mùlù zhàn guó cè Intrigues of the Warring Stateszuòzhě: liú xiàng Liu Xiang zhàn guó cè 》
zhàn guó shí yóushuì zhī shì de cè móu hé yán lùn de huì biān . chū yòu 《 guó cè 》、《 guó shì 》、《 shì yǔ 》、《 duǎn cháng 》、《 cháng shū 》、《 xiū shū 》 děng míng chēng hé běn zǐ ， xī hàn mò liú xiàng biān dìng wéi sān shí sān piān 。 sòng shí yǐ yòu quē yì ， yóu céng gǒng zuò liǎo dìng bǔ 。 yòu dōng hàn gāo yòu zhù ， jīn cán quē 。 sòng bào biāo gǎi biàn yuán shū cì xù ， zuò xīn zhù 。 wú yuán shī dào zuò 《 jiàozhù 》， jìn rén jīn zhèng huī yòu 《 bǔ shì 》， jīn rén miù wén yuǎn yòu 《 zhàn guó cè xīn zhù 》。 hú nán cháng shā mǎ wáng duī chū tǔ xī hàn bó shū ， jì shù zhàn guó shí shì ， dìng míng 《 zhàn guó zòng héng jiā shū 》， yǔ běn shū nèi róng xiāng sì 。
zhàn guó cè shì zhōng guó gǔ dài de yī bù shǐ xué míng zhù 。 tā shì yī bù guó bié tǐ shǐ shū 。 quán shū 'àn dōng zhōu 、 xī zhōu 、 qín guó 、 qí guó 、 chǔ guó 、 zhào guó 、 wèi guó 、 hán guó 、 yàn guó 、 sòng guó 、 wèi guó 、 zhōng shān guó yǐ cì fēn guó biān xiě ， gòng 33 juàn ， yuē 12 wàn zì 。
zhàn guó cè 》 zhù yào jì shù liǎo zhàn guó shí qī de zòng héng jiā de zhèng zhì zhù zhāng hé cè lüè ， zhǎn shì liǎo zhàn guó shí dài de lì shǐ tè diǎn hé shè huì fēng mào ， shì yán jiū zhàn guó lì shǐ de zhòng yào diǎn jí 。
zhàn guó cè 》 shì wǒ guó gǔ dài jìzǎi zhàn guó shí qī zhèng zhì dǒu zhēng de yī bù zuì wán zhěng de zhù zuò 。 tā shí jì shàng shì dāng shí zòng héng jiā yóushuì zhī cí de huì biān ， ér dāng shí qī guó de fēng yún biàn huàn ， hé zòng lián héng ， zhàn zhēng mián yán ， zhèng quán gēngdié ， dū yǔ móu shì xiàn cè 、 zhì shì lùn biàn yòu guān ， yīn 'ér jù yòu zhòng yào de shǐ liào jià zhí 。 gāi shū wén cí yōu měi ， yǔ yán shēng dòng ， fù yú xióng biàn yǔ yùn chóu de jī zhì ， miáo xiě rén wù huì shēng huì sè ， zài wǒ guó gǔ diǎn wén xué shǐ shàng yì zhàn yòu zhòng yào dì wèi 。
tí jiě
zhàn guó cè de zuò zhě zhí dào xiàn zài yě méi yòu què dìng ， yuán yòu 《 guó cè 》、《 guó shì 》、《 duǎn cháng 》、《 shì yǔ 》、《 cháng shū 》、《 xiū shū 》 děng míng chēng 。 xī hàn mò nián ， liú xiàng xiào lù qún shū shí zài huáng jiā cáng shū zhōng fā xiàn liǎo liù zhǒng jì lù zòng héng jiā de xiě běn ， dàn shì nèi róng hùn luàn ， wén zì cán quē 。 yú shì liú xiàng 'àn zhào guó bié biān dìng liǎo 《 zhàn guó cè 》。 yīn cǐ ， zhàn guó cè xiǎn rán bù shì yī shí yī rén suǒ zuò ， liú xiàng zhǐ shì zhàn guó cè de jiàodìng zhě hé biān dìng zhě 。 yīn qí shū suǒ jì lù de duō shì zhàn guó shí zòng héng jiā wéi qí suǒ fǔ zhī guó de zhèng zhì zhù zhāng hé wài jiāo cè lüè ， yīn cǐ liú xiàng bǎ zhè běn shū míng wéi 《 zhàn guó cè 》。
běi sòng shí ，《 zhàn guó cè 》 sàn yì pō duō ， jīng céng gǒng xiào bǔ ， shì wéi jīn běn 《 zhàn guó cè 》。 1973 nián ， zài cháng shā mǎ wáng duī sān hào hàn mù chū tǔ liǎo yī pī bó shū ， qí zhōng yī bù lèi sì yú jīn běn 《 zhàn guó cè 》， zhěng lǐ hòu dìng míng wéi 《 zhàn guó zòng héng jiā shū 》。 gāi shū gòng 27 piān ， qí zhōng 11 piān nèi róng hé wén zì yǔ jīn běn 《 zhàn guó cè 》 hé 《 shǐ jì 》 dà tǐ xiāng tóng 。
tǐ lì ， jīn běn gòng 33 juàn 。 gòng 497 piān 。 suǒ jìzǎi de lì shǐ ， shàng qǐ qián 490 nián zhī bó miè fàn shì ， xià zhì qián 221 nián gāo jiàn lí yǐ zhù jī qín shǐ huáng 。
píng jià
zhàn guó cè 》 yī shū fǎn yìng liǎo zhàn guó shí dài de shè huì fēng mào ， dāng shí shì rén de jīng shén fēng cǎi ， bù jǐn shì yī bù lì shǐ zhù zuò ， yě shì yī bù fēi cháng hǎo de lì shǐ sǎnwén 。 tā zuò wéi yī bù fǎn yìng zhàn guó lì shǐ de lì shǐ zī liào ， bǐ jiào kè guān dì jì lù liǎo dāng shí de yī xiē zhòng dà lì shǐ shì jiàn ， shì zhàn guó lì shǐ de shēng dòng xiě zhào 。 tā xiáng xì dì jì lù liǎo dāng shí zòng héng jiā de yán lùn hé shì jì ， zhǎn shì liǎo zhè xiē rén de jīng shén fēng mào hé sī xiǎng cáigàn ， lìng wài yě jì lù liǎo yī xiē yì yǒng zhì shì de rén shēng fēng cǎi 。
zhàn guó cè 》 de wén xué chéng jiù yě fēi cháng tū chū ， zài zhōng guó wén xué shǐ shàng ， tā biāo zhì zhe zhōng guó gǔ dài sǎnwén fā zhǎn de yī gè xīn shí qī ， wén xué xìng fēi cháng tū chū ， yóu qí zài rén wù xíng xiàng dì kè huà ， yǔ yán wén zì de yùn yòng ， yù yán gù shì děng fāng miàn jù yòu fēi cháng xiān míng de yì shù tè sè 。
zhàn guó cè 》 de sī xiǎng nèi róng bǐ jiào fù zá ， zhù tǐ shàng tǐ xiàn liǎo zòng héng jiā de sī xiǎng qīng xiàng ， tóng shí yě fǎn yìng chū liǎo zhàn guó shí qī sī xiǎng huó yuè ， wén huà duō yuán de lì shǐ tè diǎn 。《 zhàn guó cè 》 de zhèng zhì guān bǐ jiào jìn bù ， zuì tū chū de shì tǐ xiàn liǎo zhòng shì rén cái de zhèng zhì sī xiǎng 。
zhàn guó cè 》 yī shū duì sī mǎ qiān de 《 shǐ jì 》 de jìzhuàn tǐ de xíng chéng ， jù yòu hěn dà yǐng xiǎng 。《 zhàn guó cè 》 lì lái wéi yán jiū zhě chēng zàn qí wén xué jià zhí ， dàn shì duì tā de sī xiǎng què shì zhòng shuō fēn yún 。 zhè shì yóu yú gāi shū yǔ hòu shì de rú jiā sī xiǎng bù fú ， guò yú zhuī zhú míng lì 。 ér qiě guò yú kuā dà zòng héng jiā de lì shǐ zuò yòng ， jiàng dī liǎo shǐ xué jià zhí 。
yán jiū cān kǎo shū mù
xióng xiàn guāng ，《 zhàn guó cè yán jiū yǔ xuǎn yì 》， chóngqìng chū bǎn shè ， 1988 nián ISBN753660020
mèng qìng xiáng ，《 zhàn guó cè yì zhù 》， hēi lóng jiāng rén mín chū bǎn shè ， 1986 nián tǒng yī shū hào ： 10093 wáng shǒu qiān ，《 zhàn guó cè quán yì 》， guì zhōu rén mín chū bǎn shè ， 1992 nián ISBN722102444
zhū yǒu huá ，《 zhàn guó cè xuǎn yì 》， shàng hǎi gǔ jí chū bǎn shè ， 1987 nián
zhào pī jié ，《 zhàn guó cè xuǎn yì 》， rén mín wén xué chū bǎn shè ， 1994 nián
lán kāi xiáng ，《 zhàn guó cè míng piān shǎng xī 》， běi jīng shí yuè wén yì chū bǎn shè ， 1991 nián
hé jiàn zhāng ，《 zhàn guó cè zhù shì 》， zhōng huá shū jú ， 1990 nián ISBN710100622
hé jìn ，《 zhàn guó cè yán jiū 》， běi jīng dà xué chū bǎn shè ， 2001 nián ISBN730105101
zhàn guó cè 》 shì huì biān 'ér chéng de lì shǐ zhù zuò ， zuò zhě bù míng 。 qí zhōng suǒ bāo hán de zī liào ， zhù yào chū yú zhàn guó shí dài ， bāo kuò cè shì de zhù zuò hé shǐ chén de jìzǎi ， huì jí chéng shū ， dāng zài qín tǒng yī yǐ hòu 。 yuán lái de shū míng bù què dìng ， xī hàn liú xiàng kǎo dìng zhěng lǐ hòu ， dìng míng wéi 《 zhàn guó cè 》。 zǒng gòng sān shí sān piān ， àn guó bié jì shù ， jì yòu dōng zhōu yī 、 xī zhōu yī 、 qín wǔ 、 qí liù 、 chǔ sì 、 zhào sì 、 wèi sì 、 hán sān 、 yàn sān 、 sòng 、 wèi hé wéi yī 、 zhōng shān yī 。 jì shì nián dài dà zhì shàng jiē 《 chūn qiū 》， xià qì qín tǒng yī 。 yǐ cè shì de yóushuì huó dòng wéi zhōng xīn ， fǎn yìng chū zhè yī shí qī gè guó zhèng zhì 、 wài jiāo de qíng zhuàng 。 quán shū méi yòu xì tǒng wán zhěng de tǐ lì ， dōushì xiāng hù dú lì de dān piān 。
zhàn guó cè rén wù
sū qín ： zhàn guó shí qī zhù míng de zòng héng jiā ， dōng zhōu luò yáng rén 。 shì jì zài
sū qín shǐ jiāng lián héng shuō qín 》 zhōng 。 sū qín chū shēn hán wēi ， dú shū kè kǔ ， xiàng wǎng fù guì shēng huó ， jù yòu qiáng liè de gōng míng xīn ， qiě zhī shí fēng fù ， néng yán shàn biàn ， shàn yú yùn chóu wéi wò ， wéi rén zhù chū móu huá cè ， dàn méi yòu zì jǐ gù dìng de zhèng zhì zhù zhāng yǔ lǐ xiǎng ， zài zhàn guó shí dài zòng héng jiā zhōng tā shì bǐ jiào diǎn xíng de 。
gān mào ： zhàn guó zhōng qī qín guó míng jiāng 。 xià cài ( jīn 'ān huī fèng tái ) rén 。 shì jì zài 《 sū dài quàn qín wáng liú gān mào 》 zhōng 。 gān mào zì qín guó táo chū hòu ， zhǔn bèi dào qí guó qù 。 chū liǎo hán gǔ guān ， yù jiàn sū dài （ sū qín zhī xiōng ）， shuō ： “ nín tīng shuō jiāng shàng nǚ zǐ de gù shì má ？ ” sū dài shuō ：“ méi tīng shuō guò 。” gān mào shuō ：“ zài jiāng shàng de zhòng duō nǚ zǐ zhōng ， yòu yī gè jiā pín wú zhú de nǚ zǐ 。 nǚ zǐ men zài yī qǐ shāng liàng ， yào bǎ jiā pín wú zhú de gǎn zǒu 。 jiā pín wú zhú de nǚ zǐ zhǔn bèi lí qù liǎo ， tā duì nǚ zǐ men shuō ： ‘ wǒ yīn wéi méi yòu zhú ， suǒ yǐ cháng cháng xiān dào ， yī dào biàn dǎ sǎo wū zǐ ， pū xí zǐ 。 nǐ men hé bì 'ài xī zhào zài sì bì shàng de nà yī diǎn yú guāng ní ？ rú guǒ cì yī diǎn yú guāng gěi wǒ ， duì nǐ men yòu yòu shénme fáng 'ài ní ？ wǒ zì rèn wéi duì nǐ men hái shì yòu yòng de ， wèishénme yī dìng yào gǎn wǒ zǒu ní ？ ’ nǚ zǐ men shāng liàng yǐ hòu ， rèn wéi tā shuō de duì ， jiù bǎ tā liú xià lái liǎo 。 xiàn zài wǒ yóu yú méi yòu cái dé ， bèi qín guó gǎn zǒu ， chū liǎo hán gǔ guān ， yuàn yì wéi nín dǎ sǎo wū zǐ ， pū xí zǐ ， xī wàng bù yào bǎ wǒ gǎn zǒu 。” sū dài shuō ：“ hǎo ， wǒ jiāng shè fǎ ràng qí guó zhòng yòng nín 。”
zhōu gōng dàn ， xī zhōu zhèng zhì jiā 。 zhōu gōng xìng jī ， míng dàn zhōu wǔ wáng zhī dì ， yì chēng shū dàn 。 zhōu wén wáng zhōu wén wáng de dì sì zǐ ， zhōu wǔ wáng de tóng mǔ dì 。 yīn cǎi yì zài zhōu ， chēng wéi zhōu gōng 。 wǔ wáng sǐ hòu ， qí zǐ chéng wáng nián yòu ， yóu tā shè zhèng dāng guó 。 wǔ wáng sǐ hòu yòu píng dìng “ sān jiān ” pàn luàn ， dà xíng fēng jiàn ， yíng jiàn dōng dū ， zhì lǐ zuò lè ， hái zhèng chéng wáng ， zài gǒng gù hé fā zhǎn zhōu wáng cháo de tǒng zhì shàng qǐ liǎo guān jiàn xìng de zuò yòng ， duì zhōng guó lì shǐ de fā zhǎn chǎn shēng liǎo shēn yuǎn yǐng xiǎng 。 zhōu gōng zài dāng shí bù jǐn shì zhuó yuè de zhèng zhì jiā 、 jūn shì jiā ， ér qiě hái shì gè duō cái duō yì de shī rén 、 xué zhě 。 qí xiōng dì guǎn shū 、 cài shū hé huò shū děng rén gòu jié shāng zhòu zǐ wǔ gēng hé xú 、 yǎn děng dōng fāng yí zú fǎn pàn 。 tā fèng mìng chū shī ， sān nián hòu píng pàn ， bìng jiāng shì lì kuò zhǎn zhì hǎi 。 hòu jiàn chéng zhōu luò yì ， zuò wéi dōng dū 。 xiāng chuán tā zhì lǐ zuò lè ， jiàn lì diǎn zhāng zhì dù 。 qí yán lùn jiàn yú 《 shàng shū 》 zhū piān 。
zhàn guó cè 》 shì yī bù xiān qín lì shǐ wén xiàn ， yīn cháng yú shuō shì 'ér zhù míng ， shì yī bù guó bié tǐ shǐ shū ， zá jì dōng xī zhōu jí qín 、 qí 、 chǔ 、 zhào 、 wèi 、 hán 、 yàn 、 sòng 、 wèi 、 zhōng shān zhū guó zhī shì ， gòng 33 juàn ， yuē 12 wàn zì 。 shàng jiē chūn qiū ， xià zhì qín bìng liù guó ， jì shì yuē 'èr bǎi sì shí nián （ qián 460 héng qián 220）。
zhàn guó cè 》 hái yòu 《 guó shì 》《 guó cè 》《 shì yǔ 》《 duǎn cháng 》《 cháng shū 》《 xiū shū 》 děng míng chēng 。 yuán zhù zhě míng zì bù kě kǎo 。
xī hàn mò nián ， liú xiàng xiào lù qún shū shí zài huáng jiā cáng shū zhōng fā xiàn liǎo liù zhǒng jì lù zòng héng jiā de xiě běn ， dàn shì nèi róng hùn luàn ， wén zì cán quē 。 yú shì liú xiàng 'àn zhào guó bié biān dìng liǎo 《 zhàn guó cè 》。 yīn cǐ ， zhàn guó cè xiǎn rán bù shì yī shí yī rén suǒ zuò ， liú xiàng zhǐ shì zhàn guó cè de jiàodìng zhě hé biān dìng zhě 。 yīn qí shū suǒ jì lù de duō shì zhàn guó shí zòng héng jiā wéi qí suǒ fǔ zhī guó de zhèng zhì zhù zhāng hé wài jiāo cè lüè ， yīn cǐ liú xiàng bǎ zhè běn shū míng wéi 《 zhàn guó cè 》， yán yòng zhì jīn 。 běi sòng shí ，《 zhàn guó cè 》 sàn yì pō duō ， jīng céng gǒng xiào bǔ ， shì wéi jīn běn 《 zhàn guó cè 》。
zhàn guó cè 》 zhù yào jì shù liǎo zhàn guó shí de zòng héng jiā de zhèng zhì zhù zhāng hé cè lüè ， zhǎn shì liǎo zhàn guó shí dài de lì shǐ tè diǎn hé shè huì fēng mào ， shì yán jiū zhàn guó lì shǐ de zhòng yào diǎn jí 。
zhàn guó cè 》 suǒ jì rén wù shì fù zá de ， yòu zòng héng jiā ， rú sū qín ； yòu yì shì ， rú lǔ zhòng lián 、 táng jū 、 yán ； yòu bù pà sǐ de yǒng shì ， rú jīng kē 、 niè zhèng 。 zhè xiē rén wù xíng xiàng bī zhēn ， kè huà dé xǔ xǔ rú shēng 。
zhàn guó cè 》 de wén zhāng cháng yú shuō shì ， wú lùn gè rén chén shù huò shuāng fāng biàn lùn ， dū xǐ huān xuàn rǎn kuā dà ， chōng fēn fā huī ， chàng suǒ yù yán ， jù yòu hěn qiáng de shuō fú lì ， cǐ wài ， miáo xiě rén wù xíng xiàng jí wéi shēng dòng ， ér qiě shàn yú yùn yòng qiǎo miào shēng dòng de bǐ yù ， tōng guò yòu qù de yù yán gù shì ， zēng qiáng wén zhāng de gǎn rǎn lì 。
nián ， zài cháng shā mǎ wáng duī sān hào hàn mù chū tǔ liǎo yī pī bó shū ， qí zhōng yī bù lèi sì yú jīn běn 《 zhàn guó cè 》， zhěng lǐ hòu dìng míng wéi 《 zhàn guó zòng héng jiā shū 》。 gāi shū gòng 27 piān ， qí zhōng 11 piān nèi róng hé wén zì yǔ jīn běn 《 zhàn guó cè 》 hé 《 shǐ jì 》 dà tǐ xiāng tóng 。
jīn běn gòng 33 juàn ： dōng zhōu cè 1 juàn xī zhōu cè 1 juàn qín cè 5 juàn qí cè 6 juàn chǔ cè 4 juàn zhào cè 4 juàn wèi cè 4 juàn hán cè 3 juàn yàn cè 3 juàn sòng wèi cè 1 juàn zhōng shān cè 1 juàn gòng 497 piān 。
