【zhùshì】 xià rì lì shuǐ wú xiǎng shān zuò
① shè yàn： yàn chūn shè lái， qiū shè qù， gù chēng shè yàn。
② hàn hǎi： dà shā mò。
③ xiū chuán（ chuán）： wū dǐng gài de zhǎngdà mù tiáo， cǐ zhǐ wū yán。
④ mò sī shēn wài： dù fǔ《 jué jù màn xīng jiǔ shǒu》 dì sì： “ mò sī shēn wài wú qióng shì， qiě jìn shēng qián yòu xiàn bēi。 ”
⑤ diàn (diàn)： zhú xí。

【shǎng xī】 　　zhōu bāng yàn wéi běi sòng mò qī cí xué dà jiā。 yóu yú tā shēn tōng yīn lǜ， chuàng zhì màn cí hěn duō， wú lùn xiě jǐng shū qíng， dōunéng kè huà rù wēi， xíng róng jìn zhì。 zhāng fǎ biàn huà duō duān， shū mì xiāngjiàn， bǐ lì qí héng。 wáng guó wéi tuī zūn wéi cí zhōng lǎo dù， què fēi yì měi zhī cí。 cí fēn xī yī xià tā de《 mǎn tíng fāng》 yī shǒu cí， jí kě jiàn yī bān：
　　
　　　　 zhōu bāng yàn yú zhé zōng yuán yòu bā nián（ 1093） rèn lì shuǐ（ jīn jiāng sū lì shuǐ xiàn） lìng， shí nián sān shí qī suì。 wú xiǎng shān zài lì shuǐ xiàn nán shí bā lǐ， shān shàng wú xiǎng sì（ yī míng chán jì yuàn） zhōng yòu hán xī zài dú shū táng。 hán céng yòu zèng sì sēng shī yún：“ wú xiǎng jǐng yōu yuǎn， shān píng sì miàn kāi。 píng shī lǐng hè qù， dài wǒ guì guān lái。 yào wéi yǐ shí cǎi， sōng yí rào shè zāi。 lín quán zì duō xīng， bù shì xiào liú léi。” yóu cǐ kě jiàn wú xiǎng shān zhī yōu pì。 zhèng wén chāo yǐ wéi wú xiǎng shān nǎi bāng yàn suǒ míng， fēi shì。
　　
　　　　 shàng piàn xiě zú jiāng nán chū xià jǐng sè， jí qí xì mì； xià piàn jí jǐng shū qíng， qū zhé huí huán， zhāng fǎ wán quán cóng liǔ cí huà chū。“ fèng lǎo” sān jù， shì shuō yīng chú yǐ jīng zhǎngchéng， méi zǐ yì jūn jiēshí。 dù mù yòu“ fēng pú yàn chú lǎo” zhī jù， dù fǔ yòu“ hóng zhàn yǔ féi méi” zhī jù， jiē hán fēng yǔ zīzhǎng wàn wù zhī yì。 liǎng jù duì zhàng gōng zhěng， lǎo zì、 féi zì jiē yǐ xíng róng cí zuò dòng cí yòng， jí qí shēng dòng。 shí zhí zhōng wǔ， yáng guāng zhí shè， shù yìn tíng tíng rú wò， zhèng rú liú yǔ xī suǒ yún：“ rì wǔ shù yìn zhèng， dú yín chí shàng tíng。”“ yuán” zì huì chū lǜ shù cōng lóng de xíng xiàng。 běn cí zhèng shì zuò zhě zài wú xiǎng shān xiě suǒ wén suǒ jiàn de jǐng wù zhī měi。
　　
　　　　“ dì bēi” liǎng jù chéng shàng 'ér lái， xiě lì shuǐ dì dī 'ér jìn shān de tè shū huán jìng， yǔ duō shù mì， cǐ shí yòu zhèng zhí huáng méi jì jié， suǒ wèi“ méi zǐ huáng shí yǔ”， shǐ dé chù chù shī zhòng 'ér yī wù cháo rùn， lú xiāng xūn yī， xū shí jiào jiǔ，“ fèi” zì dào chū yī fú zhī rùn shī， zé dì bēi jiǔ yǔ de jǐng xiàng bù yán zì míng， shī yuè zhòng， yī yuè rùn， fèi lú yān yù duō， yī“ fèi” zì jì jù tǐ yòu gài kuò， xíng xiàng niǎo niǎo， jīng liàn yì cháng。
　　
