de zhè duàn tán huà kě yǐ hé zhū gé liàng de“ lóng zhōng duì” xiāng pì měi， kě xī de shì， yóu yú zhǒng zhǒng yuán yīn， liǎng wèi móu lüè jiādōu méi yòu néng gòu shí xiàn zì jǐ de lǐ xiǎng。
lǐ mì hái xiě liǎo yī piān《 yì fù fǔ bīng zhì》， xī wàng néng gòu huī fù yuán yòu de fǔ bīng zhì， yǐ biàn cóng gēn běn shàng 'è zhǐ jūn fá gē jù。 dàn zhè yī jiàn yì méi yòu dé dào yīngyǒu de zhòng shì， yǐ zhì yú shù shí nián hòu， dù mù zài《 yuán shí liù wèi》 zhōng yòu yī cì tí chū zhè yī wèn tí。
4、 jīng jì cái néng
zài jīng jì fāng miàn， suī rán lǐ mì méi yòu zhí jiē jīng guǎn guōguó jiā cái wù， dàn yě xiǎn shì liǎo yī dìng de cái néng。
zài gǔ dài， cáo yùn shì guó jiā dà shì， yě shì nán shì。 zài rèn shǎn guó guān chá shǐ qī jiān， lǐ mì wā shān kāi lù， yǐ biàn xiǎng cáo。 yóu yú cǐ shì jí dà dì gǎi shàn liǎo jīng shī de liáng shí gōng yìng， lǐ mì bèi shēng qiān wéi jiǎn xiào lǐ bù shàng shū。 rèn xiāng hòu， dà lì gǎi gé yī xiē jīng jì guǎn lǐ fāng miàn de bì duān，《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 jìzǎi：“ shí fāng zhèn sī xiàn yú dì， suì fán wǔ shí wàn mín， qí hòu shāo sǔn zhì sān shí wàn， dì yǐ yòng dù fá wèn mì， mì qǐng tiān xià gōng qián suì bǎi wàn gěi gōng zhōng， quàn bù shòu sī xiàn。 fán zhào zhǐ xū suǒ， jí dài liǎng shuì， zé fāng zhèn kě yǐ xíng fǎ， tiān xià shū yǐ。” zhè xiē gǎi gé cuò shī， jì zēng jiā liǎo guó jiā de shōu rù， yě jiǎn qīng liǎo bǎi xìng de fù dān。
zǒng zhī， lǐ mì zài zhèng zhì shàng shì chéng gōng de， dāng shí rén liǔ pī jiù shuō：“ liǎng jīng fù， mì móu jū duō， qí gōng nǎi dà yú lǔ lián、 fànlǐ。” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 ) bǎ lǐ mì tóng lì dài wén rén xīn mù zhōng de 'ǒu xiàng lǔ lián、 fànlǐ xiāng tí bìng lùn， zhè yī píng jià kě yǐ shuō shì xiāng dāng gāo de。
sān、 jī zhì de chǔshì tài dù
wǒ men shuō lǐ mì de chǔshì tài dù shí fēn jī zhì， chōng fēn dì biǎo xiàn liǎo yī wèi zhèng zhì jiā、 zōng jiào jiā de gāo chāo zhì huì， zhè zhù yào tǐ xiàn zài sān gè fāng miàn。
1、 sì cì guī yǐn， wǔ cì lí jīng
dì yī， gāi shì zé shì， gāi yǐn zé yǐn， shí jiàn liǎo dào jiā de“ wú wǒ” jīng shén hé rú jiā de“ wú kě wú bù kě” tài dù。
bù gù zhí jǐ jiàn， shì yìng kè guān xíng shì yǐ zuò dào chū chù zì yóu， zhè shì dào jiā hé rú jiā suǒ gòng tóng tí chàng de， ér lǐ mì jiù zuò dào liǎo zhè yī diǎn。 wǒ men zōng hé xīn、 jiù《 táng shū》 jí《 zī zhì tōng jiàn》， zhī dào lǐ mì zhì shǎo yòu sì cì yīn gè zhǒng yuán yīn lí kāi quán lì de zhōng xīn héng héng cháo tíng：
dì yī cì fā shēng zài xuán zōng tiān bǎo nián jiān， dāng shí yǐn jū sōng shān de lǐ mì shàng shū xuán zōng， yì lùn shí zhèng， shòu dào xuán zōng de zhòng shì，“ lìng dài zhào hàn lín， réng dōng gōng gòngfèng”。 rán 'ér què zāo dào yáng guó zhōng de jí hèn， shuō lǐ mì céng xiě《 gǎn yù shī》 fěng cì cháo zhèng， jiēguǒ lǐ mì bèi sòng wǎng qí chūn jùn ( jīn hú běi shěng qí chūn xiàn ) ān zhì， ér lǐ mì gān cuì tuō lí liǎo guān fǔ，“ nǎi qián dùn míng shān， yǐ xí yǐn zì shì” (《 jiù táng shū · lǐ mì chuán》 )。
