mùlù 东汉 dōng hàn ， yòu chēng hòu hàn ， shì zhōng guó gǔ dài de yī gè cháo dài ， yǔ xī hàn hé chēng hàn cháo 。 xī hàn yǔ dōng hàn zhī jiān yòu yī gè xīn cháo ， hòu bèi dōng hàn suǒ qǔ dài 。 dōng hàn yì shì hàn cháo de yī bù fēn ， yǔ xī hàn bù tóng de shì ， dōng hàn nǎi jiàn dū luò yáng ， ér xī hàn zé jiàn dū cháng 'ān 。 bù guò ， gēn xī hàn xiāng tóng ， dōng hàn tóng yàng shì dāng shí de yī gè qiáng dà de guó jiā ， ér chū qī de guāng wǔ zhōng xīng hé míng zhāng zhī zhì ， yì shì zhōng guó qí zhōng de yī gè shèng shì ( huáng jīn shí dài ) zhī yī 。 dōng hàn - lì shǐ guāng wǔ zhōng xīng jí míng zhāng zhī zhì （ 25 nián － 88 nián ） xīn cháo mò nián wáng mǎng gǎi gé shī bài ， bìng yǐn fā nèi luàn ， qí shí shēn wéi hàn cháo zōng shì de guāng wǔ dì liú xiù chéng shì 'ér qǐ ， zài lùlín jūn de xié zhù xià tuī fān xīn cháo ， jí wèi gǎi guó hào hàn ， shǐ chēng dōng hàn 。 dāng shí guāng wǔ dì yì cóng qián cháo xī biān de cháng 'ān gǎi wéi jiàn dū dōng biān de luò yáng ， yīn luò yáng wéi qí jūn shì gēn jù dì ， ér cháng 'ān yì féng duō cì zhàn luàn 'ér rì cán 。 jiàn wǔ 'èr nián （ 26 nián ）， guāng wǔ dì xià lìng zhěng dùn lì zhì ， shè shàng shū liù rén fēn zhǎng guó jiā dà shì ， jìn yī bù xuē ruò sān gōng （ tài wèi 、 sī tú 、 sī kōng ） de quán lì ； tóng shí qīng chá tǔ dì ， shǐ rén mín shēng huó zhú bù wěn dìng xià lái ， shǐ chēng guāng wǔ zhōng xīng 。 hàn guāng wǔ dì sǐ hòu ， míng dì jí wèi ， mìng dòu gù 、 gěng zhōng zhēng fá běi xiōng nú 。 hàn jūn jìn dǐ tiān shān ， jī hū yǎn wáng ， zhǎn shǒu qiān yú jí ， zhuī zhì pú lèi hǎi （ jīn xīn jiāng bā lǐ kūn hú ）， qǔ yī wú lú dì 。 qí hòu ， dòu gù yòu yǐ bān chāo chū shǐ xī yù ， huī fù liǎo xī yù yǔ hàn cháo de lián xì 。 míng dì jí qí zǐ zhāng dì zài wèi qī jiān ， wéi dōng hàn de huáng jīn shí dài ， shǐ chēng míng zhāng zhī zhì 。 wài qī zhèng zhì de bó xīng （ 88 nián － 159 nián ） hàn zhāng dì shì yī gè xián míng de huáng dì ， dàn tā què kāi dōng hàn dà lì rèn yòng wài qī zhī xiān hé 。 zài tā sǐ hòu ， gāng dēng jī de hàn hé dì liú zhào zhǐ shì yī gè 10 suì de hái zǐ ， yóu tā de yǎng mǔ dòu tài hòu zhí zhèng 。 dòu tài hòu yǎng zhàng tā de xiōng cháng dòu xiàn ， dòu shì qī zú kāi shǐ zhǎng quán 。 jìn guǎn hàn hé dì hòu lái lián hé huàn guān lì liàng xiāo miè liǎo dòu shì ， dàn shì dōng hàn zhèng zhì de gé jú yǐ jīng wú fǎ niǔ zhuǎn 。 hé dì qù shì hòu ， hàn shāng dì liú lóng nián líng gèng xiǎo ， zhǐ shì yī gè gāng mǎn sān gè yuè de hái zǐ 。 zhèng quán dāng rán yòu dào liǎo wài qī de shǒu zhōng 。 zhè yī cì yóu dèng tài hòu de xiōng cháng dèng zhì wéi dài biǎo de dèng shì qī zú zhǎng wò shí jì quán lì 。 hàn shāng dì zhǐ dāng liǎo bù dào 1 nián de huáng dì jiù qù shì 。 yóu tā de táng xiōng liú hù jí wèi ， yě jiù shì hàn 'ān dì 。 hàn 'ān dì běn shēn jiù shì yóu dèng shì qī zú yōng lì de ， suǒ yǐ zì rán yě chéng liǎo kuǐ léi 。 dèng tài hòu sǐ hòu ， ān dì cái qīn zhèng ， tā xiāo miè liǎo dèng shì 。 rán 'ér tā què wèi néng zǔ zhǐ qí tā wài qī jí tuán zhǎng wò quán lì ， dōng hàn wáng cháo kāi shǐ zǒu xiàng xià pō lù 。 liú yì zài yán shì qī zú de zhī chí xià dēng jī ， bù jiǔ zhī hòu yán shì qī zú jiù bèi huàn guān xiāo miè 。 huàn guān yōng lì hàn shùn dì 。 dàn shì hàn shùn dì duì wài qī jì xù fàng rèn zì liú ， jiēguǒ dǎo zhì liáng shì qī zú cháng dá 20 duō nián de zhuān zhèng 。 liáng jì gèng shì dá dào liǎo wài qī quán lì de diān fēng ， hàn chōng dì 、 hàn zhì dì dōubèi tā láo láo kòng zhì 。 hàn zhì dì jǐn jǐn yīn wéi yī jù yuàn yán jiù bèi tā dú sǐ ， hàn huán dì jí wèi 。 zhèng zhì jú miàn de 'è huà （ 159 nián － 189 nián ） nián ， hàn huán dì lián hé huàn guān yī qǐ zhū miè liǎo liáng shì 。 hàn huán dì jiāng yǔ tā tóng móu de shí sān gè huàn guān fēng hóu ， huàn guān kāi shǐ chéng wéi dōng hàn zhèng quán de zhù dǎo lì liàng 。 wèn tí shì ， huàn guān de fǔ bài bǐ wài qī gèng shèn 。 zhè yǐn qǐ liǎo hěn duō shì dà fū de bù mǎn ， tā men yǔ wài qī lián hé ， yī tóng duì kàng huàn guān 。 huàn guān dāng rán bù yuàn yì fàng qì quán lì ， shuāng fāng dǒu zhēng jī liè 。 zuì zhōng dǎo zhì liǎo liǎng cì dǎng gù zhī huò ， zhèng zhí díshì dà fū quán bèi pái chì chū zhèng fǔ 。 hàn líng dì bǐ huán dì gèng xìn yòng huàn guān ， tā céng zhǐ zhe liǎng gè 'è míng zhāo zhù de huàn guān shuō ： “ zhāng ràng shì wǒ fù ， zhào zhōng shì wǒ mǔ 。 ” 。 hàn líng dì bǎ cháo zhèng quán jiāo gěi huàn guān ， shǐ zhèng jú gèng wéi 'è huà 。 184 nián ， huáng jīn zhī luàn bào fā ， dōng hàn zhèng fǔ xiàn rù hùn luàn 。 dǎng gù zhōng yú bèi jiě chú ， dàn yǐ jīng tài chí liǎo 。 míng cún shí wáng de zhèng fǔ （ 189 nián － 220 nián ） nián ， hàn líng dì qù shì ， hàn shǎo dì liú biàn jí wèi 。 wài qī hé jìn zhǎng kòng zhèng fǔ ， tā dǎ suàn chǎn chú huàn guān shì lì 。 dàn shì shǎo dì de mǔ qīn hé tài hòu fǎn duì 。 cǐ shí ， shì dà fū lǐng xiù yuán shào tí chū jiàn yì ， ràng dǒng zhuó jìn jīng ， bī pò tài hòu dāyìng 。 hé jìn tóng yì liǎo tā de jiàn yì ， yīcháng chǎn chú huàn guān de jìhuà kāi shǐ liǎo 。 rán 'ér ， shì qíng bù xìng xiè lòu 。 huàn guān dāng rán bù yuàn yì zuò yǐ dài bì ， tā men xiān xià shǒu wéi qiáng ， shā diào liǎo hé jìn 。 yuán shào wén xùn lì jí shuài jūn gōng rù huáng gōng ， duì huàn guān jìn xíng tú shā 。 zhāng ràng xié chí hàn shǎo dì táo zǒu ， zhuī bīng gǎn dào ， tā zì shā shēn wáng 。 kě cǐ shí dǒng zhuó de shì lì yǐ jīng dào dá jīng chéng ， wài qī hé huàn guān de shì lì tóng guī yú jìn ， dǒng zhuó kòng zhì liǎo zhōng yāng zhèng fǔ 。 dǒng zhuó wèile shù lì wēi wàng ， tā shǒu xiān fèi diào liǎo hàn shǎo dì ， lì tā de dì dì liú xié wéi dì ， jí hàn xiàn dì 。 190 nián ， tā yòu bǎ hàn shǎo dì hé hé tài hòu yī qǐ shā diào 。 zhè zhǒng dàoxíng nì shī de xíng jìng yǐn qǐ liǎo dì fāng shì lì de bù mǎn 。 tā men tuī jǔ yuán shào wéi dài biǎo ， zǔ chéng guān dōng lián jūn tǎo fá dǒng zhuó 。 suī rán zhè cì zhàn zhēng hǔ tóu shé wěi ， wèi néng dá dào mùdì ， dàn réng shǐ dǒng zhuó gǎn dào bù 'ān 。 tā xié chí huáng dì qiān dū dào cháng 'ān ， bìng qiě fén shāo liǎo luò yáng ， jīng yíng duō nián de luò yáng chéng huǐ yú yī dàn 。 yǔ cǐ tóng shí ， gè dì de dì fāng jūn fá fēn fēn jī jí kuò chōng zì jǐ de shì lì ， zhōng yāng zhèng fǔ de wēi wàng dàng rán wú cún 。 nián ， dà chén wáng yǔn suō shǐ dǒng zhuó de bù jiāng lǚ bù shā diào dǒng zhuó ， xià lìng dà shè 。 zhōng yāng zhèng fǔ de quán wēi yī dù huī fù 。 rán 'ér bù jiǔ zhī hòu ， dǒng zhuó de bù jiāng lǐ jué 、 guō sì juǎntǔ chónglái ， wáng yǔn bèi shā ， zhōng yāng zhèng fǔ zài dù xiàn rù hùn luàn 。 195 nián ， lǐ jué 、 guō sì fā shēng nèi dǒu ， liú xié hé qún chén táo chū cháng 'ān ， huí dào luò yáng 。 dàn luò yáng yǐ shì yī piàn fèi xū ， hàn xiàn dì xiàn rù jiǒng pò de chǔjìng 。 zhè gè shí hòu ， cáo cāo cǎi nà liǎo móu shì de jiàn yì “ fèng tiān zǐ yǐ lìng bù chén ”。 tā shuài jūn duì yíng jiē hàn xiàn dì ， jiāng tā yí dào zì jǐ de dì pán xǔ chāng 。 cáo cāo chéng wéi zhōng yāng zhèng fǔ de shí jì shǒu nǎo ， hàn xiàn dì zhǐ shì yī gè kuǐ léi 。 cáo cāo hòu lái shòu jiǔ xī ， fēng wéi wèi wáng ， tā zhǐ shì wèi qǔ dì wèi 'ér yǐ 。 dì fāng shàng yě zhú jiàn xíng chéng liǎo sān zú dǐng lì de jú miàn 。 220 nián ， cáo cāo de 'ér zǐ cáo pī jì chéng tā wèi wáng de jué wèi hòu ， bī pò hàn xiàn dì shànràng 。 dōng hàn wáng cháo miè wáng ， jì 12 dì ， 195 nián 。 dōng hàn - duì wài guān xì yǔ nán xiōng nú de guān xì gōng yuán 46 nián （ jiàn wǔ 'èr shí 'èr nián ）， xiōng nú guì zú zhī jiān bào fā liǎo zhēng lì chányú de dǒu zhēng ， hù xiāng cāi jì ， chū xiàn liè hén 。 jiā shàng měnggǔ cǎo yuán shàng lián nián hàn huáng ，“ rén chù jī yì ， sǐ hào tài bàn ”， xiōng nú suì fēn liè wéi nán běi liǎng bù 。 liú xiù jiē shòu liǎo nán xiōng nú de guī fù ， lìng qí rù jū yún zhōng ， dōng hàn zhèng fǔ měi nián gōngjǐ nán xiōng nú yī dìng shù liàng de liáng shí 、 niú mǎ jí sī bó děng wù zī 。 nán chányú zé qiǎn shì zǐ rù cháo ， fēn zhì zhū bù yú běi dì 、 shuò fāng 、 wǔ yuán 、 yún zhōng 、 dìng xiāng 、 yàn mén 、 dài jùn 、 xī hé děng yuán biān bā jùn ， xié zhù dōng hàn fáng yù běi xiōng nú de qīn rǎo 。 yǔ běi xiōng nú de guān xì nán xiōng nú guī fù dōng hàn wáng cháo hòu ， liú zài měnggǔ cǎo yuán shàng de běi xiōng nú ， shì lì dà dà xuē ruò ， zài nán běi jiāo zhàn zhōng ， shù cì bèi nán xiōng nú jī bài 。 gōng yuán 73 nián （ yǒng píng shí liù nián ）， dōng hàn wáng cháo dà jǔ fǎn jī ， dòu gù děng fēn bīng sì lù ， shēn rù běi xiōng nú fù dì ， qǔ dé hěn dà de jūn shì shèng lì ， wǎng běi zhuī zhì pú lèi hǎi （ xīn jiāng bā lǐ kūn hú ）， bìng liú tún yú yī wú lú chéng （ xīn jiāng hā mì ）。 dào hàn zhāng dì shí ， běi xiōng nú rì yì shuāi ruò ， xiān hòu yòu shù shí wàn kǒu rù sài tóu jiàng 。 gōng yuán 89 nián （ yǒng yuán yuán nián ）， dòu xiàn 、 gěng bǐng děng shuài lǐng hàn jūn huì hé nán xiōng nú dà jǔ běi jìn ， yǔ běi dān yú jiāo zhàn ， lián zhàn jiē jié ， jiàng zhě qián hòu 'èr shí yú wàn rén 。 zài yǐ hòu de 'èr nián nèi ， běi xiōng nú bù duàn shī bài ， xiàng xī qiān yí 。 yǐ hòu ， běi xiōng nú de yī bù fēn yuè guò zhōng yà 、 xī yà qiān wǎng 'ōu zhōu 。 yǔ wū huán de guān xì gōng yuán 46 nián ， xiōng nú nèi bù fā shēng fēn liè ， wū huán gè bù chéng jī bǎi tuō liǎo xiōng nú de kòng zhì 。 nán xiōng nú guī fù dōng hàn hòu ， wū huán yě xiàng dōng hàn zhèng fǔ biǎo shì chén fú 。 liú xiù fēng hǎo dàn děng dà xiǎo qiú cháng bā shí yú rén wéi hóu wáng jūn cháng ， shǐ qí jū zhù yú yōu 、 bìng 'èr zhōu yuán biān shí jùn jìng nèi ， zhāo mù wū huán zú rén nèi fù ， zài shàng gǔ jùn níng xiàn （ hé běi xuān huà xiàn xī běi ） shè hù wū huán xiào wèi ， jiān lǐng wū huán gè bù 。 dōng hàn wáng cháo suì gěi wū huán rén yī shí ， lì yòng tā men shàn yú qí shè de tè diǎn ， ràng tā men zhù shǒu biān fáng 。 wū huán gè bù shì dài wéi dōng hàn shǒu biān ， shí jì shàng chéng liǎo yī zhī shì xí de gù yōng jūn duì ， zhí dào wèi jìn shí qī ， wū huán tiě qí réng míng wén tiān xià 。 yǔ xiān bēi de guān xì nán xiōng nú hé wū huán xiāng jì guī fù dōng hàn hòu ， xiān bēi gè bù yě qiǎn shǐ tōng hǎo 。 gōng yuán 54 nián （ jiàn wǔ sān shí nián ）， xiān bēi jiē shòu liǎo dōng hàn zhōng yāng de fēng hào ， yě shòu hù wū huán xiào wèi jiān hù 。 dōng hàn hái shōu mǎi xiān bēi bù luò dà rén ， shǐ zhī zhuān mén duì fù běi xiōng nú 。 dōng hàn zhōng qī ， běi xiōng nú cán bù xī qiān ， xiān bēi zú chéng jī zhàn lǐng liǎo xiōng nú gù dì ， yǔ sàn jū zài yuán dì de shí yú wàn luò xiōng nú rén róng hé zài yī qǐ ， shì lì xùn sù qiáng shèng qǐ lái 。 cóng cǐ yǐ hòu ， xiān bēi zú bǎi tuō liǎo duì dōng hàn wáng cháo de yǐ fù ， bìng chéng wéi dōng hàn zhōng hòu qī zài běi fāng de yī zhī wēi xié lì liàng 。 yǔ qiāng zú de guān xì dōng hàn chū ， liú xiù zài xuē píng lǒng xī gē jù shì lì hòu ， fù zhì hù qiāng xiào wèi ， guǎn lǐ qiāng zú zhū bù luò ， bìng lù xù qiān qiāng zú yú lǒng xī 、 tiān shuǐ 、 fú fēng zhū jùn （ gān sù dōng bù 、 shǎn xī xī bù yī dài ）。 gōng yuán 58 nián ， dòu gù děng gōng pò qīng hǎi jìng nèi wèi chén fú de shāo dāng zhū bù hòu ， yòu bǎ tā men qiān xǐ zhì guān zhōng yī dài 。 wèile gé duàn xǐ jū nèi dì de qiāng zú zhū bù yǔ qīng hǎi jìng nèi wèi chén fú qiāng zú de lián xì ， fáng zhǐ tā men lián hé fǎn kàng ， dōng hàn zhèng fǔ zài jīn qīng hǎi xī níng 、 lè dū yī dài jiàn lì tún tián qū ， cháng qī zhù jūn tún kěn 。 cóng hàn 'ān dì shí qǐ ， qiāng zú rén mín fā dòng liǎo sān cì dà guī mó de qǐ yì ， qián hòu yán xù wǔ liù shí nián 。 