zhàn guó cè 》 yī shū duì sī mǎ qiān de 《 shǐ jì 》 de jìzhuàn tǐ de xíng chéng ， jù yòu hěn dà yǐng xiǎng 。《 zhàn guó cè 》 lì lái wéi yán jiū zhě chēng zàn qí wén xué jià zhí ， dàn shì duì tā de sī xiǎng què shì zhòng shuō fēn yún 。 zhè shì yóu yú gāi shū yǔ hòu shì de rú jiā sī xiǎng bù fú ， guò yú zhuī zhú míng lì 。 ér qiě guò yú kuā dà zòng héng jiā de lì shǐ zuò yòng ， jiàng dī liǎo shǐ xué jià zhí 。
zhàn guó cè chéng yǔ
yī chén bù rǎn héng héng shèng rén jù yòu sān zhě zhī dé ， ér wú yī chén zhī lěi 。
dà tíng guǎng zhòng héng héng yǐ chǎng dà zhòng 。
liǎng bài jù shāng héng héng jīn liǎng hǔ zhēng rén 'ér dǒu ， xiǎo zhě bì sǐ ， dà zhě bì shāng 。
nán yuán běi zhé héng héng yóu zhì chǔ 'ér běi xíng yě 。
wáng yáng bǔ láo héng héng wáng yáng 'ér bǔ láo ， wèi wéi chí yě 。
yù bàng xiāng zhēng ， yú wēng dé lì héng héng yù yuē ： jīn rì bù yǔ ， míng rì bù yǔ ， jí yòu sǐ bàng 。 bàng yuē ： jīn rì bù chū ， míng rì
bù chū ， jí yòu sǐ yù 。 liǎng zhě bù kěn xiāng shè ， yú zhě ， dé 'ér bìng qín zhī 。
yǔ máo wèi fēng héng héng guǎ rén wén zhī ， máo yǔ bù fēng mǎn zhě ， bù kě yǐ gāo fēi 。
yǐn zhuī lá gǔ héng héng dú shū yù shuì ， yǐn zhuī zì lá qí gǔ ， xuè liú zhì zú 。
mén tíng ruò shì héng héng lìng chū xià ， qún chén jìn jiàn ， mén tíng ruò shì 。
fǎn pú guī zhēn héng héng yán chù zhī zú yǐ ， guī fǎn yú pú ， zé zhōng shēn bù rǔ yě 。
jiǎo tù sān kū héng héng jiǎo tù yòu sān kū ， jǐn dé miǎn qí sǐ 'ěr 。 jīn jūn yòu yī kū ， wèi dé gāo zhěn 'ér wò yě ， qǐng wéi jūn fù záo 'èr
kū 。
hú jiǎ hǔ wēi héng héng hǔ dé hú ， hú yuē ： zǐ wù gǎn shí wǒ ， tiān dì shǐ wǒ zhǎngbǎishòu ， zì ruò yǐ wǒ wéi bù xìn ， wú wéi zǐ xiān
xíng ， zǐ suí wǒ hòu ， bǎi shòu jiàn wǒ gǎn yòu bù zǒu zhě ？ hǔ yǐ wéi rán ， suì yǔ zhī xié xíng ， shòu jiàn jiē zǒu ， hǔ bù zhī shòu zhī wèi
jǐ ， yǐ wéi wèi hú yě 。
jīng gōng zhī niǎo héng héng gōng xián xiǎng ， jīng mì lín zhī niǎo 。
ān bù dāng chē 《 zhàn guó cè · qí cè sì 》
bù yí yú lì 《 zhàn guó cè · zhào cè 》
bù yì 'ér fēi 《 zhàn guó cè · qín cè 》
cè mù 'ér shì 《 zhàn guó cè · qín cè 》
fǎn pú guī zhēn 《 zhàn guó cè · qí cè 》
gāo zhěn wú yōu 《 zhàn guó cè · wèi cè yī 》
hàn mǎ gōng láo 《 zhàn guó cè · chǔ cè 》
hú jiǎ hǔ wēi 《 zhàn guó cè · chǔ cè yī 》
huà shé tiān zú 《 zhàn guó cè · qí cè 'èr 》
huī hàn chéng yǔ 《 zhàn guó cè · qí cè yī 》
jiǎo tù sān kū 《 zhàn guó cè · qí cè sì 》
mén tíng ruò shì 《 zhàn guó cè · qí cè yī 》
wáng yáng bǔ láo 《 zhàn guó cè · chǔ cè sì 》
zhàn guó cè 》 jiǎn jiè
zhàn guó cè 》 shì huì biān 'ér chéng de lì shǐ zhù zuò ， zuò zhě bù míng 。 qí zhōng suǒ bāo hán de zī liào ， zhù yào chū yú zhàn guó shí dài ， bāo kuò cè shì de zhù zuò hé shǐ chén de jìzǎi ， huì jí chéng shū ， dāng zài qín tǒng yī yǐ hòu 。 yuán lái de shū míng bù què dìng ， xī hàn liú xiàng kǎo dìng zhěng lǐ hòu ， dìng míng wéi 《 zhàn guó cè 》。 zǒng gòng sān shí sān piān ， àn guó bié jì shù ， jì yòu dōng zhōu yī 、 xī zhōu yī 、 qín wǔ 、 qí liù 、 chǔ sì 、 zhào sì 、 wèi sì 、 hán sān 、 yàn sān 、 sòng 、 wèi hé wéi yī 、 zhōng shān yī 。 jì shì nián dài dà zhì shàng jiē 《 chūn qiū 》， xià qì qín tǒng yī 。 yǐ cè shì de yóushuì huó dòng wéi zhōng xīn ， fǎn yìng chū zhè yī shí qī gè guó zhèng zhì 、 wài jiāo de qíng zhuàng 。 quán shū méi yòu xì tǒng wán zhěng de tǐ lì ， dōushì xiāng hù dú lì de dān piān 。
suī rán xí guàn shàng bǎ 《 zhàn guó cè 》 guī wéi lì shǐ zhù zuò ， dàn tā de qíng kuàng yǔ 《 zuǒzhuàn 》、《 guó yǔ 》 děng yòu hěn dà bù tóng 。 yòu xǔ duō jìzǎi ， zuò wéi shǐ shí lái kàn shì bù kě xìn de 。 rú 《 wèi cè 》 zhōng zhù míng de “ táng qiě jié qín wáng ”， xiě táng qiě zài qín tíng zhōng tǐng jiàn xié bī qín wáng yíng zhèng （ jí qín shǐ huáng ）， jiù shì gēn běn bù kě néng fā shēng de shì qíng 。 zhè yī lèi nèi róng ， yǔ qí shuō shì lì shǐ ， hái bù rú shuō shì gù shì 。《 zhàn guó cè 》 de sī xiǎng guān niàn ， jiù qí zhù liú lái shuō ， yǔ 《 zuǒzhuàn 》 děng shǐ shū yě yòu jié rán bù tóng zhī chù 。 liú xiàng xù shuō ：“ zhàn guó zhī shí ， jūn dé qiǎn bó ， wéi zhī móu cè zhě ， bù dé bù yīn shì 'ér wéi zī ， jù shí 'ér wéi huà 。 gù qí móu fú jí chí qīng ， wéi yī qiē zhī quán ， suī bù kě yǐ lín jiào huà ， bīng gé jiù jí zhī shì yě 。” zhàn guó shí dài ， shì chūn qiū yǐ hòu gèng jī liè de dà jiān bìng shí dài ， guò qù hái miǎnqiǎng zuò wéi xū shì de rén yì lǐ xìn zhī shuō ， zài zhè shí yǐ wán quán bèi dǎ pò 。 guó yǔ guó zhī jiān ， rú jīn jiǎng de shì yǐ shì xiāng zhēng ， yǐ zhì móu xiāng duó 。 nà xiē huó yuè zài zhèng zhì wǔ tái shàng de cè shì ， yě zhǐ shì yǐ zì jǐ de cái zhì xiàng hé shì de mǎi zhù huàn qǔ gōng míng lì lù ， zhāoqín mù chǔ ， háo bùwèi guài 。 rú sū qín shǐ yǐ lián héng zhī cè quàn shuō qín wáng bìng tūn tiān xià ， hòu yòu yǐ hé zòng zhī shuō quàn zhào wáng lián hé liù guó kàng sù 。 tā yóu qín shī bài guī lái shí ， shòu dào quán jiā rén de miè shì ； hòu fù guì hái xiāng ， fù mǔ qī sǎo dōuwú bǐ gōng jìng 。 yú shì tā gǎn kǎi dào ：
jiē fū ， pín qióng zé fù mǔ bù zǐ ， fù guì zé qīn qī wèi jù 。 rén shēng shì shàng ， shì wèi fù guì ， gài kě hū hū zāi ！
zuò zhě yǐ xīn shǎng de bǐ diào ， miáo huì liǎo sū qín chóu chú mǎn zhì de shén qíng 。 zhè xiē zài jīn tiān kàn lái yě xǔ shì bù zhí dé zàn shǎng ， dàn zài dāng rì de lì shǐ tiáo jiàn xià ， yuán běn shòu guì zú yā yì de píng mín de xīn lǐ jiù shì rú cǐ ， zhè yàng xiě bǐ xū jiǎ de shuō jiào gèng fù yú zhēn shí xìng 。
lìng yī fāng miàn ， yóu yú cè shì yǐ yī zhǒng bǐ jiào zì yóu 、 kě yǐ zé jūn 'ér fǔ zhī de shēn fèn ， zài dāng shí de zhèng zhì yǔ wài jiāo zhōng qǐ zhe xiāng dāng zhòng yào de zuò yòng ， ér 《 zhàn guó cè 》 yòu zhù yào qǔ cái yú cè shì zhù zuò ， gù shū zhōng duì shì de gè rén zūn yán hé gè rén zuò yòng ， jǐyǔ qiáng yòu lì de kěn dìng 。《 qí cè 》 zhōng jì yán chù jiàn qí xuān wáng ， wáng hū ：“ chù qián ！” chù yì hū ：“ wáng qián ！” tā hái tāo tāo bù jué dì lùn zhèng liǎo guó wú shì zé bì wáng ， gù “ shì guì 'ěr ， wáng zhě bù guì ” de dào lǐ 。《 qín cè 》 zhōng zàn yáng sū qín ，“ tè qióng xiàng jué mén sāng hù quān shū zhī shì ”， què shǐ dé “ tiān xià zhī dà ， wàn mín zhī zhòng ， wáng hóu zhī wēi ， móu chén zhī quán ， jiē yù jué yú sū qín zhī cè ”。 zhè dāng rán shì kuā dà de ， dàn zhè kuā dà zhōng xiǎn shì liǎo cè shì men de zì xìn ， yě shì píng mín zhōng yōu yì rén wù de zì xìn 。
zhàn guó cè 》 hái rè qíng 'ōu gē liǎo duō wèi yì xiá zhī shì de háo qíng zhuàng jǔ 。
xiá ” yě shì yī zhǒng yóu lí yú tǒng zhì jí tuán 、 bù shòu quán shì jū lè de rén wù 。 tā men yǐ zì shēn de biāo zhǔn 、 gè rén de 'ēn yuàn lái jué dìng zì jǐ de xíng dòng ， zhòng yì qīng shēng ， gǎn qíng jī liè ， xiǎn shì chū jù yòu píng mín yì wèi de dào dé guān 。 suǒ yǐ “ xiá ” zǒng shì wéi fàng rèn bù jī de rén men suǒ xǐ 'ài 。
zǒng 'ér yán zhī ，《 zhàn guó cè 》 jì tǐ xiàn liǎo shí dài sī xiǎng guān niàn de biàn huà ， yě tǐ xiàn chū zhàn guó yóu shì 、 xiá shì zhè yī lèi chǔyú tǒng zhì jí tuán yǔ shù mín zhī jiān de tè shū 'ér jiào wéi zì yóu de shè huì rén wù de sī xiǎng tè zhēng ， bù wán quán shì wèile wéi hù tǒng zhì zhì xù shuō huà 。 yóu yú 《 zhàn guó cè 》 tū pò liǎo jiù de sī xiǎng guān niàn de shù fù ， yòu bù wán quán jū ní yú lì shǐ de zhēn shí （ dāng rán cóng lì shǐ xué de yǎn guāng kàn zhè shì quē xiàn ）， suǒ yǐ jiù xiǎn dé bǐ yǐ qián de lì shǐ zhù zuò gèng jiā huó pō 'ér fù yòu shēng qì 。 cóng wén xué shàng kàn ，《 zhàn guó cè 》 de tè sè biǎo xiàn zài yǐ xià jǐ gè fāng miàn ：
dì yī shì fù yú wén cǎi 。《 zuǒzhuàn 》 yě shì yǐ wén cǎi zhù chēng de ， dàn liǎng zhě xiāng bǐ zhào ， kě yǐ kàn dào 《 zhàn guó cè 》 de yǔ yán gèng wéi míng kuài liú chàng ， zòng zì duō biàn ， wěi qū jìn qíng 。 wú lùn xù shì hái shì shuō lǐ ，《 zhàn guó cè 》 dū cháng cháng shǐ yòng pū pái hé kuā zhāng de shǒu fǎ ， xuàn lì duō zī de cí zǎo ， chéng xiàn hān chàng lín lí de qì shì 。 zài zhè lǐ ， yǔ yán bù jǐn shì zuò yòng yú lǐ zhì 、 shuō míng shì shí hé dào lǐ de gōng jù ， yě shì zhí jiē zuò yòng yú gǎn qíng yǐ dǎ dòng rén de shǒu duàn 。 rú 《 sū qín shǐ jiāng lián héng 》、《 zhuāng xīn shuō chǔ xiāng wáng 》 děng piān ， dōushì xiǎn zhù de lì zǐ 。
dì 'èr ，《 zhàn guó cè 》 miáo xiě rén wù de xìng gé hé huó dòng ， gèng jiā jù tǐ xì zhì ， yě jiù gèng xiǎn dé shēng dòng huó pō 。《 zuǒzhuàn 》 miáo xiě rén wù ， dà dǐ shì jiǎn bǐ de gòu lè 。
rú qián miàn jǔ chū de zhòng 'ěr xiàng huái yíng péi zuì de lì zǐ ， suī rán yě néng chuán shén ， bì jìng guò yú jiǎn dān 。 ér 《 zhàn guó cè 》 zhōng ， rú 《 qí cè 》 xiě féng xuān ， yī kāi shǐ ， miáo huì tā sān cì dàn jiá 'ér gē 、 yòu yì suǒ qiú gèng gāo wù zhì dài yù de qí tè xíng wéi ， chū bù kè huà liǎo tā de bù tóng fán xiǎng 'ér yòu gù nòng xuán xū de xìng gé 。 jiē zhe ， zhǎn kāi liǎo “ féng xuān shǔ jì ”、“ jiáo mìng fén juàn ”、“ shì yì fù mìng ”、“ fù móu xiàngwèi ”、“ qǐng lì zōng miào ” děng yī xì liè bō lán qǐ fú de qíng jié ， jiāng zhè wèi yòu dǎn shí 、 yòu cè lüè 、 yòu shǒu duàn ， tóng shí yě shì shì cái zì 'ào 、 duō cí shàn biàn de “ qí shì ” fēng cǎi ， biǎo xiàn dé lín lí jìn zhì 。 zhù míng de 《 jīng kē cì qín wáng 》 yī piān ， gèng shì jīng cǎi fēn chéng ， jī dòng rén xīn 。 yì shuǐ sòng bié de yī jié zhè yàng miáo xiě ：
tài zǐ jí bīn kè zhī qí shì zhě ， jiē bái yī guànyǐ sòng zhī 。 zhì yì shuǐ zhī shàng ， jì zǔ qǔ dào ， gāo jiàn lí jī zhù ， jīng kē hè'érgē ， wéi biàn huī zhī shēng ， shì jiē chuí lèi tì qì 。 yòu qián 'ér gē yuē ：“ fēng xiāo xiāo xī yì shuǐ hán ， zhuàng shì yī qù xī bù fù hái 。” fù wéi yǔ shēng kāng kǎi ， shì jiē chēn mù ， fàjìnshàngzhǐ guān 。 yú shì jīng kē suì jiù chē 'ér qù ， zhōng yǐ bù gù 。
zhè duàn miáo xiě lì jí qiáng 。 wén zhāng dà shī sī mǎ qiān zuò 《 shǐ jì · cì kè lièzhuàn 》， duì yòu guān jīng kē de bù fēn ， yě dà liàng chāo lù liǎo 《 zhàn guó cè 》 de yuán wén 。“ yàn zhào duō kāng kǎi bēi gē zhī shì ” de měi míng ， yě yóu cǐ chuán wén tiān xià 。
dì sān ，《 zhàn guó cè 》 suǒ jì de cè shì shuō cí ， cháng cháng yǐn yòng shēng dòng de yù yán gù shì ， zhè yě shì yǐ wén xué shǒu duàn bāng zhù shuō lǐ 。 zhè xiē yù yán ， xíng xiàng xiān míng ， yù yì shēn kè ， yòu qiǎn xiǎn yì dǒng ， dú lì dì kàn ， yě shì zhōng guó wén xué bǎo kù zhōng cuǐ càn de míng zhū 。 zhū rú “ yù bàng xiāng zhēng ， yú wēng dé lì ”、“ huà shé tiān zú ”、“ hú jiǎ hǔ wēi ”、“ wáng yáng bǔ láo ”、“ nán yuán běi zhé ” děng ， lì lái jiā yù hù xiǎo 。 yóu yú 《 zhàn guó cè 》 zài xiāng dāng chéng dù shàng bèi lí liǎo zhōng guó gǔ dài de zhèng tǒng sī xiǎng ， cháng cháng shòu dào yán lì de pī píng 。 dàn yǐ lì shǐ de yǎn guāng lái kàn ， tā zhèng shì tǐ xiàn liǎo zhàn guó shí dài huó yuè de sī xiǎng fēn wéi 。 tā duì yǔ yán yì shù de zhòng shì ， zài zhè fāng miàn qǔ dé de chéng jiù ， zài wén xué shǐ shàng gèng jù yòu chéng shàng qǐ xià de zuò yòng 。 qín hàn de zhèng lùn sǎnwén 、 hàn dài de cí fù ， dū shòu dào 《 zhàn guó cè 》 cí cǎi huá lì 、 pū pái kuā zhāng de fēng gé de yǐng xiǎng ； sī mǎ qiān de 《 shǐ jì 》 miáo huì rén wù xíng xiàng ， yě shì zài 《 zhàn guó cè 》 de jī chǔ shàng gèng wéi xiàng qián fā zhǎn 。
zhàn guó cè 》 zá jì dōng xī zhōu jí qín 、 qí 、 chǔ 、 zhào 、 wèi 、 hán 、 yàn 、 sòng 、 wèi 、 zhōng shān zhū guó zhī shì 。 qí shí dài shàng jiē chūn qiū ， xià zhì qín bìng liù guó ， yuē 'èr bǎi sì shí nián ( qián 460- qián 220)。 shū míng huò yuē 《 guó cè 》， huò yuē 《 guó shì 》， huò yuē 《 duǎn cháng 》， huò yuē 《 shì yǔ 》， huò yuē 《 cháng shū 》。 tā de zuò zhě bù kě kǎo ， yòu rén yí chū yú kuǎi tōng 。 dà gài shì qín hàn jiànrén zá cǎi gè guó shǐ liào biān zuǎn 'ér chéng 。 hòu lái liú xiàng zhòng jiā zhěng lǐ ， dìng míng wéi 《 zhàn guó cè 》， suì xiāng yán zhì jīn ( yī jiǔ qī sān nián dǐ ， cháng shā mǎ wáng duī sān hào hàn mù zhōng chū tǔ dà pī bó shū ， qí zhōng yī bù fēn ， jīng wén wù kǎo gǔ gōng zuò zhě zhěng lǐ yán jiū ， gòng 'èr shí qī zhāng ， sān bǎi 'èr shí wǔ wàn xíng ， yī wàn yī qiān duō zì ， dìng míng wéi 《 zhàn guó zòng héng jiā shū 》。 qí zhōng shí yī zhāng nèi róng jiàn yú 《 zhàn guó cè 》 hé 《 shǐ jì 》， wén zì dà tǐ xiāng tóng 。 lìng shí liù zhāng ， shì yì shū 。 zhè bù dà yuē biān chéng yú qín hàn zhī jì ， lèi sì hòu lái liú xiàng zhòng biān xǔ duō zòng héng jiā yán wéi 《 zhàn guó cè 》 suǒ gēn jù de yī zhǒng bèi mái méi de zòng héng jiā yán de ji běn 。 qí zhōng yì shū wéi sī mǎ qiān 、 liú xiàng suǒ wèi jiàn ， wéi zhàn guó shǐ de yán jiū tí gōng liǎo zhòng yào zī liào 。 )