dì 'èr cì dà yuē fā shēng yú sù zōng zhì dé mò、 qián yuán chū。 zì cóng sù zōng líng wǔ jí wèi shí qǐ， lǐ mì jiù yī zhí zài sù zōng shēn biān， wéi píng pàn chū móu huá cè，《 jiù táng shū · lǐ mì chuán》 shuō tā dāng shí suī rán méi yòu shēn dān yào zhí， què“ quán yú zǎixiàng”。 zhèng shì zhè zhǒng yǔ huáng shàng jí wéi qīn mì de guān xì， zhāo lái liǎo quán chén cuī yuán、 lǐ fǔ guó de cāi jì。 shōu fù jīng shī hòu， wèile duǒ bì suí shí dōukě néng fā shēng de zāi huò， yě yóu yú píng pàn dà jú yǐ dìng， lǐ mì biàn zhù dòng yào qiú lí kāi quán lì de zhōng xīn， jìn héng shān xiū dào，“ yòu zhào gěi sān pǐn lù， cì yǐn shì fú， wéi zhì shì lú” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 )。
dì sān cì fā shēng zài dài zōng dà lì nián jiān。 dài zōng gāng yī jí wèi， jiù mǎ shàng bǎ lǐ mì cóng héng shān zhào jìn jīng shī， rèn mìng tā wéi hàn lín xué shì， bìng miǎnqiǎng tā chī ròu， hái wèitā qǔ shuò fāng gù liú hòu lǐ de shēng nǚ wéi qī。 dāng shí de quánxiàng yuán zài rèn wéi lǐ mì bù kěn yǐ fù zì jǐ， liú zài cháo tíng duì zì jǐ shì yī gè qián zài de wēi xié， cǐ shí gāng hǎo jiāng xī guān chá shǐ wèi shǎo yóu qǐng cháo tíng wèitā pài qù yī xiē liáo zuǒ， yú shì yuán zài jiù shèng chēng lǐ mì yòu cái， kě dān rèn cǐ rèn， yú shì jiù zài zhòng yòng rén cái de míng yì xià bǎ lǐ mì gǎn chū liǎo cháo tíng。 shùn biàn yào tí dào de shì， yuán zài shì yī wèi kào yìng shì lǎo、 zhuāng、 liè、 wén qǐ jiā de wén rén， què róng bù dé tóng dào。 dì sì cì zé dà yuē fā shēng yú dài zōng dà lì mò、 jiàn zhōng chū。 dà lì shí 'èr nián (777)， yuán zài bèi zhū， lǐ mì yòu bèi zhào huí， què zài yī cì shòu dào cháng ɡǔn de pái chì， xiān ràng lǐ mì dào lǐ lǎng xiá ( zài jīn hú nán shěng lǐ xiàn ) dāng tuán liàn shǐ， bù jiǔ， yòu diào rèn háng zhōu cì shǐ。
shí jì shàng， lǐ mì hái yòu dì wǔ cì lí jīng de jīng lì。 jiàn zhōng sì nián (783)， jīng yuán bīng biàn， dé zōng táo wǎng fèng tiān， shēn chù wēinàn de dé zōng yòu bǎ lǐ mì zhào dào shēn biān。 zhè yī cì， lǐ mì zài cháo tíng yě jǐn dāi liǎo liǎng nián， zhì zhēn yuán yuán nián (785)， yòu bèi rèn mìng wéi shǎn guó guān chá shǐ。 guān chá shǐ de dì wèi bǐ jiào gāo， suǒ yǐ bù néng bèi shì wéi shòu dào pái jǐ。 dào liǎo zhēn yuán sān nián (787)， lǐ mì cái huí dào cháo tíng， dāng shàng liǎo zǎixiàng ( tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì )， fēng yè hóu。 zhēn yuán wǔ nián (789)， yī dài qí cái lǐ mì qù shì。
sì cì bèi pái jǐ chū cháo tíng， yòu sì cì huí dào cháo tíng， qiě yī cì bǐ yī cì gèng shòu zhòng shì， zhè zài zhōng guó lì shǐ shàng shì bù duō jiàn de。 lǚ jué lǚ qǐ de yuán yīn， zhù yào dé lì yú tā qiàdàng de chǔshì fāng fǎ hé huò dá de xīn tài。 měi cì bèi gǎn chū cháo tíng， suī rán wǒ men bù gǎn duàn dìng tā jiù méi yòu yuàn xīn， dàn wǒ men díquè méi yòu tīng dào tā de yuàn yán， zhè shì tā méi yòu shòu dào jìn yī bù pò hài、 néng gòu dōng shān zài qǐ de gēn běn bǎo zhèng。 lǐ mì xiān hòu wǔ cì rù jīng wéi guān， chú qián liǎng cì wéi zhù dòng rén jīng wài ( dì 'èr cì sù zōng céng zhào lǐ mì， lǐ wèi jiē dào zhào shū jí qǐ shēn fù xíng zài )， hòu sān cì dōushì bèi zhào， zhè shuō míng lǐ yǐ jīng dá dào liǎo shùn yìng wài wù、 wú wǒ wú jǐ de jìng jiè。 