<span title=方>fāng</span> <span title=志>zhì</span> local chronicles

fāng zhì

fāng zhì yuèdòu fāng zhì zuòpǐn!!!
zuò pǐn fù lèi: fāng zhì local chronicles

fāng zhì yī cí， qǐ yuán shèn zǎo。《 zhōu lǐ》 shì yī bù zhuān zài gǔ dài shè guān fēn zhí de zhèng diǎn， yuán xiān de shū míng shì《 zhōu guān》。 zhè bù shū shuō， gǔ dài yòu wǔ lèi shǐ guān。 qí zhōng de “ wài shǐ ” zhí zé shì“ zhǎng sì fāng zhī zhì”（《 zhōu lǐ * chūn guān》）。 zài《 zhōu lǐ * dì guān》 zhōng shuō dé gèng míng què：“ yǒng xùn， zhǎng dào fāng zhì， yǐ zhào guān shì。” zhè kě néng shì wǒ guó gǔ jí zhōng zuì zǎo chū xiàn de“ fāng zhì” yī cí。　　　　 fāng zhì， yòu chēng dì fāng zhì。 gù míng sī yì， tā shì zhuān mén jì shù tiān xià sì fāng zhī shì de zhì shū。 wǒ guó jiào zǎo de rú jiā jīng diǎn《 zhōu lǐ》 jí chū xiàn“ fāng zhì” yī cí， ér zuò wéi zhì shū de fāng zhì gèng shì yuān yuán yòu zì。《 shàng shū》 jiù jìzǎi liǎo zhōng guó shàng gǔ shí dài de fāng yù、 shān chuān、 tǔ zhì、 wù chǎn、 gòng fù， kě yǐ rèn wéi shì zhōng guó shàng gǔ shí dài de yī bù quán guó xìng de fāng zhì。 cǐ wài chū xiàn de《 shān hǎi jīng》、《 huá yáng guó zhì》 gèng shì qí jì chéng hé fā zhǎn。 fāng zhì fēn wéi liǎng lèi： yī wéi quán guó xìng de zǒng zhì， jí jìzǎi quán guó gè dì de jiāng yù yán gé、 fēng sú、 wù chǎn、 chéng zhèn、 rén wù、 míng shèng、 gǔ jì hé yì wén děng， rú《 dà yuán yī tǒng zhì》、《 dà míng yī tǒng zhì》、《 dà qīng yī tǒng zhì》； èr shì dì fāng zhì， jí jìzǎi yī dì（ shěng、 fǔ、 zhōu、 xiàn、 zhèn、 sì） děng de yòu guān shàng shù míng mùdì shū， rú《 jī fǔ tōng zhì》、《 shān dōng tōng zhì》、《 shùn tiān fǔ zhì》、《 píng dìng zhōu zhì》、《 jǐn xiàn zhì》、《 wū qīng zhèn zhì》、《 lí lǐ zhì》、《 lú shān zhì》、《 líng yǐn sì zhì》 děng。 yóu yú nián dài jiǔ yuǎn， yǐ jí qí tā yī xiē yuán yīn， dōng hàn yǐ qián de fāng zhì zǎo yǐ shī chuán， dōng hàn yǐ hòu jiàn zhī yú zhù lù de duō chēng wéi“ jì”、“ tú jīng” děng míng mù， dàn liú chuán yú shì de yě jiào shǎo。 sòng dài yǐ hòu，“ zhì” jiàn jiàn qǔ dài liǎo“ jì”、“ tú jīng” děng míng chēng。 míng qīng liǎng dài， yóu yú zhōng yāng hé dì fāng zhèng fǔ de zhòng shì， fāng zhì shù liàng bù duàn zēng duō， juàn zhì yú qū hào fán， tǐ zhì rì jiàn chéng shú， chéng wéi jì shù yī gè dì qū gǔ jīn shì wù fā zhǎn de bǎi kē quán shū。 qīng yōng zhèng qī nián（ 1729）， shì zōng jiàn yú quán guó gè dì yī xiē xīn de fǔ、 zhōu、 xiàn de bù duàn yǒng xiàn， xià zhào“ tiān xià bù zhèng sī zuǎn xiū tōng zhì”， yú shì yōng zhèng、 qián lóng zhī jì xiū fāng zhì zhī fēng mí màn quán guó， bìng shǐ fāng zhì dá dào liǎo fán róng dǐng shèng jiē duàn， duì yú bǎo cún hé hóng yáng zhōng huá gǔ lǎo wén huà， qí gōng shèn wěi， tóng shí yě wéi fāng zhì xué de jiàn lì zhǔn bèi liǎo tiáo jiàn。 