zhàn guó cè 》 de jī běn nèi róng shì zhàn guó shí dài móu chén cè shì zòng héng bǎi hé de dǒu zhēng jí qí yòu guān de móu yì huò cí shuō 。 tā bǎo cún bù shǎo de zòng héng jiā de zhù zuò hé yán lùn 。 chūn qiū yǐ lái ， cháng qī fēn liè zhàn luàn ， rén mín wú bù kě wàng jiě jiá xī bīng ， huī fù hé píng tǒng yī shēng huó 。 zhū hóu zhōng de qiáng dà zhě ， dū xiǎng “ bìng tiān xià ， líng wàn chéng ”。 suǒ yǐ zhàn guó mò nián ， qín qí 'èr guó jiē gè zì chēng dì 。 yóu yú shè huì biàn gé de yǐng xiǎng ，“ dì shì xíng biàn ” de qín guó hòu qǐ biàn fǎ yǐ zhì fù qiáng ， dǎ pò liù guó jūn shì jú miàn 。 cóng cǐ yǐ hòu ， qín yǐ xīn xīng lì liàng xiàng wài kuò zhāng ， qǐ tú cán shí zhū hóu ， tǒng yī hǎi nèi ， yǐn qǐ gè guó jiān de fù zá máo dùn hé dǒu zhēng 。 zài zhè zhǒng qíng kuàng xià ， zhū hóu jiān de shèng fù suī rán zài hěn dà chéng dù shàng jué dìng yú wǔ lì ， dàn yě jué dìng yú móu chén cè shì de shèng suàn hé zòng héng shì lì de xiāozhǎng 。 suǒ wèi “ héng chéng zé qín dì ， cóng chéng zé chǔ wáng ”， nà jiù shì shuō ， shèng fù de zuì hòu guān jiàn bìng bù wán quán jué dìng yú jūn shì ， ér gèng zhòng yào de shì jué dìng yú zhèng zhì de qiǎo miào yùn yòng 。 zhè shí hòu ， chūn qiū shí dài suǒ jiǎng de lǐ fǎ xìn yì ， bù dé bù biàn wéi quán móu jué zhà ； cóng róng cí lìng de xíng rén ， bù dé bù biàn wéi jù tán xióng biàn de shuìshì 。 suǒ yǐ 《 zhàn guó cè 》 zhōng suǒ zài yī qiē gōng shǒu hé zhàn zhī jì ， gōu xīn dǒu jiǎo zhī shì ， zhèng shì zhè yī shí dài zhèng zhì dǒu zhēng de fǎn yìng 。 ér qí shí xǔ duō móu chén cè shì de yóushuì hé yì lùn ， yě shì chūn qiū shí dài xíng rén cí lìng de jìn yī bù fā zhǎn 。
zhàn guó cè 》 suǒ xiě de rén wù shì jí qí fù zá de ， qí zhōng yòu bù shǎo shì zhuī qiú gè rén gōng míng fù guì de lì jǐ zhù yì zhě ， lì rú sū qín qǐ chū běn shì yǐ “ lián héng ” shuō qín wáng ，“ shū shí shàng 'ér shuō bù xíng ”， nǎi zhuǎn 'ér yǐ “ hé zòng ” shuō yàn zhào 。 chén zhěn xiān shì qín 'ér hòu shì chǔ ， jì shì chǔ 'ér yòu 'èr yú qín ， zhāoqín mù chǔ ， lì chǎng bù dìng 。 dàn yě yòu páinàn jiě fēn 'ér wú suǒ qǔ de “ tiān xià zhī shì ”， rú lǔ zhòng lián de yì bù dì qín 。 yě yòu yì zài shōu mǎi rén xīn 、 fén quàn “ shì yì ” de féng xuān ( qí cè sì )， suī rán tā shì wéi tǒng zhì jiē jí xiào láo ， què yě tì rén mín zuò liǎo yī jiàn hǎo shì 。 yě yòu gǎn yú fǎn kàng qiáng bào ， miè shì wáng hóu de yì xiá hé gāo shì 。 rú táng qiě de “ bù yī zhī nù ” ( wèi cè sì )， yán chù de zhí chì “ wáng qián ” ( qí cè sì )。 ér hòu zhě gèng fǎn yìng shì de dì wèi de tí gāo hé mín zhù sī xiǎng de tái tóu 。 cǐ wài shū zhōng hái cóng cè miàn jiē lù tǒng zhì jiē jí nǚ xìng gù chǒng de dǒu zhēng hé gōng wéi de chǒu xíng ， rú zhèng xiù de chán hài wèi měi rén ( chǔ cè sì )、 qín xuān tài hòu yù yǐ wèi chǒu fū xùn zàng ( qín cè 'èr ) biǎo xiàn liǎo tā men de yīn xiǎn yǔ wú chǐ 。 yǐ shàng zhè xiē suī rán zhǐ zuò kè guān xù shù ， dàn yě fǎn yìng liǎo zhàn guó shí dài gè zhǒng lì shǐ rén wù de jīng shén miàn mào 。
zhàn guó cè 》 de wén zhāng tè diǎn shì zuì cháng yú shuō shì ， wú lùn gè rén chén shù huò shuāng fāng biàn lùn ， dū xǐ huān kuā zhāng xuàn rǎn ， chōng fēn fā huī ， chàng suǒ yù yán ， jù yòu hěn qiáng de shuō fú lì 。 rú sū qín shuō zhào wáng ( zhào cè 'èr )， zhāng yí shuō qín wáng ， sī mǎ cuò lùn fá shǔ ( bìng qín cè yī )， yú qīng chì kǎo huǎn ( zhào cè sān ) děng ， jiù lì shǐ sǎnwén de míng bái liú chàng lái shuō ， yǐ jīng dá dào qián suǒ wèi yòu de gāo dù 。 ér qiě cè shì men gū jì xíng shì ， fēn xī lì hài ， wǎng wǎng xì zhì zhǔn què 。 rú sū qín quàn xuē gōng liú chǔ tài zǐ ， fēn xī tā yòu shí gè kě néng de jiēguǒ ( qí cè sān )； qí suǒ dì yú chǔ ， ér shèn zǐ gào xiāng wáng sān jì bìng yòng ( chǔ cè 'èr )。 suī rán 《 zhàn guó cè 》 jì shù shì jiàn de hòu guǒ bù jìn kě kào ， dàn zuò wéi zòng héng jiā lùn shì de běn shēn lái kàn ， zé shì chí zhī yòu gù ， yán zhī chéng lǐ de 。
qí cì shì miáo xiě rén wù de xíng xiàng jí wéi shēng dòng 。 rú sū qín shuō qín bù xíng jí xiāng zhào guī jiā ， qián hòu tuí sàng hé dé yì de qíng zhuàng ， yǐ jí yōng sú de shì tài rén qíng ( qín cè yī )， lǔ zhòng lián de chù tǎng qí wěi ， kāng kǎi mù yì ，“ bù qū yú zhū hóu ” de jīng shén ， wú bù xǔ xǔ rú shēng ， wéi miào wéi xiào 。 tè bié shì yàn cè zhōng yòng quán lì xiě cì kè jīng kē ， shì yī piān wán zhěng de xiá yì gù shì 。 lì rú yì shuǐ sòng bié yī duàn ：
suì fā 。 tài zǐ jí bīn kè zhī qí shì zhě ， jiē bái yī guànyǐ sòng zhī ， zhì yì shuǐ shàng 。 jì zǔ qǔ dào ， gāo jiàn lí jī zhù ， jīng kē hè'érgē ， wéi biàn zhǐ zhī shēng ， shì jiē chuí lèi tì qì 。 yòu qián 'ér wéi gē yuē ：“ fēng xiāo xiāo xī yì shuǐ hán ， zhuàng shì yī qù xī bù fù hái !” fù wéi kāng kǎi yǔ shēng 。 shì jiē chēn mù ， fàjìnshàngzhǐ guān 。 yú shì jīng kē suì jiù chē 'ér qù ， zhōng yǐ bù gù 。
zài yī zhǒng bēi zhuàng lín lí de qì fēn zhōng ， bǎ yī gè nùfà chōng guān 、 chén yì yǒng jué de yīng xióng xíng xiàng shí fēn xiān míng shēng dòng dì biǎo xiàn chū lái 。
zhì yú shū zhōng shuō shì ， cháng cháng yùn yòng qiǎo miào shēng dòng de pì yù ， tōng guò xǔ duō yòu qù de yù yán gù shì ， yǐ zēng qiáng lùn zhě de shuō fú lì ， shèn zhì yòu shí hái kě yǐ jié shěng wén cí 。 rú jiāng yǐ yǐ hú jiǎ hǔ wēi duì chǔ xuān wáng ( chǔ cè yī )， sū dài yǐ yù bàng xiāng chí shuō zhào huì wáng ( yàn cè 'èr )， sū qín yǐ táo gěng hé tǔ 'ǒu jiàn mèng cháng jūn ( qí cè sān )， zhuāng xīn yǐ qīng líng 、 huáng què shuō chǔ xiāng wáng ， hàn míng yǐ jì fú yán chē shuō chūn shēn jūn ( bìng chǔ cè sì ) děng ， rù qíng rù lǐ ， yě shì yī gè tè diǎn 。 tè bié xiàng zōu jì fěng jiàn de fāng fǎ gèng wéi qiǎo miào 。 tā ná qīn zì tǐ yàn de shēng huó suǒ shì lái qǐ fā qí wáng ， xiǎo zhōng jiàn dà ， bù bù jìn bī ， shǐ qí wáng gǎn dào sì miàn bā fāng bèi xiàn chén bāo wéi de wēi xiǎn ， bù dé bù xià lìng dà kāi yán lù 。 zōu jì de shēng huó tǐ yàn kě néng shì shì shí 'ér fēi xū gòu ， dàn jiè lái zuò wéi yī zhǒng zēng qiáng shuō fú lì de shǒu duàn ， yǐ rán dài yòu yù yán yì wèi ， kě wèi bié kāi shēng miàn 。 shū míng 。 zhàn guó shí yóushuì zhī shì cè móu hé yán lùn de huì biān 。 sān shí sān piān ， shǐ yú gōng yuán qián 453 nián sān jiā fēn jìn ， zhǐ yú gōng yuán qián 209 nián qín 'èr shì jì wèi 。 běi sòng shí yòu sàn yì ， 1973 nián hú nán cháng shā mǎ wáng duī chū tǔ de xī hàn bó shū zhōng ， yòu shī chuán yǐ jiǔ de bù fēn nèi róng 。 （ Intrigues of the Warring States）
guó bié tǐ shǐ shū 。 zhàn guó shí yóushuì zhī shì de cè móu hé yán lùn de huì biān . chū yòu 《 guó cè 》、《 guó shì 》、《 shì yǔ 》、《 duǎn cháng 》、《 cháng shū 》、《 xiū shū 》 děng míng chēng hé běn zǐ ， zuò zhě yǐ wú kě kǎo ， xī hàn mò liú xiàng biān dìng wéi sān shí sān piān ， shū míng yì wéi liú xiàng suǒ nǐ dìng 。 sòng shí yǐ yòu quē shī ， yóu céng gǒng zuò liǎo dìng bǔ 。 yòu dōng hàn gāo yòu zhù ， jīn cán quē 。 sòng bào biāo gǎi biàn yuán shū cì xù ， zuò xīn zhù 。 wú yuán shī dào zuò 《 jiàozhù 》， jìn 《 zhàn guó cè 》 biān zhě héng héng liú xiàng dài rén jīn zhèng huī yòu 《 bǔ shì 》， jīn rén miù wén yuǎn yòu 《 zhàn guó cè xīn zhù 》。 hú nán cháng shā mǎ wáng duī chū tǔ xī hàn bó shū ， jì shù zhàn guó shí shì ， dìng míng 《 zhàn guó zòng héng jiā shū 》， yǔ běn shū nèi róng xiāng sì 。
zhàn guó cè 》 shì zhōng guó gǔ dài de yī bù shǐ xué míng zhù 。 tā shì yī bù guó bié tǐ shǐ shū 。 quán shū 'àn dōng zhōu 、 xī zhōu 、 qín guó 、 qí guó 、 chǔ guó 、 zhào guó 、 wèi guó 、 hán guó 、 yàn guó 、 sòng guó 、 wèi guó 、 zhōng shān guó yǐ cì fēn guó biān xiě ， fēn wéi 12 cè ， gòng 33 juàn ， gòng 497 piān 。 suǒ jìzǎi de lì shǐ ， shàng qǐ qián 490 nián zhì bó miè fàn shì ， xià zhì qián 221 nián gāo jiàn lí yǐ zhù jī qín shǐ huáng ， yuē 12 wàn zì 。 shì xiān qín lì shǐ sǎnwén chéng jiù zuì gāo ， yǐng xiǎng zuì dà de zhù zuò zhī yī 。
zhàn guó cè 》 zhù yào jì shù liǎo zhàn guó shí qī de zòng héng jiā de zhèng zhì zhù zhāng hé cè lüè ， zhǎn shì liǎo zhàn guó shí dài de lì shǐ tè diǎn hé shè huì fēng mào ， shì yán jiū zhàn guó lì shǐ de zhòng yào diǎn jí 。
zhàn guó cè 》 shì wǒ guó gǔ dài jìzǎi zhàn guó shí qī zhèng zhì dǒu zhēng de yī bù zuì wán zhěng de zhù zuò 。 tā shí jì shàng shì dāng shí zòng héng jiā yóushuì zhī cí de huì biān ， ér dāng shí qī guó de fēng yún biàn huàn ， hé zòng lián héng ， zhàn zhēng mián yán ， zhèng quán gēngdié ， dū yǔ móu shì xiàn cè 、 zhì shì lùn biàn yòu guān ， yīn 'ér jù yòu zhòng yào de shǐ liào jià zhí 。 gāi shū wén cí yōu měi ， yǔ yán shēng dòng ， fù yú xióng biàn yǔ yùn chóu de jī zhì ， miáo xiě rén wù huì shēng huì sè ， zài wǒ guó gǔ diǎn wén xué shǐ shàng yì zhàn yòu zhòng yào dì wèi 。 zhàn guó cè de zuò zhě zhí dào xiàn zài yě méi yòu què dìng ， yuán yòu 《 guó cè 》、《 guó shì 》、《 duǎn cháng 》、《 shì yǔ 》、《 cháng shū 》、《 xiū shū 》 děng míng chēng 。 xī hàn mò nián ， liú xiàng xiào lù qún shū shí zài huáng jiā cáng shū zhōng fā xiàn liǎo liù zhǒng jì lù zòng héng jiā de xiě běn ， dàn shì nèi róng hùn luàn ， wén zì cán quē 。 yú shì liú xiàng 'àn zhào guó bié biān dìng liǎo 《 zhàn guó cè 》。 yīn cǐ ， zhàn guó cè xiǎn rán bù shì yī shí yī rén suǒ zuò ， liú xiàng zhǐ shì zhàn guó cè de jiàodìng zhě hé biān dìng zhě 。 yīn qí shū suǒ jì lù de duō shì zhàn guó shí zòng héng jiā wéi qí suǒ fǔ zhī guó de zhèng zhì zhù zhāng hé wài jiāo cè lüè ， yīn cǐ liú xiàng bǎ zhè běn shū míng wéi 《 zhàn guó cè 》。
běi sòng shí ，《 zhàn guó cè 》 sàn yì pō duō ， jīng céng gǒng xiào bǔ ， shì wéi jīn běn 《 zhàn guó cè 》。 1973 nián ， zài cháng shā mǎ wáng duī sān hào hàn mù chū tǔ liǎo yī pī bó shū ， qí zhōng yī bù lèi sì yú jīn běn 《 zhàn guó cè 》， zhěng lǐ hòu dìng míng wéi 《 zhàn guó zòng héng jiā shū 》。 gāi shū gòng 27 piān ， qí zhōng 11 piān nèi róng hé wén zì yǔ jīn běn 《 zhàn guó cè 》 hé 《 shǐ jì 》 dà tǐ xiāng tóng 。
tǐ lì
jīn běn gòng 33 juàn ：
zhàn guó cè juàn yī dōng zhōu
zhàn guó cè juàn 'èr xī zhōu
zhàn guó cè juàn sān qín yī
zhàn guó cè juàn sì qín 'èr
zhàn guó cè juàn wǔ qín sān
zhàn guó cè juàn liù qín sì
zhàn guó cè juàn qī qín wǔ
zhàn guó cè juàn bā qí yī
zhàn guó cè juàn jiǔ qí 'èr
zhàn guó cè juàn shí qí sān
zhàn guó cè juàn shí yī qí sì
zhàn guó cè juàn shí 'èr qí wǔ
zhàn guó cè juàn shí sān qí liù
zhàn guó cè juàn shí sì chǔ yī
zhàn guó cè juàn shí wǔ chǔ 'èr
zhàn guó cè juàn shí liù chǔ sān
zhàn guó cè juàn shí qī chǔ sì
zhàn guó cè juàn shí bā zhào yī
zhàn guó cè juàn shí jiǔ zhào 'èr
zhàn guó cè juàn 'èr shí zhào sān
zhàn guó cè juàn 'èr shí yī zhào sì
zhàn guó cè juàn 'èr shí 'èr wèi yī
zhàn guó cè juàn 'èr shí sān wèi 'èr
zhàn guó cè juàn 'èr shí sì wèi sān
zhàn guó cè juàn 'èr shí wǔ wèi sì
zhàn guó cè juàn 'èr shí liù hán yī
zhàn guó cè juàn 'èr shí qī hán 'èr
zhàn guó cè juàn 'èr shí bā hán sān
zhàn guó cè juàn 'èr shí jiǔ yàn yī
zhàn guó cè juàn sān shí yàn 'èr
zhàn guó cè juàn sān shí yī yàn sān
zhàn guó cè juàn sān shí 'èr sòng wèi
zhàn guó cè juàn sān shí sān zhōng shān
gòng 497 piān 。 suǒ jìzǎi de lì shǐ ， shàng qǐ qián 490 nián zhì bó miè fàn shì ， xià zhì qián 221 nián gāo jiàn lí yǐ zhù jī qín shǐ huáng 。 《 zhàn guó cè 》 yī shū fǎn yìng liǎo zhàn guó shí dài de shè huì fēng mào ， dāng shí shì rén de jīng shén fēng mào ， bù jǐn shì yī bù lì shǐ zhù zuò ， yě shì yī bù fēi cháng hǎo de lì shǐ sǎnwén 。 tā zuò wéi yī bù fǎn yìng zhàn guó lì shǐ de lì shǐ zī liào ， bǐ jiào kè guān dì jì lù liǎo dāng shí de yī xiē zhòng dà lì shǐ shì jiàn ， shì zhàn guó lì shǐ de shēng dòng xiě zhào 。 tā xiáng xì dì jì lù liǎo dāng shí zòng héng jiā de yán lùn hé shì jì ， zhǎn shì liǎo zhè xiē rén de jīng shén fēng mào hé sī xiǎng cáigàn ， lìng wài yě jì lù liǎo yī xiē yì yǒng zhì shì de rén shēng fēng cǎi 。
zhàn guó cè 》 de wén xué chéng jiù yě fēi cháng tū chū ， zài zhōng guó wén xué shǐ shàng ， tā biāo zhì zhe zhōng guó gǔ dài sǎnwén fā zhǎn de yī gè xīn shí qī ， wén xué xìng fēi cháng tū chū ， yóu qí zài rén wù xíng xiàng dì kè huà ， yǔ yán wén zì de yùn yòng ， yù yán gù shì děng fāng miàn jù yòu fēi cháng xiān míng de yì shù tè sè 。
