mùlù lǎo  zǐ  Lao-Tzu (qián600~qián470) 
dào  jiā  lèi  Taoism class《lǎo  zǐ  yǎn 》 《lǎo  zǐ  bó  shū 》 《dào  dé  jīng 》 《dào  dé  jīng  yì  wén 》 shīcí :《shàng  piān  · dào  jīng  zhī  yī  The Tao And Its Characteristics Chapter 1》    《zhī  'èr  The Tao And Its Characteristics Chapter 2》    《zhī  sān  The Tao And Its Characteristics Chapter 3》    《zhī  sì  The Tao And Its Characteristics Chapter 4》    《zhī  wǔ  The Tao And Its Characteristics Chapter 5》    《zhī  liù  The Tao And Its Characteristics Chapter 6》    《zhī  qī  The Tao And Its Characteristics Chapter 7》    《zhī  bā  The Tao And Its Characteristics Chapter 8》    《zhī  jiǔ  The Tao And Its Characteristics Chapter 9》    《zhī  shí  The Tao And Its Characteristics Chapter 10》    gèngduōshīgē... 
 chuán  shuō  qián  600 nián  zuǒ  yòu  héng  qián  470 nián  zuǒ  yòu ), chūn  qiū  shí  qī  sī  xiǎng  jiā 。 xìng  lǐ  míng  'ěr , zì  dān , yòu  zì  bó  yáng ,《 shǐ  jì 》 zài  wéi  chǔ  guó  kǔ  xiàn  hé  nán  lù  yì  tài  qīng  rén , yě  yòu  shǐ  liào  jìzǎi ,  lǎo  zǐ   wéi  jīn  'ān  huī  wō  yáng  rén , hàn  zú  rén , yǔ  kǒng  zǐ  tóng  shí  qī  'ér  nián  shāo  cháng  yú  kǒng  zǐ 。 yòu  rén  shuō  yòu  chēng  lǎo  dān 。 zài  chuán  shuō  zhōng ,  lǎo  zǐ   yī  shēng  xià  lái  shí , jiù  jù  yòu  bái  sè  de  méi  máo  jí  hú  zǐ , suǒ  yǐ  bèi  hòu  lái  chēng  wéi   lǎo  zǐ  。 xiāng  chuán  shēng  huó  zài  chūn  qiū  shí  qī 。  lǎo  zǐ   zhù  yòu 《 dào  dé  jīng 》, shì  dào  jiā  xué  pài  de  shǐ  zǔ , tā  de  xué  shuō  hòu  bèi  zhuāng  zhōu  fā  zhǎn 。 dào  jiā  hòu  rén  jiāng   lǎo  zǐ   shì  wéi  zōng  shī , yǔ  rú  jiā  de  kǒng  zǐ  xiāng  bǐ  nǐ , shǐ  zài  kǒng  zǐ  céng  xué  yú   lǎo  zǐ  。 zài  dào  jiào  zhōng ,  lǎo  zǐ   shì  yī  gè  hěn  zhù  yào  de  shén  xiān , bèi  chēng  wéi  tài  shàng  lǎo  jūn , zūn  wéi  dào  zǔ 。 cóng 《 liè  xiān  chuán 》 kāi  shǐ , bǎ   lǎo  zǐ   liè  wéi  shén  xiān , hái  shuō   lǎo  zǐ   zhòng  shì  fáng  zhōng  shù 。 dōng  hàn  shí  qī , chéng  dū  rén  wáng  fù  zhuàn 《  lǎo  zǐ   shèng  mǔ  bēi 》, bǎ   lǎo  zǐ   hé  dào  hé  'ér  wéi  yī , shì   lǎo  zǐ   wéi  huà  shēng  tiān  dì  de  shén  líng 。 chéng  wéi  liǎo  dào  jiào  chuàng  shì  shuō  de  chú  xíng 。 ér  zài  hàn  huán  dì  shí , hàn  huán  dì  gèng  shì  qīn  zì  jì  sì   lǎo  zǐ  , bǎ   lǎo  zǐ   zuò  wéi  xiān  dào  zhī  zǔ 。  lǎo  zǐ   de  sī  xiǎng  zhù  zhāng  shì  " wú  wéi  ",  lǎo  zǐ   de  lǐ  xiǎng  zhèng  zhì  jìng  jiè  shì  “  lín  guó  xiāng  wàng , jī  quǎn  zhī  shēng  xiāng  wén , mín  zhì  lǎo  sǐ  bù  xiāng  wǎng  lái  ”   lǎo  zǐ  》 yǐ “ dào ” jiě  shì  yǔ  zhòu  wàn  wù  de  yǎn  biàn , yǐ  wéi “ dào  shēng  yī , yī  shēng  'èr , èr  shēng  sān , sān  shēng  wàn  wù ”,“ dào ” nǎi “ fū  mò  zhī  mìng ( mìng  lìng ) ér  cháng  zì  rán ”, yīn  'ér “ rén  fǎ  dì , dì  fǎ  tiān , tiān  fǎ  dào , dào  fǎ  zì  rán ”。“ dào ” wéi  kè  guān  zì  rán  guī  lǜ , tóng  shí  yòu  jù  yòu “ dú  lì  bù  gǎi , zhōu  xíng  'ér  bù  dài ” de  yǒng  héng  yì  yì 。《  lǎo  zǐ  》 shū  zhōng  bāo  kuò  dà  liàng  pǔ  sù  biàn  zhèng  fǎ  guān  diǎn , rú  yǐ  wéi  yī  qièshì  wù  jūn  jù  yòu  zhèng  fǎn  liǎng  miàn ,“ fǎn  zhě  dào  zhī  dòng ”, bìng  néng  yóu  duì  lì  'ér  zhuǎn  huà ,“ zhèng  fù  wéi  qí , shàn  fù  wéi  yāo ”,“ huò  xī  fú  zhī  suǒ  yǐ , fú  xī  huò  zhī  suǒ  fú ”。 yòu  yǐ  wéi  shì  jiān  shì  wù  jūn  wéi “ yòu ” yǔ “ wú ” zhī  tǒng  yī ,“ yòu 、 wú  xiāng  shēng ”, ér “ wú ” wéi  jī  chǔ ,“ tiān  xià  wàn  wù  shēng  yú  yòu , yòu  shēng  yú  wú ”。“ tiān  zhī  dào , sǔn  yòu  yú  'ér  bǔ  bù  zú , rén  zhī  dào  zé  bù  rán , sǔn  bù  zú  yǐ  fèng  yòu  yú ”;“ mín  zhī  jī , yǐ  qí  shàng  shí  shuì  zhī  duō ”;“ mín  zhī  qīng  sǐ , yǐ  qí  shàng  qiú  shēng  zhī  hòu ”;“ mín  bù  wèi  sǐ , nài  hé  yǐ  sǐ  jù  zhī ?”。 qí  xué  shuō  duì  zhōng  guó  zhé  xué  fā  zhǎn  jù  shēn  kè  yǐng  xiǎng , qí  nèi  róng  zhù  yào  jiàn 《  lǎo  zǐ  》 zhè  běn  shū 。 tā  de  zhé  xué  sī  xiǎng  hé  yóu  tā  chuàng  lì  de  dào  jiā  xué  pài , bù  dàn  duì  wǒ  guó  gǔ  dài  sī  xiǎng  wén  huà  de  fā  zhǎn , zuò  chū  liǎo  zhòng  yào  gòng  xiàn , ér  qiě  duì  wǒ  guó  2000 duō  nián  lái  sī  xiǎng  wén  huà  de  fā  zhǎn , chǎn  shēng  liǎo  shēn  yuǎn  de  yǐng  xiǎng 。 yī  shuō   lǎo  zǐ   jí  tài  shǐ  dàn , huò  lǎo  lāi  zǐ 。《  lǎo  zǐ  》 yī  shū  shì  fǒu  wéi   lǎo  zǐ   suǒ  zuò , lì  lái  yòu  zhēng  lùn 。 shǐ  jì  .   lǎo  zǐ   hán  fēi  lièzhuàn 》 :" guān  lìng  yǐn  xǐ  yuē , zǐ  jiāng  yǐn  yǐ , qiáng  wéi  wǒ  zhù  shū 。 yú  shì   lǎo  zǐ   nǎi  zhù  shū  shàng  xià  piān , yán  dào  dé  zhī  yì  wǔ  qiān  yú  yán  'ér  qù 。 " hàn  hé  shàng  gōng  zuò 《  lǎo  zǐ   zhāng  jù 》, fēn  wéi  bā  shí  yī  zhāng , yǐ  qián  sān  shí  qī  zhāng  wéi 《 dào  jīng 》, hòu  sì  shí  sì  zhāng  wéi 《 dé  jīng 》, gù  yòu 《 dào  dé  jīng 》 zhī  míng 。 dàn  1973 niánzhǎng  shā  mǎ  wáng  duī  sān  hào  hàn  mù  chū  tǔ  de 《  lǎo  zǐ  》 chāo  xiě  běn ,《 dé  jīng 》 zài 《 dào  jīng 》 zhī  qián 。 dào  jiào  fèng  wéi  zhù  yào  jīng  diǎn  zhī  yī 。 zài  juàn  zhì  hào  fán  de  zhōng  guó  shū  hǎi  dāng  zhōng , yòu  yī  juàn  bó  'ér  yòu  bó  kě  néng  zài  guó  wài  yōng  yòu  zuì  duō  de  yì  zhě  hé  dú  zhě  de  shū , zhè  běn  shū  míng  jiào 《  lǎo  zǐ  》 huò 《 dào  dé  jīng 》。《 dào  dé  jīng 》 shì  jiě  shì  dào  jiào  zhé  xué  de  zhù  yào  jīng  wén 。 zhè  shì  yī  běn  wēi  miào  fèi  jiě  de  shū , wén  bǐ  jí  qí  yǐn  huì , kě  yòu  xǔ  duō  bù  tóng  de  jiě  shì 。“ dào ” zhè  gè  zhù  yào  gài  niàn  tōng  cháng  bèi  yì  wéi “ fāng  fǎ ” huò “ dào  lù ”。 dàn  shì  zhè  gè  gài  niàn  yòu  diǎn  'ér  hán  hú  qí  cí , yīn  wéi 《 dào  dé  jīng 》 běn  shēn  yī  kāi  shǐ  jiù  shuō :“ ‘  dào  ’ , shuō  dé  chū  de , tā  jiù  bù  shì  yǒng  héng  bù  biàn  de ‘ dào ’;‘ míng ’, jiào  dé  chū  de , tā  jiù  bù  shì  yǒng  héng  bù  biàn  de ‘ míng ’。” ①  dàn  shì  wǒ  men  kě  yǐ  shuō , dào  de  dà  tǐ  yì  sī  shì “ zì  rán ” huò “ zì  rán  fǎ  zé ”。 dào  jiào  rèn  wéi , rén  bù  yīnggāi  yǔ  dào  zuò  dǒu  zhēng , ér  yīnggāi  fú  cóng  dào , àn  zhào  dào  lái  bàn  shì 。 jī  jí  zhuī  qiú  dé  dào  quán  lì  huò  jī  jí  xún  qiú  xíng  shǐ  quán  lì , yǔ  qí  shuō  shì  bù  dào  dé  de  dǎo  bù  rú  shuō  shì  yú  mèi  wú  zhī  hé  tú  láo  wú  yì  de 。 dào  shì  bù  kě  xiāo  miè  de , rén  men  zài  shēng  huó  zhōng  yìng  lì  qiú  shùn  dào  'ér  xíng 。 yī  gè  dào  jiào  tú  kě  néng  huì  zhǐ  chū  shuǐ  shì  wú  xiàn  róu  ruǎn  de , tā  xùn  shùn  dì  liú  xiàng  zuì  dī  diǎn , shèn  zhì  duì  zuì  ruò  de  lì  yě  bù  jiā  dǐ  zhì , dàn  shì  tā  què  shì  bù  kě  huǐ  miè  de , ér  zuì  yìng  de  yán  shí  shì  zuì  zhōng  huì  bèi  mó  diào  de 。 duì  gè  rén  lái  shuō , tōng  cháng  yìng  tí  chàng  chún  pǔ  hé  zì  rán , yìng  bì  miǎn  shǐ  yòng  bào  lì , rú  tóng  bì  miǎn  yī  qiē  zhuī  míng  zhú  lì  de  xíng  wéi  yī  yàng 。 rén  men  bù  yìng  gāi  xún  qiú  gǎi  zào  shì  jiè , ér  yīnggāi  zūn  jìng  shì  jiè 。 duì  zhèng  fǔ  lái  shuō , shāo  yòu  xiāo  jí  de  zhèng  cè  tōng  cháng  yě  shì  zuì  yīng  míng  de  zhèng  cè 。 guī  zhāng  fán  rǒng , tōng  guò  gèng  duō  de  fǎ  lǜ  huò  yán  lì  shī  xíng  jiù  fǎ  lǜ  tōng  cháng  huì  shǐ  shì  qíng  nòng  dé  gèng  zāo 。 gāo  shuì  fù , xióng  xīn  bó  bó  de  zhèng  fǔ  jìhuà  hé  fā  dòng  zhàn  zhēng , zhè  yī  qiēdōu  shì  yǔ  dào  jiào  zhé  xué  de  jīng  shén  bèi  dào  'ér  chí  de 。 àn  zhào  zhōng  guó  de  chuán  shuō ,《 dào  dé  jīng 》 de  zuò  zhě  shì  yī  wèi  míng  jiào   lǎo  zǐ   de  rén 。 jù  shuō  tā  shì  kǒng  zǐ  de  tóng  shí  dài  rén , dàn  bǐ  kǒng  zǐ  niánzhǎng 。 kǒng  zǐ  shēng  huó  zài  gōng  yuán  qián  liù  shì  jì , cóng 《 dào  dé  jīng 》 de  nèi  róng  hé  fēng  gé  shàng  lái  kàn , méi  yòu  jǐ  gè  xiàn  dài  xué  zhě  rèn  wéi  tā  shì  zhè  me  zǎo  qī  de  zuò  pǐn ; yòu  guān  gāi  shū  de  shí  jì  chuàng  zuò  rì  qī  wèn  tí , cún  zài  zhe  xǔ  duō  zhēng  lùn (《 dào  dé  jīng 》 běn  shēn  wèi  tí  dào  yī  gè  jù  tǐ  de  rén  wù 、 dì  diǎn 、 rì  qī  huò  lì  shǐ  shì  jiàn )。 dàn  shì  gōng  yuán  qián  320 nián  shì  yī  gè  kào  dé  zhù  de  gū  jì  ─ ─ yǔ  shí  jì  rì  qī  de  wù  chā  zài  bā  shí  nián  yǐ  nèi ── yě  xǔ  bǐ  zhè  gè  wù  chā  fàn  wéi  hái  yào  xiǎo  dé  duō 。 zhè  gè  wèn  tí  yǐn  qǐ  liǎo  duì  yòu  guān   lǎo  zǐ   qí  rén  de  shēng  zú  nián  jí  shèn  zhì  duì  yòu  guān  qí  rén  de  zhēn  wěi  de  xǔ  duō  zhēng  lùn 。 yòu  xiē  quán  wēi  xiāng  xìn   lǎo  zǐ   shēng  huó  zài  gōng  yuán  qián  liù  shì  jì  zhè  gè  chuán  shuō , yīn  'ér  duàn  dìng  tā  méi  yòu  xiě 《 dào  dé  jīng 》。 qí  tā  xué  zhě  zhǐ  chū  tā  zhǐ  bù  guò  shì  chuán  shuō  zhōng  de  rén  wù 。 wǒ  gè  rén  de  guān  diǎn  jǐn  wéi  shǎo  shù  xué  zhě  suǒ  jiē  shòu , wǒ  rèn  wéi :( 1)  lǎo  zǐ   shí  yòu  qí  rén , shì 《 dào  dé  jīng 》 de  zuò  zhě ;( 2) tā  shēng  huó  zài  gōng  yuán  qián  sì  shì  jì ;( 3)  lǎo  zǐ   shì  kǒng  zǐ  jiào  niánzhǎng  de  tóng  shí  dài  rén  de  chuán  shuō  chún  shǔ  xū  gòu , shì  hòu  lái  de  dào  jiào  zhé  xué  jiā  wéi  gěi   lǎo  zǐ   jí  qí  zhù  zuò  tú  zhī  mǒ  fěn  'ér  biān  zào  de 。 zhí  dé  zhù  yì  de  shì  zài  zǎo  qī  de  zhōng  guó  zuò  jiā  dāng  zhōng , kǒng  zǐ ( qián  551 héng  479)、 mò  dí ( qián  5 shì  jì ) hé  mèng  zǐ ( qián  371 héng  289) jì  méi  yòu  tí  dào   lǎo  zǐ  , yě  méi  yòu  tí  guò 《 dào  dé  jīng 》; dàn  shì  zhuāng  zǐ ── yī  wèi  gōng  yuán  qián  sān  shì  jì  yù  mǎn  quán  guó  de  dào  jiào  zhé  xué  jiā  què  fǎn  fù  dì  tí  dào  guò   lǎo  zǐ  。 yóu  yú  shèn  zhì  duì   lǎo  zǐ   de  cún  zài  dōuyòu  zhēng  lùn , wǒ  men  duì  tā  de  shēng  píng  xiáng  qíng  jiù  yīnggāi  chí  huái  yí  de  tài  dù 。 dàn  shì  xià  liè  de  shuō  fǎ  yòu  hěn  duō  de  chū  chù :  lǎo  zǐ   dàn  shēng  hé  shēng  huó  zài  zhōng  guó  de  běi  fāng ; tā  zài  yī  gè  shí  qī  lǐ  hěn  kě  néng  zài  guó  dū  luò  yáng  dāng  guò  lì  shǐ  xué  jiā  huò  zài  cháo  zhōng  rèn  shǒu  cáng  shì  de  shǐ  guān ;  lǎo  zǐ   bù  shì  tā  de  yuán  míng  'ér  shì  yī  gè  zūn  chēng , dà  tǐ  yì  sī  shì “ dà  shī ”; tā  jié  guò  hūn , yòu  gè  'ér  zǐ , jiào  cōng ; cōng  hòu  lái  chéng  wéi  wèi  guó  de  jiànglǐng 。 suī  rán  dào  jiào  kāi  shǐ  shí  jī  běn  shàng  shì  yī  zhǒng  fēi  zōng  jiào  zhé  xué , dàn  shì  què  zuì  zhōng  yóu  cǐ  xiān  qǐ  liǎo  yīcháng  zōng  jiào  yùn  dòng 。 rán  'ér  suī  rán  zuò  wéi  yī  zhǒng  zhé  xué  de  dào  jiào  jì  xù  yǐ 《 dào  dé  jīng 》 zhōng  suǒ  biǎo  dá  de  sī  xiǎng  wéi  jī  chǔ , dàn  shì  dào  jiào  bù  jiǔ  jiù  bèi  yún  yún  zhòng  shēng  de  mí  xìn  xìn  niàn  hé  xí  guàn  suǒ  náng  kuò , zhè  xiē  xìn  niàn  hé  xí  guàn  xiāng  duì  shuō  lái  tóng   lǎo  zǐ   de  shuō  jiào  méi  yòu  shénme  guān  xì 。 jiǎ  dìng   lǎo  zǐ   shí  jì  shàng  shì 《 dào  dé  jīng 》 de  zuò  zhě , nà  me  tā  de  yǐng  xiǎng  què  shí  hěn  dà 。 zhè  bù  shū  suī  rán  hěnbáo ( bù  dào  liù  qiān  zhōng  wén  zì , yīn  cǐ  zú  yǐ  yòng  yī  zhāng  bào  zhǐ  dēngzǎi ), dàn  què  bāo  hán  zhe  xǔ  duō  jīng  shén  shí  liáng 。 zhěng  gè  xì  liè  de  dào  jiào  zhé  xué  jiā  dū  yòng  cǐ  shū  lái  zuò  wéi  tā  men  zì  jǐ  sī  xiǎng  de  qǐ  diǎn 。 zài  xī  fāng ,《 dào  dé  jīng 》 yuǎn  bǐ  kǒng  zǐ  huò  rèn  hé  rú  jiā  de  zuò  pǐn  liú  xíng 。 shì  shí  shàng , gāi  shū  zhì  shǎo  chū  bǎn  guò  sì  shí  zhǒng  bù  tóng  de  yīng  wén  yì  běn , chú  liǎo 《 shèng  jīng 》 zhī  wài  yuǎn  yuǎn  duō  yú  rèn  hé  qí  tā  shū  jí  de  bǎn  běn 。 zài  zhōng  guó , rú  jiào  dà  tǐ  shàng  shì  zhàn  tǒng  zhì  dì  wèi  de  zhé  xué 。 dāng   lǎo  zǐ   hé  kǒng  zǐ  de  sī  xiǎng  zhī  jiān  chū  xiàn  xiān  míng  de  duì  lì  shí , zhōng  guó  rén  dà  dū  zūn  cóng  hòu  zhě 。 dàn  shì   lǎo  zǐ   dà  tǐ  shàng  shēn  shòu  rú  jiā  dì  zǐ  de  zūn  jìng 。 kuàng  qiě  zài  xǔ  duō  qíng  kuàng  xià , dào  jiào  sī  xiǎng  zhí  jiē  bèi  rú  jiào  sī  xiǎng  suǒ  xī  shōu , yīn  cǐ  duì  shù  yǐ  bǎi  wàn  jì  de  zì  chēng  fēi  dào  jiào  tú  de  réndōu  yòu  yǐng  xiǎng 。 tóng  yàng , dào  jiào  duì  yú  fó  jiào  zhé  xué , tè  bié  shì  duì  chán  zōng  fó  jiào  de  fā  zhǎn  yòu  zhe  xiǎn  zhù  de  yǐng  xiǎng 。 suī  rán  jīn  tiān  méi  yòu  jǐ  gè  rén  zì  chēng  shì  dào  jiào  tú , dàn  shì  chú  liǎo  kǒng  zǐ  yǐ  wài , zài  méi  yòu  nǎ  yī  wèi  zhōng  guó  zhé  xué  jiā  duì  rén  lèi  sī  xiǎng  de  yǐng  xiǎng  xiàng   lǎo  zǐ   nà  yàng  guǎng  fàn  hé  chí  jiǔ 。
  Laozi was a philosopher of ancient China and an important figure in Taoism (also called Daoism). Laozi literally means "Old Master" and is generally considered an honorific. According to Chinese tradition, Laozi lived in the 6th century BC. Many historians contend that Laozi actually lived in the 4th century BC, concurrent with the Hundred Schools of Thought and Warring States Period, while others claim he is not a historical figure. Laozi was credited with writing the central Taoist work the Daodejing (also called the Tao Te Ching), which was originally known simply by his name. Taishang Laojun is a title for Laozi in the Taoist religion, which refers to him as "One of the Three Pure Ones".                                            shīrén: shì  wén  xiàng  Shi Wenxiang lǎo  zǐ    shēn  qī  qù  yǐ  chéng , chén  jī  hé  jì  kě  xiāng  yíng 。 hán  quán  yī  dào  zhī  lái  mài , líng  mù  duō  nián  chǎn  jì  shēng 。 yún  wài  'àn  cáng  lóng  hǔ  xué , fēng  zhōng  qīng  dù  hè  yuán  zhì 。 wō  cóng  děng  shì  wú  xīn  lǚ , tóng  chī  shān  chú  yù  kē  gēng 。 老子 父亲 fù  qīn 。 ②  jiāo  'ào  de  rén  zì  chēng ( yī  bān  rén  zhǐ  yòng  yú  qì  fèn  huò  kāi  wán  xiào  de  chǎng  hé ) ~  jiù  shì  bù  pà , tā  hái  néng  chī  liǎo  wǒ !老子 lǎo zi zhōng  guó  chūn  qiū  shí  sī  xiǎng  jiā 、 dào  jiā  xué  pài  chuàng  shǐ  rén 。 yī  shuō   lǎo  zǐ   jí  lǎo  dān  , xìng  lǐ  míng  'ěr  , zì  dān  , chǔ  guó  kǔ  xiàn  ( jīn  hé  nán  lù  yì  dōng  ) rén 。 céng  wéi  zhōu  “ shǒu  cáng  shì  zhī  shǐ  ”( guǎn  cáng  shū  de  shǐ  guān  ), hòu  yǐn  tuì  zhù 《  lǎo  zǐ  》 yī  shū 。 tā  bǎ  yǔ  zhòu  wàn  wù  de  běn  tǐ  kàn  zuò  “ dào  ”, rèn  wéi  tā  shì  chāo  yuè  shí  kōng  jìng  zhǐ  bù  dòng  de  shí  tǐ  , shì  chǎn  shēng  zhěng  gè  wù  zhì  shì  jiè  de  zǒng  gēn  yuán 。 tā  zài  guān  chá  shè  huì  hé  zì  rán  biàn  huà  shí  , yòu  jù  yòu  pǔ  sù  de  biàn  zhèng  fǎ  sī  xiǎng  , rèn  wéi  yī  qièshì  wù  dū  cún  zài  yú  zhèng  fǎn  liǎng  fāng  miàn  de  duì  lì  zhī  zhōng  , tā  men  hù  xiāng  yǐ  cún  , hù  xiāng  zhuǎn  huà 。 zhèng  zhì  shàng  tā  zhù  zhāng  “ wú  wéi  ”, qǐ  tú  huǎn  hé  jiān  ruì  de  shè  huì  máo  dùn  , huí  dào  “ xiǎo  guó  guǎ  mín  ” de  huàn  jìng  zhī  zhōng 。  lǎo  zǐ   de  sī  xiǎng  zài  zhōng  guó  sī  xiǎng  shǐ  shàng  zhàn  yòu  zhòng  yào  de  dì  wèi    
  lǎo  nián  nán  zǐ  de  zì  chēng 。 jí  lǎo  fū    lǎo  zǐ  bù  chī  nǐ  zhè  yī  tào  
  lǎo  nián  rén  zì  chēng 。 yóu  lǎo  fū 。《 hòu  hàn  shū  · yì  mín  chuán  · hán  kāng 》:“ kāng  yuē :‘ cǐ  zì   lǎo  zǐ   yǔ  zhī , tíng  cháng  hé  zuì !’”《 jìn  shū  · yǔ  liàng  chuán 》:“  lǎo  zǐ   yú  cǐ  chù  xīng  fù  bù  qiǎn 。” sòng  xīn  qì  jí 《 shuǐ  diào  gē  tóu  · hé  wáng  zhèng  zhī  wú  jiāng  guān  xuě  jiàn  jì 》 cí :“  lǎo  zǐ   jiù  yóu  chù , huí  shǒu  mèng  yé  fēi 。”《 shuǐhǔzhuàn 》 dì  'èr  liù  huí :“  lǎo  zǐ   bù  céng  yòu  xiē  lǐ  shù  dào  dū  tóu  jiā , què  rú  hé  qǐng   lǎo  zǐ   chī  jiǔ ?”      老子 老子 duì  lǎo  nián  rén  de  fàn  chēng 。《 sān  guó  zhì  · wú  zhì  · gān  níng  chuán 》“ níng  yì  guì  zhòng , zēng  bīng  'èr  qiān  rén ” péi  sōng  zhī  zhù  yǐn  jìn  yú  pǔ 《 jiāng  biǎo  chuán 》:“ ﹝  níng  ﹞  yīn  yè  jiàn  quán , quán  xǐ  yuē :‘ zú  yǐ  jīng  hài   lǎo  zǐ  ( zhǐ  cáo  cāo ) fǒu ?’” táng  bái  jū  yì 《 wǎn  qǐ  xián  xíng 》 shī :“ pó  rán  yī   lǎo  zǐ  , yōng  qiú  réng  yǐn  jǐ 。” yuán  qín  jiǎn  fū 《 dōng  táng  lǎo 》 xiē  zǐ :“ rú  jīn  lǎo  liǎo , rén  jiā  jiù  jiào  wǒ  zuò  dōng  táng   lǎo  zǐ  。”   老子 老子 fù  qīn  de  sú  chēng 。《 sòng  shū  · xiào  yì  chuán  · pān  cóng 》:“ ér  niánshào , zì  néng  zǒu , jīn  wéi   lǎo  zǐ   bù  zǒu  qù 。” sòng  lù  yóu 《 lǎo  xué  'ān  bǐ  jì 》 juàn  yī :“ yú  zài  nán  zhèng , jiàn  xī  yóu  lǐ  sú  wèi  fù  yuē   lǎo  zǐ  , suī  nián  shí  qī  bā , yòu  zǐ  yì  chēng   lǎo  zǐ  。” lǔ  xùn 《 fǎng  huáng  · zài  jiǔ  lóu  shàng 》:“ tā  men  de   lǎo  zǐ   yào  tā  men  dú  zhè  xiē ; wǒ  shì  bié  rén , wú  hū  bù  kě  de 。”      zì  gāo  zì  dà  de  rén  zì  chēng 。 yī  bān  rén  yì  yòng  yú  qì  fèn  huò  kāi  wán  xiào  de  chǎng  hé 。 hóng  shēn 《 xiāng  dào  mǐ 》 dì  sān  mù :“  lǎo  zǐ   bàn  zhèng  shì , nǐ  zhè  bù  diǎn  'ér  dà  de  xiǎo  dōng  xī , yě  yào  lái  dǎ  chà 。” bā  jīn 《 qì  yuán 》 shí  'èr :“ nǐ  gǎn  dòng  yī  xià ,  lǎo  zǐ   bù  bǎ  nǐ  dǎ  chéng  ròu  jiàng  bù  xìng  zhào !” shā  tīng 《 zài  qí  xiāng  jū  chá  guǎn  lǐ 》:“  lǎo  zǐ   zhè  zhāng  zuǐ  me , jiù  zhè  yàng , shuō  shì  yào  shuō  de , chī  yě  shì  yào  chī  de 。”    老子 xiāng  chuán  wéi  chūn  qiū  shí  qī  sī  xiǎng  jiā 。 dào  jiào  de  chuàng  shǐ  rén 。 xìng  lǐ  míng  'ěr , zì  dān , gù  yì  chēng  lǎo  dān 。 zhù 《 dào  dé  jīng 》 wǔ  qiān  yán , yì  míng 《  lǎo  zǐ  》, wéi  dào  jiào  de  jīng  diǎn  zhù  zuò 。 老子 gǔ  xīng  guān  míng 。《 jìn  shū  · tiān  wén  zhì  zhōng 》:“  lǎo  zǐ   sì  xīng  jí  zhōu  bó 、 wáng  péng  xù 、 ruì  gè  yī , cuò  hū  wǔ  wěi  zhī  jiān 。”《 jìn  shū  · tiān  wén  zhì  zhōng 》:“  lǎo  zǐ   xīng  sè  chún  bái , rán  suǒ  jiàn  zhī  guó , wéi  jī  wéi  xiōng , wéi  shàn  wéi  'è , wéi  xǐ  wéi  nù 。”  lǎo  zǐ  jiǎn  jiè  I Introduction  lǐ  'ěr ( yuē  qián  580 nián  héng  qián  500 nián  zhī  hòu  )( dàn  chén : xī  zhōu  mò  nián  gēng  chén  'èr  yuè  shí  wǔ  rì  mǎo  shí ), hàn  zú , zì  bó  yáng , yòu  chēng  lǎo  dān , hòu  rén  chēng  qí  wéi “  lǎo  zǐ  ”(  lǎo  zǐ   chū  shēng  dì  xiàn  yòu  zhēng  yì , yī  shuō  shì  hé  nán  zhōu  kǒu  lù  yì , lìng  yī  shuō  wéi  'ān  huī  bó  zhōu  wō  yáng , mù  qián  zhù  yào  yǐ  zhè  liǎng  dì  zhēng  yì  jiào  dà )。 
shì  jiè  bǎi  wèi  lì  shǐ  míng  rén  zhī  yī , wǒ  guó  gǔ  dài  wěi  dà  de  zhé  xué  jiā  hé  sī  xiǎng  jiā , shì  dào  jiā  xué  pài  chuàng  shǐ  rén , shì  jiè  wén  huà  míng  rén 。 
xiāng  chuán  tā  mǔ  qīn  huái  liǎo  jiǔ  jiǔ  bā  shí  yī  tiān  shēn  yùn , cóng  yè  xià  jiāng  tā  chǎn  chū ,  lǎo  zǐ   yī  shēng  xià  lái  jiù  shì  bái  méi  máo  bái  hú  zǐ , suǒ  yǐ  bèi  chēng  wéi   lǎo  zǐ  ;  lǎo  zǐ   shēng  huó  zài  chūn  qiū  shí  qī , céng  zài  zhōu  guó  dū  luò  yì  rèn  cáng  shì  shǐ ( xiāng  dāng  yú  guó  jiā  tú  shū  guǎn  guǎn  cháng )。 tā  bó  xué  duō  cái , kǒng  zǐ  zhōu  yóu  liè  guó  shí  céng  dào  luò  yì  xiàng   lǎo  zǐ   wèn  lǐ 。  lǎo  zǐ   wǎn  nián  chéng  qīng  niú  xī  qù , zài  hán  gǔ  guān ( wèi  yú  jīn  hé  nán  líng  bǎo ) xiě  chéng  liǎo  wǔ  qiān  yán  de 《 dào  dé  jīng 》( yòu  chēng 《 dào  dé  zhēn  jīng 》, huò  zhí  chēng 《  lǎo  zǐ  》、 huò 《  lǎo  zǐ   wǔ  qiān  wén 》)。 zài  dào  jiào  zhōng  , lǎo  zǐ   shì  tài  shàng  lǎo  jūn  de  dì  shí  bā  gè  huà  shēn 。 
xiāng  chuán   lǎo  zǐ   zài  cǐ  diǎn  huà  liǎo  hán  gǔ  guān  zǒng  bīng  yī  xǐ 。 hòu  yī  lù  xī  xíng  zhì  zhōu  zhì ( jīn  shǎn  xī  shěng  xī  'ān  shì  zhōu  zhì  xiàn ), guān  cǐ  chù  yǐ  shān  bàng  shuǐ ( zhōng  nán  shān  tián  yù  hé )、 fēng  luán  qǐ  fú , suì  zài  cǐ  zhù  zú , bìng  jié  cǎo  wéi  lóu  xiū  xíng  shuō  jīng 。 yán  chuán  zhì  jīn  shì  chēng  lóu  guān  tái 。 wèiguó  jiā  shǒu  pī  zhòng  diǎn  wén  wù  bǎo  hù  dān  wèi , guó  jiā  AAAA jí  lǚ  yóu  jǐng  qū , nèi  cún  lì  dài  wén  rén  sāo  kè  mò  jì  bēi  shí  sān  bǎi  yú  zuò 。 shǐ  chēng  dào  jiào  fā  yuán  dì 。  lǎo  zǐ   yǔ  huà  hòu  zàng  yú  jù  cǐ  bā  gōng  lǐ  de  xī  lóu  guān , xiàn  cún   lǎo  zǐ   mù 。( yòu  chuán   lǎo  zǐ   chū  guān  hòu  yīn  xìn  quán  wú 。 yòu  chuán  shuō  dào ,  lǎo  zǐ   qù  liǎo  yìn  dù , huà  shēn  shì  jiā  mó  ní 。) 
dào  dé  jīng 》 hán  yòu  fēng  fù  de  biàn  zhèng  fǎ  sī  xiǎng ,  lǎo  zǐ   zhé  xué  yǔ  gǔ  xī  là  zhé  xué  yī  qǐ  gòu  chéng  liǎo  rén  lèi  zhé  xué  de  liǎng  gè  yuán  tóu ,  lǎo  zǐ   yě  yīn  qí  shēn  suì  de  zhé  xué  sī  xiǎng  'ér  bèi  zūn  wéi “ zhōng  guó  zhé  xué  zhī  fù ”。  lǎo  zǐ   de  sī  xiǎng  bèi  zhuāng  zǐ  suǒ  chuán  chéng , bìng  yǔ  rú  jiā  hé  hòu  lái  de  fó  jiā  sī  xiǎng  yī  qǐ  gòu  chéng  liǎo  zhōng  guó  chuán  tǒng  sī  xiǎng  wén  huà  de  nèi  hé 。 dào  jiào  chū  xiàn  hòu ,  lǎo  zǐ   bèi  zūn  wéi “ tài  shàng  lǎo  jūn ”; cóng 《 liè  xiān  chuán 》 kāi  shǐ ,  lǎo  zǐ   jiù  bèi  zūn  wéi  shén  xiān 。《 dào  dé  jīng 》 de  guó  wài  bǎn  běn  yòu  yī  qiān  duō  zhǒng , shì  bèi  fān  yì  yǔ  yán  zuì  duō  de  zhōng  guó  shū  jí 。 
 lǎo  zǐ   de  sī  xiǎng  zhù  zhāng  shì  " wú  wéi  ",  lǎo  zǐ   de  lǐ  xiǎng  zhèng  zhì  jìng  jiè  shì “ lín  guó  xiāng  wàng , jī  quǎn  zhī  shēng  xiāng  wén , mín  zhì  lǎo  sǐ  bù  xiāng  wǎng  lái ”。《  lǎo  zǐ  》 yǐ “ dào ” jiě  shì  yǔ  zhòu  wàn  wù  de  yǎn  biàn ,“ dào ” wéi  kè  guān  zì  rán  guī  lǜ , tóng  shí  yòu  jù  yòu “ dú  lì  bù  gǎi , zhōu  xíng  'ér  bù  dài ” de  yǒng  héng  yì  yì 。《  lǎo  zǐ  》 shū  zhōng  bāo  kuò  dà  liàng  pǔ  sù  biàn  zhèng  fǎ  guān  diǎn , rú  yǐ  wéi  yī  qièshì  wù  jūn  jù  yòu  zhèng  fǎn  liǎng  miàn ,“ fǎn  zhě  dào  zhī  dòng ”, bìng  néng  yóu  duì  lì  'ér  zhuǎn  huà ,“ zhèng  fù  wéi  qí , fǎn  fù  wéi  yāo ”,“ huò  xī  fú  zhī  suǒ  yǐ , fú  xī  huò  zhī  suǒ  fú ”。 yòu  yǐ  wéi  shì  jiān  shì  wù  jūn  wéi “ yòu ” yǔ “ wú ” zhī  tǒng  yī ,“ yòu 、 wú  xiāng  shēng ”, ér “ wú ” wéi  jī  chǔ ,“ tiān  xià  wàn  wù  shēng  yú  yòu , yòu  shēng  yú  wú ”。“ tiān  zhī  dào , sǔn  yòu  yú  'ér  bǔ  bù  zú , rén  zhī  dào  zé  bù  rán , sǔn  bù  zú  yǐ  fèng  yòu  yú ”;“ mín  zhī  jī , yǐ  qí  shàng  shí  shuì  zhī  duō ”;“ mín  zhī  qīng  sǐ , yǐ  qí  shàng  qiú  shēng  zhī  hòu ”;“ mín  bù  wèi  sǐ , nài  hé  yǐ  sǐ  jù  zhī ?”。 qí  xué  shuō  duì  zhōng  guó  zhé  xué  fā  zhǎn  jù  yòu  shēn  kè  yǐng  xiǎng , qí  nèi  róng  zhù  yào  jiàn 《  lǎo  zǐ  》 zhè  běn  shū 。 tā  de  zhé  xué  sī  xiǎng  hé  yóu  tā  chuàng  lì  de  dào  jiā  xué  pài , bù  dàn  duì  wǒ  guó  gǔ  dài  sī  xiǎng  wén  huà  de  fā  zhǎn  zuò  chū  liǎo  zhòng  yào  gòng  xiàn , ér  qiě  duì  wǒ  guó  2000 duō  nián  lái  sī  xiǎng  wén  huà  de  fā  zhǎn  chǎn  shēng  liǎo  shēn  yuǎn  de  yǐng  xiǎng 。                             lǎo  zǐ    zài  hán  gǔ  guān  qián  zhù  yòu  wǔ  qiān  yán  de 《  lǎo  zǐ  》 yī  shū , yòu  míng 《 dào  dé  jīng 》 huò 《 dào  dé  zhēn  jīng 》。《 dào  dé  jīng 》、《 yì  jīng 》 hé 《 lùn  yǔ 》 bèi  rèn  wéi  shì  duì  zhōng  guó  rén  yǐng  xiǎng  zuì  shēn  yuǎn  de  sān  bù  sī  xiǎng  jù  zhù 。《 dào  dé  jīng 》  lǎo  zǐ   dào  dé  jīng  fēn  wéi  shàng  xià  liǎng  cè , shàng  xià  gòng  wǔ  qiān  zì  zuǒ  yòu 。 
dào  dé  jīng 》 shì  hòu  lái  de  chēng  wèi , zuì  chū   lǎo  zǐ   shū  chēng  wéi 《  lǎo  zǐ  》 ér  wú 《 dào  dé  jīng 》 zhī  míng 。 qí  chéng  shū  nián  dài  guò  qù  duō  yòu  zhēng  lùn , zhì  jīn  réng  wú  fǎ  què  dìng , bù  guò  gēn  jù  1993 nián  chū  tǔ  de  guō  diàn  chǔ  jiǎn “  lǎo  zǐ  ” nián  dài  tuī  suàn , chéng  shū  nián  dài  zhì  shǎo  zài  zhàn  guó  zhōng  qián  qī 。 
 lǎo  zǐ  》 yǐ “ dào ” jiě  shì  yǔ  zhòu  wàn  wù  de  yǎn  biàn , yǐ  wéi “ dào  shēng  yī , yī  shēng  'èr , èr  shēng  sān , sān  shēng  wàn  wù ”,“ dào ” nǎi “ fū  mò  zhī  mìng ( mìng  lìng ) ér  cháng  zì  rán ”, yīn  'ér “ rén  fǎ  dì , dì  fǎ  tiān , tiān  fǎ  dào , dào  fǎ  zì  rán ”。“ dào ” wéi  kè  guān  zì  rán  guī  lǜ , tóng  shí  yòu  jù  yòu “ dú  lì  bù  gǎi , zhōu  xíng  'ér  bù  dài ” de  yǒng  héng  yì  yì 。《  lǎo  zǐ  》 shū  zhōng  bāo  kuò  dà  liàng  pǔ  sù  biàn  zhèng  fǎ  guān  diǎn , rú  yǐ  wéi  yī  qièshì  wù  jūn  jù  yòu  zhèng  fǎn  liǎng  miàn ,“ fǎn  zhě  dào  zhī  dòng ”, bìng  néng  yóu  duì  lì  'ér  zhuǎn  huà ,“ zhèng  fù  wéi  qí , shàn  fù  wéi  yāo ”,“ huò  xī  fú  zhī  suǒ  yǐ , fú  xī  huò  zhī  suǒ  fú ”。 yòu  yǐ  wéi  shì  jiān  shì  wù  jūn  wéi “ yòu ” yǔ “ wú ” zhī  tǒng  yī ,“ yòu 、 wú  xiāng  shēng ”, ér “ wú ” wéi  jī  chǔ ,“ tiān  xià  wàn  wù  shēng  yú  yòu , yòu  shēng  yú  wú ”。 cǐ  wài , shū  zhōng  yě  yòu  dà  liàng  de  mín  běn  sī  xiǎng :“ tiān  zhī  dào , sǔn  yòu  yú  'ér  bǔ  bù  zú , rén  zhī  dào  zé  bù  rán , sǔn  bù  zú  yǐ  fèng  yòu  yú ”;“ mín  zhī  jī , yǐ  qí  shàng  shí  shuì  zhī  duō ”;“ mín  zhī  qīng  sǐ , yǐ  qí  shàng  qiú  shēng  zhī  hòu ”;“ mín  bù  wèi  sǐ , nài  hé  yǐ  sǐ  jù  zhī ?”。 qí  xué  shuō  duì  zhōng  guó  zhé  xué  fā  zhǎn  jù  shēn  kè  yǐng  xiǎng 。 
 lǎo  zǐ  》 cóng  gǔ  zhì  jīn  yòu  hěn  duō  zhǒng  fān  yì , jiù  guāng  yuán  běn  yě  yòu  hěn  duō  de  bǎn  běn , suǒ  yǐ  yán  jiū  qǐ  lái  bǐ  jiào  jiān  nán 。            lǎo  zǐ    shì  tú  jiàn  lì  yī  gè  shì  hé  yú  suǒ  yòu  shì  wù  de  lǐ  lùn 。 
 lǎo  zǐ   rèn  wéi  yī  qièshì  wù  dū  zūn  xún  zhè  yàng  de  guī  lǜ ( dào ): 
