nán běi cháo  南朝刘宋(398nián～445nián)

 zhèng shǐ history books written is biographical style： 《hòu hàn shū》 《hòu hàn shū》 yuèdòufàn yèzài历史大观dezuòpǐn!!!

　　zì wèi zōng， zǔ jí shùn yáng（ jīn hé nán nán yáng shì xī chuān xiàn）， fàn jiā zì xī jìn yǒng jiā zhī luàn hòu yí jū shān yīn（ jīn zhè jiāng shào xīng shì）， fàn yè shì nán cháo liú sòng shí qī de jié chū shǐ xué jiā， shǐ xué míng zhù《 hòu hàn shū》 de zuò zhě。
　　
　　 shì zú jiā shì zǎo nián jīng lì
　　
　　 fàn yè chū shēng zài yī gè zhù míng díshì zú jiā tíng。 gāo zǔ fàn guǐ wéi xī jìn yōng zhōu cì shǐ， jiā zuǒ jiāng jūn。 zēngzǔ fàn wāng rù shì dōng jìn， guān zhì jìn 'ān běi jiāng jūn、 xú yǎn 'èr zhōu cì shǐ， jìn jué wǔ xīng xiàn hóu。 zǔ fù fàn níng xiān hòu chū rèn lín huái tài shǒu、 yù zhāng tài shǒu。 fù fàn tài shì jìn wéi zhōng shū shì láng， huán xuán zhí zhèng shí bèi fèi chù， xǐ jū dān tú。 liú yù yú jīng kǒu qǐ bīng miè huán xuán， kòng zhì dōng jìn zhèng fǔ shí quán hòu。 fàn tài chóngxīn bèi qǐ yòng， chū rèn guó zǐ bó shì、 nán jùn tài shǒu、 yù shǐ zhōng chéng děng zhí。 tā wéi dōng yáng tài shǒu shí， yīn kāi cāng gōng liáng hé fā bīng qiān rén， zhù liú yù dǎ bài lú xún yòu gōng， bèi jiā guān wéi zhèn wǔ jiāng jūn。 cóng cǐ， fàn tài shòu dào liú yù de xìn rèn， lǚ bèi shēng qiān， xiān hòu dān rèn shì zhōng、 shàng shū cháng shì jiān sī kōng děng zhí。 sòng dài jìn hòu， bài wéi jīn zǐ guāng lù dà fū sàn qí cháng shì， shǎo dì shí jiā wèi tè jìn。
　　
　　 fàn yè de jiā tíng yòu zhe zhèng zōng de jiā xué chuán tǒng。 fàn wāng “ bó xué duō tōng， shàn tán míng lǐ ”， zhuàn yòu《 shàng shū dà shì》 èr shí juàn，《 fàn shì jiā chuán》 yī juàn，《 jì diǎn》 sān juàn yǐ jí shǔ yú yī xué qí yì de zhù zuò《 fàn dōng yáng fāng》 yī bǎi líng wǔ juàn，《 qí jiǔ pǐn xù lù》 yī juàn děng。 fàn níng cháng zuò《 gǔ wén shàng shū shùn diǎn》 yī juàn，《 shàng shū zhù》 shí juàn，《 lǐ zá wèn》 shí juàn，《 wén jí》 shí liù juàn， yóu yǐ《 chūn qiū gǔ liáng chuán jí jiě》 shí 'èr juàn“ qí yì jīng shěn， wéi shì suǒ zhòng”。 fàn tài yě yòu《 gǔ jīn shàn yán》 èr shí sì juàn jí wén jí děng duō zhǒng zhù shù。 shòu dào jiā tíng de yǐng xiǎng， fàn yè cóng xiǎo hàoxué， zài jiā shàng tiān zī cōng huì， yīn cǐ shàng wèi chéng nián， biàn yǐ bó shè jīng shǐ， shàn xiě wén zhāng 'ér fù shèng míng 。
　　
　　 dōng jìn 'ān dì yì xī shí nián（ gōng yuán 414 nián）， fàn yè shí qī suì， zhōu cì shǐ zhēng bì tā wéi zhù bù。 dāng shí， fàn yè tóng qí fù fàn tài yī yàng， zài zhèng zhì shàng shì zhī chí liú yù de， gù bù kěn yìng bì jiù zhí。 liù nián hòu jí gōng yuán 420 nián， liú yù dài jìn chēng dì， gǎi guó hào wéi sòng。 zhè yī nián， èr shí sān suì de fàn yè yìng zhào dào liú yù zhī zǐ péng chéng wáng liú yì gōng de fǔ xià wéi guànjūn cān jūn， hòu yòu suí fǔ zhuǎn wéi yòu jūn cān jūn。 cǐ hòu shí yú nián， tā xiān hòu dān rèn guò shàng shū wài bīng láng、 jīng zhōu bié jià cóng shì shǐ、 mì shū jiān、 xīn cài tài shǒu， sī tú cóng shì zhōng láng、 shàng shū lì bù láng duō zhǒng zhí wù。