qiāng zú rén mín de dǒu zhēng hé gè dì de nóng mín qǐ yì xiāng hū yìng ， jǐyǔ dōng hàn wáng cháo yǐ zhì mìng de dǎ jī 。 yóu yú cháng qī de cán kù zhàn zhēng ， shǐ zhěng gè xī běi dì qū cán pò bù kān ， shè huì shēng chǎn zāo dào jù dà de pò huài 。 yǔ mán zú de guān xì zài xī hàn mò nián de shè huì dà biàn dòng zhōng ， dà liàng hàn rén liú rù hú nán dì qū ， yǔ mán zú rén mín cuò jū zá chù 。 dōng hàn jiàn lì hòu ， dāng dì jùn xiàn wèile chóngxīn kòng zhì zhè xiē liú wáng rén kǒu ， yě yǔ mán zú rén mín fā shēng liǎo chōng tū 。 gōng yuán 47 nián （ jiàn wǔ 'èr shí sān nián ）， wǔ líng mán shǒu xiān qǐ lái fǎn kàng ， gōng jī dāng dì jùn xiàn 。 liú xiù pài wàn yú jūn duì qián wǎng zhèn yā ， jiēguǒ quán jūn fùmò 。 dì 'èr nián ， lǐ sōng 、 mǎ chéng dū jūn jìn jiǎo ， réng rán bù néng huò shèng 。 dì sān nián yòu pài fú bō jiāng jūn mǎ yuán dài lǐng sì wàn duō rén qián wǎng zhèn yā 。 hàn jūn sǐ hào dà bàn ， mǎ yuán yě yīn yì jí sǐ wáng 。 zuì hòu ， qǐ yì zhě cái bèi zhèn yā xià qù 。 dōng hàn zhōng yè hòu ， yóu yú jiā zhòng liǎo duì mán zú de kòng zhì hé sōu guā ， jiēguǒ yǐn qǐ liǎo gè dì mán zú dà qǐ yì 。 mán zú rén mín lián mián bù duàn de fǎn kàng dǒu zhēng ， yī zhí yán xù dào dōng hàn wáng cháo fù miè wéi zhǐ 。 yǔ cháo xiān 、 rì běn de guān xì zài dōng hàn mò nián ， cháo xiān bàn dǎo běi bù xiān hòu xīng qǐ gāo jù lì 、 bǎi jì 、 xīn luó sān gè guó jiā ， sān hán de fā zhǎn shuǐ píng suī lüè yòu bù tóng ， dàn dū chù zài yóu yuán shǐ shè huì xiàng jiē jí shè huì guò dù jiē duàn 。 tā men zài dōng hàn de qiáng liè yǐng xiǎng xià ， bìng méi yòu xiàng nú lì shè huì fā zhǎn ， ér shì mó fǎng hàn cháo de bō xuē fāng shì hé zhèng zhì zhì dù ， cóng 'ér zǒu shàng liǎo fēng jiàn huà de dào lù 。 zài rì běn dǎo shàng jū zhù zhe wō rén ， dōng hàn shí wō rén fēn wéi yī bǎi duō gè xiǎo guó 。 zǎo zài xī hàn shí ， wō rén jiù tōng guò cháo xiān bàn dǎo yǔ hàn cháo yòu liǎo jiāo wǎng 。 dōng hàn shí shuāng fāng guān xì gèng wéi mìqiè ， gōng yuán 57 nián （ jiàn wǔ zhōng yuán 'èr nián ）， wō nú guó pài qiǎn shǐ chén yǔ hàn tōng hǎo ， liú xiù suì yǐ “ hàn wěi nú guó wáng ” jīn yìn xiāng zèng 。 zhè kē jīn yìn yǐ zài rì běn jiǔ zhōu zhì hè dǎo qí cūn chū tǔ ， chéng wéi zhōng rì yǒu hǎo de lì shǐ jiàn zhèng 。 yǔ yuè nán de jiāo wǎng dōng hàn shí ， yuè nán běi bù shè zhì jiāo zhǐ 、 jiǔ zhēn 、 rì nán sān jùn 。 dōng hàn chū ， xī guāng rèn jiāo zhǐ tài shǒu ， rèn yán rèn jiǔ zhēn tài shǒu ， jiào yuè mín gēngzhòng jì shù ， shè lì xué xiào ， chuán bō xiān jìn wén huà ， duì gǎi biàn dāng dì luò hòu zhuàng tài qǐ liǎo hěn dà cù jìn zuò yòng 。 dàn hòu lái sū chōng rèn jiāo zhǐ tài shǒu ， duì yuè rén jiā zhòng bō xuē ， yǐn qǐ yuè rén de qiáng liè bù mǎn 。 gōng yuán 40 nián （ jiàn wǔ shí liù nián ）， jiāo zhǐ zhēng cè 、 zhēng 'èr qǐ bīng fǎn kàng ， dé dào jiǔ zhēn 、 rì nán děng dì rén de xiǎng yìng ， hěn kuài gōng zhàn liù shí duō zuò chéng chí 。 zhēng cè 、 zhēng 'èr zì lì wéi wáng ， zhè jiù shì yuè nán lì shǐ shàng zhù míng de 'èr zhēng wáng 。 èr zhēng wáng bù jiǔ jiù bèi fú bō jiāng jūn mǎ yuán zhèn yā 。 dōng hàn zài zhèn yā 'èr zhēng zhī hòu ， zài zhèng zhì 、 jīng jì děng fāng miàn jìn xíng liǎo yī xiē gǎi gé ， rú chuān qú gài tián ， fā zhǎn nóng yè shēng chǎn ， fèi chú cán bào de “ yuè lǜ ” shí yú tiáo děng 。 dōng hàn xiān jìn de jīng jì 、 wén huà gěi yuè nán yǐ shēn kè de yǐng xiǎng 。 yǔ zhōng yà 、 ōu zhōu guó jiā de lián xì zì zhāng qiān chū shǐ xī yù zhī hòu ， tōng guò sī chóu zhī lù ， hàn cháo yǔ zhōng yà 、 ōu zhōu jiàn lì liǎo jīng cháng de mào yì guān xì 。 gōng yuán 97 nián （ yǒng yuán jiǔ nián ）， bān chāo céng pài fù shǐ gān yīng chū shǐ dà qín guó （ luó mǎ ）， yī zhí dào dá tiáo zhī hǎi （ bō sī wān ）。 gān yīng zhè cì chū shǐ ， suī rán méi yòu zhí jiē kāipì yǔ dà qín tōng shāng de dào lù ， dàn yě fǎn yìng chū dōng hàn yào yǔ 'ōu zhōu jiàn lì guān xì de yuàn wàng 。 gōng yuán 166 nián （ yán xī jiǔ nián ）， dà qín shāng rén lái dào zhōng guó ， yǐ dà qín wáng 'ān dūn de míng yì ， zèng sòng hàn huán dì yī xiē lǐ wù 。 cǐ hòu hàn yǔ luó mǎ de mào yì guān xì gèng wéi pín fán 。 dōng hàn shí qī ， yìn dù 、 miǎn diàn děng guó yǔ zhōng guó de guān xì yě gèng wéi mìqiè 。 jù jìzǎi ： gōng yuán 94 nián （ yǒng yuán liù nián ）， yǒng chāng jìng wài de dūn rěn yǐ wáng mò yán céng pài qiǎn shǐ zhě lái fǎng ， shuāng fāng hù zèng lǐ wù 。 gōng yuán 97 nián ， miǎn diàn běi bù de dǎn guó wáng yōng yóu diào pài qiǎn shǐ zhě xiàng hàn wáng cháo zèng sòng zhēn bǎo 。 dōng hàn zhèng fǔ zé yǐ jīn yìn huí zèng 。 gōng yuán 120 nián （ yǒng níng yuán nián ）， yōng yóu diào zài cì qiǎn shǐ lái hàn ， bìng “ xiàn lè jí huàn rén ”， miǎn diàn de yīnyuè hé zá jì ， zài dāng shí shēn shòu huān yíng 。 zì cóng fó jiào chuán rù zhōng guó yǐ hòu ， hàn yǔ yìn dù de lián xì jiù rì qū mìqiè 。 tè bié shì hàn míng dì pài rén qù yìn dù qǔ jīng yǐ hòu ， yìn dù de sēng lǚ dà liàng lái dào zhōng guó ， yì fó jīng ， chuán fó xué ， duì zhōng guó de wén huà sī xiǎng chǎn shēng liǎo zhòng dà yǐng xiǎng 。 dōng hàn - wén huà chèn wěi sī xiǎng xī hàn mò nián ， cóng dǒng zhòng shū kāi shǐ de shén xué huà de rú xué sī xiǎng jì xù fā zhǎn ， chèn wěi mí xìn kāi shǐ guǎng fàn liú chuán ， dú huà liǎo zhěng gè sī xiǎng xué shù lǐng yù de qì fēn 。 chèn wěi shì yī zhǒng yōng sú jīng xué hé fēng jiàn mí xìn de hùn hé wù 。 chèn shì yòng guǐ mì de yǐn yǔ 、 yù yán zuò wéi shén de qǐ shì ， xiàng rén men zhāo gào jí xiōng huò fú 、 zhì luàn xīng shuāi ， wǎng wǎng yòu tú yòu wén ， yòu chēng tú chèn 。 wěi shì yòng zōng jiào mí xìn de guān diǎn duì rú jiā jīng diǎn suǒ zuò de jiě shì 。 wěi shū jiù shì jiǎ tuō shén yì lái jiě shì jīng diǎn 。 liú xiù dāng chū wèile chēng dì ， jiù yòng fú ruì tú chèn lái zhèng míng tā dāng huáng dì shì “ tiān mìng ” suǒ guī ， shì shén de yì zhì 。 liú xiù jiàn lì dōng hàn zhèng quán hòu ， duì chèn wěi chóng xìn gèng shèn 。 yòng rén shī zhèng dōuyào zhǎo chèn wěi zuò gēn jù ； gè zhǒng zhòng dà wèn tí de jué cè ， yě yǐ chèn wěi lái “ jué dìng xián yí ”； duì yú rú jiā jīng diǎn de jiě shì ， dū yǐ chèn wěi wéi zhǐ guī 。 fǎn chèn wěi xué zhě dāng chèn wěi mí xìn fàn làn de shí hòu ， yě chū xiàn liǎo yǔ qí duì lì de sī xiǎng jiā ， qí dài biǎo rén wù shì huán tán （ gōng yuán qián 40 nián ～ gōng yuán 32 nián ）。 huán tán míng què zhǐ chū ， chèn jì wěi shū shì “ qí guài xū dàn zhī shì ”， yīnggāi 'ér qiě bì xū pāo qì 。 huán tán suǒ chǎn fā de wéi wù lùn hé wú shén lùn guān diǎn ， zài zhé xué shǐ shàng jù yòu zhòng dà yì yì 。 tā duì shāo hòu de wéi wù zhù yì sī xiǎng jiā wáng chōng ， yòu zhí jiē de yǐng xiǎng 。 fó jiào de chuán rù xī hàn shí ， xī yù de mǒu xiē chéng bāng xiǎo guó yǐ jīng xìn fèng fó jiào 。 xī hàn mò ， fó jiào kāi shǐ chuán rù zhōng yuán dì qū 。 gōng yuán qián 2 nián （ yuán shòu yuán nián ）， xìn fèng fó jiào de dà yuè shì pài qiǎn shǐ chén yī cún dào dá cháng 'ān ， bó shì dì zǐ qín jǐng xiàn cóng yī cún xué fú tú （ fó de yīn yì ） jīng 。 cóng cǐ yǐ hòu ， fó jiào jiù zhú jiàn liú chuán kāi lái 。 jīng xué dōng hàn shí qī ， jīn wén jīng xué hái shì guān fāng xué shù de zhù tǐ ， cóng luò yáng de tài xué dào zhōu jùn xiàn suǒ shè lì de guān xué ， chuán shòu zhě dōushì jīn wén jīng yī xiē zhù míng de jīng shī ， tā men suǒ zhù lù de dì zǐ ， wǎng wǎng chéng qiān shàng wàn 。 dàn cóng fā zhǎn qū shì kàn ， jīn wén jīng yóu yú qí běn shēn de ruò diǎn 'ér rì qū shuāi luò 。 jīn wén jīng xué zuì dà de ruò diǎn ， yī gè shì yāo wàng ， yī gè shì fán suǒ 。 jīn wén jīng yòng chèn wěi shuō jīng ， chōng chì zhe huāng dàn bù jīng de mí xìn xié shuō ， zhè xiē xié shuō céng jīng huò chǒng yú yī shí ， dàn tā de qī piàn xìng zhú jiàn bèi chuō chuān ， yě jiù zhú jiàn bèi miè shì 。 gǔ wén jīng xué de yī gè tè diǎn shì “ tōng xùn gǔ ”，“ jǔ dà yì ”，“ bùwèi zhāng jù ”。 yǔ jīn wén jīng xué bǐ jiào ， gǔ wén jīng xué shì yī zhǒng jiǎn dān míng liǎo 、 sī xiǎng xī lì de xué shù 。 yóu yú zhè zhǒng tè diǎn ， dōng hàn shí qī gǔ wén jīng xué fā zhǎn hěn kuài ， tā suī rán wèi lì xué guān ， què zhú jiàn chéng liǎo sī xué de zhù liú 。 zài xué shù fāng miàn ， gǔ wén jīng xué qǔ dé liǎo hěn dà chéng jiù 。 dōng hàn yī dài ， gǔ wén jīng xué de dà shī bèi chū ， rú huán tán 、 bān gù 、 wáng chōng 、 jiǎ kuí 、 zhāng héng 、 xǔ shèn 、 mǎ róng 、 zhèng xuán děng rén 。 zài gǔ wén jīng xué de xùn gǔ hé zhù shì fāng miàn ， chéng jiù zuì dà zhě shì xǔ shèn 、 mǎ róng 、 zhèng xuán sān rén 。 shǐ xué dōng hàn shí qī zuì zhòng yào de lì shǐ zhù zuò ， shì bān gù suǒ zhù de 《 hàn shū 》。《 hàn shū 》 qǐ zì hàn gāo zǔ liú bāng ， zhǐ yú píng dì 、 wáng mǎng ， xiě liǎo xī hàn wáng cháo 'èr tú ） hàn shū hàn shū bǎi duō nián de lì shǐ ， shì wǒ guó dì yī bù duàn dài shǐ 。 bān gù de fù qīn bān biāo ， jì 《 shǐ jì 》 zhī hòu ， zuò 《 hòuzhuàn 》 liù shí wǔ piān 。 bān biāo sǐ ， bān gù jì chéng fù yè ， wán chéng 《 hàn shū 》 yī bǎi juàn 。 bān gù sǐ shí ，《 hàn shū 》 de bā biǎo hé 《 tiān wén zhì 》 hái méi yòu wán chéng ， hòu lái yóu bān gù mèi bān zhāo děng rén bǔ xiě 。 wén xué yì shù dōng hàn de wén xué zuò pǐn ， zhù yào yòu cí fù hé wǔ yán shī liǎng zhǒng 。 qí zhōng zài cí fù fāng miàn ， dōng hàn shí zuò zhě hěn duō ， dàn dà dǐ dōushì mó fǎng zhī zuò 。 liú chuán jiào guǎng de yòu bān gù de 《 liǎng dū fù 》、 zhāng héng de 《 èr jīng fù 》 děng 。 dōng hàn shí qī de yì shù chuàng zuò ， yǐ huì huà hé diāo kè zuì wéi zhù míng 。 dāng shí ， guì zú 、 dì zhù men de gōng diàn 、 zhù zhái 、 miào yǔ 、 líng mù de qiáng bì shàng ， dào chù dōuyòu bì huà ， yī bān qī qì 、 táo cí qì děng gōng yì pǐn shàng yě yòu gè zhǒng tú huà 。 xiàn cún dōng hàn de shí kè huà ， zuì zhù míng de yòu shān dōng jiā xiáng xiàn de wǔ liáng cí shí kè ， féi chéng xiàn de xiào táng shān cí shí kè ， yí nán xiàn de dōng hàn mù shí kè děng děng 。 wǔ liáng cí shí kè yòng yáng kè ， shì píng miàn de fú diāo ； xiào táng shān shí kè yòng yīn kè ， yǐ xiàn tiáo lái gòu huà xíng xiàng 。 chú shí kè huà wài ， dōng hàn mù zhōng hái fā xiàn dà liàng huà xiàng zhuān ， chéng dū děng dì chū tǔ de huà xiàng zhuān ， biǎo xiàn liǎo shè huì shēng huó de gè zhǒng chǎng jǐng ， tí cái guǎng fàn ， kè huà jīng xì ， xiàn tiáo liú chàng ， yòu hěn gāo de yì shù jià zhí hé lì shǐ yì yì 。 tiān wén xué zhāng héng （ gōng yuán 78 nián ～ 139 nián ）， zì píng zǐ ， nán yáng rén 。 tā xué shí yuān bó ， yòu shí fēn jīng tōng shù xué ， zhù yòu 《 suàn wǎng lùn 》。 dàn zhāng héng zuì dà de kē xué gòng xiàn ， shì zài tiān wén xué fāng miàn 。 tā zǒng jié qián rén zài tiān wén xué shàng de chéng jiù ， chuàng zhì liǎo hún tiān yí 、 hòu fēng yí hé dì dòng yí 。 hún tiān yí zhì chéng hòu ， zhāng héng yòu zhù 《 hún tiān yí tú zhù 》， jiě shì hún tiān yí de zhì zào yuán lǐ hé shǐ yòng fāng fǎ 。 tā hái xiě liǎo yī bù zhuān mén de tiān wén zhù zuò ， jiào zuò 《 líng xiàn 》， jiǎng shù tiān tǐ xiàn xiàng 。 tā zhù zhāng hún tiān shuō ， rèn wéi tiān dì dōushì yuán de ， tiān zài wài ， xiàng jī dàn ké ， dì zài nèi ， xiàng jī dàn huáng 。 zhè zhǒng shuō fǎ suī bù wán quán zhèng què ， dàn bǐ dāng shí liú xíng de tiān yuán dì fāng de gài tiān shuō yào jìn bù 。 lìng wài ，《 líng xiàn 》 hái jìzǎi liǎo xīng zuò hé wēi xīng shù liàng ， bìng zhèng què dì jiě shì liǎo rì shí yuè shí de yuán yīn 。 zhāng héng zhì zuò de hòu fēng yí bù jiàn zhù lù ， kě néng shì yī zhǒng yù cè dà fēng de yí qì 。 