| zì： | zǐ wén |
| jíguàn： | hàn zhōng jùn chéng gù |
| | |
zhāng qiān， hàn zú， zì zǐ wén， hàn zhōng jùn chéng gù（ jīn shǎn xī shěng chéng gù xiàn） rén， zhōng guó hàn dài zhuó yuè de tàn xiǎn jiā、 lǚ xíng jiā yǔ wài jiāo jiā， duì sī chóu zhī lù de kāi tuò yòu zhòng dà de gòng xiàn。 kāi tuò hàn cháo tōng wǎng xī yù de nán běi dào lù， bìng cóng xī yù zhū guó yǐn jìn liǎo hàn xuè mǎ、 pú táo、 mù xu、 shí liú、 hú táo、 hú má děng děng。
hàn wǔ dì jiàn yuán yuán nián（ qián 140） wéi láng。 wǔ dì yù lián hé dà yuè shì gòng jī xiōng nú， zhāng qiān yìng mù rèn shǐ zhě， yú jiàn yuán sān nián - qián 138 chū lǒng xī， jīng xiōng nú， bèi fú。 zài xiōng nú 10 nián yú， qǔ qī shēng zǐ， dàn shǐ zhōng bǐng chí hàn jié。 hòu táo tuō， xī xíng zhì dàyuān， jīng kāngqú， dǐ dá dà yuè shì， zài zhì dà xià， tíng liú liǎo yī nián duō cái fǎn huí。 zài guī tú zhōng， zhāng qiān gǎi cóng nán dào， yǐ bàng nán shān， qǐ tú bì miǎn bèi xiōng nú fā xiàn， dàn réng wéi xiōng nú suǒ dé， yòu bèi jū liú yī nián duō。 yuán shuò sān nián（ qián 126）， xiōng nú nèi luàn， zhāng qiān chéng jī táo huí hàn cháo， xiàng hàn wǔ dì xiáng xì bào gào liǎo xī yù qíng kuàng， wǔ dì shòu yǐ tài zhōng dà fū。 zhāng qiān zài dà xià shí， dé zhī yóu shǔ（ jīn sì chuān pén dì） xī nán qǔ dào shēn dú（ jīn yìn dù） kě tōng dà xià， yīn quàn wǔ dì kāi xī nán yí dào， dàn wéi kūn míng yí suǒ zǔ， wèi néng tōng。 yuán shuò liù nián， zhāng qiān suí wèi qīng zhēng xiōng nú， yòu gōng， fēng bó wàng hóu。 yuán shòu 'èr nián（ qián 121）， yǔ lǐ guǎng chū yòu běi píng（ jīn hé běi dōng běi bù） jī xiōng nú； zhāng qiān yīn chí wù jūn qī， dāng zhǎn， yòng hóu jué shú zuì， dé miǎn wéi shù rén。 hòu zhāng qiān fù quàn wǔ dì lián hé wū sūn（ zài jīn yī lí hé liú yù）， wǔ dì nǎi bài qiān wéi zhōng láng jiāng， gōng yuán qián 119 nián shuài 300 rén，
zhāng qiān yǐ jīng wán chéng liǎo tàn suǒ zhōng yà de shǐ shī bān de gōng yè。 tā liǎng cì qǐ chéng qián wǎng biān yuǎn de xī yù， dì yī cì zài gōng yuán qián 138 nián， dì 'èr cì zài gōng yuán qián 119 nián。 ① zài jìn xíng zhè xiē mào xiǎn xíng dòng shí qī， tā zài xiōng nú dù guò liǎo jǐ nián qiú fàn shēng huó； tā guān chá liǎo yìn dù běi bù de shēng huó zhuàng kuàng； tā zhù yì dào zài dà xià yòu zhōng guó huò； tā pài dài biǎo yuǎn zhì sù tè， shèn zhì 'ān xī。 yóu yú yī cì lì shǐ de yì wài， zài dà xià xiāo chú liǎo xī là de zhù yào yǐng xiǎng hòu， zhāng qiān fǎng wèn liǎo nà xiē dì qū； wǒ men wán quán kě yǐ tuī cè， rú guǒ tā zǎo jǐ shí nián lái dào nà lǐ， bìng qīn yǎn mù dǔ xī là shì jiè de huó shēng shēng de wén míng， zhōng guó de wén huà huì shòu dào shénme yàng de yǐng xiǎng。 zhè xiē bìng bù shì tuī cè： zhāng qiān jí shí dì bào dào liǎo yǔ xī běi zhū guó wǎng lái de kě néng xìng； tā 'àn shì liǎo yǔ nà xiē dì qū tōng shāng de qián zài jià zhí。 tā hái zhǐ chū liǎo yǔ xiàng zhōng guó nà yàng fǎn xiōng nú de qí tā mín zú jié méng de hǎo chù。
shēng píng
“ wén dào xún yuán shǐ， cóng cǐ tiān lù huí。 qiān niú qù jǐ xǔ？ wǎn mǎ zhì jīn lái。 …… ” zhè shì táng dài shī rén dù fǔ， ān shǐ zhī luàn zhōng bìnàn qín zhōu ( jīn gān sù tiān shuǐ ) shí， xiě xià de yī shǒu shī。 shī zhōng suǒ gē sòng de“ xún yuán shǐ”， jiù shì xī hàn de zhāng qiān。 zài zhōng guó lì shǐ shàng， zhāng qiān tōng xī yù de gù shì， zǎo sì jiā yù hù xiǎo， bìng dài shàng liǎo mǒu xiē shén huà sè cǎi。 mín jiān chuán shuō， zhāng qiān fèng hàn wǔ dì zhī mìng， kāi tōng xī yù， céng dào liǎo“ xī tiān” de huáng hé yuán tóu， huì jiàn niú láng hé zhì nǚ， dài huí liǎo tiān mǎ。 shí féng zhàn luàn， guó shè dòng dàng， rén mín liú lí， yōu guó yōu mín de shī rén zhàn zài zhōng xī gǔ dào shàng， bù jìn xiǎng qǐ zhè wèi“ záo kōng” xī yù， yuǎn bō guó wēi， zào fú hòu shì de míng chén。
shí shì yīng xióng dé zhǎn hóng tú
zhāng qiān， xī hàn hàn zhōng chéng gù ( jīn shǎn xī chéng gù xiàn ) rén， shēng nián jí zǎo qī jīng lì bù xiáng。 hàn wǔ dì liú chè jí wèi shí， zhāng qiān yǐ zài cháo tíng dān rèn míng wéi“ láng” de shì cóng guān。 jù shǐ shū jìzǎi， tā“ wéi rén qiáng lì， kuān dà xìn rén”。 jí jù yòu jiān rèn bù bá、 xīn xiōng kāi kuò， bìng néng yǐ xìn yì dài rén de yōu liáng pǐn zhì。 zhè zhèng shì zhāng qiān zhī suǒ yǐ néng zhàn shèng gè zhǒng nán yǐ xiǎng xiàng de wēinàn， huò qǔ shì yè chéng gōng de yī gè zhòng yào yīn sù。 dàn rú tóng lì shǐ shàng yī qiē wěi dà rén wù yī yàng， yào yǎn dǎo chū wēi wǔ xióng zhuàng de xì jù， hái dé jù yòu yī dìng de lì shǐ tiáo jiàn hé wǔ tái。 zhè jiù shì píng cháng suǒ wèi de“ shí shì zào yīng xióng。”
xī hàn jiàn guó shí， běi fāng jí miàn lín yī gè qiáng dà de yóu mù mín zú de wēi xié。 zhè gè mín zú， zuì chū yǐ“ xūn yù”、“ xiǎn yǔn”、“ yǎn yǔn”、“ hūn yù”、“ gōng nú” děng míng chēng jiàn yú diǎn jí， hòu tǒng chēng wéi“ xiōng nú”， chūn qiū zhàn guó yǐ hòu， xiōng nú kuà jìn liǎo jiē jí shè huì de mén jiàn， gè bù fēn bié xíng chéng nú lì zhì xiǎo guó， qí guó wáng chēng“ chányú”。 chǔ hàn zhàn zhēng shí qī， mòdú chányú chéng jī kuò zhāng shì lì， xiāng jì zhēng fú zhōu wéi de bù luò， miè dōng hú、 pò yuè shì， kòng zhì liǎo zhōng guó dōng běi bù、 běi bù hé xī bù guǎng dà dì qū， jiàn lì qǐ tǒng yī de nú lì zhù zhèng quán hé qiáng dà de jūn shì jī qì。 xiōng nú nú lì zhù guì zú jīng cháng shuài lǐng qiáng hàn de qí bīng， qīn zhàn hàn cháo de lǐng tǔ， sāo rǎo hé lüè duó zhōng yuán jū mín。 hàn gāo zǔ qī nián ( qián 200 nián ) dōng， mòdú chányú shuài qí bīng wéi gōng jìn yáng ( jīn shān xī tài yuán )。 liú bāng qīn lǐng sān shí 'èr wàn dà jūn yíng zhàn， qǐ tú yī jǔ jī kuì xiōng nú zhù lì。 jiēguǒ， liú bāng fǎn bèi mào dùn wéi kùn yú bái dēng ( jīn shān xī dà tóng dōng )， qī rì bù dé shí， zhǐ dé cǎi yòng chén píng de“ qí jì”， àn zhōng qiǎn rén nà huì yú mòdú de 'ě shì fū rén， shǐ dé jiě wéi。 cóng cǐ， liú bāng zài bù gǎn yòng bīng yú běi fāng。 hòu lái de huì dì、 lǚ hòu， hé wén jǐng 'èr dì， kǎo lǜ dào wù lì、 cái lì de bù zú， duì xiōng nú yědōu zhǐ hǎo cǎi qǔ“ hé qīn”、 kuì zèng jí xiāo jí fáng yù de zhèng cè。 dàn xiōng nú guì zú， réng kòu biān bù yǐ。 wén dì shí dài， xiōng nú qí bīng shèn zhì shēn rù gān quán， jìn bī cháng 'ān， yán zhòng wēi xié zhe xī hàn wáng cháo de 'ān quán。
hàn wǔ dì liú chè， shì zhōng guó lì shǐ shàng yī wèi jù yòu xióng cái dà lüè de wěi rén。 jiàn yuán yuán nián ( qián 140 nián ) jí wèi shí， nián jǐn shí liù suì。 cǐ shí， hàn wáng cháo yǐ jiàn lì liù shí yú nián， lì jīng hàn chū jǐ dài huáng dì， fèng xíng qīng yáo bó fù hé“ yǔ mín xiū xī” de zhèng cè， tè bié shì“ wén jǐng zhī zhì”， zhèng zhì de tǒng yī hé zhōng yāng jí quán jìn yī bù jiā qiáng， shè huì jīng jì dé dào huī fù hé fā zhǎn， bìng jìn rù liǎo fán róng shí dài， guó lì yǐ xiāng dāng chōng pèi。 jù shǐ shū jìzǎi， zhèng fǔ fāng miàn， shì“ bǐ dū yǔ lǐn jìn mǎn， ér fǔ kù yú cái”， shèn zhì“ jīng shī zhī qián， lěi bǎi jù wàn， guàn xiǔ 'ér bù kě xiào； tài cāng zhī sù， chén chén xiāng yīn， chōng yì lù jī yú wài， fǔ bài bù kě shí”。 zài mín jiān， shì“ fēi yù shuǐ hàn， zé mín rénjǐjiāzú”， yǐ zhì“ zhòng shù jiē xiàng yòu mǎ， qiān mò zhī jiān chéng qún， chéng zì pìn zhě bìn 'ér bù dé yǔ jù huì， shǒu lǘ yán zhě shí liáng ròu。” hàn wǔ dì zhèng shì píng jiè zhè zhǒng xióng hòu de wù lì cái lì， jí shí dì bǎ fǎn jī xiōng nú de qīn rǎo， cóng gēn běn shàng jiě chú lái zì běi fāng wēi xié de lì shǐ rèn wù， tí shàng liǎo rì chéng。 yě zhèng shì zhè zhǒng lì shǐ tiáo jiàn， shǐ yī dài yīng cái jùn jié， dé yǐ shī zhǎn hóng tú， jiàn gōng lì yè。