zhàn guó cè 》 de sī xiǎng nèi róng bǐ jiào fù zá ， zhù tǐ shàng tǐ xiàn liǎo zòng héng jiā de sī xiǎng qīng xiàng ， tóng shí yě fǎn yìng chū liǎo zhàn guó shí qī sī xiǎng huó yuè ， wén huà duō yuán de lì shǐ tè diǎn 。《 zhàn guó cè 》 de zhèng zhì guān bǐ jiào jìn bù ， zuì tū chū de shì tǐ xiàn liǎo zhòng shì rén cái de zhèng zhì sī xiǎng 。
zhàn guó cè 》 yī shū duì sī mǎ qiān de 《 shǐ jì 》 de jìzhuàn tǐ de xíng chéng ， jù yòu hěn dà yǐng xiǎng 。《 zhàn guó cè 》 lì lái wéi yán jiū zhě chēng zàn qí wén xué jià zhí ， dàn shì duì tā de sī xiǎng què shì zhòng shuō fēn yún 。 zhè shì yóu yú gāi shū yǔ hòu shì de rú jiā sī xiǎng bù fú ， guò yú zhuī zhú míng lì 。 ér qiě guò yú kuā dà zòng héng jiā de lì shǐ zuò yòng ， jiàng dī liǎo shǐ xué jià zhí 。
yán jiū cān kǎo shū mù
xióng xiàn guāng ，《 zhàn guó cè yán jiū yǔ xuǎn yì 》， chóngqìng chū bǎn shè ， 1988 nián ISBN753660020
mèng qìng xiáng ，《 zhàn guó cè yì zhù 》， hēi lóng jiāng rén mín chū bǎn shè ， 1986 nián tǒng yī shū hào ： 10093•701
wáng shǒu qiān ，《 zhàn guó cè quán yì 》， guì zhōu rén mín chū bǎn shè ， 1992 nián ISBN722102444
zhū yǒu huá ，《 zhàn guó cè xuǎn yì 》， shàng hǎi gǔ jí chū bǎn shè ， 1987 nián
zhào pī jié ，《 zhàn guó cè xuǎn yì 》， rén mín wén xué chū bǎn shè ， 1994 nián
lán kāi xiáng ，《 zhàn guó cè míng piān shǎng xī 》， běi jīng shí yuè wén yì chū bǎn shè ， 1991 nián
hé jiàn zhāng ，《 zhàn guó cè zhù shì 》， zhōng huá shū jú ， 1990 nián ISBN710100622
hé jìn ，《 zhàn guó cè yán jiū 》， běi jīng dà xué chū bǎn shè ， 2001 nián ISBN730105101
fàn xiáng yōng ，《 zhàn guó cè jiān zhèng 》， shàng hǎi gǔ jí chū bǎn shè ， 2006 nián ISBN7-5325-4329-3
zhàn guó cè 》 shì huì biān 'ér chéng de lì shǐ zhù zuò ， zuò zhě bù míng 。 qí zhōng suǒ bāo hán de zī liào ， zhù yào chū yú zhàn guó shí dài ， bāo kuò cè shì de zhù zuò hé shǐ chén de jìzǎi ， huì jí chéng shū ， dāng zài qín tǒng yī yǐ hòu 。 yuán lái de shū míng bù què dìng ， xī hàn liú xiàng kǎo dìng zhěng lǐ hòu ， dìng míng wéi 《 zhàn guó cè 》。 zǒng gòng sān shí sān piān ， àn guó bié jì shù ， jì yòu dōng zhōu yī 、 xī zhōu yī 、 qín wǔ 、 qí liù 、 chǔ sì 、 zhào sì 、 wèi sì 、 hán sān 、 yàn sān 、 sòng 、 wèi hé wéi yī 、 zhōng shān yī 。 jì shì nián dài dà zhì shàng jiē 《 chūn qiū 》， xià qì qín tǒng yī 。 yǐ cè shì de yóushuì huó dòng wéi zhōng xīn ， fǎn yìng chū zhè yī shí qī gè guó zhèng zhì 、 wài jiāo de qíng zhuàng 。 quán shū méi yòu xì tǒng wán zhěng de tǐ lì ， dōushì xiāng hù dú lì de dān piān 。
zhàn guó cè rén wù
sū qín ： zhàn guó shí qī zhù míng de zòng héng jiā ， dōng zhōu luò yáng rén 。 shì jì zài 《 sū qín shǐ jiāng lián héng shuō qín 》 zhōng 。 sū qín chū shēn hán wēi ， dú shū kè kǔ ， xiàng wǎng fù guì shēng huó ， jù yòu qiáng liè de gōng míng xīn ， qiě zhī shí fēng fù ， néng yán shàn biàn ， shàn yú yùn chóu wéi wò ， wéi rén zhù chū móu huá cè ， dàn méi yòu zì jǐ gù dìng de zhèng zhì zhù zhāng yǔ lǐ xiǎng ， zài zhàn guó shí dài zòng héng jiā zhōng tā shì bǐ jiào diǎn xíng de 。 yòu guān sū qín de xiáng xì shǐ liào ， kě cān jiàn 《 shǐ jì 》 sū qín lièzhuàn ，《 dōng zhōu liè guó zhì 》 děng 。 yòu guān sū qín jí qí tā zhàn guó zòng héng jiā de wén xué xíng xiàng ， kě cān jiàn hán chuān zǐ de 《 zhàn guó zòng héng 》。
gān mào ： zhàn guó zhōng qī qín guó míng jiāng 。 xià cài ( jīn 'ān huī fèng tái ) rén 。 shì jì zài 《 sū dài quàn qín wáng liú gān mào 》 zhōng 。 gān mào zì qín guó táo chū hòu ， zhǔn bèi dào qí guó qù 。 chū liǎo hán gǔ guān ， yù jiàn sū dài （ sū qín zhī xiōng ）， shuō ：“ nín tīng shuō jiāng shàng nǚ zǐ de gù shì má ？” sū dài shuō ：“ méi tīng shuō guò 。” gān mào shuō ：“ zài jiāng shàng de zhòng duō nǚ zǐ zhōng ， yòu yī gè jiā pín wú zhú de nǚ zǐ 。 nǚ zǐ men zài yī qǐ shāng liàng ， yào bǎ jiā pín wú zhú de gǎn zǒu 。 jiā pín wú zhú de nǚ zǐ zhǔn bèi lí qù liǎo ， tā duì nǚ zǐ men shuō ：‘ wǒ yīn wéi méi yòu zhú ， suǒ yǐ cháng cháng xiān dào ， yī dào biàn dǎ sǎo wū zǐ ， pū xí zǐ 。 nǐ men hé bì 'ài xī zhào zài sì bì shàng de nà yī diǎn yú guāng ní ？ rú guǒ cì yī diǎn yú guāng gěi wǒ ， duì nǐ men yòu yòu shénme fáng 'ài ní ？ wǒ zì rèn wéi duì nǐ men hái shì yòu yòng de ， wèishénme yī dìng yào gǎn wǒ zǒu ní ？’ nǚ zǐ men shāng liàng yǐ hòu ， rèn wéi tā shuō de duì ， jiù bǎ tā liú xià lái liǎo 。 xiàn zài wǒ yóu yú méi yòu cái dé ， bèi qín guó gǎn zǒu ， chū liǎo hán gǔ guān ， yuàn yì wéi nín dǎ sǎo wū zǐ ， pū xí zǐ ， xī wàng bù yào bǎ wǒ gǎn zǒu 。” sū dài shuō ：“ hǎo ， wǒ jiāng shè fǎ ràng qí guó zhòng yòng nín 。”
zhōu gōng dàn ， xī zhōu zhèng zhì jiā 。 zhōu gōng xìng jī ， míng dàn zhōu wǔ wáng zhī dì ， yì chēng shū dàn 。 zhōu wén wáng de dì sì zǐ ， zhōu wǔ wáng de tóng mǔ dì 。 yīn cǎi yì zài zhōu ， chēng wéi zhōu gōng 。 wǔ wáng sǐ hòu ， qí zǐ chéng wáng nián yòu ， yóu tā shè zhèng dāng guó 。 wǔ wáng sǐ hòu yòu píng dìng “ sān jiān ” pàn luàn ， dà xíng fēng jiàn ， yíng jiàn dōng dū ， zhì lǐ zuò lè ， hái zhèng chéng wáng ， zài gǒng gù hé fā zhǎn zhōu wáng cháo de tǒng zhì shàng qǐ liǎo guān jiàn xìng de zuò yòng ， duì zhōng guó lì shǐ de fā zhǎn chǎn shēng liǎo shēn yuǎn yǐng xiǎng 。 zhōu gōng zài dāng shí bù jǐn shì zhuó yuè de zhèng zhì jiā 、 jūn shì jiā ， ér qiě hái shì gè duō cái duō yì de shī rén 、 xué zhě 。 qí xiōng dì guǎn shū 、 cài shū hé huò shū děng rén gòu jié shāng zhòu zǐ wǔ gēng hé xú 、 yǎn děng dōng fāng yí zú fǎn pàn 。 tā fèng mìng chū shī ， sān nián hòu píng pàn ， bìng jiāng shì lì kuò zhǎn zhì hǎi 。 hòu jiàn chéng zhōu luò yì ， zuò wéi dōng dū 。 xiāng chuán tā zhì lǐ zuò lè ， jiàn lì diǎn zhāng zhì dù 。 qí yán lùn jiàn yú 《 shàng shū 》 zhū piān 。
zhàn guó cè 》 shì yī bù xiān qín lì shǐ wén xiàn ， yīn cháng yú shuō shì 'ér zhù míng ， shì yī bù guó bié tǐ shǐ shū ， zá jì dōng xī zhōu jí qín 、 qí 、 chǔ 、 zhào 、 wèi 、 hán 、 yàn 、 sòng 、 wèi 、 zhōng shān zhū guó zhī shì ， gòng 33 juàn ， yuē 12 wàn zì 。 shàng jiē chūn qiū ， xià zhì qín bìng liù guó ， jì shì yuē 'èr bǎi sì shí nián （ qián 460 héng qián 220）。
zhàn guó cè 》 hái yòu 《 guó shì 》《 guó cè 》《 shì yǔ 》《 duǎn cháng 》《 cháng shū 》《 xiū shū 》 děng míng chēng 。 yuán zhù zhě míng zì bù kě kǎo 。
xī hàn mò nián ， liú xiàng xiào lù qún shū shí zài huáng jiā cáng shū zhōng fā xiàn liǎo liù zhǒng jì lù zòng héng jiā de xiě běn ， dàn shì nèi róng hùn luàn ， wén zì cán quē 。 yú shì liú xiàng 'àn zhào guó bié biān dìng liǎo 《 zhàn guó cè 》。 yīn cǐ ， zhàn guó cè xiǎn rán bù shì yī shí yī rén suǒ zuò ， liú xiàng zhǐ shì zhàn guó cè de jiàodìng zhě hé biān dìng zhě 。 yīn qí shū suǒ jì lù de duō shì zhàn guó shí zòng héng jiā wéi qí suǒ fǔ zhī guó de zhèng zhì zhù zhāng hé wài jiāo cè lüè ， yīn cǐ liú xiàng bǎ zhè běn shū míng wéi 《 zhàn guó cè 》， yán yòng zhì jīn 。 běi sòng shí ，《 zhàn guó cè 》 sàn yì pō duō ， jīng céng gǒng xiào bǔ ， shì wéi jīn běn 《 zhàn guó cè 》。
zhàn guó cè 》 zhù yào jì shù liǎo zhàn guó shí de zòng héng jiā de zhèng zhì zhù zhāng hé cè lüè ， zhǎn shì liǎo zhàn guó shí dài de lì shǐ tè diǎn hé shè huì fēng mào ， shì yán jiū zhàn guó lì shǐ de zhòng yào diǎn jí 。
zhàn guó cè 》 suǒ jì rén wù shì fù zá de ， yòu zòng héng jiā ， rú sū qín ； yòu yì shì ， rú lǔ zhòng lián 、 táng jū 、 yán ； yòu bù pà sǐ de yǒng shì ， rú jīng kē 、 niè zhèng 。 zhè xiē rén wù xíng xiàng bī zhēn ， kè huà dé xǔ xǔ rú shēng 。
zhàn guó cè 》 de wén zhāng cháng yú shuō shì ， wú lùn gè rén chén shù huò shuāng fāng biàn lùn ， dū xǐ huān xuàn rǎn kuā dà ， chōng fēn fā huī ， chàng suǒ yù yán ， jù yòu hěn qiáng de shuō fú lì ， cǐ wài ， miáo xiě rén wù xíng xiàng jí wéi shēng dòng ， ér qiě shàn yú yùn yòng qiǎo miào shēng dòng de bǐ yù ， tōng guò yòu qù de yù yán gù shì ， zēng qiáng wén zhāng de gǎn rǎn lì 。
nián ， zài cháng shā mǎ wáng duī sān hào hàn mù chū tǔ liǎo yī pī bó shū ， qí zhōng yī bù lèi sì yú jīn běn 《 zhàn guó cè 》， zhěng lǐ hòu dìng míng wéi 《 zhàn guó zòng héng jiā shū 》。 gāi shū gòng 27 piān ， qí zhōng 11 piān nèi róng hé wén zì yǔ jīn běn 《 zhàn guó cè 》 hé 《 shǐ jì 》 dà tǐ xiāng tóng 。
jīn běn gòng 33 juàn ： dōng zhōu cè 1 juàn xī zhōu cè 1 juàn qín cè 5 juàn qí cè 6 juàn chǔ cè 4 juàn zhào cè 4 juàn wèi cè 4 juàn hán cè 3 juàn yàn cè 3 juàn sòng wèi cè 1 juàn zhōng shān cè 1 juàn gòng 497 piān 。
zhàn guó cè 》 yī shū duì sī mǎ qiān de 《 shǐ jì 》 de jìzhuàn tǐ de xíng chéng ， jù yòu hěn dà yǐng xiǎng 。《 zhàn guó cè 》 lì lái wéi yán jiū zhě chēng zàn qí wén xué jià zhí ， dàn shì duì tā de sī xiǎng què shì zhòng shuō fēn yún 。 zhè shì yóu yú gāi shū yǔ hòu shì de rú jiā sī xiǎng bù fú ， guò yú zhuī zhú míng lì 。 ér qiě guò yú kuā dà zòng héng jiā de lì shǐ zuò yòng ， jiàng dī liǎo shǐ xué jià zhí 。
zhàn guó cè chéng yǔ
yī chén bù rǎn héng héng shèng rén jù yòu sān zhě zhī dé ， ér wú yī chén zhī lěi 。
dà tíng guǎng zhòng héng héng yǐ chǎng dà zhòng 。
liǎng bài jù shāng héng héng jīn liǎng hǔ zhēng rén 'ér dǒu ， xiǎo zhě bì sǐ ， dà zhě bì shāng 。
nán yuán běi zhé héng héng yóu zhì chǔ 'ér běi xíng yě 。
wáng yáng bǔ láo héng héng wáng yáng 'ér bǔ láo ， wèi wéi chí yě 。
yù bàng xiāng zhēng ， yú wēng dé lì héng héng yù yuē ： jīn rì bù yǔ ， míng rì bù yǔ ， jí yòu sǐ bàng 。 bàng yuē ： jīn rì bù chū ， míng rì
bù chū ， jí yòu sǐ yù 。 liǎng zhě bù kěn xiāng shè ， yú zhě ， dé 'ér bìng qín zhī 。
yǔ máo wèi fēng héng héng guǎ rén wén zhī ， máo yǔ bù fēng mǎn zhě ， bù kě yǐ gāo fēi 。
yǐn zhuī lá gǔ héng héng dú shū yù shuì ， yǐn zhuī zì lá qí gǔ ， xuè liú zhì zú 。
mén tíng ruò shì héng héng lìng chū xià ， qún chén jìn jiàn ， mén tíng ruò shì 。
fǎn pú guī zhēn héng héng yán chù zhī zú yǐ ， guī fǎn yú pú ， zé zhōng shēn bù rǔ yě 。
jiǎo tù sān kū héng héng jiǎo tù yòu sān kū ， jǐn dé miǎn qí sǐ 'ěr 。 jīn jūn yòu yī kū ， wèi dé gāo zhěn 'ér wò yě ， qǐng wéi jūn fù záo 'èr
kū 。
hú jiǎ hǔ wēi héng héng hǔ dé hú ， hú yuē ： zǐ wù gǎn shí wǒ ， tiān dì shǐ wǒ zhǎngbǎishòu ， zǐ ruò yǐ wǒ wéi bù xìn ， wú wéi zǐ xiān
xíng ， zǐ suí wǒ hòu ， bǎi shòu jiàn wǒ gǎn yòu bù zǒu zhě ？ hǔ yǐ wéi rán ， suì yǔ zhī xié xíng ， shòu jiàn jiē zǒu ， hǔ bù zhī shòu zhī wèi
jǐ ， yǐ wéi wèi hú yě 。
jīng gōng zhī niǎo héng héng gōng xián xiǎng ， jīng mì lín zhī niǎo 。
ān bù dāng chē 《 zhàn guó cè · qí cè sì 》
bù yí yú lì 《 zhàn guó cè · zhào cè 》
bù yì 'ér fēi 《 zhàn guó cè · qín cè 》
cè mù 'ér shì 《 zhàn guó cè · qín cè 》
fǎn pú guī zhēn 《 zhàn guó cè · qí cè 》
gāo zhěn wú yōu 《 zhàn guó cè · wèi cè yī 》
hàn mǎ gōng láo 《 zhàn guó cè · chǔ cè 》
hú jiǎ hǔ wēi 《 zhàn guó cè · chǔ cè yī 》
huà shé tiān zú 《 zhàn guó cè · qí cè 'èr 》
huī hàn chéng yǔ 《 zhàn guó cè · qí cè yī 》
jiǎo tù sān kū 《 zhàn guó cè · qí cè sì 》
mén tíng ruò shì 《 zhàn guó cè · qí cè yī 》
wáng yáng bǔ láo 《 zhàn guó cè · chǔ cè sì 》
zhàn guó cè 》 miáo xiě rén wù de yì shù tè sè
rén wù kè huà shēng dòng
lì rú sū qín de gù shì , shēng dòng de kè huá lè yī gè cháng yú lùn biàn / zhuī zhú míng lì de cè shì , bī zhēn miáo huì yī qún shì lì yōng sú de xiǎo rén . sū qín yóushuì qín guó shī bài hòu xiàng qǐ gài yàng huí dào jiā zhōng , ér " qī bù xià zhì , sǎo bùwèi chuī , fù mǔ bù yǔ yán ", hòu lái . tā fā fèn tú qiáng , liù guó fēng xiāng , lù guò jiā mén shì ," fù mǔ wén zhī , qīng gōng chú dào , zhāng lè shè yǐn , jiāo yíng sān shí lǐ . qī cè mù 'ér shì ... sǎo shé xíng pú fú ."
qián hòu liǎng gè chǎng miàn de xiān míng duì zhào , chōng fēn jiē lù yī qiē yī gōng míng lì lù wéi yǐ guī de yán liáng shì tài , bào lù lè fēng jiàn lún lǐ dào dé de xū wěi xìng .
ér sū qín de " dú shū yù shuì " yě shì wèile gāo guān hòu lù , kè guān shàng jiē lù chǔyú tǒng zhì jiē jí zhōng xià céng de cè shì de chǒu tài .
shàn yú fěng yù
shàn yú tōng guò fěng yù de xiǎo gù shì shuō míng yī zhǒng dào lǐ , shēng dòng yōu mò / nài rén xún wèi . lì rú " zōu jì fěng qí wáng nà jiàn ", yǐ zōu jì jiè wéi qí qī / qiè / péng yǒu suǒ bì , wù yǐ wéi zì jǐ mào měi de gù shì , shuō míng " jiān tīng zé míng , piān tīng zé 'àn " de dào lǐ , quàn jiè qí wáng bù yìng piān rèn gōng fù jìn chén de huà , ér yìng guǎng kāi yán lù , gǔ lì rén mín jìn jiàn .
yǔ yán fēng gé dú tè
xióng biàn de lùn shuō / jiān kè de fěng cì / nài rén xún wèi de yōu mò , gòu chéng dú tè de yǔ yán fēng gé .