tā suǒ zhì zuò de dì dòng yí ， zé shì shì jiè shàng dì yī tái cè dìng dì zhèn de yí qì 。 dì dòng yí yòng jīng tóng zhì chéng ， yuán jìng bā chǐ ， zhuàng rú jiǔ zūn ； zhōng yòu lì zhù ， lián zhe bā gè fāng xiàng de jī xiè ； wài miàn yòu bā gè lóng tóu ， kǒu xián tóng wán ； xià yòu bā gè chán chú ， kǒu xiàng shàng zhāng 。 dāng nǎ gè fāng xiàng chū xiàn liǎo dì zhèn ， nà gè fāng xiàng de lóng kǒu jiù tù chū tóng wán ， luò zài chán chú kǒu nèi ， fā chū qīng cuì de shēng yīn ， kānshǒu yí qì de rén jiù kě yǐ zhī dào fā shēng dì zhèn de fāng xiàng ， néng tuī cè chū zhèn yuán de jù lí 。 yī xué dōng hàn shí qī ， shì zhōng guó chuán tǒng yī xué chuàng lì de zhòng yào shí qī 。 dōng hàn wǎn qī zhù míng de yī xué jiā zhāng zhòng jǐng ， zhù 《 shāng hán zá bìng lùn 》， chéng wéi zhōng yī xué de zhù yào diàn jī rén 。 zhāng zhòng jǐng （ gōng yuán 150 nián ～ 219 nián ）， míng jī ， hé nán nán yáng rén 。 tā zǒng jié qián dài de yī xué jīng yàn ， xiě chéng 《 shāng hán zá bìng lùn 》 shí liù juàn 。 hòu dài liú chuán xià lái de ， zhǐ yòu jīng guò jìn dài míng yī wáng shū hé gǎi biān guò de 《 shāng hán lùn 》 hé 《 jīn kuì yào lüè 》 liǎng zhǒng 。 zhāng zhòng jǐng zài zhōng yī xué shàng de zhuó yuè gòng xiàn ， zhù yào shì zài zhěn duàn hé zhì liáo liǎng fāng miàn 。 zhěn duàn fāng miàn ， zài biàn míng zhèng zhuàng shí ， tā xiān fēn xī shì yīn zhèng hái shì yáng zhèng ， yóu yīn yáng 'ér biàn míng biǎo lǐ ， zài biàn míng xū shí 、 hán rè ， zhè jiù shì zhōng yī zhěn duàn xué shàng de bā gāng 。 zài zhì liáo fāng miàn ， tā yòng hàn 、 tù 、 xià 、 hé gài kuò liǎo gè zhǒng zhèng zhuàng de liáo fǎ 。 zhè xiē dōushì yǐ hòu zhōng yī de zhǔn shéng ， zhāng zhòng jǐng yě bèi hòu dài zhōng yī fèng wéi “ yī shèng ”。 dōng hàn shí ， lìng yī wèi zhù míng de yī shēng shì huá tuó 。 huá tuó jīng yú fāng yào 、 zhēn jiǔ ， tè bié jīng yú wài kē shǒu shù 。 zài shī xíng shǒu shù qián ， tā ràng bìng rén fú yòng tā fā míng de máfèisǎn ， jìn xíng má zuì 。 shī xíng shǒu shù hòu bǎ chuāngkǒu féng hé ， tú shàng gāo yào ， jiù néng zhú jiàn quán yù 。 huá lún néng pōu fù pò bèi ， jiǎn jié chōng xǐ cháng wèi ， hái néng zuò xū yào gāo dù jīng què 'ér fù zá de nǎo kē shǒu shù 。 huá lún rèn wéi rén yào jīng cháng yùn dòng ， cù jìn xuè mài liú tōng ， yǐn shí xiāo huà ， jiù néng jiǎn shǎo jí bìng 。 tā chuàng zuò “ wǔ qín zhī xì ”， mó fǎng hǔ 、 lù 、 xióng 、 yuán 、 niǎo wǔ zhǒng dòng wù de huó dòng zī tài lái duàn liàn shēn tǐ ， zhè kě yǐ shuō shì shì jiè shàng zuì zǎo de jiàn shēn cāo 。 dōng hàn shí qī ， yào wù xué fāng miàn yě huò dé liǎo chū sè chéng jiù ， tā jí zhōng fǎn yìng zài dōng hàn chū nián biān chéng de 《 shén nóng běn cǎo jīng 》 shàng 。《 shén nóng běn cǎo jīng 》 shì zhōng guó zuì gǔ de yī bù yào wù xué zhù zuò ， jìzǎi liǎo 365 zhǒng yào wù de xìng néng hé yòng tú 。 dōng hàn - jīng jì shēng chǎn gōng jù gǎi jìn shēng chǎn gōng jù de gǎi jìn yòu xiǎn zhù de chéng jiù 。 dōng hàn shí ， chū xiàn liǎo duǎn yuán yī niú wǎn lí ， tā cāo zuò líng huó ， biàn yú zài xiǎo kuài nóng tián shàng gēng zuò 。 zhè zhǒng duǎn yuán yī niú wǎn lí de chū xiàn ， shì gēn lí huá de gǎi jìn jié hé zài yī qǐ de 。 dōng hàn shí ， yǐ jīng dà liàng shǐ yòng quán tiě zhì lí huá ， tā bǐ yǐ wǎng de V xíng lí ， rèn duān jiǎo dù yǐ zhú jiàn suō xiǎo ， bù dàn qǐ tǔ shěng lì ， ér qiě kě yǐ shēn gēng 。 cǐ wài ， xīn xíng de quán tiě zhì de gēng zuò gōng jù yě zhú jiàn zēng duō 。 zài sì chuān lè shān yá mù shí kè huà xiàng zhōng jiàn dào de qū bǐng chú ， shì biàn yú chǎn chú zá cǎo de zhōng gēng gōng jù ； sì chuān mián yáng fā xiàn de tiě zhì gōu lián ， quán cháng 35 lí mǐ ， shì zhuān yòng yú shōu gē de xiǎo xíng nóng jù ， cāo zuò qǐ lái hěn fāng biàn 。 jù jìzǎi ， hàn xiàn dì mò nián ， yōng zhōu cì shǐ zhāng jì céng lìng lǒng xī 、 tiān shuǐ 、 nán 'ān sān jùn fù rén zào wū zhái shuǐ duì 。 kě jiàn shuǐ duì zài dāng shí yǐ jīng pǔ biàn cǎi yòng liǎo 。 shuǐ duì shì yòng shuǐ lì dài dòng shí duì de chōng mǐ gōng jù ， tā bǐ yǐ qián yòng zhù jiù huò jiǎo tà shí duì chōng mǐ ， bù dàn shěng lì ， ér qiě xiàolǜ yào gāo dé duō 。 kǎo gǔ fā jué hái bù duàn yòu táo fēng chē 、 táo mó pán mó xíng chū tǔ ， dōushuō míng nóng chǎn pǐn jiā gōng gōng jù yòu liǎo xiǎn zhù jìn bù 。 niú gēng jì shù niú gēng jì shù zài dōng hàn shí shòu dào liǎo pǔ biàn de zhòng shì 。 dāng shí ， yī xiē dì fāng guān lì zhù yì tuī guǎng niú gēng jì shù ， tiě lí niú gēng jì shù yǐ cóng zhōng yuán xiàng běi fāng gāo yuán hé jiāng nán yī dài tuī guǎng 。 shǎn xī suí dé xiàn dōng hàn huà xiàng shí shàng de niú gēng tú ， hé mǐ zhī xiàn dōng hàn niú gēng tú ， zhèng míng shǎn běi gāo yuán de niú gēng jì shù hé zhōng yuán dì qū yǐ méi yòu shénme bù tóng 。 rèn yán zuò jiǔ zhēn tài shǒu ， zài dāng dì tuī guǎng niú gēng ， tián mǔ nián nián zēng bì 。 zài xī hàn hòu qī fā míng de jīng gēng xì zuò de qū zhǒng fǎ ， dào dōng hàn shí qī dé dào liǎo xùn sù tuī guǎng 。 zài cuī shí de 《 sì mín yuè lìng 》 zhōng ， jì shù liǎo dì zhù tián zhuāng nèi jīng gēng xì zuò jīng yíng nóng yè de yī xiē qíng kuàng 。 zhè zhǒng tián zhuāng de nóng yè jīng yíng ， shí fēn zhù yì shí lìng jié qì ， zhòng shì shā cǎo shī féi ， gēn jù bù tóng tǔ rǎng de xìng zhì ， zhòngzhí bù tóng de zuò wù ， cǎi yòng bù tóng de zhòngzhí mì dù 。 bìng néng jí shí fān tǔ shài tián ， shuāng jì lún zuò ， tí gāo tǔ dì de lì yòng shuài 。 yóu yú nóng tián shuǐ lì gōng chéng de xīng jiàn ， nóng gēng gōng jù de gǎi jìn ， nóng yè gēng zuò jì shù de tí gāo yǐ jí jīng gēng xì zuò fāng fǎ de tuī guǎng ， dà dà tí gāo liǎo shè huì shēng chǎn lì ， shǐ dōng hàn shí qī de nóng yè shēng chǎn yòu liǎo jiào dà de fā zhǎn 。 hé dì yǒng xīng yuán nián （ gōng yuán 105 nián ） de kěn tián shù zì dá dào 732 wàn duō qǐng ， rén kǒu dá dào 5325 wàn duō rén 。 zhè gè shù zì lüè dī yú xī hàn ， dàn rú guǒ bǎ dōng hàn háo qiáng dì zhù yǐn mán de tián mǔ hé rén kǒu bāo kuò zài nèi ， shí jì de kěn tián miàn jī hé rén kǒu shù zì kěn dìng yào chāo guò xī hàn 。 yě tiě jì shù de gǎi jìn yóu yú dōng hàn tiě zhì nóng jù de pǔ jí ， gāng tiě de xū yào liàng dà dà zēng jiā ， cóng 'ér tuī dòng liǎo yě tiě jì shù de gǎi jìn 。 dōng hàn chū ， nán yáng yě tiě gōng rén fā míng liǎo gǔ fēng lú （ jí shuǐ pái ）， lì yòng shuǐ lì zhuàndòng jī xiè ， shǐ gǔ fēng pí náng zhāng suō ， bù duàn gěi gāo lú jiā yǎng 。 shuǐ lì gǔ fēng lú de fā míng ， shì yě liàn jì shù shǐ shàng de yī dà jìn bù 。 zài tiě qì zhù zào fāng miàn ， dōng hàn shí yǐ shú liàn dì zhǎng wò liǎo céng dié zhù zào zhè yī xiān jìn jì shù 。 zài hé nán wēn xiàn fā xiàn de yī zuò hōng fàn yáo ， chū tǔ liǎo wǔ bǎi duō tào zhù zào chē mǎ qì líng jiàn de dié zhù ní fàn 。 bǎ ruò gān gè ní fàn dié hé qǐ lái ， zhuāng pèi chéng tào ， yī cì jiù néng zhù zào jǐ gè huò jǐ shí gè zhù jiàn 。 tóng shí ， dié zhù jì shù yòu zhòng dà gǎi jìn ， yóu yuán lái de shuāng kǒng jiāo zhù ， gǎi wéi dān kǒng jiāo zhù 。 dié zhù jì shù de gǎi jìn ， jìn yī bù tí gāo liǎo shēng chǎn xiàolǜ ， jié shěng liǎo yuán liào 。 kǎo gǔ fā jué zī liào zhèng míng ， dōng hàn shí tiě zhì yòng jù yǐ pǔ biàn yìng yòng dào shēng huó de gè fāng miàn 。 tiě dīng 、 tiě guō 、 tiě dāo 、 tiě jiǎn 、 tiě dēng děng de dà liàng chū tǔ ， jiù shì yòu lì de zhèng jù 。 dōng hàn shí qī ， zài yě tiě shǒu gōng yè zhōng yǐ jīng shǐ yòng méi （ shí tàn ） zuò rán liào 。 zài hé nán gǒng xiàn de yě tiě yí zhǐ zhōng céng fā xiàn hùn zá liǎo ní tǔ 、 cǎo jīng zhì chéng de méi bǐng ， shuō míng méi yǐ bèi yòng lái liàn tiě 。 bā shǔ dì qū hái lì yòng tiān rán méi qì zhǔ yán 。 zài fǎng zhì yè fāng miàn ， dōng hàn chū nián yǐ néng yòng zhì huā jī zhì chéng sè cǎi bīn fēn 、 huā wén fù zá de zhì jǐn 。 dāng shí ， shǔ jǐn yǐ chí míng quán guó ， xiāng yì （ hé nán huī xiàn ） hé qí （ shān dōng lín zī ） de sī zhì yè tè bié fā dá 。 kǎo gǔ cái liào hái zhèng míng ， zài biān jiāng dì qū ， sī zhì yè yě yòu hěn dà de fā zhǎn 。 xīn jiāng bù shǎo dì fāng hàn mù chū tǔ de hóng sè bēi wén luó ， zhì zào yún xì ， huā wén guī zhěng ， fǎn yìng sī zhì gōng yì shuǐ píng xiāng dāng gāo 。 zài tóng yī dì qū chū tǔ liǎo zǔ zhì xì mì de zhì huā máo zhì pǐn ， yán sè xiān lì ， xiǎn shì chū dāng shí xī běi gāo dù fā zhǎn de máo fǎng zhì gōng yì jì shù 。 zào zhǐ yè yǔ qī qì yè dōng hàn shí qī ， zào zhǐ yè qǔ dé liǎo jí dà de chéng jiù 。 xī hàn shí ， zào zhǐ gōng yì hái chù zài tàn suǒ jiē duàn 。《 hòu hàn shū 》 jìzǎi ， hàn hé dì shí ， shàng fāng lìng cài lún zǒng jié láo dòng rén mín de jīng yàn ， fā míng liǎo yòng shù pí 、 má tóu 、 pò bù 、 jiù yú wǎng děng zuò yuán liào zào zhǐ de jì shù 。 xīn de zào zhǐ gōng yì ， zhù yào shì zài zhǐ jiāng de huà xué chǔlǐ hé piào bái děng guān jiàn gōng yì shàng yòu liǎo zhòng dà tū pò 。 cài lún de fā míng ， shǐ zào zhǐ yuán liào duō yàng huà ， hái néng huà jiù lì fèi ， qǔ cái fāng biàn ， tí gāo liǎo zhǐ de zhì liàng ， biàn yú pǔ biàn tuī guǎng 。 cài lún de gōng jì shì bù xiǔ de ， dāng shí tiān xià dū chēng zhī wéi “ cài hóu zhǐ ”。 cóng cǐ ， zhǐ zhāng xùn sù dài tì liǎo guò qù de zhú jiǎn 、 mù dú hé jiān bó ， dà dà biàn lì liǎo kē xué wén huà de chuán bō hé tuī guǎng 。 gōng yuán 8 shì jì shí ， zhōng guó zào zhǐ shù chuán rù xī yà ， yǐ hòu yòu chuán rù 'ōu zhōu ， zhú bù zài quán shì jiè dé dào tuī guǎng 。 zhǐ de fā míng shǐ yòng ， shì zhōng guó duì shì jiè wén míng de jù dà gòng xiàn 。 qí tā rú qī qì yè 、 táo cí yè děng shǒu gōng yè bù mén ， zài dōng hàn shí yědōu yòu jìn yī bù de fā zhǎn 。 dāng shí de qī qì yǐ shǔ jùn 、 guǎng hàn chū chǎn zuì wéi yòu míng ， liǎng dì gōng guān zhù zào de qī qì ， dōushì jīng měi jué lún de shǒu gōng yì pǐn 。 dāng shí ， cí qì shāo zhì de huǒ hòu gèng gāo ， qì wù de xī shuǐ xìng gèng ruò 。 cóng chū tǔ de qì wù kàn ， tā yǐ shí fēn jiē jìn hòu lái de qīng cí 。 jīng jì xiān jìn qū yù tiě gōng jù de pǔ biàn tuī guǎng hé niú gēng jì shù de tí gāo ， dà dà zēng qiáng liǎo rén men xiàng zì rán jiè dǒu zhēng de néng lì ， tè bié shì tā shǐ jiāng nán hé wǎng zhǎo zé dì qū de dà guī mó kāi fā chéng wéi kě néng 。 jiā shàng dāng shí gè zhǒng shè huì yuán yīn ， dōng hàn shí qī de jīng jì qū yù kāi shǐ fā shēng liǎo míng xiǎn de biàn huà 。 dōng hàn yǐ qián ， zhōng guó jīng jì de xiān jìn qū yù zhù yào zài huái hé yǐ běi ， tè bié shì bāo kuò guān zhōng zài nèi de huáng hé zhōng xià yóu dì qū 。 dāng shí de rén kǒu fēn bù ， yě zhù yào jí zhōng zài huáng hé liú yù 。 dào liǎo dōng hàn hòu qī ， zhè zhǒng qíng kuàng kāi shǐ yòu liǎo jiào dà de biàn huà 。 huáng hé liú yù de mǒu xiē dì qū rén kǒu jiǎn shǎo ， chū xiàn liǎo shuāi luò de jì xiàng 。 ér nán fāng chū xiàn liǎo xīn de jīng jì fā zhǎn dì qū ， rén kǒu zài jí jù shàng shēng 。 rú xī hàn shí ， cháng 'ān fù jìn de jīng zhào 、 zuǒ féng yì 、 yòu fú fēng yī dài ， dì chù guān zhōng dì qū ， rén kǒu tè bié chóu mì ， gòng yòu 240 duō wàn 。 dào dōng hàn shí ， guān zhōng zhàn luàn pín réng ， cán pò bù kān ， rén kǒu ruì jiǎn zhì 50 yú wàn 。 yǎn zhōu yě yóu 780 duō wàn jiǎn zhì 400 wàn zuǒ yòu 。 xiāng fǎn ， nán fāng zhū zhōu ， rén kǒu dōuyòu bù tóng chéng dù de zēngzhǎng 。 yáng zhōu rén kǒu cóng 320 duō wàn zēng dào 430 duō wàn ； jīng zhōu rén kǒu cóng 350 duō wàn zēng dào 620 duō wàn ； yì zhōu rén kǒu yě cóng 470 duō wàn zēng dào 720 duō wàn 。 suí zhe rén kǒu de zēng jiā ， nán fāng bù shǎo dì qū de kāi fā sù dù jiā kuài 。 