| zì： | dōng bì | ||
| wǎngbǐhào： | bīn hú | ||
| jíguàn： | hú běi shěng qí chūn xiàn qí zhōu zhèn | ||
yuèdòulǐ shí zhēn Li Shizhenzài百家争鸣dezuòpǐn!!! | |||
lǐ jiā shì dài yè yī， zǔ fù shì“ líng yī”。 fù qīn lǐ yán wén， hào yuè chí， shì dāng dì míng yī。 nà shí， mín jiān yī shēng dì wèi hěn dī。 lǐ jiā cháng shòu guān shēn de qī wǔ。 yīn cǐ， fù qīn jué dìng ràng 'èr 'ér zǐ lǐ shí zhēn dú shū yìng kǎo， yǐ biàn yī cháo gōng chéng， chū rén tóu dì。 lǐ shí zhēn zì xiǎo tǐ ruò duō bìng， rán 'ér xìng gé gāng zhí chún zhēn， duì kōng dòng fá wèi de bā gǔ wén bù xiè yú xué。 zì shí sì suì zhōng liǎo xiù cái hòu de jiǔ nián zhōng， qí sān cì dào wǔ chāng kǎo jǔ rén jūn míng luò sūn shān。 yú shì， tā fàng qì liǎo kē jǔ zuò guān de dǎ suàn， zhuān xīn xué yī， yú shì xiàng fù qīn qiú shuō bìng biǎo míng jué xīn：“ shēn rú nì liú chuán， xīn bǐ tiě shí jiān。 wàng fù quán 'ér zhì， zhì sǐ bù pà nán。” lǐ yuè chí zài lěng kù de shì shí miàn qián zhōng yú xǐng wù liǎo， tóng yì 'ér zǐ de yào qiú， bìng jīng xīn dì jiào tā。 bù jǐ nián， lǐ shí zhēn guǒ rán chéng liǎo yī míng hěn yòu míng wàng de yī shēng。
《 běn cǎo gāng mù》 gòng wǔ shí 'èr juàn， fēn shí liù bù、 liù shí lèi。 jīng 'èr shí qī nián（ 1578 nián） zhù chéng。 gòng shōu zài lì dài zhū jiā běn cǎo suǒ zài yào wù yī qiān bā bǎi jiǔ shí 'èr zhǒng , qí zhōng zhí wù yào 1094 zhǒng。 kuàng wù、 dòng wù jí qí tā yào 798 zhǒng， yòu 374 zhǒng wéi lǐ shì suǒ xīn zēng。 měi zhǒng yào shǒu xiān yǐ zhèng míng wéi gāng， fù shì míng wéi mù； qí cì shì jí jiě、 biàn yí、 zhèng wù， xiáng shù chǎn zhuàng； zài cì shì qì wèi、 zhù zhì、 fù fāng， shuō míng tǐ yòng。 nèi róng jí qí fēng fù， shì wǒ guó yào wù xué de bǎo guì yí chǎn， duì hòu shì yào wù xué de fā zhǎn zuò chū zhòng dà gòng xiàn。
《 běn cǎo gāng mù》 de gù shì yú xíng yī de shí jǐ nián zhōng， lǐ shí zhēn yuè dú liǎo dà liàng gǔ yī jí， yòu jīng guò lín chuáng shí jiàn fā xiàn gǔ dài de běn cǎo shū jí“ pǐn shù jì fán， míng chēng duō zá。 huò yī wù xī wéi 'èr sān， huò 'èr wù hùn wéi yī pǐn”（《 míng wài shǐ běn chuán》）。 tè bié shì qí zhōng de xǔ duō dú xìng yào pǐn， jìng bèi rèn wéi kě yǐ“ jiǔ fú yán nián”， ér yí huò wú qióng。 yú shì， tā jué xīn yào chóngxīn biān zuǎn yī bù běn cǎo shū jí。 cóng sān shí yī suì nà nián， tā jiù kāi shǐ yùn niàng cǐ shì， wèile“ qióng sōu bó cǎi”， lǐ shí zhēn dú liǎo dà liàng cān kǎo shū。 jiā cáng de shū dú wán liǎo， jiù lì yòng xíng yī de jī huì， xiàng běn xiāng háo mén dà hù jiè。 hòu lái， jìn liǎo wǔ chāng chǔ wáng fǔ hé běi jīng tài yī yuàn， dú de shū jiù gèng duō， jiǎn zhí chéng liǎo“ shū mí”。 tā zì shù“ cháng dān shì diǎn jí， ruò dàn zhè yí”（《 běn cǎo gāng mù》 yuán xù）。 gù jǐng xīng zài《 lǐ shí zhēn chuán》 lǐ， yě zàn tā“ dú shū shí nián， bù chū hù tíng， bó xué wú suǒ fú guī”。 tā bù dàn dú liǎo bā bǎi yú zhǒng wàn yú juàn de yī shū， hái kàn guò bù shǎo lì shǐ、 dì lǐ hé wén xué míng zhù jí dūn huáng de jīng shǐ jù zuò lián shù wèi qián dài wěi dà shī rén de quán jí yědōu zǎi xì zuānyán guò。
tā hái cóng zhōng zhāi lù liǎo dà liàng yòu guān yī yào xué de shī jù。 ér zhè xiē shī jù yě què shí gěi liǎo tā xǔ duō zhēn shí yòu yòng de yī yào xué zhī shí， bāng zhù tā jiū zhèng liǎo qián rén zài yī yào xué shàng de xǔ duō miù wù。 rú gǔ dài yī shū zhōng， cháng cháng chū xiàn“ wù yǔ fú”。 tā men zhǐ de shì shénme？ shì fǒu yòu qū bié？ lì dài yào wù xué jiā zhòng shuō fēn yún， zhēng lùn bù xiū。 lǐ shí zhēn zhāi yǐn qū yuán《 lí sāo》 zhōng de“ jiāng yǔ jī wù zhēng shí hū”，“ jiāng fàn hū ruò shuǐ zhōng zhī fú hū” liǎng jù， zhǐ chū shī rén bǎ“ wù” yǔ“ fú” duì jǔ bìng chēng， jiù shì tā men bù shì tóng yī zhǒng qín niǎo de míng zhèng。 tā yòu gēn jù shī zhōng duì tā men bù tóng shēng huó huán jìng de miáo huì， zhèng míng“ wù” shì jiā yā，“ fú” shì yě yā zǐ， yào xìng bù tóng。 qū yuán de shī fù， jìng chéng liǎo lǐ shí zhēn kǎo zhèng yào wù míng shí de xióng biàn yǐ jù。 zài biān xiě《 běn cǎo gāng mù》 de guò chéng zhōng， zuì shǐ lǐ shí zhēn tóu tòng de jiù shì yóu yú yào míng de hùn zá， shǐ yào wù de xíng zhuàng hé shēngzhǎng de qíng kuàng shí fēn de bù míng。 guò qù de běn cǎo shū， suī rán zuò liǎo fǎn fù de jiě shì， dàn shì yóu yú yòu xiē zuò zhě méi yòu shēn rù shí jì jìn xíng diào chá yán jiū， ér shì zài shū běn shàng chāo lái chāo qù zài“ zhǐ shàng cāi dù”， suǒ yǐ yuè jiě shì yuè hú tú， ér qiě máo dùn bèi chū， shǐ rén mò zhōng yī shì。 lì rú yào wù yuǎn zhì， nán běi cháo zhù míng yī yào xué jiā táo hóng jǐng shuō tā shì xiǎo cǎo， xiàng má huáng， dàn yán sè qīng， kāi bái huā， sòng dài mǎ zhì què rèn wéi tā xiàng dà qīng， bìng zé bèi táo hóng jǐng gēn běn bù rèn shí yuǎn zhì。 yòu rú gǒu jǐ yī yào， yòu de shuō tā xiàng bì xiè， yòu de shuō tā xiàng bá qiā， yòu de yòu shuō tā xiàng guàn zhòng， shuō fǎ jí bù yī zhì。 lèi sì cǐ qíng kuàng hěn duō， lǐ shí zhēn bù dé bù yī cì yòu yī cì dì gē xià bǐ lái。 zhè xiē nán tí gāi zěn yàng jiě jué ní？
zài tā fù qīn de qǐ shì xià， lǐ shí zhēn rèn shí dào，“ dú wàn juàn shū” gù rán xū yào， dàn“ xíng wàn lǐ lù” gèng bù kě shǎo。 yú shì， tā jì“ sōu luó bǎi shì”， yòu“ cǎi fǎng sì fāng”， shēn rù shí jì jìn xíng diào chá。 lǐ shí zhēn chuān shàng cǎo xié， bèi qǐ yào kuāng， zài tú dì páng xiàn、 ér zǐ jiàn yuán de bàn suí xià， yuǎn shè shēn shān kuàng yě， biàn fǎng míng yī sù rú， sōu qiú mín jiān yàn fāng， guān chá hé shōu jí yào wù biāo běn。
tā shǒu xiān zài jiā xiāng qí zhōu yī dài cǎi fǎng。 hòu lái， tā duō cì chū wài cǎi fǎng。 chú hú guǎng wài， hái dào guò jiāng xī、 jiāng sū、 ān huī hǎo duō dì fāng。 jūn zhōu de tài hé shān yě dào guò。 shèng chǎn yào cái de jiāng xī lú shān hé nán jīng de shè shān、 máo shān、 niú shǒu shān， gū jì yě yòu tā de zú jì。 hòu rén wèicǐ xiě liǎo“ yuǎn qióng pì rǎng zhī chǎn， xiǎn tàn lù zhī huá” de shī jù， fǎn yìng tā yuǎn tú bá shè， sì fāng cǎi fǎng de shēng huó。 lǐ shí zhēn měi dào yī dì， jiù xū xīn dì xiàng gè shì gè yàng de rén wù qǐng qiú。 qí zhōng yòu cǎi yào de， yòu zhǒng tián de， bǔ yú de， kǎn chái de， dǎ liè de。 rè qíng dì bāng zhù tā liǎo jiě gè zhǒng gè yàng de yào wù。 bǐ rú yún tái， shì zhì bìng cháng yòng de yào。 dàn jiū jìng shì shénme yàng de？《 shén nóng běn cǎo jīng》 shuō bù míng bái， gè jiā zhù shì yě gǎo bù qīng chǔ。 lǐ shí zhēn wèn yī gè zhòngcài de lǎo rén， zài tā zhǐ diǎn xià， yòu chá liǎo shí wù， cái zhī dào yún tái， shí jì shàng jiù shì yóu cài。 zhè zhǒng zhí wù， tóu yī nián xià zhǒng， dì 'èr nián kāi huā， zhǒng zǐ kě yǐ zhà yóu， yú shì， zhè zhǒng yào wù， biàn zài tā de《 běn cǎo gāng mù》 zhōng yī qīng 'èr chǔ dì zhù jiě chū lái liǎo。
bù lùn shì zài sì chù cǎi fǎng zhōng， hái shì zài zì jǐ de yào pǔ lǐ， lǐ shí zhēn dū fēi cháng zhù yì guān chá yào wù de xíng tài hé shēngzhǎng qíng kuàng。