shū zhōng de xǔ duō yù yán gù shì rú " huà shé tiān zú "、“ hú jiǎ hǔ wēi ” děng liú chuán zhì jīn wéi xí yòng de chéng yǔ 。
－ zài jì lù cè shì men de yán xíng shì ， duì qí bù zé shǒu duàn zhuī qiú gè rén gōng míng fù guì 、 zhāoqín mù chǔ de xíng wéi ， jí qí zài wài jiāo shàng tiǎo bō shì fēi ， wán nòng shǒu duàn de zhǒng zhǒng yīn móu ， ér bù jiā yǐ pī pàn ， fǎn yǐ xīn shǎng de tài dù jiā yǐ miáo huì ， shì bù zú qǔ de dì fāng 。
zhàn guó cè 》 jiǎn jiè
zhàn guó cè 》 shì huì biān 'ér chéng de lì shǐ zhù zuò ， biān zhě liú xiàng 。 qí zhōng suǒ bāo hán de zī liào ， zhù yào chū yú zhàn guó shí dài ， bāo kuò cè shì de zhù zuò hé shǐ chén de jìzǎi ， huì jí chéng shū ， dāng zài qín tǒng yī yǐ hòu 。 yuán lái de shū míng bù què dìng ， xī hàn liú xiàng kǎo dìng zhěng lǐ hòu ， dìng míng wéi 《 zhàn guó cè 》。 zǒng gòng sān shí sān piān ， àn guó bié jì shù ， jì yòu dōng zhōu yī 、 xī zhōu yī 、 qín wǔ 、 qí liù 、 chǔ sì 、 zhào sì 、 wèi sì 、 hán sān 、 yàn sān 、 sòng 、 wèi hé wéi yī 、 zhōng shān yī 。 jì shì nián dài dà zhì shàng jiē 《 chūn qiū 》， xià qì qín tǒng yī 。 yǐ cè shì de yóushuì huó dòng wéi zhōng xīn ， fǎn yìng chū zhè yī shí qī gè guó zhèng zhì 、 wài jiāo de qíng zhuàng 。 quán shū méi yòu xì tǒng wán zhěng de tǐ lì ， dōushì xiāng hù dú lì de dān piān 。
suī rán xí guàn shàng bǎ 《 zhàn guó cè 》 guī wéi lì shǐ zhù zuò ， dàn tā de qíng kuàng yǔ 《 zuǒzhuàn 》、《 guó yǔ 》 děng yòu hěn dà bù tóng 。 yòu xǔ duō jìzǎi ， zuò wéi shǐ shí lái kàn shì bù kě xìn de 。 rú 《 wèi cè 》 zhōng zhù míng de “ táng qiě jié qín wáng ”， xiě táng qiě zài qín tíng zhōng tǐng jiàn xié bī qín wáng yíng zhèng （ jí qín shǐ huáng ）， jiù shì gēn běn bù kě néng fā shēng de shì qíng 。 zhè yī lèi nèi róng ， yǔ qí shuō shì lì shǐ ， hái bù rú shuō shì gù shì 。《 zhàn guó cè 》 de sī xiǎng guān niàn ， jiù qí zhù liú lái shuō ， yǔ 《 zuǒzhuàn 》 děng shǐ shū yě yòu jié rán bù tóng zhī chù 。 liú xiàng xù shuō ：“ zhàn guó zhī shí ， jūn dé qiǎn bó ， wéi zhī móu cè zhě ， bù dé bù yīn shì 'ér wéi zī ， jù shí 'ér wéi huà 。 gù qí móu fú jí chí qīng ， wéi yī qiē zhī quán ， suī bù kě yǐ lín jiào huà ， bīng gé jiù jí zhī shì yě 。” zhàn guó shí dài ， shì chūn qiū yǐ hòu gèng jī liè de dà jiān bìng shí dài ， guò qù hái miǎnqiǎng zuò wéi xū shì de rén yì lǐ xìn zhī shuō ， zài zhè shí yǐ wán quán bèi dǎ pò 。 guó yǔ guó zhī jiān ， rú jīn jiǎng de shì yǐ shì xiāng zhēng ， yǐ zhì móu xiāng duó 。 nà xiē huó yuè zài zhèng zhì wǔ tái shàng de cè shì ， yě zhǐ shì yǐ zì jǐ de cái zhì xiàng hé shì de mǎi zhù huàn qǔ gōng míng lì lù ， zhāoqín mù chǔ ， háo bùwèi guài 。 rú sū qín shǐ yǐ lián héng zhī cè quàn shuō qín wáng bìng tūn tiān xià ， hòu yòu yǐ hé zòng zhī shuō quàn zhào wáng lián hé liù guó kàng qín 。 tā yóu qín shī bài guī lái shí ， shòu dào quán jiā rén de miè shì ； hòu fù guì hái xiāng ， fù mǔ qī sǎo dōuwú bǐ gōng jìng 。 yú shì tā gǎn kǎi dào ：
jiē fū ， pín qióng zé fù mǔ bù zǐ ， fù guì zé qīn qī wèi jù 。 rén shēng shì shàng ， shì wèi fù guì ， gài kě hū hū zāi ！
zuò zhě yǐ xīn shǎng de bǐ diào ， miáo huì liǎo sū qín chóu chú mǎn zhì de shén qíng 。 zhè xiē zài jīn tiān kàn lái yě xǔ shì bù zhí dé zàn shǎng ， dàn zài dāng rì de lì shǐ tiáo jiàn xià ， yuán běn shòu guì zú yā yì de píng mín de xīn lǐ jiù shì rú cǐ ， zhè yàng xiě bǐ xū jiǎ de shuō jiào gèng fù yú zhēn shí xìng 。
lìng yī fāng miàn ， yóu yú cè shì yǐ yī zhǒng bǐ jiào zì yóu 、 kě yǐ zé jūn 'ér fǔ zhī de shēn fèn ， zài dāng shí de zhèng zhì yǔ wài jiāo zhōng qǐ zhe xiāng dāng zhòng yào de zuò yòng ， ér 《 zhàn guó cè 》 yòu zhù yào qǔ cái yú cè shì zhù zuò ， gù shū zhōng duì shì de gè rén zūn yán hé gè rén zuò yòng ， jǐyǔ qiáng yòu lì de kěn dìng 。《 qí cè 》 zhōng jì yán chù jiàn qí xuān wáng ， wáng hū ：“ chù qián ！” chù yì hū ：“ wáng qián ！” tā hái tāo tāo bù jué dì lùn zhèng liǎo guó wú shì zé bì wáng ， gù “ shì guì 'ěr ， wáng zhě bù guì ” de dào lǐ 。《 qín cè 》 zhōng zàn yáng sū qín ，“ tè qióng xiàng jué mén sāng hù quān shū zhī shì ”， què shǐ dé “ tiān xià zhī dà ， wàn mín zhī zhòng ， wáng hóu zhī wēi ， móu chén zhī quán ， jiē yù jué yú sū qín zhī cè ”。 zhè dāng rán shì kuā dà de ， dàn zhè kuā dà zhōng xiǎn shì liǎo cè shì men de zì xìn ， yě shì píng mín zhōng yōu yì rén wù de zì xìn 。
zhàn guó cè 》 hái rè qíng 'ōu gē liǎo duō wèi yì xiá zhī shì de háo qíng zhuàng jǔ 。
xiá ” yě shì yī zhǒng yóu lí yú tǒng zhì jí tuán 、 bù shòu quán shì jū lè de rén wù 。 tā men yǐ zì shēn de biāo zhǔn 、 gè rén de 'ēn yuàn lái jué dìng zì jǐ de xíng dòng ， zhòng yì qīng shēng ， gǎn qíng jī liè ， xiǎn shì chū jù yòu píng mín yì wèi de dào dé guān 。 suǒ yǐ “ xiá ” zǒng shì wéi fàng rèn bù jī de rén men suǒ xǐ 'ài 。
zǒng 'ér yán zhī ，《 zhàn guó cè 》 jì tǐ xiàn liǎo shí dài sī xiǎng guān niàn de biàn huà ， yě tǐ xiàn chū zhàn guó yóu shì 、 xiá shì zhè yī lèi chǔyú tǒng zhì jí tuán yǔ shù mín zhī jiān de tè shū 'ér jiào wéi zì yóu de shè huì rén wù de sī xiǎng tè zhēng ， bù wán quán shì wèile wéi hù tǒng zhì zhì xù shuō huà 。 yóu yú 《 zhàn guó cè 》 tū pò liǎo jiù de sī xiǎng guān niàn de shù fù ， yòu bù wán quán jū ní yú lì shǐ de zhēn shí （ dāng rán cóng lì shǐ xué de yǎn guāng kàn zhè shì quē xiàn ）， suǒ yǐ jiù xiǎn dé bǐ yǐ qián de lì shǐ zhù zuò gèng jiā huó pō 'ér fù yòu shēng qì 。 cóng wén xué shàng kàn ，《 zhàn guó cè 》 de tè sè biǎo xiàn zài yǐ xià jǐ gè fāng miàn ：
dì yī shì fù yú wén cǎi 。《 zuǒzhuàn 》 yě shì yǐ wén cǎi zhù chēng de ， dàn liǎng zhě xiāng bǐ zhào ， kě yǐ kàn dào 《 zhàn guó cè 》 de yǔ yán gèng wéi míng kuài liú chàng ， zòng zì duō biàn ， wěi qū jìn qíng 。 wú lùn xù shì hái shì shuō lǐ ，《 zhàn guó cè 》 dū cháng cháng shǐ yòng pū pái hé kuā zhāng de shǒu fǎ ， xuàn lì duō zī de cí zǎo ， chéng xiàn hān chàng lín lí de qì shì 。 zài zhè lǐ ， yǔ yán bù jǐn shì zuò yòng yú lǐ zhì 、 shuō míng shì shí hé dào lǐ de gōng jù ， yě shì zhí jiē zuò yòng yú gǎn qíng yǐ dǎ dòng rén de shǒu duàn 。 rú 《 sū qín shǐ jiāng lián héng 》、《 zhuāng xīn shuō chǔ xiāng wáng 》 děng piān ， dōushì xiǎn zhù de lì zǐ 。
dì 'èr ，《 zhàn guó cè 》 miáo xiě rén wù de xìng gé hé huó dòng ， gèng jiā jù tǐ xì zhì ， yě jiù gèng xiǎn dé shēng dòng huó pō 。《 zuǒzhuàn 》 miáo xiě rén wù ， dà dǐ shì jiǎn bǐ de gòu lè 。
rú qián miàn jǔ chū de zhòng 'ěr xiàng huái yíng péi zuì de lì zǐ ， suī rán yě néng chuán shén ， bì jìng guò yú jiǎn dān 。 ér 《 zhàn guó cè 》 zhōng ， rú 《 qí cè 》 xiě féng xuān ， yī kāi shǐ ， miáo huì tā sān cì dàn jiá 'ér gē 、 yòu yì suǒ qiú gèng gāo wù zhì dài yù de qí tè xíng wéi ， chū bù kè huà liǎo tā de bù tóng fán xiǎng 'ér yòu gù nòng xuán xū de xìng gé 。 jiē zhe ， zhǎn kāi liǎo “ féng xuān shǔ jì ”、“ jiáo mìng fén juàn ”、“ shì yì fù mìng ”、“ fù móu xiàngwèi ”、“ qǐng lì zōng miào ” děng yī xì liè bō lán qǐ fú de qíng jié ， jiāng zhè wèi yòu dǎn shí 、 yòu cè lüè 、 yòu shǒu duàn ， tóng shí yě shì shì cái zì 'ào 、 duō cí shàn biàn de “ qí shì ” fēng cǎi ， biǎo xiàn dé lín lí jìn zhì 。 zhù míng de 《 jīng kē cì qín wáng 》 yī piān ， gèng shì jīng cǎi fēn chéng ， jī dòng rén xīn 。 yì shuǐ sòng bié de yī jié zhè yàng miáo xiě ：
tài zǐ jí bīn kè zhī qí shì zhě ， jiē bái yī guànyǐ sòng zhī 。 zhì yì shuǐ zhī shàng ， jì zǔ qǔ dào ， gāo jiàn lí jī zhù ， jīng kē hè'érgē ， wéi biàn huī zhī shēng ， shì jiē chuí lèi tì qì 。 yòu qián 'ér gē yuē ：“ fēng xiāo xiāo xī yì shuǐ hán ， zhuàng shì yī qù xī bù fù hái 。” fù wéi yǔ shēng kāng kǎi ， shì jiē chēn mù ， fàjìnshàngzhǐ guān 。 yú shì jīng kē suì jiù chē 'ér qù ， zhōng yǐ bù gù 。
zhè duàn miáo xiě lì jí qiáng 。 wén zhāng dà shī sī mǎ qiān zuò 《 shǐ jì · cì kè lièzhuàn 》， duì yòu guān jīng kē de bù fēn ， yě dà liàng chāo lù liǎo 《 zhàn guó cè 》 de yuán wén 。“ yàn zhào duō kāng kǎi bēi gē zhī shì ” de měi míng ， yě yóu cǐ chuán wén tiān xià 。
dì sān ，《 zhàn guó cè 》 suǒ jì de cè shì shuō cí ， cháng cháng yǐn yòng shēng dòng de yù yán gù shì ， zhè yě shì yǐ wén xué shǒu duàn bāng zhù shuō lǐ 。 zhè xiē yù yán ， xíng xiàng xiān míng ， yù yì shēn kè ， yòu qiǎn xiǎn yì dǒng ， dú lì dì kàn ， yě shì zhōng guó wén xué bǎo kù zhōng cuǐ càn de míng zhū 。 zhū rú “ yù bàng xiāng zhēng ， yú wēng dé lì ”、“ huà shé tiān zú ”、“ hú jiǎ hǔ wēi ”、“ wáng yáng bǔ láo ”、“ nán yuán běi zhé ” děng ， lì lái jiā yù hù xiǎo 。 yóu yú 《 zhàn guó cè 》 zài xiāng dāng chéng dù shàng bèi lí liǎo zhōng guó gǔ dài de zhèng tǒng sī xiǎng ， cháng cháng shòu dào yán lì de pī píng 。 dàn yǐ lì shǐ de yǎn guāng lái kàn ， tā zhèng shì tǐ xiàn liǎo zhàn guó shí dài huó yuè de sī xiǎng fēn wéi 。 tā duì yǔ yán yì shù de zhòng shì ， zài zhè fāng miàn qǔ dé de chéng jiù ， zài wén xué shǐ shàng gèng jù yòu chéng shàng qǐ xià de zuò yòng 。 qín hàn de zhèng lùn sǎnwén 、 hàn dài de cí fù ， dū shòu dào 《 zhàn guó cè 》 cí cǎi huá lì 、 pū pái kuā zhāng de fēng gé de yǐng xiǎng ； sī mǎ qiān de 《 shǐ jì 》 miáo huì rén wù xíng xiàng ， yě shì zài 《 zhàn guó cè 》 de jī chǔ shàng gèng wéi xiàng qián fā zhǎn 。
zhàn guó cè 》 zá jì dōng xī zhōu jí qín 、 qí 、 chǔ 、 zhào 、 wèi 、 hán 、 yàn 、 sòng 、 wèi 、 zhōng shān zhū guó zhī shì 。 qí shí dài shàng jiē chūn qiū ， xià zhì qín bìng liù guó ， yuē 'èr bǎi sì shí nián ( qián 460- qián 220)。 shū míng huò yuē 《 guó cè 》， huò yuē 《 guó shì 》， huò yuē 《 duǎn cháng 》， huò yuē 《 shì yǔ 》， huò yuē 《 cháng shū 》。 tā de zuò zhě bù kě kǎo ， yòu rén yí chū yú kuǎi tōng 。 dà gài shì qín hàn jiànrén zá cǎi gè guó shǐ liào biān zuǎn 'ér chéng 。 hòu lái liú xiàng zhòng jiā zhěng lǐ ， dìng míng wéi 《 zhàn guó cè 》， suì xiāng yán zhì jīn ( yī jiǔ qī sān nián dǐ ， cháng shā mǎ wáng duī sān hào hàn mù zhōng chū tǔ dà pī bó shū ， qí zhōng yī bù fēn ， jīng wén wù kǎo gǔ gōng zuò zhě zhěng lǐ yán jiū ， gòng 'èr shí qī zhāng ， sān bǎi 'èr shí wǔ wàn xíng ， yī wàn yī qiān duō zì ， dìng míng wéi 《 zhàn guó zòng héng jiā shū 》。 qí zhōng shí yī zhāng nèi róng jiàn yú 《 zhàn guó cè 》 hé 《 shǐ jì 》， wén zì dà tǐ xiāng tóng 。 lìng shí liù zhāng ， shì yì shū 。 zhè bù dà yuē biān chéng yú qín hàn zhī jì ， lèi sì hòu lái liú xiàng zhòng biān xǔ duō zòng héng jiā yán wéi 《 zhàn guó cè 》 suǒ gēn jù de yī zhǒng bèi mái méi de zòng héng jiā yán de ji běn 。 qí zhōng yì shū wéi sī mǎ qiān 、 liú xiàng suǒ wèi jiàn ， wéi zhàn guó shǐ de yán jiū tí gōng liǎo zhòng yào zī liào 。 )
zhàn guó cè 》 de jī běn nèi róng shì zhàn guó shí dài móu chén cè shì zòng héng bǎi hé de dǒu zhēng jí qí yòu guān de móu yì huò cí shuō 。 tā bǎo cún bù shǎo de zòng héng jiā de zhù zuò hé yán lùn 。 chūn qiū yǐ lái ， cháng qī fēn liè zhàn luàn ， rén mín wú bù kě wàng jiě jiá xī bīng ， huī fù hé píng tǒng yī shēng huó 。 zhū hóu zhōng de qiáng dà zhě ， dū xiǎng “ bìng tiān xià ， líng wàn chéng ”。 suǒ yǐ zhàn guó mò nián ， qín qí 'èr guó jiē gè zì chēng dì 。 yóu yú shè huì biàn gé de yǐng xiǎng ，“ dì shì xíng biàn ” de qín guó hòu qǐ biàn fǎ yǐ zhì fù qiáng ， dǎ pò liù guó jūn shì jú miàn 。 cóng cǐ yǐ hòu ， qín yǐ xīn xīng lì liàng xiàng wài kuò zhāng ， qǐ tú cán shí zhū hóu ， tǒng yī hǎi nèi ， yǐn qǐ gè guó jiān de fù zá máo dùn hé dǒu zhēng 。 zài zhè zhǒng qíng kuàng xià ， zhū hóu jiān de shèng fù suī rán zài hěn dà chéng dù shàng jué dìng yú wǔ lì ， dàn yě jué dìng yú móu chén cè shì de shèng suàn hé zòng héng shì lì de xiāozhǎng 。 suǒ wèi “ héng chéng zé qín dì ， cóng chéng zé chǔ wáng ”， nà jiù shì shuō ， shèng fù de zuì hòu guān jiàn bìng bù wán quán jué dìng yú jūn shì ， ér gèng zhòng yào de shì jué dìng yú zhèng zhì de qiǎo miào yùn yòng 。 zhè shí hòu ， chūn qiū shí dài suǒ jiǎng de lǐ fǎ xìn yì ， bù dé bù biàn wéi quán móu jué zhà ； cóng róng cí lìng de xíng rén ， bù dé bù biàn wéi jù tán xióng biàn de shuìshì 。 suǒ yǐ 《 zhàn guó cè 》 zhōng suǒ zài yī qiē gōng shǒu hé zhàn zhī jì ， gōu xīn dǒu jiǎo zhī shì ， zhèng shì zhè yī shí dài zhèng zhì dǒu zhēng de fǎn yìng 。 ér qí shí xǔ duō móu chén cè shì de yóushuì hé yì lùn ， yě shì chūn qiū shí dài xíng rén cí lìng de jìn yī bù fā zhǎn 。