　　
　　 sòng wén dì yuán jiā jiǔ nián（ gōng yuán 432 nián） dōng， yáng zhōu cì shǐ péng chéng wáng liú yì kāng mǔ qīn wáng tài fēi qù shì。 liú yì kāng bǎ gù liáo men zhào jí dào fǔ nèi bāng zhù liào lǐ sāngshì， fàn yè yě dào chǎng liǎo。 liú yì kāng de mǔ qīn sǐ liǎo， fàn yè shí zài bēi shāng bù qǐ lái。 zài lín zàng qián de yī tiān yè wǎn， lún dào tā de dì dì fàn guǎng yuān zhí bān， fàn yè xiōng dì liǎ yāo liǎo yī wèi péng yǒu duǒ zài wū lǐ hē qǐ jiǔ lái。 zuì yì méng lóng zhī jì， fàn yè wàng jì liǎo lì hài， jìng tuī kāi chuāng zǐ， tīng wǎn gē zhù jiǔ。 zhè jiàn shì chuán chū hòu， liú yì kāng fēi cháng nǎo nù。 jǐ jù chán yán shàng qù， sòng wén dì jiù bǎ fàn yè dǎ fā dào xuān chéng（ jīn 'ān huī xuān chéng） dāng tài shǒu qù liǎo。
　　
　　 zhè cì biǎn guān duì fàn yè shì yī cì hěn dà de cì jī。 shì tú shàng de kǎn kě gòu qǐ liǎo tā yòu nián shēng huó de mǒu xiē yǐn tòng。 fàn yè suī rán shēng zài míng mén shì zú， dàn tā běn rén què shì gè qiè shēng de shù zǐ。 jìn dài zì“ yǒng jiā yǐ lái， dí dài shù rú nú， qī yù qiè ruò bì”，（ wáng máo《 yě kè cóng shū》 juàn shí wǔ）， dí shù zhī bié shì guān liáo zhī jiā bù kě yú yuè de dà fēn， yīn 'ér yě jué dìng liǎo zǐ nǚ men de shè huì shēn fèn。 fàn yè de mǔ qīn bǎ tā shēng zài cè suǒ lǐ， bìng qiě pèng shāng liǎo tā de qián 'é， yīn 'ér làxià gè xiǎo zì wéi“ zhuān”。 dí mǔ suǒ shēng de gē gē fàn yàn jí dù tā de cái xué， mà tā“ jìn lì”， rèn wéi tā shì zhōng jiā pò zú de huò hài。 fù qīn fàn tài yě bù xǐ huān fàn yè， zǎo zǎo dì jiāng tā guò jì gěi cóng bó fàn hóng zhī。 qū shēn róng rǔ yǔ huàn hǎi fú chén， shǐ dé fàn yè xīn qíng shí fēn kǔ mèn。 zài xuān chéng rèn shàng， tā kāi shǐ cóng shì hòu hàn shǐ de biān zuǎn gōng zuò， qǐ tú yǐ cǐ pái jiě zhè zhǒng tòng kǔ。 shǐ shì de yán jiū， dǎ kāi liǎo tā de yǎn jiè。 fàn yè hòu lái jiǎng：“ běn wèi guān shǐ shū， zhèng héng jué qí bù kě jiě 'ěr。 jì zào hòu hàn， zhuǎn dé tǒng xù。” zhè jiù shì shuō， yuán lái xiàn shí zhōng de xǔ duō bù néng jiě dá de wèn tí， zài tóng lì shǐ de jīng yàn xiāng duì zhào hòu， tā zhú jiàn zhěng lǐ chū liǎo yī xiē tóu xù。 fàn yè píng zhe gè rén duì lì shǐ wèn tí de lǐ jiě， xiě chū liǎo tā de lì shǐ míng zuò《 hòu hàn shū》。 zhè yī nián， tā sān shí wǔ suì。
　　
　　 hòu hàn shǐ shū jié chū chéng jiù
　　
　　《 hòu hàn shū》 jì shì shàng qǐ hàn guāng wǔ dì liú xiù jiàn wǔ yuán nián（ gōng yuán 25 nián）， xià qì hàn xiàn dì jiàn 'ān 'èr shí wǔ nián（ gōng yuán 220 nián）， náng kuò dōng hàn yī dài yī bǎi jiǔ shí liù nián de lì shǐ。 fàn yè yuán jìhuà xiě shí jì、 shí zhì、 bā shí lièzhuàn。 shí zhì， tā wěi tuō xiè yǎn dài zhuàn。 xiè yǎn sōu zhuàn wán bì， juǎnrù tǒng zhì jiē jí nèi bù dǒu zhēng， yǔ fàn yè tóng yǐ móu fǎn zuì míng bèi shā。 zhì gǎo yǔ fàn yè suǒ xiě de xù lì suí zhī sàn yì。 yǐ hòu liáng rén liú zhāo zhù《 hòu hàn shū》 shí， yīn fàn yè céng chēng zàn guò xī jìn rén sī mǎ biāo de《 xù hàn shū》， suì qǔ qí bā zhì yǐ bǔ fàn shū zhī quē， gù jīn réng chēng cǐ zhì wéi《 xù hàn zhì》。
