|
hán fēi zǐ Han Feizi zhàn guó wǎn(qián280~qián233) hán guó |
是中国战国时期(前275-前221)著名的哲学家、法家学说集大成者、散文家。战国晚期韩国(今河南省新郑;郑韩古国在今天的河南新郑)人,汉族。原为韩国贵族,与李斯同师苟卿。口吃.。继承和发展了荀子的法术思想,同时又吸取了他以前的法家学说,成为法家的集大成者。多次上书韩王变法图强,不见用,乃发愤著书立说,以求闻达。秦王政慕其名,遗书韩王强邀其出使秦国。在秦遭李斯、姚贾诬害,死狱中。比较各国变法得失,提出“以法为主”,法、术、势结合的理论,集法家思想大成。今存《韩非子》五十五篇。他创立的法家学说,为中国第一个统一专制的中央集权制国家的诞生提供了理论依据。
生平简介
生于周赧王三十五年,卒于秦始皇十四年,战国时韩国人,出身于贵族世家,是韩国的旁支公子。他口吃,不善言谈,而善于著述。韩非与李斯同是荀卿的学生,他博学多能,才学超人,李斯自以为不如。
韩非虽然师奉荀卿,但思想观念却与荀卿大不相同,他没有承袭儒家的思想,在战国末期新形势下,他顺应时代发展的需求,却“喜刑名法术之学”,并“归本于黄、老”,继承并发展了法家思想,成为战国末年法家之集大成者。
韩非生于战国七雄纷争之世,在战国七雄中,韩国是最弱小的国家,他目睹韩国日趋衰弱,曾多次向韩王上书进谏,寄希望于韩王安励精图治,变法图强,但韩王置若罔闻,始终都未采纳。这使他孤独悲观,大失所望。他从“观往者得失之变”之中探索变弱为强的道路,写了《孤愤》、《五蠹》、《内外储》、《说林》、《说难》等十余万言的著作,全面、系统地阐述了他的法治思想,抒发了忧愤孤直而不容于时的愤懑。这些著作流传到秦国,秦始皇读了《孤愤》、《五蠹》之后,大加赞赏,发出“嗟乎!寡人得见此人与之游,死不恨矣”的感叹。可谓推崇备至,仰慕已极。但秦始皇却不知这两篇文章是谁所写,于是便问李斯,李斯告诉他是韩非的著作。秦始皇为了见到韩非,便急切下令攻打韩国。韩王安本来不任用韩非,在形势急迫的情况下,于是便派韩非出使秦国。秦始皇见到韩非,非常高兴,然而却未被信任和重用。韩非曾上书劝秦始皇先伐赵缓伐韩,由此遭到李斯和姚贾的谗害,他们诋毁地说:“韩非,韩之诸公子也。今王欲并诸侯,非终为韩不为秦,此人之情也。今王不用,久留而归之,此自遣患也,不如以过法诛之。”秦始皇信以为然,就把韩非交给法官审讯。李斯派人给韩非送去毒药,让他自杀。韩非想向秦始皇自陈心迹,却又不能进见。秦始皇后来感到懊悔,使人赦免他,韩非已经死了。(见《史记·老子韩非列传》)从此结束了他冤屈的一生。
韩非的著作,是他逝世后,后人辑集而成的。据《汉书·艺文志》著录《韩子》五十五篇,《隋书·经籍志》著录二十卷,张守节《史记正义》引阮孝绪《七录》(或以为刘向《七录》)也说“《韩子》二十卷。”篇数、卷数皆与今本相符,可见今本并无残缺。自汉而后,《韩非子》版本渐多,其中陈奇猷《韩非子集释》尤为校注详赡,考订精确,取舍严谨;梁启雄的《韩子浅解》尤为简明扼要,深入浅出,功力深厚。
法家思想
法家是先秦诸子中对法律最为重视的一派。他们以主张“以法治国”的“法治”而闻名,而且提出了一整套的理论和方法。这为后来建立的中央集权的秦朝提供了有效的理论依据,后来的汉朝继承了秦朝的集权体制以及法律体制,这就是我国古代封建社会的政治与法制主体。
法家在法理学方面做出了贡献,对于法律的起源、本质、作用以及法律同社会经济、时代要求、国家政权、伦理道德、风俗习惯、自然环境以及人口、人性的关系等基本的问题都做了探讨,而且卓有成效。
但是法家也有其不足的地方。如极力夸大法律的作用,强调用重刑来治理国家,“以刑去刑”,而且是对轻罪实行重罚,迷信法律的作用。他们认为人的本性都是追求利益的,没有什么道德的标准可言,所以,就要用利益、荣誉来诱导人民去做。比如战争,如果立下战功就给予很高的赏赐,包括官职,这样来激励士兵与将领奋勇作战。这也许是秦国军队战斗力强大的原因之一,灭六国统一中国,法家的作用应该肯定,尽管它有一些不足。
法家的思想简略介绍如下:
反对礼制
法家重视法律,而反对儒家的“礼”。他们认为,当时的新兴地主阶级反对贵族垄断经济和政治利益的世袭特权,要求土地私有和按功劳与才干授予官职,这是很公平的,正确的主张。而维护贵族特权的礼制则是落后的,不公平的。
法律的作用
第一个作用就是“定分止争”,也就是明确物的所有权。其中法家之一慎到就做了很浅显的比喻:“一兔走,百人追之。积兔于市,过而不顾。非不欲兔,分定不可争也。”意思是说,一个兔子跑,很多的人去追,但对于集市上的那么多的兔子,却看也不看。这不是不想要兔子,而是所有权已经确定,不能再争夺了,否则就是违背法律,要受到制裁。
第二个作用是“兴功惧暴”,即鼓励人们立战功,而使那些不法之徒感到恐惧。兴功的最终目的还是为了富国强兵,取得兼并战争的胜利。
“好利恶害”的人性论
法家认为人都有“好利恶害”或者“就利避害”的本性。像管子就说过,商人日夜兼程,赶千里路也不觉得远,是因为利益在前边吸引他。打渔的人不怕危险,逆流而航行,百里之远也不在意,也是追求打渔的利益。有了这种相同的思想,所以商鞅才得出结论:“人生有好恶,故民可治也。”
“不法古,不循今”的历史观
法家反对保守的复古思想,主张锐意改革。他们认为历史是向前发展的,一切的法律和制度都要随历史的发展而发展,既不能复古倒退,也不能因循守旧。商鞅明确地提出了“不法古,不循今”的主张。韩非则更进一步发展了商鞅的主张,提出“时移而治不易者乱”,他把守旧的儒家讽刺为守株待兔的愚蠢之人。
“法”“术”“势”结合的治国方略
商鞅、慎到、申不害三人分别提倡重法、重势、重术,各有特点。到了法家思想的集大成者韩非时,韩非提出了将三者紧密结合的思想。法是指健全法制,势指的是君主的权势,要独掌军政大权,术是指的驾御群臣、掌握政权、推行法令的策略和手段。主要是察觉、防止犯上作乱,维护君主地位。
法家思想和我们现在所提倡的民主形式的法治有根本的区别,最大的就是法家极力主张君主集权,而且是绝对的。这点应该注意。法家其他的思想我们可以有选择地加以借鉴、利用。
治国之道
为了适应新的政治形势,法家提出了新的治国之道,如上所述,他们自以为是立于不败之地的。照他们所说,第一个必要的步骤是立法。韩非写道:“法者,编著之图籍,设之于官府,而布之于百姓者也。”(《韩非子·难三》)通过这些法,告诉百姓,什么应该做,什么不应该做,法一经公布,君主就必须明察百姓的行为。因为他有势,可以惩罚违法的人,奖赏守法的人。这样办,就能够成功地统治百姓,不论有多少百姓都行。
关于这一点,韩非写道:“夫圣人之治国,不恃人之为吾善也,而用其不得为非也。恃人之为吾善也,境内不什数;用人不得为非,一国可使齐。为治者用众而舍寡、故不务德而务法。”(《韩非子。显学》)