hàn wǔ dì jí wèi bù jiǔ， cóng lái jiàng de xiōng nú rén kǒu zhōng dé zhī， zài dūn huáng、 qí lián yī dài céng zhù zhe yī gè yóu mù mín zú dà yuè shì， zhōng guó gǔ shū shàng chēng“ yú shì”。 qín hàn zhī jì， yuè shì de shì lì qiáng dà qǐ lái， gōng zhàn lín guó wū sūn de tǔ dì， tóng xiōng nú fā shēng chōng tū。 hàn chū， duō cì wéi xiōng nú mòdú chányú suǒ bài， guó shì rì shuāi。 zhì lǎo shàng chányú shí， bèi xiōng nú chè dǐ zhēng fú。 lǎo shàng chányú shā diào yuè shì guó wáng， hái bǎ tā de tóu lú gē xià lái ná qù zuò chéng jiǔ qì。 yuè shì rén jīng guò zhè cì guó nán yǐ hòu， bèi pò xī qiān。 zài xiàn jīn xīn jiāng xī běi yī lí yī dài， gǎn zǒu yuán lái de“ sài rén”， chóngxīn jiàn lì liǎo guó jiā。 dàn tā men bù wàng gù tǔ， shí kè zhǔn bèi duì xiōng nú fù chóu， bìng hěn xiǎng yòu rén xiāng zhù， gòng jī xiōng nú。 hàn wǔ dì gēn jù zhè yī qíng kuàng， suì jué dìng lián hé dà yuè shì， gòng tóng jiā jī xiōng nú。 yú shì xià lìng xuǎn bá rén cái， chū shǐ xī yù。 hàn dài de suǒ wèi“ xī yù”， yòu guǎng yì hé xiá yì zhī fēn。 guǎng yì dì jiǎng， bāo kuò jīn tiān wǒ guó xīn jiāng tiān shān nán běi jí cōng lǐng ( jí pà mǐ 'ěr ) yǐ xī de zhōng yà、 xī yà、 yìn dù、 gāo jiā suǒ、 hēi hǎi yán 'àn， shèn zhì dá dōng 'ōu、 nán 'ōu。 xiá yì dì jiǎng， zé jǐn zhǐ dūn huáng、 qí lián yǐ xī， cōng lǐng yǐ dōng， tiān shān nán běi， jí jīn tiān de xīn jiāng dì qū。 tiān shān běi lù， shì tiān rán de yōu liáng de mù chǎng， dāng shí yǐ wéi xiōng nú suǒ yòu， shǔ xiōng nú yòu bù， guī yòu xián wáng hé yòu jiāng jūn guǎn xiá。 xī běi bù yī lí hé yī dài yuán zhù zhe yī zhī“ sài rén”， hòu bèi qiān lái de yuè shì rén suǒ qū zhú。 ér dà yuè shì hòu yòu wéi wū sūn gǎn zǒu。
tiān shān nán lù， yīn běi zǔ tiān shān， nán zhàng kūn lún， qì hòu tè bié gān zào， jǐn shǎo shù shuǐ cǎo dì yí yú zhòngzhí， quē shǎo mù chǎng， hàn chū xíng chéng sān shí liù guó， duō yǐ nóng yè wéi shēng， jiān yíng mù chù， yòu chéng kuò lú shè， gù chēng“ chéng kuò zhū guó”。 cóng qí dì lǐ fēn bù lái kàn， yóu gān sù chū yù mén、 yáng guān nán xíng， bàng kūn lún shān běi lù xiàng xī， jīng qiě wèi ( jīn qiě wèi xiàn )、 yú tián ( jīn yú tián xiàn )， zhì suō chē ( jīn suō chē xiàn )， wéi nán dào zhū guó。 chū yù mén、 yáng guān hòu běi xíng， yóu gū shī ( jīn tù lǔ fān ) yán tiān shān nán lù xiàng xī， jīng yān qí ( jīn yān qí xiàn )、 lún tái ( jīn lún tái xiàn )、 qiūcí ( jīn kù chē xiàn )， zhì shū lè， wéi běi dào zhū guó。 nán běi dào zhī jiān， héng gèn zhe yī wàng wú jì de tǎ lǐ mù shā mò。 zhè xiē guó jiā bāo kuò dī、 qiāng、 tū jué、 xiōng nú、 sài rén děng gè zhǒng mín zú， rén kǒu zǒng jì yuē sān shí yú wàn。 zhāng qiān tōng xī yù qián， tiān shān nán lù zhū guó yě yǐ bèi xiōng nú suǒ zhēng fú， bìng shè“ tóng pú dū wèi”， cháng zhù yān qí， wǎng lái zhū guó zhēng shōu liáng shí、 yáng mǎ。 nán lù zhū guó shí jì yǐ chéng xiōng nú qīn lüè shì lì de yī gè zhòng yào bǔjǐ xiàn； sān shí duō wàn gè zú rén mín zāo shòu zhe xiōng nú guì zú de yā pò hé bō xuē。
cōng lǐng yǐ xī， dāng shí yòu dàyuān、 wū sūn、 dà yuè shì、 kāngqú、 dà xià zhū guó。 yóu yú jù xiōng nú jiào yuǎn， shàng wèi zhí jiē lún wéi xiōng nú de shǔ guó。 dàn zài zhāng qiān chū shǐ zhī qián， dōng fāng de hàn cháo hé xī fāng de luó mǎ duì tā mendōu hái méi yòu shénme yǐng xiǎng。 gù xiōng nú chéng liǎo wéi yī yòu yǐng xiǎng de qiáng dà lì liàng， tā men huò duō huò shǎo yě jiànjiē dì shòu zhì yú xiōng nú。
cóng zhěng gè xíng shì lái kàn， lián hé dà yuè shì， gōu tōng xī yù， zài cōng lǐng dōng xī dǎ pò xiōng nú de kòng zhì jú miàn， jiàn lì qǐ hàn cháo de wēi xìn hé yǐng xiǎng， què shí shì gū lì hé xuē ruò xiōng nú， pèi hé jūn shì xíng dòng， zuì hòu chè dǐ zhàn shèng xiōng nú de yī gè jù yòu zhàn lüè yì yì de zhòng dà bù zhòu。
dāng hàn wǔ dì xià dá zhào lìng hòu， mǎn huái bào fù de nián qīng de zhāng qiān， tǐng shēn yìng mù， yì rán tiǎo qǐ guó jiā hé mín zú de zhòng rèn， yǒng gǎn dì zǒu shàng liǎo zhēng tú。
záo kōng xī yù yǐng xiǎng shēn yuǎn
wǔ dì jiàn yuán 'èr nián ( qián 139 nián )， zhāng qiān fèng mìng shuài lǐng yī bǎi duō rén， cóng lǒng xī ( jīn gān sù lín táo ) chū fā。 yī gè guī shùn de“ hú rén”、 táng yì shì de jiā nú táng yì fù， zì yuàn chōng dāng zhāng qiān de xiàng dǎo hé fān yì。 tā men xī xíng jìn rù hé xī zǒu láng。 zhè yī dì qū zì yuè shì rén xī qiān hòu， yǐ wán quán wéi xiōng nú rén suǒ kòng zhì。 zhèng dāng zhāng qiān yīháng cōng cōng chuān guò hé xī zǒu láng shí， bù xìng pèng shàng xiōng nú de qí bīng duì， quán bù bèi zhuā huò。 xiōng nú de yòu bù zhū wáng jiāng lì jí bǎ zhāng qiān děng rén yā sòng dào xiōng nú wáng tíng ( jīn nèimēng gǔ hū hé hào tè fù jìn )， jiàn dāng shí de jūn chén chányú ( lǎo shàng chányú zhī zǐ )。
jūn chén chányú dé zhī zhāng qiān yù chū shǐ yuè shì hòu， duì zhāng qiān shuō：“ yuè shì zài wú běi， hàn hé yǐ dé wǎng？ shǐ wú yù shǐ yuè， hàn kěn tīng wǒ hū？” zhè jiù shì shuō， zhàn zài xiōng nú rén de lì chǎng， wú lùn rú hé yě bù róng xǔ hàn shǐ tōng guò xiōng nú rén dì qū， qù chū shǐ yuè shì。 jiù xiàng hàn cháo bù huì ràng xiōng nú shǐ zhě chuān guò hàn qū， dào nán fāng de yuè guó qù yī yàng。 zhāng qiān yīháng bèi kòu liú hé ruǎn jìn qǐ lái。
xiōng nú chányú wéi ruǎn huà、 lā lǒng zhāng qiān， dǎ xiāo qí chū shǐ yuè shì de niàn tóu， jìn xíng liǎo zhǒng zhǒng wēi bī lì yòu， hái gěi zhāng qiān qǔ liǎo xiōng nú de nǚ zǐ wéi qī， shēng liǎo hái zǐ。 dàn jūn wèi dá dào mùdì。 tā“ bù rǔ jūn mìng”、“ chí hàn jié bù shī”。 jí shǐ zhōng méi yòu wàng jì hàn wǔ dì suǒ jiāo gěi zì jǐ de shén shèng shǐ mìng， méi yòu dòng yáo wéi hàn cháo tōng shǐ yuè shì de yì zhì hé jué xīn。 zhāng qiān děng rén zài xiōng nú yī zhí liú jū liǎo shí nián zhī jiǔ。
zhì yuán guāng liù nián ( qián 129 nián )， dí rén de jiān shì jiàn jiàn yòu suǒ sōng chí。 yī tiān， zhāng qiān chèn xiōng nú rén de bù bèi， guǒ duàn dì lí kāi qī 'ér， dài lǐng qí suí cóng， táo chū liǎo xiōng nú wáng tíng。
zhè zhǒng táo wáng shì shí fēn wēi xiǎn hé jiān nán de。 xìng yùn de shì， zài xiōng nú de shí nián liú jū， shǐ zhāng qiān děng rén xiáng xì liǎo jiě liǎo tōng wǎng xī yù de dào lù， bìng xué huì liǎo xiōng nú rén de yǔ yán， tā men chuān shàng hú fú， hěn nán bèi xiōng nú rén chá huò。 yīn 'ér tā men jiào shùn lì dì chuān guò liǎo xiōng nú rén de kòng zhì qū。
dàn zài liú jū xiōng nú qī jiān， xī yù de xíng shì yǐ fā shēng liǎo biàn huà。 yuè shì de dí guó wū sūn， zài xiōng nú zhī chí hé suō shǐ xià， xī gōng yuè shì。 yuè shì rén bèi pò yòu cóng yī lí hé liú yù， jì xù xī qiān， jìn rù xián hǎi fù jìn de guī shuǐ dì qū， zhēng fú dà xià， zài xīn de tǔ dì shàng lìng jiàn jiā yuán。 zhāng qiān dà gài liǎo jiě dào zhè yī qíng kuàng。 tā men jīng chē shī hòu méi yòu xiàng xī běi yī lí hé liú yù jìn fā， ér shì zhé xiàng xī nán， jìn rù yān qí， zài sù tǎ lǐ mù hé xī xíng， guò kù chē、 shū lè děng dì， fān yuè cōng lǐng， zhí dá dàyuān ( jīn sū lián fèi 'ěr gān nà pén dì )。 lù shàng jīng guò liǎo shù shí rì de bá shè。
zhè shì yī cì jí wéi jiān kǔ de xíng jūn。 dà gē bì tān shàng， fēi shā zǒu shí， rè làng gǔn gǔn； cōng lǐng gāo rú wū jǐ， bīng xuě 'ái 'ái， hán fēng cì gǔ。 yán tú rén yān xī shǎo， shuǐ yuán qí quē。 jiā zhī cōng cōng chū táo， wù zī zhǔn bèi yòu bù zú。 zhāng qiān yīháng， fēng cān lù sù， bèi cháng jiān xīn。 gān liáng chī jìn liǎo， jiù kào shàn shè de táng yì fù shè shā qín shòu liáo yǐ chōng jī。 bù shǎo suí cóng huò yīn jī kě dǎo bì tú zhōng， huò zàng shēn huáng shā、 bīng kū， xiàn chū liǎo shēng mìng。