qīng zhōng yè， zhù míng shǐ xué jiā、 sī xiǎng jiā zhāng xué chéng zài zhù shù hé biān xiū fāng zhì guò chéng zhōng， gēn jù zì jǐ de xiū shū shí jiàn， yòu zǒng jié liǎo qián rén xiū zhì de chéng bài dé shī， jiàn lì liǎo fāng zhì xué。 tā de míng zhù《 wén shǐ tōng yì》 zhuān mén lì yòu piān zhāng， jí zhōng chǎn shì qí fāng zhì xué sī xiǎng。 zhù míng shǐ xué jiā zhū shì jiā yú 1935 nián chū bǎn liǎo《 zhōng guó dì fāng zhì zōng lù》 yī shū de dì yī bǎn， duì bǎo cún hé jiè shào zhōng guó de fāng zhì qǐ liǎo jī jí de cù jìn zuò yòng。 mù qián， quán guó xiàn cún de zǒng zhì、 fāng zhì yuē zài bā qiān zhǒng zuǒ yòu， zhè zài shì jiè gè guó zhōng yě shì dú yī wú 'èr de。　　　　 wǒ guó biān zuǎn fāng zhì de lì shǐ yōu jiǔ， lì dài fāng zhì yuē dá wàn yú zhǒng。 jiāng sū rén wén huì cuì， wén huà fā dá， fāng zhì yòu qiān yú zhǒng， yuē zhàn quán guó 1/8。 jiāng sū hé zhè jiāng shì fāng zhì dà shěng。 lì shǐ shàng zhù míng de fāng zhì xué zhě yě yǐ liǎng shěng zuì duō。　　 fāng zhì yīnggāi shì lì shǐ xué、 dì lǐ xué de xīn xíng jié hé， shì dì fāng xìn xī de kē xué。 fāng zhì yīngyǒu qiáng liè de dú lì jià zhí hé yì yì。 jì shì yī mén gǔ lǎo de kē xué， yě shì yī mén fù yú xīn de nèi róng hé gài niàn de xué kē。 cóng zhè gè jiǎo dù qù kǎo chá yuán tóu， gǔ jí zhōng xǔ duō nèi róng dōukě néng bāo kuò jìn qù liǎo。　　　　 fāng zhì yǐ dì qū wéi zhù， zōng hé jì lù gāi dì zì rán hé shè huì fāng miàn yòu guān lì shǐ yǔ xiàn zhuàng de zhù zuò。 yòu chēng dì zhì huò dì fāng zhì。 yòu guān zhuān zài jiāng hé hú hǎi、 cí miào sì guān、 míng shèng gǔ jì、 shuǐ lì jiāo tōng de zhù zuò， yì kě guī rù qí nèi。 fāng zhì zhǒng lèi dà tǐ shì： ① zōng hé quán guó qíng kuàng de yòu zǒng zhì hé yī tǒng zhì。 ② dì qū xìng fāng zhì， rú shěng zhì、 zhōu zhì、 xiàn zhì、 tīng zhì、 xiāng tǔ zhì děng。 ③ zhuān zhì， zhǐ shān shuǐ chán lín、 sì miào、 shū yuàn、 yóu lǎn shèng jì、 rén wù、 fēng tǔ fāng miàn de zhì shū。 fāng zhì qǐ yuán hěn zǎo。《 zhōu lǐ · chūn guān》 yòu wài shǐ“ zhǎng sì fāng zhī zhì” de shuō fǎ。 dào liǎo xī hàn hé wèi jìn shí qī， fāng zhì yī cí yǐ lǚjiànbùxiǎn。 zài qín hàn wèi jìn nán běi cháo shí qī， fāng zhì shàng chǔyú xíng chéng jiē duàn。 dāng shí， wú lùn shì tǐ lì nèi róng， fāng zhì jiē shǔ dì lǐ shū， qí chēng wèi yì duō wéi dì zhì、 dì jì。 qí nèi róng zhù yào jì xù dì qū de fāng yù jìng jiè、 shān chuān wù chǎn、 fēng sú mín qíng。 xiàn cún de dì yī bù jù yòu bǐ jiào wán zhěng nèi róng de fāng zhì shū《 yuè jué shū》（ xiāng chuán wéi dōng hàn yuán kāng suǒ zhuàn）， jiù chū xiàn zài zhè gè shí qī。 suí táng liǎng cháo， tú jīng shèng xíng， yǐ zhì、 jì wéi míng de fāng zhì shū yě fā zhǎn qǐ lái。 suǒ wèi tú jīng， kāi shǐ duō yǐ tú wéi zhù， biǎo shì jiāng yù、 shān chuān、 tǔ dì， jīng shì tú de shuō míng， shì tú de fù shǔ wù。 