lǐ mì hái zuò dào liǎo rú jiā suǒ tí chàng de“ yòng zhī zé xíng， shè zhī zé cáng”，“ xíng” zé jiàn gōng lì yè，“ cáng” zé xiū xīn yǎng xìng， chū chù dū guò dé shí fēn chōng shí， xīn qíng dōuhěn píng jìng。 rú guǒ tā zhěng tiān dōuzài yuàn tiān yóu rén、 mǎn fù yōu chóu， wéi zì jǐ de bù píng zāo yù fèn fèn bù píng， tā de shēn tǐ dà gài yě wú fǎ jiān chí dào wèi jí rén chén de nà yī tiān。 lǐ mì duì dài gè rén jìn tuì róng rǔ de píng jìng xīn tài， duì jīn rén yě shì yòu qǐ fā yì yì de。
2、 yǐ bù yī、 dào shì de shēn fèn bì huò quán shēn
suí shí suí dì láo jì bìng xiǎn shì zì jǐ de bù yī、 dào shì de shēn fèn， yǐ cǐ lái bì hài quán shēn。
lǐ mì suǒ chù de shí dài， shì yī gè duō shì de zhàn luàn shí dài； tā suǒ chù de cháo tíng， shì yī gè máo dùn jí wéi jiān ruì de cháo tíng。 rú hé zài zhè gè yì cháng fù zá de huán jìng zhōng bǎo quán zì jǐ， shì dāng shí měi yī gè rén， tè bié shì dāng quán zhě dōuyào yù dào de wèn tí。 qián wén tí dào de céng pái jǐ guò lǐ mì de yáng guó zhōng、 lǐ fǔ guó； yuán zài dū céng quán qīng yī shí， hòu yòu dōuzài zhèng zhì dǒu zhēng zhōng bèi shā。
lǐ mì yòng lái bǎo quán zì jǐ de fāng fǎ， shǒu xiān shì zài wèiguó chū lì de tóng shí， yòu jié lì yǔ quán lì zhōng xīn bǎo chí zhe yī dìng de jù lí。《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 jìzǎi：“ sù zōng jí wèi líng wǔ， wù sè qiú fǎng， huì mì yì zì zhì。 yǐ yè jiàn， chén tiān xià suǒ yǐ chéng bài shì， dì yuè， yù shòu yǐ guān， gù cí， yuàn yǐ kè cóng。 rén yì guó shì， chū péi yú niǎn， zhòng zhǐ yuē：‘ zhù huáng zhě shèng rén， zhù bái zhě shān rén。”’ lǐ mì jiān jué yào yǐ bái yī rén de shēn fèn wèiguó xiào lì de mùdì， wú fēi shì wèile xiàng huáng dì shēn biān de dāng quán zhě biǎo míng zì jǐ méi yòu zhèng zhì yě xīn， yǐ bì miǎn juàn jìn zhēng quán duó lì de dǒu zhēng zhī zhōng。
zài jìn rù quán lì zhōng xīn zhī hòu， lǐ mì zé shí kè yǐ shì wài shén xiān zì jū， shèn zhì bù xī yǐ huāng dàn de xíng shì xuān shì yú zhòng。《 táng guó shǐ bǔ》 juàn shàng jìzǎi：“ lǐ xiāng mì yǐ xū dàn zì rèn。 cháng duì kè yuē：‘ lìng jiā rén sù sǎ sǎo， jīn yè hóng yá xiān shēng lái sù。’ yòu rén yí měi jiǔ yī zhí， huì yòu kè zhì， nǎi yuē：‘ má gū sòng jiǔ lái， yǔ jūn tóng qīng。’ qīng zhī wèi bì， hūn zhě yún：‘ mǒu shì láng qǔ kē zǐ。’ mì mìng dǎo hái zhī， lüè wú zuò sè。” yòu rú cǐ zhèng zhì cái néng de lǐ mì jìng rán huāng dàn dào liǎo zhè zhǒng dì bù， tè bié shì dāng huǎng yán jiē chuān hòu， lǐ mì jìng rán néng gòu tài rán chǔzhī， háo wú kuì sè， lìng rén bù kě sī yì。 yě zhèng shì yīn wéi zhè xiē yuán yīn， duì lǐ mì de wéixiàng，“ shí lùn bù yǐ wéi qiè” ( yǐn rì táng shū · lǐ mì chuán》 )，“ mì yòu móu lüè 'ér hǎo tán shén xiān guǐ dàn， gù wéi shì suǒ qīng。” (《 zī zhì tōng jiàn》 juàn 'èr bǎi sān shí sān )“ yòu móu lüè” yǔ“ hǎo tán shén xiān guǐ dàn” běn shēn jiù shì yī duì máo dùn， yīn wéi zhēn zhèng míng zhì de rén shì bù huì xiàn yú guǐ dàn zhī tán de。 