xiāng  hù  duì  lì  de  shì  wù  huì  hù  xiāng  zhuǎn  huà , jí  shì  yīn  yáng  zhuǎn  huà 。 tài  jí  yīn  yáng  
fāng  fǎ ( dé ) lái  yuán  yú  shì  wù  de  guī  lǜ ( dào )。 
zhè  lǐ  jǔ  jǐ  gè  lì  zǐ  yǐ  zhù  lǐ  jiě : 
yuán  wén :“ shàng  dé  bù  dé , shì  yǐ  yòu  dé ; xià  dé  bù  shī  dé , shì  yǐ  wú  dé 。”“ gù  shī  dào  'ér  hòu  dé ” 
jiě  xī : hǎo  de  fāng  fǎ  shì  kě  yǐ  biàn  tōng  de ( bù  dé : méi  yòu  gù  dìng  de  fāng  fǎ , zhǐ  kě  yǐ  biàn  tōng ), huài  de  fāng  fǎ  shì  bù  huì  biàn  tōng  de 。 yīn  wéi  fāng  fǎ  lái  yuán  yú  shì  wù  de  guī  lǜ , suǒ  yǐ  liǎo  jiě  guī  lǜ  bǐ  liǎo  jiě  fāng  fǎ  gèng  hǎo 。 
yuán  wén :“ shàn  yòng  rén  zhě , wéi  zhī  xià 。”“ shèng  rén  yù  shàng  mín , bì  yǐ  yán  xià  zhī  … ” 
jiě  xī : yuè  shì  fàng  dī  shēn  zī  de  rén , yuè  huì  bèi  rén  jìng  yǎng  zūn  zhòng 。 jí  shì “ xià ” yǔ “ shàng ” de  zhuǎn  huà 。 
yuán  wén :“ mín  zhī  nán  zhì , yǐ  qí  shàng  zhī  yòu  wéi , shì  yǐ  nán  zhì 。” 
jiě  xī : dāng  zhèng  zhě  yuè  shì  méi  yòu  gè  rén  de  sī  xiǎng ( yuè  shì  bù  zhì ) ér  qù  zūn  cóng  lǎo  bǎi  xìng  de  sī  xiǎng , yuè  shì  néng  zhì  lǐ  hǎo  guó  jiā 。 jí  shì “ bù  zhì ” yǔ “ zhì ” de  zhuǎn  huà 。 
 lǎo  zǐ   de “ wú  wéi ” bìng  bù  shì  yǐ “ wú  wéi ” wéi  mùdì , ér  shì  yǐ “ yòu  wéi ” wéi  mùdì 。 yīn  wéi  gēn  jù  zhī  qián  tí  dào  de “ dào ”,“ wú  wéi ” huì  zhuǎn  huà  wéi “ yòu  wéi ”。 
zhè  zhǒng  sī  xiǎng  de  gāo  míng  zhī  chù  zài  yú , suī  rán  zhù  guān  shàng  bù  yǐ  qǔ  dé  lì  yì  wéi  mùdì , kè  guān  shàng  què  kě  yǐ  gèng  hǎo  dì  shí  xiàn  lì  yì 。 
cóng “ tiān  dì  wú  rén  tuī  'ér  zì  xíng , rì  yuè  wú  rén  rán  'ér  zì  míng , xīng  chén  wú  rén  liè  'ér  zì  xù , qín  shòu  wú  rén  zào  'ér  zì  shēng , cǐ  nǎi  zì  rán  wéi  zhī  yě , hé  láo  rén  wéi  hū ?”( jiàn  yú  xià  wén   lǎo  zǐ   gù  shì  kǒng  zǐ  wèn  lǐ  dì  4 duàn ) kě  jiàn : 
 lǎo  zǐ   suǒ  shuō  de “ zì  rán ” shì  lèi  sì  yú  shén  de  gài  niàn , wàn  wù  de  guī  lǜ ( dào ) yóu  shén ( zì  rán ) lái  zhǐ  dìng , jí  shì “ dào  fǎ  zì  rán ”。 tài  jí  bā  guà  tú  
jí  shǐ  shì   lǎo  zǐ   de  sī  xiǎng  yì  wú  fǎ  bǎi  tuō  dāng  shí  rén  men  de  sī  wéi  fāng  shì , jí  shì  xiāng  xìn  yǔ  zhòu  de  yùn  xíng  bì  rán  yào  yóu  shén  lái  tuī  dòng 。 
yīngdāng  zhù  yì  dào :  lǎo  zǐ   zhǐ  shuō  liǎo “ fāng  fǎ ”, dàn  méi  yòu  zhǐ  chū “ mùdì ”。 
yīn  cǐ , duì  yú  méi  yòu  què  dìng  mùdì  de  qíng  kuàng ,  lǎo  zǐ   de  lǐ  lùn  shì  bù  shì  yòng  de 。 
shì  shí  shàng , rén  huó  zhe  yóu  rú  yǔ  zhòu  zhī  cún  zài , méi  yòu  rén  néng  lǐ  xìng  dì  zhǐ  chū  qí  mùdì 。 
yīn  cǐ , fēi  lǐ  xìng  dì  xuǎn  zé  mǒu  gè ( xiē ) mù  biāo  chéng  wéi  wéi  yī  de  xuǎn  zé 。 
guān  yú   lǎo  zǐ   de  yǔ  zhòu  guān , gēn  jù  zhī  qián  de  dào ,“ wú ” yǔ “ yòu ”( wàn  wù  cún  zài  jí  shì “ yòu ”) huì  xiāng  hù  zhuǎn  huà 。 yīn  cǐ   lǎo  zǐ   rèn  wéi  yǔ  zhòu  wàn  wù  lái  zì  xū  wú , yě  zǒu  xiàng  xū  wú 。 bǐ  rú : rén  de  shēng  yǔ  sǐ ( kě  cān  jiàn  xià  wén   lǎo  zǐ   gù  shì  shèng  rén  cí  shì “ xī  rì  lǎo  dān  zhī  shēng  yě , yóu  wú  zhì  yòu ”、“ jīn  rì  lǎo  dān  zhī  sǐ  yě , yóu  yòu  guī  wú ”)。 
míng  dào  gōng            lǎo  zǐ  gù  lǐ  jí  lóu  guān  tái  I hometown and Louguantai老子故里及楼观台  lǎo  zǐ    gù  lǐ : 
yī ) hé  nán  lù  yì   lǎo  zǐ   gù  lǐ 。 
lù  yì  tài  qīng  gōng 。 
guó  jiā  jí  zhòng  diǎn  wén  wù  bǎo  hù  dān  wèi 。 guó  jiā  AAAA jí  lǚ  yóu  jǐng  qū 。 
èr ) ān  huī  wō  yáng   lǎo  zǐ   gù  lǐ 。 
wō  yáng  tiān  jìng  gōng , yòu  chēng   lǎo  zǐ   miào 。 
qì  shì  huī  huáng , kān  chēng  huá  xià  dào  guān  zhī  shǒu  de  tiān  jìng  gōng  jīn  nián  nǐ  shàng  mǎ  sān  qī  gōng  chéng , sān  qī  gōng  chéng  zhòng  diǎn  jiàn  shè  nèi  róng  zhù  yào  shì  bǎo  hù  jiǔ  lóng  jǐng , 
huī  fù  gǔ  liú  xīng  yuán , zài  xiàn   lǎo  zǐ   chū  shēng  shí  de  qíng  jǐng 。 mù  qián  tiān  jìng  gōng  'àn  zhào  guó  jiā  AAAA jí  lǚ  yóu  jǐng  qū  de  biāo  zhǔn , bù  duàn  wán  shàn  gè  xiàng  jī  chǔ  shè  
shī , tí  shēng  fú  wù  gōng  néng , bù  jiǔ  de  jiāng  lái ,  lǎo  zǐ   gù  lǐ  jiāng  chéng  wéi  bó  zhōu  shì 、 ān  huī  shěng  nǎi  zhì  quán  guó  de  zhù  míng  lǚ  yóu  shèng  dì 。) 
lóu  guān  tái  
lóu  guān  tái  zài  jīn  shǎn  xī  xī  'ān  zhōu  zhì  xiàn , shì   lǎo  zǐ   xiū  xíng  shuō  jīng  chuán  dào  zhī  dì 。 
wèiguó  jiā  shǒu  pī  zhòng  diǎn  wén  wù  bǎo  hù  dān  wèi , guó  jiā  AAAA jí  lǚ  yóu  jǐng  qū 。      lǎo  zǐ  xīn  shuō  I said a new   lǎo  zǐ    wén  chǎn  shēng  yú  zhōng  guó  chūn  qiū  mò  qī , shǐ  jīng  zhōu  jǐng  wáng  biàn  fǎ 、 zhàn  guó  fēn  zhēng 、 qín  shǐ  huáng “ fén  shū ” hé  hàn  wǔ  dì  duì   lǎo  zǐ  “ jué  qí  dào ”, qí  zhū  duō  bǎn  běn  réng  rán  chuán  chāo 、 chuán  yìn  liǎo  2500 duō  nián ! zhè  gè  lì  shǐ  qí  jì  yòng  hàn  wǔ  dì  xià  shǔ  sī  mǎ  qiān 《 shǐ  jì 》 jiě  shì  shuō : shì   lǎo  zǐ   jiàn  zhōu  cháo  jiāng  wáng , yǐn  jū  dào  biān  guān , wéi  guān  yǐn  xiě  de  wǔ  qiān  yú  yán  dào  dé  wén  zhāng 。 zhè , nán  yǐ  lìng  rén  xìn  fú ! zhōu  wáng  shì  de  zhū  duō  gǔ  jí  dōuméi  liú  chuán  xià  lái , ér  yī  wèi  suǒ  wèi  de “ gǔ  dài  guó  jiā  tú  shū  guǎn  guǎn  cháng ” zài  biān  guān  xiě  de  wén  zhāng , jìng  zài  jiāo  tōng  bù  biàn  de  gǔ  dài  chuán  wén  quán  guó 、 liú  chuán  bǎi  shì ? chún  shǔ  wú  jī  zhī  tán ! lì  shǐ  shàng  kěn  dìng  shì  yǎn  gài  liǎo  zhōu  cháo  mò  qī  yī  cì  zhòng  dà  de  lì  shǐ  shì  jiàn , yǐ  jí   lǎo  zǐ   de  qí  rén 、 qí  shì 。 
jīng  guò  duì  xiān  hàn  shǐ  liào  de  luó  ji  kǎo  zhèng , rèn  wéi  lì  shǐ  shàng  zhōu  cháo  chūn  qiū  mò  qī  suǒ  wèi  de “ wáng  zǐ  cháo  zhī  luàn ” shí  jì  shì “ dān  mù  gōng  zhī  luàn ”!“ wáng  zǐ  cháo  zhī  luàn ” shì  zhōng  guó  lì  shǐ  shàng  yī  zhuāng  zuì  dà  de  yuān  jiǎ  cuò  'àn ! tā  de  zhù  yào  máo  tóu  jiù  shì  zhēn  duì   lǎo  zǐ   wén  hé  jǐng  wáng  biàn  fǎ , bìng  yīn  cǐ  yǐn  fā  liǎo  yīcháng  yǐ  dān  mù  gōng  wéi  shǒu “ qīn  xià  yǐ  móu  shàng ” de  fǎn  biàn  fǎ  pài  duì  yǐ  zhōu  jǐng  wáng 、 bīn  qǐ  hé  wáng  zǐ  cháo  wéi  shǒu  de  guān  dào  lǐ  lùn  biàn  fǎ  pài  de  dà  tú  shā  hé  zhōng  guó  liǎng  qiān  duō  nián  de  lǐ  xìng  hēi  'àn , zhè  zài  xiān  qín  de 《 zuǒzhuàn 》《 guó  yǔ 》 děng  shǐ  kē  zhōng  jūn  yòu  jìzǎi 。 
 lǎo  zǐ   wén  shì  gōng  yuán  qián  522 nián  zhōu  jǐng  wáng  gǎi  gé  zhōu  cháo  300 nián  lái  zhèng  cè  qīn  dìng  de “ lìng  dé ”, yīn  wéi  zhè  yī  nián 《 zuǒzhuàn 》 jìzǎi : lǔ  dà  fū  mǐn  zǐ  mǎ  gōng  kāi  gōng  jī  zhōu  cháo  bù  xué  zhōu  lǐ , wāi  qū   lǎo  zǐ   gǎi  gé  zhōu  lǐ  de “ wú  xué ” lǐ  lùn  shì “ bù  xué ”。  lǎo  zǐ   wén  yě  shì  gōng  yuán  qián  522 nián  zhōu  jǐng  wáng  wú  shè  zhōng  de  lǜ  wén , yīn  wéi  zhè  yī  nián 《 guó  yǔ 》 zhōng  jìzǎi  dān  mù  gōng  fǎn  duì  jǐng  wáng  zhù  wú  shè (“ xuān  shì  zhé  rén  zhī  lìng  dé ” de  zhōng ), tā  gōng  jī   lǎo  zǐ   wén “ yòu  kuáng  bèi  zhī  yán , yòu  huàn  huò  zhī  míng , yòu  guò  tè  zhī  dù …… sān  nián  zhī  zhōng  'ér  yòu  lí  mín  zhī  qì  'èr  yān , guó  qí  wēi  zāi ”! yě  yīn  wéi  zhōng  shàng  de  lǜ  wén  wú  xiān  hòu  zhī  fēn , zào  chéng  liǎo  bó  shū  chāo  běn “ dé  jīng ” zài  xiān , ér  qí  tā  chāo  běn “ dào  jīng ” zài  xiān  de  chā  bié 。 zhèng  yīn  wéi  yǐ  shàng  de  yuán  yīn , zhàn  guó  shí  qī  de  hán  fēi  zǐ  cái  chēng   lǎo  zǐ   wén  shì “  lǎo  zǐ   guì  xū  jìng  'ér  zhòng  biàn  fǎ ”, shuō  dān  mù  gōng  zhèng  biàn  shì “ qīn  xià  yǐ  móu  shàng ”, shuō   lǎo  zǐ   wén  shì 《 zhōu  shū 》, liú  chuán  xià  liǎo  chūn  qiū  mò  qī  gè  guó  de  bù  tóng  chāo  běn 。 
lǎo  yú  wén  shì  chūn  qiū  mò  zhōu  cháo  biàn  fǎ  de  gāng  lǐng 、 zhōng  huá  de 《 yì  jīng 》, yóu  yú  gōng  yuán  qián  524 nián  jǐng  wáng  de  tū  rán  qù  shì , dān  mù  gōng  cái  dé  shǒu  gòu  jié  jìn  guó  zhèng  biàn , shí  xiàn  liǎo  dà  guì  zú  de  bà  dào  duì  zhuī  qiú  wèimín  zuò  zhù  de  wáng  shì 、 jiù  chén  hé  bǎi  gōng  de  yě  mán  cán  shā ! zhì  cǐ , zhōng  guó  zhè  tóu  xióng  shī  cái  chén  shuì  liǎo  liǎng  qiān  duō  nián , zhōu  cháo  lǐ  xiǎng  cái  chéng  wéi  tòng  kǔ  shēng  huó  zhōng  de  pǔ  tōng  zhōng  guó  rén  de  yī  zhǒng  wèi  jiè  de  mèng  huàn 。 rén  mín  huái  niàn  tā  men , bǎ  tā  men  chēng  wéi  zhōng  guó  de  shén , bǎ   lǎo  zǐ   fèng  wéi “ tài  shàng  lǎo  jūn ”。 zài  gǎi  gé  kāi  fàng  de  jīn  tiān , wǒ  men  rèn  zhēn  yán  jiū  yī  xià   lǎo  zǐ  , chéng  qīng  yī  xià  lì  shǐ 、 shàng  kě  yǐ  gào  wèi  gǔ  rén , xià  kě  yǐ  jǐng  shì  lái  zhě , jīn  kě  yǐ  jiè  jiàn  jīng  yàn , shì  yī  jiàn  shí  fēn  yòu  yì  yì  de  zhòng  yào  gōng  zuò 。 
 lǎo  zǐ   shēng  yú  gōng  yuán  qián  570 nián  zuǒ  yòu , yuē  bǐ  kǒng  zǐ  dà  'èr  shí  suì , shì  tā  de  lǎo  shī 。 lǎo  dān  shì  wáng  zú ,《 zuǒzhuàn  · dìng  gōng  sì  nián 》 shuō :“ wǔ  wáng  zhī  mǔ  dì  bā  rén , zhōu  gōng  wéi  dà  zǎi , kāng  shū  wéi  sī  kòu , dān  jì  wéi  sī  kōng , wǔ  shū  wú  guān 。” jiā  zú  shì  xí  zhōu  cháo  sī  kōng  zhī  zhí 。《 shǐ  jì  · guǎn  cài  shì  jiā 》 shuō :“ wǔ  wáng  jì  bēng , chéng  wáng  shǎo , zhōu  gōng  dàn  zhuān  wáng  shì , fēng  jì  zài  yú  rǎn 。” rǎn  jí  dān , yīn  cǐ  jì  zài  yòu  jūn  chēng  dān  jì  héng  héng  dān  guó  de  jūn  zhù , lǎo  dān  jiù  shì  zhè  yī  shì  shí  de  jì  chéng  rén , yīn  cǐ  yòu  guān  chēng  lǎo  jūn 。 dān  jì  shì  chéng  wáng  de  shū  shì  zú , yīn  cǐ  yě  shì  zhāo  gōng  shí  'èr  nián  gān  dào  gōng  yào  qù  chú  de  chéng  wáng  shū  shì  dān  jì  zú  rén  de  lǎo  yáng  zǐ 。 lǎo  shì  duì  wén  wáng  lǎo  'ér  zǐ  dān  jì  zú  de  zú  chēng ,  lǎo  zǐ   běn  míng  lǎo  yáng  zǐ , zì  lái , xué  chēng  yáng  zǐ , jué  chēng  bó  yáng , shī  chēng   lǎo  zǐ  ( zǐ  xué  jiā ), guān  chēng  lǎo  dān  huò  lǎo  jūn , suí  wáng  zǐ  cháo  xié  diǎn  jí  bēn  chǔ  guó  qū  rén  lǐ  shí  zì  chēng  lǎo  lāi  zǐ 。 yīn  fēng  dì  zài  nán  zhī  pèi  zé  héng  héng  dān  guó  péng  dì ( kāi  fēng  yī  dài ), hòu  rén  yòu  chēng  tā  dì  zhù  míng  lǎo  péng  hé  péng  zǔ 。“ lǐ  'ěr ” shì  hàn  wǔ  dì  fǎn  huáng  lǎo  zhī  dào  shí , duì “ dān  jì ” liǎng  zì  gè  qù  yī  bàn  de  biǎn  yì  fǎn  chēng , wú  xiān  hàn  yǐ  jù 。  lǎo  zǐ   céng  rèn  zhōu  jǐng  wáng  sī  kōng ,“ dān  shì  qǔ  zhōu ” hòu  lí  zhōu  qù  qín  wèn  zǔ  guī  zōng , sǐ  yú  qín  guó 。 
 lǎo  zǐ   qí  qīng  niú  wǒ  men  xiàn  zài  suǒ  jiàn  dào  de 《 dào  dé  jīng 》, zài  zhàn  guó  shí  hán  fēi  zǐ  chēng  wéi 《 zhōu  shū 》, zài  qín  shí 《 lǚ  shì  chūn  qiū  · zhù 》 chēng  wéi 《 shàng  zhì  jīng 》, zài  hàn  shí  zé  zhí  hū 《  lǎo  zǐ  》,《 shǐ  jì 》 shǐ  chēng “  lǎo  zǐ   zhù  shū  shàng  xià  piān , yán  dào  dé  zhī  yì 。” hàn  jǐng  dì  yǐ  huáng  zǐ 、  lǎo  zǐ   yì  lǐ  gǎi  zǐ  wéi  jīng , yáng  xióng 《 hàn  zhì  · shǔ  wáng  běn  jì 》 shuō “  lǎo  zǐ   wéi  guān  yǐn  xǐ  zhù 《 dào  dé  jīng 》”,《 biān  ràng   lǎo  zǐ   míng 》 shuō “ jiàn  pò , yí  yán  dào  dé  zhī  jīng 。” kě  jiàn , duì   lǎo  zǐ   wén  zuì  zǎo  de  chēng  wèi , shì  hán  fēi  zǐ  de 《 zhōu  shū 》。 zhōu  shí , jìn  guó  shī  kuàng  chēng  cǐ  jǔ  wéi “ xiū 《 yì  jīng 》”, zhōu  tài  zǐ  jìn  shuō  shì “ lì  yì  zhì  lǜ ”。 zuì  jìn , ān  huī  wō  yáng  xiàn  zhèng  diàn  cūn  kǎo  gǔ  fā  jué  chū   lǎo  zǐ   zài  chǔ  guó  shí  jū  dì , yòu  guān  yǐn  mù  hé  shèng  mǔ  mù  jí  shèng  rén   lǎo  zǐ   shí  xiàng , yòu  chūn  qiū  shí  táo  zhì  jǐng  bì  jí “ chì  zhuàn ”“ hùn  yuán  jiàng  dàn ” děng  cán  piàn 。 
yǐ  jù  zhè  xiē  xiàn  suǒ , wǒ  men  hěn  róng  yì  zhǎo  dào 《 zhōu  shū 》 héng  héng   lǎo  zǐ   wén  yǔ  liǎng  qiān  wǔ  bǎi  'èr  shí  nián  qián  zhōu  jǐng  wáng “ zhù  wú  shè ” zhōng  de  guān  xì : yīn  wéi  dāng  shí  gè  zhū  hóu  guó  chāo  xiě  zhù  zài  yuán  zhōng  shàng  de 《 zhōu  shū 》 shùn  xù  hé  liù  shū  wén  zì  bù  tóng , zào  chéng  liú  chuán  dào  xiàn  zài  de  hàn  mù  bó  shū 《 dé  jīng 》 xiān  yú 《 dào  jīng 》 ér  qí  tā  chuán  běn 《 dào  jīng 》 xiān  yú 《 dé  jīng 》, yǐ  jí  wén  zì  děng  chā  yì  de  gēn  běn  yuán  yīn 。 qí  tā  lǐ  yóu  wú  jiě 。 
 lǎo  zǐ   de  shè  huì  zhé  lǐ  bó  dà  jīng  shēn , zhù  zhāng  biàn  'ér  bù  biàn 、 zhī  wú  chuàng  yòu 、 gōng  nǎi  wáng , mù  de  shì  wán  shàn  shè  huì  jīng  shén  hé  jī  yù  jiàn  shè , tā  shì  gǔ  jīn  shǎo  yòu  de  shè  huì  biàn  zhèng  luó  ji  dà  shī 。                             老子故事 老子故事  lǎo  zǐ    jiàng  shēng  
gōng  yuán  qián  577 nián  xià  liù  yuè , sòng  guó  guó  jūn  gòng  gōng  qù  shì , yòu  shī  huá  yuán  zhí  zhǎng  guó  zhèng 。 yǐ  zuǒ  shī  yú  shí  wéi  shǒu  de  huán  shì  zōng  zú  jiǔ  yòu  móu  zhèng  zhī  xīn , wú  nài  gòng  gōng  zài  wèi , bù  dé  qí  shǒu 。 jīn  jiàn  gòng  gōng  qù  shì , yù  chéng  jī  qǐ  shì 。 yóu  yú  móu  shì  bù  mì , zǒu  lòu  fēng  shēng , bèi  yǐ  huá  yuán  wéi  shǒu  de  dài  shì  zōng  zú  zhú  chū  sòng  guó 。 cǐ  hòu , jí  rèn  xiàng  róng  wéi  zuǒ  shī 、 lǎo  zuǒ  wéi  sī  mǎ 、 lè  yì  wéi  sī  kòu ; lì  xīn  jūn , zhè  jiù  shì  sòng  píng  gōng 。 
yú  shí  shuài  huán  shì  zōng  zú  yīháng  'èr  bǎi  yú  rén  táo  wǎng  chǔ  guó , kè  jū  chǔ  guó  sān  nián 。 gōng  yuán  qián  573 nián  xià  liù  yuè , chǔ  guó  qǐ  bīng  fá  sòng , gōng  kè  sòng  guó  de  péng  chéng ( jīn  jiāng  sū  xú  zhōu ), fēng  yú  shí 、 yú  fǔ  shǒu  chéng , bìng  liú  xià  sān  bǎishèng  zhàn  chē  xié  zhù  zhèn  shǒu 。 
sòng  píng  wáng  wèicǐ  zhào  cháo  chén  yì  shì , wèn  dào :“ dí  qiáng  wǒ  ruò , chǔ  bīng  qīn  zhàn  péng  chéng , shì  wǒ  xīn  fù ! rú  zuò  shì  bù  lǐ , hòu  huàn  wú  qióng ! shuí  yuàn  wèiwǒ  bá  cǐ  yào  sài ?” huà  yīn  gāng  luò , bān  zhōng  zǒu  chū  yī  rén  dào :“ yú  chén  yuàn  wǎng !” píng  wáng  yī  kàn , zhǐ  jiàn  cǐ  rén  shēn  gāo  zhàng  'èr , nóng  méi  dà  yǎn , kuò  sāi  kuān  jiān , wēi  wǔ  xióng  jiàn , yuán  lái  shì  sī  mǎ  lǎo  zuǒ 。 huá  yuán  biǎo  shì  yōu  lǜ , duì  píng  wáng  shuō :“ yú  shí  jiǎo  zhà , yú  fǔ  xiōng  cán , péng  chéng  pán  jù  zhe  chǔ  guó  zhàn  chē  sān  bǎi 、 shǒu  zú  sān  qiān , lì  liàng  hěn  qiáng 。 sī  mǎ  suī  yì  gāo  dǎn  dà 、 gāng  jiàn  yǒng  měng , kǒng  nán  bì  shèng 。” lǎo  zuǒ  jù  lǐ  shuō  dào :“ yú  shí , zhù  shū  zhī  chóng  yě ; yú  fǔ , fù  jī  zhī  quǎn  yě 。 yòu  hé  jù  zāi ! lǎo  zuǒ  yuàn  xié  jiā  xiǎo  yǐ  wéi  péng  chéng , chéng  bù  kè  chén  bù  guī !” píng  wáng  yǔn  nuò 。 qiǎn  lǎo  zuǒ  wéi  shàngjiàng  jūn , shuài  'èr  wàn  rén  mǎ  qù  shōu  fù  péng  chéng 。 
huà  shuō  sòng  guó  wéi  zhù  péng  chéng , rì  yè  gōng  dǎ 。 lǎo  zuǒ  yīng  yǒng  wēi  wǔ , shēn  xiān  shì  zú , shǐ  dé  sòng  jūn  shì  qì  dà  zhèn , bù  dào  bàn  yuè , péng  chéng  shǒu  jūn  biàn  wēi  zài  dàn  xī 。 yī  rì , yú  shí 、 yú  fǔ  zài  chéng  shàng  dū  zhàn , jiàn  sòng  jūn  rén  duō  rú  yǐ , gè  gè  fèn  yǒng , jià  tī  dēng  chéng , rén  rén  zhēng  xiān ; yòu  jiàn  yī  yuán  dàjiàng  yín  kuī  yín  jiá 、 jīn  gē  bái  mǎ , chí  chěng  yú  jiāng  chǎng  zhī  shàng , diào  bīng  qiǎn  jiāng 。 yī  chǔ  jiāng  wèn  dào :“ zhè  wèi  sòng  jiāng  shì  shuí ?” yú  shí  dá  dào :“ shì  xīn  rèn  sī  mǎ 、 wéi  bīng  zhù  jiāng  lǎo  zuǒ 。” chǔ  jiāng  fēn  fēn  yì  lùn  shuō :“ gōng  chéng  zhù  jiāng , bù  zài  jūn  hòu  guān  dí  liǎo  zhèn , què  tū  yú  jūn  qián  zuǒ  chí  yòu  chěng , zěn  néng  bù  gǔ  wǔ  shì  qì ! rú  cǐ  kàn  lái , péng  chéng  tài  wēi  xiǎn  liǎo !” dàn  yú  shí  shì  gè  yòu  xīn  jì  de  rén , tā  yòu  duì  bù  xià  shuō :“ shì  jiāng  chéng  'ér  bài , shì  jiāng  bài  'ér  chéng , lì  shǐ  shàng  yòu  bù  shǎo  lì  zǐ , zěn  zhī  wǒ  jūn  bì  bài ? lǎo  zuǒ  yīng  yǒng  xióng  wǔ , shēn  xiān  shì  zú , zhè  shì  tā  chéng  gōng  zhī  běn ; gāng  bì  zì  yòng , mù  zhōng  wú  rén , zhè  yòu  shì  tā  shī  bài  zhī  gēn 。 yòu  zěn  zhī  tā  de  jūn  duì  bì  shèng ?” chǔ  jiāng  wèn :“ zuǒ  shī  hǎo  xiàng  chéng  zhú  zài  xiōng , yòu  shénme  hǎo  jì  cè ?” yú  shí  huí  dá  shuō :“ liǎng  jūn  xiāng  duì , shuài  zài  qián  hái  shì  zài  hòu , yào  jiàn  jī  xíng  shì 。 xiàn  zài  sòng  bīng  gōng  chéng , zhù  jiāng  tū  chū  zài  qián , mào  zhe  jiàn  shǐ  'ér  chí  chěng , zhè  shì  bīng  jiā  de  dà  jì  yā ! wǒ  yòu  yī  tiáo  xiǎo  jì , rú  guǒ  zhào  jì  xíng  shì , sòng  jūn  chéng  bài , hái  hěn  nán  shuō 。” 
yuán  lái  yú  shí  shì  ràng  bù  xià  fàng  'àn  jiàn , shè  shā  lǎo  zuǒ , lǎo  zuǒ  zhèng  zài  jūn  qián  dū  zhàn , hū  rán  fēi  lái  yī  jiàn , rù  xiōng  wǔ  cùn 。 bù  xìng  zhuì  mǎ  shēn  wáng 。 sòng  jūn  qún  lóng  wú  shǒu , kuì  bù  chéng  jūn , sì  sàn  táo  cuàn 。 
lǎo  zuǒ  juàn  shǔ  zhèng  chù  sòng  yíng  jūn  zhàng  zhōng , yòu  shì  nǚ 、 shí  shù  jiā  jiāng 、 shù  shí  shì  wèi 。 hū  wén  lǎo  zuǒ  zhèn  wáng , yòu  jiàn  kuì  jūn  rú  cháo  yǒng  lái , zhòng  jiā  jiāng  jí  máng  jià  chē , bǎo  lǎo  fū  rén  bēn  táo 。 qiě  zhàn  qiě  táo , zhì  bàng  wǎn , zhuī  bīng  suī  lù  yì  tài  qīng  gōng  xuán  yuán  diàn  ( xuán  lǐ  péng  shū  biǎn “  lǎo  zǐ   gù  lǐ ” yǐ  bù  jiàn , dàn  lǎo  fū  rén  shēn  bàng  jǐn  shèng  xià  liǎng  míng  shì  nǚ 、 yī  wèi  jià  chē  jiā  jiāng  liǎo 。 jiā  jiāng  bù  gǎn  shāo  tíng , pī  xīng  dài  yuè , mō  hēi  qián  xíng , huāng  bù  zé  lù , yán  xī  nán  fāng  xiàng  bēn  qù 。 dì  'èr  rì  tiān  míng  shí  fēn , lái  dào  yī  gè  piān  pì  cūn  zhuāng , xiàng  cūn  mín  wèn  qù  sòng  dū  zhī  lù , jūn  yáo  tóu  shuō  bù  zhī 。 jiā  jiāng  zhǐ  zhī  yìng  xiàng  xī  xíng , qǐ  zhī  zǎo  yǐ  piān  nán 。 yīháng  sì  rén  rào  xiǎo  dào , xíng  chéng  qī  rì , réng  bù  jiàn  sòng  dū , què  lái  dào  liǎo  chén  guó  xiāng  yì ( jīn  hé  nán  lù  yì  dōng )。 zhèng  xíng  zhī  shí , lǎo  fū  rén  tū  jué  fù  zhōng  téng  tòng 。 yuán  lái  lǎo  fū  rén  yǐ  yòu  qī  yuè  shēn  yùn , lǎo  zuǒ  wéi  jiàn  jūn  qián  nuò  yán , yǐ  bì  shèng  zhī  xīn  xié  juàn  chū  zhēng 。 cǐ  shí  bīng  bài  , lǎo  fū  rén  yòu  yòu  sàng  fū  zhī  bēi , wáng  mìng  tā  guó , xīn  zhōng  jiāo  lǜ , shēn  tǐ  pí  láo , yǐ  zhì  fù  zhōng  tāi  dòng , téng  tòng  nán  rěn 。 shì  nǚ  jīng  huāng  wú  cuò , jiā  jiāng  máng  tíng  chē  yú  lù  bàng , bēn  zhì  cūn  zhōng  xún  yī  lǎo  fù  qián  lái 。 bù  guò  jǐ  kè  shí  guāng , zhǐ  tīng  péng  chē  zhī  nèi  xiǎng  qǐ “ wā  wā ” kū  shēng , yī  gè  zǎo  chǎn  nán  yīng  chū  shì , zhè  biàn  shì  lǎo  zuǒ  zhī  zǐ ──  lǎo  zǐ  。  lǎo  zǐ   jiàng  shēng , tǐ  ruò  'ér  tóu  dà , méi  kuān  'ér  'ěr  kuò , mù  rú  shēn  yuān  zhū  qīng  chè , bí  hán  shuāng  liáng  zhōng  rú  zhé 。 yīn  qí  shuāng  'ěr  zhǎngdà , gù  qǐ  míng  wéi “ dān ”; yīn  qí  chū  shēng  yú  gēng  yín  hǔ  nián ( gōng  yuán  qián  571), qīn  lín  men  yòu  hū  zhī  yuē  xiǎo  lí  'ér , jí “ xiǎo  lǎo  hǔ ” zhī  yì 。 yīn  jiāng  huái  jiànrén  men  bǎ “ māo ” huàn  zuò “ lí  'ér ”, yīn  tóng “ lǐ  'ěr ”。 jiǔ  'ér  jiǔ  zhī , lǎo  dān  xiǎo  míng “ lí  'ér ” biàn  chéng  wéi  dà  míng “ lǐ  'ěr ” yī  dài  yī  dài  chuán  xià  lái  liǎo 。 
jiē  shēng  lǎo  fù  jiàn  mǔ  zǐ  kě  lián , ràng  yī  xíng  wǔ  kǒu  zhù  jìn  zì  jǐ  jiā  zhōng 。 lǎo  zhàng  yǐ  kāi  yào  diàn  wéi  shēng , chén  xìng , rén  chēng  chén  lǎo  diē , suǒ  yǐ  dū  chēng  lǎo  fù  wéi  chén  mā  mā 。 chén  mā  mā  xī  xià  wú  'ér  wú  nǚ , wéi  rén  hòu  dào  rè  qíng , ràng  chū  sān  jiān  xī  xiāng  fáng , liú  lǎo  fū  rén  yī  jiā  jū  zhù 。 lǎo  fū  rén  zài  wēinàn  zhī  jì , yù  cǐ  shàn  liáng  zhī  rén , xīn  zhōng  gǎn  jī  bù  jìn ; suī  shuō  zhàn  luàn  zhōng  diān  pèi  liú  lí , bì  jìng  chū  yú  dà  hù  rén  jiā , suí  shēn  xié  dài  xì  ruǎn  shàng  gòu  dù  rì 。 jiā  zhī  jiā  jiāng  cháng  bāng  chén  lǎo  diē  yíng  shēng , èr  wèi  shì  nǚ  liào  lǐ  jiā  wù , lǎo  yòu  wǔ  kǒu , rì  zǐ  guò  dé  yě  hái  zī  rùn 。 cóng  cǐ , sòng  guó  zhàn  jiāng  lǎo  zuǒ  de  qī  'ér  biàn  zài  chén  guó  zhù  liǎo  xià  lái 。 
cōng  yíng  shàonián  
lǎo  dān  zì  yòu  cōng  huì , jìng  sī  hàoxué , cháng  chán  zhe  jiā  jiāng  yào  tīng  guó  jiā  xīng  shuāi 、 zhàn  zhēng  chéng  bài 、 jì  sì  zhàn  bǔ 、 guān  xīng  cè  xiàng  zhī  shì 。 lǎo  fū  rén  wàng  zǐ  chéng  lóng , qǐng  yī  jīng  tōng  yīn  shāng  lǐ  lè  de  shāng  róng  lǎo  xiān  shēng  jiào  shòu 。 shāng  róng  tōng  tiān  wén  dì  lǐ , bó  gǔ  jīn  lǐ  yí , shēn  shòu  lǎo  dān  yī  jiā  jìng  zhòng 。 
yī  rì , shāng  róng  jiào  shòu  dào :“ tiān  dì  zhī  jiànrén  wéi  guì , zhòng  rén  zhī  zhōng  wáng  wéi  běn 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ tiān  wèihé  wù ?” xiān  shēng  dào :“ tiān  zhě , zài  shàng  zhī  qīng  qīng  zhě  yě 。” lǎo  dān  yòu  wèn :“ qīng  qīng  zhě  yòu  shì  hé  wù ?” xiān  shēng  dào ;“ qīng  qīng  zhě , tài  kōng  shì  yě 。”“ tài  kōng  zhī  shàng , yòu  shì  hé  wù ?” xiān  shēng  dào :“ tài  kōng  zhī  shàng , qīng  zhī  qīng  zhě  yě 。”“ zhī  shàng  yòu  shì  hé  wù ?”“ qīng  zhī  qīng  zhě  zhī  shàng , gèng  wéi  qīng  qīng  zhī  qīng  zhě  yě 。” lǎo  dān  yòu  wèn 。“ qīng  zhě  qióng  jìn  chù  wèihé  wù ?” xiān  shēng  dào :“ xiān  xián  wèi  chuán , gǔ  jí  wèi  zài , yú  shī  bù  gǎn  wàng  yán 。” yè  wǎn , lǎo  dān  yǐ  qí  yí  huò  wèn  qí  mǔ , mǔ  bù  néng  dá ; wèn  jiā  jiāng , jiā  jiāng  bù  néng  yán 。 yú  shì  yǎng  tóu  guān  rì  yuè  xīng  chén , dī  shǒu  sī  tiān  shàng  zhī  tiān  wèihé  wù , chè  yè  bù  néng  mèi 。 
yòu  yī  rì , shāng  lǎo  xiān  shēng  jiào  shòu  dào :“ liù  hé  zhī  zhōng , tiān  dì  rén  wù  cún  yān 。 tiān  yòu  tiān  dào , dì  yòu  dì  lǐ , rén  yòu  rén  lún , wù  yòu  wù  xìng 、 yòu  tiān  dào , gù  rì  yuè  xīng  chén  kě  xíng  yě ; yòu  dì  lǐ , gù  shān  chuān  jiāng  hǎi  kě  chéng  yě ; yòu  rén  lún , gù  zūn  bēi  cháng  yòu  kě  fēn  yě 。 yòu  wù  xìng , gù  cháng  duǎn  jiān  cuì  kě  bié  yě 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ rì  yuè  xīng  chén , hé  rén  tuī  'ér  xíng  zhī ? shān  chuān  jiāng  hǎi , hé  rén  zào  'ér  chéng  zhī ? zūn  bēi  cháng  yòu , hé  rén  dìng  'ér  fēn  zhī ? cháng  duǎn  jiān  cuì , hé  rén  huá  'ér  bié  zhī ?” xiān  shēng  dào :“ jiē  shén  suǒ  wéi  yě 。” lǎo  dān  wèn  dào 。“ shén  hé  yǐ  kě  wéi  yě ?” xiān  shēng  dào :“ shén  yòu  biàn  huà  zhī  néng 。 zào  wù  zhī  gōng , gù  kě  wéi  yě 。” lǎo  dān  wèn :“ shén  zhī  néng  hé  yóu  'ér  lái ? shén  zhī  gōng  hé  shí  'ér  bèi ?” xiān  shēng  dào :“ xiān  shī  wèi  chuán , gǔ  jí  wèi  zài , yú  shī  bù  gǎn  wàng  yán 。” yè  wǎn , lǎo  dān  yǐ  qí  yí  huò  wèn  qí  mǔ , mǔ  bù  néng  dá 。 wèn  jiā  jiāng , jiā  jiāng  bù  néng  yán 。 yú  shì  shì  wù  'ér  sī , chù  wù  'ér  lèi , sān  rì  bù  zhī  fàn  wèi 。 
yòu  yī  rì , shāng  xiān  shēng  jiào  shòu  dào :“ jūn  zhě , dài  tiān  lǐ  shì  zhě  yě ; mín  zhě , jūn  zhī  suǒ  yù  zhě  yě 。 jūn  bù  xíng  tiān  yì  zé  fèi , mín  bù  shùn  jūn  mù  zé  zuì , cǐ  nǎi  zhì  guó  zhī  dào  yě 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ mín  shēng  fēiwèi  jūn  yě , bù  shùn  jūn  mù  zé  qí  lǐ  kě  jiě 。 jūn  shēng  nǎi  tiān  zhī  yì  yě , jūn  bèi  tiān  yì  shì  hé  dào  lǐ ?” xiān  shēng  dào :“ shén  qiǎn  jūn  dài  tiān  lǐ  shì 。 jūn  shēng  zé  rú  jiāng  zài  wài  yě ; jiāng  zài  wài  zé  jūn  mìng  yòu  suǒ  bù  shòu 。 jūn  chū  shì  zé  tiān  yì  yòu  suǒ  bù  lǐng 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ shén  yòu  biàn  huà  zhī  néng , zào  wù  zhī  gōng , hé  yǐ  bù  zào  tīng  mìng  zhī  jūn  hū ?” xiān  shēng  dào :“ xiān  shèng  wèi  chuán , gǔ  jí  wèi  zài , yú  shī  bù  gǎn  wàng  yán 。” yè  wǎn , lǎo  dān  yǐ  qí  yí  huò  wèn  qí  mǔ , mǔ  bù  néng  dá ; wèn  jiā  jiāng , jiā  jiāng  bù  néng  yán 。 yú  shì  qiú  jiào  xiāng  yì  zhī  shì , tà  biàn  xiāng  yì  zhī  tǔ , yù  yǔ  bù  zhī  shī , yíng  fēng  bù  jué  chuī 。 
yī  rì , shāng  lǎo  xiān  shēng  jiào  shòu  dào :“ tiān  xià  zhī  shì , hé  wéi  guì 。 shī  hé  zé  jiāo  bīng , jiāo  bīng  zé  xiāng  cán , xiāng  cán  zé  liǎng  shāng , liǎng  shāng  zé  yòu  hài  'ér  wú  yì 。 gù  yǔ  rén  lì  zé  lì  jǐ , yǔ  rén  huò  zé  huò  jǐ 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ tiān  xià  shī  hé , bǎi  xìng  zhī  dà  hài  yě , jūn  hé  yǐ  bù  zhì ?” xiān  shēng  dào :“ mín  zhēng , nǎi  shī  xiǎo  hé  yě ; shī  xiǎo  hé  zé  dé  xiǎo  huò , rán  'ér  jūn  kě  yǐ  zhì  yě 。 guó  zhēng , nǎi  shī  dà  hé  yě ; shī  dà  hé  zé  dé  dà  huò , dà  huò  zhě , jūn  zhī  guò  yě , hé  yǐ  zì  zhì ?” lǎo  dān  wèn :“ jūn  bù  kě  zì  zhì , shén  hé  yǐ  bù  zhì ?” xiān  shēng  dào :“ xiān  zhé  wèi  chuán , gǔ  jí  wèi  zài , yú  shī  bù  gǎn  wàng  yán 。” yè  wǎn , lǎo  dān  yǐ  qí  yí  huò  wèn  qí  mǔ , mǔ  bù  néng  dá ; wèn  jiā  jiāng , jiā  jiāng  bù  néng  yán 。 yú  shì , biàn  fǎng  xiāng  yì  zhī  shì , biàn  dú  xiāng  yì  zhī  shū , yù  shǔ  bù  zhī  shǔ , yù  hán  bù  zhī  hán 。 
rù  zhōu  qiú  xué  
shāng  lǎo  xiān  shēng  jiào  shòu  sān  nián , lái  xiàng  lǎo  fū  rén  cí  xíng  dào :“ lǎo  fū  shí  qiǎn , dān  'ér  sī  mǐn , sān  nián  'ér  lǎo  fū  zhī  xué  shòu  ?” 