君主就这样用法用势治民。他不需要有特殊才能和高尚道德,也不需要像儒家主张的那样,自己作出榜样,或是通过个人的影响来统治。
韩非子与《韩非子》
韩非子有两个解释,一指人物战国末期韩国的哲学家、法家学家韩非;二指一本书,是韩非死后后人搜集其遗著,并加入他人论述韩非学说的文章编成的。
韩非(约前280-前233),是战国末期韩国[今河南新郑]的贵族,“喜刑名法术之学”,后世称他为韩非子。有人说他口吃。
他和李斯都是荀子的弟子。当时韩国很弱,常受邻国的欺凌,他多次向韩王提出富强的计策,但未被韩王采纳。韩非写了《孤愤》《五蠹》等一系列文章,这些作品后来集为《韩非子》一书。秦王嬴政读了韩非的文章,极为赞赏。公元前234年,韩非作为韩国的使臣来到秦国,上书秦王,劝其先伐赵而缓伐韩。李斯妒忌韩非的才能,与姚贾一道进谗加以陷害,韩非被迫服毒自杀。
韩非子注意研究历史,认为历史是不断发展进步的。他认为如果当今之世还赞美“尧、舜、汤、武之道”“必为新圣笑矣”。因此他主张“不期修古,不法常可”“世异则事异”“事异则备变”(《韩非子·五蠹》),要根据今天的实际来制定政策。他的历史观,为当时地主阶级的改革提供了理论根据。
韩非继承和总结了战国时期法家的思想和实践,提出了君主专制中央集权的理论。他主张“事在四方,要在中央;圣人执要,四方来效”(《韩非子·物权》),国家的大权,要集中在君主(“圣人”)一人手里,君主必须有权有势,才能治理天下,“万乘之主,千乘之君,所以制天下而征诸侯者,以其威势也”(《韩非子·人主》)。为此,君主应该使用各种手段清除世袭的奴隶主贵族,“散其党”“夺其辅”(《韩非子·主道》);同时,选拔一批经过实践锻炼的封建官吏来取代他们,“宰相必起于州部,猛将必发于卒伍”(《韩非子·显学》)。韩非还主张改革和实行法治,要求“废先王之教”(《韩非子·问田》),“以法为教”(《韩非子·五蠹》)。他强调制定了“法”,就要严格执行,任何人也不能例外,做到“法不阿贵”“刑过不避大臣,赏善不遗匹夫”(《韩非子·有度》)。他还认为只有实行严刑重罚,人民才会顺从,社会才能安定,封建统治才能巩固。韩非的这些主张,反映了新兴封建地主阶级的利益和要求,为结束诸侯割据,建立统一的中央集权的封建国家,提供了理论依据。秦始皇统一中国后采取的许多政治措施,就是韩非理论的应用和发展。
《韩非子》是战国末期韩国法家集大成者韩非的著作。
《韩非子》一书,重点宣扬了韩非法、术、势相结合的法治理论。韩非“法”、“术”、“势”相结合的理论,达到了先秦法家理论的最高峰,为秦统一六国提供了理论武器,同时,也为以后的封建专制制度提供了理论根据。
韩非的朴素辩证法思想也比较突出,他首先提出了矛盾学说,用矛和盾的寓言故事,说明“不可陷之盾与无不陷之矛不可同世而立”的道理。值得一提的是,《韩非子》书中记载了大量脍炙人口的寓言故事,最著名的有“自相矛盾”、“守株待兔”、“讳疾忌医”、“滥竽充数”、“老马识途”等等。这些生动的寓言故事,蕴含着深隽的哲理,凭着它们思想性和艺术性的完美结合,给人们以智慧的启迪,具有较高的文学价值。
韩非子生活于公元前3世纪,是战国后期韩国的王族,他口吃,不善言辞却善著书。
韩非子生活的时代,韩国国势日益削弱,他出于爱国心,屡次上书韩国国王,建议变法,主张统治者应当以富国强兵为重要任务;但国王并没有采纳。于是,他根据历史上治国的经验教训和现实社会状况,写出了《五蠹》、《孤愤》、《内外储说》、《说林》、《说难》等十余万字的政治论文,辑为《韩非子》一书。他的这些论文在韩国不受重视,却传到当时的强国秦国,很受秦始皇的喜欢。秦始皇举兵攻韩国,韩国国王派遣韩非出使秦国求和,秦始皇留下他准备重用,当时任秦国丞相的李斯是韩非子的同学,深知韩非子的才能高过于他,出于嫉妒,于是向秦始皇进谗言诬陷他。秦始皇听信谗言,将韩非子投入监狱并毒死了他。
韩非子的主要著作《韩非子》是先秦法家学说集大成者的著作。这部书现存五十五篇,约十余万言,大部分为韩非自己的作品。当时,在中国思想界以儒家、墨家为代表,崇尚“法先王”和“复古”,韩非子的法家学说坚决反对复古,主张因时制宜。韩非子攻击主张“仁爱”的儒家学说,主张法治,提出重赏、重罚、重农、重战四个政策。韩非子提倡君权神授,自秦以后,中国历代封建专制主义极权统治的建立,韩非子的学说是颇有影响的。
韩非子的文章说理精密,文锋犀利,议论透辟,推证事理,切中要害。比如《亡征》一篇,分析国家可亡之道达47条之多,实属罕见。《难言》、《说难》二篇,无微不至地揣摩所说者的心理,以及如何趋避投合,周密细致,无以复加。
韩非子的文章构思精巧,描写大胆,语言幽默,于平实中见奇妙,具有耐人寻味、警策世人的艺术效果。韩非子还善于用大量浅显的寓言故事和丰富的历史知识作为论证资料,说明抽象的道理,形象化地体现他的法家思想和他对社会人生的深刻认识。在他文章中出现的很多寓言故事,因其丰富的内涵,生动的故事,成为脍炙人口的成语典故,至今为人们广泛运用。
是一“实用派”作家。
韩非子的思想
韩非子师承荀子,但却提出许多超越儒家的新观点,写下不少伟大著作,是战国时期法家的代表。
韩非子通过许多寓言故事,系统地阐明法、术、势的法制理论。他的著作总结了古代国君的得失,表达了自己的抱负和主张,例如:《孤愤》、《五蠹》、内外《储说》等。其中《自相矛盾》和《守株待兔》便是有趣的寓言故事。
法家思想:
一、天不能决定人事吉凶,人定胜天。
二、人不应该违背自然规律,而要把天当作物类来利用。
三、国家要富强,要靠耕战,耕是搞好农业生产,战加强战备。
四、法治比德治更适合于当时社会,因为社会发展变化了,一切事物也随之变化,因此具体措施也应改变。
五、法治讲求法术、法令,要让人人皆知,坚决执行。是国君驾驭群臣的方法,是国君至高无上的权力和威势。 |
|
zuòzhě: hán fēi zǐ Han Feizi 《 hán fēi zǐ 》 shì zhōng guó gǔ dài zhù míng sī xiǎng jiā hán fēi de zhù zuò。
quán shū fēn wéi wǔ shí wǔ piān, wéi fǎ jiā jí dà chéng de zuò pǐn。 |
|
tóng “ hán fēi ” |
|