suí táng shí qī， tú jīng yǐ yǐ jīng wéi zhù， tú fǎn chéng wéi fǔ liǎo， gèng jiā jiē jìn yú hòu lái suǒ shuō de fāng zhì de xìng zhì。 sòng dài， yǐ jì dì wéi zhù de fāng zhì chéng wéi shǐ xué de yī gè fēn zhī。 zhì cǐ fāng zhì shū shǐ tǐ lì chū bèi， zì chéng yī tǐ。 míng dài de fāng zhì bǐ jiào qián cháo yòu yòu fā zhǎn， shù liàng hé zhǒng lèi dōuyòu zēng jiā。 quán guó yòu yī tǒng zhì， gè shěng pǔ biàn xiū zǒng zhì huò tōng zhì， shěng yǐ xià de fǔ zhōu xiàn yì gè duō cì xiū zhì。 cǐ wài hái chū xiàn liǎo biān guān zhì， yǐ jí cūn zhèn zhì děng děng。 duì yú zhì shū de xìng zhì， míng dài míng què tí chū shǔ yú shǐ de fàn chóu。 qīng dài shì dì fāng zhì de quán shèng shí qī， bù dàn zhǒng lèi quán、 shù liàng duō， zài tǐ lì hé nèi róng fāng miàn yě gèng jiā chōng shí wán bèi。 qīng dài cháo tíng duō cì xià zhào cù lìng gè shěng xiū zhì， xiū shān shuǐ sì miào yǐ jí yuán lín shèng jì de zhuān zhì yě hěn duō， hái xiū guān jīn zhì、 yán jǐng zhì、 xiāng cūn zhèn lǐ chǎng fāng shì lǐ děng zhì。 qīng mò yòu xīn chū xiàn xiāng tǔ zhì。 yǔ qīng dài xiāng bǐ， mín guó shí qī fāng zhì de biān zuǎn， guī mó yào xiǎo dé duō， tǐ lì duō shù yì yán xí jiù zhì， bù guò yě chū xiàn liǎo yī xiē xīn de nèi róng， rú zhù yì jìzǎi nóng gōng shāng yè de shēng chǎn qíng kuàng hé rén men de shēng huó miàn mào， hái zēng jiā liǎo gè zhǒng tǒng jì tú biǎo děng děng。 zhōng guó de fāng zhì， fǎn yìng dì fāng tè diǎn， zhì shū 'àn shí xiū dìng， bāo kuò nèi róng guǎng fàn， jù yòu jiào dà de kě kào xìng hé zhēn shí xìng。 bǎo liú zhì jīn de zhì shū（ bù bāo kuò shān shuǐ cí miào děng zhuān zhì）， yuē 8500 duō zhǒng， qí zhōng qīng dài zuì duō， gòng 6000 duō zhǒng， 10 wàn yú juàn。 fāng zhì shū chú fēn cáng guó nèi gè tú shū guǎn wài， zài guó wài yě yòu bù shǎo， yì yòu sàn cún yú sī jiā de。 20 shì jì 80 nián dài yǐ hòu， zhōng guó fāng zhì biān zuǎn gōng zuò yóu lì shǔ yú guó wù yuàn de zhōng guó dì fāng zhì zhǐ dǎo xiǎo zǔ lǐng dǎo， dào 1995 nián， quán guó xīn chū bǎn de dì fāng zhì yǐ dá 5000 duō bù。　　　　 yǐ fāng zhì wéi yán jiū duì xiàng de fāng zhì xué shì yán jiū fāng zhì de chǎn shēng hé fā zhǎn、 xìng zhì hé lèi bié、 tè zhēng hé gōng néng、 biān zuǎn lǐ lùn yǐ jí zhěng lǐ hé lì yòng de xué kē。

pínglún (1)

hepingdao xièdào (2008-09-06 20:20:24):

　　xiū zhì 'ǒu xiǎng
　　 ◇ wèi qiáo
　　
　　 shè huì zhù yì shí qī shǒu lún dà guī mó xiū zhì qǐ zì 80 nián dài zhī chū， lì jīn 20 yú nián； dì 'èr lún xiū zhì yú 2000 nián chū xiān hòu zài gè dì kāi zhǎn。 bù shǎo dì fāng liǎng lún xiū zhì zài jiāo chā jìn xíng， gōng zuò shí fēn fán zhòng。 huí gù shǒu lún xiū zhì， jīng yàn fēng hòu， jiào xùn yě bù shǎo； zhǎn wàng dì 'èr lún xiū zhì， xìn xīn bèi zēng， kùn huò yě bù shǎo。 xiàn jiāng píng shí suǒ sī de wèn tí tí chū lái yùshī cháng、 tóng xíng gòng tóng tàn tǎo。