qí shé， jí qí zhōu chǎn de bái huā shé。 zhè zhǒng yào yòu yī zhì fēng bì、 jīng chù、 xuǎn là děng gōng yòng。 lǐ shí zhēn zǎo jiù yán jiū tā。 dàn kāi shǐ， zhǐ cóng shé fàn zǐ nà lǐ guān chá。 nèi xíng rén tí xǐng tā， nà shì cóng jiāng nán xīng guó zhōu shān lǐ bǔ lái de， bù shì zhēn de qí shé。 nà me zhēn zhèng qí shé de yàng zǐ yòu shì zěn me yàng de ní？ tā qǐng jiào yī wèi bǔ shé de rén。 nà rén gào sù tā， qí shé yá jiān yòu jù dú。 rén bèi yǎo shāng， yào lì jí jié zhī， fǒu zé jiù zhōng dú sǐ wáng。 zài zhì liáo shàng shù zhū bìng yòu tè xiào， yīn zhī fēi cháng guì zhòng。 zhōu guān bī zhe qún zhòng mào zhe shēng mìng wēi xiǎn qù zhuō， yǐ biàn xiàng huáng dì jìn gòng。 qí zhōu nà me dà， qí shí zhǐ yòu chéng běi lóng fēng shān shàng cái yòu zhēn zhèng de qí shé。 lǐ shí zhēn zhuī gēn jiū dǐ， yào qīn yǎn guān chá qí shé， yú shì qǐng bǔ shé rén dài tā shàng liǎo lóng fēng shān shàng。 nà lǐ yòu gè suān ní dòng， dòng zhōu wéi guài shí lín xún， guàn mù cóng shēng。 chán rào zài guàn mù shàng de shí nán téng， jǔ mù jiē shì。 qí shé xǐ huān chī shí nán téng de huā yè， suǒ yǐ shēng huó zài zhè yī dài。 lǐ shí zhēn zhì wēi xiǎn yú dù wài， dào chù xún zhǎo。 zài bǔ shé rén de bāng zhù xià， zhōng yú qīn yǎn kàn jiàn liǎo qí shé， bìng kàn dào liǎo bǔ shé、 zhì shé de quán guò chéng。 yóu yú zhè yàng shēn rù shí jì diào chá guò， hòu lái tā zài《 běn cǎo gāng mù》 xiě dào bái huā shé shí， jiù dé xīn yìng shǒu， shuō dé jiǎn míng zhǔn què。 shuō qí shé de xíng tài shì：“ lóng tóu hǔ kǒu， hēi zhì bái huā、 xié yòu 'èr shí sì gè fāng shèng wén， fù yòu niàn zhū bān， kǒu yòu sì cháng yá， wěi shàng yòu yī fó zhǐ jiá， cháng yī 'èr fēn， cháng xíng rú lián zhū”； shuō qí shé de bǔ zhuō hé zhì zuò guò chéng shì：“ duō zài shí nán téng shàng shí qí huā yè， rén yǐ cǐ xún huò。 xiān sǎ shā tǔ yī bǎ， zé pán 'ér bù dòng， yǐ chā qǔ zhī。 yòng shéng xuán qǐ， dāo pò fù yǐ qù cháng wù， zé fǎn wěi xǐ dí qí fù， gài hù chuàng 'ěr， nǎi yǐ zhú zhī dìng， qū qū pán qǐ， zāfù kàng gān。” tóng shí， yě gǎo qīng liǎo qí shé yǔ wài dì bái huā shé de bù tóng dì fāng：“ chū qí dì zhě， suī gān kū 'ér yǎn guāng bù xiàn， tā chù zhě zé fǒu yǐ。” zhè yàng qīng chǔ dì xù shù qí shé gè zhǒng qíng kuàng， dāng rán shì dé lì yú shí dì diào chá de xì zhì。 lǐ shí zhēn liǎo jiě yào wù， bìng bù mǎn zú yú zǒu mǎ kàn huā shì de diào chá， ér shì yī yī cǎi shì， duì zhe shí wù jìn xíng bǐ jiào hé duì。 zhè yàng nòng qīng liǎo bù shǎo sì shì 'ér fēi、 hán hùn bù qīng de yào wù。 yòng tā de huà lái shuō， jiù shì“ yī yī cǎi shì， pō dé qí zhēn”，“ luó liè zhū pǐn， fǎn fù dì shì”。
dāng shí， tài hé shān wǔ lóng gōng chǎn de“ láng méi”， bèi dào shì men shuō chéng shì chī liǎo“ kě yǐ cháng shēng bù lǎo de xiān guǒ”。 tā men měi nián cǎi zhāi huí lái， jìn gòng huáng dì。 guān fǔ yán jìn qí tā rén cǎi zhāi。 lǐ shí zhēn bù xìn dào shì men de guǐ huà， yào qīn zì cǎi lái shì shì， kàn kàn tā jiū jìng yòu shénme gōng xiào。 yú shì， tā bù gù dào shì men de fǎn duì， jìng mào xiǎn cǎi liǎo yī gè。 jīng yán jiū， fā xiàn tā de gōng xiào gēn pǔ tōng de táo zǐ、 xìng zǐ yī yàng， néng shēng jīn zhǐ kě 'ér yǐ， shì yī zhǒng biàn liǎo xíng de yú shù de guǒ shí， bìng méi yòu shénme tè shū gōng xiào。 líng lǐ， jí jīn tiān shuō de chuān shān jiá， shì guò qù bǐ jiào cháng yòng de zhōng yào。 táo hóng jǐng shuō tā néng shuǐ lù liǎng qī， bái tiān pá shàng yán lái， zhāng kāi lín jiá， zhuāng chū sǐ liǎo de yàng zǐ， yǐn yòu mǎ yǐ jìn rù jiá nèi， zài bì shàng lín jiá， qián rù shuǐ zhōng， rán hòu kāi jiá ràng mǎ yǐ fú chū， zài tūn shí。 wèile liǎo jiě táo hóng jǐng de shuō fǎ shì fǒu duì tóu， lǐ shí zhēn qīn zì shàng shān qù guān chá。 bìng zài qiáo fū、 liè rén de bāng zhù xià， zhuō dào liǎo yī zhǐ chuān shān jiá。 cóng tā de wèi lǐ pōu chū liǎo yī shēng zuǒ yòu de mǎ yǐ， zhèng shí chuān shān jiá dòng wù shí yǐ zhè diǎn， táo hóng jǐng shì shuō duì liǎo。 bù guò， cóng guān chá zhōng， tā fā xiàn chuān shān jiá shí yǐ shí， shì sāo kāi yǐ xué， jìn xíng shì shí， ér bù shì yòu yǐ rù jiá， xià shuǐ tūn shí， lǐ shí zhēn kěn dìng liǎo táo hóng jǐng duì de yī miàn， jiū zhèng liǎo qí cuò wù zhī chù。
jiù zhè yàng， lǐ shí zhēn jīng guò cháng qī de shí dì diào chá， gǎo qīng liǎo yào wù de xǔ duō yí nán wèn tí， yú wàn lì wù yín nián（ gōng yuán 1578 nián） wán chéng liǎo《 běn cǎo gāng mù》 biān xiě gōng zuò。 quán shū yuē yòu 200 wàn zì， 52 juàn， zài yào 1892 zhǒng， xīn zēng yào wù 374 zhǒng， zài fāng 10000 duō gè， fù tú 1000 duō fú， chéng liǎo wǒ guó yào wù xué de kōng qián jù zhù。 qí zhōng jiū zhèng qián rén cuò wù shèn duō， zài dòng zhí wù fēn lèi xué děng xǔ duō fāng miàn yòu tū chū chéng jiù， bìng duì qí tā yòu guān de xué kē（ shēng wù xué、 huà xué、 kuàng wù xué， dì zhì xué， tiān wén xué děng děng） yě zuò chū gòng xiàn。 dá 'ěr wén chēng zàn tā shì“ zhōng guó gǔ dài de bǎi kē quán shū”。
èr、 lǐ shí zhēn de tài yī yuàn shēng yá
1551 héng 1556 nián zhè duàn shí jiān nèi， fēng jiàn huáng dì zhēng rú yī guān， xià lìng gè dì xuǎn bá yī jì jīng zhàn de rén dào tài yī yuàn jiù zhí， yú shì zài wǔ chāng chǔ wáng fǔ de lǐ shí zhēn， yě bèi tuī jiàn dào liǎo běi jīng。
guān yú lǐ shí zhēn zhè yī duàn zài tài yī yuàn gōng zuò de jīng lì， shǐ xué jiè yòu zhū duō zhēng lùn， yòu rén rèn wéi lǐ shí zhēn céng chū rèn tài yī yuàn yuàn pàn ( zhèng liù pǐn )， dàn yě yòu rén rèn wéi tā zhǐ shì dān dāng yù yī ( zhèng bā pǐn )。 wú lùn qí zhí wèi
zhè qī jiān， lǐ shí zhēn fēi cháng jī jí dì cóng shì yào wù yán jiū gōng zuò， jīng cháng chū rù yú tài yī yuàn de yào fáng jí yù yào kù， rèn zhēn zǎi xì dì bǐ jiào、 jiàn bié quán guó gè dì de yào cūn， sōu jí liǎo dà liàng de zī liào， tóng shí tā hái yòu jī huì bǎo lǎn liǎo wáng fǔ hé huáng jiā zhēn cáng de fēng fù diǎn jí， yǔ cǐ tóng shí tā yě kě néng cóng gōng tíng zhōng huò dé liǎo dāng shí yòu guān mín jiān de dà liàng běn cǎo xiāng guān xìn xī， bìng kàn dào liǎo xǔ duō píng shí nán yǐ jiàn dào de yào wù biāo běn， shǐ tā dà dà kāi kuò liǎo yǎn jiè， fēng fù liǎo zhī shí lǐng yù。 tán dào zhè yī diǎn， jiù bì xū lián xì dào míng dài gōng xiū de lìng yī bù zhù míng běn cǎo shū jí héng héng《 běn cǎo pǐn huì jīng yào》。
2002 nián， zhōng guó wén huà yán jiū huì quán wén yǐng yìn chū bǎn liǎo《 běn cǎo pǐn huì jīng yào》， gāi shū shì míng xiào zōng yú hóng zhì 16 nián（ 1503） 8 yuè xià zhào tài yī yuàn biān xiū de yī bù guó jiā yào diǎn。 zài sī shè jiān tàijiàn liú wén tài de zǔ zhì xià， yī gè shè yòu zǒng dū、 tí diào、 zǒng cái、 fù zǒng cái、 cuàn xiū、 yàn yào děng 9 zhǒng zhí wèi de xiū zhuàn bān zǐ zǔ chéng， bāo kuò téng lù、 huì huà rén yuán zài nèi gòng 49 rén。 zài jīng lì yī nián bàn xiū dìng hòu， yào diǎn biān zuǎn wán chéng。 biān zhuàn zhě 'àn zhào sòng rén táng shèn wēi de《 zhèng lèi běn cǎo》 jiù lì shùn xù， bǎ rù yào zhī wù fēn wéi yù shí、 cǎo、 mù、 guǒ děng 10 bù， měi bù fēn wéi shàng、 zhōng、 xià sān pǐn biān xiě， quán shū gòng shōu yào wù 1815 zhǒng， zhèng wén yòng zhū mò liǎng sè fēn xiě。 zhèng wén zhī qián huì yòu jīng měi de cǎi sè xiě shēng tú dá 1358 fú zhī duō， shì zhōng guó dì yī bù dà xíng cǎi huì tú shū。 tóng shí biān zhuàn zhě hái shè qì liǎo dāng shí yǐ bǐ jiào chéng shú de diāo bǎn yìn shuà jì shù， ér yóu 14 wèi gōng jiàng fēn sè shàn xiě wén zì， 8 wèi gōng tíng huà shī fù zé huì tú。 quán shū wán chéng hòu， yóu míng xiào zōng qīn zì zhuàn xiě xù yán， bìng fǎng zhào《 yǒng lè dà diǎn》 gé shì zhuāng zhēn chéng 36 cè， zhuāng rù nán mù hé zhōng bǎo cún， shì wéi míng dài gōng tíng de zhèng tǒng chāo běn。
