Cheng-Zhu xuepai
chéng zhū xué pài
schoolofChengbrothersandZhuXi
zhōng guó yǐ sòng dài chéng hào、 chéng yí、 zhū xī wéi dài biǎo de zhé xué xué pài。 gāi xué pài zhào duān yú běi sòng de zhōu dūn yí， diàn jī yú 'èr chéng， wán chéng yú nán sòng de zhū xī， shì lǐ xué zhōng zuì dà de xué pài。 chéng hào、 chéng yí zǎo nián shòu yè yú zhōu dūn yí， jiē shòu qí dào dé xìng mìng zhī xué de guān diǎn。 dàn tā men zì chēng“ xué suī yòu suǒ shòu， tiān lǐ 'èr zì， què shì zì jiā tǐ tiē chū lái”。 tā men lì yòng《 zhōu yì · xì cí》 zhōng“ xíng 'ér shàng zhě wèi zhī dào， xíng 'ér xià zhě wèi zhī qì” yī yǔ， tí chū lǐ shì“ xíng 'ér shàng zhě” , qì shì“ xíng 'ér xià zhě” , xíng 'ér shàng zhī lǐ shì“ suǒ yǐ yīn yáng zhě”。 rèn wéi“ tiān xià zhǐ shì yī gè lǐ”， jiù shì jūn chén fù zǐ fū fù děng rén lún dào dé zhī lǐ， zhè shì“ wú suǒ táo yú tiān dì zhī jiān” de“ tiān xià zhī dìng lǐ”。 tā men yǐ lǐ wéi zuì gāo fàn chóu， jiàn lì zì jǐ de zhé xué tǐ xì。 dàn chéng hào、 chéng yí de sī xiǎng qīng xiàng lüè yòu bù tóng， chéng hào qiáng diào“ rén zhě yǐ tiān dì wàn wù wéi yī tǐ” hé xìng wú nèi wài zhī shuō， tí chū“ zhǐ xīn biàn shì tiān” de guān diǎn； chéng yí zé qiáng diào“ xìng jí lǐ yě”。 zhè xiē bù tóng qīng xiàng duì lǐ xué de yǎn biàn yòu zhòng yào yǐng xiǎng。 zài lǐ xué de fā zhǎn guò chéng zhōng， èr chéng yǐ luò yáng wéi zhōng xīn， xíng chéng liǎo yī gè xué pài， jí suǒ wèi luò xué。 qí dì zǐ shèn duō。 zhù míng de yòu xiè liáng zuǒ、 yáng shí、 yóu cù、 yǐn □ děng rén， zhāng zài dì zǐ lǚ dà lín děng rén hòu lái yě zhuànxiàng zhè yī xué pài。 èr chéng qù shì hòu， qí dì zǐ duō liú yú chán xué。 bèi chēng wéi“ luò xué zhī kuí” de xiè liáng zuǒ yǐ“ jué” wéi rén， tí chū rén biàn shì“ shēng yì”， zhù jìng biàn shì“ cháng xīng xīng”。
nán sòng luò xué dà jiā yáng shí（ 1053 ～ 1135）， jì chéng 'èr chéng sī xiǎng， tí chàng yóu chéng yì zhèng xīn , tuī zhī yǐ“ píng tiān xià” de nèi wài hé yī zhī xué , qiáng diào rén xīn、 dào xīn、 tiān lǐ、 rén yù de qū bié。 luó cóng yàn zài yáng mén“ dú dé qí chuán”， zhù zhāng qióng lǐ、 wú yù , xíng“ lǐ zhī suǒ bì rán” , lùn《 zhōng yōng》 zài jìn xīn zhī xìng， lùn《 dà xué》 zài zhī suǒ zhǐ， shì lǐ xué fā zhǎn zhōng de yī gè zhòng yào huán jié。 lǐ dòng cóng xué luó cóng yàn， zhù zhāng mò zuò chéng xīn yǐ tǐ yàn“ wèi fā” yǐ qián qì xiàng， bìng qiáng diào lǐ yī fēn shū。 tā zài chuán zhū xī shí céng shuō：“ lǐ bù huàn qí bù yī， suǒ nán zhě fēn shū 'ěr。” zhū xī shēn shòu qí yǐng xiǎng。
zhū xī bù jǐn jì chéng、 fā zhǎn liǎo 'èr chéng sī xiǎng， ér qiě jí zhū rú zhī dà chéng， duì běi sòng yǐ lái de lǐ xué sī cháo jìn xíng liǎo yī cì quán miàn zǒng jié， jiàn lì liǎo yī gè páng dà de lǐ xué tǐ xì。 tā jì chéng fā zhǎn liǎo zhōu dūn yí de《 tài jí tú shuō》 , bǎ tài jí zhī lǐ zuò wéi zhé xué de zuì gāo fàn chóu , bìng fā huī liǎo“ lǐ yī fēn shū” shuō； tā pī pàn dì xī shōu hé gǎi zào liǎo zhāng zài guān yú shì jiè tǒng yī yú qì de sī xiǎng， xì tǒng dì lùn shù liǎo lǐ qì de guān xì； tā zài 'èr chéng sī xiǎng de jī chǔ shàng， tí chū liǎo xì tǒng de gé wù zhì zhī shuō hé zhī xíng xué shuō， jiàn lì qǐ wán zhěng de rén xìng xué shuō hé yòu guān xiū yǎng fāng fǎ de xué shuō。 yóu yú tā de xué shuō yǐ 'èr chéng sī xiǎng， tè bié shì yǐ chéng yí sī xiǎng wéi jī chǔ， yǐ lǐ wéi zuì gāo fàn chóu， ér yǔ yǐ lù jiǔ yuān wéi dài biǎo de lǐ zài xīn zhōng de sī xiǎng yòu suǒ bù tóng， hòu lái de xué zhě bǎ tā hé 'èr chéng lián xì qǐ lái， tǒng chēng wéi chéng zhū xué pài 。