zhāng qiān dào dàyuān hòu， xiàng dàyuān guó wáng shuō míng liǎo zì jǐ chū shǐ yuè shì de shǐ mìng hé yán tú zhǒng zhǒng zāo yù， xī wàng dàyuān néng pài rén xiāng sòng， bìng biǎo shì jīn hòu rú néng fǎn huí hàn cháo， yī dìng zòu míng hàn huáng， sòng tā hěn duō cái wù， chóngchóng chóu xiè。 dàyuān wáng běn lái zǎo jiù fēng wén dōng fāng hàn cháo de fù shù， hěn xiǎng yǔ hàn cháo tōng shǐ wǎng lái， dàn kǔ yú xiōng nú de zhōng gěng zǔ 'ài， wèi néng shí xiàn。 hàn shǐ de yì wài dào lái， shǐ tā fēi cháng gāo xīng。 zhāng qiān de yī xí huà， gèng shǐ tā dòng xīn。 yú shì mǎn kǒu dāyìng liǎo zhāng qiān de yào qiú， rè qíng kuǎn dài hòu， pài liǎo xiàng dǎo hé yì yuán， jiāng zhāng qiān děng rén sòng dào kāngqú ( jīn sū lián wū cí bié kè hé tǎ jí kè jìng nèi )。 kāngqú wáng yòu qiǎn rén jiāng tā men sòng zhì dà yuè shì。
bù liào， zhè shí dà yuè shì rén， yóu yú xīn de guó tǔ shí fēn féi wò， wù chǎn chuàn fù， bìng qiě jù xiōng nú hé wū sūn hěn yuǎn， wài dí kòu rǎo de wēi xiǎn yǐ dà dà jiǎn shǎo， gǎi biàn liǎo tài dù。 dāng zhāng qiān xiàng tā men tí chū jiàn yì shí， tā men yǐ wú yì xiàng xiōng nú fù chóu liǎo。 jiā zhī， tā men yòu yǐ wéi hàn cháo lí yuè shì tài yuǎn， rú guǒ lián hé gōng jī xiōng nú， yù dào wēi xiǎn kǒng nán yǐ xiāng zhù。 zhāng qiān děng rén zài yuè shì dòu liú liǎo yī nián duō， dàn shǐ zhōng wèi néng shuō fú yuè shì rén yǔ hàn cháo lián méng， jiā jī xiōng nú。 zài cǐ qī jiān， zhāng qiān céng yuè guò guī shuǐ nán xià， dǐ dá dà xià de lán shì chéng ( jīn 'ā fù hàn de hàn wǎ qí lā bā dé )。 yuán shuò yuán nián ( qián 128 nián )， dòng shēn fǎn guó。
guī tú zhōng， zhāng qiān wéi bì kāi xiōng nú kòng zhì qū， gǎi biàn liǎo xíng jūn lù xiàn。 jìhuà tōng guò qīng hǎi qiāng rén dì qū， yǐ miǎn xiōng nú rén de zǔ liú。 yú shì zhòng yuè cōng lǐng hòu， tā men bù zǒu lái shí yán tǎ lǐ mù pén dì běi bù de“ běi dào”， ér gǎi xíng yán tǎ lǐ mù pén dì nán bù， xún kūn lún shān běi lù de“ nán dào”。 cóng suō chē， jīng yú tián ( jīn hé tián )、 shàn shàn ( jīn ruò qiāng )， jìn rù qiāng rén dì qū。 dàn chū hū yì liào， qiāng rén yě yǐ lún wéi xiōng nú de fù yōng， zhāng qiān děng rén zài cì bèi xiōng nú qí bīng suǒ fú， yòu kòu liú liǎo yī nián duō。
yuán shuò sān nián ( qián 126 nián ) chū， jūn chén chányú sǐ liǎo， qí dì zuǒ gǔ lí wáng zì lì wéi chányú， jìn gōng jūn chén chányú de tài zǐ yú dān。 yú dān shī bài táo hàn。 zhāng qiān biàn chèn xiōng nú nèi luàn zhī jī， dài zhe zì jǐ de xiōng nú zú qī zǐ hé táng yì fù， táo huí cháng 'ān。 zhè shì zhāng qiān dì yī cì chū shǐ xī yù。 cóng wǔ dì jiàn yuán 'èr nián ( qián 139 nián ) chū fā， zhì yuán shuò sān nián ( qián 126 nián ) guī hàn， gòng lì shí sān nián。 chū fā shí shì yī bǎi duō rén， huí lái shí jǐn shèng xià zhāng qiān hé táng yì fù 'èr rén。 suǒ fù chū de dài jià shì hé děng gāo 'áng !
zhāng qiān zhè cì yuǎn zhēng， jǐn jiù yù dìng chū shǐ xī yù de rèn wù 'ér lùn， shì méi yòu wán chéng。 yīn wéi tā wèi néng dá dào tóng dà yuè shì jiàn lì lián méng， yǐ jiā gōng xiōng nú de mùdì。 rú cóng qí chǎn shēng de shí jì yǐng xiǎng hé suǒ qǐ de lì shǐ zuò yòng 'ér yán， wú yí shì hěn dà de chéng gōng。 zì chūn qiū yǐ lái， róng dí zá jū jīng wèi zhī běi。 zhì qín shǐ huáng běi què róng dí， zhù cháng chéng， yǐ hù zhōng yuán， dàn qí xī jiè bù guò lín táo， yù mén zhī wài de guǎng kuò de xī yù， shàng wèiwǒ guó zhèng zhì wén huà shì lì suǒ wèi jí。 zhāng qiān dì yī cì tōng shǐ xī yù， shǐ zhōng guó de yǐng xiǎng zhí dá cōng lǐng dōng xī。 zì cǐ， bù jǐn xiàn jīn wǒ guó xīn jiāng yī dài tóng nèi dì de lián xì rì yì jiā qiáng， ér qiě zhōng guó tóng zhōng yà、 xī yà， yǐ zhì nán 'ōu de zhí jiē jiāo wǎng yě jiàn lì hé mìqiè qǐ lái。 hòu rén zhèng shì yán zhe zhāng qiān de zú jì， zǒu chū liǎo yù mǎn quán qiú de“ sī chóu zhī lù”。 zhāng qiān de“ záo kōng” zhī gōng， shì yìng chōng fēn kěn dìng de。
zhāng qiān dì yī cì chū shǐ xī yù， jì shì yī cì jí wéi jiān xiǎn de wài jiāo lǚ xíng， tóng shí yě shì yī cì zhuó yòu chéng xiào de kē xué kǎo chá。 zhāng qiān dì yī cì duì guǎng kuò de xī yù jìn xíng liǎo shí dì de diào chá yán jiū gōng zuò。 tā bù jǐn qīn zì fǎng wèn liǎo wèi chù xīn jiāng de gè xiǎo guó hé zhōng yà de dàyuān、 kāngqú、 dà yuè shì hé dà xià zhū guó， ér qiě cóng zhè xiē dì fāng yòu chū bù liǎo jiě dào wū sūn ( bā 'ěr kā shí hú yǐ nán hé yī lí hé liú yù )、 yǎn cài ( lǐ hǎi、 xián hǎi yǐ běi )、 ān xī ( jí bō sī， jīn yī lǎng )、 tiáo zhī ( yòu chēng dà shí， jīn yī lā kè yī dài )、 shēn dú ( yòu míng tiān zhú， jí yìn dù ) děng guó de xǔ duō qíng kuàng。 huí cháng 'ān hòu， zhāng qiān jiāng qí jiàn wén， xiàng hàn wǔ dì zuò liǎo xiáng xì bào gào， duì cōng lǐng dōng xī、 zhōng yà、 xī yà， yǐ zhì 'ān xī、 yìn dù zhū guó de wèi zhì、 tè chǎn、 rén kǒu、 chéng shì、 bīng lì děng， dū zuò liǎo shuō míng。 zhè gè bào gào de jī běn nèi róng wéi sī mǎ qiān zài《 shǐ jì · dàyuān chuán》 zhōng bǎo cún xià lái。 zhè shì wǒ guó hé shì jiè shàng duì yú zhè xiē dì qū dì yī cì zuì xiáng shí kě kào de jìzǎi。 zhì jīn réng shì shì jiè shàng yán jiū shàng shù dì qū hé guó jiā de gǔ dì lǐ hé lì shǐ de zuì zhēn guì de zī liào。
hàn wǔ dì duì zhāng qiān zhè cì chū shǐ xī yù de chéng guǒ， fēi cháng mǎn yì， tè fēng zhāng qiān wéi tài zhōng dà fū， shòu táng yì fù wéi“ fèng shǐ jūn”， yǐ biǎo zhāng tā men de gōng jì。
tàn suǒ xīn lù kāi fā xī nán
zhāng qiān dì yī cì chū shǐ xī yù suǒ huò dé de guān yú zhōng yuán wài bù shì jiè de fēng fù zhī shí， zài yǐ hòu xī hàn wáng cháo de zhèng zhì、 jūn shì、 wài jiāo huó dòng hé duì xiōng nú zhàn zhēng zhōng， fā huī liǎo jī jí de zuò yòng， bìng chǎn shēng liǎo shēn yuǎn de yǐng xiǎng。
zài cǐ yǐ qián， hàn dài de jūn chén hái gēn běn bù zhī dào， zài zhōng guó de xī nán fāng yòu yī gè shēn dú guó de cún zài。 zhāng qiān zài dà xià shí， hū rán kàn dào liǎo sì chuān de tǔ chǎn， qióng zhú zhàng hé shǔ bù。 tā gǎn dào shí fēn chà yì， zhuī wèn tā men de lái yuán。 dà xià rén gào sù tā， shì dà xià de shāng rén cóng shēn dú mǎi lái de。 ér shēn dú guó wèi yú dà xià de dōng nán fāng。 huí guó hòu， zhāng qiān xiàng hàn wǔ dì bào gào liǎo zhè yī qíng kuàng。 bìng tuī duàn， dà xià wèi jū zhōng guó de xī nán， jù cháng 'ān yī wàn 'èr qiān lǐ， shēn dú zài dà xià dōng nán shù qiān lǐ， cóng shēn dú dào cháng 'ān de jù lí bù huì bǐ dà xià dào cháng 'ān de jù lí yuǎn。 ér sì chuān zài cháng 'ān xī nán， shēn dú yòu shǔ de chǎn wù， zhè zhèng míng shēn dú lí shǔ bù huì tài yuǎn。 jù cǐ， zhāng qiān xiàng hàn wǔ dì jiàn yì， qiǎn shǐ nán xià， cóng shǔ wǎng xī nán xíng， lìng bì yī tiáo zhí tōng shēn dú hé zhōng yà zhū guó de lù xiàn， yǐ bì kāi tōng guò qiāng rén hé xiōng nú dì qū de wēi xiǎn。 zhāng qiān de tuī duàn， cóng dà de fāng wèi lái kàn shì zhèng què de， dàn jù lí yuǎn jìn de gū jì zé yǔ shí jì qíng kuàng bù hé。 dāng rán， zài jìn 'èr qiān nián qián zhāng qiān dá dào zhè yàng de rèn shí shuǐ píng， shì nán néng kě guì de。 hàn wǔ dì jī yú gōu tōng tóng dàyuān、 kāngqú、 yuè shì、 yìn dù hé 'ān xī de zhí jiē jiāo wǎng， kuò dà zì jǐ de zhèng zhì yǐng xiǎng， chè dǐ gū lì xiōng nú de mùdì， xīn rán cǎi nà liǎo zhāng qiān de jiàn yì， bìng mìng zhāng qiān qù jiān wéi jùn ( jīn sì chuān yí bīn ) qīn zì zhù chí qí shì。
zì yuǎn gǔ yǐ lái， wǒ guó xī nán bù， bāo kuò xiàn zài sì chuān xī nán， qīng hǎi nán bù、 xīzàng dōng bù， yún nán hé guì zhōu děng dì， wéi zhòng duō de shǎo shù mín zú suǒ jù jū， tǒng chēng wéi“ xī nán yí”。 zhàn guó mò nián chǔ jiāng jūn zhuāng qiáo rù diān lì guó， dàn bù jiǔ jí chóngxīn zǔ gé。 hàn wǔ dì chū nián， céng xiān hòu qiǎn táng méng、 sī mǎ xiāng rú“ kāi fā”“ xī nán yí”， zhì jiān wéi jùn， bìng shǐ qióng dū。 ( jīn xī chāng yī dài )、 zhà ( jīn hàn yuán yī dài )、 rǎn hǔ ( jīn mào xiàn ) zhū bù nèi fù。 hòu yīn quán lì duì fù xiōng nú， tíng zhǐ liǎo duì xī nán de jīng yíng。 zhōng guó xī nán gè shǎo shù mín zú tóng zhōng yuán wáng cháo jī běn shàng réng chǔyú gé jué zhuàng tài。 tōng dào xī nán dāng shí shì shí fēn jiān nán de。