dàn shì， cǐ shū wán gǎo hòu jǐn liǎng gè yuè， míng xiào zōng què yì wài“ jià bēng”， qí sǐ yīn chéng wéi tiān dà yí 'àn。 ér yuán shū biān zuǎn rén yuán zhōng de 49 rén zhōng yòu 12 rén shè xián móu hài xiào zōng huáng dì， zāo dào chá bàn， yú shì zhè bù míng dài yào diǎn《 běn cǎo pǐn huì jīng yào》 yī zhí fēng cáng zài gōng zhōng nèi kù lǐ。 hòu bù zhī tōng guò hé zhǒng tú jìng yú 1877 nián cáng rù luó mǎ guó jiā tú shū guǎn。
lǐ shí zhēn shì zài jù cǐ shì yuē 50 nián zuǒ yòu jìn rù tài yī yuàn rèn zhí de， tā bù kě néng qián cháo jiù shì yī wú suǒ zhī。 ér cǐ shí xiào zōng hòu jì wèi de míng wǔ zōng yǐ shì， míng shì zōng yě yǐ chū rèn huáng dì 30 yú nián， duì gù qù de yí 'àn wèi bì zài jiā guān xīn， suǒ yǐ fēng cáng zài gōng zhōng de《 běn cǎo pǐn huì jīng yào》 yòu kě néng zài bù gōng kāi de qíng kuàng xià dé yǐ kuī jiàn， yīn cǐ bù néng pái chú lǐ shí zhēn zài tài yī yuàn gōng zuò qī jiān hěn xìng yùn dì kàn dào liǎo cǐ shū。 yě zhèng shì yóu yú zhè gè yuán yīn， cù shǐ tā yì yù biān zhù yī bù néng chāo chū cǐ shū de xīn běn cǎo zhuān zhù， ér zài tài yī yuàn de gōng zuò huán jìng shì bù kě néng mǎn zú tā de xiǎng fǎ、 shí xiàn yuàn wàng de， yīn wéi lǐ shí zhēn dàn yú gōng míng róng lù， suǒ yǐ zài tài yī yuàn rèn zhí méi yòu tài cháng shí jiān， jiù tuō bìng cí zhí guī jiā liǎo。
sān、《 běn cǎo gāng mù》 de zhòng dà gòng xiàn
zài lǐ shí zhēn rèn zhí tài yī yuàn qián hòu de yī duàn shí qī， jīng cháng shí jiān zhǔn bèi zhī hòu， lǐ shí zhēn kāi shǐ liǎo《 běn cǎo gāng mù》 de xiě zuò。 zài biān xiě guò chéng zhōng， tā jiǎo chuān cǎo xié， shēn bèi yào lǒu， dài zhe xué shēng hé 'ér zǐ jiàn yuán， fān shān yuè lǐng， fǎng yī cǎi yào， zú jì biàn jí hé nán、 hé běi、 jiāng sū、 ān huī、 jiāng xī、 hú běi děng guǎng dà dì qū， yǐ jí niú shǒu shān、 shè shān、 máo shān、 tài hé shān děng dà shān míng chuān， zǒu liǎo shàng wàn lǐ lù， qīng tīng liǎo qiān wàn rén de yì jiàn， cān yuè gè zhǒng shū jí 800 duō zhǒng， lì shí 27 nián， zhōng yú zài tā 61 suì nà nián（ 1578 nián） xiě chéng。
《 běn cǎo gāng mù》 fán 16 bù、 52 juàn， yuē 190 wàn zì。 quán shū shōu nà zhū jiā běn cǎo suǒ shōu yào wù 1518 zhǒng， zài qián rén jī chǔ shàng zēng shōu yào wù 374 zhǒng， hé 1892 zhǒng， qí zhōng zhí wù 1195 zhǒng； gòng ji lù gǔ dài yào xué jiā hé mín jiān dān fāng 11096 zé； shū qián fù yào wù xíng tài tú 1100 yú fú。 zhè bù wěi dà de zhù zuò， xī shōu liǎo lì dài běn cǎo zhù zuò de jīng huá， jìn kě néng de jiū zhèng liǎo yǐ qián de cuò wù， bǔ chōng liǎo bù zú， bìng yòu hěn duō zhòng yào fā xiàn hé tū pò。 shì dào 16 shì jì wéi zhǐ wǒ guó zuì xì tǒng、 zuì wán zhěng、 zuì kē xué de yī bù yī yào xué zhù zuò。
miàn duì hào hàn de běn cǎo bǎo kù， rú hé jià yù、 cāo zòng tā biàn chéng wéi zuì guān jiàn de wèn tí。 kě yǐ shuō zhè shì lǐ shí zhēn zuì dà de gòng xiàn zhī yī。 tā bù jǐn jiě jué liǎo yào wù de fāng shì、 jiǎn suǒ děng wèn tí， gèng zhòng yào de shì tǐ xiàn liǎo tā duì zhí wù fēn lèi xué fāng miàn de xīn jiàn jiě， yǐ jí kě guì de shēng wù jìn huà fā zhǎn sī xiǎng。 lǐ shí zhēn dǎ pò liǎo zì《 shén nóng běn cǎo jīng》 yǐ lái， yán xí liǎo yī qiān duō nián de shàng、 zhōng、 xià sān pǐn fēn lèi fǎ， bǎ yào wù fēn wéi shuǐ、 huǒ、 tǔ、 jīn shí、 cǎo、 gǔ、 lāi、 guǒ、 mù、 qì fú、 chóng、 lín、 jiè、 qín、 shòu、 rén gòng 16 bù， bāo kuò 60 lèi。 měi yào biāo zhèng míng wéi gāng， gāng zhī xià liè mù， gāng mù qīng xī。 shū zhōng hái xì tǒng dì jì shù liǎo gè zhǒng yào wù de zhī shí。 bāo kuò jiàozhèng、 shì míng、 jí jiě、 zhèng wù、 xiū zhì、 qì wèi、 zhù zhì、 fā míng、 fù lù、 fù fāng děng xiàng， cóng yào wù de lì shǐ、 xíng tài dào gōng néng、 fāng jì děng， xù shù shèn xiáng。 yóu qí shì“ fā míng” zhè xiàng， zhù yào shì lǐ shí zhēn duì yào wù guān chá、 yán jiū yǐ jí shí jì yìng yòng de xīn fā xiàn、 xīn jīng yàn， zhè jiù gèng jiā fēng fù liǎo běn cǎo xué de zhī shí。
gēn jù mǎ yuán jùn xiān shēng de yán jiū， lǐ shí zhēn zài zhí wù xué fāng miàn suǒ chuàng zào de rén wéi fēn lèi fāng fǎ， shì yī zhǒng 'àn zhào shí yòng yǔ xíng tài děng xiāng sì de zhí wù， jiāng qí guī zhī yú gè lèi， bìng 'àn céng cì zhú jí fēn lèi de kē fāng fǎ。 lǐ shí zhēn jiāng yī qiān duō zhǒng zhí wù， jù qí jīng jì yòng tú yǔ tǐ tài、 xí xìng hé nèi hán wù de bù tóng， xiān bǎ dà tóng lèi wù zhì xiàng shàng guī wéi wǔ bù（ jí cǎo、 mù、 cài、 guǒ、 gǔ wéi gāng）， bù xià yòu fēn chéng 30 lèi（ rú cǎo bù 9 lèi、 mù bù 6 lèi、 cài、 guǒ bù gè 7 lèi、 gǔ 5 lèi shì wéi mù）， zài xiàng xià fēn chéng ruò gān zhǒng。 tā bù jǐn tí shì liǎo zhí wù zhī jiān de qīn yuán guān xì， ér qiě hái tǒng yī liǎo xǔ duō zhí wù de mìng míng fāng fǎ。
zǒng zhī， lǐ shí zhēn cǎi yòng yǐ gāng qiè mùdì fāng fǎ， jiāng《 běn cǎo jīng》 yǐ xià lì dài běn cǎo de gè zhǒng yào wù zī liào， chóngxīn jìn xíng pōu xī zhěng lǐ， shǐ jìn 200 wàn zì de běn cǎo jù zhù tǐ lì yán jǐn， céng cì fēn míng， zhòng diǎn tū chū， nèi róng xiáng bèi， shí nǎi“ bó 'ér bù fán， xiáng miàn yòu yào”。
suī rán《 běn cǎo gāng mù》 shì yī bù yào wù xué zhuān zhù， dàn tā tóng shí hái jìzǎi liǎo yǔ lín chuáng guān xì shí fēn mìqiè de xǔ duō nèi róng。 yuán shū dì sān、 dì sì juàn wéi“ bǎi bìng zhù zhì yào”， jì yòu 113 zhǒng bìng zhèng de zhù zhì yào wù， qí zhōng dì sān juàn wài gǎn hé nèi shāng zá bìng zhōng， jiù bāo kuò yòu zhuān mén zhì liáo shāng hán rè bìng、 ké sòu、 chuǎn nì lèi de yào wù， dì sì juàn zé zhù yào wéi wǔ guān、 wài kē、 fù、 ér kē zhū bìng。 yuán shū zhōng míng què tí chū néng zhì liáo wēn yì de yào wù yòu： shēng má、 ài yè、 là xuě、 dān shā、 yáng qǐ shí、 huǒ yào、 dà qīng、 má huáng、 wēi líng xiān、 lǜ cǎo、 dà má、 dà dòu chǐ、 hú、 zhú sǔn、 lí、 sōng、 zhū líng、 zhú、 shí yàn、 xī、 táo dù chóng děng 20 yú zhǒng。
cǐ wài，《 běn cǎo gāng mù》 zhōng shōu zài gè lèi fù fāng 11096 shǒu， shè jí lín chuáng gè kē， bāo kuò nèi kē、 wài kē、 fù kē、 ér kē、 wǔ guān kē děng， qí zhōng 2900 duō shǒu wéi jiù fāng， qí yú jiē wéi xīn fāng。 zhì liáo fàn wéi yǐ cháng jiàn bìng、 duō fā bìng wéi zhù， suǒ yòng jì xíng yì shì wán sàn gāo dān jù quán， qiě xǔ duō fāng jì jì jù kē xué kē， yòu yòu jiǎn biàn lián yàn zhī tè diǎn， jí jù shí yòng xìng。 rú zhì liáo ké sòu bìng de fāng jì， jí zài duō zhǒng yào wù fù fāng zhōng chū xiàn， jǔ lì rú xià：
fèi qì chuǎn jí： mǎ dōu líng 'èr liǎng（ qù ké jí mó）， sū bàn liǎng（ rù wǎn nèi bàn yún， màn huǒ chǎo gān）， gān cǎo（ zhì） yī liǎng， wéi mò。 měi fú yī qián， shuǐ yī zhǎn， jiān liù fēn， wēn gā huò qín zhī。
xiào chuǎn tán sòu： yā zhǎng sàn： yòng yín xìng wǔ gè， má huáng 'èr qián bàn， gān cǎo（ zhì） èr qián。 shuǐ yī zhōng bàn， jiān bā fēn， wò shí fú。 yòu jīn líng yī pū zhì xiào chuǎn， bái guǒ dìng chuǎn tānɡ， fú zhī wú bù xiào zhě， qí rén yǐ cǐ qǐ jiā。 qí fāng： yòng bái guǒ 'èr shí yī gè（ chǎo huáng）， má huáng sān qián， sū zǐ 'èr qián， kuǎn dōng huā、 fǎ zhì bàn xià、 sāng bái pí（ mì zhì） gè 'èr qián， xìng rén（ qù pí jiān）、 huáng qín（ wēi chǎo） gè yī qián bàn， gān cǎo yī qián。 shuǐ sān zhōng， jiān 'èr zhōng， suí shí fēn zuò 'èr fú。 bù yòng jiāng。
fèi rè tán ké， xiōng gé sài mǎn： yòng guā lóu rén、 bàn xià（ tānɡ pào qī cì， bèi yán） gè yī liǎng。 jiāng zhī dǎ miàn hú wán wú zǐ dà。 měi fú wǔ shí wán， shí hòu jiāng tānɡ xià。
yīn cǐ，《 běn cǎo gāng mù》 zài lín chuáng zhì liáo fāng miàn yì yòu jí gāo de cān kǎo jià zhí。
sì、《 běn cǎo gāng mù》 zuì zhù míng de jīn líng bǎn jí qí tā bǎn běn