zhū xī mò hòu， yóu yú qí zhé xué tǐ xì de nèi zài máo dùn hé shè huì lì shǐ tiáo jiàn de biàn huà， chéng zhū xué pài zài fā zhǎn zhōng fā shēng fēn huà。 zhū xué zhèng tǒng pài chú jiān chí yǐ lǐ wéi zuì gāo fàn chóu zhī wài， yī bù fēn rén jì chéng hé fā zhǎn liǎo zhū xī de xīn xìng xué shuō， tǒng lǐ yú xīn， bǎ zhū xī zhé xué fā zhǎn wéi xīn xué。 yī bù fēn rén pī pàn zhū xī de lǐ xué tǐ xì， gǎi zào tā de lǐ qì lùn hé gé wù zhì zhī shuō， fā zhǎn chéng yǐ qì wéi běn de zhé xué。
zhū xī de dì zǐ huáng□， fā huī liǎo zhū xī de dào tǒng lùn hé tǐ yòng shuō， lùn zhèng liǎo lǐ yī yuán lùn zhé xué。 jiào yòu yǐng xiǎng de dì zǐ chén chún zài《 běi xī zì yì》 zhōng xì tǒng dì jiě shì liǎo zhū xī zhé xué de zhòng yào fàn chóu， fā huī liǎo lǐ qì lùn、 xīn xìng xué shuō hé zhī xíng shuō。 nán sòng mò nián , zhēn dé xiù、 wèi liǎo wēng fā zhǎn liǎo zhū xī de xīn xìng zhī xué。 zhēn dé xiù tí chū yǐ xīn wéi rén、 yǐ rén wéi“ guī sù zhī dì” de chéng jǐ chéng wù zhī xué。 wèi liǎo wēng tí chū xīn jí tài jí，“ tiān zhǐ zài cǐ xīn” de mìng tí， yǐ qiú qí běn xīn wéi zhù yào fāng fǎ。 huáng zhèn pī pàn liǎo“ dào xīn rén xīn” shuō , tí chū lǐ zài wù zhōng、 dào zài qì zhōng de sī xiǎng。 wén tiān xiáng tí chū dào bù lí tiān dì wàn wù de sī xiǎng。 yuán cháo de xǔ héng hé wú chéng， tiáohé zhū、 lù sī xiǎng。 xǔ héng fǎn duì zhāng jù xùn gǔ zhī xué， yǐ jìn xīn zhī xìng wéi gé wù zhì zhī， qiáng diào fǎn qiú zhū xīn； wú chéng gōng kāi tí chū yǐ“ zūn dé xìng” wéi běn， bù kě“ wài xīn 'ér qiú dào” de xīn xué fāng fǎ。 lìng yī lǐ xué jiā liú yīn , zé fǎn duì xīn xué , tí chàng gé wù qióng lǐ zhī xué。 míng chū de xuē□ hé wú yǔ bì dū zhòng shì dào dé jiàn lǚ， dàn cóng bù tóng fāng miàn fā zhǎn liǎo zhū xī zhé xué。 xuē□ pī pàn liǎo lǐ xiān qì hòu、 lǐ shēng qì shuō， wú yǔ bì tí chū xīn hán yǔ zhòu、 tiān rén yī tǐ de xīn xué guān diǎn。 wú yǔ bì de dì zǐ hú jū rén jì chéng liǎo lǐ xué lǐ xiǎng， lìng yī dì zǐ chén xiàn zhāng tí chū xīn yǔ lǐ yī、 yǔ zhòu zài wú xīn de mìng tí。 luó qīn shùn pī pàn dì gǎi zào liǎo zhū xī lǐ xué、 jiàn lì liǎo yǐ qì wéi běn de zhé xué， cóng zhū xué zhōng fēn huà chū lái。 cǐ hòu， chén jiàn、 lǚ nán děng rén jiān chí gé wù zhī xué。 míng qīng zhī jì， wáng fū zhī děng rén quán miàn dì pī pàn zǒng jié liǎo zhū xī zhé xué， lù shì yí、 zhāng lǚ xiáng děng rén pī pàn gǎi zào liǎo zhū xī de xīn xìng shuō， lǐ guāng dì、 lù lǒng qí děng rén jiān chí zhèng tǒng lǐ xué， dàn wú zhòng yào fā zhǎn。
chéng zhū xué pài shì zhōng guó fēng jiàn shè huì hòu qī zuì dà de zhé xué xué pài。 cóng nán sòng hòu qī qǐ , tā zhú jiàn shòu dào fēng jiàn tǒng zhì zhě de zhòng shì , lì jīng yuán、 míng、 qīng sān dài， yī zhí jū yú sī xiǎng jiè de tǒng zhì dì wèi， duì zhōng guó fēng jiàn shè huì hòu qī de zhèng zhì、 jīng jì、 wén huà fā shēng guò jù dà de yǐng xiǎng。
（ méng péi yuán）
|