yuán shòu yuán nián ( qián 122 nián )， zhāng qiān pài chū sì zhī tàn suǒ duì wǔ， fēn bié cóng sì chuān de chéng dū hé yí bīn chū fā， xiàng qīng hǎi nán bù、 xīzàng dōng bù hé yún nán jìng nèi qián jìn。 zuì hòu de mùdì dì dōushì shēn dú。 sì lù shǐ zhě gè xíng yuē yī、 èr qiān lǐ， fēn bié shòu zǔ yú dī、 zhà ( sì chuān xī nán ) hé yǔ、 kūn míng ( yún nán dà lǐ yī dài ) shǎo shù mín zú dì qū， wèi néng jì xù qián jìn， xiān hòu fǎn huí。
zhāng qiān suǒ lǐng dǎo de yóu xī nán tàn bì xīn lù xiàn de huó dòng， suī méi yòu qǔ dé yù qī de jiēguǒ， dàn duì xī nán de kāi fā shì yòu hěn dà gòng xiàn de。 zhāng qiān pài chū de shǐ zhě， yǐ shēn rù dào dāng nián zhuāng qiáo suǒ jiàn de diān guó。 diān guó yòu míng diān yuè， yīn yù yòu zhàn shì jiàngshì men zuò zài dà xiàng shàng zuò zhàn， gù yòu jiào“ chéng xiàng guó”。 shǐ chén men liǎo jiě dào， zài cǐ yǐ qián， shǔ de shāng rén yǐ jīng cháng dài zhe huò wù qù diān yuè mào yì。 tóng shí hái zhī dào zhù zài kūn míng yī dài de shǎo shù mín zú“ wú jūn cháng”，“ shàn kòu dào”。 zhèng shì yóu yú kūn míng rén de ． jiān jué zǔ náo， shǐ dé hàn cháo de shǐ chén bù dé bù tíng zhǐ qián jìn。 zài cǐ yǐ qián， xī nán gè dì de shǎo shù mín zú， duì hàn cháo de qíng kuàng jīhū dōubù liǎo jiě。 nán guài hàn shǐ zhě huì jiàn diān wáng shí， diān wáng jìng rán hàoqí dì wèn：“ hàn cháo tóng wǒ men diān guó bǐ jiào， shì nǎ yī guó dà ní？” shǐ zhě dào yè láng shí， yè láng hóu tóng yàng yě tí chū liǎo zhè gè wèn tí。 zhè jiù chéng wéi hòu shì“ yè láng zì dà” diǎn gù de yóu lái。 tōng guò hàn shǐ zhě de jiě shì hé jiè shào， tā men cái liǎo jiě dào hàn cháo de qiáng dà。 hàn wáng cháo cóng cǐ yě gèng zhù yì jiā qiáng tóng diān guó、 yè láng jí qí tā bù luò de lián xì。 zhì yuán dǐng yuán nián ( qián 111 nián )， hàn wáng cháo zhèng shì shè zhì pàng kē、 yuè jiǎo、 shěn lí、 mén shān、 wǔ dū děng wǔ jùn， yǐ hòu yòu zhì yì zhōu、 jiāo zhǐ děng jùn， jī běn shàng wán chéng liǎo duì xī nán dì qū de kāi tuò。
kàng jī xiōng nú cóng jūn fēng hóu
zài zhāng qiān tōng shǐ xī yù fǎn huí cháng 'ān hòu， hàn cháo kàng jī xiōng nú qīn rǎo de zhàn zhēng， yǐ jìn rù liǎo yī gè xīn de jiē duàn。 tàn xiǎn xī nán de qián yī nián， zhāng qiān céng zhí jiē cān jiā liǎo duì xiōng nú de zhàn zhēng。 yuán shuò liù nián ( qián 123 nián ) èr yuè hé sì yuè， dàjiàng jūn wèi qīng， liǎng cì chū bīng jìn gōng xiōng nú。 hàn wǔ dì mìng zhāng qiān yǐ xiào wèi， cóng dàjiàng jūn chū jī mò běi。 dāng shí， hàn cháo jūn duì xíng jìn yú qiān lǐ sài wài， zài máng máng huáng shā hé wú jì cǎo yuán zhōng， jǐyǎng xiāng dāng kùn nán。 zhāng qiān fā huī tā shú xī xiōng nú jūn duì tè diǎn， jù yòu shā mò xíng jūn jīng yàn hé fēng fù dì lǐ zhī shí de yōu shì， wéi hàn cháo jūn duì zuò xiàng dǎo， zhǐ diǎn xíng jūn lù xiàn hé zhā yíng bù zhèn de fāng 'àn。 yóu yú tā“ zhī shuǐ cǎo chù， jūn dé yǐ bù fá”， bǎo zhèng liǎo zhàn zhēng de shèng lì。 shì hòu lùn gōng xíng shǎng， hàn wǔ dì fēng zhāng qiān wéi“ bó wàng hóu”。 yán shī gǔ zài《 hàn shū》 zhù zhōng rèn wéi，“ bó wàng” shì“ qǔ qí néng guǎng bó zhān wàng。” zhè shì hàn wǔ dì duì zhāng qiān bó wén duō jiàn， cái guǎng shí yuǎn de qiàdàng kěn dìng。
yuán shòu 'èr nián ( qián 121 nián )， zhāng qiān yòu fèng mìng yǔ“ fēi jiāng jūn” lǐ guǎng， shuài jūn chū yòu běi píng ( jīn hé běi dōng běi bù dì qū )， jìn jī xiōng nú。 lǐ guǎng shuài sì qiān qí zuò xiān tóu bù duì， zhāng qiān jiāng wàn qí diàn hòu。 jiēguǒ lǐ guǎng gū jūn mào jìn， xiàn rù xiōng nú zuǒ xián wáng sì wàn qí bīng de chóngwéi。 lǐ guǎng shuài lǐng bù xià kǔ zhàn yī zhòu yè， zhāng qiān jiān chéng gǎn dào， xiōng nú shǐ jiě wéi 'ér qù。 cǐ zhàn suī shā shāng zhòng duō dí rén， dàn lǐ guǎng suǒ shuài shì bīng dà bù fēn xī shēng， zhāng qiān de bù duì yì yīn guòfèn pí láo， wèi néng zhuī jī。 cháo tíng lùn zuì， lǐ guǎng gōng guò liǎng dǐ， zhāng qiān què yǐ“ hòu qī” zuì biǎn wéi shù rén。 cóng cǐ， zhāng qiān lí kāi liǎo jūn duì shēng huó。 dàn zhāng qiān suǒ kāi shǐ de shì yè bìng wèi jié shù。 bù jiǔ， tā yòu dì 'èr cì tà shàng liǎo tōng shǐ xī yù de zhēng tú。
zhāng qiān mù
zhāng qiān mù wèi yú zhāng qiān jì niàn guǎn zhōng。 zhāng qiān jì niàn guǎn shì shěng jí wén wù bǎo hù dān wèi， shì wéi jì niàn xī hàn zhù míng wài jiāo jiā、 tàn xiǎn jiā、 sī chóu zhī lù kāi tuò zhě zhāng qiān 'ér jiàn，
wèi yú shǎn xī chéng gù xiàn chéng yǐ xī sān gōng lǐ chù de bó wàng zhèn ráo jiā yíng cūn。
zhāng qiān mù zuò běi cháo nán， dōng xī kuān １ ５ mǐ， nán běi cháng１５ mǐ， gāo ８ mǐ， chéng fù dǒu xíng， kàng zhàn jiān xī běi lián hé dà xué céng duì cǐ mù zuò jiǎn dān fā jué， chū tǔ hàn dài qì jù， què dìng wéi zhāng qiān zhēn mù。 zhōu wéi yòu gǔ bǎi huán rào， mù qián yòu shí bēi sì tōng（ yǐ qīng qián lóng jiān shǎn xī xún fǔ bì yuán suǒ lì“ hàn bó wàng hóu zhāng qiān zhī mù” zuì wéi yòu míng）、 hàn dài shí hǔ yī duì（ céng huǐ， xiàn shuǐ ní zhānjiē）。 dà mén qián shù gāo８ mǐ、 yóu zuò chǔ、 dǒu sān bù fēn zǔ chéng de shí huá biǎo yī duì。１ ９８８ nián xiū qǐ liǎo xióng wěi zhuàng lì de hàn dài jué shì dà mén mén lóu， pū shè liǎo mù yuán yǒng dào， zāizhòng liǎo míng guì huā mù。１９９１ nián yòu xiū jiàn liǎo qì shì xióng wěi de sān jiān xiàn diàn， dōng xī qiáng bì shàng xuán guà yòu“ zhāng qiān chū shǐ xī yù tú” hé“ záo kōng tú”。１９９ ３ nián ７ yuè， yòu xiū qǐ liǎo cháng３ gōng lǐ、 kuān１ ０ mǐ de quán xiàn dì yī tiáo lǚ yóu zhuān xiàn gōng lù， kě yóu xiàn chéng zhí dá jì niàn guǎn。 rú jīn， xiū qì yī xīn de jì niàn guǎn huā mù fú shū、 zhú yǐng pó suō， jǐng sè yí rén， pō shòu yóu kè qīng lái。
rén wù jiǎn jiè
zhāng qiān， zì zǐ wén， xī hàn chéng gù（ jīn shǎn xī shěng chéng gù xiàn） rén。 shì zhōng guó lì shǐ shàng dì yī wèi yòu yǐng xiǎng de duì wài yǒu hǎo shǐ zhě。 tā tǐ bó jiàn zhuàng， xìng gé kāi lǎng， fù yòu kāi tuò hé mào xiǎn jīng shén， wǔ dì shí yǐ jūn gōng fēng bó wàng hóu， xuán bài zhōng láng jiāng， chū shǐ wū sūn， fēn qiǎn fù shǐ zhì dàyuān、 kāngqú、 dà xià děng， zì cǐ xī běi zhū guó fāng yǔ hàn jiāo tōng， shǐ hàn cháo néng yǔ zhōng yà jiāo liú， bìng dǎ tōng qián wǎng xī yù de nán běi liǎng tiáo tōng lù， yǐn jìn yōu liáng mǎ zhǒng、 pú táo jí mù xu děng。
dāng shí hàn xiōng jiāo 'è， hàn cháo zhèng zài zhǔn bèi jìn xíng yīcháng kàng jī xiōng nú de zhàn zhēng。 yī gè 'ǒu rán de jī huì， hàn wǔ dì cóng yī xiōng nú fú lǔ kǒu zhōng liǎo jiě dào， xī yù yòu gè dà yuè shì guó jiā， qí wáng bèi xiōng nú chányú shā sǐ， hái bǎ tā de tóu lú zuò chéng jiǔ qì。 yuè shì rén rěn shòu bù liǎo xiōng nú de nú yì， biàn qiān xǐ dào tiān shān běi lù de yī lí hé liú yù。 hòu yòu shòu wū sūn guó de gōng jī， zài xiàng xī nán qiān dào guī shuǐ（ jīn 'ā mǔ hé） liú yù。 yuè shì wáng xiǎng bào shā fù zhī chóu， dàn kǔ yú wú rén xiāng zhù。 wǔ dì liǎo jiě zhè xiē qíng kuàng hòu， xiǎng lián hé dà yuè shì， yǐ 「 duàn xiōng yòu bì 」。 yú shì jué dìng pài shǐ zhě chū shǐ dà yuè shì。 zhāng qiān yǐ láng guān shēnfèn yìng mù， jiān fù chū shǐ yuè shì rèn wù。
jiàn yuán 'èr nián（ qián 139） zhāng qiān yóu xiōng nú rén gān fù zuò xiàng dǎo， shuài lǐng yī bǎi duō rén， hào hào dàng dàng cóng lǒng xī（ jīn gān sù yī dài） chū fā。 tā men cháo xíng mù sù， fēng cān lù sù， bèi cháng jiān xīn， bù liào zhōng tú bèi xiōng nú suǒ fú， bìng yā sòng zhì xiōng nú wáng tíng。 xiōng nú wéi lǒngluò、 ruǎn huà zhāng qiān， wèitā qǔ liǎo qī zǐ， bìng shēng liǎo 'ér zǐ， zhè yàng yī kòu jiù shì shí nián。 dàn zhè xiē bìng méi yòu dòng yáo zhāng qiān wán chéng tōng xī yù shǐ mìng de jué xīn， dài qù de jīng jié yī zhí liú zài shēn biān。