rú tài hú hé qián táng jiāng liú yù ， xī hàn shí tǒng yóu kuàijī jùn guǎn xiá ， dōng hàn shí fēn wéi wú 、 kuàijī 'èr jùn ， zhè zhèng shì jīng jì fā zhǎn de zhí jiē jiēguǒ 。 qí tā rú pó yáng hú 、 dòng tíng hú zhōu wéi dì qū jí chéng dū píng yuán yī dài ， dōuzài bù duàn fā zhǎn ， chéng wéi xīn de jīng jì fā dá qū yù 。 bù guò ， dōng hàn shí qī ， dà bù fēn rén kǒu réng rán jí zhōng zài huáng hé zhōng xià yóu yī dài 。 yīn zhī ， huáng hé liú yù réng shì dāng shí de jīng jì 、 zhèng zhì zhōng xīn 。 tián zhuāng shì de shēng chǎn jīng yíng dōng hàn shí qī ， háo qiáng dì zhù dū zhàn yòu dà liàng tǔ dì ， tōng cháng yòu cǎi qǔ tián zhuāng shì de shēng chǎn jīng yíng fāng shì 。 zài dāng shí de tián zhuāng zhōng ， yòu nóng 、 lín 、 mù 、 yú gè yè ， hái cóng shì mǒu xiē shǒu gōng yè de shēng chǎn ， huò jìn xíng yī dìng de shāng yè hé gāo lì dài huó dòng ， jù yòu jí qiáng de zìjǐ zì zú xìng zhì 。 lì rú liú xiù mǔ jiù fán hóng zài hú yáng jīng yíng de tián zhuāng ， qí zhōng yòu shù lǐ miàn jī de fán bēi ， tián dì dá sān bǎi yú qǐng 。 zài zhè gè tián zhuāng zhōng ， lú shè lóu gé chéng piàn ，“ zhú mù chéng lín ， liù chù fàng mù ”，“ tán jí sāng má ， bì mén chéng shì ”。 kě jiàn qí guī mó hěn dà ， jù yòu duō zhǒng jīng yíng de tè diǎn 。 lìng wài ， fán hóng hái “ hǎo huò zhí ”， cóng shì shāng yè hé gāo lì dài huó dòng 。 (《 hòu hàn shū · fán hóng chuán 》 ) zài sì chuān fā xiàn de huà xiàng zhuān shàng ， yě kě yǐ kàn dào dì zhù tián zhuāng de tóng yàng qíng jǐng 。 fēng jiàn guó jiā suǒ yòu zhì fēng jiàn guó jiā suǒ yòu zhì jīng jì shì dōng hàn shí dài lìng yī zhǒng zhòng yào de jīng jì xíng shì 。 fēng jiàn guó jiā bù jǐn zhǎng wò zhe dà liàng tǔ dì jí shān lín chuān zé ， bìng qiě hái zhí jiē jīng yíng xǔ duō shēng chǎn shì yè 。 tè bié shì shǒu gōng yè fāng miàn de jīng yíng ， gèng duō dì jí zhōng zài fēng jiàn guó jiā shǒu lǐ 。 zài dōng hàn de zhèng fǔ jī gòu zhōng ， dà sī nóng 、 shàofǔ 、 jiāng zuò dà jiàng 、 tài pú suǒ zhǎng guǎn de shēng chǎn shì yè zuì duō ， yě zuì zhòng yào 。 dà sī nóng chú liǎo jīng guǎn guó jiā fù shuì shōu rù wài ， hái zhù guǎn tún tián děng shì wù 。 dōng hàn shí qī de tún tián ， yǐ jūn tún wéi zhù ， zài yán biān dì qū ， hái yòu mù mín tún tián jí fàng miǎn xíng tú tún tián 。 dà sī nóng suǒ shǔ de píng zhǔn shǔ hé dǎo guān shǔ ， hái fēn bié jìn xíng gè zhǒng sī má fǎng zhì pǐn de rǎn sè jiā gōng jí liáng shí jiā gōng 。 dōng hàn shí ， yán tiě shēng chǎn yóu jùn guó jīng yíng guǎn lǐ 。 shàofǔ shí jì shàng shì huáng dì de dà guǎn jiā ， tā chú liǎo guǎn lǐ shān lín chuān zé de gè zhǒng shuì shōu wài ， yě zhí jiē zǔ zhì huáng shì xū yào de shēng huó yòng pǐn hé gè lèi shē chǐ pǐn de shēng chǎn 。 shàofǔ zài gè dì zhù míng de shǒu gōng yè zhōng xīn ， dū shè yòu gōng guān zǔ zhì shēng chǎn ， qí guī mó dū xiāng dāng páng dà 。 jiāng zuò dà jiàng zhí jiē zhù chí gōng shì 、 dū yì 、 yuán yuàn 、 líng mù děng tǔ mù gōng chéng de yíng zào 。 tài pú zé zhù zào gè zhǒng bīng qì qì xiè ， bìng guǎn lǐ gè chù mù yuàn 。 zài dōng hàn guó jiā jīng yíng de shēng chǎn shì yè zhōng ， hái jiào duō dì shǐ yòng nú lì 。 tóng shí ， hái yòu dà liàng fá zuò kǔ yì de zuì fàn 、 fú yáo yì de nóng mín hé shǎo shù yōng gōng rén 。 dà guī mó de tǔ mù gōng chéng ， zé gèng duō yǐ kào zhēng fā yáo yì lái wán chéng 。 dōng hàn - dǎng gù zhī huò dòu shì zhuān quán dōng hàn shí qī ， liú xiù zhī hòu de huáng dì chú míng dì 、 zhāng dì wài ， jīhū dōuzài yòu nián jì wèi 。 yīn 'ér měi yī dài kāi shǐ shí ， zǒng shì yóu huáng tài hòu lín cháo chēng zhì 。 zhè xiē nián qīng de huáng tài hòu ， yào zhǎng wò fēng jiàn guó jiā de zhuān zhì quán lì ， zhǐ néng yǐ kào liǎng zhǒng rén ， yī zhǒng shì tā de fù xiōng ， jí wài qī ； lìng yī zhǒng shì tā shēn biān de nú cái ， jí huàn guān 。 ér huáng dì zhǎngdà yǐ hòu ， yòu shí yě huì yǔ wài qī 、 huàn guān fā shēng lì hài chōng tū ， shèn zhì xiāng hù cán shā 。 dàn shì ， yī bān shuō lái tā men shì sān wèi yī tǐ de ， wài qī yǔ huàn guān ， shì zhuān zhì zhù yì huáng quán de zuǒ yòu shǒu ， shì jì shēng zài huáng quán jī tǐ shàng de yī duì dú liú 。 zhāng dì sǐ hòu ， hé dì jí wèi ， nián jǐn shí suì ， dòu tài hòu lín cháo ， qí xiōng dì dòu xiàn 、 dòu jǐng děng bìng jū jī yào ， zhǎng wò shí quán 。 dāng shí ， dòu shì yī mén fù guì ， qí zǐ dì qīn qī ， fēi huáng téng dá ， suǒ shòu shǎng cì ， shǐ dōng hàn zhèng fǔ “ cāng tǎng wéi xū ”。 dòu shì xiōng dì dū jiāo zòng bù fǎ ， shèn zhì qí nú pú yě “ qīn líng xiǎo rén ， qiáng duó cái huò ， cuàn qǔ zuì rén ， qī lüè fù nǚ 。 shāng jiǎ bìsè ， rú bì kòu chóu ”。 (《 hòu hàn shū · dòu xiàn chuán 》 ) zài jī pò xiōng nú hòu ， dòu xiàn rèn dàjiàng jūn ， quán shì gèng shèng 。 huàn guān de jué qǐ dòu shì quán shì de péng zhàng ， hé rì yì zhǎngdà de huáng dì zhōng yú fā shēng liǎo máo dùn 。 gōng yuán 92 nián （ yǒng yuán sì nián ）， hàn hé dì zài huàn guān zhèng zhòng děng rén de bāng zhù xià ， zhū miè liǎo dòu shì shì lì ， zhèng zhòng yīn gōng fēng hóu ， cānyù zhèng shì ， huàn guān shì lì kāi shǐ zēngzhǎng qǐ lái 。 hé dì sǐ ， dèng tài hòu wèile bǎ chí dà quán ， fèi hé dì zhǎngzǐ ， gǎi lì jìnbǎi rì de shāng dì 。 shāng dì sǐ ， tā yòu lì shí sān suì de 'ān dì 。 dèng tài hòu zhī xiōng yě kāi shǐ fǔ zhèng 。 bù guò ， dèng tài hòu xī qǔ liǎo yǐ wǎng de jiào xùn ， yī fāng miàn zhù yì yā yì jiā rén ， lìng yī fāng miàn gèng duō dì yǐ kào huàn guān zhǎng wò zhuān zhì quán lì 。 yú shì ， huàn guān de quán lì jì xù péng zhàng 。 dèng tài hòu sǐ hòu ， yīn wéi zhēng quán duó lì ， ān dì rǔ mǔ wáng shèng 、 huàn guān lǐ rùn děng ， wū gào dèng shì xiōng dì jí huàn guān tú móu fèi lì ， qū chú liǎo dèng shì shì lì 。 ān dì qīn zhèng hòu ， yán huáng hòu xiōng dì yán xiǎn děng jí dì jiù gěng bǎo bìng wéi qīng xiào ， diǎn zhǎng jìn bīng ； huàn guān lǐ rùn 、 jiāng jīng 、 fán fēng děng bìng zhǎng jī yào ， xíng chéng liǎo wài qī 、 huàn guān gòng tóng bǎ chí zhèng quán de jú miàn 。 ān dì tǒng zhì shí qī ， zhèng zhì bài huài 。 wài qī huàn guān gēngxiāng gòu jié ， hú zuò fēiwèi 。 ān dì sǐ hòu ， yán xiǎn yòu yǐ shì qí mèi huáng tài hòu de shēng shì zhǎng wò dà quán 。 bù jiǔ ， lìng yī pài huàn guān sūn chéng děng shí jiǔ rén ， yòu xiāo miè liǎo yán shì shì lì ， yíng lì bèi fèi de huáng tài zǐ liú bǎo ， shì wéi shùn dì 。 zài wài qī huàn guān de hù xiāng zhēng dǒu zhōng ， huáng dì yǐ wán quán chéng liǎo kuǐ léi 。 liáng shì bào zhèng cóng gōng yuán 135 nián （ yáng jiā sì nián ） dào gōng yuán 159 nián （ yán xī 'èr nián ） de 'èr shí duō nián lǐ ， dàjiàng jūn liáng shāng 、 liáng jì fù zǐ xiāng jì zhǎng wò zhèng quán ， wài qī shì lì dá dào liǎo dēng fēng zào jí de dì bù 。 shùn dì sǐ hòu ， liáng tài hòu lín cháo ， liáng jì de quán lì yuè lái yuè zhòng ， nián yòu de zhì dì shuō liǎo tā yī jù “ bá hù jiāng jūn ”， jiù bèi dú sǐ 。 tài wèi lǐ gù děng zhù zhāng jiàn lì zhǎngjūn ， yǐ 'ān dìng dì wèi ， chù fàn liǎo tā de jì huì ， dōubèi wū xiàn xià yù sǐ 。 liáng jì yǔ huàn guān cáo téng hé móu ， lì shàng wèi chéng nián 'ér yòu hūn yōng wú néng de huán dì ， cóng 'ér dú lǎn dà quán 。 dāng shí ， bǎi guān shēng qiān rèn miǎn ， dōuyào xiān dào tā jiā xiè 'ēn ， cái néng dào shàng shū tái bàn shǒu xù ； dì fāng jùn xiàn měi nián jìn xiàn de gòng pǐn ， yào xiān bǎ shàng děng de sòng gěi liáng jì ， rán hòu cái bǎ cì yī děng de xiàn gěi huáng dì 。 zhuān héng bào nüè ， dá dào liǎo jí diǎn 。 liáng jì yī jiā qióng shē jí chǐ ， wéi fēi zuò dǎi ， dà sì sōu guā cái fù 。 qí cán rěn tān bào ， yǐn qǐ liǎo gōng fèn 。 liáng jì de liǎng gè mèi mèi ─ ─ huáng tài hòu hé huáng hòu sǐ hòu ， tā shī qù liǎo kào shān 。 zài yī qún huàn guān de cèhuà xià ， huán dì xiāo miè liǎo liáng shì shì lì ， zì gōng qīng dà chén zhì gù lì bīn kè ， yīn qiān lián 'ér sǐ 、 miǎn zhě ， yòu hǎo jǐ bǎi rén ， yī shí “ cháo tíng wéi kōng ”。 mòshōu liáng jì de jiā cái ， pāi mài hòu zhí qián 30 duō yì ， děng yú dāng shí dōng hàn wáng cháo bàn nián de zū shuì shōu rù 。 huàn guān yǔ wài qī de dǒu zhēng huàn guān dān chāo 、 zuǒ guàn 、 xú huáng 、 jù yuàn 、 táng héng děng wǔ rén ， yīn tǎo miè liáng jì zhī gōng ， tóng rì fēng hóu ， shì chēng “ wǔ hóu ”。 dān chāo rèn chē qí jiāng jūn ， wèi děng sān gōng 。 huàn guān de yín wēi ， shǐ dé “ zhōng wài fú cóng ， shàng xià bǐngqì ”。 dān chāo zǎo sǐ ， sì hóu zhuān héng ， tā men zuò wēi zuò fú ， cán hài rén mín 。 zhōng cháng shì hóu lǎn ， dà sì jù liǎn ， tān zāng yǐ jù wàn jì ， qián hòu duó qǔ mín tián yī bǎi duō qǐng ， zhù zhái 381 suǒ ， zì jǐ mó fǎng huáng gōng xiū jiàn dà guī mó de zhù zhái 16 qū ， dōuyòu lóu gé 、 chí táng 、 yuán yòu 。 dāng shí ， huàn guān de xiōng dì yīn qī ， zǎi zhōu lín jùn ， dào chù wéi fēi zuò dǎi ， cán hài qún zhòng ， mín bù kān mìng ， dōng hàn tǒng zhì yì cháng hēi 'àn 。 huán dì sǐ ， dòu tài hòu lín cháo ， lì 12 suì de liú hóng wéi dì （ líng dì ）， qí fù dòu wǔ rèn dàjiàng jūn fǔ zhèng 。 zài huàn guān shì lì chāng jué de qíng xíng xià ， dòu wǔ yǔ guān liáo chén fān děng mì yì ， tú móu qū chú huàn guān shì lì ， dàn dòu tài hòu bù kěn 。 bù jiǔ ， jī mì xiè lù 。 huàn guān cáo jié děng fā dòng zhèng biàn ， yōu tài hòu yú nán gōng ， shā sǐ dòu wǔ 、 chén fān ， dú bà cháo zhèng 。 dāng shí ， líng dì cháng shuō ：“ zhāng cháng shì （ zhāng ràng ） shì wǒ gōng ， zhào cháng shì （ zhào zhōng ） shì wǒ mǔ 。” huàn guān chéng liǎo huáng dì de yī shí fù mǔ ， tā men gèng wéi suǒ yù wéi ， sì wú jì dá liǎo 。 fǎn duì wài qī huàn guān shàn quán wài qī huàn guān de fǔ xiǔ hēi 'àn tǒng zhì ， shǐ dōng hàn wáng cháo miàn lín bēng kuì de biān yuán 。 zài cǐ shēn zhòng de shè huì wēi jī miàn qián ， tǒng zhì jiē jí zhōng yòu yī bù fēn rén ， kāi shǐ duì dōng hàn zhèng quán de qián tú gǎn dào yōu lǜ 。 tā men fǎn duì wài qī huàn guān zhuān quán ， yào qiú gǎi gé zhèng zhì ， xiū bǔ fán lí ， wéi xì dōng hàn wáng cháo yáo yáo yù zhuì de tǒng zhì 。 fǎn duì wài qī huàn guān shàn quán de yíng lěi ， yǐ yī bù fēn kāi míng de guān liáo wéi zhù tǐ ， hái yòu yī xiē tài xué shēng hé jùn guó shēng tú 。 tā men fǎn duì wài qī huàn guān ， chú liǎo wéi wǎn jiù dōng hàn zhèng quán wēi jī de gòng tóng chū fā diǎn wài ， yī gè zhí jiē de yuán yīn shì wài qī huàn guān zhuān quán dǔsè liǎo tā men de zhèng zhì chū lù 。 wài qī de dǎng yǔ ， huàn guān de zhǎo yá ， kòng zhì liǎo cóng zhōng yāng dào dì fāng de zhèng quán jī gòu ， xuǎn jǔ bù shí de qíng kuàng gèng jiā yán zhòng 。 zhè jiù bù néng bù yǐn qǐ shè huì yú lùn de pēng jī 。 shí yàn shuō ：“ jǔ xiù cái ， bù zhī shū 。 chá xiào lián ， fù bié jū 。 hán sù qīng bái zhuó rú ní ， gāo dì liáng jiāng qiè rú jī 。” (《 bào pǔ zǐ wài piān 》 juàn yī wǔ 《 shěn jǔ 》 ) xuǎn jǔ zhì dù hùn luàn ， tài xué shēng hé jùn guó shēng tú bù néng 'àn zhèng cháng tú jìng jìn rù zhèng zhì wǔ tái ， yǐn qǐ liǎo tā men de qiáng liè bù mǎn ， tā men yì lùn zhèng zhì ， pǐn píng rén wù ， duì wài qī huàn guān jìn xíng měng liè de gōng jī 。 guān liáo 、 xué shēng yǔ wài qī huàn guān de dǒu zhēng guān liáo 、 xué shēng yǔ wài qī huàn guān de dǒu zhēng ， dà tǐ shàng fēn wéi liǎng gè jiē duàn 。 dì yī jiē duàn zài shùn dì yǐ qián ， dì 'èr jiē duàn wéi huán líng shí qī 。 zài dì yī jiē duàn ， fǎn duì wài qī huàn guān de dǒu zhēng ， yī bān zhǐ shì gè bié huò shǎo shù rén de xíng dòng ， hái méi yòu xíng chéng yī gǔ shì lì 。 