　　
　　 fàn yè céng jiǎng guò， tā biān zuǎn《 hòu hàn shū》 de mù de shì，“ yù yīn shì jiù juàn nèi fā lùn， yǐ zhèng yī dài dé shī”。 zhè yàng míng què dì tí chū xiě shǐ wéi zhèng zhì fú wù， kě yǐ shuō shì lì shǐ shàng de dì yī rén。 yīn cǐ， fàn yè tè bié zhòng shì shǐ lùn。 tā cǎi yòng lùn zàn de xíng shì míng wén píng lùn shǐ shì， bǎ shǐ lùn zuò wéi zhòng xīn， chéng wéi《 hòu hàn shū》 de yī gè tè diǎn。 fàn yè hái jì chéng liǎo sī mǎ qiān“ tōng gǔ jīn zhī biàn” de biān zhuàn sī xiǎng。 tā zài hěn duō xù、 lùn zhōng， dǎ pò cháo dài de duàn xiàn， jìn liàng dì bǎ mǒu yī lì shǐ xiàn xiàng de fā shēng、 fā zhǎn jí qí jiēguǒ miáo shù qīng chǔ， lì tú yòu suǒ guī nà。 suī rán， tā suǒ zhǎo dào de shì wù nèi zài lián xì dà duō shì fú qiǎn de， shèn zhì yòu de shì cuò wù de。 rán 'ér， zhè zhǒng cóng lì shǐ xíng shì fā zhǎn shàng lùn shù gǔ jīn biàn yì， zǒng jié lì shǐ fā zhǎn guī lǜ de shǐ xué yán jiū fāng fǎ shì kě qǔ de。 lì rú， zài《 dǎng gù lièzhuàn》 xù zhōng， fàn yè xiáng xì dì lùn shù liǎo cóng chūn qiū dào hàn mò shì fēng de biàn qiān： zhàn guó shí qī zhòng jì móu、 zūn shuìshì， yīn 'ér yòu dǎo hěn duō rén shì qiǎo chí biàn jìn xíng diào lì； hàn gāo zǔ wén lǐ jiǎn kuò， yǐn qǐ rén men de qīng sǐ zhòng yì， yuàn huì bì chóu； wǔ dì chóng shàng rú xué， yòu chū xiàn liǎo dǎng tóng fá yì de fēn zhēng； dào huán líng zhī jì， zhù huāng zhèng miù， huàn guān dāng quán， zé zào chéng qīng yì de liú xíng。 tā rèn wéi，“ shàng hǎo zé xià bì shèn， jiáo wǎng gù zhí bì guò， qí lǐ rán yǐ”。 biǎo míng fàn yè kàn dào liǎo mǒu xiē lì shǐ xiàn xiàng xiàng máo dùn de duì lì miàn fā zhǎn， tā qǐ tú yòng“ lǐ” lái gài kuò shuō míng。 zài《 dǎng gù lièzhuàn》 xù zhōng， fàn yè hái yòng sì zǔ máo dùn de shì wù lái bǐ yù dǎng gù wèn tí suǒ miàn lín de máo dùn， chǎn shù liǎo zuò zhě de pǔ sù biàn zhèng fǎ sī xiǎng， zhè zài guò qù de shǐ shū shàng shì jí shǎo jiàn de。
　　
　　 fàn yè duì《 hòu hàn shū》 de tǐ cái wèn tí shì dòng guò yī fān nǎo jīn de。 jù《 suí shū · wèi dàn chuán》 jìzǎi， fàn yè zhù shū shí céng duì jìzhuàn tǐ hé biān nián tǐ jìn xíng guò bǐ jiào。 tā shuō：“《 chūn qiū》 zhě， wén jì zǒng lüè， hǎo shī shì xíng， jīn rén nǐ zuò， suǒ yǐ wéi duǎn； jìzhuàn tǐ， shǐ bān zhī suǒ biàn yě， wǎng luó yī dài， shì yì zhōu xī， shì zhī hòu xué， cǐ yān wéi yōu， gù jì 'ér zuò zhī。” zhè biǎo míng zài tā kàn lái， cǎi yòng jìzhuàn tǐ xiě shǐ bǐ biān nián tǐ gèng néng quán miàn dì fǎn yìng lì shǐ de běn lái miàn mù， néng gěi hòu rén tí gōng gèng duō de dōng xī。
　　