《 běn cǎo gāng mù》 tuō gǎo yú 1578 nián， yòu jīng guò fǎn fù sān cì xiū gǎi hòu zhōng yú dìng gǎo。 wèile néng jìn kuài kān kè cǐ shū， lǐ shí zhēn bù gù nián gāo tǐ ruò， yú 1580 jí 1590 nián liǎng cì qián wǎng tài cāng hé nán jīng， qǐng dāng dài wén xué jiā、 céng rèn xíng bù shàng shū de wáng shì zhēn zuò xù， zhī hòu jīng jīn líng chū bǎn shū shāng hú chéng lóng yīngyǔn kè yìn。 cóng 1590 nián ( míng wàn lì shí bā nián ) qǐ， zhì 1593( míng wàn lì 'èr shí yī nián ) zhǐ， qián hòu lì shí sì nián cái quán bù kè wán。 zài yuán shū jí jiāng chū bǎn zhī shí， lǐ shí zhēn gào bié rén shì， méi yòu néng mù dǔ zì jǐ xīn xuè de wèn shì。 sān nián hòu de 1596 nián，《 běn cǎo gāng mù》 zài nán jīng quán bù chū bǎn， shǐ chēng jīn líng bǎn。 mù qián gāi bǎn běn yǐ chéng wéi shì jiè zhēn bǎo， cún shì bù duō。 gēn jù rì běn zhù míng yī shǐ wén xiàn xué zhě zhēn liǔ chéng jiào shòu de yán jiū， gāi shū zài shì jiè gè dì shōu cáng qíng kuàng rú xià ( kuò hào nèi wéi mù lù zhōng suǒ liè )：
1) rì běn、 guó lì gōng wén shū guǎn nèi gé wén kù běn（ bié 42 hán 8 hào）
quán zhì běn。 wéi jǐng kǒu zhí shù suǒ xiàn běn。 nèi gé wén kù suǒ cáng zhè yī jīn líng běn， yú 1992 nián yóu dà bǎn Orient chū bǎn shè yǐng yìn chū bǎn。
2) rì běn、 guó lì guó huì tú shū guǎn běn（ 205-5)
quán zhì běn。 wéi tián zé zhòng shū de jiù cáng shū， hòu xiàn yú guó lì guó huì tú shū guǎn。
3) rì běn、 dōng yáng wén kù běn（ 11-3-A-c-23）
suī shì quán zhì běn， dàn yī bù fēn shì chāo bǔ nèi róng， wéi yán qí jiǔ mí jiù cáng shū。
4) rì běn、 dōng běi dà xué fù shǔ tú shū guǎn shòu yě wén kù běn（ shòu 8?21595?36）
quán zhì běn。 zhōng guó xué zhě shòu yě hēng jí de jiù cáng shū。
5) měi guó、 guó lì guó huì tú shū guǎn běn（ G141.76/L61.4)
quán zhì běn。 rì běn de jiù cáng shū。
6) zhōng guó、 zhōng yī yán jiū yuàn tú shū guǎn běn (0953/ zǐ 21-1578)
quán zhì běn， wèi sī bǔ shān fáng de jiù cáng shū。
7) zhōng guó、 shàng hǎi tú shū guǎn běn（ shàn běn 480471-90）
quán zhì běn。 1993 nián yóu shàng hǎi kē xué jì shù chū bǎn shè yǐng yìn chū bǎn。 gēn jù qí cáng shū yìn kě zhī， cǐ shū céng wéi jiě fàng qián de shàng hǎi shì kē xué jì shù tú shū guǎn cáng shū。 gèng zǎo de cáng shū yìn mó hú bù qīng， zhǐ zhī wéi“ zhōng guó □□□（ kē xué yuàn？） tú shū guǎn” zhī cáng shū yìn。
8) rì běn、 jīng dū fǔ lì zhí wù yuán dà sēn jì niàn wén kù běn（ 38 fān）
jué juàn 19 ～ 21 hé juàn 47～ 49 děng ６ juàn。 wéi zhí wù xué zhě bái jǐng guāng tài láng de jiù cáng shū。
9) rì běn、 wǔ tián kē xué zhèn xīng cái tuán xìng yǔ shū wū běn（ guì 593）
xiàn jǐn cún juàn 19～ 28 gòng 10 juàn。 jiāng hù běn cǎo xué zhě xiǎo yě lán shān hé mù mò kǎo zhèng yī xué zhě yī zé lán xuān de jiù cáng shū。
10) rì běn、 gōng chéng xiàn tú shū guǎn yī dá wén kù běn（ 30196 yī ?BR> xiàn jǐn cún juàn 36～ 38 gòng 3 juàn。 jīng qū zhí lái yǎng 'ān yuàn、 ào tián qìng 'ān、 mù mò de kǎo zhèng yī xué zhě hóng qián fān yī sè jiāng chōu zhāi、 yī dá jiā děng niǎn zhuǎn suǒ cáng， chuán zhì yú jīn。
chú liǎo shàng shù zhù míng de jīn líng bǎn zhī wài，《 běn cǎo gāng mù》 hái yòu jiāng xī bǎn、 hú běi bǎn、 háng zhōu bǎn、 běn lì táng bǎn děng duō zhǒng， xiān hòu zài guó nèi fān kè 60 yú cì， tóng shí hái yòu yī xiē jiǎn biān běn chū xiàn。
《 běn cǎo gāng mù》 bù jǐn wèiwǒ guó yào wù xué de fā zhǎn zuò chū liǎo zhòng dà gòng xiàn， ér qiě duì shì jiè yī yào xué、 zhí wù xué、 dòng wù xué、 kuàng wù xué、 huà xué de fā zhǎn yě chǎn shēng liǎo shēn yuǎn de yǐng xiǎng。 gāi shū chū bǎn hòu， hěn kuài jiù chuán dào rì běn， yǐ hòu yòu liú chuán dào 'ōu měi gè guó， xiān hòu bèi yì chéng rì、 fǎ、 dé、 yīng、 lā dīng、 é、 cháo xiān děng shí yú zhǒng wén zì zài guó wài chū bǎn， chuán biàn wǔ dà zhōu。 zǎo zài 1951 nián， zài wéi yě nà jǔ xíng de shì jiè hé píng lǐ shì huì shàng， lǐ shí zhēn jí bèi liè wéi gǔ dài shì jiè míng rén； tā de dà lǐ shí diāo xiàng yì lì zài mò sī kē dà xué de cháng láng shàng。 bù jǐn duì zhōng yī yào xué jù yòu jí dà gòng xiàn， ér qiě duì shì jiè zì rán kē xué de fā zhǎn yě qǐ liǎo jù dà de tuī dòng zuò yòng， bèi yù wéi“ dōng fāng yī yào jù diǎn”， yīng guó zhù míng shēng wù xué jiā dá 'ěr wén yě céng shòu yì yú《 běn cǎo gāng mù》， chēng tā wéi“ zhōng guó gǔ dài bǎi kē quán shū”。 yīng guó zhù míng zhōng guó kē jì shǐ zhuān jiā lǐ yuē sè zài《 zhōng guó kē xué jì shù shǐ》 zhōng xiě dào：“ 16 shì jì zhōng guó yòu liǎng dà tiān rán yào wù xué zhù zuò， yī shì shì jì chū（ 1505 nián） de《 běn cǎo pǐn huì jīng yào》， yī shì shì jì mò（ 1595 nián） de《 běn cǎo gāng mù》， liǎng zhě dū fēi cháng wěi dà。”
lǐ shí zhēn xíng yī， jì zhēn shì qián rén jīng yàn， yòu zhù zhòng qīn shēn shí jiàn， yī shù bù duàn tí gāo。 hěn kuài tā de míng shēng jí chuán biàn qí zhōu。 dāng shí fēng fān zài qí zhōu de dì sān gè sūn zǐ fù shùn wáng zhū hòu kūn， tè qǐng tā dào wáng fǔ wéi zì jǐ de 'ér zǐ zhěn bìng。 cǐ zǐ 'ài chī dēng huā、 shēng mǐ、 ní tǔ， lǐ shí zhēn gēn jù shàng shù zhèng zhuàng， zhěn qí wéi chóng bìng， yú shì yòng shā chóng yào wù zhì hǎo liǎo zhè zhǒng guài bìng。
bù jiǔ， fēng fān zài wǔ chāng de chǔ wáng， yòu bǎ lǐ shí zhēn qǐng qù dāng shì yī。 yī tiān， chǔ wáng de 'ér zǐ tū rán hūn jué bùxǐng rén shì， lǐ shí zhēn gēn jù zhōng yī lǐ lùn biàn zhèng hòu， dà dǎn shī yòng jué tù、 gōng xià lèi yào wù， cóng sǐ wáng biān yuán jiù huí liǎo shì zǐ de xìng mìng。 yóu cǐ， lǐ shí zhēn bèi zhào pìn wéi chǔ wáng fǔ“ fèng cí zhèng” ( zhǎng jì sì lǐ jié de guān shǔ )， bìng jiān guǎn wáng fǔ de“ liáng yī suǒ”， qī jiān céng zhì yù xǔ duō jí bìng， chǔ wáng yù zhòng jīn chóu xiè， dàn dōubèi lǐ shí zhēn jù jué。 yóu cǐ kě jiàn， lǐ shí zhēn shì yī wèi bù zhòng quán guì、 bù wù míng lì、 zhǐ qiú wéi bìng rén jiě chú tòng kǔ de yī wèi yī dé gāo shàng de yī shēng。
wǔ、 jì niàn lǐ shí zhēn
lǐ shí zhēn yú 1593 nián shì shì， xiǎng nián 75 suì。 lǐ shí zhēn shì shì hòu yí tǐ bèi 'ān zàng zài hú běi shěng qí chūn xiàn qí zhōu zhèn zhú lín hú cūn。 dào jīn tiān wéi zhǐ， qí zhōu yī dài de zhōng yī měi nián qīng míng dōuyào dào mù dì cháo bài， xǔ duō rén cháng bǎ fén tóu de qīng cǎo dài huí jiā yǐ xiāo zāi miè bìng。 xīn zhōng guó chéng lì hòu， wéi jì niàn duì rén lèi zuò chū wěi dà gòng xiàn de zhè wèi kē xué jù rén， 1954 nián， jiāng qí fén mù liè wéi quán guó zhòng diǎn bǎo hù dān wèi， qí chūn xiàn rén mín zhèng fǔ duì mù dì jìn xíng liǎo xiū shàn， bēi qián qīng shí shàng kè yòu zhù míng rén wù huà jiā jiǎng zhào hé suǒ huà de lǐ shí zhēn xiàng， mù qián lìng lì shí bēi， shàng kè yuán zhōng guó kē xué yuàn yuàn cháng guō mò ruò xiān shēng de tí cí。 1978 nián， hú běi shěng wén huà jú chóngxiū lǐ shí zhēn mù， bìng chū jù líng yuán guī mó。 1980 nián， zài líng yuán nèi zhèng shì jiàn lì liǎo guó jiā zhòng diǎn wén wù bǎo hù jī gòu --- lǐ shí zhēn jì niàn guǎn。 zhěng gè jì niàn guǎn zhàn dì miàn jī 50000 píng fāng mǐ， yóu běn cǎo bēi láng、 jì niàn zhǎn lǎn、 yào wù guǎn、 bǎi cǎo yào yuán、 mù yuán wǔ dà bù fēn zǔ chéng。 jì niàn guǎn fǎng gǔ dà mén shàng xiāng qiàn zhe dèng xiǎo píng yú 1987 nián 7 yuè 8 rì qīn bǐ tí xiě de guǎn míng。 jì niàn guǎn de zhǎn pǐn zhù yào yòu lì shǐ wén wù、 wén xiàn、 yào wù biāo běn、 tú biǎo、 zhào piàn、 huà xiàng、 diāo sù děng 1000 yú jiàn， xíng xiàng xì tǒng dì jiè shào liǎo lǐ shí zhēn de shēng píng hé《 běn cǎo gāng mù》 de wěi dà chéng jiù。 cáng pǐn zhōng yòu zhū duō gǔ jí shàn běn， yóu yǐ《 běn cǎo gāng mù》 zì míng qīng yǐ lái de gè zhǒng bǎn běn mí zú zhēn guì。 jiàn guǎn 20 duō nián lái， jì niàn guǎn yǐ lěi jì jiē dài zhōng wài bīn kè 300 duō wàn rén cì， zài guó nèi wài chǎn shēng liǎo zhòng yào de zhèng zhì hé wén huà yǐng xiǎng。