　　　　“ rén jìng” jù jù chén yuán lóng zhù yún：“ dù fǔ shī ‘ rén jìng wū yuān lè ’。” jīn běn dù jí wú cǐ yǔ。 zhèng yīn wéi kōng shān rén jì， suǒ yǐ cái néng lǐng lüè wū yuān xiāo yáo qíng tài。“ zì” zì jí líng dòng chuán shén， huà chū niǎo 'ér zhī wú jū wú shù， lìng rén shēng xiàn， dàn yě fǎn yìng chū zì jǐ de xīn qíng kǔ mèn。 zhōu cí《 suǒ chuāng hán》 yún：“ xiǎng dōng yuán táo lǐ zì chūn”， yòng“ zì” zì tóng yàng yòu wú qióng yùn wèi。“ xiǎo qiáo” jù réng xiě jìng jìng， shuǐ sè chéng qīng， shuǐ shēng jiàn jiàn， shuō míng yǔ duō， zhè yòu yǔ shàng wén“ dì bēi”、“ yī rùn” děng xiāng hù guān lián。 bāng yàn zhì lì shuǐ shí yòu xīn lǜ chí、 gū shè tíng、 dài yuè xuān、 xiāo xián táng zhū míng shèng。
　　
　　　　“ píng lán jiǔ” chéng shàng， yì wèi shàng shù jǐng wù， jūn shì píng lán tiào wàng shí suǒ jiàn。 cí yì zhì cǐ， jìn yī bù lián xì dào zì shēn。“ huáng lú kǔ zhú”， yòng bái jū yì《 pí pá xíng》 zhōng“ zhù jìn pén jiāng dì dī shī， huáng lú kǔ zhú rào zhái shēng” zhī jù， diǎn chū zì jǐ de chǔjìng yǔ bèi biǎn zhé de bái jū yì xiāng lèi。“ yí” zì bié běn zuò“ nǐ”， dāng yǐ“ yí” zì wéi shèng。
　　
　　　　 huàn tóu“ nián nián”， wéi jù zhōng yùn。《 yuèfǔ zhǐ mí》 yún：“ cí zhōng duō yòu jù zhōng yùn， rén duō bù xiǎo， bù wéi dú zhī kě tīng ， ér gē shí zuì yào xiéyùn yìng pāi， bù kě yǐ wéi xián zì 'ér bù yā， …… yòu rú《 mǎn tíng fāng》 guò chù‘ nián nián rú shè yàn’，‘ nián’ zì shì yùn， bù kě bù chá yě。” sān jù zì tàn shēn shì， qū zhé dào lái。 zuò zhě zài cǐ yǐ shè yàn zì bǐ， shè yàn měi nián chūn shè shí lái， qiū shè shí qù， cóng mò běi hàn hǎi piāo liú lái cǐ， yú rén jiā wū chuán zhī jiān zàn shí qī shēn， zhè lǐ 'àn shì chū tā huàn qíng rú nì lǚ de xīn qíng。
　　
　　　　“ qiě mò sī” liǎng jù， quàn rén yī qí fàng xià， kāi huái xíng lè， cí yì cóng dù fǔ shī“ mò sī shēn wài wú qióng shì， qiě jìn zūn qián yòu xiàn bēi” zhōng huà chū。“ qiáo cuì” liǎng jù， yòu zuò yī zhuǎn， piāo bó bù dìng de jiāng nán juàn kè， suī rán qiáng yì bēi huái， bù sī zhǒng zhǒng fán nǎo de shēn wài shì， dàn shèng yàn dāng qián， sī zhú fēn chén， yòu lìng rén nán yǐ wéi qíng 'ér tú zēng shāng gǎn， zhè zhǒng shēn kè 'ér chén tòng de zhuō bǐ、 zhòng bǐ、 dà bǐ， zhèng shì zhōu cí de tè sè。
　　
　　　　“ gē yán pàn” jù zài zhuǎn zuò shōu。“ róng wǒ zuì shí mián”， yòng táo qián yǔ：“ qián ruò xiān zuì， biàn yǔ kè：‘ wǒ zuì yù mián qīng kě qù。’”（《 nán shǐ · táo qián chuán》） lǐ bái yì yòu“ wǒ zuì yù mián qīng qiě qù” zhī jù， zhè lǐ yòng qí yì 'ér yòu yòu suǒ bù tóng， gē yán xián guǎn， kè zhī suǒ lè， ér zuì mián wàng yōu， wéi jǐ zhī suǒ yù， liǎng zhě jìn kě gè zé suǒ hǎo。“ róng wǒ” liǎng zì， jí qí wǎn zhuǎn， àn shì zuò zhě chóu sī wú yǐ， wéi yòu jiè zuì mián yǐ liǎo zhī。
　　