hán fēi shēng yú zhōu nǎn wáng sān shí wǔ nián , zú yú qín wáng zhèng shí sì nián( yuē qián 281 nián - qián 233 nián), hán fēiwèi hán guó gōng zǐ( jí guó jūn zhī zǐ), hàn zú, zhàn guó shí hán guó rén ( jīn hé nán shěng xīn zhèng)。 shì zhōng guó gǔ dài zhù míng de zhé xué jiā、 sī xiǎng jiā, zhèng lùn jiā hé sǎnwén jiā, fǎ jiā sī xiǎng de jí dà chéng zhě, hòu shì chēng “ hán zǐ ” huò“ hán fēi zǐ ”。 hán fēi kǒu chī ( jiēbā), bù shàn yán tán, ér shàn yú zhù shù。 hán fēi yǔ lǐ sī tóng shì xún qīng de xué shēng, tā bó xué duō néng, cái xué chāo rén, sī wéi mǐn jié, lǐ sī zì yǐ wéi bù rú。 tā xiě qǐ wén zhāng lái qì shì bī rén, kān chēng dāng shí de dà shǒu bǐ。 fán shì dú guò tā de wén zhāng de rén, jīhū méi yòu bù pèi fú tā de cái xué de。
hán fēi shī cóng xún qīng, dàn sī xiǎng guān niàn què yǔ xún qīng dà bù xiāng tóng, tā méi yòu chéng xí rú jiā de sī xiǎng, què“ xǐ xíng míng fǎ shù zhī xué”( shēn bù hài zhù zhāng jūn zhù dāng zhí shù wú xíng, yīn xún yǐ dū zé chén xià, qí zé shēn kè, suǒ yǐ shēn bù hài de lǐ lùn chēng wéi“ shù”。 shāng yàng de lǐ lùn chēng wéi“ fǎ”。 zhè liǎng zhǒng lǐ lùn tǒng chēng“ xíng míng”, suǒ yǐ chēng wéi“ xíng míng fǎ shù zhī xué”),“ guī běn yú huáng lǎo”( zhǐ hán fēi de lǐ lùn yǔ huáng lǎo zhī fǎ xiāng sì, dōubù shàng fán huá, qīng jiǎn wú wéi, jūn chén zì zhèng), jì chéng bìng fā zhǎn liǎo fǎ jiā sī xiǎng, chéng wéi zhàn guó mò nián fǎ jiā zhī jí dà chéng zhě。
hán guó zài zhàn guó qī xióng zhōng shì zuì ruò xiǎo de guó jiā, hán fēi shēn wéi hán guó gōng zǐ, mù dǔ hán guó rì qū shuāi ruò, céng duō cì xiàng hán wáng shàng shū jìn jiàn, xī wàng hán wáng 'ān lì jīng tú zhì, biàn fǎ tú qiáng, dàn hán wáng zhì ruò wǎng wén, shǐ zhōng dū wèi cǎi nà。 zhè shǐ tā fēi cháng bēi fèn hé shī wàng。 tā cóng“ guān wǎng zhě dé shī zhī biàn” zhī zhōng tàn suǒ biàn ruò wéi qiáng de dào lù, xiě liǎo《 gū fèn》、《 wǔ dù》、《 nèi wài chǔ》、《 shuō lín》、《 shuìnán》 děng shí yú wàn yán de zhù zuò, quán miàn、 xì tǒng dì chǎn shù liǎo tā de fǎ zhì sī xiǎng, shū fā liǎo yōu fèn gū zhí 'ér bù róng yú shí de fèn mèn。
hòu lái zhè xiē zhù zuò liú chuán dào qín guó, qín wáng zhèng dú liǎo《 gū fèn》、《 wǔ dù》 zhī hòu, dà jiā zàn shǎng, fā chū“ jiē hū ! guǎ rén dé jiàn cǐ rén yǔ zhī yóu, sǐ bù hèn yǐ” de gǎn tàn。 kě wèi tuī chóng bèi zhì, yǎng mù yǐ jí。 qín wáng zhèng bù zhī zhè liǎng piān wén zhāng shì shuí suǒ xiě, yú shì biàn wèn lǐ sī, lǐ sī gào sù tā shì hán fēi de zhù zuò。 qín shǐ huáng wèile jiàn dào hán fēi, biàn mǎ shàng xià lìng gōng dǎ hán guó。 hán wáng 'ān yuán běn bù zhòng yòng hán fēi, dàn cǐ shí xíng shì jǐn pò, yú shì biàn pài hán fēi chū shǐ qín guó。 qín wáng zhèng jiàn dào hán fēi, fēi cháng gāo xīng, rán 'ér què wèi bèi xìn rèn hé zhòng yòng。 hán fēi céng shàng shū quàn qín shǐ huáng xiān fá zhào huǎn fá hán, yóu cǐ zāo dào lǐ sī hé yáo jiǎ de chán hài, tā men dǐ huǐ dì shuō:“ hán fēi, hán zhī zhū gōng zǐ yě。 jīn wáng yù bìng zhū hóu, fēi zhōng wéi hán bù wéi qín, cǐ rén zhī qíng yě。 jīn wáng bù yòng, jiǔ liú 'ér guī zhī, cǐ zì qiǎn huàn yě, bù rú yǐ guò fǎ zhū zhī。” qín wáng zhèng rèn kě liǎo tā men de shuō fǎ, xià lìng jiāng hán fēi rù yù shěn xùn。 lǐ sī pài rén gěi hán fēi sòng qù dú yào, ràng tā zì shā。 hán fēi xiǎng xiàng qín shǐ huáng zì chén xīn jì, què yòu bù néng jìn jiàn。 qín wáng zhèng zài hán fēi rù yù zhī hòu hòu huǐ liǎo, biàn xià lìng rén shè miǎn hán fēi, rán 'ér wéi shí yǐ wǎn。 ( jiàn《 shǐ jì · lǎo zǐ hán fēi lièzhuàn》 )
