zhōu wén wáng（ qián 1152 nián héng qián 1056 nián xiǎng nián 97 suì）， xìng jī míng chāng， jì lì zhī zǐ。 shāng mò zhōu bù luò shǒu lǐng。 shāng zhòu shí wéi xī bó hóu， gù yì chēng “ bó chāng ”。 rèn yòng“ tài diān”、“ sàn yí shēng” děng néng rén， shī xíng yù mín zhèng cè， guó lì rì shèng， què wéi zhòu suǒ jì， qiú zhī yú yǒu lǐ， qiú jìn qī jiān， xiě xià zhōu yì yī shū。 hòu xiàn“ yòu shēn shì zhī nǚ”、“ lí róng zhī wén mǎ” děng bǎo wù jí shū tōng cháo chén shǐ dé huò shì。 tā céng jiě jué yú、 ruì liǎng guó de zhēng duān， chū bīng jìn gōng quǎn róng、 mì xū、 lí guó、 hán， yòu jī miè chóng guó， xiū jiàn dū chéng fēng yì， bìng kuò chōng shì lì dào cháng jiāng、 hàn shuǐ、 rǔ shuǐ děng liú yù， zuò miè shāng zhǔn bèi； wén wáng 43 nián， gǎi yuán“ shòu mìng”。 zài wèi 50 nián， chuán shuō qí wǎn nián yǐ qǔ dé“ sān fēn tiān xià yòu qí 'èr” de jú miàn。 zhèng fēi tài sì wéi qí shēng shí zǐ： yǐ cì wéi bó yì kǎo、 wǔ wáng fā、 guǎn shū xiān、 zhōu gōng dàn、 cài shū dù、 cáo shū zhèn duó、 chéng shū wǔ、 huò shū chù、 kāng shū fēng、 rǎn jì zài。

wén wáng lín sǐ shí zhǔ qí cì zǐ jī fā zǎo tú miè shāng。 jī fā jì wèi hòu， bǐng chéng fù zhì。 shòu mìng shí yī nián（ yuē qián 1046 nián）， wǔ wáng jiàn shí jī jǐ dào， fā bīng xíng dū zhāogē， tǎo fá zhòu wáng。 liǎng jūn zhàn yú mù yě， shāng jūn dà bài， hūn yōng de zhòu zì fén yú“ lù tái”， shāng wáng。

zhōu wáng cháo jiàn lì， dìng dū gǎo jīng（ jīn shǎn xī xī 'ān xī nán）。 zhōu wǔ wáng shǒu xiān zhuī fēng fù qīn zhěn chāng wéi wén wáng。

chuán shuō xiàn zài tōng xíng zhī《 yì jīng》 jí《 hòu tiān bā guà》（ gù yòu míng《 wén wáng bā guà》） jiē wéi wén wáng suǒ zhù（ xiān tiān bā guà zé shǔ yú yuǎn gǔ hé tú luò shū）。

chuán shuō zhōu wén wáng shì huáng dì de hòu yì， shì xì rú xià： huáng dì xuān yuán shì héng héng shàohào jīn tiān shì héng héng jiǎo jí héng héng dì kù gāo xīn shì héng héng hòu jì（ zhōu shǐ zǔ， xī bó） héng héng bù zhú héng héng jū héng héng gōng liú héng héng qìng jié héng héng huáng pú héng héng chā fú héng héng huǐ yú（ huǐ yú） héng héng gōng fēi（ gōng mǎo） héng héng gāo yǔ héng héng yà yǔ héng héng gōng shū zǔ lèi héng héng zhōu tài wáng gǔ gōng dàn fù héng héng jì lì héng héng zhōu wén wáng jī chāng。

wǔ zé tiān gǎi guó hào zhōu shí， zì chēng wǔ jiā wéi jī chāng hòu dài， zhuī zūn zhōu wén wáng wéi nán zhōu shǐ zǔ wén huáng dì。

wén dīng， jiá gǔ wén zuò wén wǔ dīng，《 shǐ jì》 chēng tài dīng， xìng zǐ míng tuō， zhōng guó shāng cháo dì 29 rèn guó wáng。 qián rèn guó wáng wǔ yǐ zhī zǐ， xià shāng zhōu duàn dài gōng chéng bǎ tā de zài wèi shí qī dìng wéi qián 1112 nián héng qián 1102 nián。《 jīn běn zhú shū jì nián》 chēng tā zài wèi 13 nián。
wén dīng zài wèi qī jiān， zhōu hóu jì lì（ jī chāng fù） fá róng yòu gōng， tài dīng jì dá， xiān jiā qí gōng 'ér hòu shā zhī。 tā yì shì jī zǐ、 bǐ gān、 dì yǐ de fù qīn。

dèng guó， zhōng guó shāng dài、 xī zhōu、 chūn qiū shí qī zhū hóu guó。 màn xìng。 guó xìng màn xìng jué wèi hóu jué guó dū hé nán dèng zhōu， lìng shuō hú běi shěng xiāng fán shì běi shǐ fēng cǐ guó zhě shāng cháo wǔ dīng wáng shǐ zǔ zǐ màn xīng wáng nián dài shāng cháo zhōng hòu qī zhì chūn qiū shí qī miè wáng yuán yīn bèi chǔ guó miè wáng shǐ shū jìzǎi 《 zuǒzhuàn · zhuāng gōng liù nián》 dì lǐ wèi zhì qí dì zài xiàn zài de hé nán dèng zhōu。 ...

xú guó， shì xī zhōu、 chūn qiū shí dài de zhū hóu guó zhī yī， guó jūn wéi yíng xìng。 yòu chēng xú róng， yì chēng xú yí huò xú fāng， wéi dōng yí jí tuán zhī yī。 xià dài zhì zhōu dài， fēn bù zài jīn huái hé zhōng xià yóu（ jīn jiāng sū shěng xī běi bù hé 'ān huī shěng dōng běi bù）。 ...

xī ...

gōng yuán， yòu chēng xī yuán， shì“ gōng lì jì yuán” huò“ xī lì jì yuán” de jiǎn chēng， yǐ dāng shí rèn dìng de yé sū shēng nián（ zhōng guó hàn yuán shǐ yuán nián） wéi jì yuán yuán nián。 xī yuán jì nián zǎo xiān zài 'ōu zhōu děng jī dū jiào guó jiā cǎi yòng， xiàn zài chéng wéi guó jì tōng xíng de jì nián biāo zhǔn。 ...