nà me wǒ men shì fǒu kě yǐ huàn yī gè jiǎo dù kàn wèn tí，“ hǎo tán shén xiān guǐ dàn” zhèng shì lǐ mì“ yòu móu lüè” de yī gè biǎo xiàn， ōu yáng xiū、 sòng qí děng rén jiù kàn dào liǎo zhè yī diǎn：“ dé zōng wǎn hǎo shén guǐ shì， nǎi huò yòng， gài yǐ guài zì zhì 'ér wéi zhī zhù yě。” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 zàn yǔ ) shuō lǐ mì shì jiǎ jiè shén guài yǐ zì zhù， zhè dāng rán yòu dào lǐ， gǔ dài yòu shù bù qīng de zhèng zhì jiā yǐ shén guǐ shè jiào， ér zhè zhǐ shì yuán yīn zhī yī。 hái yòu yī gè yuán yīn jiù shì lǐ mì chù chù biǎo xiàn chū shén xiān jiā de běn sè， ràng tóng liáo men qīng chǔ， zì jǐ de gēn běn xīng qù bù zài yú rén jiān， ér zài yú xiān jiè， zhè yàng héng lái， yǔ shì sú rén jiù huì shǎo jǐ fēn mó cā， zì jǐ yě jiù duō jǐ fēn 'ān quán。 wǒ men zhè yàng jiǎng bìng fēi quán shì cāi cè，《 yè hóu wàizhuàn》 jìzǎi：“ ( lǐ mì ) yuē：‘ ruò chén zhī suǒ yuàn， zé tè yǔ tā rén yì。’ sù zōng yuē：‘ hé yě ?’ mì yuē：‘ chén jué lì wú jiā， lù wèi yǔ máo tǔ jiē fēi suǒ yù。 wéi bì xià wéi wò yùn chóu， shōu jīng shī hòu， dàn zhěn tiān zǐ xī shuì yī jué， shǐ yòu sī zòu kè xīng fàn dì zuò， yī dòng tiān wén zú yǐ。” lǐ mì fǎn fù qiáng diào zì jǐ shì“ jué lì wú jiā” de shì wài rén， bù zhēng míng duó lì， huò zhě shuō shì sú míng lì duì zì jǐ wú yòng， zhè yàng jiǎng wú fēi shì yào bāo kuò huáng dì zài nèi de míng lì zhī rén bù yào bǎ zì jǐ kàn zuò yī gè jìng zhēng duì shǒu。 yǐ shì wài rén de shēn fèn cānyù shì nèi de zhèng zhì huó dòng， shì lǐ mì quán shēn de cè lüè。 shì shí shàng yě shì rú cǐ， sù zōng tīng liǎo zhè fān huà yǐ hòu， duì tā gèng jiā fàng xīn， bìng qiě bù jiǔ jiù mǎn zú liǎo lǐ mì zhěn tiān zǐ xī shuì yī jué de yuàn wàng。《 zī zhì tōng jiàn》 juàn 'èr bǎi yī shí jiǔ hái jìzǎi， lǐ mì zǎo jiù yǔ sù zōng yòu yuē：“ sì píng jīng shī， zé qù hái shān。” shōu fù jīng shī zhī hòu， lǐ mì bù gù sù zōng de zhēn chéng wǎn liú， jiān jué dào nán yuè dāng dào shì qù chǎng。
3、 yǐ qiān tuì chǔshì
yǐ qiān tuì de tài dù chǔshì， shì dào jiā hé rú jiā suǒ gòng tóng tí chàng de。《 shàng shū · dà yǔ mó》：“ mǎn zhāo sǔn， qiān shòu yì。”《 lǎo zǐ》 liù shí qī zhāng shuō：“ jiāng hǎi suǒ yǐ néng wéi bǎi gǔ wáng zhě， yǐ qí shàn xià zhī。” sì shí sì zhāng yě shuō：“ zhī zú bù rǔ， zhī zhǐ bù dài。” lǐ mì shēn zhī zhè yī diǎn。《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 jìzǎi： dé zōng yào shòu yú tā jí xián diàn、 chóng wén guǎn dà xué shì de tóu xián， ér lǐ mì jiān jué yào qiú qù diào“ dà” zì， zhǐ yào“ xué shì” tóu xián。 hòu lái bèi shòu yú“ dà xué shì” tóu xián de rén yě duō yǐn lǐ mì wéi lì， bù gǎn chēng“ dà”。 zài jīn qián fāng miàn， lǐ mì gèng shì rú cǐ。 dòng luàn shí qī， cháo tíng shǎng cì bǎi guān de wù pǐn“ jiē sān sǔn 'èr”， hòu lái shāo shāo 'ān dìng，“ dì shǐ hái jiù fēng。 yú shì lǐ shèng、 mǎ suì、 hún jiǎn gè shí shí fēng， xī ràng sòng mì， mì bù nà” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 )。 lǐ mì néng gòu zài míng lì miàn qián bǎo chí zhe yī zhǒng qiān ràng tài dù， zhè shì tā chǔshì jīng míng de yòu yī biǎo xiàn。
yòu guān lǐ mì de qiān tuì tài dù， shí rén yě yǐ kàn chū，《 zī zhì tōng jiàn》 juàn 'èr bǎi sān shí 'èr jìzǎi：“ shàng wèi mì yuē：‘ qīng xī zài líng wǔ， yǐ yìng wéi cǐ guān， qīng zì tuì ràng。… kě jiàn， lǐ mì de“ tuì ràng” tài dù gěi dāng shí de jūn chén liú xià liǎo jí shēn de yìn xiàng。
