jūnzhù  (1592nián～1634nián)

wǎngbǐhào：	lín dān hàn
kāiduān zhōngjié zàiwèi 1604nián 1634nián 

　　lín dān hàn（ 1592 nián － 1634 nián） yòu chēng zuò dān bā tú 'ěr tái jí、 líng dān、 huò dàn， shì měnggǔ chá hā 'ěr bù de dàhán（ 1604 nián－ 1634 nián zài wèi）， yě shì měnggǔ zuì hòu yī rèn de dàhán。
　　
　　1603 nián qí zǔ fù bù yán xuē chán hàn qù shì， zuò wéi bù yán xuē chán hàn de zhǎngsūn de lín dān hàn， yīn wéi qí fù qīn mǎng gǔ de zǎo shì， nián jǐn 13 suì de tā yú 1604 nián jì rèn hàn wèi。 jí wèi hòu de lín dān hàn mǎ shàng miàn lín zhe liǎng dà jí shǒu de wèn tí， yī gè shì yào yòu xiào kòng zhì měnggǔ gè bù； lìng yī gè shì yào duì fù nǔ 'ěr hā chì suǒ lǐng dǎo xià de hòu jīn de jué qǐ。 tā wèile gǒng gù yǐ zì jǐ wéi zhōng xīn de měnggǔ dàhán dì wèi， zài dāng chū liáo qìng zhōu de jiù zhǐ shàng xiū jiàn liǎo wǎ chá 'ěr tú chá hàn chéng（ yòu chēng： bái chéng， jīn nèimēng gǔ chì fēng）， yǐ cǐ dì zuò wéi zhěng gè měnggǔ de zhèng zhì、 jūn shì、 jīng jì、 wén huà de zhōng xīn， zài zhí jiē kòng zhì zhe nèi kā 'ěr kā bā lín、 zhā lǔ tè、 yuè bā tè、 wū qí yè tè、 hóng jí lá tè děng wǔ bù de tóng shí， yě yáo kòng měnggǔ qí tā bù luò。
　　
　　 yǔ nǔ 'ěr hā chì de zhàn zhēng
　　
　　 jí wèi hòu dì sì nián de lín dān hàn jiù yǔ hòu jīn bào fā liǎo chōng tū。 1608 nián nǔ 'ěr hā chì de zhǎngzǐ chǔ yīng lǐng bīng gōng dǎ wū lā bù， wū lā bù shì nǚ zhēn rén de yī zhī， yǔ kē 'ěr qìn jiē rǎng， wū lā bù xiàng kē 'ěr qìn měnggǔ qiú yuán。 miàn duì hòu jīn de shì lì rì yì bī jìn měnggǔ dì qū， zài cǐ zhī qián yòu yòu bù duàn lái zì kē 'ěr qìn、 nèi kā 'ěr kā bù děng gè bù wáng chǔ de yào fáng fàn hòu jīn de jìn yán。 zài lín dān hàn de tóng yì zhī xià， kē 'ěr qìn bù wáng chǔ 'ào bā fù zǐ tǒng shuài kē 'ěr qìn dà jūn jìn dǐ wū lā bù， yǔ wū lā bù jūn duì lián shǒu jī tuì liǎo chǔ yīng de jìn fàn。 zhī hòu， yè hè bù yòu shòu nǔ 'ěr hā chì de wēi xié， suì xiàng lín dān hàn qiú yuán， lín dān hàn yòu mìng 'ào bā fù zǐ lǐng kē 'ěr qìn dà jūn chí yuán yè hè bù， jī zhàn zhōng nǔ 'ěr hā chì de bù jiāng bù yáng gǔ zhèn wáng。 zhī hòu shù cì yǔ hòu jīn de jiāo shǒu， dū yǐ lín dān hàn huò shèng gào zhōng。 dāng shí hòu jīn de yǔ yì shí lì shàng wèi fēng mǎn， nǔ 'ěr hā chì bù gǎn tóng shí yǔ míng cháo hé méng gǔ jìn xíng liǎng xiàn zuò zhàn。 tā bǎ zhù zhàn chǎng fàng zài duì míng cháo de tóng shí， duì měnggǔ zé cǎi qǔ tuì bì sān shè de cè lüè， shèn zhì yǐ tōng hūn lián yīn wéi shǒu duàn yǐ lǒngluò kē 'ěr qìn、 nèi kā 'ěr kā bù， yǐ shū huǎn lái zì měnggǔ fāng miàn de yā lì。