zǎo zài hé dì chū nián ， dòu xiàn xiōng dì zhuān quán ， jiāo zòng bù fǎ ， jī qǐ liǎo sī tú yuán 'ān 、 sī kōng rèn kuí děng rén de fǎn duì ， tā men cǎi qǔ cuò shī ， dǎ jī dòu shì de dǎng yǔ zhǎo yá 。 hé dì sǐ hòu ， sī kōng zhōu zhāng yīn fǎn duì dèng tài hòu fèi dí lì shù ， fǎn duì wài qī 、 huàn guān zhuān quán ， qǐ tú fā dòng zhèng biàn ， shì xiè hòu zì shā 。 ān dì mò nián ， huàn guān yǔ wài qī yán xiǎn 、 gěng bǎo xiāng gòu jié ， xū hào guó kù ， jié mín zī cái 。 tài wèi yáng zhèn děng rén fǎn fù shàng shū ， kàng yì wài qī huàn guān zhuó luàn cháo zhèng 。 jiēguǒ yáng zhèn bèi bà guān ， fèn 'ér zì shā 。 gōng yuán 133 nián （ yáng jiā 'èr nián ）， lǐ gù duì cè ， yào qiú “ quán qù wài qī ， zhèng guī guó jiā ”， jìn jué huàn guān zǐ dì “ wéi lì chá xiào lián ”。 gōng yuán 142 nián （ hàn 'ān yuán nián ）， dōng hàn zhèng fǔ pài qiǎn dù qiáo děng bā rén fēn xíng zhōu xiàn ， jiān chá cì shǐ 'èr qiān shí zāng fǒu ， shì yù shǐ zhāng gāng mái qí chē lún yú luò yáng dū tíng ， gōng kāi xuān yán ：“ chái láng dāng dào ， ān wèn hú lí ？” bìng hé zòu liáng jì xiōng dì zhuān quán nà huì ， jié dǎng yíng sī 。 zhāng gāng de xíng dòng ， zhèn dòng liǎo zhěng gè luò yáng 。 huán 、 líng yǐ hòu ， cháo zhèng wán quán wéi wài qī huàn guān shì lì suǒ bǎ chí ， lián huáng dì de fèi lì dū cāo zòng zài tā men shǒu lǐ 。 zhèng zhì gèng jiā bài huài ， rén mín de kǔ nán yě yuè fā shēn zhòng ， miàn duì zhè zhǒng hēi 'àn de xiàn shí ， yòu gèng duō de guān liáo hé dì zhù zhī shí fènzǐ lián hé qǐ lái tóu rù fǎn duì wài qī huàn guān fǔ xiǔ shì lì de dǒu zhēng ， dàn zāo dào zhèn yā ， zào chéng liǎo lì shǐ shàng yòu míng de “ dǎng gù zhī huò ”。 zhè shì dǒu zhēng de dì 'èr jiē duàn 。 dì yī cì dǎng gù huán dì zài wèi shí ， qián qī shì liáng jì zhuān zhì ， hòu qī zé wǔ hóu hèngbào ， guān liáo hé tài xué shēng yǔ wài qī 、 huàn guān de dǒu zhēng ， cóng yī kāi shǐ jiù fēi cháng jī liè 。 shùn dì sǐ hòu ， wéi rào lì dì wèn tí ， jìn xíng liǎo duō cì jiào liàng ， zuì hòu liáng jì shā liǎo fǎn duì pài shǒu lǐng lǐ gù 、 dù qiáo ， yōng lì huán dì 。 liáng jì shī bài hòu ， huán dì yòu bèi huàn guān suǒ xié zhì ， zhè jiù jìn yī bù yǐn qǐ liǎo yī bù fēn guān liáo 、 tài xué shēng de fèn nù 。 lǐ gù 、 dù qiáo děng rén de dǒu zhēng ， dé dào liǎo shè huì shàng de pǔ biàn tóng qíng ， yī shí ， lǐ dù zhī míng shēng mǎn tiān xià 。 huán dì hòu qī ， huàn guān jí tuán dú bà zhèng quán 。 zài zhè zhǒng bèi jǐng xià ， yǒng xiàn chū yī dà pī yǐ qīng gāo zì shǒu 、 gǎn yú pēng jī huàn guān shì lì de fǎn duì pài rén wù 。 zài fǎn duì huàn guān jí tuán de dǒu zhēng zhōng ， lǐ yīng chéng wéi zhù míng lǐng xiù 。 lǐ yīng chū shēn yú yī guān wàng zú ， tā rèn hé nán yǐn shí ， yīn dǎ jī huàn dǎng 'ér bèi xià yù ， bù jiǔ fù wéi sī lì xiào wèi 。 huàn guān zhāng ràng dì wéi yě wáng lìng ， tān cán wú dào ， wèi zuì duǒ zài zhāng ràng jiā zhōng 。 lǐ yīng pài rén dào zhāng ràng jiā zhōng sōu chū chǔsǐ 。 xǔ duō huàn guān hài pà lǐ yīng ， bù gǎn zǒu chū gōng mén 。 lǐ yīng gǎn yú dǎ jī dāng quán de huàn guān ， míng shēng yuè lái yuè dà 。 tā yǔ tài wèi chén fān 、 nán yáng tài shǒu wáng chàng dū shòu dào shì dà fū de jìng zhòng 。 yǐ lǐ yīng 、 chén fān děng wéi shǒu de fǎn huàn guān dǒu zhēng yǐn qǐ liǎo huàn guān jí tuán de jí hèn 。 gōng yuán 166 nián （ yán xī jiǔ nián ）， huàn guān pài rén wū gào lǐ yīng yǔ tài xué shēng péng bǐ wéi jiān ， huán dì suì zhào lìng quán guó ， dài bǔ “ dǎng rén ”， shōu zhí lǐ yīng 、 chén shí děng 'èr bǎi yú rén 。 dì 'èr nián ， bǎ dǎng rén shè guī tián lǐ ， jìn gù zhōng shēn ， bù dé zuò guān 。 zhè jiù shì dì yī cì dǎng gù 。 dì 'èr cì dǎng gù huán dì sǐ ， líng dì jì wèi ， tài hòu fù dòu wǔ wéi dàjiàng jūn fǔ zhèng 。 dòu wǔ jí 'è huàn guān zhuān chǒng ， suì yǔ chén fān hé zuò ， qǐ yòng bèi jìn gù de “ dǎng rén ”， dǎ suàn xiāo miè huàn guān shì lì 。 dàn yīn shì jī xiè lòu ， huàn guān cáo jié děng fā dòng zhèng biàn ， dòu wǔ bīng bài zì shā ， chén fān děng yù hài 。 gōng yuán 169 nián （ jiàn níng 'èr nián ）， huàn guān hóu lǎn shǐ rén wū gào zhāng jiǎn jié dǎng móu fǎn ， cáo jié yòu chéng jī zòu bǔ “ dǎng rén ”。 lǐ yīng 、 dù mì 、 yú fàng 、 fàn pāng děng bǎi yú rén ， jiē sǐ yù zhōng ； qí tā yīn chóu yuàn xiàn hài xiāng qiān lián ， yǐ zhì yú sǐ 、 tú 、 fèi 、 jìn zhě liù qī bǎi rén 。 rén mín qún zhòng tóng qíng hé zhī chí bèi huàn guān jí tuán pò hài de suǒ wèi dǎng rén ， mǒu xiē dǎng rén táo wáng shí ， xǔ duō rén “ pò jiā xiāng róng ”。 zhè shuō míng fǎn duì huàn guān zhuān quán ， kè guān shàng fǎn yìng liǎo rén mín qún zhòng de lì yì hé yuàn wàng 。 gōng yuán 172 nián （ xī píng yuán nián ）， dòu tài hòu sǐ ， yòu rén zài luò yáng zhū què jué shàng shū xiě fǎn duì huàn guān zhuān quán de wén zì ， huàn guān jí tuán yòu yī cì sì chū sōu bǔ “ dǎng rén ” jí tài xué zhū shēng qiān yú rén 。 gōng yuán 176 nián ， yòu xià zhào guī dìng ， fán shì “ dǎng rén ” de mén shēng 、 gù lì 、 fù xiōng zǐ dì jí wǔ fú yǐ nèi de qīn shǔ ， dū yī lǜ miǎn guān jìn gù 。 zhè jiù shì dì 'èr cì “ dǎng gù ”。 zhè cì dǎng gù jì xù liǎo shí jǐ nián ， zhí dào huáng jīn dà qǐ yì hòu ， dōng hàn zhèng fǔ cái xuān bù shè miǎn “ dǎng rén ”。
During the widespread rebellion against Wang Mang, the Korean state of Goguryeo was free to raid Han's Korean commanderies; Han did not reaffirm its control over the region until 30 CE. The Trưng Sisters of Vietnam rebelled against Han in 40 CE. Their rebellion was crushed by Han general Ma Yuan (d. 49 CE) in a campaign from 42–43 CE. Wang Mang renewed hostilities against the Xiongnu, who were estranged from Han until their leader Bi (比), a rival claimant to the throne against his cousin Punu (蒲奴), submitted to Han as a tributary vassal in 50 CE. This created two rival Xiongnu states: the Southern Xiongnu led by Bi, an ally of Han, and the Northern Xiongnu led by Punu, an enemy of Han. cháo dài ， gōng yuán 25－ 220， zì guāng wǔ dì （ liú xiù ） jiàn wǔ yuán nián qǐ dào xiàn dì （ liú xié ） yán kāng yuán nián zhǐ 。 jiàn dū luò yáng 。 yě jiào hòu hàn 。 cháo dài míng 。 zì hàn guāng wǔ dì liú xiù jiàn wǔ yuán nián ( gōng yuán 25 nián ) qǐ zhì hàn xiàn dì liú xié yán kāng yuán nián ( gōng yuán 220 nián ) zhǐ ， gòng lì shí 'èr dì 。 yīn suǒ dū luò yáng ， zài hàn jiù dū cháng 'ān ( jīn shǎn xī xī 'ān shì ) zhī dōng ， gù chēng dōng hàn ， yě chēng hòu hàn 。 hàn guāng wǔ dì xī hàn miè wáng zhī hòu ， xī hàn wài qī 、 hàn yuán dì huáng hòu wáng zhèng jūn zhí wáng mǎng qǔ dé zhèng quán 。 wáng mǎng wéi gǒng gù zì jǐ de tǒng zhì 'ér shí xíng liǎo gè zhǒng gǎi zhì de zhèng cè ， dàn zhè xiē gǎi zhì bù jǐn méi yòu shǐ shè huì wěn dìng ， fǎn 'ér jī huà liǎo shè huì máo dùn ， dǎo zhì lùlín chì méi qǐ yì 。 lùlín jūn dāng zhōng ， yòu yī wèi míng jiào liú xiù de jiànglǐng ， shí jì shàng shì xī hàn huáng dì de yuǎn zhī huáng zú ， zài tuī fān wáng mǎng zhèng quán de guān jiàn shí kè fā huī liǎo zhòng yào zuò yòng 。 lì xià zhàn gōng de liú xiù ， jì lì yòng liǎo qǐ yì jūn de wǔ zhuāng ， yòu shàn yú lì yòng dì zhù háo qiáng de shì lì ， yú gōng yuán 25 nián jiàn lì qǐ zì jǐ de tǒng zhì ， dìng dū luò yáng ， shǐ chēng dōng hàn ， liú xiù jiù shì hàn guāng wǔ dì 。
hàn guāng wǔ dì shí fēn zhòng shì wéi hù zhōng yāng jí quán de tǒng zhì ， tā cǎi qǔ cuò shī xuē ruò gōng chén de quán lì ， kuò dà jiān chá jī gòu shàng shū tái de quán lì ； tóng shí qǔ xiāo jùn guó dū wèi de shè zhì ， yǐ yì zhì dì fāng jūn quán 。 shí xíng jīng bīng jiǎn zhèng ， jiǎn qīng tián fù ， zǔ zhì tún tián ， xīng xiū shuǐ lì děng cuò shī ， bìng qiě xià lìng jiě fàng nú bì 。 zhè xiē zuò fǎ shǐ dōng hàn qián qī chū xiàn liǎo zhèng quán wěn dìng 、 jīng jì fā zhǎn de jú miàn 。
jiàn wǔ 'èr nián ， guāng wǔ dì xià lìng quán miàn gǎi gé wáng mǎng suǒ shí shī de jiù zhèng cè ， zhěng dùn lì zhì ， shè shàng shū liù rén fēn zhǎng guó jiā dà shì ， yǐ jìn yī bù xuē ruò sān gōng （ tài wèi 、 sī tú 、 sī kōng ） de quán xiàn ； fèi chú “ guān nú ”； qīng chá tǔ dì ， shǐ rén mín shēng huó zhú bù wěn dìng xià lái 。 dào gōng yuán yī shì jì zhōng yè ， jīng guò hàn guāng wǔ dì 、 hàn míng dì 、 hàn zhāng dì sān dài huáng dì de zhì lǐ ， dōng hàn wáng cháo yǐ jīng zhú jiàn huī fù liǎo wǎng rì hàn cháo de qiáng shèng ， zhè yī shí qī bèi hòu rén chēng zhī wéi “ guāng wǔ zhōng xīng ”。
gōng yuán 89 nián ， hàn zhāng dì hōng ， yóu nián jǐn shí suì de hé dì liú zhào jí wèi ， nián hào yǒng yuán 。 yīn hé dì nián yòu ， tǒng zhì quán lì wán quán luò yú zhāng dì huáng hòu dòu shì yǔ qí xiōng dòu xiàn zhī shǒu 。 dòu shì de zhuān quán yǐn qǐ liǎo shàng xià guān lì de bù mǎn ， hé dì yú gōng yuán 92 nián yǔ huàn guān zhèng zhòng děng rén hé lì zhū miè dòu shì ， zhèng zhòng yīn gōng fēng hóu 。 zì cǐ ， huàn guān yuè lái yuè shèn dì cānyù dōng hàn de zhèng zhì tǒng zhì ， jiā zhī zì hé dì liú zhào yǐ lái lì dài hàn dì dū chǒng xìn huàn guān ， jí zhì huán dì （ gōng yuán 132~167 nián zài wèi ）、 líng dì （ gōng yuán 168~189 nián zài wèi ） nián jiān ， huàn guān de quán lì yǐ dá dào wú yǐ fù jiā de dì bù ， xíng chéng dōng hàn wáng cháo hòu qī de huàn guān yǔ wài qī zhuān quán de gé jú 。
gōng yuán 89 nián dōng hàn zhōng qī yǐ hòu ， huàn guān zhuān quán ， wài qī gān zhèng ， máo dùn chóngchóng ， bào fā liǎo “ dǎng gù zhī zhēng ”。 cǐ hòu tǒng zhì jí tuán nèi bù gèng wéi fǔ xiǔ ， shè huì shàng háo qiáng dì zhù shì lì 'è xìng péng zhàng ， jiā zhòng liǎo jiē jí máo dùn de jī huà 。 gōng yuán 184 nián （ zhōng píng yuán nián ）， zài gè zhǒng lián mián bù duàn de xiǎo guī mó qǐ yì de jī chǔ shàng ， yóu zhāng jiǎo lǐng dǎo de dà guī mó de huáng jīn qǐ yì bào fā 。 zài huáng jīn qǐ yì de chén zhòng dǎ jī xià ， dōng hàn wáng cháo zǒu xiàng míng cún shí wáng 。 dì fāng gē jù shì lì zhī jiān hù xiāng hùn zhàn 。 gōng yuán 220 nián （ yán kāng yuán nián ）， cáo pī dài hàn chēng dì ， dōng hàn wáng cháo xuān bù miè wáng ， jì zhī 'ér lái de shì zhōng guó lì shǐ shàng de duǎn qī fēn liè shí qī héng héng sān guó shí qī 。
dōng hàn zì guāng wǔ dì liú xiù kāi guó ， zhōng jīng míng dì liú zhuāng 、 zhāng dì liú yuán 、 hé dì liú zhào 、 shāng dì liú lóng 、 ān dì liú hù 、 shùn dì liú bǎo 、 chōng dì liú bǐng 、 zhì dì liú zuǎn 、 huán dì liú zhì ， dào líng dì liú hóng shí chū xiàn wáng guó zhēng zhào ， zuì hòu dào xiàn dì liú xié jiàn 'ān 'èr shí wǔ nián (220) miè wáng 。
dōng hàn fù wáng yuán yīn
yī shì yóu yú cháo zhèng de fǔ bài ， zhù yào biǎo xiàn wéi huáng dì de hūn kuì ， zhǐ zhī tān tú xiǎng lè ， bù niàn bǎi xìng sǐ huó 。 cháo zhèng de fǔ bài dǎo zhì liǎo 184 nián de huáng jīn dà qǐ yì 。
èr shì yóu yú zhì dù de bì duān ， dōng hàn shí qī ， tè bié shì cóng hé dì qǐ ， wài qī 、 huàn guān shì lì péng zhàng ， gè zì jié chéng lì yì jí tuán ， hù xiāng zhēng dǒu ， jué qǔ quán lì yǔ cái fù ， zhì shǐ zhèng zhì rì yì hēi 'àn 。
sān shì dōng hàn hòu qī de qī bā cháo huáng dì ， jí wèi shí dōushì wá wá 。 hé dì jí wèi shí 10 suì ， ān dì jí wèi shí 13 suì ， shùn dì jí wèi shí 11 suì 。 shùn dì sǐ hòu chōng dì jí wèi shí zhǐ 2 suì ， dào 3 suì shí sǐ liǎo ， jì wèi de zhì dì zhǐ 8 suì ， dào 9 suì sǐ liǎo ， jì wèi de huán dì yě zhǐ 15 suì 。 huán dì zhī hòu de líng dì ， jí wèi shí 12 suì ， réng shì gè wá wá 。 huáng dì nián yòu ， bì rán shì tài hòu lín cháo ， wài qī zhǎng quán ， zuò wēi zuò fú 。 huáng dì zhǎngdà hòu ， fǎn guò lái yào bǎi tuō wài qī kòng zhì ， yú shì qiú zhù yú huàn guān ， tōng guò huàn guān shì lì lái xiāo miè wài qī shì lì ； xià yī jiè xiǎo huáng dì dēng jī ， wài qī yòu dé shì ， fǎn guò lái yòu yào xiāo miè huàn guān shì lì 。 zhè yàng xún huán wǎng fù ， bǎ zhěng gè dōng hàn wáng cháo jiǎo dé tiān wú níng rì 。