sì、 zǎo huì de wén xué qí cái
lǐ mì jiā shì dài zhòng shì dú shū jiào yù， jù《 yè hóu jiā chuán》 shuō， lǐ mì de fù qīn lǐ chéng xiū jù shū liǎng wàn yú juàn， bìng gào jiè zǐ sūn bù dé ràng zhè xiē tú shū chū mén， rú yòu qiú dú zhě， kě zài bié yuàn yuè dú、 gòngzhuàn。 zhè xiē tú shū zhì shǎo bǎo liú dào liǎo lǐ mì de 'ér zǐ lǐ fán de shí hòu。 hán yù zài《 sòng zhū gé jué wǎng suí zhōu dú shū》 zhōng shuō：“ yè hóu jiā duō shū， chā jià sān wàn zhóu。 yī yī xuán yá qiān， xīn ruò shǒu wèi chù。 wéi rén qiǎngjì lǎn， guò yǎn bù zài dú。 wěi zāi qún shèng wén， lěi luò zài qí fù。 xíng nián yú wǔ shí， chū shǒu shù yǐ liù。 jīng yì yòu jiù lú， bù róng jiǔ shí sù。 tái gé duō guān yuán， wú dì jì yī zú。 wǒ suī guān zài cháo， qì shì rì jú suō。 lǚ wéi chéngxiàng yán， suī kěn bù jiàn lù。 sòng xíng guò lú shuǐ， dōng wàng bù zhuǎn mù。 jīn zǐ cóng zhī yóu， xué wèn dé suǒ yù。” zhè lǐ shuō de yè hóu shì zhǐ lǐ fán， lǐ fán dāng shí wéi suí zhōu cì shǐ。 zhè shǒu shī shuō míng liǎo dāng shí lǐ jiā de cáng shū tiān xià wén míng， shèn zhì yòu rén cóng jīng chéng páo dào lǐ jiā qù jiè yuè。 tóng shí yě shuō míng liǎo yī dài wén zōng hán yù yǔ lǐ jiā bǎo chí zhe liáng hǎo de guān xì。
zài zhè zhǒng jiā tíng huán jìng zhōng cháng dà de lǐ mì zì rán shòu yì bù qiǎn。 lǐ mì shēng yú táng xuán zōng kāi yuán shí nián (722)， kāi yuán shí liù nián (728)， gāng gāng qī suì de lǐ mì jiù néng wéi wén fù shī， yī cì rú、 dào、 shì sān jiào xué zhě jù huì， xuán zōng bǎ tā yě zhào rén gōng zhōng， ér cǐ shí de lǐ mì jiù yǐ fēi fán de wén xué cái néng zhēng fú liǎo yùhuì de jūn chén。《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 jìzǎi：“ mì jì zhì， dì fāng yǔ yàn guó gōng zhāng shuō guān yì， yīn shǐ shuō shì qí néng。 shuō qǐng fù‘ fāng yuán dòng jìng’， mì qūn xún yuē：‘ yuàn wén qí lüè。’ shuō yīn yuē：‘ fāng rú qí jú， yuán ruò qí zǐ， dòng ruò qí shēng， jìng ruò qí sǐ。’ mì jí dá yuē：‘ fāng ruò xíng yì， yuán ruò yòng zhì， dòng ruò chěng cái， jìng ruò dé yì。” zhāng shuō shì dāng shí yī wèi cái huá héng yì de míng shī rén， bèi shí rén chēng wéi“ yàn xǔ dà shǒu bǐ”， tā yǔ lǐ mì de zhè liǎng shǒu xiǎo shī dōushì jí xīng zhī zuò， xiāng bǐ zhī xià， qī suì lǐ mì de zuò pǐn zài lì yì fāng miàn yuǎn yuǎn chāo guò yǐ jīng wǔ shí duō suì de zhāng shuō de zuò pǐn。 yě nán guài shī chéng hòu，“ shuō yīn hè dì dé qí tóng， dì dà yuè yuē：‘ shì zǐ jīng shén， yào dà yú shēn。’ cì shù bó， chì qí jiā yuē：‘ shàn shì yǎng zhī。” (《 xīn táng shū · lǐ mì chuán》 ) qí hòu， zhòng chén zhāng jiǔ líng、 yán tǐng zhī děng duì tādōu fēi cháng qì zhòng。 qī suì 'ér tóng jí shòu dào cháo tíng jūn chén de yī zhì zhòng shì， zhè zài zhōng guó lì shǐ shàng shì jí wéi hǎn jiàn de。