lǐ shí zhēn yī shēng zhù shù pō fēng， chú dài biǎo zuò《 běn cǎo gāng mù》 wài， hái zhù yòu《 qí jīng bā mài kǎo》、《 bīn hú mài xué》、《 wǔ zàng tú lùn》 děng shí zhǒng zhù zuò。 zhè wèi wěi dà de kē xué jiā jiāng yǒng yuǎn bèi shì jiè rén mín suǒ huái niàn。
diàn yǐng :
gù shì piàn（ hēi bái）。 shàng hǎi diàn yǐng zhì piàn chǎng 1956 nián shè zhì。
hú běi qí zhōu rén shì lǐ yuè chí、 lǐ shí zhēn fù zǐ xì míng cháo míng yī， míng yáng xiá 'ěr。 lǐ shí zhēn yīn zhí miàn píng diǎn bāo xiāng shēn《 běn cǎo shū》 zhī miù wù， ér jié yuàn xiāng shēn。 chǔ wáng zǐ huàn guài jí biàn fǎng sì fāng míng yī jūn wèi zòu xiào， jīng lǐ shí zhēn zhěn zhì 'ér yù。 lǐ shí zhēn bù yào gōng míng lì lù， dàn qiú chóngxiū《 běn cǎo》， bèi 'ān zhì yú tài yī yuàn nèi， dàn xiū shū zòu zhāng què bèi huáng shàng bó huí。 yú shì， tā biàn cí zhí fǎn guī gù lǐ， yǐ jiù xiū shū bù chuò。 qí jiān， suī zāo bāo xiāng shēn jī fěng yǔ diāo nán， què huò bǎi xìng zhī chí。 wéi kǎo chá yào wù， lǐ shí zhēn dài tú dì páng xiàn， tà biàn qiān shān wàn hè， xiáng zhēng bó cǎi。 hòu yòu yù wèi láng zhōng， sān rén tóng xīn tóng dé， bèi cháng jiān xīn， xiáng xì jì shù gè lèi yào cǎo。 yī cì， suǒ lù bǐ jì bèi 'è dào shì qiǎng qù fù zhī yī jù， lǎo wèi wéi qiǎng jiù bǐ jì diē sǐ yú shān yá。 lǐ shí zhēn shòu cǐ cuò zhé， wèi céng qì něi， jì xù xiū shū。 hòu gù yǒu tián héng bāng zhù tā kè yìn《 běn cǎo gāng mù》。 lǐ shí zhēn 'ǒu xīn lì xuè sān shí hán shǔ， nián yǐ lǎo mài， fāng chéng cǐ shū。 cǐ shí， bāo xiāng shēn yù bāo lǎn kè yìn， wéi lǐ shí zhēn jiān jù。 tián héng wéi kè cǐ shū， què bèi wèn zuì rù yù。《 běn cǎo gāng mù》 yáng yáng wǔ shí 'èr dàjuǎn， zhì lǐ shí zhēn lí shì hòu， shǐ dé yǐ liú chuán mín jiān。 biān jù： zhāng huì jiàn dǎo yǎn： shěn fú shè yǐng： luó cóng zhōu měi shù： hú zhuō yún zuòqǔ： jì míng bàn yǎn zhě jù zhōng rén bàn yǎn zhě jù zhōng rén zhào dān lǐ shí zhēn shū shì lǐ yuè chí zhòng xīng huǒ tián héng gù yě lǔ shěn mào qián qiān lǐ wèi láng zhōng hán tāo bāo xiāng shēn shū xiù wén shí zhēn qī kāng tài páng xiàn
liù、 lǐ shí zhēn jiā xiāng tè sè
lǐ shí zhēn jiā xiāng zài xiàn zài de huáng gāng qí chūn xiàn， shì yī gè zhèng zài fēi sù fā zhǎn de chéng shì， hěn duō qǐ yè jiè yòng lǐ shí zhēn de míng hào bàn qǐ liǎo yòu tè sè de qǐ yè： hú běi lǐ shí zhēn bǎo jiàn yóu yòu xiàn zé rèn gōng sī， hú běi lǐ shí zhēn shēng wù kē jì yòu xiàn gōng sī， lǐ shí zhēn yī yào jí tuán děng děng， qí zhōng mín yíng qǐ yè zhōng shǔ yú qián liǎng gè guī mó hé yǐng xiǎng fàn wéi zuì dà， jīng yíng chǎn pǐn yǐ zǐ sū wéi zhù， hái yòu 'ài cǎo děng， lì yòng liǎo qí chūn sì bǎo： shé、 guī、 ài、 zhú。
gōng sī de fā zhǎn xū yào gè fāng miàn de dài dòng zuò yòng， dào mù qián wéi zhǐ， dà xíng diàn shì lián xù jù《 dà míng yī shèng》 zhèng zài qí chūn pāi shè， dà guī mó de shè zhì zǔ hé míng xīng dài dòng liǎo qí chūn de jīng jì， zài lǚ yóu yè， yào pǐn yè fǎng zhì yè shàng miàn dū yòu jiàn shù。
lǐ shí zhēn de gù shì
àn《 míng wài shǐ · běn chuán》： lǐ shí zhēn， zì dōng bì， qí zhōu rén（ jīn hú běi shěng qí chūn xiàn）。 shēng yú míng wǔ zōng zhèng dé shí sān nián（ gōng yuán 1518 nián）， zú yú shén zōng wàn lì 'èr shí yī nián（ gōng yuán 1593 nián）。
lǐ shí zhēn de zǔ fù hé fù qīn shì dài jiē dāng yī shēng。 fù qīn xī wàng tā dú shū kǎo shì dāng guān， bù yuàn ràng tā dāng yī shēng。 lǐ shí zhēn chū shēng zhī shí， yòu bái lù rù shì， yòu zǐ zhī chǎn yú tíng zhōng。 zì yòu jiù yǐ wéi xiū xí“ shén xiān zhī xué” nǎi shì mìng zhōng dìng hǎo liǎo de。 lǐ shí zhēn yú shí sì suì shí kāi shǐ kē jǔ kǎo shì， què“ bǔ zhū shēng， sān shì yú xiāng dōubù néng dé chéng”。 lǐ shí zhēn xǐ huān dú shū， fēi cháng de bó xué， jīhū suǒ yòu de shū dū dú dū kàn。 yǐ jīng dú shū shí nián， què cóng wèi chū jiā mén。 tā xīn zhōng bìng wú dāng guān de xiǎng fǎ yǔ yì yuàn。 tā suǒ dú de shū zhōng， yóu qí xǐ hǎo 'ér qiě shàn yú yī xué fāng miàn， jiù yǐ yī shēng zì jū。 dāng shí de chǔ wáng tīng wén shí zhēn de yī shù liǎo dé， pìn tā wéi fèng cí zhǎng guǎn liáng yī de shì qíng。 hòu lái chǔ wáng de shì zǐ bào jué， lǐ shí zhēn lì kè jiù huó liǎo tā。 yú shì jiāng tā jǔ jiàn yú cháo tíng， shòu gěi tài yī yuàn pàn de zhí wèi。 kě shì， lǐ shí zhēn zhǐ zuò liǎo yī nián de guān jiù bù zuò liǎo， guī huí gù lǐ。 zhōng guó gǔ dài de yī jiā běn cǎo zhī shū， shàng zì shén nóng suǒ chuán， jiù zhǐ yòu sān bǎi liù shí wǔ zhǒng。 zài liáng · táo hóng jǐng shí xiū běn cǎo， běn cǎo shù liàng yì méi yòu zēng jiā。 zhì táng cháo， sū gōng zēng jiā yī bǎi yī shí sì zhǒng， sòng cháo liú hàn yòu zēng yī bǎi 'èr shí zhǒng， dào liǎo zhǎng yǔ xī、 táng shèn wēi zhū xiān shēng， xiān hòu zēng bǔ， jiā shàng yǐ qián de gòng yī qiān wǔ bǎi wǔ shí bā zhǒng， dāng shí rèn wéi yǐ jīng suàn shì wán shàn de。 rán 'ér， lǐ shí zhēn rèn wéi， pǐn shù tài fán duō， míng chēng yě tài zá， yòu shí huò yī wù 'ér xī wéi 'èr sān， huò 'èr wù 'ér hùn wéi yī pǐn， tā yǐ wéi zhè yàng shì bù zhèng què de。 yú shì“ qióng sōu bó cǎi、 shān fán bǔ jué”， lì jīng sān shí nián， yuè dú de shū jí bā bǎi yú jiā， shū gǎo dìng zhèng sān cì 'ér zhù chéng《 běn cǎo gāng mù》 yī shū。
《 běn cǎo gāng mù》 zēng jiā yào wù dá sān bǎi qī shí sì zhǒng， fēn wéi yī shí liù bù， hé gòng wǔ shí 'èr juàn， shǒu biāo zhèng míng wéi“ gāng”， qí yú gè fù shì wéi“ mù”， yǐ bǔ zú yǔ jiū zhèng yào wù de yuán zī liào。 cì yǐ jí jiě， biàn yí zhèng wù， jiāng chū chǎn xíng sè děng xiáng xì shuō míng yě。 yòu cì yǐ qì wèi、 zhù zhì、 fù fāng， dāng zuò běn cǎo de tǐ yòng。
lǐ shí zhēn zài《 běn cǎo gāng mù》 yuán xù zhōng zì shù， dú gǔ shū diǎn jí， jiù xiàng chī táng kěn gān zhè yī yàng，“ cháng dān shì diǎn jí， ruò dàn zhè yí”，《 běn cǎo gāng mù》 yī shū jiù shì zài zhè yàng de qíng kuàng zhōng， zēng shān kǎo zhèng 'ér zhù zuò chéng gōng de。 dāng《 gāng mù》 shū zhù zuò jiāng chéng， yào gòng xiàn cháo tíng zhī shí， lǐ shí zhēn yǐ jīng qī shí liù suì liǎo， yě zì jǐ yù jiàn liǎo jiāng sǐ shí qī， guǒ rán hěn kuài dì“ jù zú”。 lǐ shí zhēn zài wèi shì qián， xiě liǎo yī gè shàng shū biǎo yí gěi qí zǐ jiàn yuán， mìng tā sòng yǔ huáng dì。