　　
　　 yī、 guān yú zhì míng
　　
　　 guān yú zhì míng zì gǔ yǐ lái jiù yòu“ tú jīng”、“ tú jì”、“ tú zhì”、“ chuán”、“ lù”、“ chéng”、“ kǎo”、“ zhì” děng děng。 dàn suí zhe shí dài de qián jìn zhú jiàn huà fán wéi jiǎn tǒng yī qǐ lái。 dì yī lún xiū zhì yǐ jiāng zhì shū míng chēng dà zhì tǒng yī wéi“ zhì”、“ tōng zhì”。 rú gè shěng dōuyòu shěng zhì、 shì zhì、 xiàn zhì、 xiāng zhèn zhì děng， hěn shǎo jiàn dào qí tā zhì míng。 dāng rán gè bié de yě yòu。 yǐ zhè jiāng wéi lì sān jí zhì shū zhī wài hái yòu《 zhè jiāng chéng shì tú jiàn》、《 jiā shàn tú jì》、《 yǒng jiā shān shuǐ tú zhì》、《 fēng qiáo shǐ zhì》 děng。 kǎo chá gǔ jīn zhì shū de shí jì zhuàng kuàng， gài 'ér yán zhī， zhù yào kě fēn wéi liǎng dà lèi， jí zǒng zhì hé fāng zhì。
　　
　　“ zhì” tōng“ shí”、“ zhì” shì jì shù de yì sī。《 cí hǎi》 de jiě shì：“ fāng zhì shì yī fāng zhī zhì， zǒng zhì shì quán guó zhī zhì， èr zhě suī wéi dì zhì， dàn jì shù fàn wéi bù tóng”。
　　
　　 chuán tǒng de zhì shū zhōng shǔ zǒng zhì de yòu《 shí sān zhōu zhì》、《 yuán hé jùn xiàn zhì》、《 yuán fēng jiǔ yù zhì》 hé yuán、 míng、 qīng de yī tǒng zhì děng。 dāng jīn zhèng zài tǎo lùn de《 zhōng guó tōng zhì》 yě shǔ zǒng zhì lèi。
　　
　　 fāng zhì shì jì shù yī fāng shì wù de zhì shū。 bāo kuò shěng、 shì、 xiàn jí xiāng、 zhèn、 cūn zhū zhì shū。 zhè xiē zhì shū shì dài yòu tōng zhì xìng de， jí quán miàn jì shù yī dìng fàn wéi nèi de lì shǐ hé xiàn zhuàng de fāng fāng miàn miàn。 qí shù liàng zuì duō， cǐ lèi fāng zhì yīnggāi shuō shì zhì shū de zhù tǐ， yīn cǐ rén men cháng yòng“ fāng zhì” lái dài tì zhěng gè zhì shū。 dàn yán gé dì shuō《 yī tǒng zhì》 hé《 zhōng guó tōng zhì》 bìng fēi yī gè dì fāng de zhì shū， bù yí chēng wéi“ fāng zhì”， ér yìng chēng wéi“ zǒng zhì”。 gài 'ér yán zhī shì“ zhì”， shì“ zhì shū”。 dāng dài zhù míng xué zhě tán qí xiāng biān《 qīng rén wén jí · dì lǐ lèi huì biān》 jiāng“ zǒng zhì” hé“ fāng zhì” fēn chéng liǎng gè bìng liè de bù fēn。“ zǒng zhì” bāo kuò《 yī tǒng zhì》 děng；“ fāng zhì” bāo kuò gè dì de zhì shū。《 sì kù quán shū》 yě jiāng liǎng zhě yú yǐ qū bié。《 zhōng huá mín guó tái wān dì qū gōng cáng fāng zhì mù lù》 jūn yǐ shěng wéi jiè， bù shōu zǒng zhì。 rú《 dà yuán dà yī tǒng zhì》、《 dà míng yī tǒng zhì》 děngdōu wèi shōu rù。 rì běn guó huì tú shū guǎn chū bǎn de《 zhōng guó dì fāng zhì zǒng hé mù lù》 yě dà zhì rú cǐ。 kě jiàn zǒng zhì hé fāng zhì liǎng zhě qū bié shì qīng chǔ de。 ér《 zhōng guó fāng zhì cí diǎn》（ huáng shān shū shè chū bǎn） què wèi yú qū bié， jiāng《 dà yuán dà yī tǒng zhì》 děng guī rù“ zhù míng fāng zhì” lèi， sì shǔ bù tuǒ。 dāng jīn de zhì rén yě bù dà zhù yì fāng zhì yǔ zǒng zhì de qū bié。 dāng rán zài xiū zhì shǐ shàng yě yòu jiāng yī gè dì fāng de zhì shū chēng wéi“ zǒng zhì” de， rú míng dài《 chéng huà hé nán zǒng zhì》、《 kāng xī sì chuān zǒng zhì》 děng， hòu lái zhú bù gǎi guò lái， jīn tiān gèng yìng shěqì， bù zài yán yòng。