sì shì dōng hàn hé xī hàn zhèng quán yī yàng ， guān liáo 、 dì zhù jiān bìng tǔ dì de shè huì wèn tí bù jǐn dé bù dào huǎn jiě ， fǎn 'ér yuè yǎn yuè liè 。 zǎo zài wǔ dì shí qī ， dǒng zhòng shū jiù jǐng gào guò “ fù zhě tián lián qiān mò ， pín zhě wú lì zhuī zhī dì ” de shè huì xiàn xiàng bì xū yǐn qǐ yán zhòng guàn zhù 。 wéi shù bù shǎo de dà dì zhù zhàn yòu kuà zhōu lián jùn de tián zhuāng ， tā men hái yōng yòu sī rén wǔ zhuāng （ chēng “ bù qū ”、“ jiā bīng ”）。 zhè xiē guān liáo dà dì zhù zhú jiàn yǎn biàn wéi yǔ zhōng yāng zhèng quán lí xīn lí dé de dì fāng gē jù shì lì ， zuì zhōng huàn guān 、 wài qī liǎng dà shì lì zài líng dì sǐ hòu de huǒ pàn zhōng tóng guī yú jìn ， dōng hàn wáng cháo shí jì yě miè wáng liǎo 。 zhōu míng ( huò dū hù fǔ ) gǔ míng
jīn dì
dà zhì fàn wéi
suǒ xiá jùn guó
sī zhōu luò yáng hé nán luò yáng dōng běi shǎn xī zhōng bù ， hé nán xī bù 、 běi bù ， shān xī xī nán bù jīng zhào yǐn (12 gè xiàn ) zuǒ féng yì (13) yòu fú fēng (15) hóng nóng jùn (9) hé nèi jùn (18) hé nán jùn (21) hé dōng jùn (20) jì zhōu hào xiàn hé běi bǎi xiāng xiàn běi hé běi zhōng nán bù wèi jùn (15) jù lù jùn (15) bó hǎi jùn (8) cháng shān guó (13) zhōng shān guó (13) ān píng guó (13) hé jiān guó (11) qīng hé guó (11) zhào guó (5) yōu zhōu jì xiàn běi jīng shì hé běi běi bù ， liáo níng dà bù 、 cháo xiān bàn dǎo běi bù zhuō jùn (7) dài jùn (11) shàng gǔ yǐn (8) yú yáng jùn (9) yòu běi píng jùn (4) liáo xī jùn (5) liáo dōng jùn (11) xuán tù jùn (6) lè làng jùn (18) guǎng yáng jùn (5) liáo dōng shǔ guó (6) bìng zhōu jìn yáng shān xī tài yuán xī nán shān xī zhōng bù 、 běi bù 、 shǎn xī 、 níng xià 、 měnggǔ de yī bù tài yuán jùn (16) shàng dǎng jùn (13) xī hé jùn (13) wǔ yuán jùn (10) yún zhōng jùn (11) dìng xiāng jùn (5) yàn mén jùn (14) shuò fāng jùn (6) shàng jùn (10) liáng zhōu lǒng xiàn
gān sù qīng shuǐ běi gān sù jí níng xià dà bù lǒng xī jùn (11) hàn yáng jùn (13) wǔ dū jùn (7) jīn chéng jùn (10) ān dìng jùn (8) běi dì jùn (6) wǔ wēi jùn (14) zhāng yè jùn (8) jiǔ quán jùn (9) dūn huáng jùn (6) zhāng yè shǔ guó (5) jū yán shǔ guó (1) yì zhōu luò xiàn sì chuān guǎng hàn sì chuān 、 yún nán dà bù ， guǎng dōng 、 shǎn xī yī bù fēn hàn zhōng jùn (9) bā jùn (14) guǎng hàn jùn (11) shǔ jùn (11) jiān wéi jùn (9) zāng kē jùn (16) yuè xī jùn (14) yì zhōu jùn (17) yǒng chāng jùn (8) guǎng hàn shǔ guó (3) jiān wéi shǔ guó (2) jiāo zhōu
lóng biān yuè nán hé nèi dōng guǎng dōng 、 guǎng xī nán bù děng dì qū nán hǎi jùn (7) yù lín jùn (11) cāng wú jùn (11) jiāo zhǐ jùn (12) hé pǔ jùn (5) jiǔ zhēn jùn (5) rì nán jùn (5) jīng zhōu hàn shòu hú nán cháng dé shì dōng běi hú běi 、 hú nán 'èr shěng jí shǎn xī 、 hé nán 、 guì zhōu 、 guǎng dōng de yī bù fēn nán yáng jùn (37) nán jùn (17) jiāng xià jùn (14) líng líng jùn (13) wǔ líng jùn (12) guì yáng jùn (11) cháng shā jùn (13) yáng zhōu lì yáng 、 shòu chūn 、 hé féi 'ān huī hé xiàn 、 ān huī shòu xiàn 、 ān huī hé féi xī běi jiāng xī 、 fú jiàn 、 zhè jiāng sān shěng jí jiāng sū 、 ān huī nán bù jiǔ jiāng jùn (14) dān yáng jùn (16) yù zhāng jùn (21) wú jùn (13) kuàijī jùn (14) lú jiāng jùn (14) yù zhōu qiáo xiàn 'ān huī bó xiàn hé nán dōng bù 、 ān huī xī bù yǐng chuān jùn (17) rǔ nán jùn (37) liáng guó (8) pèi guó (21) chén guó (9) lǔ guó (6) xú zhōu tán xiàn shān dōng tán chéng jiāng sū běi bù 、 shān dōng dōng nán bù dōng hǎi jùn (13) guǎng líng jùn (11) láng xié guó (13) péng chéng guó (8) xià pī guó (17) qīng zhōu lín zī shān dōng zī bó shì shān dōng běi bù píng yuán jùn (9) dōng lāi jùn (13) Jǐnán guó (10) lè 'ān guó (9) běi hǎi guó (18) qí guó (6) yǎn zhōu chāng yì shān dōng jīn xiāng xī běi shān dōng xī nán bù 、 hé nán dōng běi bù chén liú jùn (17) chén jùn (15) tài shān jùn (12) shān yáng jùn (10) jì yīn jùn (11) dōng píng guó (7) rèn chéng guó (3) jì běi guó (5) xī yù dū hù fǔ tā qián 、 liǔ zhōng xīn jiāng xīn hé xiàn 、 shàn shàn xiàn jìng nèi tóng xī hàn
zhù ： dōng hàn xīng píng yuán nián （ hàn xiàn dì nián hào gōng yuán 194 nián ） hàn xiàn dì fēn liáng zhōu hé sān fǔ dì qū zhì yōng zhōu 。 xiá jùn jiǔ 。 zhì suǒ cháng 'ān ， zài jīn shǎn xī xī 'ān xī běi piān xī 。 xiá jìng xiāng dāng yú jīn shǎn xī zhōng bù 、 gān sù dōng nán bù 、 níng xià huí zú zì zhì qū nán bù jí qīng hǎi huáng hé yǐ nán de yī bù fēn 。 zhōng yāng xì tǒng
dōng hàn zhōng yāng zhèng fǔ de guān yuán fēn shěng guān 、 gōng guān 、 wài guān sān dà xì tǒng 。 nèi guān 、 wài cháo de qū fēn gǔ yǐ yòu zhī ， ér zài gōng tíng zhī zhōng ， huáng dì rì cháng qǐ jū de qū yù chēng shěng zhōng （ yì chēng “ jìn zhōng ”）， yīn cǐ nèi gōng guān yuán zhōng yòu yòu gōng guān yǔ shēng guān de qū fēn 。
zài huáng dì shēn biān zhí yì 、 zhào gù huáng dì rì cháng shēng huó de shì huàn guān ， shěng zhōng de huàn zhě jūn lì shǔ huáng mén lìng guǎn xiá 。 shěng nèi de jìn wèi gōng zuò yì yóu huàn guān dàn rèn 。
shàng shū tái shì huáng dì de mì shū jī guān ， qí guān shǔ shè zài gōng tíng zhī nèi 、 jìn shěng zhī wài 。 tā de zhù yào zhí zhǎng shì guǎn lǐ zhāng zòu wén shū 、 qǐ cǎo zhào lìng ， dàn shí jì shàng zhèng wù dū yóu shàng shū tái dài biǎo jūn zhù zhí zhǎng ， quán lì jí dà 。 shàng shū tái shè zhǎngguān （ lìng ） yī rén 、 fù cháng guān （ pú shè ） yī rén ， xià shè shàng shū liù rén fēn shí bā rén 。 gōu tōng shàng shū tái yǔ huáng dì lián xì de guān yuán yòu shì zhōng 、 zhōng cháng shì 、 huáng mén shì láng děng 。 qí zhōng ， shì zhōng yóu shì rén chōng rèn ； zhōng cháng shì 、 huáng mén shì láng zé yóu huàn zhě chéng dān 。 shì zhōng yòu shì cái rù jìn shěng ， zhōng cháng shì 、 huáng mén shì láng zé rì cháng jū zhù zài shěng zhōng ， yīn cǐ ， suī rán sān zhě zhī zhōng shì zhōng de jí bié zuì gāo 、 zhōng cháng shì cì zhī ， dàn yǔ jūn zhù de qīn mì chéng dù ， zé yǐ zhōng cháng shì wéi zuì 。 gōng nèixǐng wài de jìn wèi gōng zuò yóu jiǔ qīng zhōng de guāng lù xūn yǔ wèi wèi fù zé ， guāng lù xūn piān yú nèi ， wèi wèi piān yú wài 。 guāng lù xūn xià shǔ wǔ guān 、 zuǒ 、 yòu 、 hǔ bēn 、 yǔ lín děng wǔ míng láng jiāng ， zhōng láng jiāng yǐ xià yòu zhōng láng 、 shì láng 、 láng zhōng děng guān 。 guāng lù xūn de jìn wèi lì liàng shì láng guān ， wèi wèi de jìn wèi lì liàng shì wǔ zhuāng wèi shì ， suǒ yǐ ， wèi wèi zài gōng wèi shì wù zhōng de dì wèi xiāng dāng zhòng yào 。
wài guān zhù yào yòu sān gōng jiǔ qīng ， tā men shì zhōng yāng zhèng fǔ de zhù yào xíng zhèng guān yuán 。
sān gōng zhǐ tài wèi 、 sī tú 、 sī kōng ， tā men de pǐn jí zuì gāo ， míng yì shàng de zhí zé shì fǔ dǎo huáng dì zhù chí guó jiā zhèng wù ； sān gōng zhī shàng hái yòu tài fù ， qí zhí zé fǔ dǎo huáng dì ， dàn bù cháng shè 。 dōng hàn de shí jì zhèng wù dū tóng shǔ shàng shū tái ， yīn cǐ ， sān gōng 、 tài fù rú méi yòu “ lù shàng shū shì ” de tóu xián ， jiù shì méi yòu shí quán de xū zhí 。 sān gōng de shǔ guān yòu zhǎngshǐ yī míng ， yuàn shǔ 、 lìng shǐ 、 yù shǔ gè 'èr 、 sān shí míng 。 qí zhōng ， zhǎngshǐ shì sān gōng de zhù yào fù shǒu ， yuàn 、 shǔ shì fēn guǎn jù tǐ shì wù de bù mén fù zé rén （ yuàn shì zhèng zhí ， shǔ shì fù zhí ）， chú zhǎngshǐ yóu cháo tíng rèn mìng wài ， qí tā shǔ guān jūn yóu sān gōng zì xíng pìn yòng 。
jiǔ qīng shì tài cháng 、 guāng yuàn 、 wèi wèi 、 tài pú 、 tíng wèi 、 dà hóng lú 、 zōng zhèng 、 dà sī nóng 、 shàofǔ 。 tā men gè zì fēn guǎn de zhèng wù shì ： tài cháng zhǎng diǎn lǐ ， guāng lù xūn 、 wèi wèi zhǎng gōng shěng jìn wèi ， tài pú zhǎng huáng dì chē mǎ ， tíng wèi zhǎng sī fǎ ， dà hóng lú zhǎng jiē dài zhū hóu yǔ shǎo shù míng zú ， zōng zhèng zhǎng huáng zú shì wù ， dà sī nóng zhǎng guó jiā cái zhèng shōu zhī ， shàofǔ zhǎng huáng dì qì yòng fú shì 。 jiǔ qīng gè guān de zhǎngguān shì qīng ， fù zhí wéi chéng ； qí xià fēn shè gè guān guǎn lǐ jù tǐ shì wù ， dà tǐ yǐ lìng wéi zhèng zhí ， chéng wéi fù zhí 。
yǔ jiǔ qīng jí bié xiāng dāng de wài guān （ yì chēng “ liè qīng ”） hái yòu zhí jīn wú 、 jiāng zuò dà jiàng 、 dà cháng qiū děng 。 qí zhōng ， zhí jīn wú fù zé gōng tíng zhī wài 、 dū chéng zhī nèi de zhì 'ān （ dū chéng mén lìng yòu chéng mén xiào wèi fù zé shǒu wèi ）， jiāng zuò dà jiàng fù zé zōng miào diàn táng 、 gōng shì líng yuán děng tǔ mù gōng chéng ， qí fù shǒu wéi chéng ， xià shǔ de bù mén fù zé yì yǐ lìng wéi zhèng zhí ， chéng wéi fù zhí ； dà cháng qiū zhù guǎn huáng hòu shì wù 。 xìng zhì yǔ jiù qīng zhōng de shàofǔ lèi sì ， yóu huàn zhě dān dāng 。 huáng wèi jì chéng rén tài zǐ zhèng shì què lì zhī hòu ， yòu zhuān mén lì shǔ tài zǐ de dōng guǎn gōng 。 qí shè guān dà tǐ yǔ zhèng fǔ lèi sì ， dàn fēn jí méi yòu hòu zhě xì mì 。 dōng gōng guān zhí jūn guān “ tài zǐ ”， rú tài zǐ tài fù 、 tài zǐ shàofù 、 tài zǐ jiā lìng děng 。
zài jūn shì fāng miàn ， xiāng dāng sān gōng de zhōng yāng gāo jí guān yuán yòu dàjiàng jūn 、 piàoqí jiāng jūn 、 chē qí jiāng jūn 、 wèi jiāng jūn ， xiāng dāng jiǔ qīng de yòu qián 、 hòu 、 zuǒ 、 yòu jiāng jūn ， jūn bù cháng shè 。 qí shǔ guān yǔ sān gōng xiāng tóng ， wéi zài zhǎngshǐ zhī xià lìng yòu sī mǎ yī rén ， zhù guǎn jūn wù ； cóng shì zhōng láng 'èr rén ， zhí zhǎng cān móu ， jūn yóu cháo tíng rèn mìng 。 jiāng jūn zhí jiē lǐng bīng de ， zài bù 、 qū 、 tún děng jiàn zhì shàng fēn bié shè xiào wèi 、 sī mǎ 、 jūn hóu 、 tún cháng děng tǒng bīng guān 。
cháng bèi jūn yóu zhōng yāng yǔ dì fāng jūn （ jùn guó bīng ） zǔ chéng 。 zhōng yāng jūn zhōng ， jīng shī wèi shù bù duì yóu chéng mén xiào wèi tǒng lǐng ， yě zhàn bù duì （ běi jūn ） yóu běi jūn zhōng hóu tǒng lǐng 。 běi jūn xià xiá wǔ gè bīng zhǒng de bù ， fān hào fēn bié wéi tún qí （ qí bīng ）、 yuè qí （ tè zhǒng bīng ）、 bù bīng 、 cháng shuǐ （ shuǐ jūn ）、 shè shēng （ gōng jiàn ）。 zhǎngguān wéi xiào wèi ， fù zhí sī mǎ 。 quán jūn zǒng shù yuē wǔ qiān rén bù dào 。 běi jūn píng shí zú zhù tún zài jīng chéng cháng guǎn jūn zhù sù wèi 、 zhù lǐ shǒu dū zhì 'ān ， fā shēng zhàn shì jiù chéng wéi zǔ jiàn chū zhēng bù qiāng duì de hé xīn 。 dì fāng shàng de jùn guó bīng jīng dōng hàn chū qī duō cì cái chè 、 xuē jiǎn ， zhǐ shèng xià biān jùn yǔ nèi dì guān 'ài de shǎo shù zhù jūn 。 yù yòu zhàn luàn ， dōushì lín shí mù bīng huò chōu diào jīng shī běi jūn chū zhàn 。
dì fāng xì tǒng
dōng hàn de xíng zhèng qū fēn wéi jùn （ guó ）、 shěng 'èr jí 。 jùn zhī shàng hái yòu jiān chá qū xìng zhì de zhōu 。
zhōu de zhǎngguān wéi cì shǐ （ zhōng píng wǔ nián gǎi chēng zhōu mù ； jīng jī dì qū de sī lì bù zhǎngguān tè chēng xiào wèi ）， qí zhù yào zhí zé shì xún chá xià shǔ jùn guó zhèng wù ， nián zhōng qiǎn lì dào jīng chéng xiàng sī tú fǔ huì bào （ shàng jì ）， hé zòu bù chēng zhí de jùn guó zhǎngguān 。 shǔ guān yòu cóng shì （ yì chēng yuàn shǐ ）、 jiǎ zuǒ 。 cóng shì yòu zhì zhōng cóng shì 、 bié jià cóng shì 、 bù cáo cóng shì 、 bīng cáo cóng shì 、 bù jùn guó cóng shì děng ， jūn yóu zhōu cháng guān zì xíng pìn yòng 。 zhì zhōng bié jià shì zhōu cháng guān de zhù yào zhù shǒu ， zài cóng shì zhōng dì wèi zuì gāo ； bù cáo zhǎng wén shū ； bīng cáo zhǎng jūn shì ， jǐn zài yòu jūn wù shí shè ； bù jùn guó cóng shì ， měi jùn guó yī rén ， fù zé jiū hé jùn guó zhǎngguān 、 àn zhì jùn liáo shǔ ， qí dì wèi jǐn cì yú zhì zhōng 、 bié jià 。 jiǎ zuǒ shì zhōu cháng guān de dī jí shǔ guān ， zhù guǎn wén shū ， qí zhōng de diǎn jùn shū zuǒ fēn guǎn zhōu suǒ shǔ jùn guó de yòu guān wén shū ， měi jùn yī rén ， yóu jùn shǐ lún liú chōng dāng 。