　　
　　 zài 1619 nián xià jì de sà 'ěr hǔ dà zhàn zhī qián， lín dān hàn suǒ tǒng zhì xià de měnggǔ yǔ hòu jīn、 míng cháo suǒ xíng chéng de sān zú dǐng lì zhōng chǔyú yòu lì de dì wèi。 zì 1612 nián qǐ， lín dān hàn lián nián jìn gōng míng cháo de liáo dōng biān jiè， yào qiú shì shǎng。 zài miàn lín rì yì zhuàng dà de hòu jīn wēi xié miàn qián， míng cháo wéi bì miǎn liǎng xiàn zuò zhàn， bìng xī wàng jiè zhù lín dān hàn de lì liàng qiān zhì hòu jīn， míng cháo yú 1617 nián tóng yì yǐ guǎng níng zhèn（ jīn liáo níng jǐn zhōu běi zhèn） zuò wéi yǔ měnggǔ tōng shāng de chuāng kǒu， yú měnggǔ yǐ jīng jì fāng miàn de hǎo chù， yīn 'ér zài nǔ 'ěr hā chì jìn gōng liáo dōng dì qū chū qī， míng cháo běi bù biān jiè yǔ měnggǔ xiāng 'ān wú shì。 zuò wéi huí bào， míng cháo měi nián xiàng lín dān hàn zèng sòng bái yín qiān liǎng yǐ shì gǎn xiè。
　　
　　 sà 'ěr hǔ zhàn yì dà huò quán shèng de hòu jīn yǔ měnggǔ hé míng cháo de lì liàng duì bǐ fā shēng liǎo gēn běn xìng de zhuǎn zhé。 sà 'ěr hǔ zhàn yì jié shù hòu bù jiǔ， nǔ 'ěr hā chì yòu mǎ bù tíng tí dì jì xù gōng jī míng cháo zhù shǒu de tiě lǐng， dà shāng yuán qì de míng cháo cǐ shí bù dé bù xiàng lín dān hàn qiú yuán。 yú shì lín dān hàn jí pài nèi kā 'ěr kā wǔ bù、 kē 'ěr qìn bù shuài jūn wàn yú rén chí yuán míng jūn， dāng měnggǔ yuán jūn dǐ dá tiě lǐng shí， nǔ 'ěr hā chì yǐ gōng xiàn tiě lǐng， zài shù liàng zhàn yōu qiě shì qì gāo zhǎng de hòu jīn jūn de gōng jī xià， měnggǔ jūn bài xià zhèn lái， jǐ gè wáng yé jiànglǐng yě bèi hòu jīn fú huò。 zài yǐ hòu de 1621 nián 3 yuè jìn gōng shěn yáng de zhàn yì zhōng， lín dān hàn de jūn duì yě méi yòu ná xià gāng gāng bèi nǔ 'ěr hā chì zhàn lǐng de shěn yáng chéng， yǐ jiě jiù bèi fú de hóng jí tè lá de qí sài nuò yán， zuì hòu shì yòng wàn yú shēng chù shú huí liǎo zhè wèi bèi fú de jiànglǐng。 tiě lǐng、 shěn yáng zhī zhàn de shī lì shǐ lín dān hàn de shì lì tuì huí dào měnggǔ jìng nèi。
　　
　　 guī yǐ hóng jiào
　　