　　《 hòu hàn shū》 dà bù fēn yán xí《 shǐ jì》、《 hàn shū》 de xiàn chéng tǐ lì， dàn zài chéng shū guò chéng zhōng， fàn yè gēn jù dōng hàn yī dài lì shǐ de jù tǐ tè diǎn， zé yòu yòu suǒ chuàng xīn， yòu suǒ biàn dòng。 shǒu xiān， tā zài dì jì zhī hòu tiān zhì liǎo huáng hòu jì。 dōng hàn cóng hé dì kāi shǐ， lián xù yòu liù gè tài hòu lín cháo。 bǎ tā men de huó dòng xiě chéng jì de xíng shì， jì míng zhèng yán shùn， yòu néng zhǔn què dì fǎn yìng zhè yī shí qī de zhèng zhì tè diǎn。 qí cì，《 hòu hàn shū》 xīn zēng jiā liǎo《 dǎng gù》、《 huàn guān》、《 wén yuàn》、《 dú xíng》、《 fāng shù》、《 yì mín》 hé《 liè nǚ》 qī gè lèi chuán。 fàn yè shì dì yī wèi zài jìzhuàn tǐ shǐ shū zhōng zhuān wéi fù nǚ zuò chuán de shǐ xué jiā。 yóu wéi kě guì de shì，《 liè nǚ chuán》 suǒ shōu jí de shí qī wèi jié chū nǚ xìng， bìng bù dōushì zhēn nǚ jié fù， hái bāo kuò bìng bù fú hé lǐ jiào dào dé biāo zhǔn de cái nǚ cài yǎn。 fàn yè shǒu chuàng《 wén yuàn chuán》 gèng shì bǎ wò liǎo hàn dài de wén xué fā zhǎn qū shì， jiāng kǒng mén sì kē zhōng dì wèi zuì dī de wén xué bǎi dào liǎo yīngyǒu de wèi zhì。 cǐ wài，《 dǎng gù chuán》、《 huàn guān chuán》 dōushì wéi fǎn yìng yī dài tè diǎn、 gài kuò yī dài dà shì 'ér shè lì de。 dì sān，《 hòu hàn shū》 tū chū liǎo“ lùn”、“ zàn” de dì wèi。 sī mǎ qiān、 bān gù hé chén shòu zài tā men de zhù zuò zhōng yědōu míng wén píng shǐ， zhǐ shì jù tǐ míng mù bù tóng。《 shǐ jì》 chēng“ tài shǐ gōng yuē”，《 hàn shū》 wéi“ zàn”，《 sān guó zhì》 yuē“ píng”。“ lùn”、“ zàn” zài《 hòu hàn shū》 zhōng de zhòng yào xìng yuǎn zài qián miàn sān shū zhī shàng， yīn wéi fàn yè bù dàn lì yòng zhè zhǒng xíng shì píng lùn shǐ shí， hái duì mǒu yī lì shǐ rén wù huò shì jiàn jìn xíng zōng shù， cóng jǐ gè fāng miàn fǎn fù dì jìn xíng fēn xī， duì běn chuán qǐ dào tí jiě zuò yòng。《 hòu hàn shū》 de“ lùn” yī bān shì zhǐ jìzhuàn hòu miàn de lùn， chàbù duō měi piān dōuyòu yī shǒu huò yī shǒu yǐ shàng。 lùn zhōng yòu yòu xù lùn， yě chēng zuò xù， shì zài《 huáng hòu jì》 hé zá chuán de qián miàn。 lùn duō shì píng lùn lì shǐ wèn tí hé lì shǐ rén wù， yòu shí yě cǎi qǔ fěng yù huò gǎn kǎi de xíng shì。 zàn zài měi piān jìzhuàn hòu miàn dōuyòu yī shǒu， yī lǜ yòng sì zì yī jù de yùn yǔ xiě chéng， huò gài kuò shǐ shí， huò lìng fā xīn yì， duō kě bǔ lùn de bù zú。 zàn de yǔ yán níng liàn， yòng yì hěn shēn。 rú cóng《 guāng wǔ dì jì》 dào《 xiàn dì jì》 de zàn， gài kuò liǎo dōng hàn jiàn lì、 fā zhǎn hé shuāi wáng děng bù tóng jiē duàn de zhèng zhì dà shì。 bǎ jiǔ shǒu zàn hé qǐ lái kàn， jiǎn zhí shì yī piān yòng yùn yǔ xiě de dōng hàn zhèng zhì shǐ lüè。 zài《 hú guǎng chuán》 zhōng， zuò zhě xiě liǎo yī gè yǐ gǒu hé qǔ róng yòu wú kě duǎn cháng de guān liáo de shēng qiān shǐ， zàn yuē：“ hú gōng yōng yōng， shì qíng gōng mào。 cháo zhāng suī lǐ， jù zhèng huò ráo。” tòu lù liǎo zuò zhě duì zhè lèi rén wù de zhǐ zé hé yì fèn。
　　