shí qī suì shí， lǐ mì xiě liǎo lìng wài héng héng shǒu shī gē《 cháng gē xíng》：“ tiān fù wú， dì zài wú， tiān dì shēng wú yòu yì wú ? bù rán jué lì shēng tiān qú， bù rán míng kē yóu dì dū， yān néng bù guì fù bù qù， kōng zuò 'áng cáng yī zhàng fū 1 héng héng zhàng fū xī yī zhàng fū， píng shēng zhì qì shì liáng tú。 qǐng jūn kàn qǔ bǎi nián shì， yè jiù piānzhōu fàn wǔ hú。” kě yǐ shuō， lǐ mì zài shí qī suì shí， jiù wéi zì jǐ shè jì hǎo liǎo yī shēng， nà jiù shì yào me xué dào chéng xiān， yào me jiàn gōng lì yè。 ér shì shí shàng， lǐ mì de yī shēng yě què shí shì zài zhè liǎng tiáo lù shàng pái huái。 jù《 yè hóu wàizhuàn》 shuō， cǐ shī xiě chéng hòu， liú chuán hěn guǎng， yīn wéi shī gē zhōng biǎo lù de zhì xiàng shí fēn míng xiǎn， suǒ yǐ zhāng jiǔ líng gào jiè tā shuō：“ zǎo dé měi míng， bì yòu suǒ zhé。 yí zì tāo huì， sī jìn shàn yǐ。 cáng qì yú shēn， gǔ rén suǒ zhòng， kuàng tóng zǐ yé ? dàn dāng wéi shī yǐ shǎng fēng jǐng， yǒng gǔ xián， wù zì yáng jǐ wéi miào。” lǐ mì tīng hòu shí fēn gǎn dòng，“ ěr hòu wéi wén， bù fù zì yán”。
jù shǐ shū jìzǎi， lǐ mì“ yóu gōng yú shī” (《 jiù táng shū · lǐ mì chuán》 )， suǒ xiě shī wén hěn duō， rú《 fù míng táng》、《 jiǔ dǐng yì》 ( yī shuō 'èr zhě wéi yī piān )、《 míng xīn lùn》、《 yǎng hé piān》、《 jiàn níng wáng wǎn gē cí》、《 bā gōng shī》、《 gǎn yù shī》 děng děng，《 jiù táng shū · lǐ mì chuán》 shuō tā“ yòu wén jí 'èr shí juàn”。
lǐ mì yǔ shī rén yě bǎo chí zhe mìqiè de lián xì。 zhù míng shī rén gù kuàng jiù céng bài lǐ mì wéi shī：“ kuàng sù shàn yú lǐ mì， suì shī shì zhī， dé qí fú qì zhī fǎ， néng zhōng rì bù shí。 jí mì xiāng， zì wèi dāng dé dá guān， jiǔ zhī， qiān zhù zuò láng。” (《 táng cái zǐ chuán · gù kuàng》 )
chú wén xué chuàng zuò wài， lǐ mì zài xué shù shàng yě hěn yòu zào yì。 tā duì《 zhōu yì》、《 lǎo zǐ》 pō yòu yán jiū， xuán zōng céng zhào tā jìn gōng jìn shòu《 lǎo zǐ》， wǎn nián yòu cān xiū guó shǐ。 yǐ shàng wǒ men suǒ jǔ de wén zhāng， yòu héng héng xiē jí shǔ yú xué shù zhù zuò。
zōng lǐ mì yī shēng， shì zì qiáng bù xī de yī shēng， yě shì chéng gōng de yī shēng。 suī rán《 jiù táng shū》 duì lǐ mì píng jià bù gāo， dàn《 xīn táng shū》 yǐ gǎi biàn liǎo zhè yī guān diǎn， rèn wéi“ qí móu shì jìn zhōng， qí qīng qù jìn gāo， qí zì quán jìn zhì， zú 'ér jiàn shàng zǎi， jìn lì gōng lì míng zhě”。 dāng rán， zhè duàn huà zài zàn měi de tóng shí hái chí yòu yī dìng de bǎo liú tài dù。 chū xiàn zhè zhǒng qíng kuàng de yuán yīn shì xīn、 jiù《 táng shū》 dōushì yóu rú shēng xiě de。 rú guǒ zuò zhě néng gòu tiào chū sān jiào de fān lí， cóng gèng gāo de wén huà jiǎo dù qù shěn shì lǐ mì， cóng dāng shí fù zá de zhèng zhì huán jìng zhōng qù lǐ jiě lǐ mì de yī fān kǔ xīn， nà me tā men duì lǐ mì de píng jià kěn dìng huì gèng gāo yī xiē。
wǔ、 lǐ mì zuì hòu de gòng xiàn
lǐ mì zhè gè rén chū dào hěn zǎo， shì xuán、 sù、 dài、 dé sì cháo yuán lǎo， kě tā yī shēng chóng shàng chū shì wú wéi de lǎo zhuāng zhī dào， shì gōng míng fù guì rú bì xǐ， suǒ yǐ zài sù、 dài liǎng cháo shù dù jiān cí zǎixiàng zhī wèi， bìng qiě zuì zhōng yuǎn lí cháo táng， cháng nián yǐn jū yú héng shān。 bù zhī dào wèishénme， zài zhēn yuán sān nián（ gōng yuán 787 nián） liù yuè tā zhōng yú tóng yì dé zōng de qǐng qiú， chū rèn zǎixiàng， kě dāng shí yǐ jīng shì liù shí qī suì gāo líng。 