yī gè yuè hēi zhī yè， zhāng qiān yīháng chèn xiōng nú bù bèi， táo lí xiōng nú。 tā men qǔ dào chē shī guó（ jīn xīn jiāng tù lǔ fān pén dì）， jìn rù yān qí（ jīn xīn jiāng yān qí yī dài）， yòu cóng yān qí sù tǎ lǐ mù hé xī xíng， jīng guò qiūcí（ jīn xīn jiāng kù chē dōng）、 shū lè（ jīn xīn jiāng kā shí） děng dì， fān yuè cōng lǐng， dào dá dàyuān（ jīn fèi 'ér gān nà pén dì）。 zài dàyuān xiàng dǎo de dài lǐng xià dào dá kāngqú（ jīn bā 'ěr kā shí hú hé xián hǎi zhī jiān）， zuì hòu dào dá dà yuè shì。
dàn shì， dà yuè shì de guó qíng yǐ fā shēng hěn dà biàn huà。 tā men qiān dào guī shuǐ liú yù hòu， zhēng fú liǎo lín guó dà xià（ jīn 'ā fù hàn běi bù）， jué dìng zài cǐ 'ān jū lè yè， bù xiǎng zài gēn xiōng nú dǎ zhàng。 tóng shí， yuè shì rén hái rèn wéi hàn cháo lí zì jǐ tài yuǎn， bù néng lián hé qǐ lái gòng jī xiōng nú， yīn cǐ zhāng qiān「 duàn xiōng yòu bì」 de mùdì méi yòu dá dào。 zhāng qiān zài dà xià děng dì kǎo chá liǎo yī nián yú， yú yuán shuò yuán nián（ qián 128） qǐ chéng huí guó。 guī tú zhōng， zhāng qiān wéi bì kāi xiōng nú kòng zhì dì qū， gǎi cóng nán dào， tā men fān guò cōng lǐng， yán kūn lún shān běi lù 'ér xíng， jīng suō chē（ jīn xīn jiāng suō chē）、 yú tián（ jīn xīn jiāng hé tián）、 shàn shàn（ jīn xīn jiāng ruò qiāng） děng dì， jìn rù qiāng rén jū zhù dì qū。 dàn zài tú zhōng yòu wéi xiōng nú qí bīng suǒ huò， kòu yā yī nián duō。 yuán shuò sān nián（ qián 126）， xiōng nú nèi luàn， zhāng qiān dài zhe qī zǐ hé zhù shǒu gān fù děng sān rén， chéng jī táo huí hàn cháo。 hàn wǔ dì xiáng xì dì tīng qǔ liǎo tā duì xī yù de qíng kuàng huì bào hòu， shí fēn gāo xīng， rèn mìng tā wéi tài zhōng dà fū， cì gān fù wéi fèng shǐ jūn。 zhāng qiān zì qǐng chū shǐ xī yù， lì jīng jiān xiǎn， qián hòu shí sān nián， zú jì biàn jí tiān shān nán běi hé zhōng yà、 xī yà gè dì， shì zhōng yuán qù xī yù zhū guó de dì yī rén。
zhāng qiān zài dà xià shí， kàn dào zhōng guó qióng shān（ jīn sì chuān xíng jīng xī） de zhú zhàng hé shǔ dì de xì bù zài shì chǎng shàng chū shòu， hěn jué qí guài。 yī wèn shāng rén， dé zhī shì cóng shēn dú mǎi lái de。 shēn dú zài dà xià dōng nán shù qiān lǐ， nà lǐ de bǎi xìng qí xiàng dǎ zhàng， lín jìn dà hǎi。 dà xià guó yuǎn lí hàn cháo yī wàn yú lǐ， wèi yú zhōng guó de xī nán fāng， ér shēn dú guó yòu wèi yú dà xià guó dōng nán jǐ qiān lǐ， jìng yòu shǔ dì chǎn wù， kě jiàn lí shǔ dì bù yuǎn。 tā gū jì cóng shǔ zǒu shēn dú dào dà xià， bì shì kuài jié fāng shì， yòu kě miǎn xiōng nú de zǔ jī。 tā jiàn yì wǔ dì dǎ tōng xī nán yí dào。 wǔ dì cǎi nà liǎo tā de jiàn yì， mìng shǔ jùn、 jiān wéi jùn pài shǐ zhě fēn bié cóng máng、 zuó hé qióng、 bó děng sì lù bìng chū， dǎ kāi xī nán tōng dào。 dàn gè lù shǐ zhě wéi kūn míng yí suǒ zǔ， wèi néng rú yuàn。 ér jīng diān guó、 yè láng děng shǐ zhě zài diān yī dài huó dòng， qǔ dé chéng xiào， wéi wǔ dì jīng lüè xī nán yí diàn dìng liǎo jī chǔ。 yuán shuò liù nián（ qián 123）， zhāng qiān yǐ xiào wèi suí dàjiàng jūn wèi qīng chū zhēng xiōng nú， yòu gōng， fēng bó wàng hóu。 yuán shòu 'èr nián（ qián 121）， wéi wèi wèi， yǔ lǐ guǎng chū yòu běi píng（ jīn hé běi dōng běi bù） jī xiōng nú， zhāng qiān yīn yán wù jūn qī， dāng zhǎn， hòu yòng hóu jué shú zuì， miǎn wéi shù rén。
èr nián hòu， zhāng qiān fù quàn wǔ dì lián hé wū sūn（ jīn yī lí hé liú yù）， wǔ dì mìng zhāng qiān wéi zhōng láng jiāng， shuài sān bǎi rén， mǎ liù bǎi pǐ，
【 yuán wén】 zhāng qiān， hàn zhōng rén yě。 jiàn yuán zhōng wéi láng。 shí xiōng nú jiàng zhě yán xiōng nú pò yuè shì wáng， yǐ qí tóu wéi yǐn qì， yuè shì dùn 'ér yuàn xiōng nú， wú yǔ gòng jī zhī。 hàn fāng yù shì miè hú， wén cǐ yán， yù tōng shǐ， dào bì gèng xiōng nú zhōng， nǎi mù néng shǐ zhě。 qiān yǐ láng yìng mù， shǐ yuè shì。 yǔ táng yì shì nú gān fù jù chū lǒng xī。 jìng xiōng nú， xiōng nú dé zhī， chuán yì chányú。 chányú yuē：“ yuè shì zài wú běi， hàn hé yǐ dé wǎng shǐ？ wú yù shǐ yuè， hàn kěn tīng wǒ hū？” liú qiān shí yú suì， yú qī， yòu zǐ， rán qiān chí hàn jié bù shī。
jū xiōng nú xī， qiān yīn yǔ qí shǔ wáng xiàng yuè shì， xī zǒu shù shí rì， zhì dàyuān。 dàyuān wén hàn zhī ráo cái， yù tōng bù dé， jiàn qiān， xǐ， wèn yù hé zhī。 qiān yuē：“ wéi hàn shǐ yuè shì， ér wéi xiōng nú suǒ bì dào， jīn wáng， wéi wáng shǐ rén dào sòng wǒ。 chéng dé zhì， fǎn hàn， hàn zhī lù yí wáng cái wù， bù kě shèng yán。” dàyuān yǐ wéi rán， qiǎn qiān， wéi fā yì dào， dǐ kāngqú。 kāngqú chuán zhì dà yuè shì。 dà yuè shì wáng yǐ wéi hú suǒ shā， lì qí fū rén wéi wáng。 jì chén dà xià 'ér jūn zhī， dì féi ráo， shǎo kòu， zhì 'ān lè， yòu zì yǐ yuǎn yuǎn hàn， shū wú bào hú zhī xīn。 qiān cóng yuè shì zhì dà xià， jìng bù néng dé yuè shì yào lǐng。 liú suì yú， hái。 bìng nán shān， yù cóng qiāng zhōng guī， fù wéi xiōng nú suǒ dé。 liú suì yú， chányú sǐ， guó nèi luàn， qiān yǔ hú qī jí táng yì fù jù wáng guī hàn。 bài qiān tài zhōng dà fū， táng yì fù wéi fèng shǐ jūn。
【 yì wén】 zhāng qiān shì hàn zhōng rén。 jiàn yuán nián jiān bèi rèn mìng wéi láng guān。 nà shí xiōng nú tóu jiàng guò lái de rén shuō xiōng nú gōng pò yuè shì wáng， bìng qiě yòng yuè shì wáng de tóu lú zuò jiǔ qì。 yuè shì yīn cǐ táo bì 'ér qiě yuàn hèn xiōng nú， jiù shì kǔ yú méi yòu rén hé tā men yī qǐ dǎ jī xiōng nú。 hàn wáng cháo zhèng xiǎng cóng shì xiāo miè xiōng nú de zhàn zhēng， tīng shuō cǐ yán， jiù xiǎng pài rén chū shǐ yuè shì， kě xiōng nú guó yòu shì bì jīng zhī lù， yú shì jiù zhāo mù néng gòu chū shǐ de rén。 zhāng sài yǐ láng guān de shēnfèn yìng mù chū shǐ yuè shì。 yǔ táng yì shì de nú pú gān fù yī qǐ lí kāi lǒng xī。 tú jīng xiōng nú， bèi xiōng nú rén jié huò， yòng zhuànchē sòng dào chányú nà lǐ。 chányú shuō：“ yuè shì zài wǒ de běi biān， hàn cháo rén zěn me néng wǎng nà 'ér chū shǐ ní？ wǒ rú guǒ xiǎng pài rén chū shǐ nán yuè， hàn cháo kěn rèn píng wǒ men de rén jīng guò má？” kòu liú zhāng qiān shí duō nián。 gěi tā qǔ qī， bìng shēng liǎo 'ér zǐ， rán 'ér zhāng qiān réng chí hàn jié bù shī shǐ zhě shēnfèn。
yīn jū zhù zài xiōng nú xī bù， zhāng qiān chèn jī dài lǐng tā de bù shǔ yī qǐ xiàng yuè shì táo wáng。 wǎng xī páo liǎo jǐ shí tiān， dào liǎo dàyuān。 dàyuān tīng shuō hàn cháo cái wù fēng fù， xiǎng hé hàn cháo jiāo wǎng kě zhǎo bù dào jī huì。 jiàn dào zhāng qiān fēi cháng gāo xīng， wèn tā yào dào nǎ lǐ qù。 zhāng qiān shuō：“ tì hàn cháo chū shǐ yuè shì， ér bèi xiōng nú fēng suǒ dào lù， bù ràng tōng xíng， xiàn zài táo wáng dào guì guó， xī wàng dà wáng néng pài rén dài lù， sòng wǒ men qù， jiǎ rú néng gòu dào dá yuè shì， wǒ men fǎn huí hàn cháo hòu， hàn cháo sòng gěi dà wáng de cái wù， yī dìng duō dé bù kě jìn yán。” dàyuān rèn wéi kě yǐ， jiù sòng tā men qù， bìng wéi tā men pài qiǎn liǎo fān yì hé xiàng dǎo。 sòng dào kāngqú， kāngqú yòng zhuànchē jiāng tā men sòng dào dà yuè shì。 zhè shí， yuán lái de dà yuè shì wáng yǐ bèi xiōng nú suǒ shā， lì liǎo tā de fū rén wéi wáng。 dà yuè shì yǐ jīng shǐ dà xià chén fú bìng tǒng zhì zhe tā。 tā men nà lǐ tǔ dì féi wò， chū chǎn fēng fù， méi yòu qīn rǎo， xīn jìng yōu xián 'ān lè， yòu zì rèn wéi jù lí hàn cháo yáo yuǎn 'ér bù xiǎng qīn jìn hàn cháo， quán rán méi yòu xiàng xiōng nú bào chóu de yì sī。 zhāng qiān cóng yuè shì dào dà xià， shǐ zhōng dé bù dé yuè shì wáng míng què de biǎo shì。 dòu liú yī nián duō hòu， zhǐ dé fǎn chéng。 yán zhe nán shān， xiǎng cóng qiāng rén jū zhù de dì fāng huí dào hàn cháo， yòu bèi xiōng nú jié huò。 kòu liú yī nián duō， pèng qiǎo chányú sǐ liǎo， xiōng nú guó nèi hùn luàn， zhāng qiān biàn dài zhe tā xiōng nú jí de qī zǐ yǐ jí táng yì gān fù yī qǐ táo páo huí dào liǎo hàn cháo。 cháo tíng shòu yú tā tài zhōng tài fū guān zhí， táng yì gān fù yě dāng shàng liǎo fèng shǐ jūn。