hán fēi de zhù zuò, shì tā shì shì hòu, hòu rén ji jí 'ér chéng de。 jù《 hàn shū · yì wén zhì》 zhù lù《 hán zǐ》 wǔ shí wǔ piān,《 suí shū · jīng jí zhì》 zhù lù 'èr shí juàn, zhāng shǒu jié《 shǐ jì zhèng yì》 yǐn ruǎn xiào xù《 qī lù》 ( huò yǐ wéi liú xiàng《 qī lù》 ) yě shuō“《 hán zǐ》 èr shí juàn。” piān shù、 juàn shù jiē yǔ jīn běn xiāng fú, kě jiàn jīn běn bìng wú cán quē。 zì hàn 'ér hòu,《 hán fēi zǐ 》 bǎn běn jiàn duō, qí zhōng chén qí yóu《 hán fēi zǐ jí shì》 yóu wéi jiàozhù xiáng shàn, kǎo dìng jīng què, qǔshě yán jǐn; liáng qǐ xióng de《 hán zǐ qiǎn jiě》 yóu wéi jiǎn míng 'ě yào, shēn rù qiǎn chū, gōng lì shēn hòu。 |
hán fēi zǐ yǔ《 hán fēi zǐ》 |
hán fēi zǐ yòu liǎng gè jiě shì, yī zhǐ rén wù zhàn guó mò qī hán guó zhù míng de zhé xué jiā、 fǎ jiā dài biǎo hán fēi; èr zhǐ yī běn shū, shì hán fēi sǐ hòu, hòu rén sōu jí qí yí zhù, bìng jiā rù tā rén lùn shù hán fēi xué shuō de wén zhāng biān chéng de。
hán fēi zhù yì yán jiū lì shǐ, rèn wéi lì shǐ shì bù duàn fā zhǎn jìn bù de。 tā rèn wéi rú guǒ dāng jīn zhī shì hái zàn měi“ yáo、 shùn、 tānɡ、 wǔ zhī dào”“ bì wéi xīn shèng xiào yǐ”。 yīn cǐ tā zhù zhāng“ bù qī xiū gǔ, bù fǎ cháng k씓 shì yì zé shì y씓 shì yì zé bèi biàn”(《 hán fēi zǐ · wǔ dù》), yào gēn jù jīn tiān de shí jì lái zhì dìng zhèng cè。 tā de lì shǐ guān, wéi dāng shí dì zhù jiē jí de gǎi gé tí gōng liǎo lǐ lùn gēn jù。
hán fēi jì chéng hé zǒng jié liǎo zhàn guó shí qī fǎ jiā de sī xiǎng hé shí jiàn, tí chū liǎo jūn zhù zhuān zhì zhōng yāng jí quán de lǐ lùn。 tā zhù zhāng“ shì zài sì fāng, yào zài zhōng yāng; shèng rén zhí yào, sì fāng lái xiào”(《 hán fēi zǐ · wù quán》), guó jiā de dà quán, yào jí zhōng zài jūn zhù(“ shèng rén”) yī rén shǒu lǐ, jūn zhù bì xū yòu quán yòu shì, cái néng zhì lǐ tiān xià,“ wàn chéng zhī zhù, qiānshèng zhī jūn, suǒ yǐ zhì tiān xià 'ér zhēng zhū hóu zhě, yǐ qí wēi shì yě”(《 hán fēi zǐ · rén zhù》)。 wèicǐ, jūn zhù yīnggāi shǐ yòng gè zhǒng shǒu duàn qīng chú shì xí de nú lì zhù guì zú,“ sàn qí dǎng”“ duó qí fǔ”(《 hán fēi zǐ · zhù dào》); tóng shí, xuǎn bá yī pī jīng guò shí jiàn duàn liàn de fēng jiàn guān lì lái qǔ dài tā men,“ zǎixiàng bì qǐ yú zhōu bù, měngjiàng bì fā yú zú wǔ”(《 hán fēi zǐ · xiǎn xué》)。 hán fēi hái zhù zhāng gǎi gé hé shí xíng fǎ zhì, yào qiú“ fèi xiān wáng zhī jiào”(《 hán fēi zǐ · wèn tián》),“ yǐ fǎ wéi jiào”(《 hán fēi zǐ · wǔ dù》)。 tā qiáng diào zhì dìng liǎo“ fǎ”, jiù yào yán gé zhí xíng, rèn hé rén yě bù néng lì wài, zuò dào“ fǎ bù 'ā gu씓 xíng guò bù bì dà chén, shǎng shàn bù yí pǐ fū”(《 hán fēi zǐ · yòu dù》)。 