　　
　　 zài zǒng zhì hé fāng zhì liǎng dà mén lèi zhōng， dōuyòu tōng zhì hé zhuān zhì cún zài。
　　
　　 zhuān zhì shì duì tōng zhì 'ér yán。 lì shǐ shàng chū guò dà liàng shān shuǐ zhì、 yú tú zhì、 gǔ jì zhì、 fēng tǔ zhì、 wén xiàn zhì děng yìng shǔ yú zhuān zhì lèi。 dāng jīn《 zhōng guó yān cǎo tōng zhì》 yìng shǔ yú zǒng zhì zhōng de zhuān zhì lèi。《 zhè jiāng shěng shè huì kē xué zhì》 yìng shǔ yú fāng zhì zhōng de zhuān zhì。 kě yǐ yù qī， suí zhe shí dài de qián jìn， zhuān yè fēn gōng yù lái yù xì， dà liàng de zhuān zhì jiāng huì yīn yùn 'ér shēng， chéng wéi zhì shū zhōng de yī gè zhòng yào fāng miàn。
　　
　　 cǐ wài hái yòu“ hé zhì”， jí liǎng gè yǐ shàng de zhèng qū hé biān wéi yī zhì。 rú 'ān huī《 sì hóng hé zhì》 děng。 dāng jīn rú guǒ xiū《 cháng sān jiǎo tōng zhì》 yě yìng shǔ yú hé zhì lèi。
　　
　　“ zá zhì”， zhì shū chú liǎo guān xiū zhī wài， shì bì hái yòu sī rén biān zuǎn； nèi róng huì shè jí gèng duō fāng miàn； zhì shū de xíng shì yě huì gèng jiā duō yàng。 xiū zhì bù mén yìng yú zhī chí、 zhǐ dǎo， bù fáng jiāng qí guī rù zá zhì lèi， yǐ fēng fù zhěng gè zhì shū de nèi hán。
　　
　　 èr、 zhì shū xìng zhì
　　
　　 cóng shǒu lún xiū zhì de shí jiàn lái kàn， dà jiā duì zhì shū de xìng zhì jī běn shàng shì míng què de， rèn shí yě bǐ jiào yī zhì。 kě yǐ shuō shì yòu zhì shū wéi zhèng。 shǒu lún chū bǎn de zhì shū dà duō shù shì shù gǔ jì jīn， quán miàn、 xì tǒng dì fǎn yìng yī dìng dì yù fàn wéi nèi de zì rán huán jìng、 shè huì、 jīng jì、 zhèng zhì、 wén huà、 rén wù děng zhū duō fāng miàn de shí jì zhuàng kuàng， shì yán jǐn、 pǔ shí de zī liào xìng zhù shù。 bù tóng yú jiào kē shū、 lì shǐ shū、 cí shū yǐ jí xuān chuán zī liào、 gè rén xué shù zhuān zhù děng。 zhè xiē zhì shū jì chéng liǎo yǐ zī liào jiàn cháng， fǎn yìng dì fāng tè sè， yòu tiē jìn shí dài， yòu suǒ chuàng xīn de tè diǎn。 dāng jīn chū bǎn de zhì shū jìn guǎn tǐ lì bù jìn xiāng tóng， yòu suǒ wèi“ dà piān”、“ zhōng piān”、“ xiǎo piān”、 tiáo mù tǐ děng， dàn qí jī běn xìng zhì héng héng yán jǐn、 pǔ shí de zī liào xìng zhù shù zé shì yī zhì de。 cóng guǒ zhuī yīn， shuō míng dà jiā de rèn shí shì xiāng tōng de。
　　
　　 dāng rán， zhòng suǒ zhōu zhī， guān yú zhì shū de xìng zhì gǔ jīn rèn shí bù tóng， zhēng lùn bù xiū。 lì shǐ shàng yòu“ dì lǐ shuō”、“ lì shǐ shuō”、“ zhèng shū shuō”、“ shǐ dì jiān yòu shuō” děng děng。 dāng jīn yě yòu“ zī liào shū”、“ dì qíng shū”、“ bǎi kē quán shū”、“ gǔ jīn zǒng lǎn” děng děng。 duì zhè xiē bù tóng de shuō fǎ， wǒ rèn wéi shǒu xiān yīnggāi qiú tóng， xún qiú dà jiā néng gòu jiē shòu de gòng tóng zhī chù， wǒ kàn dà yuē yòu yǐ xià jǐ diǎn：