zhàn guó cè 》 suǒ xiě de rén wù shì jí qí fù zá de ， qí zhōng yòu bù shǎo shì zhuī qiú gè rén gōng míng fù guì de lì jǐ zhù yì zhě ， lì rú sū qín qǐ chū běn shì yǐ “ lián héng ” shuō qín wáng ，“ shū shí shàng 'ér shuō bù xíng ”， nǎi zhuǎn 'ér yǐ “ hé zòng ” shuō yàn zhào 。 chén zhěn xiān shì qín 'ér hòu shì chǔ ， jì shì chǔ 'ér yòu 'èr yú qín ， zhāoqín mù chǔ ， lì chǎng bù dìng 。 dàn yě yòu páinàn jiě fēn 'ér wú suǒ qǔ de “ tiān xià zhī shì ”， rú lǔ zhòng lián de yì bù dì qín 。 yě yòu yì zài shōu mǎi rén xīn 、 fén quàn “ shì yì ” de féng xuān ( qí cè sì )， suī rán tā shì wéi tǒng zhì jiē jí xiào láo ， què yě tì rén mín zuò liǎo yī jiàn hǎo shì 。 yě yòu gǎn yú fǎn kàng qiáng bào ， miè shì wáng hóu de yì xiá hé gāo shì 。 rú táng qiě de “ bù yī zhī nù ” ( wèi cè sì )， yán chù de zhí chì “ wáng qián ” ( qí cè sì )。 ér hòu zhě gèng fǎn yìng shì de dì wèi de tí gāo hé mín zhù sī xiǎng de tái tóu 。 cǐ wài shū zhōng hái cóng cè miàn jiē lù tǒng zhì jiē jí nǚ xìng gù chǒng de dǒu zhēng hé gōng wéi de chǒu xíng ， rú zhèng xiù de chán hài wèi měi rén ( chǔ cè sì )、 qín xuān tài hòu yù yǐ wèi chǒu fū xùn zàng ( qín cè 'èr ) biǎo xiàn liǎo tā men de yīn xiǎn yǔ wú chǐ 。 yǐ shàng zhè xiē suī rán zhǐ zuò kè guān xù shù ， dàn yě fǎn yìng liǎo zhàn guó shí dài gè zhǒng lì shǐ rén wù de jīng shén miàn mào 。
zhàn guó cè 》 de wén zhāng tè diǎn shì zuì cháng yú shuō shì ， wú lùn gè rén chén shù huò shuāng fāng biàn lùn ， dū xǐ huān kuā zhāng xuàn rǎn ， chōng fēn fā huī ， chàng suǒ yù yán ， jù yòu hěn qiáng de shuō fú lì 。 rú sū qín shuō zhào wáng ( zhào cè 'èr )， zhāng yí shuō qín wáng ， sī mǎ cuò lùn fá shǔ ( bìng qín cè yī )， yú qīng chì kǎo huǎn ( zhào cè sān ) děng ， jiù lì shǐ sǎnwén de míng bái liú chàng lái shuō ， yǐ jīng dá dào qián suǒ wèi yòu de gāo dù 。 ér qiě cè shì men gū jì xíng shì ， fēn xī lì hài ， wǎng wǎng xì zhì zhǔn què 。 rú sū qín quàn xuē gōng liú chǔ tài zǐ ， fēn xī tā yòu shí gè kě néng de jiēguǒ ( qí cè sān )； qí suǒ dì yú chǔ ， ér shèn zǐ gào xiāng wáng sān jì bìng yòng ( chǔ cè 'èr )。 suī rán 《 zhàn guó cè 》 jì shù shì jiàn de hòu guǒ bù jìn kě kào ， dàn zuò wéi zòng héng jiā lùn shì de běn shēn lái kàn ， zé shì chí zhī yòu gù ， yán zhī chéng lǐ de 。
qí cì shì miáo xiě rén wù de xíng xiàng jí wéi shēng dòng 。 rú sū qín shuō qín bù xíng jí xiāng zhào guī jiā ， qián hòu tuí sàng hé dé yì de qíng zhuàng ， yǐ jí yōng sú de shì tài rén qíng ( qín cè yī )， lǔ zhòng lián de chù tǎng qí wěi ， kāng kǎi mù yì ，“ bù qū yú zhū hóu ” de jīng shén ， wú bù xǔ xǔ rú shēng ， wéi miào wéi xiào 。 tè bié shì yàn cè zhōng yòng quán lì xiě cì kè jīng kē ， shì yī piān wán zhěng de xiá yì gù shì 。 lì rú yì shuǐ sòng bié yī duàn ：
suì fā 。 tài zǐ jí bīn kè zhī qí shì zhě ， jiē bái yī guànyǐ sòng zhī ， zhì yì shuǐ shàng 。 jì zǔ qǔ dào ， gāo jiàn lí jī zhù ， jīng kē hè'érgē ， wéi biàn zhǐ zhī shēng ， shì jiē chuí lèi tì qì 。 yòu qián 'ér wéi gē yuē ：“ fēng xiāo xiāo xī yì shuǐ hán ， zhuàng shì yī qù xī bù fù hái !” fù wéi kāng kǎi yǔ shēng 。 shì jiē chēn mù ， fàjìnshàngzhǐ guān 。 yú shì jīng kē suì jiù chē 'ér qù ， zhōng yǐ bù gù 。
zài yī zhǒng bēi zhuàng lín lí de qì fēn zhōng ， bǎ yī gè nùfà chōng guān 、 chén yì yǒng jué de yīng xióng xíng xiàng shí fēn xiān míng shēng dòng dì biǎo xiàn chū lái 。
zhì yú shū zhōng shuō shì ， cháng cháng yùn yòng qiǎo miào shēng dòng de pì yù ， tōng guò xǔ duō yòu qù de yù yán gù shì ， yǐ zēng qiáng lùn zhě de shuō fú lì ， shèn zhì yòu shí hái kě yǐ jié shěng wén cí 。 rú jiāng yǐ yǐ hú jiǎ hǔ wēi duì chǔ xuān wáng ( chǔ cè yī )， sū dài yǐ yù bàng xiāng chí shuō zhào huì wáng ( yàn cè 'èr )， sū qín yǐ táo gěng hé tǔ 'ǒu jiàn mèng cháng jūn ( qí cè sān )， zhuāng xīn yǐ qīng líng 、 huáng què shuō chǔ xiāng wáng ， hàn míng yǐ jì fú yán chē shuō chūn shēn jūn ( bìng chǔ cè sì ) děng ， rù qíng rù lǐ ， yě shì yī gè tè diǎn 。 tè bié xiàng zōu jì fěng jiàn de fāng fǎ gèng wéi qiǎo miào 。 tā ná qīn zì tǐ yàn de shēng huó suǒ shì lái qǐ fā qí wáng ， xiǎo zhōng jiàn dà ， bù bù jìn bī ， shǐ qí wáng gǎn dào sì miàn bā fāng bèi xiàn chén bāo wéi de wēi xiǎn ， bù dé bù xià lìng dà kāi yán lù 。 zōu jì de shēng huó tǐ yàn kě néng shì shì shí 'ér fēi xū gòu ， dàn jiè lái zuò wéi yī zhǒng zēng qiáng shuō fú lì de shǒu duàn ， yǐ rán dài yòu yù yán yì wèi ， kě wèi bié kāi shēng miàn 。 qín xīng shī lín zhōu qiú jiǔ dǐng
qín xīng shī lín zhōu 'ér qiú jiǔ dǐng ， zhōu jūn huàn zhī ， yǐ gào yán shuài 。 yán shuài yuē ：“ dà wáng wù yōu ， chén qǐng dōng
jiè jiù yú qí 。”
yán shuài zhì qí ， wèi qí wáng yuē ：“ fū qín zhī wéi wú dào yě ， yù xīng bīng lín zhōu 'ér qiú jiǔ dǐng ， zhōu zhī jūn chén
nèi zì jìn jì ： yǔ qín ， bù ruò guī zhī dà guó 。 fū cún wēi guó ， měi míng yě ； dé jiǔ dǐng ， hòu bǎo yě 。 yuàn dà wáng
tú zhī ！” qí wáng dà yuè ， fā shī wǔ wàn rén ， shǐ chén chén sī jiāng yǐ jiù zhōu ， ér qín bīng bà 。
qí jiāng qiú jiǔ dǐng ， zhōu jūn yòu huàn zhī 。 yán shuài yuē ：“ dà wáng wù yōu ， chén qǐng dōng jiě zhī 。”
yán shuài zhì qí ， wèi qí wáng yuē ：“ zhōu lài dà guó zhī yì ， dé jūn chén fù zǐ xiāng bǎo yě ， yuàn xiàn jiǔ dǐng 。 bù
shí dà guó hé tú zhī cóng 'ér zhì zhī qí ？” qí wáng yuē ：“ guǎ rén jiāng jì jìng yú liáng 。” yán shuài yuē ：“ bù kě 。
fū liáng zhī jūn chén yù dé jiǔ dǐng ， móu zhī huī tái zhī xià ， shǎo hǎi zhī shàng ， qí rì jiǔ yǐ ， dǐng rù liáng ， bì bù chū 。”
qí wáng yuē ：“ guǎ rén jiāng jì jìng yú chǔ 。” duì yuē ：“ bù kě 。 chǔ zhī jūn chén yù dé jiǔ dǐng ， móu zhī yú yè tíng
zhī zhōng ， qí rì jiǔ yǐ 。 ruò rù chǔ ， dǐng bì bù chū 。” wáng yuē ：“ guǎ rén zhōng hé tú zhī cóng 'ér zhì zhī qí ？”
yán shuài yuē ：“ bì yì gù qiè wéi dà wáng huàn zhī 。 fū dǐng zhě ， fēi xiào xī hú jiàng zhuì 'ěr ， kě huái zhuì xié
qiè yǐ zhì qí zhě ， fēi xiào niǎo jí wū fēi 、 tù xīng mǎ shì ， lí rán zhǐ yú qí zhě 。 xī zhōu zhī fá yīn ， dé jiǔ dǐng ，
fán yī dǐng 'ér jiǔ wàn rén wǎn zhī ， jiǔ jiǔ bā shí yī wàn rén ， shì zú shī tú qì xiè bèi jù ， suǒ yǐ bèi zhě chēng cǐ 。 jīn
dà wáng zòng yòu qí rén ， hé tú zhī cóng 'ér chū ？， chén qiè wéi dà wáng sī yōu zhī 。” qí wáng yuē ：“ zǐ zhī shù lái zhě ，
yóu wú yǔ 'ěr 。” yán shuài yuē ：“ bù gǎn qī dà guó ， jí dìng suǒ cóng chū ， bì yì qiān dǐng yǐ dài mìng 。” qí wáng nǎi
zhǐ 。
qín gōng yí yáng
qín gōng yí yáng ， zhōu jūn wèi zhào lěi yuē ：“ zǐ yǐ wéi hé rú ？” duì yuē ：“ yí yáng bì bá yě 。” jūn yuē ：
yí yáng chéng fāng bā lǐ ， cái shì shí wàn ， sù zhī shù nián ， gōng zhòng zhī jūn 'èr shí wàn ， jǐng cuì yǐ chǔ zhī zhòng lín shān 'ér
jiù zhī ， qín bì wú gōng 。” duì yuē ：“ gān mào ， jī lǚ yě ， gōng yí yáng 'ér yòu gōng ， zé zhōu gōng dàn yě ； wú gōng ，
zé xiāojì yú qín 。 qín wáng bù tīng qún chén fù xiōng zhī yì ， ér gōng yí yáng ， yí yáng bù bá ， qín wáng chǐ zhī 。 chén gù yuē
bá ’。” jūn yuē ：“ zǐ wéi guǎ rén móu ， qiě nài hé ？” duì yuē ：“ jūn wèi jǐng cuì yuē ：‘ gōng jué wéi zhí
guī ， guān wéi zhù guó ， zhàn 'ér shèng ， zé wú jiā yān yǐ ； bù shèng ， zé sǐ 。 bù rú bèi qín 。 yuán yí yáng ， gōng jìn bīng ，
qín kǒng gōng zhī chéng qí bì yě ， bì yǐ bǎo shì gōng 。 gōng zhōng mù gōng zhī wéi jǐ chéng qín yě ， yì bì jìn qí bǎo 。’”
qín bá yí yáng ， jǐng cuì guǒ jìn bīng 。 qín jù ， jù xiào zhǔ zǎo ， hán shì guǒ yì xiào zhòng bǎo 。 jǐng cuì dé chéng yú qín ，
shòu bǎo yú hán ， ér dé dōng zhōu 。
dōng zhōu yǔ xī zhōu zhàn
dōng zhōu yǔ xī zhōu zhàn ， hán jiù xī zhōu 。 wéi dōng zhōu wèi hán wáng yuē ：“ xī zhōu zhě ， gù tiān zǐ zhī guó yě ， duō
míng qì zhòng bǎo 。 àn bīng 'ér wù chū ， kě yǐ dé dōng zhōu ， xī zhōu zhī bǎo kě jìn yǐ 。”
dōng zhōu yǔ xī zhōu zhēng
dōng zhōu yǔ xī zhōu zhēng ， xī zhōu yù hé yú chǔ 、 hán 。 qí míng wèi dōng zhōu jūn yuē ：“ chén kǒng xī zhōu zhī yǔ chǔ 、
hán bǎo ， lìng zhī wéi jǐ qiú dì yú dōng zhōu yě 。 bù ruò wèi chǔ 、 hán yuē ：‘ xī zhōu zhī yù rù bǎo ， chí 'èr duān 。 jīn
dōng zhōu zhī bīng bù jí xī zhōu ， xī zhōu zhī bǎo bù rù chǔ 、 hán 。’ chǔ 、 hán yù dé bǎo ， jí qiě qù wǒ gōng xī zhōu 。
xī zhōu bǎo chū ， shì wǒ wéi chǔ 、 hán qǔ bǎo yǐ dé zhī yě ， xī zhōu ruò yǐ 。”
dōng zhōu yù wéi dào
dōng zhōu yù wéi dào ， xī zhōu bù xià shuǐ ， dōng zhōu huàn zhī 。 sū zǐ wèi dōng zhōu jūn yuē ：“ chén qǐng shǐ xī zhōu xià shuǐ
kě hū ？”
nǎi wǎng jiàn xī zhōu zhī jūn yuē ：“ jūn zhī móu guò yǐ ！ jīn bù xià shuǐ ， suǒ yǐ fù dōng zhōu yě 。 jīn qí mín jiē zhǒng
mài ， wú tā zhǒng yǐ 。 jūn ruò yù hài zhī ， bù ruò yī wéi xià shuǐ ， yǐ bìng qí suǒ zhǒng 。 xià shuǐ ， dōng zhōu bì fù zhǒng dào ；
zhǒng dào 'ér fù duó zhī 。 ruò shì ， zé dōng zhōu zhī mín kě lìng yī yǎng xī zhōu 'ér shòu mìng yú jūn yǐ 。” xī zhōu jūn yuē ：
shàn 。” suì xià shuǐ 。 sū zǐ yì dé liǎng guó zhī jīn yě 。
zhāo xiàn zài yáng dí
zhāo xiàn zài yáng dí ， zhōu jūn jiànglìng xiàngguó wǎng ， xiàngguó jiāng bù yù 。 sū lì wéi zhī wèi zhōu jūn yuē ：“ chǔ wáng yǔ
wèi wáng yù yě ， zhù jūn lìng chén fēng zhī chǔ ， lìng xiàng gōng zhī wèi 。 chǔ 、 hán zhī yù yě ， zhù jūn lìng xǔ gōng zhī chǔ ， lìng
xiàng gōng zhī hán 。 jīn zhāo xiàn fēi rén zhù yě ， ér zhù jūn lìng xiàngguó wǎng ； ruò qí wáng zài yáng dí ， zhù jūn jiànglìng shuí wǎng ？”
zhōu jūn yuē ：“ shàn 。” nǎi zhǐ qí xíng 。
qín jiǎ dào yú zhōu yǐ fá hán
qín jiǎ dào yú zhōu yǐ fá hán ， zhōu kǒng jiǎ zhī 'ér 'è yú hán ， bù jiǎ 'ér 'è yú qín 。 shǐ yǎn wèi zhōu jūn yuē ：
jūn hé bù lìng rén wèi hán gōng shū yuē ‘ qín gǎn jué sài 'ér fá hán zhě ， xìn dōng zhōu yě 。 gōng hé bù yǔ zhōu dì ， fā zhòng
shǐ shǐ zhī chǔ ， qín bì yí ， bù xìn zhōu ， shì hán bù fá yě 。’ yòu wèi qín wáng yuē ：‘ hán qiáng yǔ zhōu dì ， jiāng yǐ
yí zhōu yú qín ， guǎ rén bù gǎn fú shòu 。’ qín bì wú cí 'ér lìng zhōu fú shòu 。 shì dé dì yú hán ， ér tīng yú qín yě 。”
chǔ gōng yōng shì
chǔ gōng yōng shì ， zhōu zhāng qín 、 hán 。 chǔ wáng nù zhōu ， zhōu zhī jūn huàn zhī 。
wéi zhōu wèi chǔ wáng yuē ：“ yǐ wáng zhī qiáng 'ér nù zhōu ， zhōu kǒng ， bì yǐ guó hé yú suǒ yǔ sù zhī guó ， zé shì jìn
wáng zhī dí yě 。 gù wáng bù rú sù jiě zhōu kǒng ， bǐ qián dé zuì 'ér hòu dé jiě ， bì hòu shì wáng yǐ 。”
zhōu zuì wèi shí lǐ
zhōu zuì wèi shí lǐ yuē ：“ zǐ hé bù yǐ qín gōng qí ？ chén qǐng lìng qí xiāng zǐ ， zǐ yǐ qí shì qín ， bì wú chù yǐ 。
zǐ yīn lìng zhōu zuì jū wèi yǐ gòng zhī ， shì tiān xià zhì yú zǐ yě 。 zǐ dōng zhòng yú qí ， xī guì yú qín ， qín 、 qí hé ，
zé zǐ cháng zhòng yǐ 。”
zhōu xiāng lǚ cāng jiàn kè yú zhōu jūn
zhōu xiāng lǚ cāng jiàn kè yú zhōu jūn 。 qián xiànggōng shī jiè kǒng kè zhī shāng yǐ yě ， yīn lìng rén wèi zhōu jūn yuē ：“ kè zhě ，
biàn shì yě ， rán 'ér suǒ yǐ bù kě zhě ， hǎo huǐ rén 。”
zhōu wén jūn miǎn shì gōng shī jiè
zhōu wén jūn miǎn shì gōng shī jiè ， xiāng lǚ cāng ， guó rén bù shuō yě 。 jūn yòu mǐn mǐn zhī xīn 。
wèi zhōu wén jūn yuē ：“ guó bì yòu fěi yù ， zhōng chén lìng fěi zài yǐ ， yù zài shàng 。 sòng jūn duó mín shí yǐ wéi tái ，
ér mín fēi zhī ； wú zhōng chén yǐ yǎn gài zhī yě 。 zǐ hǎn shì xiāng wéi sī kōng ， mín fēi zǐ hǎn 'ér shàn qí jūn 。 qí huán gōng gōng
zhōng qī shì ， nǚ lǘ qī bǎi ， guó rén fēi zhī ； guǎn zhòng gù wéi sān guī zhī jiā ， yǐ yǎn huán gōng fēi ， zì shāng yú mín yě 。
chūn qiū 》 jì chén shì jūn zhě yǐ bǎi shù ， jiē dà chén jiàn yù zhě yě 。 gù dà chén dé yù ， fēi guó jiā zhī měi yě 。 gù
zhòng shù chéng qiáng ， zēng jī chéng shān 。’” zhōu jūn suì bù miǎn 。
wēn rén zhī zhōu
wēn rén zhī zhōu ， zhōu bù nà 。 wèn yuē ：“ kè yé ？” duì yuē ：“ zhù rén yě 。” wèn qí xiàng 'ér bù zhī yě ，
lì yīn qiú zhī 。
jūn shǐ rén wèn zhī yuē ：“ zǐ fēi zhōu rén ， ér zì wèi fēi kè ， hé yě ？” duì yuē ：“ chén shǎo 'ér sòng 《 shī 》，
shī 》 yuē ：‘ pǔ tiān zhī xià ， mò fēi wáng tǔ ； shuài tǔ zhī bīn ， mò fēi wáng chén 。’ jīn zhōu jūn tiān xià ， zé wǒ
tiān zǐ zhī chén ， ér yòu wéi kè zāi ？ gù yuē ‘ zhù rén ’。” jūn nǎi shǐ lì chū zhī 。
huò wéi zhōu zuì wèi jīn tóu
huò wéi zhōu zuì wèi jīn tóu yuē ：“ qín yǐ zhōu zuì zhī qí yí tiān xià ， ér yòu zhī zhào zhī nán zǐ qí rén zhàn ， kǒng qí
hán zhī hé ， bì xiān hé yú qín 。 qín 、 qí hé ， zé gōng zhī guó xū yǐ 。 gōng bù ruò jiù qí ， yīn zuǒ qín 'ér fá hán 、
wèi ， shàng dǎng 、 zhǎngzǐ zhào zhī yòu yǐ gōng dōng shōu bǎo yú qín ， nán qǔ dì yú hán 、 wèi ， yīn yǐ yīn xú wéi zhī dōng ， zé
yòu hé yǐ 。”
zhōu zuì wèi jīn tóu
zhōu zuì wèi jīn tóu yuē ：“ gōng fù lìng qín yǔ qiáng qí zhàn 。 zhàn shèng ， qín qiě shōu qí 'ér fēng zhī ， shǐ wú duō gē ，
ér tīng tiān xià ； zhī zhàn bù shèng ， guó dà shāng ， bù dé bù tīng qín 。 qín jìn hán 、 wèi zhī shàng dǎng ， tài yuán xī zhǐ qín zhī
yòu yǐ 。 qín dì tiān xià zhī bàn yě ， zhì qí 、 chǔ 、 sān jìn zhī mìng ， fù guó qiě shēn wēi ， shì hé jì zhī dào yě 。”
shí xíng qín wèi dà liáng zào
shí xíng qín wèi dà liáng zào yuē ：“ yù jué bà wáng zhī míng ， bù rú bèi liǎng zhōu biàn zhī zhī shì 。” wèi zhōu jūn yuē ：
jūn bù rú lìng biàn zhī zhī shì wéi jūn zhēng yú qín 。”
wèi xuē gōng
wèi xuē gōng yuē ：“ zhōu zuì yú qí wáng yě 'ér zhú zhī ， tīng zhù fú 、 xiāng lǚ lǐ zhě ， yù qǔ qín ； qín 、 qí hé ，
fú yǔ lǐ zhòng yǐ 。 yòu zhōu qí ， qín bì qīng jūn 。 jūn fú rú jí běi bīng qū zhào yǐ qín 、 wèi ， shōu zhōu zuì yǐ wéi hòu xíng ，
qiě fǎn qí wáng zhī xìn ， yòu jìn tiān xià zhī shuài 。 qí wú qín ， tiān xià guǒ ， fú bì zǒu ， qí wáng shuí yǔ wéi qí guó ？”
qí tīng zhù fú
qí tīng zhù fú wài zhōu zuì 。 wèi qí wáng yuē ：“ zhú zhōu zuì 、 tīng zhù fú 、 xiāng lǚ lǐ zhě ， yù shēn qǔ qín yě 。