tā hái rèn wéi zhǐ yòu shí xíng yán xíng zhòng fá, rén mín cái huì shùn cóng, shè huì cái néng 'ān dìng, fēng jiàn tǒng zhì cái néng gǒng gù。 hán fēi de zhè xiē zhù zhāng, fǎn yìng liǎo xīn xīng fēng jiàn dì zhù jiē jí de lì yì hé yào qiú, wéi jié shù zhū hóu gē jù, jiàn lì tǒng yī de zhōng yāng jí quán de fēng jiàn guó jiā, tí gōng liǎo lǐ lùn yǐ jù。 qín shǐ huáng tǒng yī zhōng guó hòu cǎi qǔ de xǔ duō zhèng zhì cuò shī, jiù shì hán fēi lǐ lùn de yìng yòng hé fā zhǎn。
《 hán fēi zǐ 》 shì zhàn guó mò qī hán guó fǎ jiā jí dà chéng zhě hán fēi de zhù zuò。 zhè bù shū xiàn cún wǔ shí wǔ piān, yuē shí yú wàn yán, dà bù fēn wéi hán fēi zì jǐ de zuò pǐn。
《 hán fēi zǐ 》 yī shū, zhòng diǎn xuān yáng liǎo hán fēi fǎ、 shù、 shì xiāng jié hé de fǎ zhì lǐ lùn, dá dào liǎo xiān qín fǎ jiā lǐ lùn de zuì gāo fēng, wéi qín tǒng yī liù guó tí gōng liǎo lǐ lùn wǔ qì, tóng shí, yě wéi yǐ hòu de fēng jiàn zhuān zhì zhì dù tí gōng liǎo lǐ lùn gēn jù。
hán fēi de pǔ sù biàn zhèng fǎ sī xiǎng yě bǐ jiào tū chū, tā shǒu xiān tí chū liǎo máo dùn xué shuō, yòng máo hé dùn de yù yán gù shì, shuō míng“ bù kě xiàn zhī dùn yǔ wú bù xiàn zhī máo bù kě tóng shì 'ér lì” de dào lǐ。 zhí dé yī tí de shì,《 hán fēi zǐ 》 shū zhōng jìzǎi liǎo dà liàng kuài zhì rén kǒu de yù yán gù shì, zuì zhù míng de yòu“ zì xiāng máo dùn”、“ shǒu zhū dài tù”、“ huì jí jì yī”、“ làn yú chōng shù”、“ lǎo mǎ shí tú” děng děng。 zhè xiē shēng dòng de yù yán gù shì, yùn hán zhe shēn juàn de zhé lǐ, píng zhe tā men sī xiǎng xìng hé yì shù xìng de wán měi jié hé, gěi rén men yǐ zhì huì de qǐ dí, jù yòu jiào gāo de wén xué jià zhí。 hán fēi de wén zhāng shuō lǐ jīng mì, wén fēng xī lì, yì lùn tòu bì, tuī zhèng shì lǐ, qièzhòng yào hài。 bǐ rú《 wáng zhēng》 yī piān, fēn xī guó jiā kě wáng zhī dào dá 47 tiáo zhī duō, shí shǔ hǎn jiàn。《 nán yán》、《 shuìnán》 èr piān, wú wēi bù zhì dì chuài mó suǒ shuō zhě de xīn lǐ, yǐ jí rú hé qū bì tóu hé, zhōu mì xì zhì, wú yǐ fù jiā。
dāng shí, zài zhōng guó sī xiǎng jiè yǐ rú jiā、 mò jiā wéi xiǎn xué, chóng shàng“ fǎ xiān wáng” hé“ fù gǔ”, hán fēi zǐ de guān diǎn shì fǎn duì fù gǔ, zhù zhāng yīn shí zhì yí。 hán fēi zǐ gēn jù dāng shí de xíng shì qíng kuàng, zhù zhāng fǎ zhì, tí chū zhòng shǎng、 zhòng fá、 zhòng nóng、 zhòng zhàn sì gè zhèng cè。 hán fēi zǐ tí chàng jūn quán shén shòu, zì qín yǐ hòu, zhōng guó lì dài fēng jiàn wáng cháo de zhì guó lǐ niàn dū pō shòu hán fēi zǐ xué shuō de yǐng xiǎng。 |
《 hán fēi zǐ》 bù fēn diǎn gù |
sòng rén yòu gū jiǔ zhě, shēng gài shèn píng, yù kè shèn jǐn, wéi jiǔ shèn měi, xiàn zhì shèn gāo, zhù rán bù shòu, jiǔ suān。 guài qí gù, wèn qí suǒ zhī lǘ zhǎngzhě yáng qiàn。 qiàn yuē:“ rǔ gǒu měng yé?” yuē:“ gǒu měng zé jiǔ hé gù 'ér bù shòu?” yuē:“ rén wèi yān。 huò lìng rú zǐ huái qián qiè hú wèng 'ér wǎng gū, ér gǒu yà 'ér hé zhī, cǐ jiǔ suǒ yǐ suān 'ér bù shòu yě。”