jùn de zhǎngguān chēng tài shǒu （ yīn tài shǒu jiān lǐng wǔ shì ， gù bié chēng jùn jiāng ； zhōu zhì suǒ zài jùn de zhǎngguān chēng yǐn ）， gēn jù jùn de dà xiǎo 、 méi 'è ， tài shǒu de jí bié yòu zhōng 'èr qiān shí zhì bā bǎi shí liù jí 。 jùn nèi yuán shè yòu zhuān zhǎng jūn shì de dū wèi ， zài jiàn wǔ liù nián zhī hòu ， biān jùn cháng shè ， nèi dì dà duō bù shè 。 měi jùn de dū wèi ， wéi yī zhì wǔ qiān rén bù děng 。 dū wèi zài yī rén yǐ shàng shí ， zài jùn zhī xià fēn shè dū wèi xiá qū 。 yòu shí ， zài bù zú shè jùn de dì fāng ， yì shè zhì guò dù xìng de dū wèi qū （ shǔ guó dū wèi ） jìn xíng guǎn lǐ ， qí xìng zhì xiāng dāng xiǎo jùn 。 jùn tài shǒu zhù shǒu wéi jùn chéng （ biān jùn wéi zhǎngshǐ ）， yóu zhōng yāng rèn mìng 。 cǐ wài ， jùn fǔ de liáo shǔ yòu ： gōng cáo ， zhǎng guǎn jùn nèi yī qiē rén shì ； zhù bù ， zhǎng guǎn wén shū ； dū yóu ， zhù guǎn jiū chá shǔ xiàn 、 jiān guǎn běn jùn guān mín ； yuàn 、 shǐ ‘ ， fēn cáo bàn lǐ jùn zhèng ， yuàn wéi zhèng zhí ， shǐ wéi fù zhí ， měi cáo yòu bàn lǐ wén shū de shū zuǒ 。 yòu shè sān lǎo ， bāng zhù tuī xíng zhèng shī hé jiào huà 。 jùn fǔ liáo shǔ yóu jùn tài shǒu zì xíng pìn yòng ， qí de wèi yǐ gōng cáo zuì gāo ， yǐ cì wéi zhù bù 、 dū yóu děng 。 jùn dū wèi de liáo shǔ yǔ tài shǒu lèi sì ， yì yóu jùn dū wèi zì xíng pìn yòng 。
fēn fēng gěi zhū hóu wáng de jùn chēng guó ， qí xíng zhèng jí bié yǔ jùn xiāng děng 。 wáng guó de guān shǔ fēn liǎng gè xì tǒng ， yī shì lèi sì yú jùn guān de mín zhèng xì tǒng ， yòu xiāng （ xiāng dāng tài shǒu ）、 zhǎngshǐ （ xiāng dāng dū wèi ）， qí shǔ guān yì yǔ jùn dà tǐ xiāng tóng ； yī gè shì guǎn lǐ zhū hóu wáng shēng huó 、 jìn wèi de guān shǔ ， rú láng zhōng lìng （ xiāng dāng guāng lù xūn ）、 pú （ xiāng dāng tài pú ）、 zhì shū （ xiāng dāng shàng shū ） děng 。 cǐ wài ， wáng guó hái shè yòu lèi sì yú tài fù de fù ， fù zé fǔ dǎo zhū hóu wáng ， jí bié děng tóng yú wáng guān xiāng 。
fēn guǎn shǎo shù mín zú de shǐ xiōng nú zhōng láng jiāng 、 hù wū huán xiào wèi 、 hù qiāng xiào wèi ， jí bié yǔ jùn tài shǒu xiāng dāng ， qí shǔ guān yòu cóng shì 、 yuàn ， wú dìng yuán ， gēn jù shì wù duō shǎo 'ér shè 。
xiàn de zhǎngguān wéi xiàn lìng huò xiàn cháng ， jí bié cóng qiān shí zhì sān bǎi shí bù děng 。 xià shè shǔ guān yòu ； chéng yī rén ， guǎn lǐ wén shū 、 cāng yù ； xiàn wèi yī zhì 'èr rén ， guǎn lǐ zhì 'ān ； zhù bù 、 gōng cáo 、 yuàn 、 shǐ ， jūn yǔ guān lèi sì ； sān lǎo ， zhǎng jiào huà 。 xiàn de zhǎngguān yóu cháo tíng rèn mìng ， dàn zhōu jùn yě kě yǐ guò wèn xiàn de rén shì ， xiàn cháng guān huò chéng 、 wèi chū quē yòu wú hé shì rén xuǎn de ， shàng jí jī guān kě pài chū shǔ guān huò lìng xíng rèn mìng tā rén dài lǐ 。 xiàn cháng guān de xíng zhèng shì wù ， shòu jùn fǔ de jiān dū ， měi nián nián zhōng yào xiàng jùn cháng guān huì bào gōng zuò （ shàng jì ）， tīng hòu kǎo hé 。
fēn fēng gěi liè hóu de xiàn chēng hóu guó ， qí xíng zhèng jí bié yǔ xiàn xiāng děng 。 hóu guó de guān shǔ yě xiàng wáng guó yī yàng fēn liǎng gè xì tǒng ： zhù guǎn mín zhèng de shì guóxiàng ， xiāng dāng yú xiàn lìng huò xiàn cháng ， jǐn fù zé xiàng liè hóu jiāo nà zū ， xíng zhèng shàng zé tīng mìng yú jùn ； liè hóu de jiā chén yòu jiā chéng 、 shù zǐ gè yī rén （ bù mǎn qiān hù de hóu guó bù zhì jiā chéng ）。
cǐ wài ， yǔ xiàn de jí bié xiāng dāng de dì fāng xíng zhèng dān wèi hái yòu dào （ jìng nèi yòu shǎo shù mín zú de xiàn ）、 yì （ fēng cì gěi gōng zhù de xiàn ） jí jùn suǒ shè de yán guān 、 tiě guān 、 gōng guān 、 dū shuǐ guān 。 dào 、 yì de guān shǔ yǔ xiàn 、 hóu guó chàbù duō ， jùn zài xiàn jìng suǒ shè yán tiě gōng guān děng ， yóu xiàn shǔ tiáobō shǔ guān lǐ shì ， bù lìng wài shè zhì guān shǔ 。
xiàn yǐ xià de xíng zhèng dān wèiyòu xiāng 、 tíng 、 lǐ ， dà tǐ shì bǎi hù wéi yī lǐ ， shí lǐ wéi yī tíng ， shí tíng wéi yī xiāng 。 xiāng de zhǎngguān wéi zhì 、 sè fū ， lìng yòu yóu jiào zhǎng zhì 'ān 、 xiāng zuǒ shōu shuì 、 sān lǎo zhǎng jiào huà ； tíng shè tíng cháng zhù guǎn zhì 'ān ， lìng yòu tíng hóu 、 tíng zú ； lǐ de zhǎngguān wéi lǐ kuí 。 xiāng 、 tíng 、 lǐ de guān yuán yī bān yóu jùn 、 xiàn děng shàng jí jī guān rèn miǎn
dàjiàng jūn ： zhàn guó shí shǐ zhì ， shì jiāng jūn de zuì gāo fēng hào ， dōng hàn shí duō yóu guì qī chōng rèn 。 jù tǐ míng hào yòu jiàn wēi dàjiàng jūn 、 piàoqí dàjiàng jūn 、 zhōng jūn dàjiàng jūn 、 zhèn dōng dàjiàng jūn 、 fǔ jūn dàjiàng jūn děng děng ， chú piàoqí dàjiàng jūn zhī wèi shāo dī yú sān gōng zhī wài ， qí yú jūn zài sān gōng zhī shàng 。 sān guó shí xià hóu dūn 、 jiāng wéi děng rén jiē wéi dàjiàng jūn 。
dà sī mǎ ： hàn wǔ dì （ liú chè ） fèi tài wèi shè dà sī mǎ ， guāng wǔ dì （ liú xiù ） yòu fèi dà sī mǎ wéi tài wèi ， gù dà sī mǎ jí tài wèi ， wéi zhǎng guǎn jūn zhèng hé jūn fù de zuì gāo guān zhí ， jí quán guó zuì gāo jūn shì zhǎngguān 。 dōng hàn shí yǔ sī tú 、 sī kōng bìng chēng sān gōng 。
dà sī nóng ： qín shí chēng zhì sù nèi shǐ ， jǐng dì gǎi chēng tài nóng lìng ， hàn wǔ dì tài chū yuán nián （ gōng yuán qián 104 nián ） gēngmíng wéi dà sī nóng 。 wèi chū shè dà nóng ， wén dì （ cáo pī ） huáng chū 'èr nián （ 221 nián ） gǎi chēng dà sī nóng ， shǔ 、 wú yì gè yòu dà sī nóng 。 liǎng hàn shí dà sī nóng zhǎng guǎn zū shuì 、 qián gǔ 、 yán tiě hé guó jiā cái zhèng shōu zhī ， ér dào liǎo sān guó shí qī ， yóu yú quán lì de fēn sàn zé zhǐ néng fù zé zhè xiē wù zī de bǎo guǎn gōng zuò liǎo 。 jiǔ qīng zhī yī 。
dà hóng lú ： qín shí chēng diǎn kè ， hàn chū chēng dà xíng lìng ， hàn wǔ dì tài chū yuán nián gēngmíng wéi dà hóng lú ， zhǎng guǎn jiē dài bīn kè zhī shì 。 jiǔ qīng zhī yī 。
wèi wèi ： qín shí shǐ zhì ， hàn jǐng dì （ liú qǐ ） chū gēngmíng wéi zhōng dà fū lìng ， bù jiǔ jí huī fù yuán míng ， zhǎng guǎn gōng mén jǐng wèi 。 jiǔ qīng zhī yī 。
tài wèi ： tóng dà sī mǎ 。 cáo pī jí wèi hòu rèn jiǎ xǔ wéi tài wèi 。
tài fù ： fǔ bì guó jūn zhī guān ， zuò wéi zhòng chén cānyù cháo zhèng ， zhǎng guǎn quán guó de jūn zhèng dà quán 。 cáo ruì jí wèi hòu rén zhōng yáo wéi tài fù 。
tài cháng ： qín shí chēng fèng cháng ， hàn jǐng dì zhōng yuán liù nián （ gōng yuán qián 144 nián ） gēngmíng wéi tài cháng ， zhǎng guǎn lǐyuè shè jì 、 zōng miào lǐ yí 。 qí shǔ guān yòu tài shǐ 、 tài zhù 、 tài zǎi 、 tài yào 、 tài yī （ wéi bǎi guān zhì bìng ）、 tài bǔ liù lìng jí bó shì jì jiǔ 。 jiǔ qīng zhī yī 。
tài pú ： qín hé liǎng hàn jūn shè tài pú ， wáng mǎng yī dù gēngmíng wéi tài yù ， zhǎng guǎn yú mǎ jí mù chù zhī shì 。 jiǔ qīng zhī yī 。
tài shǒu ： qín shí shè jùn shǒu ， hàn jǐng dì gēngmíng wéi tài shǒu ， wéi yī jùn zhī zuì gāo zhǎngguān ， chú zhì mín 、 jìn xián 、 jué sòng 、 jiǎn jiān wài ， hái kě yǐ zì xíng rèn miǎn suǒ shǔ yuàn shǐ 。
shàofǔ ： qín hé liǎng hàn jūn shè shàofǔ ， wáng mǎng chēng gòng gōng ， yǔ dà sī nóng yī tóng zhǎng guǎn cái huò 。 bù guò dà sī nóng zhǎng guǎn guó jiā cái huò ， ér shàofǔ zé guǎn gòngyǎng huáng dì 。 qí shǔ guān yòu zhǎng guǎn yù yòng zhǐ 、 mò 、 bǐ děng wù de shǒu gōng lìng 、 zhǎng guǎn dāo jiàn nǔ jī děng wù de shàng fāng lìng 、 zhǎng guǎn yī wù de yù fǔ lìng 、 wéi gōng tíng zhì bìng de tài yī lìng 。 jiǔ qīng zhī yī 。
zhōng cháng shì ： qín shí shǐ zhì ， dōng hàn shí yóu huàn guān dān rèn ， zhǎng guǎn wén shū hé chuán dá zhào lìng ， quán lì jí dà 。
zhōng shū jiān lìng ： cáo cāo wéi wèi wáng shí ， shè zhì mì shū lìng yǐ chǔlǐ shàng shū zhāng zòu 。 cáo pī yú huáng chū chū nián gǎi mì shū lìng wéi zhōng shū lìng bìng tè zhì zhōng shū jiān ， shǐ zhī pái zài zhōng shū lìng zhī qián 。
zhōng lǐng jūn ： cáo cāo wéi chéngxiàng hòu zhì lǐng jūn ， bù jiǔ gǎi wéi zhōng lǐng jūn ， zhǎng guǎn jìn wèi jūn 。
zhōng hù jūn ： cáo cāo wéi chéngxiàng hòu zhì hù jūn ， bù jiǔ gǎi wéi zhōng hù jūn ， zhǎng guǎn jìn wèi jūn ， dì wèi lüè dī yú zhōng lǐng jūn 。
zhǎngshǐ ： qín shí shǐ zhì ， xī hàn shí chéngxiàng xià yòu liǎng zhǎngshǐ ， qí zhí wù xiāng dāng yú mì shū cháng ， jí zuì gāo guó wù jī guān zhōng shì wù zhù guǎn 。 jiāng jūn mù fǔ zhōng yì yòu zhǎngshǐ ， wéi mù liáo zhī cháng ； kě fēn lìng bù duì chū zhàn de chēng wéi jiàngbīng cháng shǐ 。 dōng hàn de tài wèi 、 sī kōng 、 sī tú sān gōng fǔ yì shè zhǎngshǐ ， zhí rèn pō zhòng 。 sān guó yán zhì bù gǎi 。
cóng shì ： cì shǐ de zuǒ guān rú bié jià 、 zhì zhōng 、 zhù bù 、 gōng cáo děngdōu chēng wéi cóng shì 。
cāng cáo yuàn shǔ ： zhù guǎn cāng gǔ zhī shì de guān yuán ， zhèng zhě chēng yuàn ， fù zhě chēng shǔ 。
sī tú ： xī zhōu shǐ zhì ， dōng hàn shí zhǎng guǎn jiào huà ， sān gōng zhī yī 。
sī kōng ： xī zhōu shǐ zhì ， dōng hàn shí zhǎng guǎn shuǐ tǔ jí yíng jiàn gōng chéng ， sān gōng zhī yī 。
sī lì xiào wèi ： hàn wǔ dì shǐ zhì ， fù zé dū shuài jīng chéng tú lì ， cóng shì chá bǔ jiān xié hé zuì fàn ， jiǎn chēng sī lì 。 liú bèi zài shǔ chēng dì shí yǐ zhāng fēi wéi sī lì xiào wèi 。
sī jīn zhōng láng jiāng ： cáo cāo yú jiàn 'ān shí nián （ 205） zhì ， zhǎng guǎn yě tiě 、 qián bì hé nóng jù de zhù zào de guān yuán 。
zhù bù ： hàn shǐ zhì ， zhǎng guǎn wén shū bù jí ， sī kōng 、 chéngxiàng fǔ jí cì shǐ de zuǒ guān zhōng dū shè yòu zhù bù 。
gōng cáo ： cì shǐ de zuǒ guān ， zhǎng guǎn kǎo chá jì lù gōng láo 。
dōng xī cáo yuàn shǔ ： cáo cāo wéi chéngxiàng hòu xià shè dōng 、 xī cáo zhǎng guǎn rén shì gōng zuò ， dōng cáo zhù guǎn 'èr qiān shí guān yuán de rèn miǎn ， xī cáo zhù guān chéngxiàng fǔ guān yuán de rèn miǎn 。 qí fù zé rén yuán zhèng zhě chēng yuàn ， fù zhě chēng shǔ 。
chéngxiàng ： zhàn guó shí shǐ zhì ， wéi bǎi guān zhī cháng 。 dōng hàn bù shè chéngxiàng ， jiàn 'ān shí sān nián （ 208） fù zhì ， cáo cāo zì rèn chéngxiàng 。“ chéng ” yǔ “ chéng ” xiāng tōng ，“ chéngxiàng ” jiù shì chéng jūn zhù de zhǐ yì lái chù lǐ guó jiā shì wù de rén 。
chéngxiàng lǐ cáo yuàn ： chéngxiàng fǔ zhōng zhǎng guǎn sī fǎ de guān yuán 。
guāng lù xūn ： qín shí chēng láng zhōng lìng ， hàn wǔ dì gēngmíng wéi guāng lù xūn 。 wáng mǎng chēng sī zhōng ， dōng hàn yòu chēng guāng lù xūn 。 cáo cāo wéi wèi gōng hòu shè láng zhōng lìng ， huáng chū yuán nián （ 220 nián ） yòu chēng guāng lù xūn ， zhǎng guǎn sù wèi gōng diàn mén hù 。 qí shǔ guān yòu zhǎng guǎn bīn zàn shòu shì de yè zhě 、 zhǎng guǎn yù shèngyú chē de fèng chē dū wèi 、 zhǎng guǎn fù chē mǎ pǐ de fù mǎ dū wèi 、 zhǎng guǎn yǔ lín qí de qí dū wèi ， ér dà fū 、 zhōng láng jiāng děng guān shì fǒu shì guāng lù xūn de shǔ guān shàng yòu zhēng yì 。 jiǔ qīng zhī yī 。
zhí jīn wú ： qín shí chēng zhōng wèi ， hàn wǔ dì gēngmíng wéi zhí jīn wú 。 wáng mǎng chēng fèn wǔ ， dōng hàn fù chēng zhí jīn wú 。 cáo wèi xiān chēng zhōng wèi ， huáng chū yuán nián gēngmíng wéi zhí jīn wú ， zhǎng guǎn gōng wài xún wèi 。 wèi wèi xún xíng gōng zhōng ， zhí jīn wú zé jiào xún jīng shī 。 tiān zǐ chū xíng ， zhí jīn wú wéi xiān dǎo 。“ wú ” dāng yù jiǎng 。
bié jià ： cì shǐ de zuǒ lì ， cì shǐ yǐ xún xíng shì chá wéi zhí ， bié jià zé lìng chéng chuán chē ， fǔ zhù cì shǐ chū xún ， gù chēng bié jià 。
tíng wèi ： qín shí shǐ zhì ， hàn jǐng dì gēngmíng wéi dà lǐ ， zì hòu huò chēng tíng wèi ， huò chēng dà lǐ 。 tíng wèi zhǎng guǎn xíng fǎ yù sòng ， shì gè dì shàng sù de zuì gāo sī fǎ jī guān 。“ tíng ” zì xì zhí 、 píng zhī yì ， zhì yù guì zhí 'ér píng ， gù yǐ wéi hào 。 tíng wèi de shǔ guān yòu dà lǐ zhèng 、 dà lǐ píng 、 dà lǐ jiān ， chéng wéi tíng wèi sān guān 。 jiǔ qīng zhī yī 。