méi duō jiǔ， shén zōng wàn lì nián jiān， zhào xiū guó shǐ， mìng lìng zhōng wài gòng xiàn sì fāng wén jí， jiàn yuán jiāng fù qīn yí biǎo jí běn shū《 gāng mù》 xiàn yú。 tiān zǐ jiā xǔ， cháo tíng mìng lǐ bù yù xiě， fēn liǎng jīng、 gè shěng bù zhèng kān xíng， cóng cǐ“ shì dà fū jiā yòu qí shū”。 běn cǎo zhī xué cóng zhè yǐ hòu cái suàn shì jí dà chéng liǎo。 lǐ shí zhēn yí shū shàng huáng dì de biǎo， dà lüè shì shuō： lì dài， jīng jiǔ yuǎn nián dài hòu， xǔ duō de yào wù yòu tóng wù bù tóng míng de， yòu tóng míng bù tóng wù de， yòu nán yǐ biàn shí de， yòu xiē fēn lèi bù duì de， yòu xiē yào wù yòu dú què hé nà xiē wú dú de yào xíng tài xiāng sì， zēng jiā cǎi yào kùn nán， zhè dū yǐng xiǎng zhì bìng de xiào guǒ。 hái yòu xiē lì dài fā xiàn de xīn yào， yǐ qián de shū zhōng hái wèi jìzǎi， yú shì zēng bǔ、 dìng zhèng liǎo xǔ duō yào wù。 jiù jí jìzǎi de yī qiān wǔ bǎi duō zhǒng， zài《 běn cǎo gāng mù》 shū zhōng， zēng jiā sān bǎi qī shí sì zhǒng。 fēn wéi shí liù bù， gòng wǔ shí 'èr juàn。 gēn jù yào wù de“ zhèng míng” wéi gāng， ér“ fù shì” de zé wéi mù； zài jiā shàng yǐ jí jiě、 biàn yí、 zhèng wù， xiáng xì de jiāng qí chū chǎn dì、 yào wù de qì wèi、 zhù zhì dū jìzǎi yú shū zhōng。 zhù zuò běn shū de cān kǎo shū jí fēi cháng duō， shàng zì fén diǎn、 xià zhì bài jì， zhǐ yào yòu yōu guān zhě， dū shōu duō zài shū zhōng。 suī rán chēng zhī wéi yī shū， shí jì shì jiāng wàn wù yǐ jí yào wù de lǐ jiǎng míng liǎo。 xī wàng huáng dì néng“ tè zhào rú chén bǔ zhù， chéng zhāo dài zhī diǎn”， rú cǐ， běn shū biàn néng chéng wéi zhǐ dǎo yī shēng men shǐ yòng de hěn hǎo de cān kǎo diǎn jí。 lǐ shí zhēn wǎn nián zhī shí， zì hào“ bīn hú shān rén”， zhù zuò yòu《 suǒ guǎn shī》、《 yī 'àn》、《 mài jué》、《 wǔzàng tú lùn》、《 sān jiāo kè nán》、《 mìng mén kǎo》、《 shī huà》。 yīn wéi tā de 'ér zǐ jiàn zhōng dāng guān， suǒ yǐ tā bèi fēng wéi“ wén lín láng”。 lǐ shí zhēn bù zhǐ shì yī wèi hǎo de yī shēng hé běn cǎo jiā， tā hái shì yī wèi xiū shén xiān zhī shù de xiū liàn rén， měi wǎn dū dǎ zuò liàn gōng， yǐ shén xiān zì mìng。 guān gù jǐng xīng《 lǐ shí zhēn chuán》 jí zhī：“ yú 'ér shí wén xiān shēng yì shì， xiào yǒu， ráo yǐn dé， wǎn cóng yú céng dà fù yóu， dú shū yǐ rì chū rù wéi qī， yè jí duān zuò， qí yǐ shén xiān zì mìng， qǐ 'ǒu rán yǔ？” shí zhēn zài《 bīn hú mài xué》 zhōng yòu yī duàn píng shù zhāng zǐ yáng bā mài jīng de jìzǎi：“ zǐ yáng bā mài jīng suǒ zài jīng mài， shāo yǔ yī jiā zhī shuō bù tóng， rán ‘ nèi jǐng suì dào ’， wéi fǎn guān zhě néng zhào chá zhī， qí yán bì bù miù yě。” zhèng shuō míng liǎo xiū xiān jiā suǒ guān chá dào de qí jīng bā mài hé yī shēng suǒ rèn zhī yòu suǒ bù tóng de mì mì， jiù shì fǎn guān 'ér zhào chá dào de。
lìng wài， zuò wéi jīng tōng yī xué hé xiū xiān zhě de tā， hěn zhòng shì“ qí jīng bā mài” zhī mì yào。 suǒ yǐ zài tā de《 qí jīng bā mài kǎo》 zhōng， rèn wéi yī shēng hé xiū xiān zhě yī dìng yào zhī dào“ qí jīng bā mài”。 tā shuō，“ yī bù zhī cǐ， wǎng tàn bìng jī， xiān bù zhī cǐ， nán 'ān lú dǐng。”“ yī 'ér zhī bā mài， zé shí 'èr jīng shí wǔ luò zhī dà zhǐ dé yǐ； xiān 'ér zhī hū bā mài， zé hǔ lóng shēng jiàng， xuán mǔ yōu wēi qiào miào dé yǐ。” zhōng guó yī yào xué shì yī gè wěi dà de bǎo kù， yùn cáng zhe xǔ duō zhēn guì de kē xué yí chǎn。 wǒ guó gǔ dài cháng qī jī lěi qǐ lái de yào wù zhī shí， dà bù fēn zài rù lì dài de běn cǎo shū jí zhōng。 yóu yú běn cǎo xué zhōng duì yī xiē yào wù de lái yuán、 xìng zhì、 jiàn bié、 zhì fǎ jí pèi fāng de xù shù， shè jí guǎng fàn de huà xué zhī shí， yīn 'ér běn cǎo xué chéng liǎo zhōng guó gǔ dài jí zhōng gǔ shí dài huà xué de yī gè fēng fù nèi róng hé yuán quán， shì wǒ guó huà xué shǐ zhōng huī huáng chéng jiù de yī gè cè miàn。 duì běn cǎo xué zuò chū wěi dà gòng xiàn de shì zhuó yuè de yào wù xué jiā lǐ shí zhēn。
lǐ shí zhēn， míng zhèng dé shí sān nián（ gōng yuán 1518 nián） shēng yú hú běi yī gè shì yī jiā tíng。 shàonián shí dài， cháng gēn fù qīn hé gē gē cǎi jí cǎo yào， huò bāng fù qīn chāo xiě yào fāng， tīng fù qīn jiǎng jiě yào wù xué zhī shí。 dāng shí kē jǔ shèng xíng， tā 14 suì zhōng liǎo xiù cái。 dàn tā rè 'ài yī yào shì yè， duì bā gǔ wén bù gǎn xīng qù。 yīn cǐ， kǎo jǔ rén sān cì luò bǎng hòu， fàng qì liǎo kē jǔ rù shì de dào lù， yī xīn zuò yī shēng。
《 běn cǎo gāng mù》 wèn shì hòu， hěn kuài zài zhōng guó liú chuán qǐ lái， duì hòu shì de yǐng xiǎng hěn dà， yǐ jīng bèi quán bù huò bù fēn yì chéng rì wén、 yīng wén、 dé wén、 fǎ wén、 lā dīng wén、 é wén děng duō zhǒng wén zì， zài shì jiè shàng guǎng fàn liú chuán， zhì jīn réng shì yī bù yòu zhòng dà xué shù jià zhí de gǔ dài kē xué wén xiàn。 lǐ shí zhēn shì shì jiè gōng rèn de jié chū de zì rán kē xué jiā。 míng wàn lì 'èr shí yī nián（ gōng yuán qián 1593 nián）， 76 suì de lǐ shí zhēn shì shì liǎo。
xíng yī xiǎo gù shì
（ yī）
yī tiān， lǐ shí zhēn lái dào hú kǒu， jiàn yī qún rén zhèng tái zhe guān cái sòng zàng， ér guān cái lǐ zhí wǎng wài liúxiě。 lǐ shí zhēn shàng qián yī kàn， jiàn liú chū de xuè bù shì yū xuè 'ér shì xiān xuè， yú shì gǎn máng lán zhù rén qún， shuō：“ kuài tíng xià lái， guān cái lǐ de rén hái yòu jiù 'ā !” zhòng rén tīng liǎo， miàn miàn xiāng qù， bǐ cǐ dōubù gǎn xiāng xìn。 rén yǐ sǐ yǐ， zài kāi guān jīng dòng gù rén， bù shì tài bù jí lì liǎo má ? kě wàn yī …… lǐ shí zhēn dāng rán kàn chū liǎo dà jiā de xīn sī， yú shì biàn fǎn fù quàn shuō， zhōng yú shǐ zhù rén dāyìng kāi guān yī shì。 lǐ shí zhēn xiān shì jìn xíng liǎo yī fān 'àn mó， rán hòu yòu zài qí xīn wō chù zhā liǎo yī zhēn， bù yī huì 'ér， jiù jiàn guān nèi de fù rén qīng qīng hēng liǎo yī shēng， jìng rán xǐng liǎo， yú shì， rén qún huān dòng。 bù jiǔ zhī hòu， zhè míng fù nǚ yòu shùn lì chǎn xià yī gè 'ér zǐ， yú shì rén mendōu chuán yán lǐ shí zhēn yī gēn yín zhēn， jiù huó liǎo liǎng tiáo rén mìng， yòu qǐ sǐ huí shēng de miào fǎ。 zhè jiù shì lǐ shí zhēn kāi guān jiù mǔ zǐ de gù shì。 hái yòu chuán yán lǐ shí zhēn“ huó rén duàn qí sǐ” de gù shì。
chuán shuō lǐ shí zhēn zài yǐ yī gēn zhēn jiù huó mǔ zǐ liǎng rén hòu， xǔ duō réndōu xiǎng jiàn yī jiàn zhè wèi shén yī。 yī tiān， yòu jiā yào diàn lǎo bǎn de 'ér zǐ zhèng zài guì tái shàng dà chī dàhè， tīng shuō liǎo zhī hòu， yě xiǎng qù kàn kàn rè nào。 tā fèi liǎo hǎo dà lì qì zhōng yú jǐ dào lǐ shí zhēn miàn qián， wèn dào：“ xiān shēng， nǐ kàn wǒ yòu shénme bìng má ?” lǐ shí zhēn jiàn cǐ rén qì sè bù hǎo， gǎn máng gěi tā zhěn mài， guò hòu， shí fēn wǎn xī dì shuō dào：“ xiǎo xiōng dì， kě xī yā， nián jì qīng qīng， huó bù liǎo sān gè shí chén liǎo， qǐng gǎn kuài huí jiā qù bā， miǎn dé jiā lǐ rén dào chù zhǎo。” zhòng réndōu bù xìn， nà gè yào diàn lǎo bǎn de 'ér zǐ gèng shì dà mà bù zhǐ， hòu lái zài zhòng rén de quàn shuō xià， fāng cái qì xiū xiū dì zǒu liǎo。 guǒ bù qí rán， bù dào sān gè shí chén， zhè gè rén biàn sǐ diào liǎo。 yuán lái shì cǐ rén chī fàn guò bǎo， zòng shēn yī tiào， cháng zǐ duàn liǎo， nèi zàng shòu sǔn。 yóu cǐ， rén men gèng shì jīng tàn lǐ shí zhēn de shén qí yī shù liǎo。
（ èr）
yòu rén shuō， běi fāng yòu yī zhǒng yào wù， míng jiào màn tuó luó huā， chī liǎo yǐ hòu huì shǐ rén shǒu wǔ zú dǎo， yán zhòng de hái huì má zuì。 lǐ shí zhēn wèile xún zhǎo màn tuó luó huā， lí kāi liǎo jiā xiāng， lái dào běi fāng。 zhōng yú fā xiàn liǎo dú jīng zhí shàng gāo yòu sì、 wǔ chǐ， yè xiàng qié zǐ yè， huā xiàng qiān niú huā， zǎo kāi yè hé de màn tuó luó huā， tā yòu wèile zhǎng wò màn tuó luó huā de xìng néng， qīn zì cháng shì“ nǎi yàn yě。” bìng jì xià liǎo“ gē chuāng jiǔ huǒ， yí xiān fú cǐ， zé bù jué kǔ yě”。 jù xiàn dài yào lǐ fēn xī， màn tuó luó huā hán yòu dōng láng dàng jiǎn， duì zhōng shū shén jīng yòu xīng fèn dà nǎo hé yán suǐ zuò yòng， duì mò shāo dōuyòu duì kàng huò má bì fù jiāo gǎn shén jīng zuò yòng。
lǐ shí zhēn zài zuò màn tuó luó huā dú xìng shì yàn shí， lián xiǎng dào běn cǎo shū shàng guān yú dà dòu yòu jiě bǎi yào dú de jìzǎi， yě jìn xíng liǎo duō cì shì yàn， zhèng shí liǎo dān dú shǐ yòng dà dòu shì bù kě néng qǐ jiě dú zuò yòng de， rú guǒ zài jiā shàng yī wèi gān cǎo， jiù yòu liáng hǎo de xiào guǒ， bìng shuō：“ rú cǐ zhī shì， bù kě bù zhī”。
