【zhùshì】 1. yù (yù): chén huàn《 shī máo shì zhuànshū》 :" quán shī duō yán ‘ yuē ’、‘ yù’ , wéi cǐ piān sì yán‘ yù’ , yù jí yuē、 yù , wéi fā yǔ zhī cí。《 shuō wén》 …… yǐn shī‘ yù qiú jué níng’。 cóng qiàn yuē , huì yì , shì fā shēng。 dāng yǐ yù wéi zhèng zì , yuē、 yù、 yù sān zì jiē jiǎ jiè zì。 "
2. zhēng (zhēnɡ):《 ěr yǎ》 shì " zhēng " wéi " jūn "。 yòu lù dé míng《 jīng diǎn shì wén》 yǐn hán shī yún :" zhēng , měi yě。 " kě zhī cǐ shī zhōng bā yòng " zhēng " zì jiē wéi tàn měi jūn zhù zhī cí。
3. yú chóng :" yú " běn zuò " yú ", gǔ yú guó , gù dì zài jīn hé nán qìn yáng。 chóng wéi gǔ chóng guó , gù dì zài jīn shǎn xī hù xiàn , zhōu wén wáng céng tǎo fá chóng hóu hǔ。
4. fēng : gù dì zài jīn shǎn xī xī 'ān fēng shuǐ xī 'àn。
5. yù (xù): jiǎ jiè wéi " xù ", jí hù chéng hé。
6. jí (jí): lù dé míng《 jīng diǎn shì wén》 zuò " jí ",《 lǐ jì》 yǐn zuò " gé "。 àn duàn yù cái《 gǔ shí qī bù xié shēng biǎo》 , jí、 jí、 gé tóng zài dì yī bù , shì qí yīn yì tōng , cǐ chù jiē wéi " jí " yì。
7. wáng hòu : dì sān、 sì zhāng zhī " wáng hòu " tóng zhǐ zhōu wén wáng。 yòu rén jiāng qí shì wéi " zhōu wǔ wáng ", wù。
8. gōng : tóng " gōng "。 zhuó : běn yì shì xǐ dí , yǐn shēn yòu " guāng dà " yì。
9. hàn : zhēn gàn , zhùgàn。
10. huáng wáng : dì wǔ、 liù zhāng zhī " huáng wáng " jiē zhǐ zhōu wǔ wáng。 bì (bì): chén huàn《 shī máo shì zhuànshū》 rèn wéi dāng yǐ《 jīng diǎn shì wén》 bié yì shì wéi " fǎ "。
11. gǎo (hào): zhōu wǔ wáng jiàn lì de xī zhōu guó dū , gù dì zài jīn shǎn xī xī 'ān fēng shuǐ yǐ dōng de kūn míng chí běi 'àn。 bì yōng (bìyōnɡ): xī zhōu wáng cháo suǒ jiàn tiān zǐ xíng lǐ zòu lè de lí gōng。
12. wú sī bù fú : wáng yǐn zhī《 jīngzhuàn shì cí》 yún :" wú sī bù fú’ , wú bù fú yě。 sī , yǔ zhù 'ěr。 "
13. zhái : liú xī《 shì míng》 shì " zhái " wéi " zé ", zhǐ zé jí xiáng zhī dì yíng jiàn gōng shì。 " zhái " shì tuō shēng zì , yǔ " zé " gǔ yīn tóng bù , gù kě xiāng tōng。 14. qǐ (qǐ): tóng " qǐ "。 qǐ、 qǐ dōushì jǐ shēng zì , gǔ yīn tóng bù , gù qǐ wéi běn zì , qǐ shì jiǎ jiè zì , yìng shì wéi qǐ liǔ。
15. shì : máo chuán shì " shì " wéi " shì ", gǔ tōng yòng。
16." yí jué " èr jù : chén huàn《 shī máo shì zhuànshū》 yún :" yí , yí yě。 shàng yán móu , xià yán yàn yì , shàng yán sūn , xià yán zǐ , jiē hù wén yǐ jiù yùn 'ěr。 yán wǔ wáng zhī móu yí zǐ sūn yě。 "