　　
　　① zhì shū yīngyǒu yán jǐn、 pǔ shí de zī liào；
　　
　　② zhì shū bù shì jiǎn dān de zī liào huì biān， ér shì tōng guò“ gài shù”、“ xiǎo xù” hé duì quán shū de shè jì， chéng wéi yī zhǒng zhù shù；
　　
　　③ zhì shū jì shù yīngyǒu yī dìng de dì yù fàn wéi hé yī dìng de duì xiàng de xiàn zhì；
　　
　　 ④ zhì shū duì lì shǐ hé xiàn shí de jì shù， lì qiú wán zhěng、 xì tǒng、 xiáng shí；
　　
　　 ⑤ zhì shū de shěn dìng、 chū bǎn yīngyǒu yán gé de chéng xù hé guī dìng。
　　
　　 yǐ shàng zhū diǎn zài xiū zhì rén yuán zhōng rèn shí kě néng jiào wéi yī zhì， yīnggāi gài yào xiě rù“ zhì shū xìng zhì” zhī zhōng。 duì cǐ， wǒ de jiàn yì rú xià：
　　
　　“ fāng zhì xìng zhì” shì fǒu kě gǎi wéi“ zhì shū xìng zhì” zhè yàng fàn wéi gèng guǎng， kě bāo kuò fāng zhì hé zǒng zhì。
　　
　　 xiū zhì shì zhōng huá mín zú de yōu liáng chuán tǒng， shì yī xiàng qiān bǎi nián lái chí xù jìn xíng de wén huà jiàn shè xì tǒng gōng chéng。 zhì shū de xìng zhì shì quán miàn、 xì tǒng、 chí xù dì jì shù yī dìng jìng yù、 yī dìng duì xiàng de， yán jǐn、 pǔ shí、 kē xué de zī liào xìng zhù shù。
　　
　　 sān、 zhì shū de gōng néng
　　
　　 zhì shū de xìng zhì yǔ zhì shū de gōng néng、 dú zhě duì xiàng cháng cháng lián xì zài yī qǐ。 zhì shū lì lái yòu“ guān shū” zhī shuō， zhòng shì wéi guān suǒ yòng。 sòng dài zhū xī shàng rèn yī shǐ jiù xiàng dāng dì suǒ kàn dì fāng zhì zài fāng zhì jiè chuán wéi jiā huà。 máo zé dōng hé zhōng yāng lǐng dǎo tóng zhì dào yī dì cháng yào fān kàn dāng dì de zhì shū gèng wéi fāng zhì tóng xíng suǒ jīn jīn lè dào。“ zhì jùn guó zhě yǐ zhì wéi jiàn”， wú yí shì fāng zhì de jí qí zhòng yào de gōng néng。
　　
　　 dì 'èr lún xiū zhì yī fāng miàn yào tōng guò zhǒng zhǒng fāng shì zhēng qǔ lǐng dǎo zhòng shì、 zuò dào“ yī nà rù wǔ dào wèi”； lìng yī fāng miàn sì yào dàn huà“ guān shū” de tí fǎ。 yīn wéi wǒ men de zhèng fǔ shì dài biǎo zuì guǎng dà rén mín de gēn běn lì yì， rén mín zhèng fǔ de quán wèirénmín suǒ yòng， qíng wèimín suǒ xì， lì wèimín suǒ móu， fāng zhì dāng rán yào wéi mín suǒ yòng。 zuò wéi yī dì de fāng zhì， yào jìzǎi jī běn dì qíng、 dì fāng tè sè， yào jì shù zhuǎn xíng qī jiān shè huì fāng fāng miàn miàn de biàn huà hé jìn bù， yào fǎn yìng mín jiān de shēng shēng bù xī hé xǐ nù 'āi lè， zhēn zhèng zuò dào wèirénmín suǒ huān yíng。
　　