　　《 hòu hàn shū》 jié gòu yán jǐn， biān pái yòu xù。 rú bā shí lièzhuàn， dà tǐ shì 'àn zhào shí dài de xiān hòu jìn xíng pái liè de。 zuì chū de sān juàn wéi liǎng hàn zhī jì de fēng yún rén wù。 qí hòu de jiǔ juàn shì guāng wǔ shí dài de zōng shì wáng hóu hé zhòng yào jiànglǐng。 juàn shí sān zhì sì shí 'èr， juàn shǒu rén wù zé shēng huó zài míng、 zhāng、 hé sān dì shí qī， bìng yǐ xíng zhǐ xiāng jìn huò yǐ shì xì hé chuán。 xià miàn yòu yòu shí yī juàn 'ān、 shùn dì shí qī de míng rén， zài xià shì huán、 líng、 xiàn sān cháo rén wù。 liù shí liù zhì qī shí sì juàn wéi xún lì děng jiǔ gè zá chuán， zuì hòu liù juàn wéi biān zú lièzhuàn。 chú cǐ zhī wài，《 hòu hàn shū》 de yán jǐn hái biǎo xiàn zài fàn yè néng gòu jiān chí yī shì bù liǎngzǎi de biān zhuàn yuán zé， fán yī shì yǔ shù rén xiāng guān de， zé jiàn yú cǐ bì bù jiàn bǐ。 quán shū jīng guò fàn yè de xī xīn dìng hé， què shí yòu liú zhī jǐ suǒ shuō de“ jiǎn 'ér qiě zhōu， shū 'ér bù lòu”（《 shǐ tōng · bǔ zhù》） de cháng chù。 tóng shí， fàn yè shǐ yòng de lèi xù fǎ yě hěn yòu tè sè。 tā bǎ rén pǐn xiāng tóng de rén hé wéi yī chuán， yòu shí shèn zhì dǎ pò shí jiān jiè xiàn， jiā wáng chōng、 wáng fú hé zhòng cháng tǒng jiē yīn lì lùn qièzhòng shí bì， běn rén yòu dàn bó róng rǔ， suī bù tóng shí dài yě hé wéi yī chuán。 zhè yàng jiù dà dà dì zēng jiā liǎo shū de róng liàng， gěi bù shǎo rén pǐn hěn hǎo dàn shì jì bù duō de rén zào chéng liǎo lìzhuàn jī huì。 xiàng《 zhuó mào chuán》 jiān shōu liǎo bù shì wáng mǎng de kǒng xiū、 cài xūn děng wǔ rén de shì jì，《 lái lì chuán》 zé fù lù liǎo yǔ lái lì yī qǐ fǎn duì fèi chù tài zǐ de shí qī rén de shì jì。
　　
　　 fàn yè jī běn shàng shì yī gè wú shén lùn zhě。 zài《 hòu hàn shū》 lǐ， tā měng liè dì pēng jī liǎo fó jiào de xū wàng。 zhè xiē guān diǎn zhù yào jí zhōng yú《 xī yù chuán》 lùn zhōng。 tā zhǐ chū， zì zhāng qiān yǐ lái， xī yù fāng miàn jīhū méi yòu shénme guān yú fó shén de jìzǎi， suǒ wèi fó jiào de zhǒng zhǒng shuō fǎ dōushì hòu qǐ de。 suī rán fó jiào“ hǎo rén 'è shā， juān bì chóng shàn” de jiào yì yòu xī yǐn rén de dì fāng， dàn tā zài fāng fǎ shàng shì qí jué bù jīng de， yóu qí shì shén bù miè lùn hé yīn guǒ bào yìng de shuō fǎ， gèng shǐ tōng dá shì lǐ de rén bù néng jiē shòu。 fàn yè hái zài《 xiāng jiē chuán》 hé《 huán dì jì》 lùn zhōng， duì chóng fó de hàn huán dì jìn xíng liǎo xīn là de cháo nòng hé pī píng。 fàn yè fǎn duì tiān mìng lùn。 zài《 lǐ tōng chuán》 lùn zhōng， tā duì lǐ tōng yǐ“ liú shì fù xīng， lǐ shì wéi fǔ” de chèn wén gǔ dòng liú xiù qǐ shì píng lùn shuō：“ tiān dào xìng mìng， shèng rén nán yán zhī， kuàng nǎi yì cè wēi yǐn， chāng kuáng wú wàng zhī fú， wū miè zōng qīn， yǐ jué yī qiē zhī gōng zāi！” zhè shuō míng fàn yè gēn běn bù xìn tú chèn。 tā hái zài《 zhāng héng chuán》 zhōng shōu lù liǎo zhāng héng de fǎn tú chèn shū。 