qín dé tiān xià ， zé fá qí shēn yǐ ； fū qí hé zé zhào kǒng fá ， gù jí bīng yǐ shì qín 。 qín yǐ zhào gōng ， yǔ zhī qí fá
zhào ， qí shí tóng lǐ ， bì bù chù yǐ 。 gù yòng zhù fú ， jí tiān xià zhī lǐ yě 。”
sū lì wéi zhōu zuì wèi sū qín
sū lì wéi zhōu zuì wèi sū qín yuē ：“ jūn bù rú lìng wáng tīng zuì yǐ dì hé yú wèi ， zhào gù bì nù ， hé yú qí 。
shì jūn yǐ hé qí yǔ qiáng chǔ 。 lì chǎn zǐ jūn ， ruò yù yīn zuì zhī shì ， zé hé qí zhě ， jūn yě ； gē dì zhě ， zuì yě 。”
wèi zhōu zuì yuē chóu hè zhī xiāng sòng
wèi zhōu zuì yuē ：“ chóu hè zhī xiāng sòng ， jiāng yǐ guān qín zhī yìng zhào 、 sòng bài sān guó 。 sān guó bù bài ， jiāng xīng zhào 、
sòng hé yú dōng fāng yǐ gū qín ， yì jiāng guān hán 、 wèi zhī yú qí yě ； bù gù ， zé jiāng yǔ sòng bài sān guó ， zé mài zhào 、
sòng yú sān guó 。 gōng hé bù lìng rén wèi hán 、 wèi zhī wáng yuē ：‘ yù qín 、 zhào zhī xiāng mài hū ？ hé bù hé zhōu zuì jiān xiāng ，
shì zhī bù kě lí ， zé qín 、 zhào bì xiāng mài yǐ hé yú wáng yě 。”
wéi zhōu zuì wèi wèi wáng
wéi zhōu zuì wèi wèi wáng yuē ：“ qín zhī zhào zhī nán yǔ qí zhàn yě ， jiāng kǒng qí 、 zhào zhī hé yě ， bì yīn jìn zhī 。
zhào bù gǎn zhàn ， kǒng qín bù jǐ shōu yě ， xiān hé yú qí 。 qín 、 zhào zhēng qí ， ér wáng wú rén yān ， bù kě 。 wáng bù qù
zhōu zuì ， hé yǔ shōu qí 。 ér yǐ bīng zhī jí ， zé fá qí wú yīn shì yě 。”
wèi zhōu zuì yuē wèi wáng yǐ guó yǔ xiān shēng
wèi zhōu zuì yuē ：“ wèi yǐ guó yǔ xiān shēng ， guì hé yú qín yǐ fá qí 。 xuē gōng gù zhù ， qīng wǎng qí xuē ， bù gù
qí xiān jūn zhī qiū mù ， ér gōng dú xiū xū xìn ， wéi mào xíng ， míng qún chén ， jù gù zhù ， bù yǔ fá qí zhě chǎn ， yǐ fèn
qiáng qín ， bù kě 。 gōng bù rú wèi wèi wáng 、 xuē gōng yuē ：‘ qǐng wéi wáng rù qí ， tiān xià bù néng shāng qí ， ér yòu biàn ，
chén qǐng wéi jiù zhī ； wú biàn ， wáng suì fá zhī 。 qiě chén wéi qí nú yě ， rú lěi wáng zhī jiāo yú tiān xià ， bù kě 。 wáng wéi
chén cì hòu yǐ ， chén rù qí ， zé wáng yì wú qí zhī lěi yě 。’”
zhào qǔ zhōu zhī jì dì
zhào qǔ zhōu zhī jì dì ， zhōu jūn huàn zhī ， gào yú zhèng cháo 。 zhèng cháo yuē ：“ jūn wù huàn yě ， chén qǐng yǐ sān shí jīn
fù qǔ zhī 。” zhōu jūn yú zhī ， zhèng cháo xiàn zhào tài bǔ ， yīn gào yǐ jì dì shì 。 jí wáng bìng ， shǐ bǔ zhī 。 tài bǔ qiǎn
zhī yuē ：“ zhōu zhī jì dì wéi suì 。” zhào nǎi hái zhī 。
dù hè yù zhòng jǐng cuì yú zhōu
dù hè yù zhòng jǐng cuì yú zhōu ， wèi zhōu jūn yuē ：“ jūn zhī guó xiǎo ， jìn jūn zǐ zhòng bǎo zhū yù yǐ shì zhū hóu ， bù
kě bù chá yě 。 pì zhī rú zhāng luó zhě ， zhāng yú wú niǎo zhī suǒ ， zé zhōng rì wú suǒ dé yǐ ； zhāng yú duō niǎo chù ， zé yòu
hài niǎo yǐ 。 bì zhāng yú yòu niǎo wú niǎo zhī jì ， rán hòu néng duō dé niǎo yǐ 。 jīn jūn jiāng shī yú dà rén ， dà rén qīng jūn ；
shī yú xiǎo rén ， xiǎo rén wú kě yǐ qiú ， yòu fèi cái yān 。 jūn bì shī yú jīn zhī qióng shì bù bì qiě wéi dà rén zhě ， gù néng
dé yù yǐ 。”
zhōu gòng tài zǐ sǐ
zhōu gōng tài zǐ sǐ ， yòu wǔ shù zǐ ， jiē 'ài zhī 'ér wú shì lì yě 。
sī mǎ jiǎn wèi chǔ wáng yuē ：“ hé bù fēng gōng zǐ jiù ， ér wéi zhī qǐng tài zǐ ？” zuǒ chéng wèi sī mǎ jiǎn yuē ：
zhōu jūn bù tīng ， shì gōng zhī zhī kùn 'ér jiāo jué yú zhōu yě 。 bù rú wèi zhōu jūn yuē ：‘ shú yù lì yě ？ wēi gào jiǎn ，
jiǎn jīn chǔ wáng zī zhī yǐ dì 。’”
gōng ruò yù wéi tài zǐ ， yīn lìng rén wèi xiàngguó yù zhǎn zǐ qiáng fū kōng yuē ：“ wáng lèi yù lìng ruò wéi zhī ， cǐ jiàn shì
yě ， jū zhōng bù biàn yú xiàngguó 。” xiàngguó lìng zhī wéi tài zǐ 。
sān guó 'ài qín
sān guó 'ài qín ， zhōu lìng qí xiàngzhī qín ， yǐ qín zhī qīng yě ， liú qí xíng 。 yòu rén wèi xiàngguó yuē ：“ qín zhī qīng
zhòng wèi kě zhī yě 。 qín yù zhī sān guó zhī qíng ， gōng bù rú suì jiàn qín wáng yuē ：‘ qǐng wèi wáng tīng dōng fāng zhī chù 。’ qín
bì zhòng gōng 。 shì gōng zhòng zhōu ， zhòng zhōu yǐ qǔ qín yě 。 qí zhòng ， gù yòu zhōu 'ér yǐ qǔ qí ， shì zhōu cháng bù shī zhòng guó zhī
jiāo yě 。”
chāng tā wáng xī zhōu
chāng tā wáng xī zhōu ， zhī dōng zhōu ， jìn shū xī zhōu zhī qíng yú dōng zhōu 。 dōng zhōu dà xǐ ， xī zhōu dà nù 。 féng qiě yuē ：
chén néng shā zhī 。” jūn yú jīn sān shí jīn 。 féng qiě shǐ rén cāo jīn yǔ shū ， xián yí chāng tā 。 shū yuē ：“ gào chāng tā ：
shì kě chéng ， miǎn chéng zhī ； bù kě chéng ， jí wáng lái ， wáng lái 。 shì jiǔ qiě xiè ， zì lìng shēn sǐ 。” yīn shǐ rén gào dōng
zhōu zhī hòu yuē ：“ jīn xī yòu jiān rén dāng rù zhě yǐ 。” hòu dé 'ér xiàn dōng zhōu ， dōng zhōu lì shā chāng tā 。
zhāo jiǎn yǔ dōng zhōu 'è
zhāo jiǎn yǔ dōng zhōu 'è ， huò wèi zhào jiǎn yuē ：“ wéi gōng huà yīn jì 。” zhào jiǎn yuē ：“ hé yě ？”“ xī zhōu
shèn zēng dōng zhōu ， cháng yù dōng zhōu yǔ chǔ 'è ， xī zhōu bì lìng zéi zéi gōng ， yīn xuān yán dōng zhōu yě ， yǐ xī zhōu zhī yǔ wáng yě 。”
zhào jiǎn yuē ：“ shàn 。 wú yòu kǒng dōng zhōu zhī zéi jǐ ， ér yǐ qīng xī zhōu 'è zhī yú chǔ 。” jù hé dōng zhōu 。
yán shì wéi zéi
yán shì wéi zéi ， ér yáng shù yǔ yān 。 dào zhōu ， zhōu jūn liú zhī shí sì rì ， zài yǐ chéng chē sì mǎ 'ér qiǎn zhī 。 hán
shǐ rén ràng zhōu ， zhōu jūn huàn zhī 。 kè wèi zhōu jūn yuē ：“ zhèng yǔ zhī yuē ：‘ guǎ rén zhī yán shì zhī wéi zéi ， ér yáng shù
yǔ zhī ， gù liú zhī shí sì rì yǐ dài mìng yě 。 xiǎo guó bù zú ， yì yǐ róng zéi ？ jūn zhī shǐ yòu bù zhì ， shì yǐ qiǎn zhī
yě 。’”
xuē gōng yǐ qí wéi hán 、 wèi gōng chǔ
xuē gōng yǐ qí wéi hán 、 wèi gōng chǔ ， yòu yǔ hán 、 wèi gōng qín ， ér jiè bīng qǐ shí yú xī zhōu 。
hán qìng wéi xī zhōu wèi xuē gōng yuē ：“ jūn yǐ qí wéi hán 、 wèi gōng chǔ ， jiǔ nián 'ér qǔ wǎn 、 yè yǐ běi ， yǐ qiáng
hán 、 wèi 。 jīn yòu gōng qín yǐ yì zhī ， hán 、 wèi nán wú chǔ yōu ， xī wú qín huàn ， zé dì guǎng 'ér yì zhòng ， qí bì qīng
yǐ 。 fū běn mò gèng shèng ， xū shí yòu shí ， qiè wéi jūn wēi zhī ！ jūn bù rú lìng bì yì yīn hé yú qín ， ér jūn wú gōng ，
yòu wú jiè bīng qǐ shí 。 jūn lín hán gǔ 'ér wú gōng ， lìng bì yì yǐ jūn zhī qíng wèi qín wáng yuē ：‘ xuē gōng bì pò qín yǐ zhāng
hán 、 wèi 。 suǒ yǐ jìn bīng zhě ， yù wáng lìng chǔ gē dōng guó yǐ yǔ qí yě 。’ qín wáng chū chǔ wáng yǐ wéi hé ， jūn lìng bì
yì yǐ cǐ zhōng qín ， qín dé wú pò ， ér yǐ chǔ zhī dōng guó zì miǎn yě ， bì yù zhī 。 chǔ wáng chū ， bì dé qí ， qí dé
dōng guó 'ér yì qiáng ， ér xuē shì shì wú huàn 。 qín bù dà ruò ， ér chǔzhī sān jìn zhī xī ， sān jìn bì zhòng qí 。” xuē gōng
yuē ：“ shàn 。” yīn lìng hán qìng rù qín ， ér shǐ sān guó wú gōng qín ， ér shǐ bù jiè bīng qǐ shí yú xī zhōu 。
qín gōng wèi jiāng xī wǔ jūn yú yī jué
qín gōng wèi jiāng xī wǔ jūn yú yī jué ， jìn bīng 'ér gōng zhōu 。 wéi zhōu zuì wèi lǐ duì yuē ：“ jūn bù rú jìn qín zhī gōng
zhōu 。 zhào zhī shàng jì mò rú lìng qín 、 wèi fù zhàn 。 jīn qín gōng zhōu 'ér dé zhī ， zé zhòng bì duō shāng yǐ ， qín yù dài zhōu zhī
dé ， bì bù gōng wèi ； qín ruò gōng zhōu 'ér bù dé ， qián yòu shèng wèi zhī láo ， hòu yòu gōng zhōu zhī bài ， yòu bì bù gōng wèi 。
jīn jūn jìn zhī ， ér qín wèi yǔ wèi jiǎng yě ， ér quán zhào lìng qí zhǐ ， bì bù gǎn bù tīng ， shì jūn què qín 'ér dìng zhōu yě 。
qín qù zhōu ， bì fù gōng wèi ， wèi bù néng zhī ， bì yīn jūn 'ér jiǎng ， zé jūn zhòng yǐ 。 ruò wèi bù jiǎng ， ér jí zhī zhī ，
shì jūn cún zhōu 'ér zhàn qín 、 wèi yě ， zhòng yì jìn zài zhào 。”
qín lìng chū lǐ jí yǐ chē bǎishèng rù zhōu
qín lìng chū lǐ jí yǐ chē bǎishèng rù zhōu ， zhōu jūn yíng zhī yǐ zú ， shèn jìng 。 chǔ wáng nù ， ràng zhōu ， yǐ qí zhòng qín
kè 。
yóu téng wèi chǔ wáng yuē ：“ xī zhì bó yù fá róu yóu ， yí zhī dà zhōng ， zài yǐ guǎng chē ， yīn suí rù yǐ bīng ，
róu yóu zú wáng ， wú bèi gù yě 。 huán gōng fá cài yě ， hào yán fá chǔ ， qí shí xí cài 。 jīn qín zhě ， hǔ láng zhī
guó yě ， jiān yòu tūn zhōu zhī yì ， shǐ chū lǐ jí yǐ chē bǎishèng rù zhōu ， zhōu jūn jù yān ， yǐ cài 、 róu yóu jiè zhī 。
gù shǐ cháng bīng zài qián ， qiáng nǔ zài hòu ， míng yuē wèi jí ， ér shí qiú zhī yě 。 zhōu jūn qǐ néng wú 'ài guó zāi ？ kǒng yī rì
zhī wáng guó ， ér yōu dà wáng 。” chǔ wáng nǎi yuè 。
yōng shì zhī yì
yōng shì zhī yì ， hán zhēng jiá yǔ sù yú zhōu ， zhōu jūn huàn zhī ， gào sū dài 。 sū dài yuē ：“ hé huàn yān ！ dài néng
wéi jūn lìng hán bù zhēng jiá yǔ sù yú zhōu ， yòu néng wéi jūn dé gāo dū 。” zhōu jūn dà yuè ， yuē ：“ zǐ gǒu néng ， guǎ rén
qǐng yǐ guó tīng 。”
sū dài suì wǎng jiàn hán xiāng guó gōng zhōng ， yuē ：“ gōng bù wén chǔ jì hū ？ zhāo yìng wèi chǔ wáng yuē ：‘ hán shì bà yú
bīng ， cāng lǐn kōng ， wú yǐ shǒu chéng ， wú shōu zhī yǐ jī ， bù guò yī yuè ， bì bá zhī 。’ jīn wéi yōng shì wǔ yuè ， bù
néng bá ， shì chǔ bìng yě ， chǔ wáng shǐ bù xìn zhāo yìng zhī jì yǐ 。 jīn gōng nǎi zhēng jiá jí sù yú zhōu ， cǐ gào chǔ bìng yě 。
zhāo yìng wén cǐ ， bì quàn chǔ wáng yì bīng shǒu yōng shì ， yōng shì bì bá 。” gōng zhōng yuē ：“ shàn 。 rán wú shǐ zhě yǐ xíng yǐ 。”
dài yuē ：“ gōng hé bù yǐ gāo dū yǔ zhōu ？” gōng zhōng nù yuē ：“ wú wú zhēng jiá yǔ sù yú zhōu yì yǐ duō yǐ 。 héwèi
yǔ gāo dū ？” dài yuē ：“ yǔ zhī gāo dū ， zé zhōu bì zhé 'ér rù yú hán ， qín wén zhī ， bì dà nù ， ér fén zhōu zhī
jié ， bù tōng qí shǐ 。 shì gōng yǐ bì gāo dū dé wán zhōu yě ， hé bù yǔ yě ？” gōng zhōng yuē ：“ shàn 。” bù zhēng jiá
yǔ sù yú zhōu 'ér yǔ gāo dū ， chǔ zú bù bá yōng shì 'ér qù 。
zhōu jūn zhī qín
zhōu jūn zhī qín 。 wèi zhōu zuì yuē ：“ bù rú yù qín wáng zhī xiào yě ， yīn yǐ yìng wéi tài hòu yǎng dì 。 qín wáng 、 tài
hòu bì xǐ ， shì gōng yòu qín yě 。 jiāo shàn ， zhōu jūn bì yǐ wéi gōng gōng ； jiāo 'è ， quàn zhōu jūn rù qín zhě bì yòu zuì yǐ 。”
sū lì wèi zhōu jūn
sū lì wèi zhōu jūn yuē ：“ bài hán 、 wèi ， shā xī wǔ ， gōng zhào ， qǔ lìn 、 lí shí 、 qí zhě ， jiē bái qǐ 。
shì gōng yòng bīng ， yòu yòu tiān mìng yě 。 jīn gōng liáng ， liáng bì pò ， pò zé zhōu wēi ， jūn bù ruò zhǐ zhī 。”
wèi bái qǐ yuē ：“ chǔ yòu yǎng yóu jī zhě ， shàn shè ， qù liǔ yè zhě bǎi bù 'ér shè zhī ， bǎi fā bǎi zhōng 。 zuǒ yòu
jiē yuē ‘ shàn ’。 yòu yī rén guò yuē ：‘ shàn shè ， kě jiào shè yě yǐ ？’ yǎng yóu jī yuē ：‘ rén jiē shàn 。 zǐ nǎi
yuē kě jiào shè ， zǐ hé bù dài wǒ shè zhī yě ？’ kè yuē ：‘ wǒ bù néng jiào zǐ zhī zuǒ qū yòu 。 fū shè liǔ yè zhě ，
bǎi fā bǎi zhōng ， ér bù yǐ shàn xī ， shǎo yān qì lì juàn ， gōng bō shǐ gōu ， yī fā bù zhōng ， qián gōng jìn yǐ 。’ jīn gōng
pò hán 、 wèi ， shā xī wǔ ， ér běi gōng zhào ， qǔ lìn 、 lí shí 、 qí zhě ， gōng yě 。 gōng zhī gōng shèn duō 。 jīn gōng yòu
yǐ qín bīng chū sài ， guò liǎng zhōu ， jiàn hán 'ér yǐ gōng liáng ， yī gōng 'ér bù dé ， qián gōng jìn miè 。 gōng bù ruò chēng bìng bù chū
yě 。”
chǔ bīng zài shān nán
chǔ bīng zài shān nán ， wú dé jiāng wéi chǔ wáng shǔ nù yú zhōu 。
huò wèi zhōu jūn yuē ：“ bù rú lìng tài zǐ jiāng jūn zhèng yíng wú dé yú jìng ， ér jūn zì jiāo yíng ， lìng tiān xià jiē zhī jūn
zhī zhòng wú dé yě 。 yīn xiè zhī chǔ yuē ：‘ zhōu jūn suǒ yǐ shì wú dé zhě qì bì míng yuē móu 。’ chǔ wáng bì qiú zhī ， ér
wú dé wú xiào yě ， wáng bì zuì zhī 。”
chǔ qǐng dào yú 'èr zhōu zhī jiān
chǔ qǐng dào yú 'èr zhōu zhī jiān ， yǐ lín hán 、 wèi ， zhōu jūn huàn zhī 。 sū qín wèi zhōu jūn yuē ：“ chú dào shǔ zhī yú
hé ， hán 、 wèi bì 'è zhī ； qí 、 qín kǒng chǔ zhī qǔ jiǔ dǐng yě ， bì jiù hán 、 wèi 'ér gōng chǔ 。 chǔ bù néng shǒu fāng chéng
zhī wài ， ān néng dào 'èr zhōu zhī jiān ？ ruò sì guó fú 'è ， jūn suī bù yù yǔ yě ， chǔ bì jiāng zì qǔ zhī yǐ 。”
sī kòu bù wéi zhōu zuì wèi zhōu jūn
sī kòu bù wéi zhōu zuì wèi zhōu jūn yuē ：“ jūn shǐ rén gào qí wáng yǐ zhōu zuì bù kěn wéi tài zǐ yě ， chén wéi jūn bù qǔ
yě 。 hán yě shì wéi qí tài gōng mǎi liáng jiàn ， gōng bù zhī shàn ， guī qí jiàn 'ér zé zhī jīn 。 yuè rén qǐng mǎi zhī qiān jīn ， zhé
ér bù mài 。 jiāng sǐ ， ér shǔ qí zǐ yuē ：‘ bì wú dú zhī 。’ jīn jūn zhī shǐ zuì wéi tài zǐ ， dú zhī zhī qì yě ，
tiān xià wèi yòu xìn zhī zhě yě 。 chén kǒng qí wáng zhī wéi jūn shí lì guǒ 'ér ràng zhī yú zuì ， yǐ jià zhī qí yě 。 jūn wéi duō qiǎo ，
zuì wéi duō zhà 。 jūn hé bù mǎi xìn huò zāi ？ fèng yǎng wú yòu 'ài yú zuì yě ， shǐ tiān xià jiàn zhī 。”
qín zhào zhōu jūn
qín zhào zhōu jūn ， zhōu jūn nán wǎng 。 huò wéi zhōu jūn wèi wèi wáng yuē ：“ qín zhào zhōu jūn ， jiāng yǐ shǐ gōng wèi zhī nán yáng 。
wáng hé bù chū yú hé nán 。 zhōu jūn wén zhī ， jiāng yǐ wéi cí yú qín 'ér bù wǎng 。 zhōu jūn bù rù qín ， qín bì bù gǎn yuè hé
ér gōng nán yáng 。”
xī wǔ bài yú yī jué
xī wǔ bài yú yī jué ， zhōu jūn zhī wèi qiú jiù ， wèi wáng yǐ shàng dǎng zhī jí cí zhī 。 zhōu jūn fǎn ， jiàn liáng yòu 'ér lè
zhī yě 。 qí mǔ huī wèi zhōu jūn yuē ：“ wēn yòu bù xià cǐ ， ér yòu jìn ， chén néng wéi jūn qǔ zhī 。” fǎn jiàn wèi wáng ，
wáng yuē ：“ zhōu jūn yuàn guǎ rén hū ？” duì yuē ：“ bù yuàn qiě shuí yuàn wáng ？ chén wéi wáng yòu huàn yě 。 zhōu jūn móu zhù yě ，
ér shè yǐ guó wéi wáng hàn qín ， ér wáng wú zhī hàn yě 。 chén jiàn qí bì yǐ guó shì qín yě qín xī sài wài zhī bīng ， yǔ zhōu zhī