　　 duì zhì shū de gōng néng， shǒu lún xiū zhì gài kuò chū liù zì jué：“ cún shǐ， zī zhèng（ zhì）， jiào huà”， wéi rén men suǒ shú zhī， qǐ dào liǎo yī dìng de lì shǐ zuò yòng。 jiǎn jié de gài kuò nán miǎn yòu bù shǎo shū lòu。 yòu de dì fāng zài liù zì zhī wài， jiā shàng liǎo“ jiāo liú” èr zì。 xiàn zài kàn lái qí zhōng hái yòu yī gè zhòng yào shū lòu jiù shì wèi néng fǎn yìng zhì shū kě yǐ wéi kē yán fú wù zhè gè zhòng yào tè diǎn。 pì rú gǔ dài， yòu gù yán wǔ lì yòng fāng zhì yǐ jí qí tā xiāng guān zī liào xiě chéng《 tiān xià jùn guó lì bìng shū》 120 juàn。 zhū yí zūn de《 rì xià jiù wén》、 lù xīn yuán de《 sòng shǐ yì》 yě shì gēn jù dì fāng zhì zī liào xiě chéng。 dāng dài， yòu guān bù mén hé zhuān jiā céng lì yòng fāng zhì xiě chū《 zhōng guó tiān xiàng jì lù zǒng biǎo》、《 zhōng guó dì zhèn zī liào nián biǎo》、《 zhōng guó gǔ jīn tóng kuàng lù》 děng。 hěn duō bó shì lùn wén dū yǐn yòng liǎo dà liàng dì fāng zhì zī liào。 suí zhe shí dài de jìn bù， fāng zhì wéi kē yán fú wù de gōng néng yuè lái yuè huì yǐn qǐ rén men de zhòng shì。 zài shuō lǐng dǎo rén zhí zhèng néng lì、 jué cè shuǐ píng de tí gāo， dōuyào jiàn lì zài kē xué yán jiū de jī chǔ zhī shàng， yīn cǐ， zhì shū wéi kē yán fú wù de gōng néng yīnggāi tí dào shí fēn zhòng yào de dì wèi。
　　
　　 zhì shū zěn yàng wéi“ guān” suǒ yòng， yòu wéi mín suǒ 'ài， chōng fēn fā huī fāng zhì de duō yòng gōng néng。 tóng shí cóng zhì shū shí yòng jià zhí de dà xiǎo yòu kě fǎn sī zhì shū de biān zuǎn， cù jìn zhì shū zhì liàng de tí gāo。 duì zhì bàn de gōng néng dì 'èr lún xiū zhì néng fǒu zuò chū xīn de gài kuò， rén men qī dài zhe。
　　
　　 sì、 chōng fēn kěn dìng shǒu lún xiū zhì de chéng jì
　　
　　 shǒu lún xiū zhì zuì xiǎn zhù de chéng guǒ jiù shì biān zuǎn chū bǎn liǎo biàn jí quán guó gè dì dà liàng gè lèi dì fāng zhì shū。 qí zǒng shù dá dào 5000 zhǒng， měi zhǒng zhì shū zì shù cóng jǐ shí wàn zì dào shù bǎi wàn zì bù děng， gòu jiàn chéng yī zuò dāng dài hóng wěi de wén huà dà shà， zhēn shì qián wú gǔ rén， yáng yáng dà guān。
　　
　　 wǒ guó shì fāng zhì dà guó， xiū biān fāng zhì yuán yuǎn liú cháng。 lì shǐ shàng biān zuǎn de chuán tǒng fāng zhì qí shù liàng dá 8500 yú zhǒng， zhàn zhěng gè zhōng huá gǔ jí de 1/10。 jiù shù liàng 'ér yán dì yī lún xiū zhì yuǎn yuǎn chāo guò lì shǐ shàng rèn hé yī gè cháo dài de xiū zhì gāo fēng。 jù《 zhōng guó fāng zhì wǔ shí nián shǐ shì lù》 tǒng jì， míng dài de 270 nián jiān gòng xiū chéng zhì shū 2892 zhǒng， píng jūn měi nián 10.2 zhǒng； qīng cháo de 267 nián， xiū chéng 6000 zhǒng， píng jūn měi nián 22 zhǒng。 ér shǒu lún xiū zhì 20 nián jiān， píng jūn měi nián dá 239 zhǒng。 qí shù liàng zhī duō què shì lì shǐ shàng rèn hé shí qī suǒ wú fǎ bǐ jiào de。
　　