jí biàn tā xiǎng bǎ dāng nián de sù zōng hé dài zōng qiú zhī bù dé de zhì huì hé xīn lì quán bù gòng xiàn gěi xìng yùn de dé zōng huáng dì， kě shàng tiān què méi yòu gěi tā hé dé zōng gèng duō de shí jiān。 zhēn yuán sì nián（ gōng yuán 788 nián） sān yuè， lǐ mì biàn yǔ shì cháng cí。 suī rán zhí zhèng de shí jiān hěn duǎn， kě lǐ mì zài rèn qī jiān què zuò liǎo xǔ duō yì yì zhòng dà de shì， cóng 'ér zài xiāng dāng chéng dù shàng bǎo zhèng liǎo zhēn yuán nián jiān dì guó zǒng tǐ xíng shì de hé píng yǔ wěn dìng。
lǐ mì de zhòng dà jǔ cuò shè jí jīng jì、 jūn shì、 wài jiāo、 nèi zhèng děng duō fāng miàn：
zhēn yuán sān nián qī yuè， mìng gè dào jí zhōu xiàn jiāng zhèng cháng de zhèng fǔ shuì shōu zhī wài suǒ yòu de fēi fǎ jù liǎn xī shù gé chú， huǎn jiě mín shēng kùn nán。 tóng yuè， xià lìng biān fáng shù zú kāi huāng tún tián、 zì lì gēngshēng， mù de shì jiě jué jūn fèi yán zhòng bù zú de wèn tí。 bā yuè， xiàng dé zōng quàn jiàn， xiāo chú liǎo lǐ shì duì tài zǐ lǐ sòng de cāi jì， chéng gōng huà jiě liǎo yīcháng fèi lì fēng bō。 jiǔ yuè， lì jiàn dé zōng， lián hé huí gē yǔ nán zhào gòng tóng duì kàng tǔbō， jiǎn qīng liǎo dì guó biān jìng xiàn shàng de jūn shì yā lì。 zhēn yuán sì nián shí yī yuè， shè zhì xú sì háo jié dù shǐ（ zhì suǒ zài xú zhōu）， yǐ bǎo zhàng dì guó de shēng mìng xiàn、 jí jiāng huái cáo yùn bù shòu píng lú（ lǐ nà xiá qū） děng fān zhèn de wēi xié。
ér zài suǒ yòu zhè xiē shì qíng dāng zhōng， zuì zhí dé yī tí de jiù shì lǐ mì zài bài xiāng dāng yuè， duì hù xiāng cāi jì de dé zōng huáng dì yǔ píng pàn gōng chén suǒ zuò de tiáotíng， cóng 'ér bì miǎn liǎo yīcháng xīn de pàn luàn。
zhēn yuán sān nián， yě jiù shì zài zhū fān zhī luàn chū dìng、 dà táng dì guó de mǎ chē gāng gāng bǎi tuō qīng fù de wēi xiǎn shí， dé zōng lǐ shì jiù pò bù jí dài dì xiè xià liǎo nà liǎng gè zhì dì jiān gù de chē gū lù， yī gè shì lǐ shèng、 yī gè shì mǎ suì。 zhè liǎng gè rén de gōng láo shí zài tài dà liǎo， dà dé ràng huáng dì shí kè gǎn shòu zhe“ wěi dà bù diào” de wēi xiǎn。 dé zōng lǐ shì zhēn pà tā men yī zhuǎn yǎn yòu biàn chéng lǐ xī liè hé lǐ huái guāng， suǒ yǐ zài zhè yī nián sān yuè hé liù yuè xiān hòu xiè diào liǎo tā men de bīng quán， bǎ tā men zhào huí cháo tíng xiǎng shòu tiān zǐ de zūn chóng hé lǐ yù。
kě zhè yàng de zūn chóng hé lǐ yù zài lǐ shèng hé mǎ suì kàn lái què zhuóshí yòu xiē kǒng bù， yīn wéi tā men yě shí kè gǎn shòu zhe“ tù sǐ gǒu pēng” de wēi xiǎn。 yòu yī gè má gǎn dǎ láng liǎng tóu pà de jú miàn yǐ jīng xíng chéng， yòu yīcháng sì céng xiāng shí de pàn luàn zài lìng rén bù 'ān de qì fēn zhōng qiāoqiāo yùn niàng。
yòu yī gè lì zǐ kě yǐ chōng fēn biǎo míng tiān zǐ yǔ gōng chén zhī jiān de zhè zhǒng jǐn zhāng guān xì。
nà shì lǐ shèng bèi bō duó bīng quán huí dào cháng 'ān zhī hòu， jīng chéng de hěn duō shì mín hū rán fēn fēn yì lùn qǐ lǐ shèng de fǔ dì， shuō tā de dà zhái zhōng yòu yī zuò dà 'ān yuán， shuō dà 'ān yuán lǐ yòu yī zuò dà 'ān tíng， shuō dà 'ān tíng de sì zhōu yòu yī piàn mào mì de zhú lín。 zhè zé liú yán shuō dào zhè lǐ shí zài shì yī diǎn nèi róng dōuméi yòu， kě dāng lǐ shèng jiē zhe wǎng xià tīng de shí hòu， tā tū rán zài shèng xià de yáng guāng xià jīng chū liǎo yī shēn lěng hàn。