zhāng qiān chū shǐ xī yù tú
zuò pǐn chuàng zuò de shí dài bèi jǐng
xī hàn wáng cháo jiàn lì zhī chū， zhěng gè zhōng guó bìng méi yòu cóng qín mò de hùn luàn zhōng tuō lí chū lái。 zài dì guó de běi fāng， qiáng dà de yóu mù mín zú xiōng nú rén， yī zhí shì hàn cháo wú fǎ huí bì de wēi xié。 zài liǎng guó hé píng shí qī， xiōng nú rén hé hàn cháo de nóng mín jiāo huàn gè zì de huò wù； yī dàn zhàn zhēng kāi shǐ， tā men jiù huì qiáng xíng lüè duó hàn cháo tǔ dì shàng de liáng shí hé qí tā de huò wù。 hàn wáng cháo shì tú yòng tā men zuì qiáng yòu lì de liǎng zhǒng wǔ qì héng héng zhàn chē hé nóng gēng wén huà lái jī kuǎ xiōng nú rén。
dàn zài guǎng kuò de cǎo yuán shàng， zhàn chē bù shì xiōng nú qí bīng de duì shǒu。 ér qiě xiōng nú rén xí guàn de shì mǎ bèi shàng de shēng huó， xū yào qí tā de shēng huó wù zī， tā men bù xiè yú zì jǐ zhì zào， shǒu xiān xiǎng dào de jiù shì dào hàn cháo de lǐng tǔ qù qiǎng duó。 zhí dào hàn wǔ dì liú chè tǒng zhì shí qī， hàn wáng cháo cái kāi shǐ duì xī běi shǎo shù mín zú de rù qīn jìn xíng qiáng liè dǐ kàng， tóng shí， yě kāi shǐ jí zhōng guó nèi de rén lì wù lì zī yuán xiàng xī běi kuò zhāng guó jìng xiàn。 hàn wǔ dì， jiù xiàng tā de shì hào yī yàng， shì yī wèi shàng wǔ de fēng jiàn dì wáng， zài tā de shǒu xià， zhōng huá mín zú jié shù liǎo nèi hào hé hùn luàn， chóngxīn tuán jié qǐ lái yìng duì wài dí。 zhěng gè wáng cháo de tǒng zhì quán jí zhōng zài hàn wǔ dì shǒu zhōng， zài tā de diào dù xià， zhěng gè guó jiā yě chóngxīn chéng wéi yī gè yòu jī de、 jǐn mì jié hé de zhěng tǐ。
zài běi fāng guǎng mào de měnggǔ cǎo yuán shàng， gè bù luò lián nián hùn zhàn， xiōng nú jī bài liǎo xǔ duō yóu mù bù luò， zhàn yòu liǎo tā men de jiā yuán。 yuè shì yě wèi néng xìng miǎn， táo dào dōng hàn lǐng tǔ de yuè shì rén jīng hún wèi dìng， tā men kǒng jù dì gào sù hàn cháo de jū mín， tā men zì jǐ de bù luò bèi xiōng nú rén jī bài， rén mín zāo dào liǎo tú shā， tā men de bù luò shǒu lǐng bèi xiōng nú rén kǎn xià liǎo tóu lú， hái yòng tóu gǔ zhì chéng liǎo jiǔ hú。 shèng xià de rén men sì chù táo sàn， dàn zhōu wéi qí tā de bù luò dōubù gǎn yǔ xiōng nú wéi dí， suǒ yǐ tā men wú fǎ zhēng qǔ dào rèn hé tóng méng； jí shǐ yuǎn zài zhōng yà dì qū de yóu mù mín zú yě wú yì shōu liú tā men， suǒ yǐ yuè shì rén zhǐ néng xiàng gèng yuǎn de xī fāng qiān xǐ。
hàn wǔ dì jí shí fā xiàn liǎo zhè gè hǎo jī huì， tā zhǔn bèi liǎo yī fēng qǐng qiú jié méng de shū xìn， zhǔn bèi pài rén sòng wǎng yuè shì bù luò。 tā zhào jí xīn fù de wáng gōng dà chén， xī wàng zhǎo dào néng dāng cǐ dà rèn zhě。 zhāng qiān zhù dòng qǐng yīng， tā dāng shí hái zhǐ shì yù lín jūn de jiànglǐng， zài shǐ shū zhōng， shèn zhì lián zhāng qiān jù tǐ de chū shēng nián yuè dū wèi yòu biǎo shù。 dàn duō nián yǐ hòu， shǐ guān men zài shǐ jí zhōng zhè yàng miáo huì zhāng qiān：“ zhāng qiān， chéng gù rén yě。 wéi rén qiáng dà yòu móu， néng shè yuǎn。” zhāng qiān zhèng shì wǔ dì xún zhǎo de rén xuǎn。 yào bǎ jié méng de shū xìn sòng wǎng yuè shì， yì wèi zhe 3000 duō gōng lǐ de màn màn lǚ tú， yán tú yòu zhòng shān zǔ gé， méi yòu xiàng dǎo zhī dào lù gāi zěn yàng zǒu。 gèng wēi xiǎn de shì， yào dào zhōng yà， jiù yào chuān yuè xiōng nú rén kòng zhì de lǐng dì， nà lǐ yòu jià yù zhe jùn mǎ de dí rén wéi zhuī dǔ jié。 ér qiě zài dāng shí， gēn běn méi yòu rén zhī dào yuè shì bù luò dào dǐ qiān dào liǎo nǎ lǐ。
gōng yuán qián 138 nián， zhāng qiān dài zhe 100 míng suí cóng chū fā liǎo， tóng xíng de hái yòu yī gè gēn liǎo zhāng qiān duō nián de mán zú nú lì， míng jiào gān fù。
èr zuò pǐn nèi róng dào xíng shì de fēn xī
hàn dài yǐ qián， xī yù duì jīhū suǒ yòu zhōng yuán rén 'ér yán dōushì shí fēn mò shēng de shén mì dì fāng。 xī hàn chū nián de shí hòu， rén men zhú jiàn cóng dōng xī wǎng lái de hángshāng de miáo shù zhōng liǎo jiě dào xī yù de yī xiē qíng kuàng， réng hěn yòu xiàn。 gōng yuán qián 138 nián， zhōng yú yòu yī wèi zhōng yuán yǒng shì， shuài xiān xiàng zhè kuài wèi zhī de dì fāng fā chū tiǎo zhàn， tā jiù shì zhāng qiān（ gōng yuán qián 195-114 nián）。 zhāng qiān chū shǐ xī yù， bù shì tā gè rén de yuàn wàng， ér shì dāng shí xī hàn wáng cháo zhèng zhì shàng de yào qiú。
zhāng qiān zhè cì chū shǐ， jīng lì liǎo xǔ duō guó jiā， zhī dào liǎo xī yù de xǔ duō qíng kuàng。 tā dì yī cì yǐ hàn cháo shǐ zhě de shēn fèn， yǔ xī yù de yī xiē guó jiā jiāo wǎng， gōu tōng liǎo hàn cháo yǔ xī yù gè guó zhī jiān de lián xì。 lì shǐ shàng chēng tā de zhè cì chū shǐ shì“ záo kōng（ kǒng）”， yì sī shì zhāng qiān dǎ tōng liǎo zhōng yuán tōng wǎng xī yù de kǒng dào。 zhè cì chū shǐ suī rán méi yòu dá dào hàn wǔ dì yào qiú de zhèng zhì mùdì， dàn shì tōng guò tā de lǚ xíng guān chá， què huò dé liǎo yòu guān xī yù gè guó jí wéi fēng fù de dì lǐ zhī shí。 shǐ shēng huó zài zhōng yuán nèi dì de rén men liǎo jiě dào xī yù de shí kuàng， zhāng qiān bǎ zhè xiē dì lǐ zhī shí xiě chéng bào gào shàng zòu hàn wǔ dì， hòu lái sī mǎ qiān jí jù cǐ xiě chéng liǎo（ dàyuān lièzhuàn）， dé yǐ bǎo cún zhì jīn。 zhè cì chū shǐ xī yù， jī fā liǎo hàn wǔ dì“ tuò biān” de xióng xīn， fā dòng liǎo yī xì liè kàng jī xiōng nú de zhàn zhēng。
zhāng qiān chū shǐ xī yù， kāi tōng liǎo cù chéng dōng xī fāng jīng jì wén huà jiāo liú de jiāo tōng xiàn héng héng sī chóu zhī lù， cóng cháng 'ān jīng hé xī zǒu láng， zài fēn wéi nán běi liǎng dào，
zhāng qiān tōng xī yù de yì yì， bù jǐn fēng fù liǎo zhōng guó rén de dì lǐ zhī shí， kuò dà liǎo zhōng guó rén de dì lǐ shì yě， ér qiě zhí jiē cù jìn liǎo zhōng guó hé xī fāng wù zhì wén huà jiāo liú， zhōng guó jīng měi de shǒu gōng yì pǐn， tè bié shì sī chóu、 qī qì、 yù qì、 tóng qì chuán liè xī fāng， ér xī yù de tǔ chǎn rú mù xu、 pú táo、 hú táo（ hé táo）、 shí liú、 hú má（ zhī má）、 hú dòu（ cán dòu）、 hú guā（ huáng guā）、 dà suàn、 hú luóbo， gè zhǒng máo zhì pǐn、 máo pí、 liáng mǎ、 luò tuó、 shī zǐ、 tuó niǎo děng lù xù chuán rù zhōng guó。 xī fāng de yīnyuè、 wǔ dǎo、 huì huà、 diāo sù、 zá jì yě chuán rù zhōng guó， duì zhōng guó gǔ dài wén huà yì shù chǎn shēng liǎo jī jí de yǐng xiǎng。
zhāng qiān bù wèi jiān xiǎn， liǎng cì chū shǐ xī yù， gōu tōng liǎo yà zhōu nèi lù jiāo tōng yào dào， yǔ xī 'ōu zhū guó zhèng shì kāi shǐ liǎo yǒu hǎo wǎng lái， cù jìn liǎo dōng xī jīng jì wén huà de guǎng fàn jiāo liú， kāi tuò liǎo cóng wǒ guó gān sù、 xīn jiāng dào jīn 'ā fù hàn、 yī lǎng děng dì de lù lù jiāo tōng， jí zhù míng de“ sī chóu zhī lù”。 wán quán kě chēng zhī wéi zhōng guó zǒu xiàng shì jiè de dì yī rén。
qí yì yì de jiě shì
〈 1 〉 duì gōng dé de yì yì
zhāng qiān liǎng cì chū shǐ xī yù， dǎ kāi liǎo zhōng guó yǔ zhōng yà、 xī yà、 nán yà jí 'ōu zhōu děng guó jiāo wǎng de dà mén， gòu jiàn liǎo hàn yǔ xī fāng guó jiā yǒu hǎo jiāo wǎng de qiáo liáng， tóng shí yě cù jìn liǎo dōng xī fāng wén huà、 jīng jì de jiāo liú hé fā zhǎn， duì zhěng gè shì jiè de wén míng yǔ jìn bù zhù rù liǎo xīn de huó lì， zhè zài wén xiàn jìzǎi zhōng kě yǐ dé dào zhèng míng。
dì yī、 hàn wǔ dì zài zhāng qiān chū shǐ xī yù hòu， cái kāi shǐ " fù shì xī nán yí "
zhāng qiān yī cì chū shǐ xī yù huí hàn hòu， xiàng hàn wǔ dì bào gào liǎo zì jǐ chū shǐ guò chéng zhōng suǒ liǎo jiě dào de qíng kuàng， " tiān zǐ jì wén dàyuān jí dà xià、 ān xī zhī shǔ jiē dà guó， duō qí wù， tǔ zhù， pō yǔ zhōng guó tóng yè， ér bīng ruò 'ér guì hàn cái wù， qí běi yòu dà yuè shì、 kāngqú zhī shǔ， bīng qiáng， kě yǐ lù yí shè lì cháo yě。 qiě chéng dé 'ér yǐ yì shǔ zhī， zé guǎng dì wàn lǐ， chóngjiǔ zé， zhì shū sú， wēi dé biàn yú sì hǎi。 tiān zǐ xīn rán， yǐ qiān yán wéi rán， nǎi lìng qiān yīn shǔ jiān wéi fā jiān shǐ cǐ zài shuō míng hàn wǔ dì shì zài zhāng qiān jiè shào liǎo dào kě tōng dà xià hòu cái kāi shǐ mìng zhāng qiān sì dào bìng chū， xiàng xī nán fāng xiàng fā zhǎn de。