fū guó yì yòu gǒu。 yòu dào zhī shì huái qí shù 'ér yù yǐ míng wàn chéng zhī zhù, dà chén wéi měng gǒu, yíng 'ér hé zhī。 cǐ rén zhù zhī suǒ yǐ bì xié, ér yòu dào zhī shì suǒ yǐ bù yòng yě。
sòng guó yòu gè mài jiǔ de, mài jiǔ qì jù liàng dé hěn gōng píng, jiē dài kè rén tài dù hěn gōng jìng, niàng zào de jiǔ hěn xiāng chún,( diàn pū mén qián) jiǔ qí xuán guà dé hěn gāo。 jī zhù hěn duō jiǔ què méi yòu rén lái mǎi,( shí jiān yī jiǔ,) jiǔ dū biàn suān liǎo。( mài jiǔ de) gǎn dào qí guài, bù jiě qí zhōng yuán gù。 tā xiàng tóng zhù lǐ xiàng qiě zhī dào zhè shì de lǎo rén yáng qiàn dǎ tàn。 yáng qiàn shuō:“ nǐ yǎng de gǒu xiōng 'è má?” mài jiǔ de shuō:“ gǒu xiōng 'è, nà me jiǔ wèishénme jiù mài bù chū qù ní?” yáng qiàn shuō:“ rén men hài pà nǐ de gǒu yā ! yòu de rén dǎ fā zì jǐ de xiǎo hái, chuài shàng qián, ná zhe hú, qián wǎng dǎ jiǔ。 dàn nǐ de gǒu cuàn chū lái yǎo rén,( shuí hái gǎn lái mǎi jiǔ ní ?) zhè jiù shì nǐ de jiǔ mài bù diào zuì zhōng biàn suān de yuán yīn。”
guó jiā yě yòu zhè yàng de 'è gǒu。 yòu cái néng de rén huái zhe zhì guó de běn lǐng xiǎng yào bǐng chén( dà guó de jūn wáng), shǐ dà guó de jūn wáng néng gòu míng xiǎo( zhì guó de fāng lüè)。 nà xiē dà chén xiàng 'è gǒu yī yàng cuàn chū lái yǎo rén, zhè jiù shǐ guó jūn shòu dào méng bì hé xié zhì, yīn 'ér nà xiē yòu cái néng de rén bù néng dé dào zhòng yòng |
|
chū jiàn qín dì yī
cún hán dì 'èr
nán yán dì sān
ài chén dì sì
zhù dào dì wǔ
yòu dù dì liù
èr bǐng dì qī
yáng quán dì bā
bā jiān dì jiǔ
shí guò dì shí
gū fèn dì shí yī
shuìnán dì shí 'èr
hé shì dì shí sān
jiān jié shì chén dì shí sì
wáng zhēng dì shí wǔ
sān shǒu dì shí liù
bèi nèi dì shí qī
nán miàn dì shí bā
shì xié dì shí jiǔ
jiě lǎo dì 'èr shí
yù lǎo dì 'èr shí yī
shuō lín shàng dì 'èr shí 'èr
shuō lín xià dì 'èr shí sān
guān xíng dì 'èr shí sì
ān wēi dì 'èr shí wǔ
shǒu dào dì 'èr shí liù
yòng rén dì 'èr shí qī
gōng míng dì 'èr shí bā
dà tǐ dì 'èr shí jiǔ
nèi chǔ shuō shàng qī shù dì sān shí
nèi chǔ shuō xià liù wēi dì sān shí yī
wài chǔ shuō zuǒ shàng dì sān shí 'èr
wài chǔ shuō zuǒ xià dì sān shí sān
wài chǔ shuō yòu shàng dì sān shí sì
wài chǔ shuō yòu xià dì sān shí wǔ
nán yī dì sān shí liù
nán 'èr dì sān shí qī
nán sān dì sān shí bā
nán sì dì sān shí jiǔ
nán shì dì sì shí
wèn biàn dì sì shí yī
wèn tián dì sì shí 'èr
dìng fǎ dì sì shí sān
shuō yí dì sì shí sì
guǐ shǐ dì sì shí wǔ
liù fǎn dì sì shí liù
bā shuō dì sì shí qī
bā jīng dì sì shí bā
wǔ dù dì sì shí jiǔ
xiǎn xué dì wǔ shí
zhōng xiào dì wǔ shí yī
rén zhù dì wǔ shí 'èr
chì lìng dì wǔ shí sān
xīn dù dì wǔ shí sì
zhì fēn dì wǔ shí wǔ
zì shèng wèi zhī qiáng。( néng gòu zhàn shèng zì jǐ de rén cái shì qiáng zhě)
zì jiàn zhī wèi míng。( néng gòu rèn qīng zì jǐ de rén cái shì míng zhì de)
jǔ shì yòu dào, jì rù yòu jì chū( zuò shì qíng yào yòu yī dìng de yuán zé, jì yào suàn jì dé dào de, yě yào suàn jì shī qù de)