　　 lín dān hàn jí wèi hòu chū qī， hé méng gǔ zhòng duō bù yī yàng yě xìn fèng huáng jiào。 wèile xún qiú měnggǔ dì qū de xìn tú， 1618 nián xīzàng hóng jiào lá má shā 'ěr bā hū tú kè tú lái dào měnggǔ， lín dān hàn zài chá hā 'ěr jiē dài liǎo tā， bìng bèi tā de hóng fǎ fǎ shù suǒ dǎ dòng。 yú shì fēng tā wèiguó shī， jiē shòu qí guàn dǐng。 zhè yàng zuò suǒ yǐn qǐ de hòu guǒ yǔ xìn fèng huáng jiào de měnggǔ dì qū fā shēng liǎo fēn qí， shǐ zhè xiē bù luò kāi shǐ shū yuǎn lín dān hàn， zhè duì tā jīn hòu kòng zhì zhěng gè měnggǔ chǎn shēng liǎo bù lì de yǐng xiǎng。
　　
　　 gè bù de pàn lí yǐ jí yǔ huáng tài jí de jué zhàn
　　
　　1626 nián 8 yuè nǔ 'ěr hā chì qù shì， huáng tài jí dēng jī jí wèi。 cǐ shí de hòu jīn duì měnggǔ yǐ yóu guò qù de xiāo jí fáng shǒu gǎi wéi zhù dòng chū jī。 duì huáng tài jí lái shuō， zài nán xià rù guān zhī qián， bì xū xiān jiě jué měnggǔ zhè gè hòu bèi yǐn huàn， yǐ bì miǎn chóngdǎo jīn cháo de fù zhé。 wéi xiāo ruò lín dān hàn de shì lì， huáng tài jí duì měnggǔ gè bù cǎi qǔ lián yīn、 quàn yòu、 zhēng tǎo yī xì liè ruǎn yìng jiān shī de cè lüè， yǐ cán shí wǎ jiě lín dān hàn suǒ kòng zhì de gè měnggǔ bù luò， ér huáng tài jí běn rén yě yú 1625 nián qǔ liǎo kē 'ěr qìn bù zhài sāng zhī cì nǚ bù mù bù tài（ xiào zhuāng wén huáng hòu） wéi qī。 zài sà 'ěr hǔ zhàn yì hòu， nèi kā 'ěr kā děng wǔ bù jiù yǐ jīng bēizhe lín dān hàn yǔ hòu jīn dān dú gòu hé。 1624 nián kē 'ěr qìn de hǎo 'ér chèn bù yòu guī shùn hòu jīn， lín dān hàn shuài jūn zhēng tǎo， hǎo 'ér chèn xiàng hòu jīn qiú yuán bìng yǔ hòu jīn jūn lián shǒu duì fù lín dān hàn， pò shǐ lín dān hàn tuì què； huáng tài jí de jīng xīn yǐn yòu yǐ jí lín dān hàn wéi jí yú tǒng yī měnggǔ 'ér duì qí tā gè bù dòng zhé yǐ wǔ lì xiāng bī， shǐ dé duǎn duǎn de sān nián qī jiān， chá hā 'ěr bù wài wéi de nà xiē bù luò fēn fēn qì lín dān hàn 'ér tóu wǎng hòu jīn。 zài wǎ jiě lín dān hàn tǒng xiá gè bù de cè lüè dé shǒu zhī hòu， huáng tài jí céng shì tú yǐ nà xiē guī jiàng de měnggǔ jiù bù quàn shuō lín dān hàn guī jiàng， dàn bèi lín dān hàn suǒ jù jué。
　　