rén men shuō héng héng jiǎ rú lǐ shèng zài zhè piàn mào mì de zhú lín lǐ mái fú yī zhī qí bīng， yī dàn zhuā zhù jī huì， bù shì hěn róng yì zào fǎn má？！
duì yú shì rén men zhè zhǒng jīng rén de xiǎng xiàng lì， lǐ shèng bù kě néng yī xiào zhì zhī。
yīn wéi tā shí zài bù gǎn bǎo zhèng tiān zǐ lǐ shì de xīn zhōng bìng bù jù yòu lèi sì yú shì rén de zhè zhǒng jīng rén xiǎng xiàng lì。 suǒ yǐ lǐ shèng dāng tiān jiù mìng rén bǎ zhú lín kǎn dé jīng guāng， lián zhǐ lǎo shǔ dū cáng bù zhù。
kě wèn tí shì héng héng shì rén de xiǎng xiàng lì zǒng shì wú qióng de。 jì rán lǐ shèng jiā de zhú lín kě yǐ mái fú yī zhī jūn duì， nà me lǐ shèng jiā de měi yī gè fáng jiān wèishénme jiù bù néng yǐn cáng jǐ míng shì bīng ní？
wèile zhōng zhǐ zhè zhǒng wú qióng xiǎng xiàng， yě wéi liǎo cháng 'ān bù zài wú yì yì dì liúxiě， lǐ mì zài bài xiāng dāng yuè lì jí péi tóng lǐ shèng hé mǎ suì rù gōng miàn shèng。 lǐ mì zhí yán bù huì dì duì dé zōng shuō：“ bì xià jì rán ràng wǒ dāng zhè gè zǎixiàng， nà wǒ jīn tiān jiù gēn bì xià zuò gè kǒu tóu yuē dìng， kě bù kě yǐ？” dé zōng shuō dāng rán kě yǐ。
lǐ mì shuō：“ xī wàng bì xià bù yào jiā hài gōng chén！ chén méng shòu bì xià hòu 'ēn， cái gǎn fàng dǎn zhí yán。 lǐ shèng hé mǎ suì wéi dì guó lì guò dà gōng， tīng shuō yòu rén bù duàn sàn bù yáo yán， suī rán bì xià yī dìng bù huì xìn， dàn wǒ jīn tiān réng yào dāng zhe tā men de miàn tí chū lái， wéi de shì ràng tā men 'èr rén bù zài yí jù。 jiǎ rú bì xià bǎ 'èr rén zhū shā， kǒng pà sù wèi jìn jūn hé sì fāng biān zhèn de jiàngshuài dū huì 'ě wàn fèn nù， ér qiě kǒng jù nán 'ān， nà me cháo yě zhī luàn shì bì suí shí huì fā shēng。 ér jīn， lǐ shèng hé mǎ suì wú lùn cái chǎn hái shì dì wèi dōuyǐ zhēn yú jí zhì， zhǐ yào bì xià tǎn chéng xiāng dài， ràng tā men gǎn dào shēn jiā xìng mìng jūn wú kě yōu， guó jiā yòu nán jiù guà shuài chū zhēng， tiān xià tài píng jiù rù cháo cān fèng， jūn chén zhī jiān biàn néng hé mù 'ān níng。 suǒ yǐ chén xī wàng bì xià bù yào yīn 'èr wèi dà chén gōng gāo yè wěi jiù yòu suǒ cāi jì， ér 'èr dà chén yě bù yào yīn wéi zì jǐ dì wèi tài gāo 'ér xīn huái yí lǜ， zé tiān xià zì rán tài píng wú shì！”
tīng wán zhè yī xí huà， dé zōng huáng dì chéng kěn dì biǎo shì jiē shòu。 lǐ shèng hé mǎ suì yě dāng chǎng qì xià， qǐ shēn bài xiè。
dāng chū de lǐ huái guāng zhī suǒ yǐ duì guó jiā hé gè rén qián tú sàng shī liǎo xìn xīn， hěn dà chéng dù shàng shì yīn wéi cháo táng shàng yòu yī gè lú qǐ nà yàng de zǎixiàng。 ér jīn tiān de lǐ shèng hé mǎ suì zhī suǒ yǐ méi yòu chéng wéi lǐ huái guāng dì 'èr， hěn dà chéng dù shàng yě yào guī gōng yú lǐ mì zhè yàng de zǎixiàng。
zhì yú cháng 'ān fāng jiān nà xiē shàn yú zhì zào bìng chuán bō liú yán díshì mín men， shí jì shàng yě
liù、 lǐ mì zài《 sān zì jīng》 zhōng
zhù míng qǐ méng dú wù《 sān zì jīng》 bǎ lǐ mì dàngchéng yī gè diǎn fàn lái qǐ fā rén men zǎo xué：“ yíng bā suì， néng yǒng shī； mì qī suì， néng fù qí。 bǐ yíng wù， rén chēng qí， ěr yòu xué， dāng xiào zhī。”