jīn  lái  cí  xíng , fēi  lǎo  fū  jiào  shòu  wú  zhōng  yě , fēi  dān  'ér  xué  zhī  bù  qín  yě 。 shí  nǎi  lǎo  fū  zhī  xué  yòu  jìn 。 dān  'ér  qiú  zhī  wú  qióng , yǐ  yòu  jìn  gōng  wú  qióng , bù  yì  kùn  hū ? dān  'ér , zhì  yuǎn  tú  hóng  zhī  tóng  yě ; xiāng  yì , piān  pì  bìsè  zhī  dì  yě 。 ruò  yù  tī  pú  'ér  wéi  yù , xū  rù  zhōu  dū  'ér  qiú  shēn  zào 。 
zhōu  dū , diǎn  jí  rú  hǎi , xián  shì  rú  yún , tiān  xià  zhī  shèng  dì  yě , fēi  rù  qí  nèi  'ér  nán  yǐ  chéng  dà  qì 。“ lǎo  fū  rén  wén  tīng  cǐ  yán , xīn  zhōng  fàn  nán : yī  nǎi  dān  'ér  nián  fāng  shí  sān , sòng  dū  shàng  qiě  nán  fǎn , qù  zhōu  dū  qǐ  bù  rú  dēng  jiǔ  tiān ? èr  nǎi  lǎo  shì  zhǐ  liú  cǐ  gēn , zěn  fàng  xīn  tā  gū  shēn  dú  xíng ? zhèng  yóu  yù  bù  zhī  zěn  me  huí  dá , bù  liào  xiān  shēng  yǐ  cāi  zhī  qí  wéi  nán  chù , máng  shuō :“ yǐ  shí  xiāng  gào , lǎo  fū  shī  xiōng  wéi  zhōu  tài  xué  bó  shì , xué  shí  yuān  bó , xīn  xiōng  kuàng  dá , ài  cái  jìng  xián , yǐ  shù  rén  wéi  shēng , yǐ  zhù  xián  wéi  lè , yǐ  jiàn  xián  wéi  rèn 。 jiā  yǎng  shén  tóng  shù  wèi , jiē  yóu  mín  jiān  xuǎn  lái 。 bù  yào  yī  shí  gōngjǐ , dài  zhī  rú  qīn  shēng  zǐ  nǚ 。 
bó  shì  wén  lǎo  fū  yán , zhī  dān  'ér  hàoxué  shàn  sī , cōng  huì  chāo  cháng , jiǔ  yuàn  yī  jiàn 。 jìn  rì  yòu  jiā  pú  shù  rén  lù  jīng  cǐ  dì , tè  zhì  shū  lǎo  fū , yì  yù  dài  dān  'ér  qù  zhōu 。 cǐ  nǎi  qiānzǎi  nán  féng  zhī  liáng  jī , wù  wàng  zhēn  xī !” lǎo  fū  rén  tīng  hòu , bù  jìn  bēi  xǐ  jiāo  jí 。 xǐ  xiān  shēng  bǎo  jiàn , shǐ  dān  'ér  yòu  yuán  rù  zhōu , dēng  lóng  mén  yòu  lù ; bēi  mǔ  zǐ  fēn  bié , hé  rì  néng  jiàn ? sī  zhì  cǐ , hǎo  sì  dān  'ér  yǐ  zài  qiān  lǐ  zhī  wài , bù  jué  xīn  suān  nán  yì , shān  rán  lèi  xià 。 lǎo  dān  pū  rén  mǔ  qīn  huái  zhōng , qì  yán  dào :“ mǔ  qīn  wù  xū  shāng  xīn , dān  'ér  jué  bù  fù  lǎo  shī  hòu  wàng , dài  wǒ  yè  chéng  gōng  jiù , dìng  rán  zǎo  rì  lái  jiē  mǔ  qīn !” shuō  bà , mǔ  zǐ  'èr  rén  xiāng  bào  'ér  qì 。 
kū  zhī  liáng  jiǔ , mǔ  zǐ  'èr  rén  zhuǎn  'ér  wéi  xǐ , bài  xiè  xiān  shēng  jǔ  jiàn  zhī  'ēn 。 sān  tiān  hòu , quán  jiā  yǔ  shāng  lǎo  xiān  shēng  sòng  lǎo  dān  zhì  wǔ  lǐ  zhī  wài 。 lǎo  dān  yī  yī  guì  bài , shàng  mǎ  suí  bó  shì  jiā  pú  xī  xíng  'ér  qù 。 lǎo  fū  rén  yáo  wàng  dān  'ér  shēn  yǐng  yuǎn  qù , fāng  cái  yù  yù  rù  chē , mèn  mèn  fǎn  huí 。” 
lǎo  dān  rù  zhōu , bài  jiàn  bó  shì , rù  tài  xué , tiān  wén 、 dì  lǐ 、 rén  lún , wú  suǒ  bù  xué ,《 shī 》《 shū 》《 yì 》《 lì 》《 lǐ 》《 lè 》 wú  suǒ  bù  lǎn , wén  wù 、 diǎn  zhāng 、 shǐ  shū  wú  suǒ  bù  xí , sān  nián  'ér  dà  yòu  zhǎngjìn 。 bó  shì  yòu  jiàn  qí  rù  shǒu  cáng  shì  wéi  lì 。 shǒu  cáng  shì  shì  zhōu  cháo  diǎn  jí  shōu  cáng  zhī  suǒ , jí  tiān  xià  zhī  wén , shōu  tiān  xià  zhī  shū , hàn  niú  chōng  dòng , wú  suǒ  bù  yòu 。 lǎo  dān  chù  qí  zhōng , rú  jiāo  lóng  yóu  rù  dà  hǎi , hǎi  kuò  píng  lóng  yuè ; rú  xióng  yīng  zhǎn  chì  lán  tiān , tiān  gāo  rèn  niǎo  fēi 。 lǎo  dān  rú  jī  sì  kě , bó  lǎn  fàn  guān , jiàn  zhēn  jiā  jìng , tōng  lǐyuè  zhī  yuán , míng  dào  dé  zhī  zhǐ , sān  nián  hòu  yòu  qiān  rèn  shǒu  cáng  shì  shǐ , míng  wén  xiá  'ěr , shēng  bō  hǎi  nèi 。 
kǒng  zǐ  wèn  lǐ  
lǎo  dān  jū  zhōu  rì  jiǔ , xué  wèn  rì  shēn , shēng  míng  rì  xiǎng 。 chūn  qiū  shí  chēng  xué  shí  yuān  bó  zhě  wéi “ zǐ ”, yǐ  shì  zūn  jìng , yīn  cǐ , rén  men  jiē  chēng  lǎo  dān  wéi “  lǎo  zǐ  ”。 
gōng  yuán  qián  538 nián  de  yī  tiān , kǒng  zǐ  duì  dì  zǐ  nán  gōng  jìng  shū  shuō :“ zhōu  zhī  shǒu  cáng  shì  shǐ  lǎo  dān , bó  gǔ  tōng  jīn , zhī  lǐyuè  zhī  yuán , míng  dào  dé  zhī  yào 。 jīn  wú  yù  qù  zhōu  qiú  jiào , rǔ  yuàn  tóng  qù  fǒu ?” nán  gōng  jìng  shū  xīn  rán  tóng  yì , suí  jí  bào  qǐng  lǔ  jūn 。 lǔ  jūn  zhǔn  xíng 。 qiǎn  yī  chē  'èr  mǎ  yī  tóng  yī  yù , yóu  nán  gōng  jìng  shū  péi  kǒng  zǐ  qián  wǎng 。  lǎo  zǐ   jiàn  kǒng  qiū  qiān  lǐ  tiáo  tiáo  'ér  lái , fēi  cháng  gāo  xīng , jiào  shòu  zhī  hòu , yòu  yǐn  kǒng  qiū  fǎng  dà  fū  cháng  hóng 。 cháng  hóng  shàn  lè , shòu  kǒng  qiū  yuèlǜ 、 lè  lǐ ; yǐn  kǒng  qiū  guān  jì  shén  zhī  diǎn , kǎo  xuān  jiào  zhī  dì , chá  miào  huì  lǐ  yí , shǐ  kǒng  qiū  gǎn  tàn  bù  yǐ , huò  yì  bù  qiǎn 。 dòu  liú  shù  rì 。 kǒng  qiū  xiàng   lǎo  zǐ   cí  xíng 。 lǎo  dān  sòng  zhì  guǎn  shè  zhī  wài , zèng  yán  dào :“ wú  wén  zhī , fù  guì  zhě  sòng  rén  yǐ  cái , rén  yì  zhě  sòng  rén  yǐ  yán 。 wú  bù  fù  bù  guì , wú  cái  yǐ  sòng  rǔ ; yuàn  yǐ  shù  yán  xiāng  sòng 。 dāng  jīn  zhī  shì , cōng  míng  'ér  shēn  chá  zhě , qí  suǒ  yǐ  yùnàn  'ér  jīzhì  yú  sǐ , zài  yú  hǎo  jī  rén  zhī  fēi  yě ; shàn  biàn  'ér  tōng  dá  zhě , qí  suǒ  yǐ  zhāo  huò  'ér  lǚ  zhì  yú  shēn , zài  yú  hǎo  yáng  rén  zhī  'è  yě 。 wéi  rén  zhī  zǐ , wù  yǐ  jǐ  wéi  gāo ; wéi  rén  zhī  chén , wù  yǐ  jǐ  wéi  shàng , wàng  rǔ  qièjì 。” kǒng  qiū  dùn  shǒu  dào :“ dì  zǐ  yī  dìng  jǐn  jì  zài  xīn !” 
xíng  zhì  huáng  hé  zhī  bīn , jiàn  hé  shuǐ  tāo  tāo , zhuó  làng  fān  gǔn , qí  shì  rú  wàn  mǎ  bēn  téng , qí  shēng  rú  hǔ  hǒu  léi  míng 。 kǒng  qiū  zhù  lì  'àn  biān , bù  jué  tàn  yuē :“ shì  zhě  rú  sī  fū , bùshě  zhòu  yè ! huáng  hé  zhī  shuǐ  bēn  téng  bù  xī , rén  zhī  nián  huá  liú  shì  bù  zhǐ , hé  shuǐ  bù  zhī  hé  chù  qù , rén  shēng  bù  zhī  hé  chù  guī ?” wén  kǒng  qiū  cǐ  yǔ ,  lǎo  zǐ   dào :“ rén  shēng  tiān  dì  zhī  jiān , nǎi  yǔ  tiān  dì  yī  tǐ  yě 。 tiān  dì , zì  rán  zhī  wù  yě ; rén  shēng , yì  zì  rán  zhī  wù ; rén  yòu  yòu 、 shǎo 、 zhuàng 、 lǎo  zhī  biàn  huà , yóu  rú  tiān  dì  yòu  chūn 、 xià 、 qiū 、 dōng  zhī  jiāo  tì , yòu  hé  bēi  hū ? shēng  yú  zì  rán , sǐ  yú  zì  rán , rèn  qí  zì  rán , zé  běn  xìng  bù  luàn ; bù  rèn  zì  rán , bēn  máng  yú  rén  yì  zhī  jiān , zé  běn  xìng  jī  bàn 。 gōng  míng  cún  yú  xīn , zé  jiāo  lǜ  zhī  qíng  shēng ; lì  yù  liú  yú  xīn , zé  fán  nǎo  zhī  qíng  zēng 。” kǒng  qiū  jiě  shì  dào :“ wú  nǎi  yōu  dà  dào  bù  xíng , rén  yì  bù  shī , zhàn  luàn  bù  zhǐ , guó  luàn  bù  zhì  yě , gù  yòu  rén  shēng  duǎn  zàn , bù  néng  yòu  gōng  yú  shì 、 bù  néng  yòu  wéi  yú  mín  zhī  gǎn  tàn  yǐ ” 
 lǎo  zǐ   dào :“ tiān  dì  wú  rén  tuī  'ér  zì  xíng , rì  yuè  wú  rén  rán  'ér  zì  míng , xīng  chén  wú  rén  liè  'ér  zì  xù , qín  shòu  wú  rén  zào  'ér  zì  shēng , cǐ  nǎi  zì  rán  wéi  zhī  yě , hé  láo  rén  wéi  hū ? rén  zhī  suǒ  yǐ  shēng 、 suǒ  yǐ  wú 、 suǒ  yǐ  róng 、 suǒ  yǐ  rǔ , jiē  yòu  zì  rán  zhī  lǐ 、 zì  rán  zhī  dào  yě 。 shùn  zì  rán  zhī  lǐ  'ér  qū , zūn  zì  rán  zhī  dào  'ér  xíng , guó  zé  zì  zhì , rén  zé  zì  zhèng , hé  xū  jīn  jīn  yú  lǐyuè  'ér  chàng  rén  yì  zāi ? jīn  jīn  yú  lǐyuè  'ér  chàng  rén  yì , zé  wéi  rén  zhī  běn  xìng  yuǎn  yǐ ! yóu  rú  rén  jī  gǔ  xún  qiú  táo  páo  zhī  rén , jī  zhī  yù  xiǎng , zé  rén  táo  páode  yù  yuǎn  yǐ !” 
shāo  tíng  piàn  kè ,  lǎo  zǐ   shǒu  zhǐ  hào  hào  huáng  hé , duì  kǒng  qiū  shuō :“ rǔ  hé  bù  xué  shuǐ  zhī  dà  dé  yú ?” kǒng  qiū  yuē :“ shuǐ  yòu  hé  dé ?”  lǎo  zǐ   shuō :“ shàng  shàn  ruò  shuǐ : shuǐ  shàn  lì  wàn  wù  'ér  bù  zhēng , chù  zhòng  rén  zhī  suǒ  'è , cǐ  nǎi  qiān  xià  zhī  dé  yě ; gù  jiāng  hǎi  suǒ  yǐ  néng  wéi  bǎi  gǔ  wáng  zhě , yǐ  qí  shàn  xià  zhī , zé  néng  wéi  bǎi  gǔ  wáng 。 tiān  xià  mò  róu  ruò  yú  shuǐ , ér  gōng  jiān  qiáng  zhě  mò  zhī  néng  shèng , cǐ  nǎi  róu  dé  yě ; gù  róu  zhī  shèng  gāng , ruò  zhī  shèng  qiáng  jiān 。 yīn  qí  wú  yòu , gù  néng  rù  yú  wú  jiān , yóu  cǐ  kě  zhī  bù  yán  zhī  jiào 、 wú  wéi  zhī  yì  yě 。” kǒng  qiū  wén  yán , huǎng  rán  dà  wù  dào :“ xiān  shēng  cǐ  yán , shǐ  wǒ  dùn  kāi  máosè  yě : zhòng  rén  chù  shàng , shuǐ  dú  chù  xià ; zhòng  rén  chù  yì , shuǐ  dú  chù  xiǎn ; zhòng  rén  chù  jié , shuǐ  dú  chù  huì 。 suǒ  chù  jìn  rén  zhī  suǒ  'è , fū  shuí  yǔ  zhī  zhēng  hū ? cǐ  suǒ  yǐ  wéi  shàng  shàn  yě 。”  lǎo  zǐ   diǎn  tóu  shuō :“ rǔ  kě  jiào  yě ! rǔ  kě  qièjì : yǔ  shì  wú  zhēng , zé  tiān  xià  wú  rén  néng  yǔ  zhī  zhēng , cǐ  nǎi  xiào  fǎ  shuǐ  dé  yě 。 shuǐ  jǐ  yú  dào : dào  wú  suǒ  bù  zài , shuǐ  wú  suǒ  bù  lì , bì  gāo  qū  xià , wèi  cháng  yòu  suǒ  nì , shàn  chù  dì  yě ; kōng  chù  zhàn  jìng , shēn  bù  kě  cè 。 shàn  wéi  yuān  yě ; sǔn  'ér  bù  jié , shī  bù  qiú  bào , shàn  wéi  rén  yě ; huán  bì  xuán , fāng  bì  zhé , sài  bì  zhǐ , jué  bì  liú , shàn  shǒu  xìn  yě ; xǐ  dí  qún  huì , píng  zhǔn  gāo  xià , shàn  zhì  wù  yě ; yǐ  zài  zé  fú , yǐ  jiàn  zé  qīng , yǐ  gōng  zé  jiān  qiáng  mò  néng  dí , shàn  yòng  néng  yě ; bùshě  zhòu  yè , yíng  kē  hòu  jìn , shàn  dài  shí  yě 。 gù  shèng  zhě  suí  shí  'ér  xíng , xián  zhě  yìng  shì  'ér  biàn ; zhì  zhě  wú  wéi  'ér  zhì , dá  zhě  shùn  tiān  'ér  shēng 。 rǔ  cǐ  qù  hòu , yìng  qù  jiāo  qì  yú  yán  biǎo , chú  zhì  yù  yú  róng  mào 。 fǒu  zé , rén  wèi  zhì  'ér  shēng  yǐ  wén , tǐ  wèi  zhì  'ér  fēng  yǐ  dòng , zhāng  zhāng  yáng  yáng , rú  hǔ  xíng  yú  dà  jiē , shuí  gǎn  yòng  nǐ ?” kǒng  qiū  dào :” xiān  shēng  zhī  yán , chū  zì  fèi  fǔ  'ér  rù  dì  zǐ  zhī  xīn  pí , dì  zǐ  shòu  yì  fěi  qiǎn , zhōng  shēng  nán  wàng 。 dì  zǐ  jiāng  zūn  fèng  bù  dài , yǐ  xiè  xiān  shēng  zhī  'ēn 。” shuō  wán , gào  bié   lǎo  zǐ  , yǔ  nán  gōng  jìng  shū  shàng  chē , yǐ  yǐ  bùshě  dì  xiàng  lǔ  guó  shǐ  qù 。 
huí  dào  lǔ  guó , zhòng  dì  zǐ  wèn  dào :“ xiān  shēng  bài  fǎng   lǎo  zǐ  , kě  dé  jiàn  hū ?” kǒng  zǐ  dào :“ jiàn  zhī !” dì  zǐ  wèn 。“  lǎo  zǐ   hé  yàng ?” kǒng  zǐ  dào :“ niǎo , wǒ  zhī  tā  néng  fēi ; yú , wú  zhī  tā  néng  yóu ; shòu , wǒ  zhī  tā  néng  zǒu 。 zǒu  zhě  kě  yòng  wǎng  fù  zhī , yóu  zhě  kě  yòng  gōu  diào  zhī , fēi  zhě  kě  yòng  jiàn  qǔ  zhī , zhì  yú  lóng , wú  bù  zhī  qí  hé  yǐ ? lóng  chéng  fēng  yún  'ér  shàng  jiǔ  tiān  yě ! wú  suǒ  jiàn   lǎo  zǐ   yě , qí  yóu  lóng  hū ? xué  shí  yuān  shēn  'ér  mò  cè , zhì  qù  gāo  miǎo  'ér  nán  zhī ; rú  shé  zhī  suí  shí  qū  shēn , rú  lóng  zhī  yìng  shí  biàn  huà 。 lǎo  dān , zhēn  wú  shī  yě ! ' ” 
gāo  lùn  shēng  sǐ  
huà  shuō  lǎo  dān  rèn  zhōu  shǒu  cáng  shì  shǐ , shù  cì  guī  jiā  xǐngqīn , yù  quàn  mǔ  qīn  suí  zhī  qù  zhōu ; qí  mǔ  zài  chén  guó  xiāng  yì  zhù  jiǔ , rén  shú  dì  shú , bù  yuàn  yuǎn  qiān 。 rì  yuè  rú  suō , guāng  yīn  rěn  rǎn , zhuǎn  yǎn  jiān  yǐ  guò  sān  shí  yú  nián 。 yī  qīng  dài  tài  qīng  gōng  rì , lǎo  dān  hū  dé  jiā  xùn , yán  jiā  mǔ  bìng  wēi , yú  shì  bào  qǐng  tiān  zǐ , guī  jiā  xǐngshì 。 dài  huí  dào  jiā  shí , mǔ  yǐ  cí  shì 。 miàn  duì  máng  máng  dà  dì  shàng  yī  duī  huáng  tǔ , sī  xiǎng  jiǔ  quán  zhī  xià  mǔ  qīn  zhī  líng , huí  yì  mǔ  qīn  cí  xiáng  róng  mào 、 yǎng  yù  zhī  'ēn , lǎo  dān  bēi  tòng  yù  jué , qǐn  shí  jù  fèi , xí  dì  'ér  zuò , chén  sī  míng  xiǎng , hū  fā  zì  jǐ  yú  dùn ; shùn  lǐ  zhuī  suǒ , huǎng  rán  dà  wù , rú  shì  zhòng  fù , chóu  kǔ  xiāo  jiě , dùn  jué  fù  jī  tǐ  juàn 。 yú  shì  bǎo  cān  yī  dùn , dǎo  tóu  dà  shuì 。 
jiā  jiāng 、 shì  nǚ  jiē  gǎn  qí  guài , dài  qí  xǐng  lái , wèn  qí  yuán  gù 。 lǎo  dān  dá  dào :“ rén  shēng  yú  shì , yòu  qíng  yòu  zhì 。 yòu  qíng , gù  rén  lún  xié  hé  'ér  xiāng  wēn  xiāng  nuǎn ; yòu  zhì , gù  míng  lǐ  tōng  dá  'ér  lǐ  shì  bù  luàn 。 qíng  zhě , zhì  zhī  fù  yě ; zhì  zhě , qíng  zhī  zhù  yě 。 yǐ  qíng  tōng  zhì , zé  rén  hūn  yōng  'ér  shì  diān  dǎo ; yǐ  zhì  tǒng  qíng , zé  rén  cōng  huì  'ér  shì  hé  dù 。 mǔ  qīn  shēng  dān , ēn  zhòng  rú  shān 。 jīn  mǔ  cí  dān  'ér  qù , dān  zhī  qíng  nán  duàn 。 qíng  nán  duàn , rén  zhī  cháng  qíng  yě 。 nán  duàn  'ér  bù  yǐ  zhì  tǒng , zé  luàn  yǐ , gù  bēi  'ér  bù  yù  shēng 。 jīn  dān  duān  zuò  'ér  chén  sī , hū  rán  zhì  lái , yǐ  zhì  tǒng  qíng , gù  qíng  kě  jié  zhì  'ér  shì  kě  diào  lǐ  yě 。 qíng  dé  yǐ  zhì , shì  dé  yǐ  lǐ , yú  shì  fù  zhōng  jī  'ér  yù  shí , tǐ  zī  juàn  'ér  yù  shuì 。” 
jiā  jiāng  wèn  dào :“ zhì  hé  yǐ  tǒng  qíng ?” 
rén  zhī  shēng , jiē  yóu  wú  'ér  zhì  yòu  yě ; yóu  wú  zhì  yòu , bì  yóu  yòu  'ér  fǎn  wú  yě 。 wú  dān  zhī  mǔ  jí  dān  zhī  shí , wú  mǔ  zǐ  zhī  qíng  yě ; yòu  dān  zhī  mǔ  jí  dān , shǐ  yòu  mǔ  zǐ  zhī  qíng  yě ; mǔ  qù  dān  liú , mǔ  yǐ  wú  qíng  'ér  zǐ  dú  yòu  qíng  yě ; mǔ  dān  jiē  wú  zhī  shí , zé  yú  qíng  yì  wú  yě 。 rén  qíng  wèi  yòu  zhī  shí  yǔ  rén  qíng  fǎn  wú  zhī  hòu  bù  yì  wú  bié  hū ? wú  bié  'ér  chén  nì  yú  qíng 、 bēi  bù  yù  shēng , bù  yì  yú  hū ? gù  gǔ  ròu  zhī  qíng  nán  duàn  yǐ , rén  jiē  rú  cǐ , hé  yú  qíng  yě ; nán  duàn  'ér  bù  zhì , zé  bèi  zì  rán  zhī  lǐ  yě 。 bèi  zì  rán  zhī  lǐ  zé  yú  yǐ ! dān  sī  zhì  cǐ , gù  shí  yù  sǔn  'ér  shuì  kě  mián  yǐ 。” zhòng  rén  wén  zhī , xīn  jiē  huò  rán  kuàng  dá 。 
hán  gǔ  zhù  shū  
zhōu  jìng  wáng  'èr  nián ( gōng  yuán  qián  518 nián ), lǎo  dān  shǒu  sàng  qī  mǎn  fǎn  zhōu 。 zhōu  jìng  wáng  sì  nián ( gōng  yuán  qián  5l6 nián ), zhōu  wáng  shì  fā  shēng  nèi  luàn , wáng  zǐ  cháo  shuài  bīng  gōng  xià  liú  gōng  zhī  yì 。 zhōu  jìng  wáng  shòu  pò 。 dāng  shí  jìn  guó  qiáng  shèng , chū  bīng  jiù  yuán  zhōu  jìng  wáng 。 wáng  zǐ  cháo  shì  gū , yǔ  jiù  liáo  xié  zhōu  wáng  shì  diǎn  jí  táo  wáng  chǔ  guó 。 lǎo  dān  méng  shòu  shī  zhí  zhī  zé , shòu  qiān  lián  'ér  cí  jiù  zhí 。 yú  shì  lí  gōng  guī  yǐn , qí  yī  qīng  niú , yù  chū  hán  gǔ  guān , xī  yóu  qín  guó 。 
lí  kāi  zhōu  wáng  cháo  luò  yì  bù  yuǎn , dàn  jiàn  sì  yě  yī  piàn  huāng  liáng 。 duàn  yuán  tuí  bì , jǐng  lán  cuī  zhé , qiān  mò  cuò  duàn , tián  yuán  huāng  wú , kū  cǎo  sè  sè 。 tián  yě  lǐ  bù  jiàn  gēngzhòng  zhī  mǎ , dà  dào  shàng  què  zhàn  mǎ  bēn  chí  bù  xī , yòu  de  mǎ  hái  tuō  zhe  dà  dù  zǐ  jiān  nán  dì  wěi  zhuī  qí  hòu 。 mù  dǔ  cǐ  jǐng , lǎo  dān  xīn  rú  dāo  jiǎo , nèi  xīn  xiǎng  dào :“ fū  bīng  zhě , bù  xiáng  zhī  qì  yě , fēi  jūn  zǐ  zhī  qì 。 bù  dé  yǐ  'ér  yòng  zhī , shì  kě  'ér  zhǐ , tián  dàn  wéi  shàng 。 shèng  'ér  bù  bì  zì  měi , zì  měi  zhě  nǎi  lè  shā  rén  yě 。 fū  lè  shā  rén  zhě , bù  kě  yǐ  dé  zhì  yú  tiān  xià  yǐ ! yǐ  dào  zuǒ  rén  zhù  zhě , bù  yǐ  bīng  qiáng  tiān  xià 。 bīng  zhī  suǒ  chù , jīng  jí  shēng  yān ; dà  bīng  zhī  hòu , bì  yòu  xiōng  nián 。 tiān  xià  yòu  dào , què  zǒu  mǎ  yǐ  fèn ; tiān  xià  wú  dào , zé  róng  mǎ  shēng  yú  jiāo 。 róng  mǎ  shēng  yú  jiāo , zé  guó  luàn  jiā  pò  yǐ 。” 
huà  shuō  hán  gǔ  guān  shǒu  guān  guān  yuán  guān  yǐn , shàoshí  jí  hǎo  guān  tiān  wén 、 ài  dú  gǔ  jí , xiū  yǎng  shēn  hòu 。 yī  rì  yè  wǎn , dú  lì  lóu  guān  zhī  shàng  níng  shì  xīng  kōng , hū  jiàn  dōng  fāng  zǐ  yún  jù  jí , qí  cháng  sān  wàn  lǐ , xíng  rú  fēi  lóng , yóu  dōng  xiàng  xī  gǔn  gǔn  'ér  lái , zì  yǔ  dào :“ zǐ  qì  dōng  lái  sān  wàn  lǐ , shèng  rén  xī  xíng  jīng  cǐ  dì 。 qīng  niú  huǎn  huǎn  zài  lǎo  wēng , cáng  xíng  nì  jì  hùn  yuán  qì 。” guān  yǐn  zǎo  wén  lǎo  dān  dà  míng , xīn  xiǎng  mò  fēi  shì   lǎo  zǐ   jiāng  lái ? yú  shì  pài  rén  qīng  sǎo  dào  lù  sì  shí  lǐ , jiā  dào  fén  xiāng , yǐ  yíng  shèng  rén 。 
qī  yuè  shí  'èr  rì  wǔ  hòu , xī  yáng  xī  xié , guāng  huá  dōng  shè 。 guān  yǐn  zhèng  yù  xià  guān  chá  kàn , hū  jiàn  guān  xià  xī  luò  xíng  rén  zhōng  yòu  yī  lǎo  zhě , dǎo  qí  qīng  niú  'ér  lái 。 lǎo  zhě  báifà  rú  xuě , qí  méi  chuí  bìn , qí  'ěr  chuí  jiān , qí  xū  chuí  xī , hóng  yán  sù  páo , jiǎn  pǔ  jié  jìng 。 guān  yǐn  yǎng  tiān  'ér  tàn  dào :“ wǒ  shēng  yòu  xìng 。 dé  jiàn  shèng  rén !” sān  bù  bìng  zuò  liǎng  bù , bēn  shàng  qián  qù , guì  yú  qīng  niú  qián  bài  dào :“ guān  yǐn  kòu  jiàn  shèng  rén ” 
 lǎo  zǐ   jiàn  kòu  bài  zhī  rén  fāng  liǎn 、 hòu  chún 、 nóng  méi 、 duān  bí , wēi  yán  'ér  bù  lěng  kù , róu  cí  'ér  wú  mèi  tài , zǎo  zhī  fēi  yī  bān  cháng  rén , gù  yì  shì  tàn  dào :“ guān  lìng  dà  rén  kòu  bài  pín  jiàn  lǎo  wēng , fēi  cháng  zhī  lǐ  yě ! lǎo  fū  bù  gǎn  chéng  dāng , bù  zhī  yòu  hé  jiàn  jiào ?” guān  yǐn  dào :“ lǎo  zhàng , shèng  rén  yě ! wù  qiú  liú  sù  guān  shè  yǐ  zhǐ  xiū  xíng  zhī  tú 。”  lǎo  zǐ   dào :“ lǎo  fū  yòu  hé  shén  shèng  zhī  chù , shòu  nǐ  rú  cǐ  hòu  'ài ? cán  kuì  cán  kuì , xiū  shā  lǎo  fū  yǐ ?” guān  yǐn  dào :“ guān  yǐn  bù  cái ; hǎo  guān  tiān  wén  lüè  zhī  biàn  huà 。 jiàn  zǐ  qì  dōng  lái , zhī  yòu  shèng  rén  xī  xíng , jiàn  zǐ  qì  hào  dàng , gǔn  gǔn  rú  lóng , qí  cháng  sān  wàn  lǐ 。 zhī  lái  zhě  zhì  shèng  zhì  zūn , fēi  tōng  cháng  zhī  shèng  yě ; jiàn  zǐ  qì  zhī  shǒu  bái  yún  liáo  rào , zhī  shèng  rén  báifà , shì  lǎo  wēng  zhī  zhuàng ; jiàn  zǐ  qì  zhī  qián  yòu  qīng  niú  xīngxiàng  qiān , zhī  shèng  rén  chéng  qīng  niú  'ér  lái  yě 。” 
 lǎo  zǐ   tīng  bà , hā  hā  dà  xiào :“ guò  jiǎng 、 guò  jiǎng ! lǎo  fū  yì  zǎo  wén  nǐ  dà  míng , tè  lái  bài  huì 。” guān  yǐn  wén  yán  dà  xǐ , kòu  tóu  bù  dié 。 zhī  hòu , guān  yǐn  yǐn   lǎo  zǐ   zhì  guān  shè , qǐng   lǎo  zǐ   shàng  zuò , fén  xiāng  'ér  xíng  dì  zǐ  zhī  lǐ , kěn  qiú  dào :“ xiān  shēng  nǎi  dāng  jīn  dà  shèng  rén  yě ! shèng  rén  zhě , bù  yǐ  yī  jǐ  zhī  zhì  qiè  wéi  jǐ  yòu , bì  yǐ  tiān  xià  rén  zhì  wéi  jǐ  rèn  yě 。 jīn  rǔ  jiāng  yǐn  jū  'ér  bù  rén , qiú  jiào  zhě  bì  nán  xún  yǐ ! hé  bù  jiāng  rǔ  zhī  shèng  zhì  zhù  wéi  shū ? guān  yǐn  suī  qiǎn  lòu , yuàn  dài  xiān  shēng  chuán  yú  hòu  shì , liú  fāng  qiān  gǔ , zào  fú  wàn  dài 。” 
lǎo  dān  yǔn  nuò , yǐ  wáng  cháo  xīng  shuāi  chéng  bài 、 bǎi  xìng  'ān  wēi  huò  fú  wéi  jiàn , sù  qí  yuán , zhù  shàng 、 xià  liǎng  piān , gòng  wǔ  qiān  yán 。 shàng  piān  qǐ  shǒu  wéi “ dào  kě  dào , fēi  cháng  dào ; míng  kě  míng , fēi  cháng  míng ”, gù  rén  chēng 《 dào  jīng 》。 xià  piān  qǐ  shǒu  wéi “ shàng  dé  bù  dé , shì  yǐ  yòu  dé ; xià  dé  bù  shī  dé , shì  yǐ  wú  dé ”, gù  rén  chēng  wéi 《 dé  jīng 》, hé  chēng 《 dào  dé  jīng 》。《 dào  jīng 》 yán  yǔ  zhòu  běn  gēn , hán  tiān  dì  biàn  huà  zhī  jī , yùn  yīn  yáng  biàn  huàn  zhī  miào ; xià  piān 《 dé  jīng 》, yán  chǔshì  zhī  fāng , hán  rén  shì  jìn  tuì  zhī  shù , yùn  cháng  shēng  jiǔ  shì  zhī  dào 。 guān  yǐn  dé  zhī , rú  huò  zhì  bǎo , zhōng  rì  mò  sòng , rú  jī  sì  kě 。 
diǎn  huà  yáng  zǐ  jū  
yī  rì , lǎo  dān  qí  niú  xíng  zhì  liáng ( jīn  hé  nán  kāi  fēng ) zhī  jiāo  wài , zhèng  bì  mù  yǎng  shén , hū  wén  yòu  rén  dà  hū “ xiān  shēng ”。 lǎo  dān  wén  shēng , zhēng  kāi  shuāng  mù , fā  xiàn  shì  dì  zǐ  yáng  zǐ  jū 。 
yáng  zǐ  jū , wèi  guó  rén , rù  zhōu  tài  xué , wén   lǎo  zǐ   yuān  bó , céng  sī  bài   lǎo  zǐ   wéi  shī 。 méi  xiǎng  dào  zài  liáng  huì  yǔ   lǎo  zǐ   xiāng  yù , yáng  zǐ  jū  huāng  máng  cóng  gāo  tóu  dà  mǎ  shàng  fān  shēn  'ér  xià , xiān  qǐ  jǐn  lǜ  cháng  páo , guì  bài  yú  lǎo  dān  suǒ  chéng  qīng  niú  qián 。 lǎo  dān  xià  lái , fú  qǐ  yáng  zǐ  jū , yǔ  zhī  xiāng  bìng  tóng  xíng 。 
lǎo  dān  wèn  dào :“ dì  zǐ  jìn  lái  máng  yú  hé  shì ?” 
yáng  zǐ  jū  shī  lǐ  dào :“ lái  cǐ  fǎng  xiān  zǔ  jū , gòu  zhì  fáng  chǎn , xiū  shì  liáng  dòng , zhāo  pìn  pú  yì , zhěng  zhì  jiā  guī 。” 
lǎo  dān  dào :“ yòu  wò  shēn  zhī  dì 、 yǐn  shí  zhī  chù  zé  zú  yǐ , hé  xū  rú  cǐ  zhāng  yáng ?” 
yáng  zǐ  jū  dào :“ xiān  shēng  xiū  shēn , zuò  xū  jì  jìng , xíng  xū  sōng  chí , yǐn  xū  sù  qīng , wò  xū  'ān  níng , fēi  yòu  shēn  zhái  dú  hù , hé  yǐ  néng  rú  cǐ ? zhì  shēn  zhái  dú  hù , bù  zhāo  pú  yì , bù  bèi  yòng  jù , hé  yǐ  néng  chēng  zhī ? zhāo  pìn  pú  yì , zhì  bèi  yòng  jù , bù  lì  jiā  guī , hé  yǐ  néng  zhì  zhī ?” 
lǎo  dān  xiào  dào :“ dà  dào  zì  rán , hé  xū  qiáng  zì  jìng 。 xíng  wú  qiú  'ér  zì  sōng , yǐn  wú  shē  'ér  zì  qīng , wò  wú  yù  'ér  zì  níng 。 xiū  shēn  hé  xū  shēn  zhái ? fù  jī  'ér  shí , tǐ  fá  'ér  xī , rì  chū  'ér  zuò , rì  luò  'ér  qǐn 。 jū  jiā  hé  xū  zhòng  yì ? shùn  zì  rán  'ér  wú  wéi , zé  shén  'ān  tǐ  jiàn ; bèi  zì  rán  'ér  yíng  yíng , zé  shén  luàn  'ér  tǐ  sǔn 。” 
yáng  zǐ  jū  zhī  jǐ  qiǎn  lòu , cán  kuì  dào :“ dì  zǐ  bǐ  sú , duō  xiè  xiān  shēng  zhǐ  jiào 。” 
lǎo  dān  wèn 。“ ān  jū  hé  chù ?” 