zhòng ， yǐ gōng nán yáng ， ér liǎng shàng dǎng jué yǐ 。” wèi wáng yuē ：“ rán zé nài hé ？” qí mǔ huī yuē ：“ zhōu jūn xíng
bù xiǎo lì shì qín ， ér hǎo xiǎo lì 。 jīn wáng xǔ shù sān wàn rén ， yǔ wēn yòu ， zhōu jūn dé yǐ wéi cí yú fù xiōng bǎi xìng ，
ér lì wēn yòu yǐ wéi lè ， bì bù hé yú qín 。 chén cháng wén wēn yòu zhī lì ， suì bā shí jīn ， zhōu jūn dé wēn yòu ， qí yǐ
shì wáng zhě ， suì bǎi 'èr shí jīn 。 shì shàng dǎng měi huàn 'ér yíng sì shí jīn 。” wèi wáng yīn shǐ mèng mǎo zhì wēn yòu yú zhōu jūn ，
ér xǔ zhī shù yě 。
hán 、 wèi yì dì
hán 、 wèi yì dì ， xī zhōu fú lì 。 fán yú wèi chǔ wáng yuē ：“ zhōu bì wáng yǐ 。 hán 、 wèi zhī yì dì ， hán dé
èr xiàn ， wèi wáng 'èr xiàn 。 suǒ yǐ wéi zhī zhě ， jìn bāo 'èr zhōu ， duō yú 'èr xiàn ， jiǔ dǐng cún yān 。 qiě wèi yòu nán yáng 、
zhèng dì 、 sān chuān 'ér bāo 'èr zhōu ， zé chǔ fāng chéng zhī wài wēi ； hán jiān liǎng shàng dǎng yǐ lín zhào ， jí zhào yáng cháng yǐ shàng wēi 。
gù yì chéng zhī yuē ， chǔ 、 zhào jiē qīng 。” chǔ wáng kǒng ， yīn zhào yǐ zhǐ yì yě 。
qín yù gōng zhōu
qín yù gōng zhōu ， zhōu zuì wèi qín wáng yuē ：“ wéi wáng zhī guó jì zhě ， bù gōng zhōu 。 gōng zhōu ， shí bù zú yǐ lì guó ，
ér shēng wèi tiān xià 。 tiān xià yǐ shēng wèi qín ， bì dōng hé yú qí 。 bīng bì yú zhōu ， ér hé tiān xià yú qí ， zé qín gū 'ér
bù wáng yǐ 。 shì tiān xià yù bà qín ， gù quàn wáng gōng zhōu 。 qín yǔ tiān xià jù bà ， zé lìng bù héng xíng yú zhōu yǐ 。”
gōng tā wèi zhōu jūn
gōng tā wèi zhōu jūn yuē ：“ wǎn shì qín 'ér qīng jìn ， qín jī 'ér wǎn wáng ； zhèng shì wèi 'ér qīng hán ， wèi gōng cài 'ér zhèng
wáng ； zhū 、 jǔ wáng yú qí ； chén 、 cài wáng yú chǔ ， cǐ jiē shì yuán guó 'ér qīn jìn dí yě 。 jīn jūn shì hán 、 wèi 'ér qīn
qín ， guó kǒng shāng yǐ 。 jūn bù rú shǐ zhōu zuì yīn hé yú zhào yǐ bèi qín ， zé bù huǐ 。”
wèi qí wáng
wèi qí wáng yuē ：“ wáng hé bù yǐ dì jī zhōu zuì yǐ wéi tài zǐ yě 。” qí wáng lìng sī mǎ hàn yǐ lù jìn zhōu zuì yú
zhōu 。 zuǒ shàng wèi sī mǎ hàn yuē ：“ zhōu bù tīng ， shì gōng zhī zhī kùn 'ér jiāo jué yú zhōu yě 。 gōng bù rú wèi zhōu jūn yuē
hé yù zhì ？ lìng rén wēi gào hàn ， hàn qǐng lìng wáng jìn zhī yǐ dì 。’” zuǒ shàng yǐ cǐ dé shì 。
sān guó gōng qín fǎn
sān guó gōng qín fǎn ， xī zhōu kǒng wèi zhī jiè dào yě 。 wéi xī zhōu wèi wèi wáng yuē ：“ chǔ 、 sòng bù lì qín zhī dé sān
guó yě ， bǐ qiě gōng wáng zhī jù yǐ lì qín 。” wèi wáng jù ， lìng jūn shè shè sù dōng 。
xī wǔ bài
xī wǔ bài ， zhōu shǐ zhōu zú zhī qín 。 huò wèi zhōu zú yuē ：“ hé bù wèi zhōu jūn yuē ：‘ chén zhī qín ， qín 、 zhōu
zhī jiāo bì 'è 。 zhù jūn zhī chén yòu qín zhòng 'ér yù xiāng zhě ， qiě 'è chén yú qín ， ér chén wéi bù néng shǐ yǐ 。 chén yuàn miǎn 'ér
xíng ， jūn yīn xiāng zhī 。 bǐ dé xiāng ， bù 'è zhōu yú qín yǐ 。’ jūn zhòng qín ， gù shǐ xiāng wǎng ； xíng 'ér miǎn ， qiě qīng qín
yě ， gōng bì bù miǎn 。 gōng yán shì 'ér xíng ， jiāo shàn yú qín ， qiě gōng zhī chéng shì yě ； jiāo 'è yú qín ， bù shàn yú gōng qiě
zhū yǐ 。 《 zhàn guó cè 》 shì zhōng guó gǔ dài de yī bù 725360.htm> shǐ xué míng zhù 。 quán shū 'àn dōng zhōu 、 xī zhōu 、 qín guó 、 qí guó 、 chǔ guó 、 zhào guó 、 wèi guó 、 hán guó 、 yàn guó 、 sòng guó 、 wèi guó 、 zhōng shān guó yǐ cì fēn guó biān xiě ， gòng 33 juàn ， yuē 12 wàn zì 。《 zhàn guó cè 》 zhù yào jì shù liǎo zhàn guó shí de 310541.htm> zòng héng jiā de zhèng zhì zhù zhāng hé cè lüè ， zhǎn shì liǎo 85352.htm> zhàn guó shí dài de lì shǐ tè diǎn hé shè huì fēng mào ， shì yán jiū zhàn guó lì shǐ de zhòng yào diǎn jí 。 tí jiě zhàn guó cè de zuò zhě zhí dào xiàn zài yě méi yòu què dìng ， yuán yòu 《 guó cè 》、《 guó shì 》、《 duǎn cháng 》、《 shì yǔ 》、《 cháng shū 》、《 xiū shū 》 děng míng chēng 。 xī hàn mò nián ， 6708.htm> liú xiàng xiào lù qún shū shí zài huáng jiā cáng shū zhōng fā xiàn liǎo liù zhǒng jì lù zòng héng jiā de xiě běn ， dàn shì nèi róng hùn luàn ， wén zì cán quē 。 yú shì liú xiàng 'àn zhào guó bié biān dìng liǎo 《 zhàn guó cè 》。 yīn cǐ ， zhàn guó cè xiǎn rán bù shì yī shí yī rén suǒ zuò ， liú xiàng zhǐ shì zhàn guó cè de jiàodìng zhě hé biān dìng zhě 。 yīn qí shū suǒ jì lù de duō shì zhàn guó shí 152.htm> zòng héng jiā wéi qí suǒ fǔ zhī guó de zhèng zhì zhù zhāng hé wài jiāo cè lüè ， yīn cǐ liú xiàng bǎ zhè běn shū míng wéi 《 zhàn guó cè 》。 běi sòng shí ，《 zhàn guó cè 》 sàn yì pō duō ， jīng 7500.htm> céng gǒng xiào bǔ ， shì wéi jīn běn 《 zhàn guó cè 》。 1973 nián ， zài 7127.htm> cháng shā 26266.htm> mǎ wáng duī sān hào hàn mù chū tǔ liǎo yī pī 151774.htm> bó shū ， qí zhōng yī bù lèi sì yú jīn běn 《 zhàn guó cè 》， zhěng lǐ hòu dìng míng wéi 《 563896.htm> zhàn guó zòng héng jiā shū 》。 gāi shū gòng 27 piān ， qí zhōng 11 piān nèi róng hé wén zì yǔ jīn běn 《 zhàn guó cè 》 hé 9278.htm>《 shǐ jì 》 dà tǐ xiāng tóng 。 tǐ lì jīn běn gòng 33 juàn ： dōng zhōu cè 1 juàn xī zhōu cè 1 juàn qín cè 5 juàn qí cè 6 juàn chǔ cè 4 juàn zhào cè 4 juàn wèi cè 4 juàn hán cè 3 juàn yàn cè 3 juàn sòng wèi cè 1 juàn zhōng shān cè 1 juàn gòng 497 piān 。 suǒ jìzǎi de lì shǐ ， shàng qǐ qián 490 nián zhī bó miè fàn shì ， xià zhì qián 221 nián gāo jiàn lí yǐ zhù jī qín shǐ huáng 。 píng jià 《 zhàn guó cè 》 yī shū fǎn yìng liǎo zhàn guó shí dài de shè huì fēng mào ， dāng shí shì rén de jīng shén fēng cǎi ， bù jǐn shì yī bù lì shǐ zhù zuò ， yě shì yī bù fēi cháng hǎo de 137615.htm> lì shǐ sǎnwén 。 tā zuò wéi yī bù fǎn yìng zhàn guó lì shǐ de lì shǐ zī liào ， bǐ jiào kè guān dì jì lù liǎo dāng shí de yī xiē zhòng dà lì shǐ shì jiàn ， shì zhàn guó lì shǐ de shēng dòng xiě zhào 。 tā xiáng xì dì jì lù liǎo dāng shí zòng héng jiā de yán lùn hé shì jì ， zhǎn shì liǎo zhè xiē rén de jīng shén fēng mào hé sī xiǎng cáigàn ， lìng wài yě jì lù liǎo yī xiē yì yǒng zhì shì de rén shēng fēng cǎi 。《 zhàn guó cè 》 de wén xué chéng jiù yě fēi cháng tū chū ， zài zhōng guó wén xué shǐ shàng ， tā biāo zhì zhe zhōng guó gǔ dài sǎnwén fā zhǎn de yī gè xīn shí qī ， wén xué xìng fēi cháng tū chū ， yóu qí zài rén wù xíng xiàng dì kè huà ， yǔ yán wén zì de yùn yòng ， yù yán gù shì děng fāng miàn jù yòu fēi cháng xiān míng de yì shù tè sè 。《 zhàn guó cè 》 de sī xiǎng nèi róng bǐ jiào fù zá ， zhù tǐ shàng tǐ xiàn liǎo zòng héng jiā de sī xiǎng qīng xiàng ， tóng shí yě fǎn yìng chū liǎo zhàn guó shí qī sī xiǎng huó yuè ， wén huà duō yuán de lì shǐ tè diǎn 。《 zhàn guó cè 》 de zhèng zhì guān bǐ jiào jìn bù ， zuì tū chū de shì tǐ xiàn liǎo zhòng shì rén cái de zhèng zhì sī xiǎng 。《 zhàn guó cè 》 yī shū duì 3055.htm> sī mǎ qiān de 《 10088.htm> shǐ jì 》 de jìzhuàn tǐ de xíng chéng ， jù yòu hěn dà yǐng xiǎng 。《 zhàn guó cè 》 lì lái wéi yán jiū zhě chēng zàn qí wén xué jià zhí ， dàn shì duì tā de sī xiǎng què shì zhòng shuō fēn yún 。 zhè shì yóu yú gāi shū yǔ hòu shì de rú jiā sī xiǎng bù fú ， guò yú zhuī zhú míng lì 。 ér qiě guò yú kuā dà zòng héng jiā de lì shǐ zuò yòng ， jiàng dī liǎo shǐ xué jià zhí 。 yán jiū cān kǎo shū mù • xióng xiàn guāng ，《 zhàn guó cè yán jiū yǔ xuǎn yì 》， chóngqìng chū bǎn shè ， 1988 nián ISBN753660020• mèng qìng xiáng ，《 zhàn guó cè yì zhù 》， hēi lóng jiāng rén mín chū bǎn shè ， 1986 nián tǒng yī shū hào ： 10093•701• wáng shǒu qiān ，《 zhàn guó cè quán yì 》， guì zhōu rén mín chū bǎn shè ， 1992 nián ISBN722102444• zhū yǒu huá ，《 zhàn guó cè xuǎn yì 》， shàng hǎi gǔ jí chū bǎn shè ， 1987 nián • zhào pī jié ，《 zhàn guó cè xuǎn yì 》， rén mín wén xué chū bǎn shè ， 1994 nián • lán kāi xiáng ，《 zhàn guó cè míng piān shǎng xī 》， běi jīng shí yuè wén yì chū bǎn shè ， 1991 nián • hé jiàn zhāng ，《 zhàn guó cè zhù shì 》， zhōng huá shū jú ， 1990 nián ISBN710100622• hé jìn ，《 zhàn guó cè yán jiū 》， běi jīng dà xué chū bǎn shè ， 2001 nián ISBN730105101 zhàn guó cè 》 zhōng de jūn shì sī xiǎng 《 zhàn guó cè 》 zhōng de jūn shì sī xiǎng
zào yòu
wài jiāo
mài
yā hóu ，
jiāng lián
mín zhī
zhōng zhī
yòng bīng
zhòng jīn
shè qū
fā zhì
yuàn 'ér
qí cè
chū qiáng
ér hài
cè lüè
wéi fā
néng yú
hé lǐ
néng jìng
rèn wéi
bǎi shì
zài rèn
huò dà
lì wéi
biàn dí wǒ shuāng fāng lì liàng duì bǐ ， wéi jūn shì dǒu zhēng chuàng
lì tiáo jiàn ， yòng xiǎo de dài jià huò qǔ dà de lì yì 。 dàn
dǒu zhēng bì xū yǐ jūn shì shí lì wéi hòu dùn ，“ bìng tiān F
wàn chéng ， yóu dí guó ， zhì hǎi nèi ， hù 7 jǐ yuán ， chén bǔ
fēi bīng bù kě ” (《 zhàn guó cè · qín cè yī sū qín shǐ
héng )))。 zhàn zhēng suǒ zào chéng de “ cán fèi ” jí dà ，“
suǒ fèi yě ， shí nián zhī tián 'ér bù cháng ”， cǐ nǎi “ xū
jì ”， bù dàn nán yǐ shǐ zhū hóu fú ， ér qiě huì yīn “
qióng ” ér dǎo zhì zì shēn miè wáng ， yīn 'ér jí lì tuī chóng yòng
shōu mǎi nèi jiān ， yǐ jì móu fēn huà dí guó lián méng ， wēi
dí ， xióng biàn zhé rén děng shǒu duàn qǔ shèng 。 ② zhù zhāng hòu
rén ， guǐ zhà qǔ shèng 。 tí chū “ àn bīng 'ér hòu qǐ ， jì
zhū bù zhí ， wēi yòng bīng 'ér jì yú yì ” (《 zhàn guó cè ·
wǔ · sū qín shuō qí Ik] wáng )}) de yòng bīng yuán zé ; tū
diào lián yǒu fēn dí 、 lì yòng máo dùn 、 yǐ dí zhì dí 、 lì
zhī 、 chéng jī 'ér dòng 、 shēng dōng jī xī 、 yòng jiān fǎn jiān děng
de yìng yòng 。 ③ zhù zhāng gǎi gé ， yòng zhì shǐ néng 。 rèn
xiàn 、 dé dào 、 jià yù rén cái de zhòng yào yuán zé shì : bá
qióng kùn ; duì “ shì ” guì 'ér fù zhī ; yáng cháng bì duǎn ，
shǐ yòng ; zhī 'ér hòu yòng ， yòng 'ér bù yí ; tí chàng zhì
zhēng ， yōu shèng liè bài děng 。 ④ qiáng diào quán jiè shí shì 。
quán jiè ” shì “ wàn wù zhī shuài ”，“ shí shì ” shì “
zhī cháng ”， zhǐ yào shàn yú píng jiè shí shì yùn yòng quán móu ，
hé qíng kuàng xià dū huì yòu jì kě shī ， yòng xiǎo lì 'ér
lì ， shèn zhì kě zhuǎn wēi wéi 'ān 、 yùn wáng wéi cún ， biàn
hài 、 dǎo qiáng wéi ruò ， shǐ zì jǐ chǔyú zhù dòng dì wèi 。
zhàn guó cè 》 zhōng de jūn shì sī xiǎng duì hòu shì yòu
yǐng xiǎng ， dàn duì guǐ zhà shǒu duàn de shī yòng quē fá yán gé
jiàn jiè dìng ， guòfèn kuā dà zhì móu de zuò yòng ， ér duì jūn
lì de dì wèi yòu suǒ hū lüè ， yòu wéi xīn shǐ guān de qīng l
yú rǔ 'èr
dìng tiáo shí
yī wéi shì hú huá
káng piē qián duàn tī yǐn
sì bù me kān 》 běn 《 qián rì cè 》
fēng ﹂ zhōu yuān huà yuē yuē míng
zhàn guó cè 》 zhōng de jūn shì sī xiǎng 〔 zhanguo。
de ， mili
〕 zhōng guó zhàn guó shí qī gè guó shà
chén 、 yóushuì zhī shì cè móu yán lùn 《 zhàn guó cè 》 zhōng suǒ fǎn shí
de guān yú zhàn zhēng hé jūn duì děng wèn tí de lǐ xìng rèn shí 。《 pǐn
guó cè 》， fēi yī rén yī shí zhī zuò ， duō shù piān zhāng dāng chū yú
zhàn guó shí rén zhī shǒu ， fǎn yìng liǎo zòng héng xué pài de jūn shì guān
diǎn 。 xī hàn shí ， yòu 《 guó cè 》、《 guó shì 》、《 duǎn cháng )
děng bù tóng ji běn 。 liú xiàng huì jí 、 xiào dìng wéi 33 piān ， zǒu
míng wéi 《 zhàn guó cè 》。 dōng hàn gāo yòu céng wéi zhī zuò zhù 。 yuè t
sòng céng gǒng jìn xíng guò xiào bǔ 。 quán shū fēn qín 、 dōng zhōu 、 pǐ
zhōu 、 qí 、 chǔ 、 zhào 、 wèi 、 hán 、 yàn 、 sòng 、 wèi 、 hū
shān 12 cè 。 jīn yòu nán sòng yáo hóng xù zhù 、 bào biāo zhù hé yuán
wú shī dào jiàozhù děng běn 。
zhàn guó cè 》 zài jūn shì shàng de jī běn zhù zhāng shì bì shòu
qū lì ， chóng móu shàng qí ， yǐ zhì qǔ shèng 。 ① qiáng diào bù zhàn bì
shèng ， fá jiāo qū dí 。 rèn wéi tōng guò wài jiāo shǒu duàn ， kě yǐ gǎi
n.: "Record of the Warring States", compiled in early Han Dynasty, "Record of the Warring States", compiled in early Han Dynasty, "Record of the Warring States", compiled in early Han Dynasty wǎng yóu zhī zhàn guó cè yì dì qín wáng gǔ wén xué táng jū wén yán wén yǔ wén gǔ dài wén xué gǔ wén fān yì chéng yǔ diǎn gù wén xué lì shǐ sǎnwén diǎn jí gǔ wén gǔ dài yù yán gù shì cí yǔ lì shǐ zòng héng jiā cháng duǎn zòng héng gèng duō jiēguǒ ...
zhàn guó cè pài dú zhàn guó cè zhàn guó cè fán zhàn guó cè chá hǎi yáng zhàn guó cè zhàn guó cè · qí cè zhàn guó cè yán jiū zhàn guó cè xīn zhù zhàn guó cè chá guǎn zhàn guó cè · yàn cè 'èr zhàn guó cè · yàn cè yī zhàn guó cè · chǔ cè sì zhàn guó cè mù lù xù zhàn guó cè . chǔ cè yī zhàn guó cè míng yán gù shì zhàn guó cè kǒu cái yào jué zhàn guó cè de lǐng dǎo zhì huì tú shuō zhàn guó cè 100 míng yán guó xué jīn dú dà shū yuàn - zhàn guó cè zhōng huá jīng diǎn cáng shū ― zhàn guó cè lùn zhàn : cáo rén chāo chuàng fù zhàn guó cè zhōng huá jīng diǎn cáng shū zhàn guó cè zhàn guó cè shì dì 'èr juàn qīng zhāng qí zhuàn zhàn guó cè shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn qīn dìng sì kù quán shū huì yào - zhàn guó cè hǔ qián jīng yú měi rén （ dài jiǎn dū bó hé jiè 《 zhàn guó cè yú měi rén dài jiǎn dū bó hé jiè zhàn guó cè zhàn guó cè zāng lì hé shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn zhàn guó cè sān shí sān juàn fù zhá jì sān juàn hàn gāo yòu zhù qīng huáng pī liè zhuàn zhá jì