zhāng héng yǐn shù dà liàng shǐ shí， lùn zhèng liǎo tú chèn de qī wěi， fàn yè duì cǐ jìzǎi shèn xiáng， biǎo míng liǎo zàn tóng de tài dù。 yòu qù de shì tā bǎ wú xióng、 zhào xīng hé chén bó jìng sān rén hé zài yú《 guō gōng chuán》 hòu。 wú xióng、 zhào xīng liǎng rén bù xìn wū shī， gù fàn yāo jìn， fēi dàn méi yòu zú zhū fǎn 'ér sān shì wéi guān。 kě shì， chén bó jìng jǔ bù duān xī， huì yán sǐ zì， què bù miǎn dāo jù。 fàn yè tōng guò shǐ shí lùn zhèng liǎo yīn yáng jìn jì de huāng dàn。《 hòu hàn shū》 zhōng de wú shén lùn hé fǎn tiān mìng sī xiǎng， wú yí shì yòu jìn bù xìng de。 yóu yú shí dài de jú xiàn， fàn yè de wú shén lùn sī xiǎng bìng bù chè dǐ。《 hòu hàn shū》 fǎn yìng chū zhè zhǒng sī xiǎng shàng de máo dùn。 rú zài《 dòu wǔ、 hé jìn chuán》 zhōng， tā bǎ dòu、 hé liǎng rén de shī bài yǔ sòng xiāng gōng xiāng bǐ， tòu lù liǎo“ zhì fēi bù zú， quán yì yòu yú， gài tiān bài yě” de kàn fǎ。《 hòu hàn shū》 bǎo cún liǎo yī xiē mí xìn de jìzǎi， tè bié shì zài《 fāng shù chuán》 zhōng， tā bǎ fèi zhǎngfáng de suō dì、 wáng qiáo de fú lǚ、 zuǒ cí de yáng míng、 guō xiàn、 luán bā de sùn jiǔ miè huǒ xiěde huó líng huó xiàn， fǎng fó tiān xià zhēn yòu xiān shù。 zhè dū shì fàn yè sī xiǎng zhōng de xiāo jí yīn sù。
　　
　　《 hòu hàn shū》 de jìn bù xìng hái tǐ xiàn zài yǒng yú bào lù hēi 'àn zhèng zhì， tóng qíng hègē sòng zhèng yì de xíng wéi fāng miàn。 zài《 wáng chōng、 wáng fú、 zhòng cháng tǒng chuán》 zhōng， fàn yè xiáng xì dì shōu lù liǎo bā piān pēng jī shí zhèng de lùn wén。 zhè xiē wén zhāng dà duō xuān yáng liǎo yì duān sī xiǎng， rú bǎ shè huì dòng luàn de yuán yīn dà dǎn dì guī jié wéi tǒng zhì jiē jí dàoxíng nì shī de jiēguǒ。 tā men shuō， cán bào de jūn zhù kàn jiàn dà jiā bù gǎn wéi bèi tā de yì zhì， zǒng yǐ wéi zì jǐ de tǒng zhì fēi cháng gǒng gù。 yú shì， wèile mǎn zú gè rén de sī yù， shénme shì qíng dū gānde chū lái。 tā bǎ“ è láng”“ jī hǔ” yī yàng de guān liáo pài wǎng gè dì，“ áo tiān xià zhī zhī gāo， zhuó shēng rén zhī gǔ suǐ”， jiēguǒ“ yuàn dú wú liáo， huò luàn bìng qǐ， zhōng guó rǎo rǎng， sì yí qīn pàn， tǔ bēng wǎ jiě， yīzhāo 'ér qù”。 zhè xiē wén zhāng jiē lù liǎo tǒng zhì jiē jí de shē chǐ fǔ huà， shuō tā men“ lián dòng shù bǎi， gāo tián mǎn yě， nú bì qiān qún， tú fù wàn jì”，“ sān shēng zhī ròu chòu 'ér bù kě shí， qīng chún zhī zhòu bài 'ér bù kě yǐn”。 hái rèn wéi， mǒu xiē jūn chén guān xì shì chén lǔ guān xì， shì zhēng fú zhě yǔ bèi zhēng fú zhě zhī jiān de guān xì。 fàn yè chú jiè gǔ rén zhī kǒu biǎo shù zì jǐ de yì duān sī xiǎng wài， zài《 dòu xiàn chuán》 lùn zhōng zé zhí jiē duì jūn zhù làn yòng quán lì， zāo tà rén lì de xíng jìng biǎo shì bù mǎn：“ dōng fāng shuò chēng： yòng zhī zé wèihǔ， bù yòng zé wéi shǔ， xìn yǐ！ yǐ cǐ yán zhī， shì yòuhuái wǎn yǎn yǐ wēi chén zhě， yì hé zhī zāi！”《 hòu hàn shū》 yī fāng miàn jiē lù yú ròu rén mín de quán guì， lìng yī fāng miàn yòu biǎo zhāng nà xiē gāng qiáng zhèng zhí、 bù wèi qiáng bào de zhōng xià céng rén shì。 