yáng  yú  jū  dào :“ pèi ( jīn  jiāng  sū  pèi  xiàn )。” 
lǎo  dān  shuō :“ zhèng  hǎo  xiāng  bàn  tóng  xíng 。” yáng  zǐ  jū  hěn  gāo  xīng 。 xīn  rán  yǔ  lǎo  shī  jié  bàn  xiàng  dōng  'ér  xíng 。 xíng  zhì  nán  shuǐ , èr  rén  chéng  chuán  'ér  dù 。 lǎo  dān  qiān  niú  'ér  xiān  dēng , yáng  zǐ  jū  yǐn  mǎ  'ér  hòu  shàng 。 lǎo  dān  cí  róng  xiào  mào 。 yǔ  tóng  dù  chéng  kè  tán  xiào  róng  róng ; yáng  zǐ  jū  'áng  shǒu  tǐng  xiōng , kè  rén  jiàn  zhī  shī  zhī  yǐ  zuò , chuán  zhù  jiàn  zhī  fèng  chá  xiàn  jīn 。 nán  shuǐ  guò , èr  rén  qí  shēng  jì  xù  qián  xíng 。 lǎo  dān  tàn  dào :“ gāng  cái  guān  nǐ  shén  tài , áng  shǒu  tǐng  xiōng , ào  shì  bàng  rén , wéi  jǐ  dú  zūn , kuáng  wàng  zì  dà , bù  kě  jiào  yě 。” yáng  zǐ  jū  miàn  dài  kuì  sè , kěn  yán  dào :“ dì  zǐ  xí  guàn  chéng  zì  rán , yī  dìng  gǎi  zhī !” lǎo  dān  dào “ jūn  zǐ  yǔ  rén  chù , ruò  bīng  shì  yú  shuǐ , yǔ  rén  gòng  shì , rú  tóng  pú  qiān  xià ; jié  bái  wú  xiá  'ér  sì  hán  gòu  cáng  wū , dé  xìng  fēng  hòu  'ér  sì  bǐ  sú  píng  cháng ”。 yáng  zǐ  jū  tīng  hòu , yī  gǎi  yuán  lái  gāo  'ào , qí  mào  bù  jīn  yì  bù  gōng , qí  yán  bù  jiāo  yì  bù  mèi 。  lǎo  zǐ   zàn  yuē :“ xiǎo  zǐ  shāo  yòu  jìn ! rén  zhě , shēng  yú  fù  mǔ  zhī  shēn , lì  yú  tiān  dì  zhī  jiān , zì  rán  zhī  wù  yě 。 guì  jǐ  jiàn  wù  zé  bèi  zì  rán , guì  rén  jiàn  jǐ  zé  wéi  běn  xìng , děng  wù  qí  guān , wù  wǒ  yī  tǐ , shùn  shì  'ér  xíng , jiè  shì  'ér  zhǐ , yán  xíng  bù  zì  rán , zé  hé  yú  dào  yǐ !” 
lùn  yǎng  shēng  jīng  
huà  shuō  lǎo  dān  yǐn  jū  sòng  guó  pèi  dì , zì  gēng  'ér  shí , zì  zhì  'ér  yī 。 qǐ  zhī  qí  míng , wú  zú  zì  xíng , mù  qí  míng  zhě  jiē  zhǒng  'ér  zhì , qiú  wèn  xiū  dào  zhī  fāng , xué  shù  zhī  zhǐ , chǔshì  zhī  yào , yú  shì  qí  dì  zǐ  biàn  tiān  xià 。 
yòu  gè  dì  zǐ  míng  gēng  sāng  chǔ , shēn  dé   lǎo  zǐ   zhī  dào , zhù  zài  běi  bù  wèi  lěi  shān  shàng 。 zhù  sān  nián , wèi  lěi  zhī  dì  mín  fēng  dà  biàn : nán  gēng  'ér  yòu  sù  kě  shí , nǚ  zhì  'ér  yòu  yī  kě  chuān , gè  jìn  qí  néng , tóng  sǒu  wú  qī , bǎi  xìng  hé  mù , shì  jiān  tài  píng 。 zhòng  rén  yù  tuī  gēng  sāng  chǔ  wéi  jūn  zhù 。 gēng  sāng  chǔ  wén  zhī , xīn  zhōng  bù  yuè , yì  yù  qiān  jū 。 dì  zǐ  bù  jiě , gēng  sāng  chǔ  dào :“ jù  shòu  zhāng  kǒu  kě  yǐ  tūn  chē , qí  shì  kě  wèi  qiáng  yǐ , rán  dú  bù  shān  lín  zhī  wài , zé  nán  miǎn  wǎng  luó  zhī  huò ; jù  yú , zhāng  kǒu  kě  yǐ  tūn  zhōu , qí  lì  kě  wèi  dà  yǐ , rán  yuè  yú  hǎi  tān  zhī  shàng , zé  zhòng  yǐ  kě  yǐ  shí  zhī 。 gù  niǎo  bù  yàn  tiān  gāo , shòu  bù  yàn  lín  mì , yú  bù  yàn  hǎi  shēn , tù  bù  yàn  dòng  duō 。 tiān  gāo , niǎo  kě  yǐ  fēi  yǐ ; lín  mì , shòu  kě  yǐ  yǐn  yǐ ; hǎi  shēn , yú  kě  yǐ  cáng  yǐ ; dòng  duō , tù  kě  yǐ  táo  yǐ 。 jiē  wéi  bǎo  qí  shēn  'ér  quán  qí  shēng  yě 。 bǎo  shēn  quán  shēng  zhī  rén , yí  liǎn  xíng  'ér  cáng  yǐng  yě , gù  bù  yàn  bēi  jiàn  píng  yōng 、” 
gēng  sāng  chǔ  dì  zǐ  zhōng  yòu  yī  rén , míng  nán  róng , nián  guò  sān  shí , jīn  rì  wén  gēng  sāng  chǔ  yǎng  shēng  gāo  lùn , yù  qiú  yǎng  shēng  zhī  dào 。 gēng  sāng  chǔ  dào :“ gǔ  rén  yuē : tǔ  fēng  bù  néng  fū  qīng  chóng , yuè  jī  bù  néng  fū  hóng  hú , gè  yòu  suǒ  néng , gè  yòu  suǒ  bù  néng  yě 。 sāng  chǔ  zhī  cái  yòu  xiàn , bù  zú  yǐ  huà  rǔ , rǔ  hé  bù  nán  qù  sòng  guó  pèi  dì  qiú  jiào  lǎo  dān  xiān  shēng ?” nán  róng  wén  yán , cí  bié  gēng  sāng  chǔ , dǐng  fēng  mào  xuě , xíng  qī  rì  qī  yè  'ér  zhì  lǎo  dān  jū  shè 。 
nán  róng  bài  jiàn  lǎo  dān , dào :“ dì  zǐ  nán  róng , zī  zhì  yú  dùn  nán  huà , tè  xíng  qī  rì  qī  yè , lái  cǐ  qiú  jiào  shèng  rén 。” lǎo  dān  dào :“ rǔ  qiú  hé  dào ?”“ yǎng  shēng  zhī  dào 。” lǎo  dān  yuē :“ yǎng  shēng  zhī  dào , zài  shén  jìng  xīn  qīng 。 jìng  shén  xīn  qīng  zhě , xǐ  nèi  xīn  zhī  wū  gòu  yě 。 xīn  zhōng  zhī  gòu , yī  wéi  wù  yù , yī  wéi  zhī  qiú 。 qù  yù  qù  qiú , zé  xīn  zhōng  tǎn  rán ; xīn  zhōng  tǎn  rán , zé  dòng  jìng  zì  rán 。 dòng  jìng  zì  rán , zé  xīn  zhōng  wú  suǒ  qiān  guà , yú  shì  hū  dāng  wò  zé  wò , dāng  qǐ  zé  qǐ , dāng  xíng  zé  xíng , dāng  zhǐ  zé  zhǐ , wài  wù  bù  néng  rǎo  qí  xīn 。 gù  xué  dào  zhī  lù , nèi  wài  liǎng  chú  yě ; dé  dào  zhī  rén , nèi  wài  liǎng  wàng  yě 。 nèi  zhě , xīn  yě ; wài  zhě , wù  yě 。 nèi  wài  liǎng  chú  zhě , nèi  qù  yù  qiú , wài  chú  wù  yòu  yě ; nèi  wài  liǎng  wàng  zhě , nèi  wàng  yù  qiú , wài  wàng  wù  yòu  yě 。 yóu  chú  zhì  wàng , zé  nèi  wài  yī  tǐ , jiē  guī  yú  zì  rán , yú  shì  dá  yú  dà  dào  yǐ ! rú  jīn , rǔ  xīn  zhōng  niàn  niàn  bù  wàng  xué  dào , yì  shì  yù  qiú  yě 。 chú  qù  qiú  dào  zhī  yù , zé  xīn  zhōng  zì  jìng ; xīn  zhōng  qīng  jìng , zé  dà  dào  kě  xiū  yǐ  ? bèng  xiān  ? wén  yán , kǔ  xīn  qiú  dào  zhī  yì  dùn  xiāo 。 rú  shì  zhòng  fù , shēn  xīn  yǐ  biàn  dé  qīng  liáng  shuǎng  kuài 、 shū  zhǎn  kuàng  dá 、 píng  jìng  dàn  bó 。 yú  shì  bài  xiè  lǎo  dān  dào :“ xiān  shēng  yī  xí  huà , shèng  wǒ  shí  nián  xiū 。 rú  jīn  róng  bù  qǐng  jiào  dà  dào , dàn  yuàn  shòu  yǎng  shēng  zhī  jīng 。” 
lǎo  dān  dào :“ yǎng  shēng  zhī  jīng , yào  zài  zì  rán 。 dòng  bù  zhī  suǒ  xiàng , zhǐ  bù  zhī  suǒ  wéi , suí  wù  juǎnqū , suí  bō  'ér  liú , dòng  'ér  yǔ  yáng  tóng  dé , jìng  'ér  yǔ  yáng  tóng  bō 。 qí  dòng  ruò  shuǐ , qí  jìng  ruò  jìng , qí  yìng  ruò  xiǎng , cǐ  nǎi  yǎng  shēng  zhī  jīng  yě 。” nán  róng  wèn  dào 。“ cǐ  nǎi  wán  měi  zhī  jìng  jiè  hū ?” lǎo  dān  dào :“ fēi  yě 。 cǐ  nǎi  qīng  róng  jǐ  xīn , rù  yú  zì  rán  zhī  shǐ  yě 。 cháng  rù  wán  měi  jìng  jiè , zé  yǔ  qín  shòu  gòng  jū  yú  dì  'ér  bù  yǐ  wéi  bēi , yǔ  shén  xiān  gòng  lè  yú  tiān  'ér  bù  yǐ  wéi  guì ; xíng  bù  biāo  xīn  lì  yì , zhǐ  bù  sī  lǜ  jì  móu , dòng  bù  láo  xīn  shāng  shén ; lái  'ér  bù  zhī  suǒ  qiú , wǎng  'ér  bù  zhī  suǒ  yù 。” nán  róng  wèn  dào :“ rú  cǐ  jí  zhì  jìng  hū ?” lǎo  dān  dào 。“ wèi  yě 。 shēn  lì  yú  tiān  dì  zhī  jiān , rú  tóng  kū  zhī  gǎo  mù ; xīn  jū  yú  xíng  tǐ  zhī  nèi , rú  tóng  jiāo  yè  sǐ  huī 。 rú  cǐ , zé  chì  rì  yán  yán  'ér  bù  jué  rè , bīng  xuě  'ái  'ái  'ér  bù  zhī  hán , jiàn  jǐ  bù  néng  shāng , hǔ  bào  bù  néng  hài 。 yú  shì  hū  huò  yì  bù  zhì , fú  yì  bù  lái 。 huò  fú  jiē  wú , kǔ  lè  jiē  wàng  yě 。” 
zài  shòu  kǒng  qiū  
huà  shuō  kǒng  qiū  yǔ  lǎo  dān  xiāng  bié , zhuǎn  yǎn  biàn  shì  shí  qī  bā  nián , zhì  wǔ  shí  yī  suì , réng  wèi  xué  dé  dà  dào 。 wén  lǎo  dān  huí  guī  sòng  guó  pèi  dì  yǐn  jū , tè  xié  dì  zǐ  bài  fǎng   lǎo  zǐ  。 
 lǎo  zǐ   jiàn  kǒng  qiū  lái  fǎng , ràng  yú  zhèng  fáng  zhī  zhōng , wèn  dào : yī  bié  shí  shù  zài , wén  shuō  nǐ  yǐ  chéng  běi  fāng  dà  xián  cái 。 cǐ  cì  guāng  lín , yòu  hé  zhǐ  jiào ?” kǒng  qiū  bài  dào :“ dì  zǐ  bù  cái , suī  jīng  sī  qín  xí , rán  kōng  yóu  shí  shù  zài , wèi  rù  dà  dào  zhī  mén 。 gù  tè  lái  qiú  jiào 。”  lǎo  zǐ   yuē :“ yù  guān  dà  dào , xū  xiān  yóu  xīn  yú  wù  zhī  chū 。 tiān  dì  zhī  nèi , huán  yǔ  zhī  wài 。 tiān  dì  rén  wù , rì  yuè  shān  hé , xíng  xìng  bù  tóng 。 suǒ  tóng  zhě , jiē  shùn  zì  rán  'ér  shēng  miè  yě , jiē  suí  zì  rán  'ér  xíng  zhǐ  yě 。 zhī  qí  bù  tóng , shì  jiàn  qí  biǎo  yě ; zhī  qí  jiē  tóng , shì  zhī  qí  běn  yě 。 shè  bù  tóng  'ér  guān  qí  tóng , zé  kě  yóu  xīn  yú  wù  zhī  chū  yě 。 wù  zhī  chū , hùn  'ér  wéi  yī , wú  xíng  wú  xìng , wú  yì  yě 。” kǒng  qiū  wèn :“ guān  qí  tóng , yòu  hé  lè  zāi ?”  lǎo  zǐ   dào :“ guān  qí  tóng , zé  qí  wàn  wù  yě 。 qí  wù  wǒ  yě , qí  shì  fēi  yě 。 gù  kě  shì  shēng  sǐ  wéi  zhòu  yè , huò  yǔ  fú  tóng , jí  yǔ  xiōng  děng , wú  guì  wú  jiàn , wú  róng  wú  rǔ , xīn  rú  gǔ  jǐng , wǒ  xíng  wǒ  sù , zì  dé  qí  lè , hé  chù  'ér  bù  lè  zāi ?” 
kǒng  qiū  wén  zhī , guān  jǐ  xíng  tǐ  sì  wú  yòng  wù , chá  yǐ  róng  míng  lèi  tóng  fèn  tǔ 。 xiǎng  jǐ  lái  shì  zhī  qián , yòu  hé  xíng  tǐ ? yòu  hé  róng  míng ? sī  jǐ  qù  shì  zhī  hòu , yòu  hé  jī  fū ? yòu  hé  guì  jiàn ? yú  shì  hū  qiú  rén  yì 、 chuán  lǐ  yí  zhī  xīn  dùn  xiāo , rú  shì  zhòng  fù , wú  yōu  wú  lǜ , yōu  xián  zì  zài 。”  lǎo  zǐ   jiē  zhe  shuō :“ dào  shēn  chén  yǐ  sì  hǎi , gāo  dà  yǐ  sì  shān , biàn  bù  huán  yǔ  yǐ  'ér  wú  chù  bù  zài , zhōu  liú  bù  xī  yǐ  'ér  wú  wù  bù  zhì , qiú  zhī  'ér  bù  kě  dé , lùn  zhī  'ér  bù  kě  jí  yě ! dào  zhě , shēng  yù  tiān  dì  'ér  bù  shuāi  bài 、 zī  zhù  wàn  wù  'ér  bù  kuì  fá  zhě  yě ; tiān  dé  zhī  'ér  gāo , dì  dé  zhī  'ér  hòu , rì  yuè  dé  zhī  'ér  xíng , sì  shí  dé  zhī  'ér  xù , wàn  wù  dé  zhī  'ér  xíng 。” kǒng  qiū  wén  zhī , rú  téng  yún  zhōng , rú  qián  hǎi  dǐ , rú  rù  shān  lín , rú  qìn  wù  tǐ , tiān  wǒ  hé  wéi  yī  tǐ , jǐ  jiē  wàn  wù , wàn  wù  jiē  jǐ , xīn  kuàng  'ér  shén  yí , bù  jìn  zàn  tàn  dào :“ kuò  yǐ ! guǎng  yǐ ! wú  biān  wú  jì ! wú  zài  shì  wǔ  shí  yīzǎi , zhǐ  zhī  rén  yì  lǐ  yí 。 qǐ  zhī  huán  yǔ  rú  cǐ  kōng  kuàng  guǎng  dà  yǐ ! hǎo  shēng  chàng  kuài , zài  jiǎng ! zài  jiǎng  ?? lǎo  zǐ   jiàn  kǒng  qiū  yǐ  rù  dà  dào  zhī  mén , kǎn  kǎn  'ér  tán  dào :“ shèng  rén  chǔshì , yù  shì  'ér  bù  bèi , shì  qiān  'ér  bù  shǒu , shùn  wù  liú  zhuǎn , rèn  shì  zì  rán 。 tiáohé  'ér  shùn  yìng  zhě , yòu  dé  zhī  rén  yě ; suí  shì  'ér  shùn  yìng  zhě , dé  dào  zhī  rén  yě 。” kǒng  qiū  wén  zhī , ruò  yún  piāo  dòng , suí  fēng  'ér  xíng ; ruò  shuǐ  liú  zhuǎn , jiù  shì  'ér  qiān 。 xǐ  dào :“ yōu  zāi ! xián  zāi ! chéng  zhōu  'ér  piào  yú  hǎi , chéng  chē  'ér  xíng  yú  lù  yǐ 。 jìn  zé  tóng  jìn , zhǐ  zé  tóng  zhǐ , hé  xū  yǐ  jǐ  zhī  lì  'ér  dài  zhōu  chē  zāi ? jūn  zǐ  xìng  fēi  yì  yě , shàn  jiǎ  yú  wù  yě ! miào  zāi ! miào  zāi ! zài  jiǎng ! zài  jiǎng  ?? lǎo  zǐ   yòu  dào :“ yóu  yǔ  zhòu  běn  shǐ  guān  zhī , wàn  wù  jiē  qì  huà  'ér  chéng 、 qì  huà  'ér  miè  yě 。 rén  zhī  shēng  yě , qì  zhī  jù  yě ; rén  zhī  sǐ  yě , qì  zhī  sàn  yě 。 rén  shēng  yú  tiān  dì  jiān , rú  bái  jū  guò  xì , hū  rán  'ér  yǐ  yǐ 。 wàn  wù  zhī  shēng , péng  péng  bó  bó , wèi  yòu  bù  yóu  wú  'ér  zhì  yú  yòu  zhě ; zhòng  lèi  fán  yǎn , biàn  huà  wàn  qiān , wèi  shǐ  bù  yóu  yòu  'ér  guī  yú  wú  zhě  yě 。 wù  zhī  shēng , yóu  wú  huà  'ér  wéi  yòu  yě ; wù  zhī  sǐ , yóu  yòu  yòu  huà  'ér  wéi  wú  yě 。 yòu , qì  jù  'ér  kě  jiàn ; wú , qì  sàn  'ér  bù  kě  jiàn 。 yòu  yì  shì  qì 。 wú  yì  shì  qì , yòu  wú  jiē  shì  qì , gù  shēng  sǐ  yī  qì  yě 。 shēng  zhě  wèi  yòu  bù  sǐ  zhě , ér  rén  jiàn  shēng  zé  xǐ , jiàn  sǐ  zé  bēi , bù  yì  guài  hū ? rén  zhī  sǐ  yě , yóu  rú  jiě  xíng  tǐ  zhī  shù  fù , tuō  xìng  qíng  zhī  guǒ  xié , yóu  zàn  sù  zhī  shì  jiè  guī  yú  yuán  běn  zhī  jìng  dì 。 rén  yuǎn  lí  yuán  běn , rú  yóu  zǐ  yuǎn  zǒu  tā  xiāng ; rén  sǐ  nǎi  huí  guī  yuán  běn , rú  yóu  zǐ  huí  guī  gù  xiāng , gù  shēng  bù  yǐ  wéi  xǐ , sǐ  bù  yǐ  wéi  bēi 。 dé  dào  zhī  rén , shì  shēng  sǐ  wéi  yī  tiáo , shēng  wéi  'ān  lè , sǐ  wéi  'ān  xī ; shì  shì  fēiwèi  tóng  yī , shì  yì  bù  shì , fēi  yì  bù  fēi ; shì  guì  jiàn  wéi  yī  tǐ , jiàn  yì  bù  jiàn , guì  yì  bù  guì ; shì  róng  rǔ  wéi  děng  qí , róng  yì  bù  róng , rǔ  yì  bù  rǔ 。 hé  gù  zāi ? lì  yú  dà  dào , guān  wù  gēn  běn , shēng  sǐ 、 shì  fēi 、 guì  jiàn 、 róng  rǔ , jiē  rén  wéi  zhī  jià  zhí  guān , yì  shùn  shí  biàn  dòng  zhī  zhuàng  tài  yě 。 jiū  qí  gēn  běn , tóng  yī  'ér  wú  bié  yě 。 zhī  cǐ  dà  dào  yě , zé  shùn  qí  biàn  dòng  'ér  bù  yíng  yú  xīn , rì  yuè  jiāo  tì , tiān  dì  zhèn  dòng 、 fēng  hǒu  hǎi  xiào 、 léi  míng  diàn  jī  'ér  tài  rán  chǔzhī 。” 
kǒng  qiū  wén  zhī , jué  yǐ  wéi  què , fēi  yú  zhī  tóu ; jué  jǐ  wéi  yú , yóu  yú  jiāng  hú : jué  jǐ  wéi  fēng , cǎi  mì  huā  cóng ; jué  yǐ  wéi  rén , qiú  dào  yú  lǎo  dān 。 bù  jìn  xīn  kuàng  shén  dá , shuō :“ wú  sān  shí  'ér  lì , sì  shí  'ér  bù  huò , jīn  wǔ  shí  yī  fāng  zhī  zào  huà  wèihé  wù  yǐ ! zào  wǒ  wéi  què  zé  shùn  què  xìng  'ér  huà , zào  wǒ  wéi  yú  zé  shùn  yú  xìng  'ér  huà , zào  wǒ  wéi  fēng  zé  shùn  fēng  xìng  'ér  huà , zào  wǒ  wéi  rén  zé  shùn  rén  xìng  'ér  huà 。 què 、 yú 、 fēng 、 rén  bù  tóng , rán  shùn  zì  rán  běn  xìng  biàn  huà  què  xiāng  tóng ; shùn  běn  xìng  'ér  biàn  huà , jí  shùn  dào  'ér  xíng  yě ; lì  shēn  yú  bù  tóng  zhī  zhōng , yóu  shén  yú  dà  tóng  zhī  jìng , zé  hé  yú  dà  dào  yě 。 wǒ  rì  rì  qiú  dào , bù  zhī  dào  jí  zài  wú  shēn ,!” yán  bà , qǐ  shēn  cí  bié 。 
 lǎo  zǐ   chū  guān  
 lǎo  zǐ   zuì  hòu  kàn  dào  zhōu  wáng  cháo  yuè  lái  yuè  shuāi  ruò  liǎo , shuāi  bài  dé  bù  xiàng  yàng  zǐ  liǎo 。 tā  jué  dìng  chū  zǒu  liǎo , yào  yuǎn  zǒu  gāo  fēi  liǎo 。 zhè  yào  shuō  dào   lǎo  zǐ   chū  guān  de  shì  liǎo 。 
 lǎo  zǐ   yào  dào  qín  guó  qù , dào  xī  yù  qù , zhè  jiù  dé  jīng  guò  hán  gǔ  guān 。 lìng  wài  yī  zhǒng  shuō  fǎ  shì  dà  sàn  guān 。 hán  gǔ  guān  dà  gài  yuán  lái  zài  jīn  tiān  de  hé  nán  líng  bǎo  xiàn , hòu  lái  guān  kǒu  yí  dào  liǎo  jīn  tiān  de  hé  nán  xīn  'ān  xiàn 。 zhè  lǐ  liǎng  shān  duì  zhì , zhōng  jiān  yī  tiáo  xiǎo  lù , yīn  wéi  lù  zài  shān  gǔ  zhōng , yòu  shēn  yòu  xiǎn  yào , hǎo  xiàng  zài  hán  zǐ  lǐ  yī  yàng , suǒ  yǐ  qǔ  míng  wéi  hán  gǔ  guān 。 
shǒu  guān  de  zhǎngguān  shì  yǐn  xǐ , chēng  guān  lìng  yǐn  xǐ 。 zhè  yī  tiān  tā  zhèng  zhàn  zài  chéng  guān  shàng  liàowàng  zhe , zhǐ  jiàn  guān  gǔ  zhōng  yòu  yī  tuán  zǐ  qì  cóng  dōng  fāng  rǎn  rǎn  piāo  yí  guò  lái 。 guān  lìng  yǐn  xǐ  shì  yī  gè  xiū  yǎng  yǔ  xué  shí  jí  qí  gāo  shēn  de  rén 。 tā  yī  kàn  dào  zhè  zhǒng  qì  xiàng , xīn  lǐ  yī  dùn , zhè  shì  yòu  shèng  rén  lái  liǎo ! zhǐ  yòu  shèng  rén  lái  cái  huì  yòu  zhè  yàng  de  yún  qì , jīn  tiān  yī  dìng  yòu  shèng  rén  yào  jīng  guò  wǒ  de  chéng  guān  liǎo , bù  zhī  shì  nǎ  yī  wèi 。 bù  duō  yī  huì  'ér , jiù  jiàn  dào  yī  wèi  fēng  gǔ  fēi  fán 、 xiān  fēng  dào  gǔ  de  rén , qí  zhe  yī  tóu  qīng  niú  màn  màn  xiàng  guān  kǒu  xíng  lái 。 jìng  rán  shì   lǎo  zǐ  ! guān  lìng  yǐn  xǐ  zhī  dào  tā  yào  yuǎn  zǒu  gāo  fēi  liǎo , jiù  yī  dìng  yào  ràng  zhè  wèi  dāng  dài  zuì  zhù  míng  de  sī  xiǎng  jiā  liú  xià  tā  de  zhì  huì  lái , yú  shì  chán  zhe  tā , yào  tā  xiě  yī  diǎn  zhù  zuò , zuò  wéi  fàng  tā  chū  guān  de  tiáo  jiàn 。 
 lǎo  zǐ   dāng  rán  shì  bù  tài  yuàn  yì  de , dàn  shì  bù  dāyìng  guān  lìng  yǐn  xǐ , shì  bù  huì  fàng  tā  guò  guān  de , tā  bù  gěi  nǐ  hù  zhào  qiān  zhèng  'ā !  lǎo  zǐ   méi  bàn  fǎ , yú  shì  zhǐ  dé  dāyìng  tiáo  jiàn 。 lìng  wài ,  lǎo  zǐ   dāyìng  tā  hái  yòu  yī  gè  yuán  yīn 。《 shǐ  jì  jí  jiě 》 yòu  cái  liào  shuō , guān  lìng  yǐn  xǐ “ shàn  nèi  xué  xīngxiù ”, suǒ  yǐ  tā  néng  kàn  tiān  xiàng , kàn  xīngxiù , kàn  yún  qì , kàn  dào  yī  tuán  zǐ  qì  piāo  lái  biàn  zhī  shì  shèng  rén  lái  liǎo 。 wǒ  men  jiù  shì  kàn  dào  zhè  tuán  zǐ  qì  yě  jiě  dú  bù  chū  lái  má 。 jù  shuō  guān  lìng  yǐn  xǐ  zì  jǐ  yě  yòu  zhù  zuò , míng 《 guān  lìng  zǐ 》。  lǎo  zǐ   yě  pèi  fú  zhè  wèi “ fú  jīng  huá , yǐn  dé  xíng  rén ” de  dà  zhì  zhě ,“ yì  zhī  qí  qí  guài ”, suǒ  yǐ  yòu  yī  zhǒng  dé  yù  zhī  yīn  de  gǎn  jué , zhè  jiù  wèitā  zhù  shū  liǎo , néng  wéi  zhī  yīn  zhù  shù  bù  yì  lè  hū ? 
nà  shí   lǎo  zǐ   chén  sī  mò  xiǎng , jiāng  tā  de  zhì  huì  yī  gè  zì  yī  gè  zì  dì  xiě  zài  liǎo  jiǎn  dú  shàng , xiān  xiě  liǎo  shàng  piān , yòu  jiē  zhe  xiě  liǎo  xià  piān , jù  shuō  xiě  liǎo  jǐ  tiān 。 xiě  wán  liǎo  yī  shù , gòng  yòu  wǔ  qiān  lái  zì , qǔ  míng  wéi 《 dào  dé  jīng 》, shàng  piān  jiào 《 dào  jīng 》, xià  piān  jiào 《 dé  jīng 》, yòu  fēn  chéng  bā  shí  yī  zhāng 。 yú  shì  yī  bù “ wǔ  qiān  yán ” de  jīng  tiān  dòng  dì  de  wěi  dà  zhù  zuò  dàn  shēng  liǎo ! jù  shuō , guān  lìng  yǐn  xǐ  dú  dào  zhè  yàng  měi  miào  de  zhù  zuò , shēn  shēn  dì  táo  zuì  liǎo , bèi  xī  yǐn  liǎo 。 tā  duì   lǎo  zǐ   shuō :“ dú  liǎo  nín  de  zhù  zuò  'ā , wǒ  zài  yě  bù  xiǎng  dāng  zhè  gè  biān  jìng  guān  liǎo , wǒ  yào  gēn  nín  yī  qǐ  chū  zǒu  liǎo 。”  lǎo  zǐ   guǎn  'ěr  yī  xiào , tóng  yì  liǎo 。 jù  shuō , guān  lìng  yǐn  xǐ  zhēn  de  gēn  zhe   lǎo  zǐ   chū  zǒu  liǎo , hòu  lái  hái  yòu  rén  kàn  dào  tā  men  liǎng  rén  yī  qǐ  zài  xī  yù  liú  shā  nà  'ér  ní , ér  qiě  dū  huó  liǎo  hǎo  cháng  hǎo  cháng  de  suì  shù ! 