【 tí jiě】
gē sòng wén wáng、 wǔ wáng qiān dū yú fēng、 gǎo。

【 shǎng xī】
guān yú zhè shǒu shī de xiě zuò shí dài， yīn shī zhōng suǒ xiě jiē zhōu wén wáng、 zhōu wǔ wáng zhī shì， gù dōng hàn zhèng xuán de《 shī pǔ》 wù yǐ wéi shì wén wáng、 wǔ wáng shí zhī shī。 zhū xī《 shī jí chuán》 zé jiāng tā duàn wéi chéng wáng、 zhōu gōng yǐ hòu zhī shī。《 shǐ jì · zhōu běn jì》 wèi zhōu wǔ wáng sǐ hòu， “ tài zǐ sòng dài lì， shì wéi chéng wáng。 chéng wáng shǎo， zhōu chū dìng tiān xià， zhōu gōng kǒng zhū hóu pàn ( pàn ) zhōu， gōng nǎi shè xíng zhèng dāng guó。 zhōu gōng xíng zhèng qī nián， chéng wáng cháng， zhōu gōng fǎn zhèng chéng wáng， běi miàn jiù qún chén zhī wèi。 xīng zhèng lǐyuè， dù zhì yú shì gǎi， ér mín hé mù， sòng shēng xīng。 chéng wáng jì bēng， tài zǐ zhāo suì lì， shì wéi kāng wáng。 kāng wáng jí wèi， biàn gào zhū hóu， xuān gào yǐ wén、 wǔ zhī yè yǐ shēn zhī， zuò《 kāng gào》。 gù chéng、 kāng zhī jì， tiān xià 'ān níng， xíng cuò ( cuò ) sì shí yú nián bù yòng。 ”《 dà yǎ · wén wáng zhī shēng》 suǒ yán jiē zhuī shù zhōu wén wáng、 wǔ wáng xiān hòu qiān fēng、 qiān gǎo jīng zhī shì， yòu zuì hòu yī zhāng diǎn chū“ yí jué sūn móu， yǐ yàn yì zǐ”， zhè“ zǐ sūn ” dāng shì zhōu chéng wáng、 zhōu kāng wáng， suǒ yǐ bǐ zhě bǎ cǐ shī chǎn shēng de shí dài què dìng zài chéng、 kāng zhī jì。

zhè shǒu shī de zhù zhǐ， qián rén duō yòu chǎn shù， ér qīng dài xué zhě fāng yù rùn de《 shī jīng yuán shǐ》 zuì néng dào chū shī rén de liáng kǔ yòng xīn。 tā shuō：“ cǐ shī zhuān yǐ qiān dū dìng dǐng wéi yán。 wén wáng zhī qiān fēng yě，‘ fěi jí qí yù’， gài‘ qiú jué níng’， yǐ‘ zhuī lái xiào’ ěr； rán yǐ zhào zhái gǎo zhī xiān shēng。 wǔ wáng zhī qiān gǎo yě， qǐ tú jì fá， gài jiàn bì yōng yǐ yí sūn móu 'ěr， yòu wú fēi chéng zuò fēng zhī sù zhì。 gù wén、 wǔ duì jǔ， bìng yán wén zhī xīn jí wǔ zhī xīn， wǔ zhī shì shí wén zhī shì。 zì yòu rì jìn yú dà zhī shì， gèng yòu shì bù róng yǐ zhī jī。 wén、 wǔ yì shùn hū tiān xīn zhī zì rán 'ér yǐ， fū qǐ yòu sī yì yú qí jiān zāi？《 xù》 yún‘ jì fá’， gù fēi shī rén yì zhǐ； jí《 jí chuán》 suǒ wèi‘ cǐ shī yán wén wáng qiān fēng， wǔ wáng qiān gǎo zhī shì’， yòu hé dài yán？ gài shī rén mìng yì bì yòu suǒ zài。《 dà yǎ》 zhī yǒng wén、 wǔ duō yǐ， wèi yòu yǐ fēng、 gǎo bìng tí zhě。 cí tè tí zhī， zé bì yǐ jiàn zhì hóng móu wéi zuǎn chéng dà jì。 shuō zhě dāng cóng cǐ jiū xīn yǐ qiú liǎng shèng xīn xīn xiāng yìn chù， nǎi dé cǐ shī yào zhǐ。 bù rán， fàn yán jì fá， yǔ shī wú shè； jí dāi shuō fēng、 gǎo， yú shì yòu hé yì yé？”