（ sān）
lǐ shí zhēn lì yòng tài yī yuàn liáng hǎo de xué xí huán jìng， bù dàn yuè dú liǎo dà liàng yī shū， ér qiě duì jīng shǐ bǎi jiā、 fāng zhì lèi shū、 bài guān yě shǐ， yědōu guǎng fàn cān kǎo。 tóng shí zǎi xì guān chá liǎo guó wài jìn kǒu de yǐ jí guó nèi guì zhòng yào cái， duì tā men de xíng tài、 tè xìng、 chǎn dì dū yī yī jiā yǐ jì lù。 guò liǎo yī nián zuǒ yòu， wèile xiū gǎi běn cǎo shū， tā zài yě bù yuàn dān xià qù liǎo， jiè gù cí zhí。 zài huí jiā de lù shàng， yī tiān， lǐ shí zhēn tóu sù zài yī gè yì zhàn， yù jiàn jǐ gè tì guān fǔ gǎn chē de mǎ fū， wéi zhe yī gè xiǎo guō， zhǔ zhe lián gēn dài yè de yě cǎo， lǐ shí zhēn shàng qián xún wèn， mǎ fū gào sù shuō：“ wǒ men gǎn chē rén， zhěng nián lěi yuè dì zài wài bēn páo， sǔn shāng jīn gǔ shì cháng yòu zhī shì， rú jiāng zhè yào cǎo zhǔ tānɡ hē liǎo， jiù néng shū jīn huó xuè”。 zhè yào cǎo yuán míng jiào“ gǔ zǐ huā”， yòu jiào“ xuán huā”， lǐ shí zhēn jiāng mǎ fū jiè shào de jīng yàn jì lù liǎo xià lái。 xiě dào： xuán huā yòu“ yì qì xù jīn” zhī yòng。 cǐ shì shǐ lǐ shí zhēn yì shí dào xiū gǎi běn cǎo shū yào dào shí jiàn zhōng qù， cái néng yòu suǒ fā xiàn。
( sì )
lǐ shí zhēn shì míng dài yī gè chū sè de yī xué jiā。 tā měi tiān tì xiāng mín zhì bìng， lěi jī liǎo fēng fù de yī xué jīng yàn。 tā kòngxián shí cháng cháng yán dú gè zhǒng yī yào shū， chōng shí zì jǐ de yī yào zhī shí。 dàn tā fā xiàn， yào shū zhōng yòu hěn duō cuò wù de dì fāng。 yòu xiē yào shū bǎ yī xiē yào wù de míng chēng、 xìng zhì hé gōng xiào děng shù jù， xiěde hán hú bù qīng， shí fēn hùn luàn。 yòu yī běn yào shū gèng bǎ yī zhòngdú yào wù xiě chéng bǔ yào， jiēguǒ yī shēng kāi gěi rén chī， yī sǐ liǎo rén。 yú shì， lǐ shí zhēn biàn lì xià xióng xīn zhuàng zhì， jué dìng yào chóngxīn biān xiě yào shū， jiū zhèng nà xiē cuò wù、 hùn luàn de shù jù， bǔ chōng xīn de zhī shí。 tā bǎ xiū shū de jué dìng gào sù fù qīn。 fù qīn fēi cháng zhī chí， shuō： 「 zhè shì yī jiàn shí fēn yòu yì yì de shì。 dàn xiū shū de gōng zuò fēi cháng jiān jù， nǐ yào yòu bù qū bù náo de yì lì， hé zhǔn bèi huā shàng bì shēng de jīng lì， cái néng wán chéng tā yā！ lǐ shí zhēn yī miàn xíng yī， yī miàn yuè dú dà liàng shū jí， yòu cháng cháng zuò bǐ jì， kǎo zhèng cái liào。 dāng tā duì shū běn shàng de jìzǎi yòuhuái yí shí， biàn fān shān yuè lǐng， shí dì kǎo chá， xī wàng zhǎo chū zhèng què dá 'àn。 tā yòu shēn rù mín jiān， sōu jí gè zhǒng yào fāng， yīn 'ér huò dé liǎo dà liàng bǎo guì de yī yào zhī shí。 lǐ shí zhēn jīng guò 'èr shí duō nián de jiān xīn nǔ lì， zhōng yú xiě chéng liǎo《 běn cǎo gāng mù》 zhè yī běn wěi dà de yī yào jù zhù。
（ wǔ）
lǐ shí zhēn chū shēng zài míng dài yī gè yī xué shì jiā， zǔ fù、 fù qīn dōushì yī shēng。 tā zì yòu yě xǐ huān yī xué， zhǎngdà hòu dāng shàng yī shēng， bìng zuānyán yī xué， chéng wéi zhōng guó wěi dà de yī xué jiā。
dāng shí， jiā jìng huáng dì mí xìn xiān dào， qí qiú cháng shēng bù lǎo。 fāng shì kàn zhǔn liǎo huáng dì de xīn yì， biàn dà liàn bù sǐ xiān dān， qǔ yuè huáng dì， yīn 'ér zài quán guó xiān qǐ liǎo yī gǔ liàn dān rè cháo， dàn bù shǎo rén fú yòng xiān dān hòu zhōng dú sǐ wáng。
lǐ shí zhēn zhī dào xiān dān duō yòng shuǐ yín、 qiān、 dān shā、 liú huáng、 xī děng liàn qǔ， hán yòu dú sù， yú shì dà shēng jí hū：「 dān yào néng cháng shòu de shuō fǎ， jué bù kě xìn！ 」
tā liè jǔ fú shí dān yào hòu sǐ wáng de lì zǐ， dàn yòu fāng shì fǎn bó shuō：「 gǔ dài yào shū shàng shuō， shuǐ yín wú dú， fú shí kě yǐ chéng xiān， shì yī zhǒng cháng shēng yào。」
lǐ shí zhēn shuō：「 qián rén yí liú xià lái de zhī shí kě yǐ cān kǎo， dàn yī dìng yào jīng guò fēn xī， wǒ men bù néng jìn xìn shū shàng suǒ shuō de。 gǔ shū shàng yě shuō guò， 『 shí huáng jīn néng chéng shén xiān 』， dàn yòu shuí jiàn guò yòu rén chéng liǎo shén xiān ní？ qín shǐ huáng、 hàn wǔ dì dōushì chī xiān dān wàng cháng shēng， jiēguǒ hái bù shì sǐ liǎo má？ suǒ wèi xiān dān de chéngfèn， dà duō shì yòu dú de wù zhì， chī liǎo bù dàn bù néng cháng shòu， fǎn 'ér huì lìng rén zhòngdú sǐ wáng ní！
lǐ shí zhēn suī rán jiān jué fǎn duì fú shí xiān dān， què yǐ kē xué de tài dù yìng yòng liàn dān de fāng fǎ。 tā qīn zì yán zhì shuǐ yín lái yī zhì chuāng jiè děng bìng， yòu lì yòng liàn jīn shù shāo zhì wài yòng yào wù， tā hái bǎ yán jiū de shù jù jìzǎi zài《 běn cǎo gāng mù》 lǐ， duì hòu shì yǐng xiǎng shēn yuǎn。
rén mín jiào yù chū bǎn shè ,《 yǔ wén》 kè běn lǐ suǒ miáo xiě de lǐ shí zhēn :
《 lǐ shí zhēn》
míngzhāochū liǎo yī wèi wěi dà de yī xué jiā huòyào wù xué jiā， tā jiào lǐ shí zhēn， hú běi qí chūn rén。
lǐ shí zhēn jiā shì dài xíng yī。 tā de fù qīn yī shù hěn gāo， gěi qióng rén kàn bìng cháng cháng bù shōu zhěn fèi， jiù shì bù yuàn yì zì jǐ de 'ér zǐ zài dāng yī shēng； yīn wéi nà shí hòu， xíng yī shì bèi rén kàn bù qǐ de zhí yè。 lǐ shí zhēn kě bù zhè yàng xiǎng。 tā kàn dào yī shēng néng jiù sǐ fú shāng， jiě chú bìng rén de tòng kǔ， jiù cóng xiǎo lì xià zhì yuàn， yào xiàng fù qīn yī yàng wéi qióng rén kàn bìng。
lǐ shí zhēn chù chù liú xīn xiàng fù qīn xué xí， àn zì jì xià liǎo bù shǎo yào fāng。 yòu yī huí， fù qīn yù dào liǎo yí nán bìng zhèng， yī shí xiǎng bù chū yòu xiào de yào fāng。 lǐ shí zhēn còu dào fù qīn 'ěr biān， qīng qīng dì shuō liǎo yī gè gǔ fāng。 fù qīn yī tīng tā shuō de yào fāng zhèng duì zhèng， cái tóng yì tā xué yī。
lǐ shí zhēn ２２ suì kāi shǐ gěi rén kàn bìng， yī miàn xíng yī， yī miàn yán jiū yào wù。 tā fā xiàn jiù de yào wù shū yòu bù shǎo quē diǎn： xǔ duō yòu yòng de yào wù méi yòu jìzǎi； yòu xiē yào wù zhǐ jì liǎo gè míng chēng， méi yòu shuō míng xíng zhuàng hé shēngzhǎng qíng kuàng； hái yòu yī xiē yào wù jì cuò liǎo yào xìng huòyào xiào。 tā xiǎng， bìng rén chī cuò liǎo yào， nà duō wēi xiǎn 'ā， yú shì jué xīn chóngxīn biān xiě yī bù wán shàn de yào wù shū。
wèile xiě zhè bù yào wù shū， lǐ shí zhēn bù dàn zài zhì bìng de shí hòu zhù yì jī lěi jīng yàn， hái qīn zì dào gè dì qù cǎi yào。 tā bù pà shān gāo lù yuǎn， bù pà yán hán kù shǔ， zǒu biàn liǎo chū chǎn yào cái de míng shān。 tā yòu shí hǎo jǐ tiān bù xià shān， è liǎo chī xiē gān liáng， tiān hēi liǎo jiù zài shān shàng guò yè。 tā zǒu liǎo shàng wàn lǐ lù， bài fǎng liǎo qiān bǎi gè yī shēng、 lǎo nóng、 yú mín hé liè rén， xiàng tā men xué dào liǎo xǔ duō shū běn shàng méi yòu de zhī shí。 tā hái qīn kǒu pǐn cháng liǎo xǔ duō yào cái， pàn duàn yào xìng huòyào xiào。
jǐ nián yǐ hòu， tā huí dào qí chūn lǎo jiā， kāi shǐ xiě shū。 huā liǎo zhěng zhěng２ ７ nián， tā zhōng yú biān xiě chéng liǎo yī bù xīn de yào wù shū， jiù shì zhù míng de《 běn cǎo gāng mù》。
《 běn cǎo gāng mù》 yòu yī bǎi duō wàn zì， jìzǎi liǎo yī qiān bā bǎi duō zhǒng yào wù， měi yī zhǒng dōuyòu tú， shì zhōng yào shū jí zhōng yī bù wěi dà de zhù zuò， yǐ jīng bèi yì chéng jǐ guó wén zì， zài quán shì jiè liú chuán。
The book has details about more than 1,800 drugs (Chinese Medicine), including 1,100 illustrations and 11,000 prescriptions. It also described the type, form, flavor, nature and application in disease treatments of 1,094 herbs. His Materia Medica has been translated into many different languages, and remains as the premier reference work for herbal medicine. His treatise included various related subjects such as botany, zoology, mineralogy, and metallurgy. The book was reprinted frequently and five of the original edition still exist.