yù chéng qí shì, xiān bài qí shì。( shì qíng yòu shí hòu yào zuò chéng tā què wǎng wǎng yào xiān bài huài tā)
yán wú 'èr guì, fǎ bù liǎng shì。( chú liǎo guó jūn de mìng lìng, méi yòu dì 'èr zūn guì de yán lùn, guó jiā de fǎ lìng bù néng tóng shí yíng hé gōng sī shuāng fāng) |
|
《 hán fēi zǐ 》
Hanfeizj
《 hán fēi zǐ 》 zhōng guó zhàn guó mò qī sī xiǎng jiā hán fēi de zhù zuò jí。《 hàn
shū · yì wén zhì》 zhù lù 55 piān, yǔ jīn běn de piān shù xiāng tóng。《 hán fēi zǐ 》 yǐ
sòng qián dào nián jiān de kè běn wéi zuì gǔ, yuán kè běn yǐ bù cún。 míng dài de gōng hán fēi
zǐ》 kè běn jiào duō, qí zhōng jiào zhòng yào de yòu《 dào piān běn、《 hán fēi zǐ yù píng》
běn、 zhào yòng xián běn。 xiàn zài chuán shì de wéi qīng dài jù yuán kè běn zhì chū de yǐng chāo、
yǐng kè sān zhǒng, jí zhāng dūn rén yǐng chāo běn、 wú chǔn yǐng kè běn、 shù gǔ táng yǐng chāo běn。
hòu yī zhǒng chāo běn céng wéi“ sì bù cóng kān” jù zhī yǐng yìn。 qiàn mò zhù xiān shèn jiāng qīng
dài gè jiā zhù shì shōu jí qǐ lái, biān chéng《 hán fēi zǐ jí jiě》, dàn shū lòu jiào duō。
jìn dài chén qí yóu《 hán fēi zǐ jí shì》 jiào wéi xiáng bèi, shì yán jiū《 hán fēi zǐ 》 de
zhòng yào cān kǎo zī liào。 ( cān jiàn cǎi tú chā yè dì 10 yè )
《 sì kù quán shū zǒng mù》 rèn wéi,《 hán fēi zǐ 》 yī shū,“ míng wéi fēi zhuàn, shí
fēi fēi suǒ shǒu dìng yě。”《 hán fēi zǐ 》 de biān zhě shì hàn wǔ dì shí de guāng lù dà fū
liú xiàng ( gōng yuán qián 77 ~ qián 6)。 liú xiàng lí hán fēi jìn bǎi nián, duì hán fēi yī
xiē wén zhāng de zhēn wěi yǐ nán yú yī yī biàn míng。 qí zhōng《 cún hán》 piān zì piān shǒu zhì
“ bù kě huǐ yě” jù zhǐ, shì hán fēi de《 shàng qín wáng: xián》, dāng shì běn piān de zhèng
wén。 yǐ xià shì lǐ sī de bó yì hé tā《 shàng hán wáng shū》 de nèi róng, kě néng shì
《 cún hán》 piān de fù jiàn, hòu wù rù zhèng wén。 lì shǐ wén xiàn。 tā zhí jiē chāo zhāi liǎo《 shàng shū》、《 lǔ chūn
qiū》、《 jìn chéng》、《 chǔ dǎo wù》、《 qín jì》 zhōng de yuán wén。 tā suǒ jìzǎi de xǔ
duō lì shǐ shì jiàn, kě yǐ bǔ zhèng xiàn cún shǐ shū de bù zú。 ( gǔ fāng )
|
《 hán fēi zǐ 》 zhōng de jūn shì sī xiǎng |
《 hán fēi zǐ 》 zhōng de jūn shì sī xiǎng
Hanfeizi(BookofHanfeizi),militarythoughtin
Hanfei diāo zhongdeiunshisixiQng
《 hán fēi zǐ 》 zhōng de jūn shì sī xiǎng 〔 H。。
(BookofHdnfet ’ zi), militarythoughtin
zhōng guó xiān qín fǎ jiā xué pài dài biǎo zuò《 hán fēi zǐ 》 zhōng
zhàn zhēng hé jūn duì děng wèn tí de lǐ xìng rèn shí。《
zǐ》, yì chēng《 hán zǐ》, dà bù fēn piān zhāng wéi zhàn guó
fēi suǒ zhù。 hán fēi ( yuē gōng yuán qián 280 yī qián 233)
guó rén, hǎo xíng míng fǎ shù zhī xué, duō cì shàng jiàn hán wáng
tú qiáng, wèi bèi cǎi nà。 zhuàn wén 10 yú wàn yán, shòu
wáng wēi zhèng chēng zàn。 hòu zhì qín guó, zāo lǐ sī děng rén xiàn
sǐ。 hòu rén shōu qí yí zhù, píng rù tā rén lùn zhù, zuǎn
shū。 jīn běn gòng 20 juàn, 55 piān, jī běn shàng wéi xī
xiàng xiào dìng běn。 yòu qīng wáng xiān shèn《 hán fēi zǐ jí jiě》
jiě běn。
《 hán fēi zǐ 》 zhōng de jūn shì sī xiǎng sǎnjiàn yú