cóng fāng yù rùn de fēn xī zhōng， yǐ jīng tòu lù chū xī zhōu kāi guó jūn zhù wén wáng、 wǔ wáng de yè jì suǒ qǐ de jì wǎng kāi lái de zuò yòng。 zài zhōu zú de màn cháng jiān kǔ lì chéng zhōng， zuì zǎo shì zhōu shǐ zǔ hòu jì bèi fēng yú yòu tái ( zài jīn shǎn xī wǔ gōng )， zhì shí dài sūn gōng liú yóu yòu tái qiān dào bīn ( zài jīn shǎn xī bīn xiàn )， dào liǎo zhōu wén wáng de zǔ fù gǔ gōng dàn fù ( jí zhōu tài wáng ) yòu cóng bīn qiān dào qí shān ( zài jīn shǎn xī qí shān )， dōushì jù yòu lǐ chéng bēi yì yì de。 zài wén wáng、 wǔ wáng fù zǐ liǎng dài， wén wáng jì chéng qián dài de gōng yè， dāng liǎo“ xī bó”， yīn zhòu wáng fēn tíng kàng lǐ de dì bù， wéi miè yīn diàn dìng liǎo jiān shí de jī chǔ； zhōu wǔ wáng bǐng chéng fù zhì， yòu jìn yī bù kuò zhǎn shì lì， zài jiàn dū yú gǎo jīng， zhōng yú wán chéng liǎo miè yīn de tǒng yī dà yè。 xī zhōu wáng cháo jiàn lì zhī hòu， zhōu wǔ wáng de zǐ sūn miàn lín de shì rú hé gǒng gù jī yè de wèn tí。《 wén wáng yòu shēng》 mò zhāng shuō：“ fēng shuǐ yòu qǐ， wǔ wáng qǐ bù shì？ yí jué sūn móu， yǐ yàn yì zǐ。” zhèng diǎn míng liǎo zhè gè yào hài wèn tí， kě wèi shì huà lóng diǎn jīng zhī bǐ。

zhè shǒu shī zài yì shù biǎo xiàn shàng yě yòu tā de tè sè， kě gōng jiè jiàn：

( yī ) àn shí jiān xiān hòu shùn xù móu piān bù jú。 zhōu wén wáng、 zhōu wǔ wáng tóng shì xī zhōu kāi guó de jūn zhù， dàn tā men shì fù zǐ liǎng dài， yī qián yī hòu bù róng hán hùn， yīn zhī quán shī gòng bā zhāng， qián sì zhāng xiě zhōu wén wáng qiān fēng， hòu sì zhāng xiě zhōu wǔ wáng yíng jiàn gǎo jīng， dú zhī cì xù jǐng rán。 shī tí《 wén wáng yòu shēng》 shì tào yòng《 shī jīng》 de guàn lì， yòng shī de kāi tóu dì yī jù， dàn yě hěn hǎo tǐ xiàn chū zhōu wǔ wáng de gōng yè shì yóu qí fù zhōu wén wáng diàn dìng jī chǔ de。

( èr ) tóng xiě qiān dū zhī shì， wén wáng qiān fēng、 wǔ wáng qiān gǎo， què yòu gè yòu cè zhòng。“ yán wén wáng zhě， piān yuē fá chóng‘ wǔ gōng’， yán wǔ wáng zhě， piān yuē‘ gǎo jīng bì yōng’， wǔ zhōng yù wén， wén zhōng yòu wǔ。 bù dú liǎng shèng jiān zī zhī miào， yì yì wén zhāng huàn huà zhī qí， zé gèng biàn zhōng zhī biàn yǐ！” ( fāng yù rùn yǔ )