 lǎo  zǐ   chū  guān  yī  zhí  bèi  rén  men  jīn  jīn  lè  dào  dì  chuán  shuō  zhe , yǎn  yì  zhe 。 lǔ  xùn  xiān  shēng  yě  duì  cǐ  fā  shēng  guò  xīng  qù , hái  zhuān  mén  chuàng  zuò  liǎo  gù  shì  xīn  biān 《  lǎo  zǐ   chū  guān 》, hái  yǔ  bié  rén  dǎ  liǎo  yī  diǎn  bǐ  mò  zhàng 。 lìng  wài ,  lǎo  zǐ   chū  guān  zhōng  de “ zǐ  qì  dōng  lái ” yě  chéng  liǎo  zhōng  guó  wén  huà  zhōng  de  yī  gè  jī  yīn , dì  wáng  zhī  jiā  jiāng “ zǐ  qì ” dāng  zuò  jí  xiáng 、 xiáng  ruì , nǐ  kàn  shēng  gè  hái  zǐ  rú  guǒ  zǐ  qì  mǎn  shì , gǔ  rén  rèn  wéi  zhè  hái  zǐ  bì  dìng  dà  yòu  chū  xī 。 lǎo  bǎi  xìng  zhī  jiā  yě  bǎ “ zǐ  qì ” dāng  zuò  jí  xiáng  de  xiàng  zhēng , yú  shì  bǎ “ zǐ  qì  dōng  lái ” zhè  xiē  zì  xiě  zài  dà  mén  shàng  děng  děng 。 xiān  mín  hái  rèn  wéi , nǎ  gè  dì  fāng  yòu  bǎo  wù , nǎ  gè  dì  fāng  jiù  huì  zài  shàng  kòngchū  xiàn  zǐ  qì 。 
yòu  qù  de  shì   lǎo  zǐ   qí  zuò  de “ qīng  niú ” yě  chéng  liǎo  dào  jiào  wén  huà  zhōng  de  yī  gè  zhù  míng  de  yì  xiàng , qīng  niú  hòu  lái  chéng  liǎo  shén  xiān  dào  shì  de  zuò  qí  liǎo 。 dào  hòu  lái ,“ qīng  niú ” yě  chéng  liǎo   lǎo  zǐ   de  dài  míng  cí  liǎo ,  lǎo  zǐ   yòu  bèi  chēng  wéi “ qīng  niú  shī ”、“ qīng  niú  wēng ” děng 。 zhè  qīng  niú  hái  bèi   lǎo  zǐ   jiā  xiāng  de  bǎi  xìng  kàn  zuò  shì  shén  niú , shuō   lǎo  zǐ   dāng  chū  chū  guān  shì  chéng  zhè  qīng  niú  fēi  guò  qù  de , bìng  qiě  yòu  yòu  yī  duàn  měi  miào  de  chuán  shuō 。 
jīn  tiān  zài   lǎo  zǐ   de  jiā  xiāng  hé  nán  shěng  lù  yì  xiàn  chéng  nèi  de  dōng  běi  jiǎo  shàng  hái  yòu  yī  chù  gāo  yuē  13 mǐ  de  gāo  tái , jiào “ lǎo  jūn  tái ”, yòu  jiào “ shēng  xiān  tái ”, tái  shàng  yòu  zuò   lǎo  zǐ   miào 。 miào  qián  mái  yòu  yī  gēn  wǎn  kǒu  cū  de  tiě  zhù  zǐ , chēng  wéi “ gǎn  shān  biān ”。 xiāng  chuán   lǎo  zǐ  50 duō  suì  shí  céng  zài  zhè  lǐ  jiǎng  xué , cǐ  dì  lí  zì  jǐ  jiā  yòu  hǎo  duō  lù , lái  lái  wǎng  wǎng  dōuyào  jīng  guò  yī  zuò  shān  jiào “ yǐn  yáng  shān ”。 zhè  zuò  shān  hěn  gāo , zhē  tiān  bì  rì , shān  běi  jiàn  bù  dào  tài  yáng , bīng  tiān  xuě  dì , cùn  cǎo  bù  shēng 。 shān  nán  yòu  liè  rì  dāng  kōng , zhuāng  jià  kū  sǐ , lǎo  bǎi  xìng  shòu  jìn  liǎo  kǔ  nán 。  lǎo  zǐ   mù  dǔ  zhè  yī  qiē , suī  xiǎng  jiě  jiù  bǎi  xìng , dàn  xīn  yòu  yú  'ér  lì  bù  zú 。 rú  jīn  qí  qīng  niú  fēi  guò  liǎo  hán  gǔ  guān , zhī  dào  zì  jǐ  yǐ  jīng  chéng  xiān , qīng  niú  yě  huì  shuō  rén  huà  liǎo , yú  shì  yòu  yào  qīng  niú  yī  qǐ  fēi  huí  jiā  xiāng  qù  zhì  lǐ  nà  zuò  shān 。 dào  liǎo  jiā  xiāng ,  lǎo  zǐ   huī  biān  dǎ  shān , shān  dǐng  xiāoqù  liǎo , bìng  qiě  fēi  dào  liǎo  shān  dōng , chéng  liǎo  tài  shān 。 zài  yī  biān  zǐ  dǎ  qù , bǎ  shān  yāo  dǎ  dào  liǎo  hé  nán , chéng  liǎo  píng  dǐng  shān 。 zhè  shí  biān  shāo  shuǎi  duàn , shuǎi  duàn  de  biān  zǐ  fēi  dào  liǎo  shān  xī 。  lǎo  zǐ   yī  kàn  shǒu  zhōng  de  biān  zǐ  zhǐ  shèng  xià  yī  gè  gān  zǐ , jiù  shùn  shǒu  chā  zài  dì  shàng , zhè  jiù  shì  zhè  gè  tiě  zhǔ  zǐ  de  lái  lì 。  lǎo  zǐ   yòu  chéng  qīng  niú  fēi  zǒu  liǎo , ér  nà  biān  zǐ  gān  jiù  yǒng  yuǎn  liú  zài  liǎo  nà  'ér 。 bǎi  xìng  gǎn  xiè   lǎo  zǐ   qián  lái  gǎn  zǒu  shān , yīn  wéi  cóng  zhè  yǐ  hòu   lǎo  zǐ   jiā  xiāng  jiù  guò  qǐ  liǎo  fēngtiáo  yǔ  shùn  de  hǎo  rì  zǐ  liǎo 。 bǎi  xìng  jiù  bǎ   lǎo  zǐ   huī  biān  gǎn  zǒu  shān  shí  zhàn  lì  de  tǔ  tái  jiào “ shēng  xiān  tái ”, jiāng  dì  shàng  de  tiě  zhù  zǐ  chēng “ gǎn  shān  biān ”。 táng  gāo  zǔ  lǐ  yuān  zūn   lǎo  zǐ   wéi “ tài  shàng  lǎo  jūn ”, yòu  bǎ  zhè  gè  tái  chēng  wéi “ lǎo  jūn  tái ”, hái  xiū  liǎo  miào , jìn  xíng  jì  sì 。 héng  héng  zhè  shì  lǎo  bǎi  xìng  hé  děng  guī  lì  de  xiǎng  xiàng  'ā ! dú  liǎo   lǎo  zǐ   jiā  xiāng  de  zhè  yī  zé  chuán  shuō , gèng  gǎn  dào   lǎo  zǐ   yòu  shì  yòu  xuè  yòu  ròu  dì  huó  zài  lǎo  bǎi  xìng  zhōng  jiān !  lǎo  zǐ   wén  huà  jiù  shì  zhè  yàng  yī  diǎn  yī  dī  dì  jī  lěi  qǐ  lái  de , zhōng  guó  de  shēn  hòu  bó  dà  de  wén  huà  yě  jiù  shì  zhè  yàng  yī  diǎn  yī  dī  dì  yǎn  shēng  chū  lái , yòu  yī  céng  yī  céng  dì  lěi  jī  qǐ  lái  de 。 
shèng  rén  cí  shì  
lǎo  dān  cháng  shòu , yī  bǎi  liù  shí  yú  suì  xiān  shì , lín  lǐ  jiē  lái  diào  yàn 。 lǎo  rén  kū  zhī , rú  kū  qí  zǐ ; shǎo  zhě  kū  zhī , rú  kū  qí  mǔ 。 niàn   lǎo  zǐ   shùn  mín  zhī  xìng 、 suí  mín  zhī  qíng 、 yǔ  shì  wú  zhēng 、 róu  cí  dài  rén  de  dà  dé  dà  'ēn , jiē  bēi  bù  zì  shèng 。 
lǎo  dān  hǎo  yǒu  qín  yì  lái  diào  yàn , zhì   lǎo  zǐ   líng  bàng , bù  guì  bù  bài , gǒng  shǒu  zhì  yì , kū  hào  sān  shēng  jí  zhǐ 。 dài  qí  yù  zhuǎn  shēn  huí  qù  shí , lín  rén  lán  zhù  wèn  dào :“ rǔ  fēi   lǎo  zǐ   hǎo  yǒu  hū ?” qín  yì  dá  dào ;“ dāng  rán 。” lín  rén  dào :“ jì  wéi   lǎo  zǐ   hǎo  yǒu , rú  cǐ  bó  qíng  shǎo  lǐ , kě  hū ?” qín  yì  dào ;“ yòu  hé  bù  kě ?” lín  rén  wén  yán , yóu  nù  zhuǎn , dà  shēng  zé  wèn  dào :“ qí  lǐ  hé  zài ?” qín  yì  xiào  dào :“ wú  yǒu  lǎo  dān  yòu  yán , shēng  yì  bù  xǐ , sǐ  yì  bù  bēi 。 rǔ  kě  wén  hū ? xī  rì  lǎo  dān  zhī  shēng  yě , yóu  wú  zhì  yòu , jù  qì  'ér  chéng , shùn  shí  'ér  lái , hé  zì  rán  zhī  lǐ , yòu  hé  xǐ  zāi ? jīn  rì  lǎo  dān  zhī  sǐ  yě , yóu  yòu  guī  wú , sàn  qì  'ér  miè , shùn  shí  'ér  qù , hé  zì  rán  zhī  lǐ  yě 。 yòu  hé  bēi  zāi ? shēng  'ér  xǐ  zhě , shì  yǐ  wéi  bù  dāng  xǐ  'ér  xǐ  yě ; sǐ  'ér  bēi  zhě , shì  yǐ  wéi  bù  dāng  bēi  'ér  bēi  yě , fàng  shēng  shí  guì  shēng , sǐ  shí  pà  sǐ , jiē  shì  yǐ  jǐ  zhī  yì  yuàn  'ér  qiǎngqiú  shēng  lái 、 qiǎngqiú  sǐ  qù  yě , jiē  bèi  zì  rán  zhī  lǐ  'ér  rèn  jǐ  zhī  qíng  yě 。 rú  'ān  shí  'ér  chù  shùn , zé  'āi  lè  bù  néng  rù  yě 。 ér  bèi  zì  rán 、 wéi  tiān  lǐ , hé  yú  dào  hū ? bù  hé  yú  dào , kě  wéi  lǎo  dān  hǎo  yǒu  hū ? lǎo  dān  hǎo  yǒu  zhě , zūn  qí  yán  'ér  dòng 、 shùn  yú  dào  'ér  xíng  zhě  yě 。 wú  jì  wéi  lǎo  dān  zhī  yǒu , gù  néng  yǐ  lǐ  huà  qíng , gù  bù  bēi 。” 
lín  rén  wén  zhī , sì  yòu  suǒ  wù , yòu  wèn :“ rǔ  jì  bù  bēi , hé  yǐ  kū  hào  sān  shēng ?” qín  yì  xiào  dào :“ wú  kū  hào  sān  shēng , fēi  yīn  bēi  yě , shì  yǔ  lǎo  dān  cí  bié  yě 。 yī  hào , yán  qí  shēng  'ér  yìng  shí , hé  zì  rán  zhī  lǐ  yě 。 èr  hào , yán  qí  sǐ  'ér  yìng  shí , hé  zì  rán  zhī  lǐ  yě ; sān  hào , yán  qí  zài  shì  chuán  zì  rán  wú  wéi  zhī  dào , hé  zì  rán  zhī  lǐ  yě 。 lǎo  dān  jǔ  zú  'ér  yìng  shí , dòng  zhǐ  'ér  hé  dào , wú  yòu  hé  bēi  zāi ?” zhòng  lín  wén  zhī , jiē  yán  qín  yì  nǎi  lǎo  dān  zhēn  yǒu , gù  tuī  qí  wéi  zhù  zàng  zhī  rén 。 hé  tǔ  zhī  shí , qín  yì  sòng  dào  wén  dào :“ lǎo  dān  dà  shèng , tì  tiān  hángdào , yóu  shén  dà  tóng , qiān  gǔ  liú  fāng 。”                                                                        老子后裔 lǐ  zōng ( lǐ  'ěr  zǐ , wèi  jiāng , fēng  yú  duàn  gān ) 
lǐ  zhù ( lǐ  zōng  zǐ ) 
lǐ  gōng ( lǐ  zhù  zǐ ) 
lǐ  jiǎ ( lǐ  gōng  xuán  sūn , shì  yú  hàn  xiào  wén  dì ) 
lǐ  jiě ( lǐ  jiǎ  zǐ , wéi  hàn  jiāo  xī  wáng  liú  'áng  tài  fù )dào  jiào  zhōng  de  lǎo  zǐ  Taoist Lao Tzu道教中的老子 zài  dào  jiào  zhōng   lǎo  zǐ   bèi  zūn  wéi  dào  zǔ 。 cóng 《 liè  xiān  chuán 》 kāi  shǐ , bǎ   lǎo  zǐ   liè  wéi  shén  xiān , hái  shuō   lǎo  zǐ   zhòng  shì  fáng  zhōng  shù 。 dōng  hàn  shí  qī , chéng  dū  rén  wáng  fù  zhuàn 《  lǎo  zǐ   shèng  mǔ  bēi 》, bǎ   lǎo  zǐ   hé  dào  hé  'ér  wéi  yī , shì   lǎo  zǐ   wéi  huà  shēng  tiān  dì  de  shén  líng 。 chéng  wéi  liǎo  dào  jiào  chuàng  shì  shuō  de  chú  xíng 。 ér  zài  hàn  huán  dì  shí , hàn  huán  dì  gèng  shì  qīn  zì  jì  sì   lǎo  zǐ  , bǎ   lǎo  zǐ   zuò  wéi  xiān  dào  zhī  zǔ 。 qí  dào  jiào  zūn  chēng  míng  chēng  wéi ‘ tài  shàng  lǎo  jūn ’, yě  shì  dào  jiào  sān  qīng  dào  zǔ  zhōng  de  dào  dé  tiān  zūn 。        lǎo  zǐ  wén  huà  zǒu  xiàng  shì  jiè  Lao culture to the world老子文化走向世界  lǎo  zǐ    tā  de  zhù  zuò 、 tā  de  sī  xiǎng  zǎo  yǐ  chéng  wéi  shì  jiè  lì  shǐ  wén  huà  yí  chǎn  de  bǎo  guì  cái  fù 。 ōu  zhōu  cóng  shí  jiǔ  shì  jì  chū  jiù  kāi  shǐ  liǎo  duì 《 dào  dé  jīng 》 de  yán  jiū , dào  'èr  shí  shì  jì  de  sì  wǔ  shí  nián  dài , ōu  zhōu  gòng  yòu  60 duō  zhǒng 《 dào  dé  jīng 》 yì  wén , dé  guó  zhé  xué  jiā  hēi  gé  'ěr 、 ní  cǎi , é  luó  sī  dà  zuò  jiā  tuō  'ěr  sī  tài  děng  shì  jiè  zhù  míng  xué  zhě  duì 《 dào  dé  jīng 》 dōuyòu  shēn  rù  de  yán  jiū , bìng  dōuyòu  zhuān  zhù  huò  zhuān  lùn  wèn  shì 。 hēi  gé  'ěr  shuō :“ zhōng  guó  zhé  xué  zhōng  lìng  yòu  yī  gè  tè  yì  de  zōng  pài …… shì  yǐ  sī  biàn  zuò  wéi  tā  de  tè  xìng 。 zhè  pài  de  zhù  yào  gài  niàn  shì ‘ dào ’, zhè  jiù  shì  lǐ  xìng 。 zhè  pài  zhé  xué  jí  yǔ  zhé  xué  mìqiè  lián  xì  de  shēng  huó  fāng  shì  de  fā  huī  zhě  shì   lǎo  zǐ  。” ní  cǎi  céng  shuō :  lǎo  zǐ  《 dào  dé  jīng 》 xiàng  yī  gè  yǒng  bù  kū  jié  de  jǐng  quán , mǎn  zài  bǎozàng , fàng  xià  jí  tǒng , tuò  shǒu  kě  dé 。 
qián  sū  lián  hàn  xué  jiā  lǐ  xiè  wéi  qí  shuō ,“  lǎo  zǐ   shì  guó  jì  de ”。 yīng  guó  kē  xué  jiā  lǐ  yuē  sè  yī  shēng  yán  jiū  zhōng  guó , duì  zhōng  guó  wén  huà  qíng  yòu  dú  zhōng , zhù  yòu  duō  juàn  běn 《 zhōng  guó  kē  jì  shǐ 》 zhuān  zhù 。 tā  shuō , zhōng  guó  wén  huà  jiù  xiàng  yī  kē  cān  tiān  dà  shù , ér  zhè  kē  cān  tiān  dà  shù  de  gēn  zài  dào  jiā 。 lǐ  yuē  sè  yuè  yán  jiū  zhōng  guó , yuè  rèn  shí   lǎo  zǐ  、 dào  jiā  zài  zhōng  guó  wén  huà  zhōng  de  zhòng  yào  dì  wèi , yuè  fā  xiāng  xìn   lǎo  zǐ   xué  shuō  de  zhèng  què , yuè  lái  yuè  'àn  zhào   lǎo  zǐ   shuō  de  qù  zuò , tā  wǎn  nián  gān  cuì  zì  chēng  shì “ míng  yù  dào  jiā ”、“ shí  sù  dào  rén ”。 lǐ  yuē  sè  duì  zhōng  guó  gǔ  dài  wén  huà  de  yán  jiū  hěn  yòu  chéng  jiù , shì  shàng  gè  shì  jì  guó  jì  shàng  zhī  míng  de  hàn  xué  jiā , ér  tā  de  zuì  dà  gòng  xiàn  shì  tā  fā  xiàn  liǎo  dào  jiā  sī  xiǎng  de  xiàn  dài  yì  yì , cóng  'ér  wéi  shàng  gè  shì  jì  hòu  bàn  yè  shì  jiè “  lǎo  zǐ   rè ” de  xíng  chéng  zuò  chū  liǎo  lì  shǐ  xìng  de  gòng  xiàn 。 
zài  xiàn  shí  de  dé  guó 、 fǎ  guó 、 yīng  guó 、 měi  guó 、 rì  běn  děng  fā  dá  guó  jiā  xiāng  jì  xīng  qǐ  liǎo “  lǎo  zǐ   rè ”,《  lǎo  zǐ  》 yī  shū  zài  zhè  xiē  guó  jiā  bèi  yī  bǎn  zài  bǎn 。 2007 nián , zài  yǐ  yòu  duō  zhǒng  yīng  wén  yì  běn  de  qíng  kuàng  xià , yī  zhǒng  xīn  de 《 dào  dé  jīng 》 yì  běn  de  chū  bǎn  quán  zài  měi  guó  yòu  wéi  8 gè  chū  bǎn  shāng  suǒ  zhēng  duó , zuì  hòu  hā  pō  gōng  sī  yǐ  13 wàn  měi  yuán  de  gāo  jià  mǎi  xià  chū  bǎn  quán 。 
shàng  shì  jì  80 nián  dài , jù  lián  hé  guó  jiào  kē  wén  zǔ  zhì  tǒng  jì , zài  shì  jiè  wén  huà  míng  zhù  zhōng , yì  chéng  wài  guó  wén  zì  chū  bǎn  fā  xíng  liàng  zuì  dà  de  shì 《 shèng  jīng 》, qí  cì  jiù  shì 《 dào  dé  jīng 》。 měi  guó 《 niǔ  yuē  shí  bào 》 jiāng 《 dào  dé  jīng 》 liè  wéi  shì  jiè  shí  dà  míng  zhù  zhī  shǒu 。 
shì  jiè  dào  jiào  xié  huì  hé  měi  guó  huán  xīng  gōng  sī  jīng  guò  liù  nián  de  jīng  xīn  chóu  bèi , yú  jīn  nián  4 yuè  fèn  kāi  shǐ  pāi  shè 《 dào  dé  jīng 》 diàn  shì  xì  liè  piàn 。 jìn  qī , gāi  piàn  shè  zhì  zǔ  lì  lín  wō  yáng  jìn  xíng  liǎo  lì  shí  3 tiān  de  shí  jǐng  pāi  shè 。 
zhè  cì  pāi  shè  zhù  yào  yǐ   lǎo  zǐ   gù  lǐ  zài  wō  yáng  de  lì  shǐ  zhèng  jù  wéi  zhù  xiàn , pāi  shè  de  nèi  róng  yòu : tiān  jìng  gōng 、 jiǔ  lóng  jǐng 、 dōng  yuè  miào 、 wǔ  jiā  hé 、 chū  tǔ  wén  wù 、 dào  jiā  rén  wù  yí  jì  děng 。 shì  jiè  dào  jiào  xié  huì  dì  yī  cháng  wù  fù  huì  cháng  lǐ  fēng  lái  dào  wō  yáng  tiān  jìng  gōng , bù  wú  gǎn  kǎi  de  shuō :“ wǒ  zǒu  guò  hěn  duō  fēng  shuǐ  dà  bǎo  dì , jīng  guò  rèn  zhēn  de  yán  jiū , yǐ  què  záo  de  zhèng  jù  lùn  zhèng ,  lǎo  zǐ   gù  lǐ  jiù  zài  'ān  huī  shěng  wō  yáng  xiàn 。” jù  xī , gāi  piàn  de  pāi  shè , jiāng  yòng  dà  shǒu  bǐ 、 dà  qì  bó , tōng  guò  jiě  dú  gǔ  jīn  zhōng  wài  de  dà  shì  jiàn  hé  diǎn  xíng  shǐ  shí  rén  wù  gù  shì , quán  shì   lǎo  zǐ   de  jīng  diǎn  yǔ  lù 。 ràng  shòu  zhòng  zhě  yǐ  shǐ  tōng “ dào ”、 yǐ  shì  míng “ dé ”、 yǐ  lǐ  wù “ jīng ”, gǎn  wù   lǎo  zǐ   de  ruì  zhì  hé 《 dào  dé  jīng 》 de  xuán  miào 。《 dào  dé  jīng 》 diàn  shì  xì  liè  piàn  gòng  30 jí , zhì  zuò  wán  chéng  hòu , jiāng  zài  yāng  shì 、 ōu  měi 、 dōng  nán  yà  děng  jǐ  shí  gè  guó  jiā  hé  dì  qū  bō  chū , bìng  jīng  biān  zhì  zuò  chéng  hàn 、 yīng 、 fǎ 、 dé 、 xī  bān  yá 、 ā  lā  bó  yǔ  děng  duì  guó  jì  fā  xíng , ràng   lǎo  zǐ   de  wěi  dà  sī  xiǎng  zài  quán  shì  jiè  fā  yáng  guǎng  dà 。              lǎo  zǐ  de  qí  tā  yì  sī  I mean the other  1. lǎo  zǐ    yě  bèi  yòng  zuò  fù  qīn  de  dài  chēng 。 
lù  yóu 《 lǎo  xué  'ān  bǐ  jì 》 juàn  yī :“ yú  zài  nán  zhèng , jiàn  xī  chuí  lǐ  sú  wèi  fù  yuē   lǎo  zǐ  ,, suī  nián  shí  qī  bā , yòu  zǐ , yì  chēng   lǎo  zǐ  。” 
nán  xìng  duì  zì  jǐ  de  'ào  chēng 。 
gǔ  xīng  guān  míng 。 
jìn  shū  · tiān  wén  zhì 》 zhōng :“  lǎo  zǐ   sì  xīng  jí  zhōu  bó 、 wáng  péng  xù 、 ruì  gè  yī , cuò  hū  wǔ  wěi  zhī  jiān 。” 
lǎo  rén  zì  chēng 。《 jìn  shū  · yǔ  liàng  chuán 》:“  lǎo  zǐ   yú  cǐ  chù  xīng  fù  bù  qiǎn 。” 
 lǎo  zǐ  ” zài  sì  chuān  huà  zhōng  yòng  dé  xiāng  duì  jiào  duō , shǔ  yú  dì  yī  rén  chēng , dài  biǎo “ wǒ ”, yòng  yì  shì  wǔ  rǔ  duì  fāng , zhǐ  zì  jǐ  shì  duì  fāng  de “  lǎo  zǐ  ”, jí  bà  bà , mù  qián  zài  'ān  huī 、 jiāng  sū 、 shān  dōng 、 hé  nán 、 hú  běi  děng  dì  yě  duō  yòu  yìng  yòng 。 zài  wǎng  shàng  chuán  bō  dé  jiào  guǎng  fàn , xǔ  duō  wǎng  mín  zài  shēng  qì  shí  yòng  lái  fā  xiè , zhǎngbèi  duì  xiǎo  bèi  yìng  yòng  gāi  cí  shì  jū  gāo , yòu  shí  gǎn  jué  qīnqiè  yǒu  hǎo  'ér  zì  rán , xiǎo  bèi  huò  píng  bèi  zhī  jiān  yìng  yòng  jū  gāo  xiǎn  rán  shì  yī  zhǒng  lún  lǐ  de  diān  dǎo , zé  shǔ  yī  zhǒng  zàng  huà 。       lǎo  zǐ  yì  shì  I anecdotes老子轶事  lǎo  zǐ    jiàng  shēng  
gōng  yuán  qián  577 nián  xià  liù  yuè , sòng  guó  guó  jūn  gòng  gōng  qù  shì , yòu  shī  huá  yuán  zhí  zhǎng  guó  zhèng 。 yǐ  zuǒ  shī  yú  shí  wéi  shǒu  de  huán  shì  zōng  zú  jiǔ  yòu  móu  zhèng  zhī  xīn , wú  nài  gòng  gōng  zài  wèi , bù  dé  qí  shǒu 。 jīn  jiàn  gòng  gōng  qù  shì , yù  chéng  jī  qǐ  shì 。 yóu  yú  móu  shì  bù  mì , zǒu  lòu  fēng  shēng , bèi  yǐ  huá  yuán  wéi  shǒu  de  dài  shì  zōng  zú  zhú  chū  sòng  guó 。 cǐ  hòu , jí  rèn  xiàng  róng  wéi  zuǒ  shī 、 lǎo  zuǒ  wéi  sī  mǎ 、 lè  yì  wéi  sī  kòu ; lì  xīn  jūn , zhè  jiù  shì  sòng  píng  gōng 。 
yú  shí  shuài  huán  shì  zōng  zú  yīháng  'èr  bǎi  yú  rén  táo  wǎng  chǔ  guó , kè  jū  chǔ  guó  sān  nián 。 gōng  yuán  qián  573 nián  xià  liù  yuè , chǔ  guó  qǐ  bīng  fá  sòng , gōng  kè  sòng  guó  de  péng  chéng ( jīn  jiāng  sū  xú  zhōu ), fēng  yú  shí 、 yú  fǔ  shǒu  chéng , bìng  liú  xià  sān  bǎishèng  zhàn  chē  xié  zhù  zhèn  shǒu 。 
sòng  píng  wáng  wèicǐ  zhào  cháo  chén  yì  shì , wèn  dào :“ dí  qiáng  wǒ  ruò , chǔ  bīng  qīn  zhàn  péng  chéng , shì  wǒ  xīn  fù ! rú  zuò  shì  bù  lǐ , hòu  huàn  wú  qióng ! shuí  yuàn  wèiwǒ  bá  cǐ  yào  sài ?” huà  yīn  gāng  luò , bān  zhōng  zǒu  chū  yī  rén  dào :“ yú  chén  yuàn  wǎng !” píng  wáng  yī  kàn , zhǐ  jiàn  cǐ  rén  shēn  gāo  zhàng  'èr , nóng  méi  dà  yǎn , kuò  sāi  kuān  jiān , wēi  wǔ  xióng  jiàn , yuán  lái  shì  sī  mǎ  lǎo  zuǒ 。 huá  yuán  biǎo  shì  yōu  lǜ , duì  píng  wáng  shuō :“ yú  shí  jiǎo  zhà , yú  fǔ  xiōng  cán , péng  chéng  pán  jù  zhe  chǔ  guó  zhàn  chē  sān  bǎi 、 shǒu  zú  sān  qiān , lì  liàng  hěn  qiáng 。 sī  mǎ  suī  yì  gāo  dǎn  dà 、 gāng  jiàn  yǒng  měng , kǒng  nán  bì  shèng 。” lǎo  zuǒ  jù  lǐ  shuō  dào :“ yú  shí , zhù  shū  zhī  chóng  yě ; yú  fǔ , fù  jī  zhī  quǎn  yě 。 yòu  hé  jù  zāi ! lǎo  zuǒ  yuàn  xié  jiā  xiǎo  yǐ  wéi  péng  chéng , chéng  bù  kè  chén  bù  guī !” píng  wáng  yǔn  nuò 。 qiǎn  lǎo  zuǒ  wéi  shàngjiàng  jūn , shuài  'èr  wàn  rén  mǎ  qù  shōu  fù  péng  chéng 。 
huà  shuō  sòng  guó  wéi  zhù  péng  chéng , rì  yè  gōng  dǎ 。 lǎo  zuǒ  yīng  yǒng  wēi  wǔ , shēn  xiān  shì  zú , shǐ  dé  sòng  jūn  shì  qì  dà  zhèn , bù  dào  bàn  yuè , péng  chéng  shǒu  jūn  biàn  wēi  zài  dàn  xī 。 yī  rì , yú  shí 、 yú  fǔ  zài  chéng  shàng  dū  zhàn , jiàn  sòng  jūn  rén  duō  rú  yǐ , gè  gè  fèn  yǒng , jià  tī  dēng  chéng , rén  rén  zhēng  xiān ; yòu  jiàn  yī  yuán  dàjiàng  yín  kuī  yín  jiá 、 jīn  gē  bái  mǎ , chí  chěng  yú  jiāng  chǎng  zhī  shàng , diào  bīng  qiǎn  jiāng 。 yī  chǔ  jiāng  wèn  dào :“ zhè  wèi  sòng  jiāng  shì  shuí ?” yú  shí  dá  dào :“ shì  xīn  rèn  sī  mǎ 、 wéi  bīng  zhù  jiāng  lǎo  zuǒ 。” chǔ  jiāng  fēn  fēn  yì  lùn  shuō :“ gōng  chéng  zhù  jiāng , bù  zài  jūn  hòu  guān  dí  liǎo  zhèn , què  tū  yú  jūn  qián  zuǒ  chí  yòu  chěng , zěn  néng  bù  gǔ  wǔ  shì  qì ! rú  cǐ  kàn  lái , péng  chéng  tài  wēi  xiǎn  liǎo !” dàn  yú  shí  shì  gè  yòu  xīn  jì  de  rén , tā  yòu  duì  bù  xià  shuō :“ shì  jiāng  chéng  'ér  bài , shì  jiāng  bài  'ér  chéng , lì  shǐ  shàng  yòu  bù  shǎo  lì  zǐ , zěn  zhī  wǒ  jūn  bì  bài ? lǎo  zuǒ  yīng  yǒng  xióng  wǔ , shēn  xiān  shì  zú , zhè  shì  tā  chéng  gōng  zhī  běn ; gāng  bì  zì  yòng , mù  zhōng  wú  rén , zhè  yòu  shì  tā  shī  bài  zhī  gēn 。 yòu  zěn  zhī  tā  de  jūn  duì  bì  shèng ?” chǔ  jiāng  wèn :“ zuǒ  shī  hǎo  xiàng  chéng  zhú  zài  xiōng , yòu  shénme  hǎo  jì  cè ?” yú  shí  huí  dá  shuō :“ liǎng  jūn  xiāng  duì , shuài  zài  qián  hái  shì  zài  hòu , yào  jiàn  jī  xíng  shì 。 xiàn  zài  sòng  bīng  gōng  chéng , zhù  jiāng  tū  chū  zài  qián , mào  zhe  jiàn  shǐ  'ér  chí  chěng , zhè  shì  bīng  jiā  de  dà  jì  yā ! wǒ  yòu  yī  tiáo  xiǎo  jì , rú  guǒ  zhào  jì  xíng  shì , sòng  jūn  chéng  bài , hái  hěn  nán  shuō 。” 
yuán  lái  yú  shí  shì  ràng  bù  xià  fàng  'àn  jiàn , shè  shā  lǎo  zuǒ , lǎo  zuǒ  zhèng  zài  jūn  qián  dū  zhàn , hū  rán  fēi  lái  yī  jiàn , rù  xiōng  wǔ  cùn 。 bù  xìng  zhuì  mǎ  shēn  wáng 。 sòng  jūn  qún  lóng  wú  shǒu , kuì  bù  chéng  jūn , sì  sàn  táo  cuàn 。 
lǎo  zuǒ  juàn  shǔ  zhèng  chù  sòng  yíng  jūn  zhàng  zhōng , yòu  shì  nǚ 、 shí  shù  jiā  jiāng 、 shù  shí  shì  wèi 。 hū  wén  lǎo  zuǒ  zhèn  wáng , yòu  jiàn  kuì  jūn  rú  cháo  yǒng  lái , zhòng  jiā  jiāng  jí  máng  jià  chē , bǎo  lǎo  fū  rén  bēn  táo 。 qiě  zhàn  qiě  táo , zhì  bàng  wǎn , zhuī  bīng  suī  lù  yì  tài  qīng  gōng  xuán  yuán  diàn  ( xuán  lǐ  péng  shū  biǎn “  lǎo  zǐ   gù  lǐ ” yǐ  bù  jiàn , dàn  lǎo  fū  rén  shēn  bàng  jǐn  shèng  xià  liǎng  míng  shì  nǚ 、 yī  wèi  jià  chē  jiā  jiāng  liǎo 。 jiā  jiāng  bù  gǎn  shāo  tíng , pī  xīng  dài  yuè , mō  hēi  qián  xíng , huāng  bù  zé  lù , yán  xī  nán  fāng  xiàng  bēn  qù 。 dì  'èr  rì  tiān  míng  shí  fēn , lái  dào  yī  gè  piān  pì  cūn  zhuāng , xiàng  cūn  mín  wèn  qù  sòng  dū  zhī  lù , jūn  yáo  tóu  shuō  bù  zhī 。 jiā  jiāng  zhǐ  zhī  yìng  xiàng  xī  xíng , qǐ  zhī  zǎo  yǐ  piān  nán 。 yīháng  sì  rén  rào  xiǎo  dào , xíng  chéng  qī  rì , réng  bù  jiàn  sòng  dū , què  lái  dào  liǎo  chén  guó  xiāng  yì ( jīn  hé  nán  lù  yì  dōng )。 zhèng  xíng  zhī  shí , lǎo  fū  rén  tū  jué  fù  zhōng  téng  tòng 。 yuán  lái  lǎo  fū  rén  yǐ  yòu  qī  yuè  shēn  yùn , lǎo  zuǒ  wéi  jiàn  jūn  qián  nuò  yán , yǐ  bì  shèng  zhī  xīn  xié  juàn  chū  zhēng 。 cǐ  shí  bīng  bài  , lǎo  fū  rén  yòu  yòu  sàng  fū  zhī  bēi , wáng  mìng  tā  guó , xīn  zhōng  jiāo  lǜ , shēn  tǐ  pí  láo , yǐ  zhì  fù  zhōng  tāi  dòng , téng  tòng  nán  rěn 。 shì  nǚ  jīng  huāng  wú  cuò , jiā  jiāng  máng  tíng  chē  yú  lù  bàng , bēn  zhì  cūn  zhōng  xún  yī  lǎo  fù  qián  lái 。 bù  guò  jǐ  kè  shí  guāng , zhǐ  tīng  péng  chē  zhī  nèi  xiǎng  qǐ “ wā  wā ” kū  shēng , yī  gè  zǎo  chǎn  nán  yīng  chū  shì , zhè  biàn  shì  lǎo  zuǒ  zhī  zǐ ──  lǎo  zǐ  。  lǎo  zǐ   jiàng  shēng , tǐ  ruò  'ér  tóu  dà , méi  kuān  'ér  'ěr  kuò , mù  rú  shēn  yuān  zhū  qīng  chè , bí  hán  shuāng  liáng  zhōng  rú  zhé 。 yīn  qí  shuāng  'ěr  zhǎngdà , gù  qǐ  míng  wéi “ dān ”; yīn  qí  chū  shēng  yú  gēng  yín  hǔ  nián ( gōng  yuán  qián  571), qīn  lín  men  yòu  hū  zhī  yuē  xiǎo  lí  'ér , jí “ xiǎo  lǎo  hǔ ” zhī  yì 。 yīn  jiāng  huái  jiànrén  men  bǎ “ māo ” huàn  zuò “ lí  'ér ”, yīn  tóng “ lǐ  'ěr ”。 jiǔ  'ér  jiǔ  zhī , lǎo  dān  xiǎo  míng “ lí  'ér ” biàn  chéng  wéi  dà  míng “ lǐ  'ěr ” yī  dài  yī  dài  chuán  xià  lái  liǎo 。 
jiē  shēng  lǎo  fù  jiàn  mǔ  zǐ  kě  lián , ràng  yī  xíng  wǔ  kǒu  zhù  jìn  zì  jǐ  jiā  zhōng 。 lǎo  zhàng  yǐ  kāi  yào  diàn  wéi  shēng , chén  xìng , rén  chēng  chén  lǎo  diē , suǒ  yǐ  dū  chēng  lǎo  fù  wéi  chén  mā  mā 。 chén  mā  mā  xī  xià  wú  'ér  wú  nǚ , wéi  rén  hòu  dào  rè  qíng , ràng  chū  sān  jiān  xī  xiāng  fáng , liú  lǎo  fū  rén  yī  jiā  jū  zhù 。 lǎo  fū  rén  zài  wēinàn  zhī  jì , yù  cǐ  shàn  liáng  zhī  rén , xīn  zhōng  gǎn  jī  bù  jìn ; suī  shuō  zhàn  luàn  zhōng  diān  pèi  liú  lí , bì  jìng  chū  yú  dà  hù  rén  jiā , suí  shēn  xié  dài  xì  ruǎn  shàng  gòu  dù  rì 。 jiā  zhī  jiā  jiāng  cháng  bāng  chén  lǎo  diē  yíng  shēng , èr  wèi  shì  nǚ  liào  lǐ  jiā  wù , lǎo  yòu  wǔ  kǒu , rì  zǐ  guò  dé  yě  hái  zī  rùn 。 cóng  cǐ , sòng  guó  zhàn  jiāng  lǎo  zuǒ  de  qī  'ér  biàn  zài  chén  guó  zhù  liǎo  xià  lái 。 
cōng  yíng  shàonián  
lǎo  dān  zì  yòu  cōng  huì , jìng  sī  hàoxué , cháng  chán  zhe  jiā  jiāng  yào  tīng  guó  jiā  xīng  shuāi 、 zhàn  zhēng  chéng  bài 、 jì  sì  zhàn  bǔ 、 guān  xīng  cè  xiàng  zhī  shì 。 lǎo  fū  rén  wàng  zǐ  chéng  lóng , qǐng  yī  jīng  tōng  yīn  shāng  lǐ  lè  de  shāng  róng  lǎo  xiān  shēng  jiào  shòu 。 shāng  róng  tōng  tiān  wén  dì  lǐ , bó  gǔ  jīn  lǐ  yí , shēn  shòu  lǎo  dān  yī  jiā  jìng  zhòng 。 
yī  rì , shāng  róng  jiào  shòu  dào :“ tiān  dì  zhī  jiànrén  wéi  guì , zhòng  rén  zhī  zhōng  wáng  wéi  běn 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ tiān  wèihé  wù ?” xiān  shēng  dào :“ tiān  zhě , zài  shàng  zhī  qīng  qīng  zhě  yě 。” lǎo  dān  yòu  wèn :“ qīng  qīng  zhě  yòu  shì  hé  wù ?” xiān  shēng  dào ;“ qīng  qīng  zhě , tài  kōng  shì  yě 。”“ tài  kōng  zhī  shàng , yòu  shì  hé  wù ?” xiān  shēng  dào :“ tài  kōng  zhī  shàng , qīng  zhī  qīng  zhě  yě 。”“ zhī  shàng  yòu  shì  hé  wù ?”“ qīng  zhī  qīng  zhě  zhī  shàng , gèng  wéi  qīng  qīng  zhī  qīng  zhě  yě 。” lǎo  dān  yòu  wèn 。“ qīng  zhě  qióng  jìn  chù  wèihé  wù ?” xiān  shēng  dào :“ xiān  xián  wèi  chuán , gǔ  jí  wèi  zài , yú  shī  bù  gǎn  wàng  yán 。” yè  wǎn , lǎo  dān  yǐ  qí  yí  huò  wèn  qí  mǔ , mǔ  bù  néng  dá ; wèn  jiā  jiāng , jiā  jiāng  bù  néng  yán 。 yú  shì  yǎng  tóu  guān  rì  yuè  xīng  chén , dī  shǒu  sī  tiān  shàng  zhī  tiān  wèihé  wù , chè  yè  bù  néng  mèi 。 
yòu  yī  rì , shāng  lǎo  xiān  shēng  jiào  shòu  dào :“ liù  hé  zhī  zhōng , tiān  dì  rén  wù  cún  yān 。 tiān  yòu  tiān  dào , dì  yòu  dì  lǐ , rén  yòu  rén  lún , wù  yòu  wù  xìng 、 yòu  tiān  dào , gù  rì  yuè  xīng  chén  kě  xíng  yě ; yòu  dì  lǐ , gù  shān  chuān  jiāng  hǎi  kě  chéng  yě ; yòu  rén  lún , gù  zūn  bēi  cháng  yòu  kě  fēn  yě 。 yòu  wù  xìng , gù  cháng  duǎn  jiān  cuì  kě  bié  yě 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ rì  yuè  xīng  chén , hé  rén  tuī  'ér  xíng  zhī ? shān  chuān  jiāng  hǎi , hé  rén  zào  'ér  chéng  zhī ? zūn  bēi  cháng  yòu , hé  rén  dìng  'ér  fēn  zhī ? cháng  duǎn  jiān  cuì , hé  rén  huá  'ér  bié  zhī ?” xiān  shēng  dào :“ jiē  shén  suǒ  wéi  yě 。” lǎo  dān  wèn  dào 。“ shén  hé  yǐ  kě  wéi  yě ?” xiān  shēng  dào :“ shén  yòu  biàn  huà  zhī  néng 。 zào  wù  zhī  gōng , gù  kě  wéi  yě 。” lǎo  dān  wèn :“ shén  zhī  néng  hé  yóu  'ér  lái ? shén  zhī  gōng  hé  shí  'ér  bèi ?” xiān  shēng  dào :“ xiān  shī  wèi  chuán , gǔ  jí  wèi  zài , yú  shī  bù  gǎn  wàng  yán 。” yè  wǎn , lǎo  dān  yǐ  qí  yí  huò  wèn  qí  mǔ , mǔ  bù  néng  dá 。 wèn  jiā  jiāng , jiā  jiāng  bù  néng  yán 。 yú  shì  shì  wù  'ér  sī , chù  wù  'ér  lèi , sān  rì  bù  zhī  fàn  wèi 。 
yòu  yī  rì , shāng  xiān  shēng  jiào  shòu  dào :“ jūn  zhě , dài  tiān  lǐ  shì  zhě  yě ; mín  zhě , jūn  zhī  suǒ  yù  zhě  yě 。 jūn  bù  xíng  tiān  yì  zé  fèi , mín  bù  shùn  jūn  mù  zé  zuì , cǐ  nǎi  zhì  guó  zhī  dào  yě 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ mín  shēng  fēiwèi  jūn  yě , bù  shùn  jūn  mù  zé  qí  lǐ  kě  jiě 。 jūn  shēng  nǎi  tiān  zhī  yì  yě , jūn  bèi  tiān  yì  shì  hé  dào  lǐ ?” xiān  shēng  dào :“ shén  qiǎn  jūn  dài  tiān  lǐ  shì 。 jūn  shēng  zé  rú  jiāng  zài  wài  yě ; jiāng  zài  wài  zé  jūn  mìng  yòu  suǒ  bù  shòu 。 jūn  chū  shì  zé  tiān  yì  yòu  suǒ  bù  lǐng 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ shén  yòu  biàn  huà  zhī  néng , zào  wù  zhī  gōng , hé  yǐ  bù  zào  tīng  mìng  zhī  jūn  hū ?” xiān  shēng  dào :“ xiān  shèng  wèi  chuán , gǔ  jí  wèi  zài , yú  shī  bù  gǎn  wàng  yán 。” yè  wǎn , lǎo  dān  yǐ  qí  yí  huò  wèn  qí  mǔ , mǔ  bù  néng  dá ; wèn  jiā  jiāng , jiā  jiāng  bù  néng  yán 。 yú  shì  qiú  jiào  xiāng  yì  zhī  shì , tà  biàn  xiāng  yì  zhī  tǔ , yù  yǔ  bù  zhī  shī , yíng  fēng  bù  jué  chuī 。 
yī  rì , shāng  lǎo  xiān  shēng  jiào  shòu  dào :“ tiān  xià  zhī  shì , hé  wéi  guì 。 shī  hé  zé  jiāo  bīng , jiāo  bīng  zé  xiāng  cán , xiāng  cán  zé  liǎng  shāng , liǎng  shāng  zé  yòu  hài  'ér  wú  yì 。 gù  yǔ  rén  lì  zé  lì  jǐ , yǔ  rén  huò  zé  huò  jǐ 。” lǎo  dān  wèn  dào :“ tiān  xià  shī  hé , bǎi  xìng  zhī  dà  hài  yě , jūn  hé  yǐ  bù  zhì ?” xiān  shēng  dào :“ mín  zhēng , nǎi  shī  xiǎo  hé  yě ; shī  xiǎo  hé  zé  dé  xiǎo  huò , rán  'ér  jūn  kě  yǐ  zhì  yě 。 guó  zhēng , nǎi  shī  dà  hé  yě ; shī  dà  hé  zé  dé  dà  huò , dà  huò  zhě , jūn  zhī  guò  yě , hé  yǐ  zì  zhì ?” lǎo  dān  wèn :“ jūn  bù  kě  zì  zhì , shén  hé  yǐ  bù  zhì ?” xiān  shēng  dào :“ xiān  zhé  wèi  chuán , gǔ  jí  wèi  zài , yú  shī  bù  gǎn  wàng  yán 。” yè  wǎn , lǎo  dān  yǐ  qí  yí  huò  wèn  qí  mǔ , mǔ  bù  néng  dá ; wèn  jiā  jiāng , jiā  jiāng  bù  néng  yán 。 yú  shì , biàn  fǎng  xiāng  yì  zhī  shì , biàn  dú  xiāng  yì  zhī  shū , yù  shǔ  bù  zhī  shǔ , yù  hán  bù  zhī  hán 。 
rù  zhōu  qiú  xué  
shāng  lǎo  xiān  shēng  jiào  shòu  sān  nián , lái  xiàng  lǎo  fū  rén  cí  xíng  dào :“ lǎo  fū  shí  qiǎn , dān  'ér  sī  mǐn , sān  nián  'ér  lǎo  fū  zhī  xué  shòu  ?” 
jīn  lái  cí  xíng , fēi  lǎo  fū  jiào  shòu  wú  zhōng  yě , fēi  dān  'ér  xué  zhī  bù  qín  yě 。 shí  nǎi  lǎo  fū  zhī  xué  yòu  jìn 。 dān  'ér  qiú  zhī  wú  qióng , yǐ  yòu  jìn  gōng  wú  qióng , bù  yì  kùn  hū ? dān  'ér , zhì  yuǎn  tú  hóng  zhī  tóng  yě ; xiāng  yì , piān  pì  bìsè  zhī  dì  yě 。 ruò  yù  tī  pú  'ér  wéi  yù , xū  rù  zhōu  dū  'ér  qiú  shēn  zào 。 
zhōu  dū , diǎn  jí  rú  hǎi , xián  shì  rú  yún , tiān  xià  zhī  shèng  dì  yě , fēi  rù  qí  nèi  'ér  nán  yǐ  chéng  dà  qì 。“ lǎo  fū  rén  wén  tīng  cǐ  yán , xīn  zhōng  fàn  nán : yī  nǎi  dān  'ér  nián  fāng  shí  sān , sòng  dū  shàng  qiě  nán  fǎn , qù  zhōu  dū  qǐ  bù  rú  dēng  jiǔ  tiān ? èr  nǎi  lǎo  shì  zhǐ  liú  cǐ  gēn , zěn  fàng  xīn  tā  gū  shēn  dú  xíng ? zhèng  yóu  yù  bù  zhī  zěn  me  huí  dá , bù  liào  xiān  shēng  yǐ  cāi  zhī  qí  wéi  nán  chù , máng  shuō :“ yǐ  shí  xiāng  gào , lǎo  fū  shī  xiōng  wéi  zhōu  tài  xué  bó  shì , xué  shí  yuān  bó , xīn  xiōng  kuàng  dá , ài  cái  jìng  xián , yǐ  shù  rén  wéi  shēng , yǐ  zhù  xián  wéi  lè , yǐ  jiàn  xián  wéi  rèn 。 jiā  yǎng  shén  tóng  shù  wèi , jiē  yóu  mín  jiān  xuǎn  lái 。 bù  yào  yī  shí  gōngjǐ , dài  zhī  rú  qīn  shēng  zǐ  nǚ 。 
bó  shì  wén  lǎo  fū  yán , zhī  dān  'ér  hàoxué  shàn  sī , cōng  huì  chāo  cháng , jiǔ  yuàn  yī  jiàn 。 jìn  rì  yòu  jiā  pú  shù  rén  lù  jīng  cǐ  dì , tè  zhì  shū  lǎo  fū , yì  yù  dài  dān  'ér  qù  zhōu 。 cǐ  nǎi  qiānzǎi  nán  féng  zhī  liáng  jī , wù  wàng  zhēn  xī !” lǎo  fū  rén  tīng  hòu , bù  jìn  bēi  xǐ  jiāo  jí 。 xǐ  xiān  shēng  bǎo  jiàn , shǐ  dān  'ér  yòu  yuán  rù  zhōu , dēng  lóng  mén  yòu  lù ; bēi  mǔ  zǐ  fēn  bié , hé  rì  néng  jiàn ? sī  zhì  cǐ , hǎo  sì  dān  'ér  yǐ  zài  qiān  lǐ  zhī  wài , bù  jué  xīn  suān  nán  yì , shān  rán  lèi  xià 。 lǎo  dān  pū  rén  mǔ  qīn  huái  zhōng , qì  yán  dào :“ mǔ  qīn  wù  xū  shāng  xīn , dān  'ér  jué  bù  fù  lǎo  shī  hòu  wàng , dài  wǒ  yè  chéng  gōng  jiù , dìng  rán  zǎo  rì  lái  jiē  mǔ  qīn !” shuō  bà , mǔ  zǐ  'èr  rén  xiāng  bào  'ér  qì 。 
kū  zhī  liáng  jiǔ , mǔ  zǐ  'èr  rén  zhuǎn  'ér  wéi  xǐ , bài  xiè  xiān  shēng  jǔ  jiàn  zhī  'ēn 。 sān  tiān  hòu , quán  jiā  yǔ  shāng  lǎo  xiān  shēng  sòng  lǎo  dān  zhì  wǔ  lǐ  zhī  wài 。 lǎo  dān  yī  yī  guì  bài , shàng  mǎ  suí  bó  shì  jiā  pú  xī  xíng  'ér  qù 。 lǎo  fū  rén  yáo  wàng  dān  'ér  shēn  yǐng  yuǎn  qù , fāng  cái  yù  yù  rù  chē , mèn  mèn  fǎn  huí 。” 
lǎo  dān  rù  zhōu , bài  jiàn  bó  shì , rù  tài  xué , tiān  wén 、 dì  lǐ 、 rén  lún , wú  suǒ  bù  xué ,《 shī 》《 shū 》《 yì 》《 lì 》《 lǐ 》《 lè 》 wú  suǒ  bù  lǎn , wén  wù 、 diǎn  zhāng 、 shǐ  shū  wú  suǒ  bù  xí , sān  nián  'ér  dà  yòu  zhǎngjìn 。 bó  shì  yòu  jiàn  qí  rù  shǒu  cáng  shì  wéi  lì 。 shǒu  cáng  shì  shì  zhōu  cháo  diǎn  jí  shōu  cáng  zhī  suǒ , jí  tiān  xià  zhī  wén , shōu  tiān  xià  zhī  shū , hàn  niú  chōng  dòng , wú  suǒ  bù  yòu 。 lǎo  dān  chù  qí  zhōng , rú  jiāo  lóng  yóu  rù  dà  hǎi , hǎi  kuò  píng  lóng  yuè ; rú  xióng  yīng  zhǎn  chì  lán  tiān , tiān  gāo  rèn  niǎo  fēi 。 lǎo  dān  rú  jī  sì  kě , bó  lǎn  fàn  guān , jiàn  zhēn  jiā  jìng , tōng  lǐyuè  zhī  yuán , míng  dào  dé  zhī  zhǐ , sān  nián  hòu  yòu  qiān  rèn  shǒu  cáng  shì  shǐ , míng  wén  xiá  'ěr , shēng  bō  hǎi  nèi 。 
kǒng  zǐ  wèn  lǐ  
lǎo  dān  jū  zhōu  rì  jiǔ , xué  wèn  rì  shēn , shēng  míng  rì  xiǎng 。 chūn  qiū  shí  chēng  xué  shí  yuān  bó  zhě  wéi “ zǐ ”, yǐ  shì  zūn  jìng , yīn  cǐ , rén  men  jiē  chēng  lǎo  dān  wéi “  lǎo  zǐ  ”。 
gōng  yuán  qián  523 nián  de  yī  tiān , kǒng  zǐ  duì  dì  zǐ  nán  gōng  jìng  shū  shuō :“ zhōu  zhī  shǒu  cáng  shì  shǐ  lǎo  dān , bó  gǔ  tōng  jīn , zhī  lǐyuè  zhī  yuán , míng  dào  dé  zhī  yào 。 jīn  wú  yù  qù  zhōu  qiú  jiào , rǔ  yuàn  tóng  qù  fǒu ?” nán  gōng  jìng  shū  xīn  rán  tóng  yì , suí  jí  bào  qǐng  lǔ  jūn 。 lǔ  jūn  zhǔn  xíng 。 qiǎn  yī  chē  'èr  mǎ  yī  tóng  yī  yù , yóu  nán  gōng  jìng  shū  péi  kǒng  zǐ  qián  wǎng 。  lǎo  zǐ   jiàn  kǒng  qiū  qiān  lǐ  tiáo  tiáo  'ér  lái , fēi  cháng  gāo  xīng , jiào  shòu  zhī  hòu , yòu  yǐn  kǒng  qiū  fǎng  dà  fū  cháng  hóng 。 cháng  hóng  shàn  lè , shòu  kǒng  qiū  yuèlǜ 、 lè  lǐ ; yǐn  kǒng  qiū  guān  jì  shén  zhī  diǎn , kǎo  xuān  jiào  zhī  dì , chá  miào  huì  lǐ  yí , shǐ  kǒng  qiū  gǎn  tàn  bù  yǐ , huò  yì  bù  qiǎn 。 dòu  liú  shù  rì 。 kǒng  qiū  xiàng   lǎo  zǐ   cí  xíng 。 lǎo  dān  sòng  zhì  guǎn  shè  zhī  wài , zèng  yán  dào :“ wú  wén  zhī , fù  guì  zhě  sòng  rén  yǐ  cái , rén  yì  zhě  sòng  rén  yǐ  yán 。 wú  bù  fù  bù  guì , wú  cái  yǐ  sòng  rǔ ; yuàn  yǐ  shù  yán  xiāng  sòng 。 dāng  jīn  zhī  shì , cōng  míng  'ér  shēn  chá  zhě , qí  suǒ  yǐ  yùnàn  'ér  jīzhì  yú  sǐ , zài  yú  hǎo  jī  rén  zhī  fēi  yě ; shàn  biàn  'ér  tōng  dá  zhě , qí  suǒ  yǐ  zhāo  huò  'ér  lǚ  zhì  yú  shēn , zài  yú  hǎo  yáng  rén  zhī  'è  yě 。 wéi  rén  zhī  zǐ , wù  yǐ  jǐ  wéi  gāo ; wéi  rén  zhī  chén , wù  yǐ  jǐ  wéi  shàng , wàng  rǔ  qièjì 。” kǒng  qiū  dùn  shǒu  dào :“ dì  zǐ  yī  dìng  jǐn  jì  zài  xīn !” 