zhāng, zhù yào guān diǎn shì : ① jì zhù zhàn yòu shèn zhàn de mí
cóng“ dāng jīn zhēng yú qì lì” de xiàn shí chū fā, bìng qì
zhì biàn zhī shuō, zhù zhāng“ míng jūn wù lì”,“ fù
nóng”,“ jiān jiá lì bīng”, jiǎng lì gēng zhàn, yòng wǔ lì
bà wáng zhī yè。 tóng shí fǎn duì“ zhù duō nù 'ér hǎo yòng :
“ wú shǒu zhàn zhī bèi 'ér qīng gōng fá”。 ② pī pàn zhàn zhēng
shàng de tiān mìng guān hé yǐ shì wài yuán de sī xiǎng, rèn wéi“
guǐ shén bù zú jǔ shèng, zuǒ yòu bèi xiāng bù zú yǐ zhuān zhàn”,
zhū hóu zhě wēi qí guó”, zhǐ yòu zhì nèi tú qiáng,“ fú
mín xīn”, cái néng lì yú bù bài zhī dì。 ③ bǎ“ bù
ér wù fǎ” zuò wéi zhì guó、 zhì jūn de jī běn zhǐ
xiǎng, tí chū“ yǐ fǎ wéi jiào”、“ yǐ lì wéi shī”、“
shǒu wéi yǒng” de xùn dǎo yuán zé。 qiáng diào“ yán xíng”、
zl yú fēi hán hán fǎ qín 'ér chéng liú zhù piān qíng yì yǐ yàn,、 tí cè tè yú dé sī jiàn zhòng
《 sì bù cóng kān》 běn《 wěi fēi zǐ》
fá”、“ hòu shǎng”, bìng zuò dào“ xíng guò bù bì dà g
shàn bù yí pǐ fū”。 jì yào“ jì gōng 'ér xíng shǎng”,
“ chéng néng 'ér shòu shì”, suī yòu jūn gōng 'ér wú zhì néng,
shòu guān。 zhù zhāng cóng jī céng xuǎn bá jiāng lì, tí chū“ nán
qǐ yú zhōu bù, měngjiàng bì fā yú zú wǔ”, xiān jīng
zhī shì, zhōu bù zhī guān” de shí jì kǎo yàn, fāng néng fàn
rèn。 zàn tóng“ zhàn zhèn zhī jiān, bù yàn zhà wěi” de
qí jūn shì rèn shí fēng fù liǎo zhōng guó gǔ dài jūn shì sī qǐ
kù, dàn yě yòu mǒu xiē jí duān zhī jiàn。
( zhāng lì
shǎng yào néng bì bó zhòng yī qìn bǎo
zī ǹg qǐng gāng gōng yuǎn diǎn jiǔ )
|
|
- n.: Han Feizi
|
|
hán fēi |
|
dào lǐ | yù yán | chǔ lì wáng | zhèng zhì | fǎ jiā | zhàn guó | lì shǐ | wén huà | xué pài | bǎi kē cí diǎn | chéng yǔ | chéng yǔ cí diǎn | gǔ wén xué | fān yì | luó ji xué | zhōng guó lì shǐ | zhàn guó shǐ | máo dùn xué shuō | wén yán wén | mò zǐ | shuō lín xià | gèng duō jiēguǒ ... |
|
|
hán fēi zǐ shuō | dú hán fēi zǐ | hán fēi zǐ cái | hán fēi zǐ zhèng zōng | guǎn zǐ hán fēi zǐ | hán fēi zǐ yì zhù | huì tōng hán fēi zǐ | hán fēi zǐ · shuìnán | hán fēi zǐ jí jiě | hán fēi zǐ · yù lǎo | hán fēi zǐ jiàozhù | hán fēi zǐ rèn wéi | hán fēi zǐ quán yì | hán fēi zǐ céng duì | hán fēi zǐ zhī qián | hán fēi zǐ 'èr shí jiǎng | hán fēi zǐ shuō gù shì | hán fēi zǐ · shuō lín shàng | xiàng hán fēi zǐ xué guǎn lǐ | yǐ fǎ zhì shì hán fēi zǐ | hán fēi zǐ cí huì yán jiū | hán fēi zǐ dì wáng de fǎ shù | tú shuō hán fēi zǐ 100 míng yán | hán fēi zǐ zhì shì dà zhì huì | hán fēi zǐ míng yán de zhì huì | hán fēi zǐ yù lǎo zhào xiāng wáng | lǎo fū zǐ pǐn píng hán fēi zǐ | 《 hán fēi zǐ》 cí huì yán jiū | hán fēi zǐ shuō : fǎ jiā de jùn yán | yǐ fǎ zhì shì《 hán fēi zǐ》 | zhōng huá jīng diǎn cáng shū ― hán fēi zǐ | zhōng huá jīng diǎn cáng shū hán fēi zǐ | hán fēi zǐ táng jìng gǎo shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn | hán fēi zǐ jí jiě wáng xiān shèn shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn | |
|