( sān ) xù shì yǔ shū qíng jié hé， shǐ quán shī chéng wéi gē gōng sòng dé de jié zuò。 qián sì zhāng xiě zhōu wén wáng qiān dū yú fēng， yòu“ jì fá yú chóng， zuò yì yú fēng”、“ zhù chéng yī yù， zuò fēng yī pǐ”、“ wáng gōng yī zhuó， wéi fēng zhī yuán” děng shī jù， xù shì zhōng yù shū qíng。 hòu sì zhāng xiě zhōu wǔ wáng qiān gǎo jīng， yòu“ fēng shuǐ dōng zhù， wéi yǔ zhī jì”、“ gǎo jīng bì yōng， zì xī zì dōng， zì nán zì běi， wú sī bù fú”、“ kǎo bǔ wéi wáng， zhái shì gǎo jīng； wéi guī zhèng zhī， wǔ wáng chéng zhī” děng shī jù， yě shì xù shì zhōng yù shū qíng。 tè bié shì quán shī bā zhāng， měi zhāng wǔ jù de zuì hòu yī jù jiē yǐ dān jù zàn cí shā wěi， zàn měi zhōu wén wáng shì“ wén wáng zhēng zāi”、“ wén wáng zhēng zāi”、“ wáng hòu zhēng zāi”、“ wáng hòu zhēng zāi”， zàn měi zhōu wǔ wáng shì“ huáng wáng zhēng zāi”、“ huáng wáng zhēng zāi”、“ wǔ wáng zhēng zāi”、“ wǔ wáng zhēng zāi”， shǐ gǎn qíng shū fā dé gèng qiáng liè， kě wèi bié kāi shēng miàn。

( sì ) qiǎo miào yùn yòng bǐxìng shǒu fǎ， jiā qiáng shī de xíng xiàng gǎn rǎn lì。 rú dì sì zhāng“ wáng gōng yī zhuó， wéi fēng zhī yuán； sì fāng yōu tóng， wáng hòu wéi hàn” sì jù， shì yǐ fēng yì chéng yuán zhī jiān gù xiàng zhēng zhōu wén wáng de píng zhàng zhī láo gù。 dì bā zhāng“ fēng shuǐ yòu qǐ， wǔ wáng qǐ bù shì” èr jù， shì yǐ fēng shuǐ 'àn biān qǐ liǔ zhī fán mào xiàng zhēng zhōu wǔ wáng néng péi zhí rén cái、 shǐ yòng rén cái。

( wǔ ) quán shī yòng yùn yě fù yú biàn huà。 měi zhāng de qián sì jù yòng yùn， huò zhě shì jù jù yòng yùn， rú dì yī zhāng shēng、 shēng、 níng、 chéng yè gēng bù yùn； huò zhě shì gé jù yòng yùn， rú dì 'èr zhāng gōng、 fēng yè dōng bù yùn， dì sì zhāng yuán、 hàn yè yuán bù yùn， dì wǔ zhāng jì、 bì yè xī bù yùn， dì bā zhāng shì、 zǐ yè zhī bù yùn； huò zhě shì liǎng jù yī huàn yùn， rú dì sān zhāng yù、 pǐ yè zhì bù yùn， yù、 xiào yè yōu bù yùn， dì liù zhāng yōng、 dōng yè dōng bù yùn， běi、 fú yè zhí bù yùn， dì qī zhāng wáng、 jīng yè yáng bù yùn， zhèng、 chéng yè gēng bù yùn。 yòu měi zhāng zuì hòu yī jù yǐ“ zāi” zì jié wěi， shì shǐ yòng yáo yùn。 ( lán kāi xiáng )

【zīliàoláiyuán】 The English translation text was taken from The Chinese Classics, vol. 4 by James Legge (1898) and checked against a reprinted edition by Wen Zhi Zhe chu pan she (Taiwan, 1971).