xíng  zhì  huáng  hé  zhī  bīn , jiàn  hé  shuǐ  tāo  tāo , zhuó  làng  fān  gǔn , qí  shì  rú  wàn  mǎ  bēn  téng , qí  shēng  rú  hǔ  hǒu  léi  míng 。 kǒng  qiū  zhù  lì  'àn  biān , bù  jué  tàn  yuē :“ shì  zhě  rú  sī  fū , bùshě  zhòu  yè ! huáng  hé  zhī  shuǐ  bēn  téng  bù  xī , rén  zhī  nián  huá  liú  shì  bù  zhǐ , hé  shuǐ  bù  zhī  hé  chù  qù , rén  shēng  bù  zhī  hé  chù  guī ?” wén  kǒng  qiū  cǐ  yǔ ,  lǎo  zǐ   dào :“ rén  shēng  tiān  dì  zhī  jiān , nǎi  yǔ  tiān  dì  yī  tǐ  yě 。 tiān  dì , zì  rán  zhī  wù  yě ; rén  shēng , yì  zì  rán  zhī  wù ; rén  yòu  yòu 、 shǎo 、 zhuàng 、 lǎo  zhī  biàn  huà , yóu  rú  tiān  dì  yòu  chūn 、 xià 、 qiū 、 dōng  zhī  jiāo  tì , yòu  hé  bēi  hū ? shēng  yú  zì  rán , sǐ  yú  zì  rán , rèn  qí  zì  rán , zé  běn  xìng  bù  luàn ; bù  rèn  zì  rán , bēn  máng  yú  rén  yì  zhī  jiān , zé  běn  xìng  jī  bàn 。 gōng  míng  cún  yú  xīn , zé  jiāo  lǜ  zhī  qíng  shēng ; lì  yù  liú  yú  xīn , zé  fán  nǎo  zhī  qíng  zēng 。” kǒng  qiū  jiě  shì  dào :“ wú  nǎi  yōu  dà  dào  bù  xíng , rén  yì  bù  shī , zhàn  luàn  bù  zhǐ , guó  luàn  bù  zhì  yě , gù  yòu  rén  shēng  duǎn  zàn , bù  néng  yòu  gōng  yú  shì 、 bù  néng  yòu  wéi  yú  mín  zhī  gǎn  tàn  yǐ ” 
 lǎo  zǐ   dào :“ tiān  dì  wú  rén  tuī  'ér  zì  xíng , rì  yuè  wú  rén  rán  'ér  zì  míng , xīng  chén  wú  rén  liè  'ér  zì  xù , qín  shòu  wú  rén  zào  'ér  zì  shēng , cǐ  nǎi  zì  rán  wéi  zhī  yě , hé  láo  rén  wéi  hū ? rén  zhī  suǒ  yǐ  shēng 、 suǒ  yǐ  wú 、 suǒ  yǐ  róng 、 suǒ  yǐ  rǔ , jiē  yòu  zì  rán  zhī  lǐ 、 zì  rán  zhī  dào  yě 。 shùn  zì  rán  zhī  lǐ  'ér  qū , zūn  zì  rán  zhī  dào  'ér  xíng , guó  zé  zì  zhì , rén  zé  zì  zhèng , hé  xū  jīn  jīn  yú  lǐyuè  'ér  chàng  rén  yì  zāi ? jīn  jīn  yú  lǐyuè  'ér  chàng  rén  yì , zé  wéi  rén  zhī  běn  xìng  yuǎn  yǐ ! yóu  rú  rén  jī  gǔ  xún  qiú  táo  páo  zhī  rén , jī  zhī  yù  xiǎng , zé  rén  táo  páode  yù  yuǎn  yǐ !” 
shāo  tíng  piàn  kè ,  lǎo  zǐ   shǒu  zhǐ  hào  hào  huáng  hé , duì  kǒng  qiū  shuō :“ rǔ  hé  bù  xué  shuǐ  zhī  dà  dé  yú ?” kǒng  qiū  yuē :“ shuǐ  yòu  hé  dé ?”  lǎo  zǐ   shuō :“ shàng  shàn  ruò  shuǐ : shuǐ  shàn  lì  wàn  wù  'ér  bù  zhēng , chù  zhòng  rén  zhī  suǒ  'è , cǐ  nǎi  qiān  xià  zhī  dé  yě ; gù  jiāng  hǎi  suǒ  yǐ  néng  wéi  bǎi  gǔ  wáng  zhě , yǐ  qí  shàn  xià  zhī , zé  néng  wéi  bǎi  gǔ  wáng 。 tiān  xià  mò  róu  ruò  yú  shuǐ , ér  gōng  jiān  qiáng  zhě  mò  zhī  néng  shèng , cǐ  nǎi  róu  dé  yě ; gù  róu  zhī  shèng  gāng , ruò  zhī  shèng  qiáng  jiān 。 yīn  qí  wú  yòu , gù  néng  rù  yú  wú  jiān , yóu  cǐ  kě  zhī  bù  yán  zhī  jiào 、 wú  wéi  zhī  yì  yě 。” kǒng  qiū  wén  yán , huǎng  rán  dà  wù  dào :“ xiān  shēng  cǐ  yán , shǐ  wǒ  dùn  kāi  máosè  yě : zhòng  rén  chù  shàng , shuǐ  dú  chù  xià ; zhòng  rén  chù  yì , shuǐ  dú  chù  xiǎn ; zhòng  rén  chù  jié , shuǐ  dú  chù  huì 。 suǒ  chù  jìn  rén  zhī  suǒ  'è , fū  shuí  yǔ  zhī  zhēng  hū ? cǐ  suǒ  yǐ  wéi  shàng  shàn  yě 。”  lǎo  zǐ   diǎn  tóu  shuō :“ rǔ  kě  jiào  yě ! rǔ  kě  qièjì : yǔ  shì  wú  zhēng , zé  tiān  xià  wú  rén  néng  yǔ  zhī  zhēng , cǐ  nǎi  xiào  fǎ  shuǐ  dé  yě 。 shuǐ  jǐ  yú  dào : dào  wú  suǒ  bù  zài , shuǐ  wú  suǒ  bù  lì , bì  gāo  qū  xià , wèi  cháng  yòu  suǒ  nì , shàn  chù  dì  yě ; kōng  chù  zhàn  jìng , shēn  bù  kě  cè 。 shàn  wéi  yuān  yě ; sǔn  'ér  bù  jié , shī  bù  qiú  bào , shàn  wéi  rén  yě ; huán  bì  xuán , fāng  bì  zhé , sài  bì  zhǐ , jué  bì  liú , shàn  shǒu  xìn  yě ; xǐ  dí  qún  huì , píng  zhǔn  gāo  xià , shàn  zhì  wù  yě ; yǐ  zài  zé  fú , yǐ  jiàn  zé  qīng , yǐ  gōng  zé  jiān  qiáng  mò  néng  dí , shàn  yòng  néng  yě ; bùshě  zhòu  yè , yíng  kē  hòu  jìn , shàn  dài  shí  yě 。 gù  shèng  zhě  suí  shí  'ér  xíng , xián  zhě  yìng  shì  'ér  biàn ; zhì  zhě  wú  wéi  'ér  zhì , dá  zhě  shùn  tiān  'ér  shēng 。 rǔ  cǐ  qù  hòu , yìng  qù  jiāo  qì  yú  yán  biǎo , chú  zhì  yù  yú  róng  mào 。 fǒu  zé , rén  wèi  zhì  'ér  shēng  yǐ  wén , tǐ  wèi  zhì  'ér  fēng  yǐ  dòng , zhāng  zhāng  yáng  yáng , rú  hǔ  xíng  yú  dà  jiē , shuí  gǎn  yòng  nǐ ?” kǒng  qiū  dào :” xiān  shēng  zhī  yán , chū  zì  fèi  fǔ  'ér  rù  dì  zǐ  zhī  xīn  pí , dì  zǐ  shòu  yì  fěi  qiǎn , zhōng  shēng  nán  wàng 。 dì  zǐ  jiāng  zūn  fèng  bù  dài , yǐ  xiè  xiān  shēng  zhī  'ēn 。” shuō  wán , gào  bié   lǎo  zǐ  , yǔ  nán  gōng  jìng  shū  shàng  chē , yǐ  yǐ  bùshě  dì  xiàng  lǔ  guó  shǐ  qù 。 
huí  dào  lǔ  guó , zhòng  dì  zǐ  wèn  dào :“ xiān  shēng  bài  fǎng   lǎo  zǐ  , kě  dé  jiàn  hū ?” kǒng  zǐ  dào :“ jiàn  zhī !” dì  zǐ  wèn 。“  lǎo  zǐ   hé  yàng ?” kǒng  zǐ  dào :“ niǎo , wǒ  zhī  tā  néng  fēi ; yú , wú  zhī  tā  néng  yóu ; shòu , wǒ  zhī  tā  néng  zǒu 。 zǒu  zhě  kě  yòng  wǎng  fù  zhī , yóu  zhě  kě  yòng  gōu  diào  zhī , fēi  zhě  kě  yòng  jiàn  qǔ  zhī , zhì  yú  lóng , wú  bù  zhī  qí  hé  yǐ ? lóng  chéng  fēng  yún  'ér  shàng  jiǔ  tiān  yě ! wú  suǒ  jiàn   lǎo  zǐ   yě , qí  yóu  lóng  hū ? xué  shí  yuān  shēn  'ér  mò  cè , zhì  qù  gāo  miǎo  'ér  nán  zhī ; rú  shé  zhī  suí  shí  qū  shēn , rú  lóng  zhī  yìng  shí  biàn  huà 。 lǎo  dān , zhēn  wú  shī  yě !'” 
gāo  lùn  shēng  sǐ  
huà  shuō  lǎo  dān  rèn  zhōu  shǒu  cáng  shì  shǐ , shù  cì  guī  jiā  xǐngqīn , yù  quàn  mǔ  qīn  suí  zhī  qù  zhōu ; qí  mǔ  zài  chén  guó  xiāng  yì  zhù  jiǔ , rén  shú  dì  shú , bù  yuàn  yuǎn  qiān 。 rì  yuè  rú  suō , guāng  yīn  rěn  rǎn , zhuǎn  yǎn  jiān  yǐ  guò  sān  shí  yú  nián 。 yī  qīng  dài  tài  qīng  gōng  rì , lǎo  dān  hū  dé  jiā  xùn , yán  jiā  mǔ  bìng  wēi , yú  shì  bào  qǐng  tiān  zǐ , guī  jiā  xǐngshì 。 dài  huí  dào  jiā  shí , mǔ  yǐ  cí  shì 。 miàn  duì  máng  máng  dà  dì  shàng  yī  duī  huáng  tǔ , sī  xiǎng  jiǔ  quán  zhī  xià  mǔ  qīn  zhī  líng , huí  yì  mǔ  qīn  cí  xiáng  róng  mào 、 yǎng  yù  zhī  'ēn , lǎo  dān  bēi  tòng  yù  jué , qǐn  shí  jù  fèi , xí  dì  'ér  zuò , chén  sī  míng  xiǎng , hū  fā  zì  jǐ  yú  dùn ; shùn  lǐ  zhuī  suǒ , huǎng  rán  dà  wù , rú  shì  zhòng  fù , chóu  kǔ  xiāo  jiě , dùn  jué  fù  jī  tǐ  juàn 。 yú  shì  bǎo  cān  yī  dùn , dǎo  tóu  dà  shuì 。 
jiā  jiāng 、 shì  nǚ  jiē  gǎn  qí  guài , dài  qí  xǐng  lái , wèn  qí  yuán  gù 。 lǎo  dān  dá  dào :“ rén  shēng  yú  shì , yòu  qíng  yòu  zhì 。 yòu  qíng , gù  rén  lún  xié  hé  'ér  xiāng  wēn  xiāng  nuǎn ; yòu  zhì , gù  míng  lǐ  tōng  dá  'ér  lǐ  shì  bù  luàn 。 qíng  zhě , zhì  zhī  fù  yě ; zhì  zhě , qíng  zhī  zhù  yě 。 yǐ  qíng  tōng  zhì , zé  rén  hūn  yōng  'ér  shì  diān  dǎo ; yǐ  zhì  tǒng  qíng , zé  rén  cōng  huì  'ér  shì  hé  dù 。 mǔ  qīn  shēng  dān , ēn  zhòng  rú  shān 。 jīn  mǔ  cí  dān  'ér  qù , dān  zhī  qíng  nán  duàn 。 qíng  nán  duàn , rén  zhī  cháng  qíng  yě 。 nán  duàn  'ér  bù  yǐ  zhì  tǒng , zé  luàn  yǐ , gù  bēi  'ér  bù  yù  shēng 。 jīn  dān  duān  zuò  'ér  chén  sī , hū  rán  zhì  lái , yǐ  zhì  tǒng  qíng , gù  qíng  kě  jié  zhì  'ér  shì  kě  diào  lǐ  yě 。 qíng  dé  yǐ  zhì , shì  dé  yǐ  lǐ , yú  shì  fù  zhōng  jī  'ér  yù  shí , tǐ  zī  juàn  'ér  yù  shuì 。” 
jiā  jiāng  wèn  dào :“ zhì  hé  yǐ  tǒng  qíng ?” 
rén  zhī  shēng , jiē  yóu  wú  'ér  zhì  yòu  yě ; yóu  wú  zhì  yòu , bì  yóu  yòu  'ér  fǎn  wú  yě 。 wú  dān  zhī  mǔ  jí  dān  zhī  shí , wú  mǔ  zǐ  zhī  qíng  yě ; yòu  dān  zhī  mǔ  jí  dān , shǐ  yòu  mǔ  zǐ  zhī  qíng  yě ; mǔ  qù  dān  liú , mǔ  yǐ  wú  qíng  'ér  zǐ  dú  yòu  qíng  yě ; mǔ  dān  jiē  wú  zhī  shí , zé  yú  qíng  yì  wú  yě 。 rén  qíng  wèi  yòu  zhī  shí  yǔ  rén  qíng  fǎn  wú  zhī  hòu  bù  yì  wú  bié  hū ? wú  bié  'ér  chén  nì  yú  qíng 、 bēi  bù  yù  shēng , bù  yì  yú  hū ? gù  gǔ  ròu  zhī  qíng  nán  duàn  yǐ , rén  jiē  rú  cǐ , hé  yú  qíng  yě ; nán  duàn  'ér  bù  zhì , zé  bèi  zì  rán  zhī  lǐ  yě 。 bèi  zì  rán  zhī  lǐ  zé  yú  yǐ ! dān  sī  zhì  cǐ , gù  shí  yù  sǔn  'ér  shuì  kě  mián  yǐ 。” zhòng  rén  wén  zhī , xīn  jiē  huò  rán  kuàng  dá 。 
hán  gǔ  zhù  shū  
zhōu  jìng  wáng  'èr  nián ( gōng  yuán  qián  518 nián ), lǎo  dān  shǒu  sàng  qī  mǎn  fǎn  zhōu 。 zhōu  jìng  wáng  sì  nián ( gōng  yuán  qián  5l6 nián ), zhōu  wáng  shì  fā  shēng  nèi  luàn , wáng  zǐ  cháo  shuài  bīng  gōng  xià  liú  gōng  zhī  yì 。 zhōu  jìng  wáng  shòu  pò 。 dāng  shí  jìn  guó  qiáng  shèng , chū  bīng  jiù  yuán  zhōu  jìng  wáng 。 wáng  zǐ  cháo  shì  gū , yǔ  jiù  liáo  xié  zhōu  wáng  shì  diǎn  jí  táo  wáng  chǔ  guó 。 lǎo  dān  méng  shòu  shī  zhí  zhī  zé , shòu  qiān  lián  'ér  cí  jiù  zhí 。 yú  shì  lí  gōng  guī  yǐn , qí  yī  qīng  niú , yù  chū  hán  gǔ  guān , xī  yóu  qín  guó 。 
lí  kāi  zhōu  wáng  cháo  luò  yì  bù  yuǎn , dàn  jiàn  sì  yě  yī  piàn  huāng  liáng 。 duàn  yuán  tuí  bì , jǐng  lán  cuī  zhé , qiān  mò  cuò  duàn , tián  yuán  huāng  wú , kū  cǎo  sè  sè 。 tián  yě  lǐ  bù  jiàn  gēngzhòng  zhī  mǎ , dà  dào  shàng  què  zhàn  mǎ  bēn  chí  bù  xī , yòu  de  mǎ  hái  tuō  zhe  dà  dù  zǐ  jiān  nán  dì  wěi  zhuī  qí  hòu 。 mù  dǔ  cǐ  jǐng , lǎo  dān  xīn  rú  dāo  jiǎo , nèi  xīn  xiǎng  dào :“ fū  bīng  zhě , bù  xiáng  zhī  qì  yě , fēi  jūn  zǐ  zhī  qì 。 bù  dé  yǐ  'ér  yòng  zhī , shì  kě  'ér  zhǐ , tián  dàn  wéi  shàng 。 shèng  'ér  bù  bì  zì  měi , zì  měi  zhě  nǎi  lè  shā  rén  yě 。 fū  lè  shā  rén  zhě , bù  kě  yǐ  dé  zhì  yú  tiān  xià  yǐ ! yǐ  dào  zuǒ  rén  zhù  zhě , bù  yǐ  bīng  qiáng  tiān  xià 。 bīng  zhī  suǒ  chù , jīng  jí  shēng  yān ; dà  bīng  zhī  hòu , bì  yòu  xiōng  nián 。 tiān  xià  yòu  dào , què  zǒu  mǎ  yǐ  fèn ; tiān  xià  wú  dào , zé  róng  mǎ  shēng  yú  jiāo 。 róng  mǎ  shēng  yú  jiāo , zé  guó  luàn  jiā  pò  yǐ 。” 
huà  shuō  hán  gǔ  guān  shǒu  guān  guān  yuán  guān  yǐn , shàoshí  jí  hǎo  guān  tiān  wén 、 ài  dú  gǔ  jí , xiū  yǎng  shēn  hòu 。 yī  rì  yè  wǎn , dú  lì  lóu  guān  zhī  shàng  níng  shì  xīng  kōng , hū  jiàn  dōng  fāng  zǐ  yún  jù  jí , qí  cháng  sān  wàn  lǐ , xíng  rú  fēi  lóng , yóu  dōng  xiàng  xī  gǔn  gǔn  'ér  lái , zì  yǔ  dào :“ zǐ  qì  dōng  lái  sān  wàn  lǐ , shèng  rén  xī  xíng  jīng  cǐ  dì 。 qīng  niú  huǎn  huǎn  zài  lǎo  wēng , cáng  xíng  nì  jì  hùn  yuán  qì 。” guān  yǐn  zǎo  wén  lǎo  dān  dà  míng , xīn  xiǎng  mò  fēi  shì   lǎo  zǐ   jiāng  lái ? yú  shì  pài  rén  qīng  sǎo  dào  lù  sì  shí  lǐ , jiā  dào  fén  xiāng , yǐ  yíng  shèng  rén 。 
qī  yuè  shí  'èr  rì  wǔ  hòu , xī  yáng  xī  xié , guāng  huá  dōng  shè 。 guān  yǐn  zhèng  yù  xià  guān  chá  kàn , hū  jiàn  guān  xià  xī  luò  xíng  rén  zhōng  yòu  yī  lǎo  zhě , dǎo  qí  qīng  niú  'ér  lái 。 lǎo  zhě  báifà  rú  xuě , qí  méi  chuí  bìn , qí  'ěr  chuí  jiān , qí  xū  chuí  xī , hóng  yán  sù  páo , jiǎn  pǔ  jié  jìng 。 guān  yǐn  yǎng  tiān  'ér  tàn  dào :“ wǒ  shēng  yòu  xìng 。 dé  jiàn  shèng  rén !” sān  bù  bìng  zuò  liǎng  bù , bēn  shàng  qián  qù , guì  yú  qīng  niú  qián  bài  dào :“ guān  yǐn  kòu  jiàn  shèng  rén ” 
 lǎo  zǐ   jiàn  kòu  bài  zhī  rén  fāng  liǎn 、 hòu  chún 、 nóng  méi 、 duān  bí , wēi  yán  'ér  bù  lěng  kù , róu  cí  'ér  wú  mèi  tài , zǎo  zhī  fēi  yī  bān  cháng  rén , gù  yì  shì  tàn  dào :“ guān  lìng  dà  rén  kòu  bài  pín  jiàn  lǎo  wēng , fēi  cháng  zhī  lǐ  yě ! lǎo  fū  bù  gǎn  chéng  dāng , bù  zhī  yòu  hé  jiàn  jiào ?” guān  yǐn  dào :“ lǎo  zhàng , shèng  rén  yě ! wù  qiú  liú  sù  guān  shè  yǐ  zhǐ  xiū  xíng  zhī  tú 。”  lǎo  zǐ   dào :“ lǎo  fū  yòu  hé  shén  shèng  zhī  chù , shòu  nǐ  rú  cǐ  hòu  'ài ? cán  kuì  cán  kuì , xiū  shā  lǎo  fū  yǐ ?” guān  yǐn  dào :“ guān  yǐn  bù  cái ; hǎo  guān  tiān  wén  lüè  zhī  biàn  huà 。 jiàn  zǐ  qì  dōng  lái , zhī  yòu  shèng  rén  xī  xíng , jiàn  zǐ  qì  hào  dàng , gǔn  gǔn  rú  lóng , qí  cháng  sān  wàn  lǐ 。 zhī  lái  zhě  zhì  shèng  zhì  zūn , fēi  tōng  cháng  zhī  shèng  yě ; jiàn  zǐ  qì  zhī  shǒu  bái  yún  liáo  rào , zhī  shèng  rén  báifà , shì  lǎo  wēng  zhī  zhuàng ; jiàn  zǐ  qì  zhī  qián  yòu  qīng  niú  xīngxiàng  qiān , zhī  shèng  rén  chéng  qīng  niú  'ér  lái  yě 。” 
 lǎo  zǐ   tīng  bà , hā  hā  dà  xiào :“ guò  jiǎng 、 guò  jiǎng ! lǎo  fū  yì  zǎo  wén  nǐ  dà  míng , tè  lái  bài  huì 。” guān  yǐn  wén  yán  dà  xǐ , kòu  tóu  bù  dié 。 zhī  hòu , guān  yǐn  yǐn   lǎo  zǐ   zhì  guān  shè , qǐng   lǎo  zǐ   shàng  zuò , fén  xiāng  'ér  xíng  dì  zǐ  zhī  lǐ , kěn  qiú  dào :“ xiān  shēng  nǎi  dāng  jīn  dà  shèng  rén  yě ! shèng  rén  zhě , bù  yǐ  yī  jǐ  zhī  zhì  qiè  wéi  jǐ  yòu , bì  yǐ  tiān  xià  rén  zhì  wéi  jǐ  rèn  yě 。 jīn  rǔ  jiāng  yǐn  jū  'ér  bù  rén , qiú  jiào  zhě  bì  nán  xún  yǐ ! hé  bù  jiāng  rǔ  zhī  shèng  zhì  zhù  wéi  shū ? guān  yǐn  suī  qiǎn  lòu , yuàn  dài  xiān  shēng  chuán  yú  hòu  shì , liú  fāng  qiān  gǔ , zào  fú  wàn  dài 。” 
lǎo  dān  yǔn  nuò , yǐ  wáng  cháo  xīng  shuāi  chéng  bài 、 bǎi  xìng  'ān  wēi  huò  fú  wéi  jiàn , sù  qí  yuán , zhù  shàng 、 xià  liǎng  piān , gòng  wǔ  qiān  yán 。 shàng  piān  qǐ  shǒu  wéi “ dào  kě  dào , fēi  cháng  dào ; míng  kě  míng , fēi  cháng  míng ”, gù  rén  chēng 《 dào  jīng 》。 xià  piān  qǐ  shǒu  wéi “ shàng  dé  bù  dé , shì  yǐ  yòu  dé ; xià  dé  bù  shī  dé , shì  yǐ  wú  dé ”, gù  rén  chēng  wéi 《 dé  jīng 》, hé  chēng 《 dào  dé  jīng 》。《 dào  jīng 》 yán  yǔ  zhòu  běn  gēn , hán  tiān  dì  biàn  huà  zhī  jī , yùn  yīn  yáng  biàn  huàn  zhī  miào ; xià  piān 《 dé  jīng 》, yán  chǔshì  zhī  fāng , hán  rén  shì  jìn  tuì  zhī  shù , yùn  cháng  shēng  jiǔ  shì  zhī  dào 。 guān  yǐn  dé  zhī , rú  huò  zhì  bǎo , zhōng  rì  mò  sòng , rú  jī  sì  kě 。 
diǎn  huà  yáng  zǐ  jū  
yī  rì , lǎo  dān  qí  niú  xíng  zhì  liáng ( jīn  hé  nán  kāi  fēng ) zhī  jiāo  wài , zhèng  bì  mù  yǎng  shén , hū  wén  yòu  rén  dà  hū “ xiān  shēng ”。 lǎo  dān  wén  shēng , zhēng  kāi  shuāng  mù , fā  xiàn  shì  dì  zǐ  yáng  zǐ  jū 。 
yáng  zǐ  jū , wèi  guó  rén , rù  zhōu  tài  xué , wén   lǎo  zǐ   yuān  bó , céng  sī  bài   lǎo  zǐ   wéi  shī 。 méi  xiǎng  dào  zài  liáng  huì  yǔ   lǎo  zǐ   xiāng  yù , yáng  zǐ  jū  huāng  máng  cóng  gāo  tóu  dà  mǎ  shàng  fān  shēn  'ér  xià , xiān  qǐ  jǐn  lǜ  cháng  páo , guì  bài  yú  lǎo  dān  suǒ  chéng  qīng  niú  qián 。 lǎo  dān  xià  lái , fú  qǐ  yáng  zǐ  jū , yǔ  zhī  xiāng  bìng  tóng  xíng 。 
lǎo  dān  wèn  dào :“ dì  zǐ  jìn  lái  máng  yú  hé  shì ?” 
yáng  zǐ  jū  shī  lǐ  dào :“ lái  cǐ  fǎng  xiān  zǔ  jū , gòu  zhì  fáng  chǎn , xiū  shì  liáng  dòng , zhāo  pìn  pú  yì , zhěng  zhì  jiā  guī 。” 
lǎo  dān  dào :“ yòu  wò  shēn  zhī  dì 、 yǐn  shí  zhī  chù  zé  zú  yǐ , hé  xū  rú  cǐ  zhāng  yáng ?” 
yáng  zǐ  jū  dào :“ xiān  shēng  xiū  shēn , zuò  xū  jì  jìng , xíng  xū  sōng  chí , yǐn  xū  sù  qīng , wò  xū  'ān  níng , fēi  yòu  shēn  zhái  dú  hù , hé  yǐ  néng  rú  cǐ ? zhì  shēn  zhái  dú  hù , bù  zhāo  pú  yì , bù  bèi  yòng  jù , hé  yǐ  néng  chēng  zhī ? zhāo  pìn  pú  yì , zhì  bèi  yòng  jù , bù  lì  jiā  guī , hé  yǐ  néng  zhì  zhī ?” 
lǎo  dān  xiào  dào :“ dà  dào  zì  rán , hé  xū  qiáng  zì  jìng 。 xíng  wú  qiú  'ér  zì  sōng , yǐn  wú  shē  'ér  zì  qīng , wò  wú  yù  'ér  zì  níng 。 xiū  shēn  hé  xū  shēn  zhái ? fù  jī  'ér  shí , tǐ  fá  'ér  xī , rì  chū  'ér  zuò , rì  luò  'ér  qǐn 。 jū  jiā  hé  xū  zhòng  yì ? shùn  zì  rán  'ér  wú  wéi , zé  shén  'ān  tǐ  jiàn ; bèi  zì  rán  'ér  yíng  yíng , zé  shén  luàn  'ér  tǐ  sǔn 。” 
yáng  zǐ  jū  zhī  jǐ  qiǎn  lòu , cán  kuì  dào :“ dì  zǐ  bǐ  sú , duō  xiè  xiān  shēng  zhǐ  jiào 。” 
lǎo  dān  wèn 。“ ān  jū  hé  chù ?” 
yáng  yú  jū  dào :“ pèi ( jīn  jiāng  sū  pèi  xiàn )。” 
lǎo  dān  shuō :“ zhèng  hǎo  xiāng  bàn  tóng  xíng 。” yáng  zǐ  jū  hěn  gāo  xīng 。 xīn  rán  yǔ  lǎo  shī  jié  bàn  xiàng  dōng  'ér  xíng 。 xíng  zhì  nán  shuǐ , èr  rén  chéng  chuán  'ér  dù 。 lǎo  dān  qiān  niú  'ér  xiān  dēng , yáng  zǐ  jū  yǐn  mǎ  'ér  hòu  shàng 。 lǎo  dān  cí  róng  xiào  mào 。 yǔ  tóng  dù  chéng  kè  tán  xiào  róng  róng ; yáng  zǐ  jū  'áng  shǒu  tǐng  xiōng , kè  rén  jiàn  zhī  shī  zhī  yǐ  zuò , chuán  zhù  jiàn  zhī  fèng  chá  xiàn  jīn 。 nán  shuǐ  guò , èr  rén  qí  shēng  jì  xù  qián  xíng 。 lǎo  dān  tàn  dào :“ gāng  cái  guān  nǐ  shén  tài , áng  shǒu  tǐng  xiōng , ào  shì  bàng  rén , wéi  jǐ  dú  zūn , kuáng  wàng  zì  dà , bù  kě  jiào  yě 。” yáng  zǐ  jū  miàn  dài  kuì  sè , kěn  yán  dào :“ dì  zǐ  xí  guàn  chéng  zì  rán , yī  dìng  gǎi  zhī !” lǎo  dān  dào “ jūn  zǐ  yǔ  rén  chù , ruò  bīng  shì  yú  shuǐ , yǔ  rén  gòng  shì , rú  tóng  pú  qiān  xià ; jié  bái  wú  xiá  'ér  sì  hán  gòu  cáng  wū , dé  xìng  fēng  hòu  'ér  sì  bǐ  sú  píng  cháng ”。 yáng  zǐ  jū  tīng  hòu , yī  gǎi  yuán  lái  gāo  'ào , qí  mào  bù  jīn  yì  bù  gōng , qí  yán  bù  jiāo  yì  bù  mèi 。  lǎo  zǐ   zàn  yuē :“ xiǎo  zǐ  shāo  yòu  jìn ! rén  zhě , shēng  yú  fù  mǔ  zhī  shēn , lì  yú  tiān  dì  zhī  jiān , zì  rán  zhī  wù  yě 。 guì  jǐ  jiàn  wù  zé  bèi  zì  rán , guì  rén  jiàn  jǐ  zé  wéi  běn  xìng , děng  wù  qí  guān , wù  wǒ  yī  tǐ , shùn  shì  'ér  xíng , jiè  shì  'ér  zhǐ , yán  xíng  bù  zì  rán , zé  hé  yú  dào  yǐ !” 
lùn  yǎng  shēng  jīng  
huà  shuō  lǎo  dān  yǐn  jū  sòng  guó  pèi  dì , zì  gēng  'ér  shí , zì  zhì  'ér  yī 。 qǐ  zhī  qí  míng , wú  zú  zì  xíng , mù  qí  míng  zhě  jiē  zhǒng  'ér  zhì , qiú  wèn  xiū  dào  zhī  fāng , xué  shù  zhī  zhǐ , chǔshì  zhī  yào , yú  shì  qí  dì  zǐ  biàn  tiān  xià 。 
yòu  gè  dì  zǐ  míng  gēng  sāng  chǔ , shēn  dé   lǎo  zǐ   zhī  dào , zhù  zài  běi  bù  wèi  lěi  shān  shàng 。 zhù  sān  nián , wèi  lěi  zhī  dì  mín  fēng  dà  biàn : nán  gēng  'ér  yòu  sù  kě  shí , nǚ  zhì  'ér  yòu  yī  kě  chuān , gè  jìn  qí  néng , tóng  sǒu  wú  qī , bǎi  xìng  hé  mù , shì  jiān  tài  píng 。 zhòng  rén  yù  tuī  gēng  sāng  chǔ  wéi  jūn  zhù 。 gēng  sāng  chǔ  wén  zhī , xīn  zhōng  bù  yuè , yì  yù  qiān  jū 。 dì  zǐ  bù  jiě , gēng  sāng  chǔ  dào :“ jù  shòu  zhāng  kǒu  kě  yǐ  tūn  chē , qí  shì  kě  wèi  qiáng  yǐ , rán  dú  bù  shān  lín  zhī  wài , zé  nán  miǎn  wǎng  luó  zhī  huò ; jù  yú , zhāng  kǒu  kě  yǐ  tūn  zhōu , qí  lì  kě  wèi  dà  yǐ , rán  yuè  yú  hǎi  tān  zhī  shàng , zé  zhòng  yǐ  kě  yǐ  shí  zhī 。 gù  niǎo  bù  yàn  tiān  gāo , shòu  bù  yàn  lín  mì , yú  bù  yàn  hǎi  shēn , tù  bù  yàn  dòng  duō 。 tiān  gāo , niǎo  kě  yǐ  fēi  yǐ ; lín  mì , shòu  kě  yǐ  yǐn  yǐ ; hǎi  shēn , yú  kě  yǐ  cáng  yǐ ; dòng  duō , tù  kě  yǐ  táo  yǐ 。 jiē  wéi  bǎo  qí  shēn  'ér  quán  qí  shēng  yě 。 bǎo  shēn  quán  shēng  zhī  rén , yí  liǎn  xíng  'ér  cáng  yǐng  yě , gù  bù  yàn  bēi  jiàn  píng  yōng 、” 
gēng  sāng  chǔ  dì  zǐ  zhōng  yòu  yī  rén , míng  nán  róng , nián  guò  sān  shí , jīn  rì  wén  gēng  sāng  chǔ  yǎng  shēng  gāo  lùn , yù  qiú  yǎng  shēng  zhī  dào 。 gēng  sāng  chǔ  dào :“ gǔ  rén  yuē : tǔ  fēng  bù  néng  fū  qīng  chóng , yuè  jī  bù  néng  fū  hóng  hú , gè  yòu  suǒ  néng , gè  yòu  suǒ  bù  néng  yě 。 sāng  chǔ  zhī  cái  yòu  xiàn , bù  zú  yǐ  huà  rǔ , rǔ  hé  bù  nán  qù  sòng  guó  pèi  dì  qiú  jiào  lǎo  dān  xiān  shēng ?” nán  róng  wén  yán , cí  bié  gēng  sāng  chǔ , dǐng  fēng  mào  xuě , xíng  qī  rì  qī  yè  'ér  zhì  lǎo  dān  jū  shè 。 
nán  róng  bài  jiàn  lǎo  dān , dào :“ dì  zǐ  nán  róng , zī  zhì  yú  dùn  nán  huà , tè  xíng  qī  rì  qī  yè , lái  cǐ  qiú  jiào  shèng  rén 。” lǎo  dān  dào :“ rǔ  qiú  hé  dào ?”“ yǎng  shēng  zhī  dào 。” lǎo  dān  yuē :“ yǎng  shēng  zhī  dào , zài  shén  jìng  xīn  qīng 。 jìng  shén  xīn  qīng  zhě , xǐ  nèi  xīn  zhī  wū  gòu  yě 。 xīn  zhōng  zhī  gòu , yī  wéi  wù  yù , yī  wéi  zhī  qiú 。 qù  yù  qù  qiú , zé  xīn  zhōng  tǎn  rán ; xīn  zhōng  tǎn  rán , zé  dòng  jìng  zì  rán 。 dòng  jìng  zì  rán , zé  xīn  zhōng  wú  suǒ  qiān  guà , yú  shì  hū  dāng  wò  zé  wò , dāng  qǐ  zé  qǐ , dāng  xíng  zé  xíng , dāng  zhǐ  zé  zhǐ , wài  wù  bù  néng  rǎo  qí  xīn 。 gù  xué  dào  zhī  lù , nèi  wài  liǎng  chú  yě ; dé  dào  zhī  rén , nèi  wài  liǎng  wàng  yě 。 nèi  zhě , xīn  yě ; wài  zhě , wù  yě 。 nèi  wài  liǎng  chú  zhě , nèi  qù  yù  qiú , wài  chú  wù  yòu  yě ; nèi  wài  liǎng  wàng  zhě , nèi  wàng  yù  qiú , wài  wàng  wù  yòu  yě 。 yóu  chú  zhì  wàng , zé  nèi  wài  yī  tǐ , jiē  guī  yú  zì  rán , yú  shì  dá  yú  dà  dào  yǐ ! rú  jīn , rǔ  xīn  zhōng  niàn  niàn  bù  wàng  xué  dào , yì  shì  yù  qiú  yě 。 chú  qù  qiú  dào  zhī  yù , zé  xīn  zhōng  zì  jìng ; xīn  zhōng  qīng  jìng , zé  dà  dào  kě  xiū  yǐ  ? bèng  xiān  ? wén  yán , kǔ  xīn  qiú  dào  zhī  yì  dùn  xiāo 。 rú  shì  zhòng  fù , shēn  xīn  yǐ  biàn  dé  qīng  liáng  shuǎng  kuài 、 shū  zhǎn  kuàng  dá 、 píng  jìng  dàn  bó 。 yú  shì  bài  xiè  lǎo  dān  dào :“ xiān  shēng  yī  xí  huà , shèng  wǒ  shí  nián  xiū 。 rú  jīn  róng  bù  qǐng  jiào  dà  dào , dàn  yuàn  shòu  yǎng  shēng  zhī  jīng 。” 
lǎo  dān  dào :“ yǎng  shēng  zhī  jīng , yào  zài  zì  rán 。 dòng  bù  zhī  suǒ  xiàng , zhǐ  bù  zhī  suǒ  wéi , suí  wù  juǎnqū , suí  bō  'ér  liú , dòng  'ér  yǔ  yáng  tóng  dé , jìng  'ér  yǔ  yáng  tóng  bō 。 qí  dòng  ruò  shuǐ , qí  jìng  ruò  jìng , qí  yìng  ruò  xiǎng , cǐ  nǎi  yǎng  shēng  zhī  jīng  yě 。” nán  róng  wèn  dào 。“ cǐ  nǎi  wán  měi  zhī  jìng  jiè  hū ?” lǎo  dān  dào :“ fēi  yě 。 cǐ  nǎi  qīng  róng  jǐ  xīn , rù  yú  zì  rán  zhī  shǐ  yě 。 cháng  rù  wán  měi  jìng  jiè , zé  yǔ  qín  shòu  gòng  jū  yú  dì  'ér  bù  yǐ  wéi  bēi , yǔ  shén  xiān  gòng  lè  yú  tiān  'ér  bù  yǐ  wéi  guì ; xíng  bù  biāo  xīn  lì  yì , zhǐ  bù  sī  lǜ  jì  móu , dòng  bù  láo  xīn  shāng  shén ; lái  'ér  bù  zhī  suǒ  qiú , wǎng  'ér  bù  zhī  suǒ  yù 。” nán  róng  wèn  dào :“ rú  cǐ  jí  zhì  jìng  hū ?” lǎo  dān  dào 。“ wèi  yě 。 shēn  lì  yú  tiān  dì  zhī  jiān , rú  tóng  kū  zhī  gǎo  mù ; xīn  jū  yú  xíng  tǐ  zhī  nèi , rú  tóng  jiāo  yè  sǐ  huī 。 rú  cǐ , zé  chì  rì  yán  yán  'ér  bù  jué  rè , bīng  xuě  'ái  'ái  'ér  bù  zhī  hán , jiàn  jǐ  bù  néng  shāng , hǔ  bào  bù  néng  hài 。 yú  shì  hū  huò  yì  bù  zhì , fú  yì  bù  lái 。 huò  fú  jiē  wú , kǔ  lè  jiē  wàng  yě 。” 
zài  shòu  kǒng  qiū  
huà  shuō  kǒng  qiū  yǔ  lǎo  dān  xiāng  bié , zhuǎn  yǎn  biàn  shì  shí  qī  bā  nián , zhì  wǔ  shí  yī  suì , réng  wèi  xué  dé  dà  dào 。 wén  lǎo  dān  huí  guī  sòng  guó  pèi  dì  yǐn  jū , tè  xié  dì  zǐ  bài  fǎng   lǎo  zǐ  。 
 lǎo  zǐ   jiàn  kǒng  qiū  lái  fǎng , ràng  yú  zhèng  fáng  zhī  zhōng , wèn  dào : yī  bié  shí  shù  zài , wén  shuō  nǐ  yǐ  chéng  běi  fāng  dà  xián  cái 。 cǐ  cì  guāng  lín , yòu  hé  zhǐ  jiào ?” kǒng  qiū  bài  dào :“ dì  zǐ  bù  cái , suī  jīng  sī  qín  xí , rán  kōng  yóu  shí  shù  zài , wèi  rù  dà  dào  zhī  mén 。 gù  tè  lái  qiú  jiào 。”  lǎo  zǐ   yuē :“ yù  guān  dà  dào , xū  xiān  yóu  xīn  yú  wù  zhī  chū 。 tiān  dì  zhī  nèi , huán  yǔ  zhī  wài 。 tiān  dì  rén  wù , rì  yuè  shān  hé , xíng  xìng  bù  tóng 。 suǒ  tóng  zhě , jiē  shùn  zì  rán  'ér  shēng  miè  yě , jiē  suí  zì  rán  'ér  xíng  zhǐ  yě 。 zhī  qí  bù  tóng , shì  jiàn  qí  biǎo  yě ; zhī  qí  jiē  tóng , shì  zhī  qí  běn  yě 。 shè  bù  tóng  'ér  guān  qí  tóng , zé  kě  yóu  xīn  yú  wù  zhī  chū  yě 。 wù  zhī  chū , hùn  'ér  wéi  yī , wú  xíng  wú  xìng , wú  yì  yě 。” kǒng  qiū  wèn :“ guān  qí  tóng , yòu  hé  lè  zāi ?”  lǎo  zǐ   dào :“ guān  qí  tóng , zé  qí  wàn  wù  yě 。 qí  wù  wǒ  yě , qí  shì  fēi  yě 。 gù  kě  shì  shēng  sǐ  wéi  zhòu  yè , huò  yǔ  fú  tóng , jí  yǔ  xiōng  děng , wú  guì  wú  jiàn , wú  róng  wú  rǔ , xīn  rú  gǔ  jǐng , wǒ  xíng  wǒ  sù , zì  dé  qí  lè , hé  chù  'ér  bù  lè  zāi ?” 