zài《 dǎng gù chuán》 zhōng， tā wéi 'èr shí yī rén lìzhuàn， jié lì gē sòng tā men de qì jié， duì zhāng jiǎn、 fàn pāng、 lǐ yīng děng rén yě xiěde shēng dòng chuán shén， róng jìn liǎo zuò zhě de gǎn qíng。 yí hàn de shì， tā suī rán tóng qíng rén mín de tòng kǔ， dàn fǎn duì nóng mín qǐ yì。 fàn yè duì huáng jīn qǐ yì jī běn shàng chí fǒu dìng tài dù， zhè shì yóu jiē jí lì chǎng jué dìng de。
　　
　　 fàn yè zuò shǐ， shí fēn jiǎng jiū wén cǎi， duì yú《 hòu hàn shū》 de wén zhāng， tā zì jǐ píng jià hěn gāo。 què shí， fàn shū wén cí yōu měi， jiǎn jié liú chàng， bù jǐn wéi shǐ xué míng zhù， yě chēng dé shàng shì wén xué míng zuò。 dàn yòu de dì fāng， fàn yè guò yú zhòng wén， duì yú shǐ de jìzǎi bù miǎn yòu suǒ kuī sǔn。 rú sī mǎ biāo《 xù hàn shū》 zài：“ yú xǔ wéi wǔ dū tài shǒu， shǐ dào jùn， gǔ shí qiān， yán shí bā qiān， jiàn hù wàn sān qiān。 shì shì sānzǎi， mǐ shí bā shí， yán shí sì bǎi， liú rén hái guī， hù shù wàn， rén zú jiājǐ， yī jùn wú shì。”“ xià biàn dōng sān shí yú lǐ xǔ， yòu xiá， zhōng dāng quán shuǐ shēng dà shí， zhàng sài shuǐ liú， měi zhì chūn xià yì méi qiū jià、 huài bài yíng guō。 xǔ nǎi shǐ rén shāo shí， yǐ shuǐ guàn zhī， shí jiē chè liè， yīn juān qù shí， suì wú wāng nì zhī huàn。” shǐ liào xiáng shí shēng dòng， dàn dào liǎo fàn yè de bǐ xià zhǐ shèng xià“ shù shí lǐ zhōng jiē shāo shí jiǎn mù， kāi cáo chuán dào”。 hé“ èr sān nián jiān， suì zēng zhì sì wàn yú hù， yán mǐ fēng jiàn， shí bèi yú qián” de jǐ jù liǎo。
　　
　　《 hòu hàn shū》 shì fàn yè sī rén zhù shù， yòu shàng wèi chè dǐ wán gǎo， yīn cǐ zài tā de shēng qián， kàn dào zhè bù shū de rén hěn shǎo， yǐng xiǎng bù dà。
　　
　　 shēng xìng gěng zhí shā shēn zhī huò
　　
　　 liú sòng chū nián， dì fāng guān lì de rèn qī réng chéng xí zài jìn shí qī liù nián yī rèn de zhì dù。 dà yuē zài yǒng jiā shí wǔ nián（ gōng yuán 438 nián）， fàn yè lí kāi xuān chéng， diào rèn wéi cháng shā wáng zhèn jūn zhǎngshǐ， bìng lǐng xián wéi níng shuò jiāng jūn。
　　
　　 cì nián， fàn yè de dí mǔ zài yí dū qù shì。 nà shí， qí xiōng fàn gǎo zài yí dū dān rèn tài shǒu。 fù qīn qù shì hòu， dí mǔ yī zhí suí gǎo zài guān。 àn zhào lǐ jiào de guī dìng， fàn yè yīnggāi jí kè qǐ chéng bēn sàng。 dàn tā duì dí mǔ sù wú gǎn qíng， gù chí chí bù kěn shàng lù， bèi pò dòng shēn hòu， yòu xié dài qī xiǎo zì suí。 fàn yè yī xì liè de wéi lǐ xíng wéi， shòu dào liǎo yù shǐ zhōng chéng de tánhé。 sòng wén dì bǐ jiào xīn shǎng fàn yè de cái néng， méi yòu jiāng tā zhì zuì。
　　