In addition to the Bencao Gangmu, Li wrote eleven other books, including Binhu Maixue ("A Study of the Pulse") and Qijing Bamai Kao ("An Examination of the Eight Extra Meridians"). He lived during the Ming Dynasty and was influenced by the Neo-Confucian beliefs of the time. He was born in what is today Qizhou, Qichun County, Hubei in 1518 AD and died 75 years later, in 1593.
Li's grandfather had been a doctor who traveled the countryside and was considered relatively low on the social scale of the time. His father was a traditional physician and scholar who had written several influential books. He tried to move up in society and encouraged his son to seek a government position. Li took the national Civil Service Exam three times, but after failing each one, he turned to medicine. At 78, his father took him on as an apprentice. When he was 27, and a practicing physician, he cured the son of a Chu prince and was invited to be an official there. A few years after, he got a government position as assistant president at the Imperial Medical Institute in Beijing. However, even though he had climbed up the social ladder, as his father had originally wanted, he left a year later to return to being a doctor.
In his government position, Li was able to read many rare medical books; he also saw the disorder, mistakes, and conflicting information that were serious problems in most medical publications of the time and soon began the Bencao Gangmu to compile correct information with a logical system of organization. A small part was based on another book which had been written several hundred years earlier, Jingshi Zhenglei Beiji Bencao ("Classified Materia Media for Emergencies") – which, unlike many other books, had formulas and recipes for most of the entries. In the writing of the Bencao Gangmu, he travelled extensively, gaining first-hand experience with many herbs and local remedies and consulted over 800 books – nearly every medical book in print at the time.
Altogether, the writing of the Bencao Gangmu took 27 years, which included three revisions. Ironically, writing the book allegedly took a considerable toll on his health. It was rumored that he stayed indoors for ten consecutive years during the writing of the Bencao Gangmu. After he had completed it, a friend “reported that Li was emaciated.”
Li died before the book was officially published, and the current emperor paid it little regard. However, it remained one of the most important materia medica of traditional China.
Bencao Gangmu
The Bencao Gangmu was a massive literary undertaking. Li's bibliography included nearly 900 books. Because of its size, it was not easy to use, though it was organized much more clearly than others that had come before, which had classified herbs only according to strength. He broke them down to animal, mineral, and plant and divided those categories by their source. Dr. S. Y. Tan says: “his plants were classified according to the habitat, such as aquatic or rock origins, or by special characteristics, e.g. all sweet-smelling plants were grouped together.”
Li had exemplary recording techniques. Seeking to fix the errors of previous works, the medicinal plants and substances in the Bencao Gangmu were clearly organized and categorized. With every entry, he included:
* “Information concerning a previously false classification;
* Information on secondary names, including the sources of the names;
* Collected explanations, commentaries and quotes in chronological order, including origin of the material, appearance, time of collection, medicinally useful parts, similarities with other medicinal materials;
* Information concerning the preparation of the material;
* Explanation of doubtful points;
* Correction of mistakes;
* Taste and nature;
* Enumeration of main indications;
* Explanation of the effects; and
* Enumeration of prescriptions in which the material is used, including form and dosage of the prescriptions.”
The Bencao Gangmu contained nearly 1,900 substances, which included 374 that had not appeared in other works. Not only did it list and describe the substances, but it also included prescriptions for use – about 11,000 - 8,000 of which were not well known. The Bencao Gangmu also had 1160 illustrated drawings to aid the text.
In addition to writing the Bencao Gangmu, Li was one of the first to recognize gallstones, use ice to bring down a fever, and to use steam and fumigants to prevent the spread of infection. Li also emphasized preventative medicine. He said that “‘To cure disease is like waiting until one is thirsty before digging a well…’” and listed over 500 treatments to maintain good health and strengthen the body, 50 of which he invented himself.
The Bencao Gangmu still has scientific, medical, and historical significance today. A plant or substance’s inclusion in the Bencao Gangmu is a sign of posterity. Medical clinics and manufacturers use his name and image on their logos and products and there was even a movie made about his life in 1956. His image can be found at almost every traditional medical college in China, as well as many books on Chinese medicine and there is even a Li Shi Zhen award for “doctors and researchers who have made valuable contributions to traditional Chinese medicine.”
While only six copies of the original edition remain – One in the US Library of Congress, two in China, and three in Japan (another was destroyed during World War II) – several new editions and numerous translations have been made throughout the centuries, and it was not replaced as the pharmaceutical materia medica of China until 1959: over 400 years after its first publication.
See also
* Chinese herbology
* Traditional Chinese medicine
* List of Chinese people
* List of Chinese physician
Note
1. ^ Original text from Li Shizhen, licensed under the GNU Free Documentation License.
2. ^ a b c d e f g h i j k l Dharmananda, Subhuti. "Li Shizhen: Scholar Worthy of Emulation." Institute for Traditional Medicine. Institute for Traditional Medicine. 25 Apr. 2006.
3. ^ a b c "The Herbal Tradition." PlanetHerbs.Com. 2005. 24 Apr. 2006.
4. ^ Panyu Tiger: Li Shizhen 李時珍
5. ^ a b c d e Tan, S Y. "Medicine in Stamps -- Li Shih-Chen (1518-1593) -- Herbalist of Renown." Singapore Medical Association. 2003. University of Hawaii. 24 Apr. 2006.
Reference
* Wang, Zichun, "Li Shizhen". Encyclopedia of China (Biology Edition), 1st ed.
* "Classics of Traditional Chinese Medicine." National Library of Medicine. 12 Jan. 2005. National Library of Medicine, National Institute of Health. 24 Apr. 2006.
* "Tufts EBCAM." Tufts University. 09 Feb. 2006. Tufts University Medical School, New England School of Acupuncture. 24 Apr. 2006.