kǒng  qiū  wén  zhī , guān  jǐ  xíng  tǐ  sì  wú  yòng  wù , chá  yǐ  róng  míng  lèi  tóng  fèn  tǔ 。 xiǎng  jǐ  lái  shì  zhī  qián , yòu  hé  xíng  tǐ ? yòu  hé  róng  míng ? sī  jǐ  qù  shì  zhī  hòu , yòu  hé  jī  fū ? yòu  hé  guì  jiàn ? yú  shì  hū  qiú  rén  yì 、 chuán  lǐ  yí  zhī  xīn  dùn  xiāo , rú  shì  zhòng  fù , wú  yōu  wú  lǜ , yōu  xián  zì  zài 。”  lǎo  zǐ   jiē  zhe  shuō :“ dào  shēn  chén  yǐ  sì  hǎi , gāo  dà  yǐ  sì  shān , biàn  bù  huán  yǔ  yǐ  'ér  wú  chù  bù  zài , zhōu  liú  bù  xī  yǐ  'ér  wú  wù  bù  zhì , qiú  zhī  'ér  bù  kě  dé , lùn  zhī  'ér  bù  kě  jí  yě ! dào  zhě , shēng  yù  tiān  dì  'ér  bù  shuāi  bài 、 zī  zhù  wàn  wù  'ér  bù  kuì  fá  zhě  yě ; tiān  dé  zhī  'ér  gāo , dì  dé  zhī  'ér  hòu , rì  yuè  dé  zhī  'ér  xíng , sì  shí  dé  zhī  'ér  xù , wàn  wù  dé  zhī  'ér  xíng 。” kǒng  qiū  wén  zhī , rú  téng  yún  zhōng , rú  qián  hǎi  dǐ , rú  rù  shān  lín , rú  qìn  wù  tǐ , tiān  wǒ  hé  wéi  yī  tǐ , jǐ  jiē  wàn  wù , wàn  wù  jiē  jǐ , xīn  kuàng  'ér  shén  yí , bù  jìn  zàn  tàn  dào :“ kuò  yǐ ! guǎng  yǐ ! wú  biān  wú  jì ! wú  zài  shì  wǔ  shí  yīzǎi , zhǐ  zhī  rén  yì  lǐ  yí 。 qǐ  zhī  huán  yǔ  rú  cǐ  kōng  kuàng  guǎng  dà  yǐ ! hǎo  shēng  chàng  kuài , zài  jiǎng ! zài  jiǎng  ?? lǎo  zǐ   jiàn  kǒng  qiū  yǐ  rù  dà  dào  zhī  mén , kǎn  kǎn  'ér  tán  dào :“ shèng  rén  chǔshì , yù  shì  'ér  bù  bèi , shì  qiān  'ér  bù  shǒu , shùn  wù  liú  zhuǎn , rèn  shì  zì  rán 。 tiáohé  'ér  shùn  yìng  zhě , yòu  dé  zhī  rén  yě ; suí  shì  'ér  shùn  yìng  zhě , dé  dào  zhī  rén  yě 。” kǒng  qiū  wén  zhī , ruò  yún  piāo  dòng , suí  fēng  'ér  xíng ; ruò  shuǐ  liú  zhuǎn , jiù  shì  'ér  qiān 。 xǐ  dào :“ yōu  zāi ! xián  zāi ! chéng  zhōu  'ér  piào  yú  hǎi , chéng  chē  'ér  xíng  yú  lù  yǐ 。 jìn  zé  tóng  jìn , zhǐ  zé  tóng  zhǐ , hé  xū  yǐ  jǐ  zhī  lì  'ér  dài  zhōu  chē  zāi ? jūn  zǐ  xìng  fēi  yì  yě , shàn  jiǎ  yú  wù  yě ! miào  zāi ! miào  zāi ! zài  jiǎng ! zài  jiǎng  ?? lǎo  zǐ   yòu  dào :“ yóu  yǔ  zhòu  běn  shǐ  guān  zhī , wàn  wù  jiē  qì  huà  'ér  chéng 、 qì  huà  'ér  miè  yě 。 rén  zhī  shēng  yě , qì  zhī  jù  yě ; rén  zhī  sǐ  yě , qì  zhī  sàn  yě 。 rén  shēng  yú  tiān  dì  jiān , rú  bái  jū  guò  xì , hū  rán  'ér  yǐ  yǐ 。 wàn  wù  zhī  shēng , péng  péng  bó  bó , wèi  yòu  bù  yóu  wú  'ér  zhì  yú  yòu  zhě ; zhòng  lèi  fán  yǎn , biàn  huà  wàn  qiān , wèi  shǐ  bù  yóu  yòu  'ér  guī  yú  wú  zhě  yě 。 wù  zhī  shēng , yóu  wú  huà  'ér  wéi  yòu  yě ; wù  zhī  sǐ , yóu  yòu  yòu  huà  'ér  wéi  wú  yě 。 yòu , qì  jù  'ér  kě  jiàn ; wú , qì  sàn  'ér  bù  kě  jiàn 。 yòu  yì  shì  qì 。 wú  yì  shì  qì , yòu  wú  jiē  shì  qì , gù  shēng  sǐ  yī  qì  yě 。 shēng  zhě  wèi  yòu  bù  sǐ  zhě , ér  rén  jiàn  shēng  zé  xǐ , jiàn  sǐ  zé  bēi , bù  yì  guài  hū ? rén  zhī  sǐ  yě , yóu  rú  jiě  xíng  tǐ  zhī  shù  fù , tuō  xìng  qíng  zhī  guǒ  xié , yóu  zàn  sù  zhī  shì  jiè  guī  yú  yuán  běn  zhī  jìng  dì 。 rén  yuǎn  lí  yuán  běn , rú  yóu  zǐ  yuǎn  zǒu  tā  xiāng ; rén  sǐ  nǎi  huí  guī  yuán  běn , rú  yóu  zǐ  huí  guī  gù  xiāng , gù  shēng  bù  yǐ  wéi  xǐ , sǐ  bù  yǐ  wéi  bēi 。 dé  dào  zhī  rén , shì  shēng  sǐ  wéi  yī  tiáo , shēng  wéi  'ān  lè , sǐ  wéi  'ān  xī ; shì  shì  fēiwèi  tóng  yī , shì  yì  bù  shì , fēi  yì  bù  fēi ; shì  guì  jiàn  wéi  yī  tǐ , jiàn  yì  bù  jiàn , guì  yì  bù  guì ; shì  róng  rǔ  wéi  děng  qí , róng  yì  bù  róng , rǔ  yì  bù  rǔ 。 hé  gù  zāi ? lì  yú  dà  dào , guān  wù  gēn  běn , shēng  sǐ 、 shì  fēi 、 guì  jiàn 、 róng  rǔ , jiē  rén  wéi  zhī  jià  zhí  guān , yì  shùn  shí  biàn  dòng  zhī  zhuàng  tài  yě 。 jiū  qí  gēn  běn , tóng  yī  'ér  wú  bié  yě 。 zhī  cǐ  dà  dào  yě , zé  shùn  qí  biàn  dòng  'ér  bù  yíng  yú  xīn , rì  yuè  jiāo  tì , tiān  dì  zhèn  dòng 、 fēng  hǒu  hǎi  xiào 、 léi  míng  diàn  jī  'ér  tài  rán  chǔzhī 。” 
kǒng  qiū  wén  zhī , jué  yǐ  wéi  què , fēi  yú  zhī  tóu ; jué  jǐ  wéi  yú , yóu  yú  jiāng  hú : jué  jǐ  wéi  fēng , cǎi  mì  huā  cóng ; jué  yǐ  wéi  rén , qiú  dào  yú  lǎo  dān 。 bù  jìn  xīn  kuàng  shén  dá , shuō :“ wú  sān  shí  'ér  lì , sì  shí  'ér  bù  huò , jīn  wǔ  shí  yī  fāng  zhī  zào  huà  wèihé  wù  yǐ ! zào  wǒ  wéi  què  zé  shùn  què  xìng  'ér  huà , zào  wǒ  wéi  yú  zé  shùn  yú  xìng  'ér  huà , zào  wǒ  wéi  fēng  zé  shùn  fēng  xìng  'ér  huà , zào  wǒ  wéi  rén  zé  shùn  rén  xìng  'ér  huà 。 què 、 yú 、 fēng 、 rén  bù  tóng , rán  shùn  zì  rán  běn  xìng  biàn  huà  què  xiāng  tóng ; shùn  běn  xìng  'ér  biàn  huà , jí  shùn  dào  'ér  xíng  yě ; lì  shēn  yú  bù  tóng  zhī  zhōng , yóu  shén  yú  dà  tóng  zhī  jìng , zé  hé  yú  dà  dào  yě 。 wǒ  rì  rì  qiú  dào , bù  zhī  dào  jí  zài  wú  shēn ,!” yán  bà , qǐ  shēn  cí  bié 。 
 lǎo  zǐ   chū  guān   
 lǎo  zǐ   zuì  hòu  kàn  dào  zhōu  wáng  cháo  yuè  lái  yuè  shuāi  ruò  liǎo , shuāi  bài  dé  bù  xiàng  yàng  zǐ  liǎo 。 tā  jué  dìng  chū  zǒu  liǎo , yào  yuǎn  zǒu  gāo  fēi  liǎo 。 zhè  yào  shuō  dào   lǎo  zǐ   chū  guān  de  shì  liǎo 。 
 lǎo  zǐ   yào  dào  qín  guó  qù , dào  xī  yù  qù , zhè  jiù  dé  jīng  guò  hán  gǔ  guān 。 lìng  wài  yī  zhǒng  shuō  fǎ  shì  dà  sàn  guān 。 hán  gǔ  guān  dà  gài  yuán  lái  zài  jīn  tiān  de  hé  nán  líng  bǎo  xiàn , hòu  lái  guān  kǒu  yí  dào  liǎo  jīn  tiān  de  hé  nán  xīn  'ān  xiàn 。 zhè  lǐ  liǎng  shān  duì  zhì , zhōng  jiān  yī  tiáo  xiǎo  lù , yīn  wéi  lù  zài  shān  gǔ  zhōng , yòu  shēn  yòu  xiǎn  yào , hǎo  xiàng  zài  hán  zǐ  lǐ  yī  yàng , suǒ  yǐ  qǔ  míng  wéi  hán  gǔ  guān 。 
shǒu  guān  de  zhǎngguān  shì  yǐn  xǐ , chēng  guān  lìng  yǐn  xǐ 。 zhè  yī  tiān  tā  zhèng  zhàn  zài  chéng  guān  shàng  liàowàng  zhe , zhǐ  jiàn  guān  gǔ  zhōng  yòu  yī  tuán  zǐ  qì  cóng  dōng  fāng  rǎn  rǎn  piāo  yí  guò  lái 。 guān  lìng  yǐn  xǐ  shì  yī  gè  xiū  yǎng  yǔ  xué  shí  jí  qí  gāo  shēn  de  rén 。 tā  yī  kàn  dào  zhè  zhǒng  qì  xiàng , xīn  lǐ  yī  dùn , zhè  shì  yòu  shèng  rén  lái  liǎo ! zhǐ  yòu  shèng  rén  lái  cái  huì  yòu  zhè  yàng  de  yún  qì , jīn  tiān  yī  dìng  yòu  shèng  rén  yào  jīng  guò  wǒ  de  chéng  guān  liǎo , bù  zhī  shì  nǎ  yī  wèi 。 bù  duō  yī  huì  'ér , jiù  jiàn  dào  yī  wèi  fēng  gǔ  fēi  fán 、 xiān  fēng  dào  gǔ  de  rén , qí  zhe  yī  tóu  qīng  niú  màn  màn  xiàng  guān  kǒu  xíng  lái 。 jìng  rán  shì   lǎo  zǐ  ! guān  lìng  yǐn  xǐ  zhī  dào  tā  yào  yuǎn  zǒu  gāo  fēi  liǎo , jiù  yī  dìng  yào  ràng  zhè  wèi  dāng  dài  zuì  zhù  míng  de  sī  xiǎng  jiā  liú  xià  tā  de  zhì  huì  lái , yú  shì  chán  zhe  tā , yào  tā  xiě  yī  diǎn  zhù  zuò , zuò  wéi  fàng  tā  chū  guān  de  tiáo  jiàn 。 
 lǎo  zǐ   dāng  rán  shì  bù  tài  yuàn  yì  de , dàn  shì  bù  dāyìng  guān  lìng  yǐn  xǐ , shì  bù  huì  fàng  tā  guò  guān  de , tā  bù  gěi  nǐ  hù  zhào  qiān  zhèng  'ā !  lǎo  zǐ   méi  bàn  fǎ , yú  shì  zhǐ  dé  dāyìng  tiáo  jiàn 。 lìng  wài ,  lǎo  zǐ   dāyìng  tā  hái  yòu  yī  gè  yuán  yīn 。《 shǐ  jì  jí  jiě 》 yòu  cái  liào  shuō , guān  lìng  yǐn  xǐ “ shàn  nèi  xué  xīngxiù ”, suǒ  yǐ  tā  néng  kàn  tiān  xiàng , kàn  xīngxiù , kàn  yún  qì , kàn  dào  yī  tuán  zǐ  qì  piāo  lái  biàn  zhī  shì  shèng  rén  lái  liǎo 。 wǒ  men  jiù  shì  kàn  dào  zhè  tuán  zǐ  qì  yě  jiě  dú  bù  chū  lái  má 。 jù  shuō  guān  lìng  yǐn  xǐ  zì  jǐ  yě  yòu  zhù  zuò , míng 《 guān  lìng  zǐ 》。  lǎo  zǐ   yě  pèi  fú  zhè  wèi “ fú  jīng  huá , yǐn  dé  xíng  rén ” de  dà  zhì  zhě ,“ yì  zhī  qí  qí  guài ”, suǒ  yǐ  yòu  yī  zhǒng  dé  yù  zhī  yīn  de  gǎn  jué , zhè  jiù  wèitā  zhù  shū  liǎo , néng  wéi  zhī  yīn  zhù  shù  bù  yì  lè  hū ? 
nà  shí   lǎo  zǐ   chén  sī  mò  xiǎng , jiāng  tā  de  zhì  huì  yī  gè  zì  yī  gè  zì  dì  xiě  zài  liǎo  jiǎn  dú  shàng , xiān  xiě  liǎo  shàng  piān , yòu  jiē  zhe  xiě  liǎo  xià  piān , jù  shuō  xiě  liǎo  jǐ  tiān 。 xiě  wán  liǎo  yī  shù , gòng  yòu  wǔ  qiān  lái  zì , qǔ  míng  wéi 《 dào  dé  jīng 》, shàng  piān  jiào 《 dào  jīng 》, xià  piān  jiào 《 dé  jīng 》, yòu  fēn  chéng  bā  shí  yī  zhāng 。 yú  shì  yī  bù “ wǔ  qiān  yán ” de  jīng  tiān  dòng  dì  de  wěi  dà  zhù  zuò  dàn  shēng  liǎo ! jù  shuō , guān  lìng  yǐn  xǐ  dú  dào  zhè  yàng  měi  miào  de  zhù  zuò , shēn  shēn  dì  táo  zuì  liǎo , bèi  xī  yǐn  liǎo 。 tā  duì   lǎo  zǐ   shuō :“ dú  liǎo  nín  de  zhù  zuò  'ā , wǒ  zài  yě  bù  xiǎng  dāng  zhè  gè  biān  jìng  guān  liǎo , wǒ  yào  gēn  nín  yī  qǐ  chū  zǒu  liǎo 。”  lǎo  zǐ   guǎn  'ěr  yī  xiào , tóng  yì  liǎo 。 jù  shuō , guān  lìng  yǐn  xǐ  zhēn  de  gēn  zhe   lǎo  zǐ   chū  zǒu  liǎo , hòu  lái  hái  yòu  rén  kàn  dào  tā  men  liǎng  rén  yī  qǐ  zài  xī  yù  liú  shā  nà  'ér  ní , ér  qiě  dū  huó  liǎo  hǎo  cháng  hǎo  cháng  de  suì  shù ! 
hái  yòu  yī  zhǒng  shuō  fǎ :  lǎo  zǐ   dāng  nián  chū  guān  qù  dào  liǎo  yìn  dù , hòu  lái  dào  liǎo  jiā  pí  luó  wèi  guó , jiā  pí  luó  wèi  guó  de  xián  shèng  qiáo  dá  mó  · xī  dá  duō  wén  xùn  qián  qù  xiàng   lǎo  zǐ   qiú  dào , hòu  lái  dé   lǎo  zǐ   diǎn  huà , jū  rán  wù  dào  chéng  fó  liǎo  ~
 lǎo  zǐ   chū  guān  yī  zhí  bèi  rén  men  jīn  jīn  lè  dào  dì  chuán  shuō  zhe , yǎn  yì  zhe 。 lǔ  xùn  xiān  shēng  yě  duì  cǐ  fā  shēng  guò  xīng  qù , hái  zhuān  mén  chuàng  zuò  liǎo  gù  shì  xīn  biān 《  lǎo  zǐ   chū  guān 》, hái  yǔ  bié  rén  dǎ  liǎo  yī  diǎn  bǐ  mò  zhàng 。 lìng  wài ,  lǎo  zǐ   chū  guān  zhōng  de “ zǐ  qì  dōng  lái ” yě  chéng  liǎo  zhōng  guó  wén  huà  zhōng  de  yī  gè  jī  yīn , dì  wáng  zhī  jiā  jiāng “ zǐ  qì ” dāng  zuò  jí  xiáng 、 xiáng  ruì , nǐ  kàn  shēng  gè  hái  zǐ  rú  guǒ  zǐ  qì  mǎn  shì , gǔ  rén  rèn  wéi  zhè  hái  zǐ  bì  dìng  dà  yòu  chū  xī 。 lǎo  bǎi  xìng  zhī  jiā  yě  bǎ “ zǐ  qì ” dāng  zuò  jí  xiáng  de  xiàng  zhēng , yú  shì  bǎ “ zǐ  qì  dōng  lái ” zhè  xiē  zì  xiě  zài  dà  mén  shàng  děng  děng 。 xiān  mín  hái  rèn  wéi , nǎ  gè  dì  fāng  yòu  bǎo  wù , nǎ  gè  dì  fāng  jiù  huì  zài  shàng  kòngchū  xiàn  zǐ  qì 。 
yòu  qù  de  shì   lǎo  zǐ   qí  zuò  de “ qīng  niú ” yě  chéng  liǎo  dào  jiào  wén  huà  zhōng  de  yī  gè  zhù  míng  de  yì  xiàng , qīng  niú  hòu  lái  chéng  liǎo  shén  xiān  dào  shì  de  zuò  qí  liǎo 。 dào  hòu  lái ,“ qīng  niú ” yě  chéng  liǎo   lǎo  zǐ   de  dài  míng  cí  liǎo ,  lǎo  zǐ   yòu  bèi  chēng  wéi “ qīng  niú  shī ”、“ qīng  niú  wēng ” děng 。 zhè  qīng  niú  hái  bèi   lǎo  zǐ   jiā  xiāng  de  bǎi  xìng  kàn  zuò  shì  shén  niú , shuō   lǎo  zǐ   dāng  chū  chū  guān  shì  chéng  zhè  qīng  niú  fēi  guò  qù  de , bìng  qiě  yòu  yòu  yī  duàn  měi  miào  de  chuán  shuō 。 
jīn  tiān  zài   lǎo  zǐ   de  jiā  xiāng  hé  nán  shěng  lù  yì  xiàn  chéng  nèi  de  dōng  běi  jiǎo  shàng  hái  yòu  yī  chù  gāo  yuē  13 mǐ  de  gāo  tái , jiào “ lǎo  jūn  tái ”, yòu  jiào “ shēng  xiān  tái ”, tái  shàng  yòu  zuò   lǎo  zǐ   miào 。 miào  qián  mái  yòu  yī  gēn  wǎn  kǒu  cū  de  tiě  zhù  zǐ , chēng  wéi “ gǎn  shān  biān ”。 xiāng  chuán   lǎo  zǐ  50 duō  suì  shí  céng  zài  zhè  lǐ  jiǎng  xué , cǐ  dì  lí  zì  jǐ  jiā  yòu  hǎo  duō  lù , lái  lái  wǎng  wǎng  dōuyào  jīng  guò  yī  zuò  shān  jiào “ yǐn  yáng  shān ”。 zhè  zuò  shān  hěn  gāo , zhē  tiān  bì  rì , shān  běi  jiàn  bù  dào  tài  yáng , bīng  tiān  xuě  dì , cùn  cǎo  bù  shēng 。 shān  nán  yòu  liè  rì  dāng  kōng , zhuāng  jià  kū  sǐ , lǎo  bǎi  xìng  shòu  jìn  liǎo  kǔ  nán 。  lǎo  zǐ   mù  dǔ  zhè  yī  qiē , suī  xiǎng  jiě  jiù  bǎi  xìng , dàn  xīn  yòu  yú  'ér  lì  bù  zú 。 rú  jīn  qí  qīng  niú  fēi  guò  liǎo  hán  gǔ  guān , zhī  dào  zì  jǐ  yǐ  jīng  chéng  xiān , qīng  niú  yě  huì  shuō  rén  huà  liǎo , yú  shì  yòu  yào  qīng  niú  yī  qǐ  fēi  huí  jiā  xiāng  qù  zhì  lǐ  nà  zuò  shān 。 dào  liǎo  jiā  xiāng ,  lǎo  zǐ   huī  biān  dǎ  shān , shān  dǐng  xiāoqù  liǎo , bìng  qiě  fēi  dào  liǎo  shān  dōng , chéng  liǎo  tài  shān 。 zài  yī  biān  zǐ  dǎ  qù , bǎ  shān  yāo  dǎ  dào  liǎo  hé  nán , chéng  liǎo  píng  dǐng  shān 。 zhè  shí  biān  shāo  shuǎi  duàn , shuǎi  duàn  de  biān  zǐ  fēi  dào  liǎo  shān  xī 。  lǎo  zǐ   yī  kàn  shǒu  zhōng  de  biān  zǐ  zhǐ  shèng  xià  yī  gè  gān  zǐ , jiù  shùn  shǒu  chā  zài  dì  shàng , zhè  jiù  shì  zhè  gè  tiě  zhǔ  zǐ  de  lái  lì 。  lǎo  zǐ   yòu  chéng  qīng  niú  fēi  zǒu  liǎo , ér  nà  biān  zǐ  gān  jiù  yǒng  yuǎn  liú  zài  liǎo  nà  'ér 。 bǎi  xìng  gǎn  xiè   lǎo  zǐ   qián  lái  gǎn  zǒu  shān , yīn  wéi  cóng  zhè  yǐ  hòu   lǎo  zǐ   jiā  xiāng  jiù  guò  qǐ  liǎo  fēngtiáo  yǔ  shùn  de  hǎo  rì  zǐ  liǎo 。 bǎi  xìng  jiù  bǎ   lǎo  zǐ   huī  biān  gǎn  zǒu  shān  shí  zhàn  lì  de  tǔ  tái  jiào “ shēng  xiān  tái ”, jiāng  dì  shàng  de  tiě  zhù  zǐ  chēng “ gǎn  shān  biān ”。 táng  gāo  zǔ  lǐ  yuān  zūn   lǎo  zǐ   wéi “ tài  shàng  lǎo  jūn ”, yòu  bǎ  zhè  gè  tái  chēng  wéi “ lǎo  jūn  tái ”, hái  xiū  liǎo  miào , jìn  xíng  jì  sì 。 héng  héng  zhè  shì  lǎo  bǎi  xìng  hé  děng  guī  lì  de  xiǎng  xiàng  'ā ! dú  liǎo   lǎo  zǐ   jiā  xiāng  de  zhè  yī  zé  chuán  shuō , gèng  gǎn  dào   lǎo  zǐ   yòu  shì  yòu  xuè  yòu  ròu  dì  huó  zài  lǎo  bǎi  xìng  zhōng  jiān !  lǎo  zǐ   wén  huà  jiù  shì  zhè  yàng  yī  diǎn  yī  dī  dì  jī  lěi  qǐ  lái  de , zhōng  guó  de  shēn  hòu  bó  dà  de  wén  huà  yě  jiù  shì  zhè  yàng  yī  diǎn  yī  dī  dì  yǎn  shēng  chū  lái , yòu  yī  céng  yī  céng  dì  lěi  jī  qǐ  lái  de 。 
shèng  rén  cí  shì  
lǎo  dān  cháng  shòu , yī  bǎi  liù  shí  yú  suì  xiān  shì , lín  lǐ  jiē  lái  diào  yàn 。 lǎo  rén  kū  zhī , rú  kū  qí  zǐ ; shǎo  zhě  kū  zhī , rú  kū  qí  mǔ 。 niàn   lǎo  zǐ   shùn  mín  zhī  xìng 、 suí  mín  zhī  qíng 、 yǔ  shì  wú  zhēng 、 róu  cí  dài  rén  de  dà  dé  dà  'ēn , jiē  bēi  bù  zì  shèng 。 
lǎo  dān  hǎo  yǒu  qín  yì  lái  diào  yàn , zhì   lǎo  zǐ   líng  bàng , bù  guì  bù  bài , gǒng  shǒu  zhì  yì , kū  hào  sān  shēng  jí  zhǐ 。 dài  qí  yù  zhuǎn  shēn  huí  qù  shí , lín  rén  lán  zhù  wèn  dào :“ rǔ  fēi   lǎo  zǐ   hǎo  yǒu  hū ?” qín  yì  dá  dào ;“ dāng  rán 。” lín  rén  dào :“ jì  wéi   lǎo  zǐ   hǎo  yǒu , rú  cǐ  bó  qíng  shǎo  lǐ , kě  hū ?” qín  yì  dào ;“ yòu  hé  bù  kě ?” lín  rén  wén  yán , yóu  nù  zhuǎn , dà  shēng  zé  wèn  dào :“ qí  lǐ  hé  zài ?” qín  yì  xiào  dào :“ wú  yǒu  lǎo  dān  yòu  yán , shēng  yì  bù  xǐ , sǐ  yì  bù  bēi 。 rǔ  kě  wén  hū ? xī  rì  lǎo  dān  zhī  shēng  yě , yóu  wú  zhì  yòu , jù  qì  'ér  chéng , shùn  shí  'ér  lái , hé  zì  rán  zhī  lǐ , yòu  hé  xǐ  zāi ? jīn  rì  lǎo  dān  zhī  sǐ  yě , yóu  yòu  guī  wú , sàn  qì  'ér  miè , shùn  shí  'ér  qù , hé  zì  rán  zhī  lǐ  yě 。 yòu  hé  bēi  zāi ? shēng  'ér  xǐ  zhě , shì  yǐ  wéi  bù  dāng  xǐ  'ér  xǐ  yě ; sǐ  'ér  bēi  zhě , shì  yǐ  wéi  bù  dāng  bēi  'ér  bēi  yě , fàng  shēng  shí  guì  shēng , sǐ  shí  pà  sǐ , jiē  shì  yǐ  jǐ  zhī  yì  yuàn  'ér  qiǎngqiú  shēng  lái 、 qiǎngqiú  sǐ  qù  yě , jiē  bèi  zì  rán  zhī  lǐ  'ér  rèn  jǐ  zhī  qíng  yě 。 rú  'ān  shí  'ér  chù  shùn , zé  'āi  lè  bù  néng  rù  yě 。 ér  bèi  zì  rán 、 wéi  tiān  lǐ , hé  yú  dào  hū ? bù  hé  yú  dào , kě  wéi  lǎo  dān  hǎo  yǒu  hū ? lǎo  dān  hǎo  yǒu  zhě , zūn  qí  yán  'ér  dòng 、 shùn  yú  dào  'ér  xíng  zhě  yě 。 wú  jì  wéi  lǎo  dān  zhī  yǒu , gù  néng  yǐ  lǐ  huà  qíng , gù  bù  bēi 。” 
lín  rén  wén  zhī , sì  yòu  suǒ  wù , yòu  wèn :“ rǔ  jì  bù  bēi , hé  yǐ  kū  hào  sān  shēng ?” qín  yì  xiào  dào :“ wú  kū  hào  sān  shēng , fēi  yīn  bēi  yě , shì  yǔ  lǎo  dān  cí  bié  yě 。 yī  hào , yán  qí  shēng  'ér  yìng  shí , hé  zì  rán  zhī  lǐ  yě 。 èr  hào , yán  qí  sǐ  'ér  yìng  shí , hé  zì  rán  zhī  lǐ  yě ; sān  hào , yán  qí  zài  shì  chuán  zì  rán  wú  wéi  zhī  dào , hé  zì  rán  zhī  lǐ  yě 。 lǎo  dān  jǔ  zú  'ér  yìng  shí , dòng  zhǐ  'ér  hé  dào , wú  yòu  hé  bēi  zāi ?” zhòng  lín  wén  zhī , jiē  yán  qín  yì  nǎi  lǎo  dān  zhēn  yǒu , gù  tuī  qí  wéi  zhù  zàng  zhī  rén 。 hé  tǔ  zhī  shí , qín  yì  sòng  dào  wén  dào :“ lǎo  dān  dà  shèng , tì  tiān  hángdào , yóu  shén  dà  tóng , qiān  gǔ  liú  fāng 。”                                                                           cí  yǔ  jiě  shì  Words to explain  【 míng  chēng 】:  lǎo  zǐ  
pīn  yīn 】: lǎozi
zhù  yīn 】: āo  ˇ zi  yi  
jī  běn  jiě  shì  
 lǎo  zǐ  Lǎozǐ
zhōng  guó  chūn  qiū  shí  sī  xiǎng  jiā 、 dào  jiā  xué  pài  chuàng  shǐ  rén 。 yī  shuō   lǎo  zǐ   jí  lǎo  dān  , xìng  lǐ  míng  'ěr  , zì  dān  , chǔ  guó  kǔ  xiàn  ( jīn  hé  nán  lù  yì  dōng  ) rén 。 céng  wéi  zhōu “ shǒu  cáng  shì  zhī  shǐ ” ( guǎn  cáng  shū  de  shǐ  guān  ), hòu  yǐn  tuì  zhù 《  lǎo  zǐ  》 yī  shū 。 tā  bǎ  yǔ  zhòu  wàn  wù  de  běn  tǐ  kàn  zuò “ dào ” , rèn  wéi  tā  shì  chāo  yuè  shí  kōng  jìng  zhǐ  bù  dòng  de  shí  tǐ  , shì  chǎn  shēng  zhěng  gè  wù  zhì  shì  jiè  de  zǒng  gēn  yuán 。 tā  zài  guān  chá  shè  huì  hé  zì  rán  biàn  huà  shí  , yòu  jù  yòu  pǔ  sù  de  biàn  zhèng  fǎ  sī  xiǎng  , rèn  wéi  yī  qièshì  wù  dū  cún  zài  yú  zhèng  fǎn  liǎng  fāng  miàn  de  duì  lì  zhī  zhōng  , tā  men  hù  xiāng  yǐ  cún  , hù  xiāng  zhuǎn  huà 。 zhèng  zhì  shàng  tā  zhù  zhāng “ wú  wéi ” , qǐ  tú  huǎn  hé  jiān  ruì  de  shè  huì  máo  dùn  , huí  dào “ xiǎo  guó  guǎ  mín ” de  huàn  jìng  zhī  zhōng 。  lǎo  zǐ   de  sī  xiǎng  zài  zhōng  guó  sī  xiǎng  shǐ  shàng  zhàn  yòu  zhòng  yào  de  dì  wèi  
 lǎo  zǐ  lǎozi
∶  fù  qīn  
lǎo  nián  nán  zǐ  de  zì  chēng 。 jí  lǎo  fū  
 lǎo  zǐ   bù  chī  nǐ  zhè  yī  tào  
xiáng  xì  jiě  shì  
shì  yì : (1). lǎo  nián  rén  zì  chēng 。 yóu  lǎo  fū 。 
chū  chù 】:《 hòu  hàn  shū  · yì  mín  chuán  · hán  kāng 》:“ kāng  yuē :‘ cǐ  zì   lǎo  zǐ   yǔ  zhī , tíng  cháng  hé  zuì !’”《 jìn  shū  · yǔ  liàng  chuán 》:“  lǎo  zǐ   yú  cǐ  chù  xīng  fù  bù  qiǎn 。” 
shì  lì 】: sòng  xīn  qì  jí 《 shuǐ  diào  gē  tóu  · hé  wáng  zhèng  zhī  wú  jiāng  guān  xuě  jiàn  jì 》 cí :“  lǎo  zǐ   jiù  yóu  chù , huí  shǒu  mèng  yé  fēi 。”《 shuǐhǔzhuàn 》 dì  'èr  liù  huí :“  lǎo  zǐ   bù  céng  yòu  xiē  lǐ  shù  dào  dū  tóu  jiā , què  rú  hé  qǐng   lǎo  zǐ   chī  jiǔ ?” 