　　1628 nián 2 yuè huáng tài jí yǐ quàn jiàng shǐ chén bèi chá hā 'ěr de duō luó tè bù suǒ shā hài wéi lǐ yóu， qīn shuài dà jūn zhēng tǎo chá hā 'ěr， cǐ zhàn yì jī bài liǎo lín dān hàn suǒ xiá de duō luó tè bù， fú huò wàn yú rén； tóng nián 7 yuè kā lá qìn bù guī shùn huáng tài jí； 9 yuè huáng tài jí zài cì chū bīng chá hā 'ěr， zhè cì chú hòu jīn de jūn duì zhī wài， nà xiē guī shùn hòu jīn de 'áo hàn bù、 nài màn bù、 nèi kā 'ěr kā bù、 kā lá qìn bù yǐ jí kē 'ěr qìn měnggǔ gè bù yě yī tóng cān zhàn。 huáng tài jí qīn shuài de dà jūn gōng rù chá hā 'ěr de xī 'ěr hā xī bó tú děng dì fú huò zhòng duō rén chù， zhǐ yīn kē 'ěr qìn bù de 'ào bā yòu yì fàng shuǐ， lín dān hàn yǔ qí dì hé qí tā bù xià dé yǐ táo tuō dào chá hā 'ěr biān jiè。
　　
　　 zì 1628 nián dào 1632 nián zhè sì nián qī jiān， yòu yòu 'ā lǔ kē 'ěr qìn bù、 sì zǐ bù luò、 ā lǔ yī sū tè bù、 gá 'ěr mǎ yī lè dēng děng bù xiāng jì guī jiàng huáng tài jí， shǐ dé lín dān hàn yù fā chéng wéi gū jiā guǎ rén。 1632 nián 3 yuè huáng tài jí jué dìng duì lín dān hàn jìn xíng liǎo dì sān cì yě shì zuì hòu yī cì jué dìng xìng de zhēng tǎo zhàn， zhè cì chū zhēng jiā shàng guī jiàng hòu jīn de měnggǔ gè bù luò zǒng bīng lì wéi 10 wàn zhī zhòng。 4 yuè huáng tài jí shuài dà jūn yuè guò xīng 'ān lǐng， zài huáng tài jí de dà jūn yā jìng zhī xià， lín dān hàn chè tuì dào mò běi de kā 'ěr kā bù， rán 'ér kā 'ěr kā bù bù yuàn jiē nà tā。 zài huáng tài jí de zhuī jī zhī xià， lín dān hàn zhǐ dé dài 10 wàn yú zhòng xiàng xī táo xún， dù huáng hé、 dǐ 'è 'ěr duō sī。 cǐ cì lín dān hàn de xī bù dà kuì táo， diū rén qì mǎ， bù xià yòu shù wàn rén mǎ wéi huáng tài jí de zhuī bīng suǒ shōu lǒng。 zuì hòu， lín dān hàn lái dào dà cǎo tān（ jīn gān sù jìng） yī dài 'ān yíng zhā zhài， xiū yǎng shēng xī yǐ tú dōng shān zài qǐ。 rán 'ér cháng nián de róng mǎ zhēng zhàn jí dà dì sǔn hài liǎo tā de jiàn kāng， zài 1634 nián xià lín dān hàn yīn bìng qù shì。
　　
　　 mò nán měnggǔ guī shùn hòu jīn
　　
　　 lín dān hàn sǐ hòu， qí zǐ 'é zhé shuài bù chè huí dào 'è 'ěr duō sī。 zài dé zhī lín dān hàn bìng gù de xiāo xī hòu， huáng tài jí yú 1635 nián pài duō 'ěr ɡǔn děng rén qián wǎng 'è 'ěr duō sī xún zhǎo 'é zhé， bìng yú dāng nián 4 yuè zhǎo dào liǎo tā。 huáng tài jí jiāng chá hā 'ěr zhì yú yì zhōu， fēn shè zuǒ yòu yì chá hā 'ěr bā qí， fēng lín dān hàn zhī zǐ 'é zhé wéi qīn wáng， bìng yǐ zì jǐ zhī nǚ xǔ jià gěi 'é zhé。 1636 nián 3 yuè， mò nán měnggǔ 16 bù 49 gè dà xiǎo jùn zhù huì jù shěn yáng， chéng rèn huáng tài jí wéi hàn。 zhì cǐ mò nán měnggǔ nà rù liǎo hòu jīn de guǎn xiá tǒng zhì zhī xià。