dì 'èr、 zhāng qiān 'èr cì chū shǐ xī yù hòu， hàn kāi shǐ yǔ xī yù zhū guó yǒu hǎo wǎng lái
zhāng qiān 'èr cì chū shǐ xī yù huí hàn， dài lái liǎo wū sūn guó de shǐ zhě， " yīn lìng kuī hàn， zhī qí guǎng dà " hòu， wū sūn guó shǐ zhě guī guó hòu " qí guó nǎi yì zhòng hàn "， liǎng guó cái kāi shǐ zài píng děng de jī chǔ shàng yǒu hǎo jiāo wǎng。
zài yǐ hòu de yī nián shí jiān nèi， zhāng qiān zài wū sūn guó suǒ qiǎn chí jié fù shǐ yě yǔ xī yù zhū guó shǐ zhě xiāng jì guī hàn， cǐ shí， hàn cái yǔ xī yù zhū cái yòu liǎo zhèng shì de guó yǔ guó zhī jiān de píng děng yǒu hǎo de jiāo wǎng。
zhāng qiān sǐ hòu， xiōng nú wén wū sūn guó tōng hàn， yù jī wū sūn， wū sūn guó jūn kǒng jù， cái xī wàng yǔ hàn lián hé， yú shì cái " shǐ shǐ xiàn mǎ， yuàn dé shàng hàn wēng zhù， wéi kūn dì " hàn yào qiú wū sūn guó nà pìn hòu zài yǔ wū sūn guó lián yīn， cóng cǐ， liǎng guó guān xì cái kāi shǐ rì yì mìqiè。
wéi jiā qiáng yǔ xī yù zhū guó de lián xì， hàn kāi shǐ " zhù lìng jū yǐ xī， chū zhì jiǔ quán jùn yǐ tōng xī běi guó， " ér " yì fā shǐ dǐ 'ān xī、 yǎn cài、 lí xuān（ jīn luó mǎ gòng hé guó）、 tiáo zhī（ jīn yī lā kè）、 shēn dú guó。 " qí hòu， " zhū shǐ wài guó yī bèi dà zhě shù bǎi， shǎo zhě bǎi yú rén， rén suǒ jī cāo dà fàng bó wàng hóu shí "， hàn dài yǔ xī yù zhū guó de wài jiāo huó dòng de dì yī gè gāo cháo cái kāi shǐ dào lái。
zhāng qiān dài zhe yī zhǒng jūn rén tè yòu de mǐn ruì， zài jìn rù xiōng nú rén de kòng zhì fàn wéi zhī hòu， tā jiù kāi shǐ liú xīn měi yī chù shuǐ yuán、 měi yī kuài cǎo dì， bìng xiáng xì jì lù xià lái。 tā hái gào sù hàn wǔ dì， zài dàyuān guó ( jīn fèi 'ěr gān nà pén dì )， tā céng jīng jiàn guò yī zhǒng liáng mǎ， zhè zhǒng mǎ de nài lì hé sù dù dū shí fēn jīng rén， tā men yòu yī gè fù yòu chuán qí sè cǎi de míng zì héng héng“ hàn xuè bǎo mǎ”。 jù shuō tā men kuài sù bēn páo zhī hòu， liú hàn sì xuè sè， zhè hòu lái bèi zhèng shí shì jì shēng chóng gǎn rǎn yǐn qǐ de yī zhǒng zhèng zhuàng。 zhāng qiān chēng shǎng tā men wéi hàn wáng cháo qí bīng zuì hǎo de zuò qí， hàn wǔ dì běn rén fēi cháng xǐ huān mǎ， tīng shuō yòu zhè yàng de bǎo mǎ， zì rán xiǎng dé dào。 hàn wǔ dì cǐ shí tài dù yě fā shēng liǎo zhuǎn biàn， tā rèn wéi suī rán jié méng bù chéng， dàn tōng shāng yě bù shī wéi yī gè hǎo xuǎn zé， jìn guǎn cǐ qián wǔ dì pài chū de xǔ duō shǐ jié shāng lǚ dōubèi yóu mù bù luò xǐ jié yī kōng。
bù jiǔ， zhāng qiān jiā rù dàjiàng jūn wèi qīng de jūn duì， guān zhí wéi xiào wèi。 yīn wéi shōu jí qíng bào fāng miàn jī lěi liǎo hěn duō jīng yàn， suǒ yǐ zhāng qiān zhù yào fù zé cì tàn qíng bào hé yán tú de jǐyǎng。 zài běi fāng， wèi qīng shuài lǐng jūn duì yǔ xiōng nú rén zhǎn kāi jī liè de sī shā， zhèng shì zhāng qiān xiān qián shōu jí de shuǐ yuán hé mù cǎo fēn bù zī liào bāng zhù liǎo hàn cháo jūn duì， tā men yíng dé liǎo yī xì liè shèng lì， zhāng qiān yě yīn cǐ bèi fēng wéi bó wàng hóu。
hàn wǔ dì bìng bù jí yú qiú chéng， tā jué dìng fēn bié shí shī liǎng bù cè lüè， yǐ cǐ lái yíng dé zhè xiē guó jiā de guī fù。 shǒu xiān， tā yòu fā dòng liǎo yī cì duì xiōng nú de zhàn zhēng， bìng qǔ dé liǎo dà shèng， shā shāng xiōng nú shì bīng 9 wàn rén。 rán hòu， zài gōng yuán qián 101 nián， tā yòu gōng zhàn liǎo zhōng yà de dàyuān guó， jiù shì hàn xuè bǎo mǎ de gù xiāng。 dàn qí shí， duó qǔ zhè xiē míng mǎ zhǐ shì hàn wǔ dì de yī gè jiè kǒu。 hàn wǔ dì céng jīng shù cì pài shǐ zhě yán dāng nián zhāng qiān de zú jì lái dào dàyuān， bù xī yòng zhòng jīn jiāo huàn hàn xuè mǎ， dàn dàyuān guó wáng yī cì cì dì jù jué liǎo tā de qǐng qiú。 zuì hòu yī cì， hàn wǔ dì pài qiǎn shǐ zhě hán bù hài dài zhe yī pǐ yòng huáng
jīn zhù zào de jīn mǎ hé xǔ duō guì zhòng lǐ wù jiāo huàn hàn xuè mǎ， dàyuān guó wáng suī rán réng bù xiǎng jiāo chū bǎo mǎ， dàn yòu fēi cháng xiǎng yào hàn wǔ dì sòng lái de bǎo wù， tā shā sǐ liǎo shǐ zhě， duó qǔ liǎo bǎo wù。
hàn wǔ dì zhōng yú zhǎo dào liǎo chū bīng de jiè kǒu， tā pài chū de xiān qiǎn bù duì quán yóu guó nèi de xíng fàn hé 'èshào zǔ chéng， tā men méi yòu xié dài chōng zú de jǐyǎng， yán tú xiàng bié guó suǒ yào， rú guǒ bù jiāo chū liáng shí， jiù bèi shì wéi dàyuān de tóng móu。 háo bù chū rén yì liào， zhè zhī bù duì shī bài liǎo， dàn yě má bì liǎo dàyuān guó。 hàn wǔ dì zěn néng jiē shòu zhè yàng de shī bài， tā suí hòu diào jí jìn 20 wàn dà jūn zài dūn huáng jí jié。 tīng shuō dàyuān guó de yǐn shuǐ quán qǔ zì chéng wài， hàn wǔ dì tè yì pài qiǎn jǐ wèi shuǐ lì zhuān jiā suí jūn tóng xíng。 hàn jūn qiē duàn liǎo dàyuān dū chéng yǐn bì de yǐn shuǐ xì tǒng， hěn kuài zhēng fú liǎo zhěng gè bù luò。
qǔ dé dà shèng de hàn cháo jūn duì kǎi xuán 'ér guī， yán tú zhōng yà gè guó tīng shuō hàn jūn zhēng fú liǎo dàyuān guó， wú bù dà shòu zhèn dòng。 gè guó wáng gōng guì zú fēn fēn pài qiǎn zǐ zhí gēn suí hàn jūn huí dào zhōng yuán， tā men wéi hàn wǔ dì chéng shàng gòng pǐn， bìng liú zài hàn cháo zuò wéi rén zhì， biǎo shì duì hàn wǔ dì de xiào zhōng。 zhì cǐ， zhāng qiān dìng xià de yòng wài jiāo shǒu duàn hé mào yì lái kuò zhāng hàn wáng cháo zài zhōng yà yǐng xiǎng lì de cè lüè qǔ dé liǎo chéng gōng。
zhè gè wài jiāo cè lüè zuì wěi dà de shí shī zhě wú yí shì hàn wǔ dì， dàn zhāng qiān zuò wéi tí chū zhě hé shí jiàn zhě， gèng zhí dé rén men zūn zhòng。 kě xī de shì， zhāng qiān méi yòu děng dào tā de hóng yuàn shí xiàn de yī tiān， cóng wū sūn guó fǎn huí dì 'èr nián， tā jiù qù shì liǎo。
（ 2） . duì zuò zhě de yì yì
zhāng qiān bù jǐn kāi tuò liǎo hàn yǔ xī fāng zhū guó mào yì de " sī chóu zhī lù "， chéng wéi wǒ guó lì shǐ shàng dì yī gè zǒu chū guó mén de shǐ zhě； tóng shí， yě tōng guò tā de wài jiāo shí jiàn， dì yī cì zhāng yáng qǐ guó yǔ guó zhī jiān píng děng、 chéng xìn jiāo wǎng de wài jiāo lǐ niàn， wèiwǒ guó hàn dài chāng shèng hé hòu shì de duì wài kāi fàng diàn dìng liǎo jiān shí de jī chǔ， chǎn shēng liǎo shēn yuǎn de yǐng xiǎng。 zhāng qiān zài huí guó hòu de dì 'èr nián qù shì。 tā liǎng cì chū shǐ xī yù， kāipì liǎo zhōng xī wén huà jiāo liú de tōng dào， jiā qiáng liǎo xī hàn yǔ xī yù dì qū de lián xì。 dāng shí de shǐ xué jiā sī mǎ qiān chēng zàn zhāng qiān chū shǐ xī yù wéi“ záo kōng”， yì sī shì“ kāi tōng dà dào”。
hòu lái， zhè tiáo chū yù mén guān， jīng tiān shān nán běi lù， yuè guò cōng lǐng， dào dá zhōng yà huò zhě gèng yuǎn dì fāng de tōng dào， chéng liǎo qiān gǔ chuán sòng de sī chóu zhī lù。 zuò wéi jīng jì xùn sù fā zhǎn de táng cháo， zuò zhě wèile huái niàn zhāng qiān děng rén lái chǎn shù zhè jīng jì fán róng de shí kè。
（ 3.） duì dāng dì wén huà de yì yì
yóu yú zhāng qiān děng rén de gōu tōng， cǐ hòu hàn cháo hé xī yù de jīng jì wén huà jiāo liú pín fán。 xī yù de pú táo、 hé táo、 mù xu、 shí liú、 hú luóbo hé liáng mǎ、 dì tǎn děng chuán rù nèi dì， fēng fù liǎo hàn zú de jīng jì shēng huó。 hàn zú de zhù tiě、 kāi qú、 záo jǐng děng jì shù hé sī zhì pǐn、 jīn shǔ gōng jù děng， chuán dào liǎo xī yù， cù jìn liǎo xī yù de jīng jì fā zhǎn。
zhāng qiān chū shǐ xī yù , jiē chù dào xī yù gè guó de fēng tǔ rén qíng , shì hàn cháo kāi shǐ duì xī yù gè guó yòu suǒ liǎo jiě ; shǐ hàn cháo yǔ xī yù jiàn lì liǎo yǒu hǎo guān xì , wéi hòu lái xī hàn zhèng fǔ shè zhì xī yù dū hù fǔ， shǐ xī yù zhèng shì guī xī hàn zhèng fǔ guǎn xiá dǎ xià liǎo jī chǔ．