shì  yì : (2). duì  lǎo  nián  rén  de  fàn  chēng 。 
chū  chù 】:《 sān  guó  zhì  · wú  zhì  · gān  níng  chuán 》“ níng  yì  guì  zhòng , zēng  bīng  'èr  qiān  rén ” péi  sōng  zhī  zhù  yǐn  jìn  yú  pǔ 《 jiāng  biǎo  chuán 》:“﹝ níng ﹞ yīn  yè  jiàn  quán , quán  xǐ  yuē :‘ zú  yǐ  jīng  hài   lǎo  zǐ  ( zhǐ  cáo  cāo ) fǒu ?’” táng  bái  jū  yì 《 wǎn  qǐ  xián  xíng 》 shī :“ pó  rán  yī   lǎo  zǐ  , yōng  qiú  réng  yǐn  jǐ 。” 
shì  lì 】: yuán  qín  jiǎn  fū 《 dōng  táng  lǎo 》 xiē  zǐ :“ rú  jīn  lǎo  liǎo , rén  jiā  jiù  jiào  wǒ  zuò  dōng  táng   lǎo  zǐ  。” 
shì  yì : (3). fù  qīn  de  sú  chēng 。 
chū  chù 】:《 sòng  shū  · xiào  yì  chuán  · pān  cóng 》:“ ér  niánshào , zì  néng  zǒu , jīn  wéi   lǎo  zǐ   bù  zǒu  qù 。” sòng  lù  yóu 《 lǎo  xué  'ān  bǐ  jì 》 juàn  yī :“ yú  zài  nán  zhèng , jiàn  xī  yóu  lǐ  sú  wèi  fù  yuē   lǎo  zǐ  , suī  nián  shí  qī  bā , yòu  zǐ  yì  chēng   lǎo  zǐ  。” 
shì  lì 】: lǔ  xùn 《 fǎng  huáng  · zài  jiǔ  lóu  shàng 》:“ tā  men  de   lǎo  zǐ   yào  tā  men  dú  zhè  xiē ; wǒ  shì  bié  rén , wú  hū  bù  kě  de 。” 
shì  yì : (4). zì  gāo  zì  dà  de  rén  zì  chēng 。 yī  bān  rén  yì  yòng  yú  qì  fèn  huò  kāi  wán  xiào  de  chǎng  hé 。 
chū  chù 】: hóng  shēn 《 xiāng  dào  mǐ 》 dì  sān  mù :“  lǎo  zǐ   bàn  zhèng  shì , nǐ  zhè  bù  diǎn  'ér  dà  de  xiǎo  dōng  xī , yě  yào  lái  dǎ  chà 。” 
shì  lì 】: bā  jīn 《 qì  yuán 》 shí  'èr :“ nǐ  gǎn  dòng  yī  xià ,  lǎo  zǐ   bù  bǎ  nǐ  dǎ  chéng  ròu  jiàng  bù  xìng  zhào !” shā  tīng 《 zài  qí  xiāng  jū  chá  guǎn  lǐ 》:“  lǎo  zǐ   zhè  zhāng  zuǐ  me , jiù  zhè  yàng , shuō  shì  yào  shuō  de , chī  yě  shì  yào  chī  de 。” 
shì  yì : (5). xiāng  chuán  wéi  chūn  qiū  shí  qī  sī  xiǎng  jiā 。 dào  jiào  de  chuàng  shǐ  rén 。 xìng  lǐ  míng  'ěr , zì  dān , gù  yì  chēng  lǎo  dān 。 zhù 《 dào  dé  jīng 》 wǔ  qiān  yán , yì  míng 《  lǎo  zǐ  》, wéi  dào  jiào  de  jīng  diǎn  zhù  zuò 。 
shì  yì : (6). gǔ  xīng  guān  míng 。 
chū  chù 】:《 jìn  shū  · tiān  wén  zhì  zhōng 》:“  lǎo  zǐ   sì  xīng  jí  zhōu  bó 、 wáng  péng  xù 、 ruì  gè  yī , cuò  hū  wǔ  wěi  zhī  jiān 。” 
shì  lì 】:《 jìn  shū  · tiān  wén  zhì  zhōng 》:“  lǎo  zǐ   xīng  sè  chún  bái , rán  suǒ  jiàn  zhī  guó , wéi  jī  wéi  xiōng , wéi  shàn  wéi  'è , wéi  xǐ  wéi  nù 。” 
shì  yì : (7). fāng  yán  
 lǎo  zǐ  ” zài  sì  chuān  huà  zhōng  yòng  dé  xiāng  duì  jiào  duō , shǔ  yú  dì  yī  rén  chēng , dài  biǎo “ wǒ ”, yòng  yì  shì  wǔ  rǔ  duì  fāng , zhǐ  zì  jǐ  shì  duì  fāng  de “  lǎo  zǐ  ”, jí  bà  bà , mù  qián  zài  'ān  huī 、 jiāng  sū 、 shān  dōng 、 hé  nán 、 hú  běi  děng  dì  yě  duō  yòu  yìng  yòng 。 zài  wǎng  shàng  chuán  bō  dé  jiào  guǎng  fàn , xǔ  duō  wǎng  mín  zài  shēng  qì  shí  yòng  lái  fā  xiè , zhǎngbèi  duì  xiǎo  bèi  yìng  yòng  gāi  cí  shì  jū  gāo , yòu  shí  gǎn  jué  qīnqiè  yǒu  hǎo  'ér  zì  rán , xiǎo  bèi  huò  píng  bèi  zhī  jiān  yìng  yòng  jū  gāo  xiǎn  rán  shì  yī  zhǒng  lún  lǐ  de  diān  dǎo , zé  shǔ  yī  zhǒng  zàng  huà 。                            lì  shǐ  yòu  yǐng  xiǎng  100 rén  History, 100 people affected     zuì  xiǎng  shèng  yù  de  zài  gōng  yuán  qián  sì  shì  jì    zài  juàn  zhì  hào  fán  de  zhōng  guó  shū  hǎi  dāng  zhōng , yòu  yī  juàn  bó  'ér  yòu  bó  kě  néng  zài  guó  wài  yōng  yòu  zuì  duō  de  yì  zhě  hé  dú  zhě , zhè  běn  shū  míng  jiào 《  lǎo  zǐ  》 huò 《 dào  dé  jīng 》。《 dào  dé  jīng 》 shì  jiě  shì  dào  jiào  zhé  xué  de  zhù  yào  jīng  wén 。   zhè  shì  yī  běn  wēi  miào  fèi  jiě  de  shū , wén  bǐ  jí  qí  yǐn  huì , kě  yòu  xǔ  duō  bù  tóng  de  jiě  shì 。“ dào ” zhè  gè  zhù  yào  gài  niàn  tōng  cháng  bèi  yì  wéi “ fāng  fǎ ” huò “ dào  lù ”。 dàn  shì  zhè  gè  gài  niàn  yòu  diǎn  'ér  hán  hú  qí  cí , yīn  wéi 《 dào  dé  jīng 》 běn  shēn  yī  kāi  shǐ  jiù  shuō :“‘ dào ’, shuō  dé  chū  de , tā  jiù  bù  shì  yǒng  héng  bù  biàn  de ‘ dào ’;‘ míng ’, jiào  dé  chū  de , tā  jiù  bù  shì  yǒng  héng  bù  biàn  de ‘ míng ’。”① dàn  shì  wǒ  men  kě  yǐ  shuō , dào  de  dà  tǐ  yì  sī  shì “ zì  rán ” huò “ zì  rán  fǎ  zé ”。   dào  jiào  rèn  wéi , rén  bù  yīnggāi  yǔ  dào  zuò  dǒu  zhēng , ér  yīnggāi  fú  cóng  dào , àn  zhào  dào  lái  bàn  shì 。 jī  jí  zhuī  qiú  dé  dào  quán  lì  huò  jī  jí  xún  qiú  xíng  shǐ  quán  lì , yǔ  qí  shuō  shì  bù  dào  dé  de  dǎo  bù  rú  shuō  shì  yú  mèi  wú  zhī  hé  tú  láo  wú  yì  de 。 dào  shì  bù  kě  xiāo  miè  de , rén  men  zài  shēng  huó  zhōng  yìng  lì  qiú  shùn  dào  'ér  xíng 。 yī  gè  dào  jiào  tú  kě  néng  huì  zhǐ  chū  shuǐ  shì  wú  xiàn  róu  ruǎn  de , tā  xùn  yǎn  dì  liú  xiàng  zuì  dī  diǎn , shèn  zhì  duì  zuì  ruò  de  lì  yě  bù  jiā  dǐ  zhì , dàn  shì  tā  què  shì  bù  kě  huǐ  miè  de ; ér  zuì  yìng  de  yán  shí  shì  zuì  zhōng  huì  bèi  mó  diào  de 。   duì  gè  rén  lái  shuō , tōng  cháng  yìng  tí  chàng  chún  pǔ  hé  zì  rán ; yìng  bì  miǎn  shǐ  yòng  bào  lì , rú  tóng  bì  miǎn  yī  qiē  zhuī  míng  zhú  lì  de  xíng  wéi  yī  yàng 。 rén  men  bù  yìng  gāi  xún  qiú  gǎi  zào  shì  jiè , ér  yīnggāi  zūn  jìng  shì  jiè 。 duì  zhèng  fǔ  lái  shuō , shāo  yòu  xiāo  jí  de  zhèng  cè  tōng  cháng  yě  shì  zuì  yīng  míng  de  zhèng  cè 。 guī  zhāng  fán  rǒng , tōng  guò  gèng  duō  de  fǎ  lǜ  huò  yán  lì  shī  xíng  jiù  fǎ  lǜ  tōng  cháng  huì  shǐ  shì  qíng  nòng  dé  gèng  zāo 。 gāo  shuì  fù , xióng  xīn  bó  bó  de  zhèng  fǔ  jìhuà  hé  fā  dòng  zhàn  zhēng , zhè  yī  qiēdōu  shì  yǔ  dào  jiào  zhé  xué  de  jīng  shén  bèi  dào  'ér  chí  de 。   àn  zhào  zhōng  guó  de  chuán  shuō ,《 dào  dé  jīng 》 de  zuò  zhě  shì  yī  wèi  míng  jiào   lǎo  zǐ   de  rén 。 jù  shuō  tā  shì  kǒng  zǐ  de  tóng  shí  dài  rén , dàn  bǐ  kǒng  zǐ  niánzhǎng 。 kǒng  zǐ  shēng  huó  zài  gōng  yuán  qián  liù  shì  jì , cóng 《 dào  dé  jīng 》 de  nèi  róng  hé  fēng  gé  shàng  lái  kàn , méi  yòu  jǐ  gè  xiàn  dài  xué  zhě  rèn  wéi  tā  shì  zhè  me  zǎo  qī  de  zuò  pǐn ; yòu  guān  gāi  shū  de  shí  jì  chuàng  zuò  rì  qī  wèn  tí , cún  zài  zhe  xǔ  duō  zhēng  lùn (《 dào  dé  jīng 》 běn  shēn  wèi  tí  dào  yī  gè  jù  tǐ  de  rén  wù 、 dì  diǎn 、 rì  qī  huò  lì  shǐ  shì  jiàn )。 dàn  shì  gōng  yuán  qián  320 nián  shì  yī  gè  kào  dé  zhù  de  gū  jì ── yǔ  shí  jì  rì  qī  de  wù  chā  zài  bā  shí  nián  yǐ  nèi ── yě  xǔ  bǐ  zhè  gè  wù  chā  fàn  wéi  hái  yào  xiǎo  dé  duō 。   zhè  gè  wèn  tí  yǐn  qǐ  liǎo  duì  yòu  guān   lǎo  zǐ   qí  rén  de  shēng  zú  nián  jí  shèn  zhì  duì  yòu  guān  qí  rén  de  zhēn  wěi  de  xǔ  duō  zhēng  lùn 。 yòu  xiē  quán  wēi  xiāng  xìn   lǎo  zǐ   shēng  huó  zài  gōng  yuán  qián  liù  shì  jì  zhè  gè  chuán  shuō , yīn  'ér  duàn  dìng  tā  méi  yòu  xiě 《 dào  dé  jīng 》。 qí  tā  xué  zhě  zhǐ  chū  tā  zhǐ  bù  guò  shì  chuán  shuō  zhōng  de  rén  wù 。 wǒ  gè  rén  de  guān  diǎn  jǐn  wéi  shǎo  shù  xué  zhě  suǒ  jiē  shòu , wǒ  rèn  wéi :( 1)  lǎo  zǐ   shí  yòu  qí  rén , shì 《 dào  dé  jīng 》 de  zuò  zhě ;( 2) tā  shēng  huó  zài  gōng  yuán  qián  sì  shì  jì ;( 3)  lǎo  zǐ   shì  kǒng  zǐ  jiào  niánzhǎng  de  tóng  shí  dài  rén  de  chuán  shuō  chún  shǔ  xū  gòu , shì  hòu  lái  de  dào  jiào  zhé  xué  jiā  wéi  gěi   lǎo  zǐ   jí  qí  zhù  zuò  tú  zhī  mǒ  fěn  'ér  biān  zào  de 。   zhí  dé  zhù  yì  de  shì  zài  zǎo  qī  de  zhōng  guó  zuò  jiā  dāng  zhōng , kǒng  zǐ ( qián  551 héng  479)、 mò  dí ( qián  5 shì  jì ) hé  mèng  zǐ ( qián  371 héng  289) jì  méi  yòu  tí  dào   lǎo  zǐ  , yě  méi  yòu  tí  guò 《 dào  dé  jīng 》; dàn  shì  zhuāng  zǐ ── yī  wèi  gōng  yuán  qián  sān  shì  jì  yù  mǎn  quán  guó  de 。 dào  jiào  zhé  xué  jiā  què  fǎn  fù  dì  tí  dào  guò   lǎo  zǐ  。   yóu  yú  shèn  zhì  duì   lǎo  zǐ   de  cún  zài  dōuyòu  zhēng  lùn , wǒ  men  duì  tā  de  shēng  píng  xiáng  qíng  jiù  yīnggāi  chí  huái  yí  de  tài  dù 。 dàn  shì  xià  liè  de  shuō  fǎ  yòu  hěn  duō  de  chū  chù :  lǎo  zǐ   dàn  shēng  hé  shēng  huó  zài  zhōng  guó  de  běi  fāng ; tā  zài  yī  gè  shí  qī  lǐ  hěn  kě  néng  zài  guó  dū  luò  yáng  dāng  guò  lì  shǐ  xué  jiā  huò  zài  cháo  zhōng  rèn  shǒu  cáng  shì  de  shǐ  guān ;  lǎo  zǐ   bù  shì  tā  de  yuán  míng  'ér  shì  yī  gè  zūn  chēng , dà  tǐ  yì  sī  shì “ dà  shī ”; tā  jié  guò  hūn , yòu  gè  'ér  zǐ , jiào  cōng ; cōng  hòu  lái  chéng  wéi  wèi  guó  de  jiànglǐng 。   suī  rán  dào  jiào  kāi  shǐ  shí  jī  běn  shàng  shì  yī  zhǒng  fēi  zōng  jiào  zhé  xué , dàn  shì  què  zuì  zhōng  yóu  cǐ  xiān  qǐ  liǎo  yīcháng  zōng  jiào  yùn  dòng 。 rán  'ér  suī  rán  zuò  wéi  yī  zhǒng  zhé  xué  de  dào  jiào  jì  xù  yǐ 《 dào  dé  jīng 》 zhōng  suǒ  biǎo  dá  de  sī  xiǎng  wéi  jī  chǔ , dàn  shì  dào  jiào  bù  jiǔ  jiù  bèi  yún  yún  zhòng  shēng  de  mí  xìn  xìn  niàn  hé  xí  guàn  suǒ  náng  kuò , zhè  xiē  xìn  niàn  hé  xí  guàn  xiāng  duì  shuō  lái  tóng   lǎo  zǐ   de  shuō  jiào  méi  yòu  shénme  guān  xì 。   jiǎ  dìng   lǎo  zǐ   shí  jì  shàng  shì 《 dào  dé  jīng 》 de  zuò  zhě , nà  me  tā  de  yǐng  xiǎng  què  shí  hěn  dà 。 zhè  bù  shū  suī  rán  hěnbáo ( bù  dào  liù  qiān  zhōng  wén  zì , yīn  cǐ  zú  yǐ  yòng  yī  zhāng  bào  zhǐ  dēngzǎi ), dàn  què  bāo  hán  zhe  xǔ  duō  jīng  shén  shí  liáng 。 zhěng  gè  xì  liè  de  dào  jiào  zhé  xué  jiā  dū  yòng  cǐ  shū  lái  zuò  wéi  tā  men  zì  jǐ  sī  xiǎng  de  qǐ  diǎn 。                 bǎi  kē  cí  diǎn  Encyclopedia  Laozi
 lǎo  zǐ   
guó  xiān  qín  shí  dài  de  zhé  xué  jiā , dào  jiā  xué  pài  chuàng  shǐ  rén 。 
 lǎo  zǐ   kǎo  zhèng   guān  yú   lǎo  zǐ   de  xìng  zì , lì  lái  shuō  fǎ  bù  yī 。《 zhuāng  zǐ 》 chēng  tā  wéi  lǎo  dān  , shū  zhōng  de  nèi  piān 《 dé  chōng  fú 》 , wài  piān 《 tiān  dì 》、《 tiān  yùn 》、《 tián  zǐ  fāng 》、《 zhī  běi  yóu 》 děng  dū  bǎ   lǎo  zǐ   shì  wéi  qián  bèi , zhè  shì  zhàn  guó  zhōng  wǎn  qī  dào  jiā  xué  pài  bǐ  xià  de   lǎo  zǐ  。 qín  hàn  zhī  jì  chéng  shū  de 《 lǐ  jì 》 zhōng 《 Zēngzǐ  wèn 》 piān  yě  bǎ   lǎo  zǐ   shì  wéi  yǔ  kǒng  zǐ  tóng  shí  dài  de  zhī  lǐ  shǒu  lǐ  de  zhǎngzhě 。《 shǐ  jì  · lǎo  zǐ   hán  fēi  lièzhuàn 》 dà  tǐ  shàng  bǎ   lǎo  zǐ   miáo  xiě  wéi  dào  jiā , qí  zhōng  chān  rù  lǎo  lāi  zǐ  hé  tài  shǐ  dàn  liǎng  gè  míng  zì 。 jù 《 shǐ  jì  · zhòng  ní  dì  zǐ  lièzhuàn 》 jiě  shì  shuō ,“ yú  zhōu  zé   lǎo  zǐ  ”,“ yú  chǔ  lǎo  lāi  zǐ ”, kě  jiàn   lǎo  zǐ   hé  lǎo  lāi  zǐ  shì  liǎng  rén 。 zhì  yú  tài  shǐ  dàn , sī  mǎ  qiān  shuō : zì   lǎo  zǐ   sǐ  hòu  bǎi  'èr  shí  jiǔ  nián , yòu  zhōu  tài  shǐ  dàn  jiàn  qín  xiàn  gōng  yún  yún 。 qīng  dài  dào  jìn  dài  xué  zhě  wāng  zhōng 、 liáng  qǐ  chāo  děng  bǎ   lǎo  zǐ   shì  xì  tóng  tài  shǐ  dàn  lián  xì  qǐ  lái  yán  jiū  , rèn  wéi   lǎo  zǐ   jiù  shì  tài  shǐ  dàn  , zhàn  guó  shí  rén , shì 《  lǎo  zǐ  》 de  zuò  zhě 。 yě  yòu  xué  zhě  rèn  wéi  kě  néng “ lǎo ” shì   lǎo  zǐ   de  xìng  huò  shì  , qí  míng  wéi  dān  , gù  chēng  lǎo  dān 。 tā  men  tí  chū ,《 zhuāng  zǐ  · tiān  xià 》 céng  zōng  shù  guān  yú  lǎo  dān  de  xué  shuō ,《 lǚ  shì  chūn  qiū  · bù  'èr 》 yě  chēng “ lǎo  dān  guì  róu ” , míng  zì  yǔ  sī  xiǎng  yī  zhì  , gù  lǎo  dān  jiù  shì   lǎo  zǐ  。 dàn  shì 《  lǎo  zǐ  》 shū  zhōng  shuō  :“ fū  lǐ  zhě  , zhōng  xìn  zhī  bó  , ér  luàn  zhī  shǒu ” , yǔ  chuán  shuō  zhōng  kǒng  zǐ  wèn  lǐ  yú  lǎo  dān  yòu  máo  dùn ( jiàn  cǎi  tú   lǎo  zǐ  ( xiāng  chuán  chūn  qiū  mò  qī )、《  lǎo  zǐ  》 bó  shū  cán  piàn  ( jú  bù  )、 kǒng  zǐ  wèn  lǐ   lǎo  zǐ   tú );《  lǎo  zǐ  》 shū  lǐ  yòu  xiē  cí  jù  bù  kě  néng  chū  xiàn  zài  chūn  qiū  shí  qī , rú “ wàn  chéng  zhī  zhù ” , dāng  shí  bìng  méi  yòu  wàn  chéng  de  dà  guó  , yě  bù  jiàn  yú  zhàn  guó  yǐ  qián  de  zhù  zuò  ; lìng  yòu  yī  xiē  wén  zì  yě  cún  zài  lèi  sì  qíng  kuàng 。 suǒ  yǐ  ,《  lǎo  zǐ  》 shū  shì  fǒu  wéi  lǎo  dān  suǒ  zuò  yě  yòu  yí  wèn 。 dāng  jīn  xué  shù  jiè  bù  shǎo  rén  rèn  wéi   lǎo  zǐ   qí  rén  kě  néng  shēng  huó  yú  chūn  qiū  mò  nián ,《  lǎo  zǐ  》 yī  shū  què  shì  zhàn  guó  shí  qī  de  zuò  pǐn 。 dàn  tàn  tǎo   lǎo  zǐ   zhé  xué , zhǐ  néng  yǐ 《  lǎo  zǐ  》 yī  shū  wéi  yǐ  jù 。 
zhé  xué  sī  xiǎng  “ dào ” shì   lǎo  zǐ   sī  xiǎng  tǐ  xì  de  hé  xīn , tā  shuō :“ dào  shēng  yī , yī  shēng  'èr , èr  shēng  sān , sān  shēng  wàn  wù ”(《  lǎo  zǐ  》 sì  shí  'èr  zhāng ) , rèn  wéi  yī  qiē  yóu  dào  shēng  chū 。 dāng  qián  xué  shù  jiè  duì   lǎo  zǐ  “ dào ” de  lǐ  jiě , yòu  jiào  duō  de  fēn  qí 。 yī  zhǒng  yì  jiàn  rèn  wéi “ dào ” shì  xiān  tiān  dì  'ér  shēng  de  jīng  shén  xìng  shí  tǐ ,《  lǎo  zǐ  》 dì  'èr  shí  yī  zhāng  shuō :“ dào  zhī  wéi  wù , wéi  huǎng  wéi  hū , hū  xī  huǎng  xī , qí  zhōng  yòu  xiàng ; huǎng  xī  hū  xī , qí  zhōng  yòu  wù ”。 dì  shí  sì  zhāng  yòu  shuō :“ wú  zhuàng  zhī  zhuàng , wú  xiàng  zhī  xiàng , shì  wèi  hū  huǎng ”。 zhè  lǐ  huǎng  hū  de “ dào ” jiù  shì  guān  niàn , huò  shuō  shì  chāo  shí  kōng  de  jué  duì  lǐ  niàn 。 yòu  rú  dì  'èr  shí  wǔ  zhāng  shuō :“ yòu  wù  hùn  chéng , xiān  tiān  dì  shēng , jì  xī  liáo  xī , dú  lì  'ér  bù  gǎi  , zhōu  xíng  'ér  bù  dài , kě  yǐ  wéi  tiān  xià  mǔ 。” zhè  lǐ  de “ dào ” yě  shì  xiān  tiān  dì  'ér  shēng  de  shì  jiè  wàn  wù  de  běn  yuán , shì  wú  xíng  wú  shēng 、 dú  lì  yú  zhěng  gè  zì  rán  jiè  zhī  wài  'ér  yǒng  yuǎn  bù  biàn  de  jué  duì  jīng  shén 。 dì  sì  shí  zhāng  shuō :“ tiān  xià  wàn  wù  shēng  yú  yòu , yòu  shēng  yú  wú ”。 zài  zhè  lǐ  shēng  yú “ wú ” jí  shì  shēng  yú “ dào ”,“ dào ” jiù  shì “ wú ”, èr  zhě  dōushì  xū  wú  de  běn  tǐ  huò  jīng  shén  de  shí  tǐ , cóng  'ér  biǎo  xiàn  chū  kè  guān  wéi  xīn  zhù  yì  de  yǔ  zhòu  guān 。 lìng  yī  zhǒng  yì  jiàn  rèn  wéi ,  lǎo  zǐ   de “ dào ” zài  zhé  xué  shàng  bù  fǎn  yìng  wéi  xīn  lùn  , yīn  wéi “ dào ” shì “ yòu  xiàng ”“ yòu  wù ” de  ,《  lǎo  zǐ  》 de “ dào  shēng  yī ” děng  yú 《 huái  nán  zǐ  · tiān  wén  xùn 》 de “ dào  shǐ  yú  yī ”,“ yī ” shì “ dào ” xiāng  duì  yú  gè  bié  shì  wù  de  yī  zhǒng  chēng  wèi 。 cǐ  wài , hái  yòu  rén  rèn  wéi   lǎo  zǐ   de  zhé  xué  sī  xiǎng  shì  máo  dùn  de , jì  yòu  wéi  xīn  zhù  yì  de  yī  miàn , yě  yòu  wéi  wù  zhù  yì  de  yī  miàn , zǒng  tǐ  shàng  kě  guī  jié  wéi  kè  guān  wéi  xīn  zhù  yì 。 
pǔ  sù  biàn  zhèng  fǎ  sī  xiǎng    lǎo  zǐ   rèn  wéi  zì  rán  jiè  hé  rén  lèi  shè  huì  dōushì  biàn  dòng  bù  jū  de 。 tā  guān  chá  dào  tiān  dì  jiān  wàn  wù  wàn  shì  cún  zài  zhe  hù  xiāng  máo  dùn  de  liǎng  gè  duì  lì  miàn , lì  rú  yòu  wú 、 gāng  róu 、 qiáng  ruò 、 huò  fú 、 xīng  fèi  děng  děng , tā  mendōu  shì  hù  xiāng  yǐ  cún 、 hù  xiāng  lián  jié  de 。 tā  rèn  wéi , méi  yòu “ yòu ” , jiù  wú  suǒ  wèi “ wú ”; méi  yòu “ nán ” , jiù  wú  suǒ  wèi “ yì ”; méi  yòu “ cháng ” , jiù  wú  suǒ  wèi “ duǎn ”。 suǒ  yǐ  shuō :“ yòu  wú  xiāng  shēng  , nán  yì  xiāng  chéng  , cháng  duǎn  xiāng  xíng ”。 hái  shuō “ guì  yǐ  jiàn  wéi  běn  , gāo  yǐ  xià  wéi  jī ”,“ huò  xī  fú  suǒ  yǐ , fú  xī  huò  suǒ  fú ”, biǎo  míng  liǎo  duì  lì  miàn  shuāng  fāng  de  tóng  yī  xìng 。  lǎo  zǐ   hái  rèn  shí  dào  duì  lì  miàn  bù  shì  yī  chéng  bù  biàn  de , tā  men  zài  xiàng  xiāng  fǎn  de  yī  miàn  zhuǎn  huà , tā  shuō :“ zhèng  fù  wéi  qí , shàn  fù  wéi  yāo ”, rèn  wéi  zhèng  cháng  néng  zhuǎn  huà  wéi  fǎn  cháng , shàn  liáng  néng  zhuǎn  huà  wéi  yāo  niè , wěi  qū  fǎn  néng  bǎo  quán , qū  wǎng  fǎn  néng  shēn  zhí , dī  xià  fǎn  néng  chōng  mǎn , pò                                    《老子》  lǎo  zǐ   》 
 lǎo  zǐ  》 zhōng  guó  gǔ  dài  zhòng  yào  zhé  xué  zhù  zuò 。 yòu  chēng 《 dào  dé  jīng  lín  ·
jí  zhāng , dǎo  000 yú  yán , fēn  shàng  xià  piān 。 
chéng  shū  shí  jiān  xiāng  chuán   lǎo  zǐ   xiū  dào  dé , zhù  shū  shàng  xià  piān 。 chūn  qiū  mò  {
bàn  huī  fàn  yā  jià  {
xià  piān  zhōng  fēn  zhāng  cì  dì , chuān  jí 《 dào  dé  jīng 》 de  tí  míng  dōushì  hòu  rén  suǒ  jiā 。 
míng  lǐ  rén  niǔ  rùn  bǐ  
jǐ ‘ dào  dé  jīng  · míng  kè  běn  
bǎn  běn  liú  chuán  xiàn  cún 《  lǎo  zǐ  》 de  bǎn  běn , yǐ  bó  shū  jiá 、 yǐ  běn  wéi  :
zǎo 。 jiá  běn  wén  zì , mò  bì  hàn  gāo  zǔ  liú  bāng  huì , kě  zhèng  tā  shì  liú  bāng  chēng  dì  
qián  chāo  xiě  de 。 yǐ  běn  bì  liú  bāng  huì , dàn  bù  bì  huì  dì  liú  yíng 、 wén  dì  liú  héng  zhōu  
tā  shì  liú  bāng  chēng  dì  sì  hòu , liú  yíng 、 liú  chuáng  wéi  dì  yǐ  qián  chāo  xiě  de 。 dīng  
jiē  fēn  'èr  piān , yǐ  běn  piān  mò  biāo  chū 《 dé 》 3041 zì ,《 dào 》 bié  2 chóu  
hé  jì  5467 zì 。 jiá  běn  wěi  tí  cán  quē  bù  míng 。 liǎng  běn  dōubù  fēn  zhāng  cì 。 
dōng  hàn  shí  chéng  shū  de 《  lǎo  zǐ   hé  shàng  gōng  zhāng  jù 》, fēn  bié  zhāng , _ shàng  piān  
jīng  37 zhāng , xià  piān  dé  jīng  44 zhāng , hé  shàng  běn  fù  yú  měi  zhāng  zhāng  cì  zhī  shǒu  yī  guān  
zhàng  tí ’ jūn  zì 。 wèi  wáng  bì 《  lǎo  zǐ   zhù 》, zhǐ  fēn  81 zhāng , bìng  wú  zhāng  tí  
táng  chū  fù  yì  xiào  dìng  shěn  dào  dé  jīng  gǔ  běn  piān 》, jù  sòng  dài  xiè  shǒu  
jì 》 jìzǎi , fù  yì  kǎo  hé  zhòng  běn , kān  shù  qí  zì 。 xiàng  yǔ  qiè  běn  
wǔ  nián , péng  chéng  rén  kāi  xiàng  yǔ  qiè  jiā  dé  zhī  : ān  qiū  wàng  běn  
qiān  zhī  dé  zhī  ; hé  shàng  zhàng  rén  běn , qí  chù  shì  chóu  yuè  dé  
qì  jīn  réng  yòu  xiāng  dāng  gāo  de  xué  shù  jià  zhí 。 lìng  shàng  yòu  
zhuàn  de 《 dào  dé  zhēn  jīng  zhǐ  guī 》, zhāng  jù  pō  yǔ  zhū  běn  bù  tóng , jīn  cún  cán  běn , 
yòu  rén  rèn  wéi  shì  hòu  rén  wěi  tuō 。 
xiàn  cún 《  lǎo  zǐ  》 de  bǎn  běn , chú  hàn  chū  bó  shū  běn  wài , hái  
liú  chuán 。 yuē  lüè  tǒng  jì , shí  kè  14 zhǒng , qí  zhōng  yǐ  táng  tài  sòng  
xiě  de  shí  kè 《  lǎo  zǐ  》 wéi  zuì  gǔ 。 qí  cì  wéi  táng  zhōng  zōng  jǐng  lóng  'èr  nián  (
zhōu  lóng  xīng  guān  dào  dé  jīng  bēi  ( cān  jiàn  cǎi  tú  chā  yè  dì ‘ yè  )· táng  xiě  běn 《 lǎo  ;
cán  juàn , sǎnjiàn  yú  gè  dì  bǎo  cún  de  dūn  huáng  jīng  juàn  zhōng , wéi  shù  pō  duō 。 jīn  
lěng  kǒu  yī  zuǐ  rén  
níng  fēn  ︸  xí  zhōng  
bǔ  bǔ  yǔ  fù  lóng  diāo  
bàn  tīng  bǐ  
dìng  suǒ  shì 。 dàn  bì  chén 《 kǎo  yì 》, xiáng  yú  sòng  yuán  zhū  běn , cōng  yú  táng  běn 。 jìn  rén  luó  
zhèn  yù  zhēn  duì  bì  chén  zhè  gè  quē  xiàn , zhuàn 《 dào  dé  jīng  kǎo  yì 》, tā  gēn  jù  jǐng  lóng  
běn 、 kāi  yuán  yù  zhù  běn 、 guǎng  míng  běn 、 jǐng  fú  běn  děng 、 gè  táng  shí  kè  běn  sì  jí  liù  
cháo  hé  táng  xiě  běn  cán  juàn  10 zhǒng  zhuàn  chéng 。 tā  shuō , shàng  xià  lì  jīng  81 zhāng  zhōng , wèi  
jiàn  táng  chāo  zhě  cái  4 zhāng  'ěr 。 táng  yǐ  hòu  zhū  běn , bù  fù  lán  rén , qī  yǔ  bì  shū  
xiāng  fǔ  'ér  xíng 。 zhè  shì  gāi  shū  de  tè  sè 。 luó  běn  zài  jiā  shàng  mǎ  wáng  duī  hàn  mù  bó  shū  
běn 、 jiāo  zhàn  hé  bì  chén 《 kǎo  yì 》, zé  hàn 、 táng 、 sòng 、 yuán 、 míng  zhū  běn 《  lǎo  zǐ  》 wén  
zì  de  yì  tóng  dū  kě  yǐ  kǎo  dìng  liǎo 。 ( cān  jiàn  cǎi  tú  chā  yè  dì  6 yè  )
wáng  míng  )
mù  kè  zhū  běn  zhōng , yǐ  sòng  kān 《  lǎo  zǐ   dào  dé  jīng  hé  shàng  gōng  zhāng  jù 》 wéi  jiào  gǔ , shāng  
wù  yìn  shū  guǎn 《 sì  bù  cóng  kān 》 chū  biān  yòu  yǐng  yìn  běn 。 míng  zhèng  tǒng 《 dàozàng 》 sōu  jí  
dào  dé  jīng 》 běn  wén  jí  hàn 、 wèi 、 táng 、 sòng 、 jīn 、 yuán 、 míng  zhòng  zhù  běn , zǒng  jì  yòu  
mǔ  zhǒng  zhī  duō 。 
yán  jiū  hé  kǎo  shì  gài  kuàng  lì  dài  xué  zhě  yán  tǎo  hé  kǎo  shì 《  lǎo  zǐ  》 de  
zhù  zuò  bù “ chǎng  qiān  bǎi  jiā , dàn  cún  zhě  shǎo  yì  zhě  duō 。 qí  zhōng  zhù  yào  yòu  : zhàn  guó  mò , 
nián , xǐ  huáng  lǎo  xíng  míng  zhī  xué  de  hán  fēi , zuì  zǎo  zhù 《 jiě  lǎo 》、《 yù  lǎo 》, xī  hàn  
 lǎo  zǐ   lín  shì  jīngzhuàn 》、《  lǎo  zǐ   fù  shì  jīng  shuō 》、《  lǎo  zǐ   xú  shì  jīng  shuō 》 yǐ  jí  
liú  xiàng  shuō   lǎo  zǐ  》 děng , jūn  yǐ  sàn  shī 。 dōng  hàn  shí , dào  jiào  chéng  lì , hé  shàng  gōng  
 lǎo  zǐ   zhāng  jù 》 xuān  yáng  liàn                 lǎo  zǐ   》 zhōng  de  jūn  shì  sī  xiǎng  "I" in the military thinking  《  lǎo  zǐ   》 zhōng  de  jūn  shì  sī  xiǎng  
sān  qín  zhòng  
zhōng  duì  
xī , yòu  
fán  
máo  hàn  mù  
dào 》 
 lǎo  zǐ  
 lǎo  zǐ  , 
kǔ  xiàn  
dàn  jiā  xué  
de  tān  
fá  shāng  hěn  
èr , jīng  
suǒ  
bǐ , bù  
zhě  bù  
sān  dí  rén  
rèn  wéi  
miàn  bìng  
sān  ruò  shèng  
qiē  ozjzhongdeiunshisixiang
 lǎo  zǐ  》 zhōng  de  jūn  shì  sī  xiǎng  〔  qiē  021(Bt
qiē  021), ér  lit jiǎo  thoughtin 〕  zhōng  guó  tóu  
yào  zhé  xué  diǎn  jí 、 dào  jiā  xué  pài  dài  biǎo  zuò 《  lǎo  zǐ  》 
zhàn  zhēng  hé  jūn  duì  děng  wèn  tí  de  lǐ  xìng  rèn  shí 。《  lǎo  zǐ  :
míng 《 dào  dé  jīng 》, fēn 《 dào 》、《 dé 》 liǎng  bù  fēn  
zhāng , 5〕 yì 】 yú  zì 。 1973 niánzhǎng  shā  mǎ  wáng  zhé  
chū  tǔ  bó  shū 《  lǎo  zǐ  》 jiá 、 yǐ  běn ,《 dé 》 zài  
qián , bù  biāo  zhāng  cì 。 yī  bān  rèn  wéi ,《  lǎo  zǐ  》 shì  
yí  shuō  de  fā  huī , chéng  shū  bù  wǎn  yú  zhàn  guó  zhōng  qī 。 èr  
yòu  chēng  lǎo  dān , xìng  lǐ , míng  'ěr , zì  tiǎn , jù  chuán  shā  
jīn  hé  nán  lù  yì  ) rén 。 chūn  qiū  mò  nián  sī  xiǎng  jiā 、 yán  
pài  chuàng  shǐ  rén 。 zuò  guò  zhōu  shǒu  cáng  zhī  shǐ , hòu  yǐn  tuì  
 lǎo  zǐ  》 rèn  wéi  zhàn  zhēng  qǐ  yīn  yú  tǒng  zhì  zhě  
yù , shì “ tiān  xià  wú  dào ” de  biǎo  xiàn 。 zhàn  zhēng  huì  máo  
duō  rén , yán  zhòng  pò  huài  nóng  yè  shēng  chǎn  'èr “ shī  zhī  suǒ  rú  
jí  shēng  yān  ; dà  jūn  ( zhàn  ) zhī  hòu , bì  yòu  xiōng  nián ’ 
yǐ , duì  zhàn  zhēng  chí  fǒu  dìng  hé  fǎn  duì  tài  dù ,“ bīng  míng  
xiáng  zhī  qì , fēi  jūn  zǐ  zhī  qì 。…… gù  yòu  dào  
chù ”。 rú  guǒ  bù  dé  yǐ  'ér  yòng  bīng , yě  yào  yǐ  zhàn  dǎn  
wéi  yuán  zé , qièbù  kě  yǐ  wǔ  lì  chěng  qiáng 。《  lǎo  zǐ  》 
yī  qiē  shì  wù  dū  cún  zài  zhe  xiāng  hù  duì  lì  de  liǎng  gè  fāng  
xiàng  xiāng  fǎn  de  fāng  xiàng  zhuǎn  huà , tí  chū  liǎo  zhù  míng  de “ jūn  
gāng  qiáng ” de  cè  lüè  sī  xiǎng  hé  biàn  zhèng  guān  diǎn , qiáng  diào “ guì  
róu ”、“ shǒu  cí ”、“ bù  zhēng ”。 zhù  zhāng  bù  shǒu  xiān  tiǎo  qǐ  zhàn  
zhēng , ér  yào  yǐ  jìng  zhì  dòng , hòu  fā  zhì  rén ,“ wú  bù  gǎn  wéi  
zhù  'ér  wéi  kè , bù  gǎn  jìn  cùn  'ér  tuì  chǐ ”, jí  yǐ  tuì  wéi  
jìn , yǐ  shǒu  wéi  gōng 。 yào  shàn  yú  má  bì  yòu  huò  dí  rén ,“ jiāng  
yù  ruò  zhī , bì  gù  qiáng  zhī ”,“ jiāng  yù  duó  zhī , bì  gù  yú  
zhī ”。 Ⅸ   lǎo  zǐ  》 hái  tí  chū “ yǐ  zhèng  zhì  guó , yǐ  qí  yòng  
bīng ”; qiáng  diào  duì  xià  yào  cí ,“ cí  gù  néng  yǒng ”。 rèn  wéi  qīng  
dí  jiāng  zào  chéng  dà  huò , shèng  lì  hòu  bù  kě  zì  mǎn ; shàn  yú  dài  bīng  
de  rén  bù  yào  wǔ  yáng  wēi , shàn  zhàn  de  rén  bù  bào  zào  fā  nù , shàn  
yú  yòng  rén  de  rén  qiān  gōng  dì  duì  dài  xià  shǔ 。 
nián  hú  nán  cháng  shā  mǎ  wáng  duī  sān  hào  hàn  mù  
chū  tǔ  de  bó  shū 《  lǎo  zǐ  "
 lǎo  zǐ  》 zhōng  de  jūn  shì  biàn  zhèng  fǎ  guān  diǎn , xiàng  wéi  
yán  bīng  zhě  shī  zhī ” ( wáng  fū  zhī 《 sòng  lùn 》 )。 dàn  qí  guòfèn  
qiáng  diào “ róu ”、“ bù  zhēng ”, rèn  wéi “ bīng  qiáng  zé  bù  shèng ”, 
zé  yòu  piàn  miàn  xìng 。 ( niú  hóng  'ēn  )
              n.:  uncle,  Uncle Dudley,  your uncle,  father,  Laozi,  me,  Lao Zi,an important philosopher of Dao in ancient China,  Lao-tzu  n.  Lao Zi (un philosophe chinois); 
 père  lǐ  'ěr   ,  bó  yáng    dào  dé  jīng    niǎo  lèi    shén  huà    lǚ  yóu    dào  jiào    míng  shèng    míng  dào  gōng    quán  zhōu    qīng  yuán  shān    shí  diāo    chéng  yǔ  cí  diǎn    sī  xiǎng    dào    zhé  xué    xué  pài    dào  dé  jīng    gǔ  diǎn    guó  xué    bǎi  kē  cí  diǎn    lù  yì    quán  guó  zhòng  diǎn  wén  wù  bǎo  hù  dān  wèi    zōng  jiào    bǎi  jiā  zhēng  míng    dào  jiā  jīng  diǎn    jiāng  nán  dà  xué    jiào  shòu    bǎi  jiā  jiǎng  tán    shí  pǐn  wén  huà    gèng  duō  jiēguǒ  ... 
 tài  shàng    zì  rán    fāng  fǎ  lùn    bù  zú    huò  dá    zhōng  huá  mín  zú    chū  shēng  rù  sǐ    qí  cì    cǐ  wài    qí  shí    xiāng  qù  jǐ  hé    zǒu  xiàng  shì  jiè    wú  yù    wéi  wú  wéi    dà  yíng  ruò  chōng    wéi  'ér  bù  shì    shèng  rén  bù  rén    nán  dé  zhī  huò    ruò  zhě  dào  zhī  yòng    tiān  xià  yòu  dào    jiàn    hé    chén    dào  dé  jīng    jīn  yù  mǎn  táng    dà  qì  wǎn  chéng    fú    zhèng    wù    shēng    cháng    hán    gǔ    cháng    míng    xià    yuǎn    hé  bào  zhī  mù    tiān  dì    tiān  dì  zhī  jiān    wáng  bì    zhī  zhǐ  bù  dài    shèn  zhōng  rú  shǐ    jiǎn  gù  néng  guǎng    rén  shēng  guān    shàng  shàn  ruò  shuǐ    zhī  cháng    jué  xué    yǔ  zhòu  guān    cǐ    dà  xiàng  wú  xíng    huá  xià  wén  míng    jìn  dào  ruò  tuì    yán  zhě  bù  zhī    líng  língsan  sàn    tiān  xià  jiē  zhī  měi  zhī  wéi  měi    nán  yì  xiāng  chéng    tiān  dì  bù  rén    lìng  rén    dé  zhī  ruò  jīng    gèng  duō  jiēguǒ  ... 
 zhèng  fù  wéi  qí    yòu  wú  xiāng  shēng    sǔn  yòu  yú  'ér  bǔ  bù  zú    huò  xī  fú  zhī  suǒ  yǐ    lǎo  zǐ   xīn  shuō    xuán  zhī  yòu  xuán    dào  kě  dào    fēi  cháng  dào    fēi  cháng  míng    dào  fǎ  zì  rán    dào  jiā  xué  pài    fǎn  zhě  dào  zhī  dòng    guō  diàn  chǔ  jiǎn    dān  mù  gōng  zhī  luàn    wú  xué    zhòng  miào  zhī  mén    míng  kě  míng    dōng  tài  qīng  gōng  zhèn    wéi  shǒu  de    yòu  yì  yì  de    sān  shēng  wàn  wù    dào  dé  wén  zhāng    mín  bù  wèi  sǐ    yòu  shēng  yú  wú    bù  xué    dé  jīng    wèn  lǐ    lǎo  zǐ   qí  rén    chūn  qiū  shí  sī  xiǎng  jiā    dào  jiā  chuàng  shǐ  rén    yī  shuō  jí  lǎo  dān    xìng  lǐ  míng  'ěr    zì  bó  yáng    chǔ  guó  kǔ  xiàn    jīn  hé  nán  lù  yì    gǔ  shǔ  bó  zhōu  qiáo  chéng    lì  xiāng  qū  rén  lǐ  rén    zuò  guò  zhōu  cháo    shǒu  cáng  shì  zhī  shǐ    guǎn  lǐ  cáng  shū  de  shǐ  guān    hòu  tuì  yǐn    yī  shuō   lǎo  zǐ   jí     tài  shǐ  dàn    huò  lǎo  lāi  zǐ    yī  shū  shì  fǒu    wéi   lǎo  zǐ   suǒ  zuò     lì  lái  yòu  zhēng  lùn    jiě  shì  yǔ  zhòu  wàn  wù    de  yǎn  biàn    dào  shēng  yī    yī  shēng  'èr    fū  mò  zhī  mìng    ér  cháng  zì  rán    rén  fǎ  dì    dì  fǎ  tiān    tiān  fǎ  dào    tóng  shí  yòu  jù  yòu    dú  lì  bù  gǎi    zhōu  xíng  'ér  bù  dài    de  yǒng  héng  yì  yì    gèng  duō  jiēguǒ  ...