　　　　 zhōu bāng yàn zì yuán yòu 'èr nián lí kāi biàn jīng， xiān hòu liú huàn yú lú zhōu、 jīng nán、 lì shuǐ děng pì yuǎn zhī dì， gù duō zì shāng shēn shì zhī tàn， zhè zhǒng sī xiǎng zài běn cí zhōng yě yòu suǒ fǎn yìng。 dàn běn cí de tè sè shì yùn jiè hán xù， cí rén de nèi xīn huó dòng yì duō yǐn yuē bù lù。 lì rú shàng piàn xì xiě jìng jǐng， shuō míng zuò zhě duì sì zhōu jǐng wù de gǎn shòu xì wēi， yòu sì jí qí kè guān， chún shǔ xīn shǎng； dàn“ píng lán jiǔ” sān jù， yǐ biǎn jū jiāng zhōu de bái jū yì zì bǐ， zé qí nèi xīn zhī máo dùn kǔ tòng， yì kě gài jiàn。 bù guò qí biǎo xiàn fāng shì què shì yǔ《 pí pá xíng》 bù tóng。 chén tíng chāo shuō：“ dàn shuō dé suī 'āi yuàn， què bù jī liè， chén yù dùn cuò zhōng bié ráo yùn jiè。”（《 bái yǔ zhāi cí huà》） shuō míng liǎng zhě fēng gé zhī bù tóng。 xià piàn bǐ fēng yī zhuǎn zài zhuǎn， qū zhé chuán chū zuò zhě liú huàn tā xiāng de kǔ kuàng， tā zì bǐ zàn jì xiū chuán de shè yàn， yòu xiǎng jiè jiǔ wàng chóu 'ér kǔ yú bù néng， dàn zhōng yú zhǐ néng yǐ zuì mián qiú dé nèi xīn duǎn zàn de níng jìng。《 liǎo yuán cí xuǎn》 zhǐ chū：“‘ qiě mò sī’ zhì jù mò， xiě qí xīn zhī nán qiǎn yě， mò jù miào yú yǔ yán。” zhè“ miào yú yǔ yán” yì zhǐ hán xù 'ér yán。
　　
　　　　 sòng chén zhèn sūn《 zhí zhāi shū lù jiě tí》 yún：“ qīng zhēn cí duō yòng táng rén shī yǔ， yǐn kuò rù lǜ， hún rán tiān chéng， cháng diào yóu shàn pū xù， fù yàn jīng gōng。” zhè huà shì duì de。 jí rú zhè shǒu cí jiù yòng liǎo dù fǔ、 bái jū yì、 liú yǔ xī、 dù mù zhū rén de shī， ér jié hé zhēn jǐng zhēn qíng， liàn zì zhuó jù， yùn huà wú hén， qì mài bù duàn， shí wéi nán néng kě guì de jiā zuò。（ táng guī zhāng）
　　
　　【 shǎng xī 2】
　　
　　　　 zhōu bāng yàn yú zhé zōng yuán bā nián rèn lì shuǐ（ shǔ jīn jiāng sū） xiàn lìng。 cǐ cí zhèng shì zuò zhě bèi biǎn shí xīn zhōng fèn fèn bù píng， ér yòu qiú zì wǒ jiě tuō de yī shǒu shū qíng zhī zuò。 shàng què xì píng lán suǒ jiàn， yòu zì rán tián dàn de chū xià jǐng zhì。“ dì bēi” liǎng jù zhuǎn xiě bēi shī zhī dì lìng rén bù shì。“ rén jìng” sān jù yòu miáo huà chū yī zhǒng fēng jǐng yí rén de jìng jiè。“ píng lán jiǔ” jiāng zì jǐ de chǔjìng yǔ bèi biǎn jiāng zhōu de bái jū yì xiāng bǐ jiào。 xià què xiě píng lán suǒ xiǎng， xiě zhú kè zhī bēi。 yǐ piāo liú de“ shè yàn” zì bǐ， jiāng wéi huàn yì yù wéi jì rén lí xià， kě jiàn cí rén gū fèn yǔ qī liáng xīn jìng。 zhǐ hǎo zài jiǔ lǐ qù xún qiú zàn shí chāo tuō。 cǐ cí biǎo xiàn liǎo cí rén nèi xīn shēn chù de tòng kǔ yǔ máo dùn， wú lùn shì jì qíng shān shuǐ hái shì yǐ jiǔ má zuì， dōubù néng shǐ zì jǐ wán quán wàng què xiàn shí。 suǒ yǐ zǒng shì xiàn yú chén yù dùn cuò zhī zhōng。