gōng yuán qián 60 nián， xī hàn zhèng fǔ shè zhì liǎo xī yù dū hù fǔ， zǒng guǎn xī yù shì wù， bǎo hù wǎng lái de shāng lǚ。 cóng cǐ， xīn jiāng dì qū zhèng shì guī zài zhōng yāng zhèng quán de tǒng zhì xià。
zhāng qiān bù wèi jiān xiǎn， liǎng cì chū shǐ xī yù， gōu tōng liǎo zhōng guó tóng xī yà hé 'ōu zhōu de tōng shāng guān xì， zhōng guó de sī hé sī zhì pǐn， cóng cháng 'ān wǎng xī， jīng hé xī zǒu láng， jīn xīn jiāng jìng nèi， yùn dào 'ān xī（ jīn yī lǎng gāo yuán hé liǎng hé liú yù）， zài cóng 'ān xī zhuǎn yùn dào xī yà hé 'ōu zhōu de dà qín（ hàn cháo shí wǒ guó shǐ shū duì luó mǎ dì guó de chēng hū）， kāi tuò liǎo lì shǐ shàng zhù míng de“ sī chóu zhī lù”。
hàn wǔ dì hé zhāng qiān de chéng gōng móu lüè wéi zhōng guó yíng dé liǎo mào yì、 jiàn shè hé tǒng yī de bǎo zhàng。 tóng shí， zhāng qiān chū shǐ xī yù duì zhōng guó hé xī fāng lì shǐ dū jù yòu shēn yuǎn de yì yì。 gōng yuán qián 105 nián， shǐ zhě yán zhe zhāng qiān de zú jì， lái dào liǎo jīn tiān de yī lǎng jìng nèi， bìng bài jiàn liǎo 'ān xī guó guó wáng。 hàn cháo shǐ chén zài jūn zhù de jiǎo xià zhǎn kāi liǎo huá lì guāng jié de sī chóu， guó wáng fēi cháng gāo xīng， yǐ tuó niǎo dàn hé yī gè mó shù biǎo yǎn tuán huí zèng hàn wǔ dì。 zhè biāo zhì zhe lián jiē dōng fāng de zhōng guó hé xī fāng de luó mǎ dì guó de sī chóu zhī lù zhèng shì jiàn lì。 zài zhī hòu de suì yuè zhōng， bù lùn zài dōng fāng hái shì zài xī fāng， zhāng qiān de míng zì dōubèi rén men suǒ láo jì。 shǐ hàn cháo yǔ xī yù gè guó jiàn lì liǎo yǒu hǎo guān xì , tiān shān nán běi dì yī cì yǔ nèi dì lián xì chéng yī tǐ ; cù jìn liǎo xī yù shè huì de jìn bù ; fēng fù liǎo zhōng yuán de wù zhì shēng huó。
（ 4.） duì měi shù shǐ de yì yì
táng dài hòu qī de bì huà， yǔ táng dài zhèng zhì xíng shì xiāng sì， tǔbō zhàn lǐng zhī hòu， jiù cóng kāi yuán shèng shì zǒu xiàng shuāi luò， suī rán tǔbō zhàn lǐng shí qī chū xiàn liǎo xǔ duō yōu xiù zuò pǐn， zài yì shù shuǐ píng shàng zhí pò shèng táng， dàn zǒng de qū shì shì jiāng hé rì xià。 zài rén wù zào xíng shàng， chōng fēn zhǎng wò liǎo“ gǔ fǎ yòng bǐ” de 'ào mì， zhù yì liǎo gǔ yǔ ròu de yòu jī jié hé。 rén wù miàn xiàng duō wéi tǒng yī de tiáo fēng xíng， pú sà sì bǐngchú liǎo niǔ nī de tǐ tài， chū xiàn liǎo shuāng tuǐ zhí lì， yāo bù wēi niǔ， zì rán hé xié de zī tài。 jīng biàn huà gòu tú yǐ jīng dìng xíng， xiàn miáo zào xíng de biǎo xiàn lì dà dà tí gāo， lán yè miáo gòu lè de xíng tài， cū zhuàng zhě tǐng bá yòu lì， jīng xì zhě wěi wǎn róu lì， zài biǎo xiàn wù tǐ de zhì gǎn shàng gè jí qí miào。 tǔ hóng xiàn zuò wéi rén wù de dìng xíng xiàn yǐ jīng chéng wéi tǔbō shí qī xiàn miáo de tè diǎn。 sè cǎi bù rú qián qī fēng fù， dàn yòu liǎng zhǒng bù tóng qíng qù de bāo diào： yī zhǒng yǐ bái bì wéi dì， qīng、 lǜ wéi zhù， sè diào qíng xīn dàn yǎ； lìng yī zhǒng yǐ tǔ sè wéi dì， zhū、 wǎn shāo zhòng， sè diào hàn hòu wēn rùn。 rén wù zào xíng zhī zuì jīng měi zhě， kě yǐ shuō shì“ qióng qíng xiě wù”、“ dòng bì yǐ zhēn”。 suǒ yǐ， rén wù xíng xiàng de fēng cǎi pō yòu“ jīn huái kuàng dá”、“ shén sī fēi yáng” zhī gǎn。 zhè jiù shì tǔbō zhàn lǐng shí qī de fēng gé。
yóu yú sù zào rén wù de yì shù yǔ yán héng héng sè yǔ xiàn de yùn yòng yuè lái yuè chún shú hé jīng liàn， zài rén wù zào xíng shàng jí jìn“ qióng shén jìn biàn” zhī néng shì， tū pò liǎo lèi xíng xìng gé de chéng shì， zhú jiàn zhù yì dào zài rén wù de xíng、 zhù、 zuò、 wò， jǔ zhǐ yán tán zhōng zhǎn shì rù de xīn líng jìng jiè， cóng miàn bù、 cóng fú shén、 cóng zī tài、 cóng rén wù zhī jiān xiāng hù guān xì、 cóng rén wù yǔ huán jìng de guān xì、 cóng jú bù qíng jié yǔ zhù tǐ rén wù de guān xì děng zhǒng zhǒng fāng miàn， biǎo xiàn rén wù fā zì xīn líng de shén cǎi fēng qíng， sù zào liǎo dà liàng fù yòu yì shù shēng mìng de rén wù xíng xiàng hé yǐn rén rù shèng de yì shù jìng jiè， chuàng zào liǎo zhōng guó shì de xiě shí fēng gé。
（ 5） . duì zì jǐ de yì yì
zhāng qiān zài chū shǐ xī yù de jiān nán lì chéng zhōng， jì chéng zhōng guó qián rén de yōu xiù pǐn dé， yòng zì jǐ de qīn shēn shí jiàn chuàng lì liǎo wài jiāo huó dòng de jī běn zhǔn zé， tóng shí yě wéi hòu rén shù lì liǎo guāng huī de jiē mó。 qí nèi róng zhù yào yòu：
1) chí jié bù shī， wéi hù guó jiā lì yì。 zhāng qiān dì yī cì chū shǐ xī yù， qián hòu lì jīng shí sān nián， shòu dào xiōng nú rén de wēi bī lì yòu hé cháng qī guān yā， shèn zhì yòng yǔ qī shēng zǐ de fāng fǎ lái dòng yáo zhāng qiān de chū shǐ xī yù de yì zhì， zhè duì zhāng qiān lái shuō， wú yí shì jí qí jiān nán de kǎo yàn。 dàn shì， zhāng qiān zài gè rén lì yì yǔ guó jiā lì yì zhī jiān zhèng què de zuò chū liǎo xuǎn zé， tā nà zhǒng bù xī xī shēng gè rén lì yì shèn zhì shēng mìng de dà wú wèi jīng shén， shì yī gè wài jiāo shǐ zhě bì xū jù bèi de jī běn sù zhì， tóng shí yě shì yī gè wài jiāo shǐ jié zài cóng shì guó yǔ guó zhī jiān wài jiāo huó dòng shí bì xū jiān chí de zuì zhòng yào de yuán zé。
2) píng děng hù lì， xiāng hù zūn zhòng， wéi hù guó jiā zūn yán。 zhāng qiān zài dì 'èr cì chū shǐ xī yù shí， yīn wū sūn guó jìn xiōng nú 'ér yuǎn hàn， " kūn mò jiàn qiān yǐ chányú lǐ "， zhè shuō míng zhāng qiān zài wū sūn guó kāi shǐ bìng méi yòu dé dào píng děng de tài dù lái jiē dài tā， zhāng qiān zài gǎn dào fēi cháng cán kuì de tóng shí， bìng méi yòu xiāo jí chǔzhī， ér shì lì yòng wū sūn guó tān cái de tè diǎn， qiǎo miào dì yòng " tiān zǐ zhì cì， wáng bù bài， zé hái cì " yǔ lái pò shǐ wū sūn guó wáng chóngxīn cān bài。 zhè yī fāng miàn xiǎn shì chū zhāng qiān de jī zhì líng huó、 néng yán shàn biàn， gèng zhòng yào de shì tā yòng zì jǐ de zhì huì wǎn huí liǎo guó jiā de yīngyǒu de zūn yán， yě zhèng shì zhāng qiān zhè zhǒng bù kàng bù bēi、 gǎn yú mào xiǎn kàng zhēng cái néng huàn lái guó yǔ guó zhī jiān de píng děng hù lì、 xiāng hù zūn zhòng hé yǒu hǎo xiāng chù， yuán mǎn dì wán chéng 'èr cì chū shǐ xī yù gè guó de chóng gāo shǐ mìng， ér zhāng qiān zhè zhǒng jīng shén zhèng shì yī gè guó jiā shǐ jié bù kě quē shǎo de jī běn sù yǎng。
3) xìn měi 'ài rén， yǐ chéng zhì xìn， yíng zào chéng shí shǒu xìn de guó jiā yǒu hǎo jiāo wǎng huán jìng
zhāng qiān 'èr cì chū shǐ xī yù， qí xìn měi 'ài rén、 yǐ chéng qǔ xìn zài《 shǐ jì · dàyuān lièzhuàn》 zhōng yòu duō chù jìzǎi， rú yī cì chū shǐ shí " qiān wéi rén qiáng lì， kuān dà xìn rèn， mán yí 'ài zhī， táng yì fù gù hú rén， shàn shè， qióng jí shè qín shòu gěi shí "， zhè shì duì zhāng qiān chéng xìn de zhí jiē jì shù； duì zhāng qiān chéng xìn de jiànjiē jì shù， zài xíng wén zhōng kě yǐ kàn dào de。
zōng shàng suǒ shù， zhāng qiān fèng zhào chū shǐ xī yù， shì zhōng guó lì shǐ shàng dì yī wèi zǒu chū guó mén， kāi zhǎn wài jiāo huó dòng de wài jiāo huó dòng jiā。 tā bù jǐn dì yī cì dǎ kāi liǎo gǔ lǎo zhōng guó de dà mén， kāipì liǎo guó yǔ guó jìn xíng píng děng hù lì、 yǒu hǎo wǎng lái de " sī chóu zhī lù "， cù jìn liǎo zhōng huá mín zú yǔ zhōng yà、 xī yà、 nán yà jí 'ōu zhōu děng guó jiā de jīng jì、 wén huà、 zhèng zhì děng gè fāng miàn de jiāo liú yǔ hé zuò， wéi tuī dòng shì jiè wén míng jìn bù hé shè huì fā zhǎn zuò chū liǎo zhuó yuè de gòng xiàn， tóng shí， qí wài jiāo shí jiàn gòu jiàn liǎo guó yǔ guó zhī jiān píng děng wǎng lái、 yǒu hǎo xiāng chù de jī běn yuán zé， wéi hòu shì guó jiā zhī jiān kāi zhǎn wài jiāo huó dòng diàn dìng liǎo sī xiǎng jī chǔ， duì dāng jīn shì jiè wài jiāo huó dòng de jī běn zhǔn zé de xíng chéng yǔ fā zhǎn tí gōng liǎo yǐ jù， chǎn shēng liǎo shēn yuǎn yǐng xiǎng， bìng jiāng jì xù fā huī gèng dà zuò yòng； yě wéi hòu shì de wài jiāo shǐ jié kāi zhǎn wài jiāo huó dòng jiàn lì liǎo yī zuò fēng bēi， chéng wéi hòu shì wài jiāo gōng zuò zhě de xíng wéi jiē mó。