　　 yǐ zhì shū de zhì liàng hé shè huì yǐng xiǎng 'ér yán， chuán tǒng fāng zhì suī wéi guān fāng suǒ zhòng shì， jù yòu jiào gāo de shí yòng jià zhí。 dàn xué jiè píng jià bìng bù gāo。 liáng qǐ chāo céng shuō：“ fāng zhì zhōng shí zhī bā jiǔ， jiē yóu dì fāng guān fèng xíng gù shì， kāi jú zhòng xiū， wèi zhì rǒng yuán， chāo cuō chén 'àn， shū bù zú yǐ yǔ yú zhù zuò zhī lín。”（《 zhōng guó jiù zhì míng jiā lùn xuǎn》 dì 102 yè， běi jīng yàn shān chū bǎn shè） tóng shí， tā yòu zhǐ chū：“ fāng zhì suī dà bàn chéng yú sú lì zhī shǒu， rán qí jiān jīng míng rú jīng xīn jié zhuàn huò cān dìng shāng què zhě yì shèn duō。”（ tóng shàng） bìng liè jǔ kě chēng zhě 110 zhǒng。 zhè bǎi yú zhǒng fāng zhì chēng dé shàng shì chuán tǒng zhì shū zhōng de dài biǎo zuò。 shè huì zhù yì shí qī shǒu lún xiū zhì xiān hòu jìn xíng quán guó xìng de liǎng cì píng jiǎng， 1993 nián dì yī cì píng jiǎng gòng píng chū yī děng jiǎng 164 zhǒng bù， èr děng jiǎng 247 bù， sān děng jiǎng 129 bù； 1997 nián dì 'èr cì píng jiǎng， píng chū yōu xiù zhì shū 51 bù， róng yù jiǎng zhì shū 127 bù。 liǎng cì píng jiǎng gòng píng chū huò jiǎng zhì shū 718 bù。 qí zhōng hái yòu bù shǎo zhì shū cān jiā liǎo suǒ zài de shěng、 shì shè huì kē xué píng jiǎng， huò dé liǎo yī děng hé 'èr děng jiǎng。 dà liàng zhì shū dé dào liǎo guǎng fàn de shǐ yòng。 zǒng zhī， jiù shǒu lún zhì shū de zhì liàng hé chǎn shēng de yǐng xiǎng 'ér yán yě chāo guò chuán tǒng zhì shū。 yòu de zài chū bǎn zhǐ zhì wén běn zhī wài， hái chū bǎn liǎo diàn zǐ bǎn， gèng shòu dào guǎng fàn guān zhù。
　　
　　 chú liǎo biān zuǎn xīn yī dài zhì shū wài， gè dì zhù yì duì dāng dì chuán tǒng fāng zhì de shōu jí hé zhěng lǐ。 yòu de dì fāng yī kāi shǐ xiū zhì jiù tí chū“ jiù zhì hái jiā”， jiāng lì dài xiū chéng de zhì shū qiān fāng bǎi jì yī yī huí shōu。 yòu de guó nèi yǐ shī chuán， chéng wéi hǎi wài gū běn， yě tōng guò guān xì fù yìn huí lái。 bù shǎo dì fāng hái jiāng dāng dì zhù míng de jiù zhì， biāo diǎn chū bǎn， shǐ zhī guǎng wéi liú chuán。 yōng zhèng《 zhè jiāng tōng zhì》 gòng 800 wàn zì， nèi róng fēng fù， zhè cì fēn 15 cè chóngxīn biāo diǎn， biān chū suǒ yǐn， chū bǎn wèn shì， chéng wéi dà jiā gòng xiǎng de wén huà zī yuán。 duì cǐ《 xīn huá wén zhāi》 quán wén kān dēng liǎo gāi shū wáng zhōng hàn xiān shēng xiě de xù wén， yǐn qǐ liǎo xué jiè de zhòng shì。 dāng rán， shǒu lún xiū zhì yě cún zài bù shǎo wèn tí。 yòu de zhì shū zī liào bù zú， shū lòu jiào duō， suī yòu yòng dàn bù gòu yòng； yòu de chā cuò， yìng shāng bù shǎo（ yǐ zhuān mén chū bǎn《 xīn fāng zhì jiū cuò bǎi lì》 yī shū）； yě yòu yī xiē dì fāng zhì shū chū bǎn hòu， jī gòu chè xiāo， shǐ shì yè nán yǐ wéi jì。 dàn wú lùn zhì shū cún zài zhè yàng nà yàng de wèn tí， yòu rén jiāng shè huì zhù yì shí qī shǒu lún xiū zhì chēng zhī wéi“ jiù zhì”， zhè shì bù tuǒdàng de。
　　
　　〔 zuò zhě xì zhè jiāng shěng dì fāng zhì xué huì huì cháng， biān shěn 〕