xiàn lìng cháng ： chūn qiū zhàn guó shí shǐ zhì ， yī xiàn de xíng zhèng zhǎngguān ， rén kǒu zài wàn hù yǐ xià de xiàn de zhǎngguān chēng wéi lìng ， wàn hù yǐ shàng de chēng wéi cháng 。 xiàn lìng cháng de zuǒ guān yòu zhǎng guǎn jūn shì 、 zhì 'ān de xiàn wèi hé zhǎng guǎn wén shū 、 cāng yù de xiàn chéng ， yī bān měi xiàn yòu chéng 、 wèi gè yī rén ， dà xiàn yòu wèi liǎng rén huò gèng duō 。
shàng shū ：“ shàng ” jiù shì zhí zhǎng de yì sī 。 qín hàn shí ， shàng shū zhǐ shì shàofǔ de shǔ guān ， zhǎng guǎn diàn nèi wén shū ， dì wèi hěn dī 。 hàn wǔ dì shí ， shè shàng shū wǔ rén ， kāi shǐ fēn cáo zhì shì ， yīn zài huáng dì zhōu wéi bàn shì ， dì wèi zhú jiàn zhòng yào 。 cáo wèi yòu lì bù 、 zuǒ mín 、 kè cáo 、 wǔ bīng 、 dù zhī gòng wǔ cáo shàng shū 。 lì bù yòu chēng xuǎn bù ， zhǎng guǎn xuǎn yòng guān lì ； zuǒ mín zhǎng guǎn shàn xiū gōng zuò 、 yán chí yuán yuàn ； kè cáo zhǎng guǎn shǎo shù mín zú hé wài guó shì wù ； wǔ bīng zhǎng guǎn zhōng bīng 、 wài bīng 、 qí bīng 、 bié bīng 、 dū bīng ； dù zhī zhǎng guǎn jūn guó zhī jì 。 qí zhōng yǐ lì bù shàng shū zuì wéi zhòng yào 。
shàng shū lìng ： qín shí shǐ zhì ， wéi shàng shū tái shǒu cháng ， shì zhí jiē duì huáng dì fù zé 、 zhǎng guǎn yī qiē zhèng lìng de shǒu nǎo 。 shàng shū lìng de fù shǒu wéi shàng shū pú shè ， cáo wèi zhì shàng shū pú shè yī huò 'èr rén ， èr rén bìng zhì shí chēng zuǒ yòu pú shè 。 ruò shàng shū lìng quē ， yóu zuǒ pú shè dài xíng lìng shì 。 cáo wèi shí yǐ wǔ cáo shàng shū 、 èr pú shè 、 yī lìng wéi bā zuò 。
shàng shū láng ： shàng shū tái nèi fù zé qǐ cǎo wén shū de guān yuán 。 dōng hàn xuǎn xiào lián zhōng yòu cái néng zhě rù shàng shū tái ， mǎn yī nián chēng shàng shū láng ， sān nián chēng shì láng 。
shì zhōng ： qín shí shǐ zhì ， wéi chéng xiāng de shǔ guān ， zhǎng guǎn shí yí bǔ quē 、 zàn dǎo 、 péi chéng 、 chū 'ér fù xǐ yǐ jí zhào liào huáng dì rì cháng shēng huó děng shì 。
zōng zhèng ： qín shí shǐ zhì ， wáng mǎng chēng zōng bó ， dōng hàn fù chēng zōng zhèng ， zhǎng guǎn huáng zú yǔ wài qī shì wù 。 liǎng hàn jiē yǐ liú xìng zōng shì chōng rèn 。 jiǔ qīng zhī yī 。
zhēng dōng jiāng jūn ： tǒng lǐng qīng 、 yǎn 、 xú 、 yáng sì zhōu ， tún zhù yáng zhōu 。
zhēng nán jiāng jūn ： tǒng lǐng jīng 、 yù 'èr zhōu ， tún zhù xīn yě 。
zhēng xī jiāng jūn ： tǒng lǐng yōng 、 liáng 'èr zhōu ， tún zhù cháng 'ān 。
zhēng běi jiāng jūn ： tǒng lǐng yōu 、 jì 、 bìng sān zhōu ， tún zhù jì zhōu 。
cì shǐ ： qín shí shǐ zhì ， zhǎng guǎn yī zhōu de jūn zhèng dà quán 。 cì ， jiǎn jǔ bù fǎ ； shǐ ， huáng dì suǒ shǐ 。
zhì zhōng ： cì shǐ de zuǒ lì 。 gǔ dài bù jí wén shū zhī lèi chēng wéi “ zhōng ”，“ zhì zhōng ” jí wéi guǎn lǐ wén shū dàng 'àn zhī yì ， hòu lái zhú jiàn yǎn biàn wéi yī zhǒng gù dìng de guān zhí 。
cān jūn ： dōng hàn mò cáo cāo yǐ chéngxiàng zǒng lǎn jūn zhèng ， qí liáo shǔ wǎng wǎng yǐ cān chéngxiàng jūn shì wéi míng ， jí cān móu jūn wù ， jiǎn chēng “ cān jūn ”。
hé nán yǐn ： dōng hàn jiàn dū yú hé nán jùn luò yáng xiàn ， wéi tí gāo hé nán jùn de dì wèi ， qí zhǎngguān bù chēng tài shǒu 'ér chēng yǐn ， zhǎng guǎn luò yáng fù jìn de 'èr shí yī xiàn 。
diǎn nóng zhōng láng jiāng ： hàn mò cáo cāo zhì diǎn nóng zhōng láng jiāng hé diǎn nóng xiào wèi ， jūn zhǎng guǎn nóng yè shēng chǎn 、 mín zhèng hé tián zū ， jǐn yòu suǒ zhì jùn guó dà xiǎo zhī bié ， zhí quán xiāng dāng yú tài shǒu 。
chéng mén xiào wèi ： xī hàn shǐ zhì ， zhǎng guǎn jīng shī chéng mén de tún bīng 。
xiàngguó ： jí chéngxiàng 。
jiāng zuò dà chén ： qín shí chēng jiāng zuò shàofǔ ， hàn jǐng dì gēngmíng wéi jiāng zuò dà chén ， zhǎng guǎn gōng shì 、 zōng miào 、 lù qǐn 、 líng yuán dì tǔ mù yíng jiàn 。
jǐshìzhōng ： qín shí shǐ zhì ， xī hàn yán zhì ， dōng hàn shěng ， wèi fù zhì 。 wéi jiāng jūn 、 liè hóu 、 jiǔ qīng ， yǐ jí huáng mén láng 、 yè zhě děng de jiā guān 。
dū dū ： sān guó shǐ zhì dū dū hé dà dū dū ， wéi lǐng bīng guān ， qí zhōng dà dū dū wéi zuì gāo jūn shì tǒng shuài 。
xiào shì ： cáo cāo lín shí shè zhì de xiǎo lì ， fù zé sì chá qún chén de wēi guò xiǎo zuì 。
jiān yě yè zhě ： sān guó shí wèi zhì ， zhǎng guǎn yě tiě de zhuān guān
yù shǐ dà fū ： zhǎng guǎn tánhé 、 jiū chá de guān yuán ， qí wèi jǐn cì yú chéngxiàng 。
yù shǐ zhōng chéng ： yù shǐ dà fū de fù shǒu 。
huáng mén shì láng ： qín hàn shí ， gōng mén jiē huáng sè ， gù hào huáng mén 。 huáng mén shì láng yīn zài huáng mén nèi gòngzhí 'ér dé míng 。
sàn qí cháng shì ： sān guó wèi zhì ， jí hàn dài sàn qí （ huáng dì de qí cóng ） hé zhōng cháng shì de hé chēng ， zài huáng dì zuǒ yòu guī jiàn guò shī ， yǐ bèi gù wèn 。
dū jūn ： gāo jí tǒng bīng zhǎngguān ， wèi zài xiàngguó 、 tài wèi 、 yù shǐ dà fū zhī xià 。
dū yóu ： hàn dài gè jùn zhì dū yóu guān ， zhǎng guǎn dū chá jiū jǔ suǒ lǐng xiàn xiāng wéi fǎ zhī shì ， jiān guǎn xuān dá jiào lìng 、 sòng yù bǔ wáng děng shì 。 dōng hàn wáng cháo zài tǒng zhì shàng yán yòng liǎo xǔ duō xī hàn de fāng zhēn yǔ zhèng cè ， ér qiě zài yī xiē fāng miàn zuò liǎo tiáozhěng yǔ gǎi gé ， shǐ zhī gèng jiā shì yú dāng shí de shè huì zhuàng kuàng 。 zài dōng hàn qián qī ， zhèng quán jìn yī bù jiā qiáng yǔ dì fāng shì lì de róng hé ， shǐ guó jiā qū yú wěn dìng ， zài jīng jì 、 wén huà 、 kē xué jì shù děng fāng miàn dū chāo guò liǎo xī hàn de shuǐ píng 。 gōng yuán 105 nián ， cài lún zài qián rén de jī chǔ shàng gǎi zào liǎo zhǐ zhāng de zhì zào jì shù ， shǐ wǒ guó de wén zì jì lù fāng shì tuō lí liǎo shǐ yòng zhú jiǎn de shí dài ， tóng shí zào zhǐ shù yě zuò wèiwǒ men shú xī de zhōng guó gǔ dài sì dà fā míng zhī yī 'ér liú chuán zhì jīn 。 dōng hàn duì hòu shì de lìng wài yī xiàng gòng xiàn shì zhì táo yè de fā zhǎn ， tā shǐ zhōng guó chè dǐ tuō lí liǎo qīng tóng shí dài de cái liào shù fù ， bǎ yī xiē yǐ qián wéi háo mén guì zú zhuān yòu de yòng pǐn dài rù liǎo xún cháng bǎi xìng jiā 。
zài zì rán kē xué fāng miàn ， yǐ zhāng héng wéi dài biǎo de dōng hàn xué shù jiè ， yòu zhe hěn gāo de chéng jiù ； zhāng héng zé yǐ gāo chāo de gōng yì zhì zào liǎo “ hún tiān yí ”、“ dì dòng yí ” děng kē xué yí qì ， zhì zào zhè xiē yí qì de yuán lǐ zhì jìn réng bèi guǎng fàn shǐ yòng 。 lìng wài ， dōng hàn mò nián de míng yī huá tuó shì yòu jìzǎi yǐ lái dì yī wèi lì yòng má zuì jì shù duì bìng rén jìn xíng shǒu shù zhì liáo de wài kē yī shēng ， tā chuàng zào de “ wǔ qín xì ” shì wǒ guó dì yī tào tǐ cāo xìng zhì de jiàn shēn huó dòng 。
dào dōng hàn shí qī ， shū fǎ 、 huì huà yǐ bù dān chún zuò wéi wén zì tú xíng fú hào shǐ yòng ， tā men de yì shù dì wèi zhú jiàn xiǎn lù chū lái ， suī rán jīn rì dōng hàn liú chuán xià lái de yì shù pǐn shù liàng bù duō ， dàn cóng qí zhōng yǐ rán néng kuī dé hàn wén huà de fēng mào 。 dōng hàn shí dài zhōng guó jīng jì jìn yī bù fā zhǎn 。 hù jí zī liào rú xià ：（ jù 《 hòu hàn shū 》）
nián fèn hù shù kǒu shù kěn tián shù （ dān wèi qǐng ） 57427963421007820/75586057334125021/88745678443356367/105923711253256229732017012596478384869078969428921449946915497305506896271145993768049324183695767614693482274756677269301231562607096050066856/
xiǎn rán ， shàng biǎo zhōng 156 nián de hù jí shù jù yòu wù 。 gēn jù 《 jìn shū · dì lǐ zhì 》 jìzǎi ， dāng nián hù shù wéi 10677960， kǒu shù 56476856， dāng jiào wéi kě xìn 。
dōng hàn shí qī zhōng guó nán fāng jīng jì jiā kuài liǎo fā zhǎn 。 xī hàn shí ， kuàijī jùn hù 22 wàn ， kǒu 103 wàn ， dōng hàn shí ， yuán kuàijī jùn fēn wéi wú jùn 、 kuàijī jùn ， kuàijī jùn yòu hù 12 wàn ， kǒu 48 wàn ， wú jùn yòu hù 16 wàn ， kǒu 70 wàn 。 xī hàn shí ， yù zhāng jùn yòu hù 6 wàn ， kǒu 35 wàn ， dōng hàn shí hù shù dá dào 40 wàn ， kǒu shù 166 wàn 。 xī hàn shí shǔ jùn hù 26 wàn ， kǒu 124 wàn ， dōng hàn shí hù shù 30 wàn ， kǒu 135 wàn 。 xī hàn shí yì zhōu jùn hù 8 wàn ， kǒu 58 wàn ， dōng hàn shí fēn yuán lái yì zhōu jùn wéi yì zhōu jùn 、 yǒng chāng jùn ， qí zhōng yì zhōu jùn hù 2 wàn ， kǒu 11 wàn ， yǒng chāng jùn hù 23 wàn ， kǒu 189 wàn 。 miào hào
shì hào
xìng míng
tǒng zhì shí jiān
nián hào
nián qī
shì zǔ
guāng wǔ huáng dì
liú xiù
nián héng 57 nián
jiàn wǔ 、 jiàn wǔ zhōng yuán
nián héng 56 nián 、 56 nián héng 57 nián
xiǎn zōng
xiào míng huáng dì
liú zhuāng
nián héng 75 nián
yǒng píng
nián héng 75 nián
sù zōng
xiào zhāng huáng dì
liú dá
nián héng 88 nián
jiàn chū 、 yuán hé 、 zhāng hé
nián héng 84 nián 、 84 nián héng 87 nián 、 87 nián héng 88 nián
mù zōng ( hòu chú miào hào )
xiào hé huáng dì
liú zhào
nián héng 105 nián
yǒng yuán 、 yuán xīng
nián héng 105 nián 、 105 nián héng 105 nián
xiào shāng huáng dì
liú lóng
nián héng 106 nián
yán píng
nián héng 106 nián
xiào dé huáng dì
liú qìng
gōng zōng ( hòu chú miào hào )
xiào 'ān huáng dì
liú hù
nián héng 125 nián
yǒng chū 、 yuán chū
yǒng níng 、 jiàn guāng 、 yán guāng
nián héng 113 nián 、 114 nián héng 119 nián 、 120 nián héng 121 nián 、 121 nián héng 122 nián 、 122 nián héng 125 nián
běi xiāng hóu
liú yì
nián
jìng zōng ( hòu chú miào hào )
xiào shùn huáng dì
liú bǎo
nián héng 144 nián
yǒng jiàn 、 yáng jiā 、 yǒng hé 、 hàn 'ān 、 jiàn kāng
nián héng 132 nián 、 132 nián héng 135 nián 、 136 nián héng 141 nián 、 142 nián héng 144 nián 、 144 nián héng 144 nián
xiào chōng huáng dì
liú bǐng
nián héng 145 nián
yǒng jiā
nián héng 145 nián
xiào zhì huáng dì
liú zuǎn
nián héng 146 nián
běn chū
nián héng 146 nián
xiào mù huáng dì
liú kāi
xiào chóng huáng dì
liú yì
wēi zōng ( hòu chú miào hào )
xiào huán huáng dì
liú zhì
nián héng 167 nián
jiàn hé 、 hé píng 、 yuán jiā 、 yǒng xīng 、 yǒng shòu 、 yán xī 、 yǒng kāng
nián héng 149 nián 、 150 nián héng 150 nián 、 151 nián héng 152 nián 、 153 nián héng 154 nián 、 155 nián héng 158 nián 、 158 nián héng 167 nián 、 167 nián héng 167 nián
xiào yuán huáng dì
liú shū
xiào rén huáng dì
liú cháng
xiào líng huáng dì
liú hóng
nián héng 189 nián
jiàn níng 、 xī píng 、 guāng hé 、 zhōng píng
nián héng 172 nián 、 172 nián héng 178 nián 、 178 nián héng 184 nián 、 184 nián héng 189 nián
hóng nóng huái wáng
liú biàn
nián
guāng xī 、 zhāo níng 、 yǒng hàn
nián héng 189 nián 、 189 nián héng 189 nián 、 189 nián héng 189 nián
xiào xiàn huáng dì ( xiào mǐn huáng dì )
liú xié
nián héng 220 nián
zhōng píng 、 chū píng
xīng píng 、 jiàn 'ān 、 yán kāng
nián héng 189 nián 、 190 nián héng 193 nián 、 194 nián héng 195 nián 、 196 nián héng 220、 220 nián héng 220 nián
zhù ：
zài hàn jìng zōng （ hàn shùn dì ） zhī qián běn lái shì yán tài hòu （ hàn 'ān dì tài hòu ） yōng lì de shǎo dì liú yì ， liú yì zuò liǎo bàn nián huáng dì jí sǐ wáng ， jìng zōng chèn jī jí wèi 。 xiàn zài shǐ shū hé xué zhě dōuméi yòu bǎ liú yì guī yú hàn cháo huáng dì yī lèi 。
xiàn dì yǐ qián shì shǎo dì liú biàn ， dāng liǎo sì gè yuè huáng dì ， ér qiě hái yòu xǔ duō shí jiān dōuzài bìnàn zhī zhōng 。 xiàn zài shǐ shū hé xué zhě dōuméi yòu bǎ liú biàn guī yú hàn cháo huáng dì yī lèi 。 dàn dǒng zhuó dú shā liú biàn hòu ， shì wéi hóng nóng huái wáng 。
shǔ hàn zhāo liè huáng dì suǒ shàng shì wéi “ xiào mǐn huáng dì ”， dàn shàng shì shí liú xié bìng wèi qù shì 。 : Eastern Han n.: East Han dynasty n. Han Orientaux hòu hàn dōng hàn cūn wén xué kǎo gǔ sān guó gǔ dài shǐ shí bā lù zhū hóu lì shǐ rén wù zhū hóu bǎi kē dà quán huáng dì hàn cháo liú xiù guāng wǔ dì jūn shì jiā míng rén wài jiāo jiā jiàndié měi nǚ sì dà měi nǚ lì shǐ gǔ dài dì wáng dì wáng rén wù yáng zhōu bā guài jiāng jūn sān guó rén wù gèng duō jiēguǒ ...