　　 cǐ hòu， cóng yuán jiā shí qī nián（ gōng yuán 440 nián） dào 'èr shí yī nián， wǔ nián duō de shí jiān lǐ， fàn yè de shì tú yī zhí bǐ jiào shùn lì。 tā xiān hòu dān rèn guò shǐ xīng wáng hòu jūn zhǎngshǐ， bìng lǐng nán xià pī tài shǒu。 shǐ xīng wáng yóu yù zhōu diào zhì jiàn kāng（ jīn nán jīng） wéi yáng zhōu cì shǐ， fàn yè suí xíng rù jīng。 bù jiǔ， tā shēng rèn wéi tǒng lǐng yī bù fēn jìn jūn de zuǒ wèi jiāng jūn hé zhí wù xiāng dāng yú shàng shū lìng de tài zǐ zhān shì。 fàn yè jù yòu duō fāng miàn de cái néng， chú xué shí yuān bó， shàn yú wéi wén wài， hái jīng tōng yīnyuè， cháng yú shū fǎ。 dàn fàn yè wéi rén 'ào 'àn bù jī， bù kěn yíng hé zuì gāo tǒng zhì zhě。 tā de pí pá dàn dé hěn hǎo， bìng néng chuàng zuò xīn qū。 sòng wén dì hěn xiǎng tīng tīng， lǚ cì jiā yǐ 'àn shì， fàn yè jiǎ zhuāng hú tú， shǐ zhōng bù kěn wéi huáng dì tánzòu。 zài yī cì yàn huì shàng， sòng wén dì zhí jiē xiàng fàn yè qǐng qiú shuō：“ wǒ xiǎng chàng yī shǒu gē， nǐ kě yǐ bàn zòu má？” huà shuō dé zhè fèn shàng， fàn yè zhǐ dé fèng zhǐ tánzòu。 dài sòng yuán dì yī chàng wán， tā lì jí tíng zhǐ liǎo yǎn zòu， jìng bù kěn duō dànyīqǔ。 dān rèn cháo tíng yào zhí de guān lì yǔ bǐng zhī、 hé shàng zhī、 xú zhàn zhī、 shěn yǎn zhī děng réndōu jí dù tā de cái néng， bù yuàn yì fàn yè dé dào huáng dì de chǒng xìn。 fàn yè suī rán bù bā jié huáng dì， duì tóng liáo què yǐ chéng xiāng dài。 dāng shí， shěn yǎn zhī wéi yòu wèi jiāng jūn， yǔ fàn yè duì zhǎng jìn lǚ， tóng cān jī mì。 měi cì cháo jiàn huáng dì shí， fàn yè ruò xiān dào， bì děng shěn yǎn zhī dào lái yī qǐ jìn qù。 ér tóng liáo cóng lái duì tā bù huái hǎo yì， xiǎng jìn bàn fǎ pái jǐ、 dǎ jī shèn zhì xiàn hài tā。 xiàng shěn yǎn zhī rù cháo xiàng lái méi yòu děng fàn yè de xí guàn。 bù jiǔ， fàn yè shí pò liǎo tóng liáo men de yīn zéi xiǎn 'è， xiě liǎo yī piān《 hé xiāng fāng》， duì tā men jìn xíng jī shàn。 gēn jù tóng liáo de tè diǎn， tā bǎ tā men yòu de bǐ zuò shì“ duō jì” de shè xiāng、“ hūn dùn” de“ zǎo gāo”； yòu de bǐ zuò shì“ xū zào” de“ líng huò”、“ nián shī” de“ zhān táng” děng děng， ér fàn yè zé yǐ“ shěn shí yì hé” zì yù。《 hé xiāng fāng》 yī chū， wéi tóng liáo suǒ bù róng。 zài chōng mǎn xiàn jǐng de guān chǎng shàng， fàn yè bù dǒng dé bǎo hù zì jǐ， zhōng yú yǐn chū liǎo shā shēn dà huò。 péng chéng wáng liú yì kāng cháng qī zhí zhèng， wēi quán rì zhòng， shòu dào sòng wén dì de cāi jì。 suí zhe shí jiān de tuī yí， xiōng dì zhī jiān de máo dùn yuè yǎn yuè liè。 yuán jiā shí qī nián（ gōng yuán 440 nián）， sòng wén dì yǐ“ hé dǎng lián qún， yīn móu qián jì” de zuì míng zhū shā、 liú xǐ liú yì kāng de qīn xìn liú zhàn、 liú bīn děng shí yú rén， bìng jiě chú liǎo liú yì kāng de zǎi fǔ zhí wù， jiāng tā biǎn zhì yù zhāng（ jīn jiāng xī nán chāng） rèn jiāng zhōu cì shǐ。 liú yì kāng dào yù zhāng hòu， bù gān xīn shī bài， suì jiā jǐn huó dòng zhǔn bèi duó quán。
　　
　　 yuán jiā 'èr shí yī nián（ gōng yuán 444 nián）， liú yì kāng de jǐ wèi xīn fù chóuhuà zhèng biàn。 yóu yú fàn yè zhǎng wò jìn jūn， yòu shèng míng ， yòu duō nián zài liú yì kāng de bù xià wéi guān， suǒ yǐ zài wǎng luó dǎng yǔ shí hòu， chéng liǎo tā men zhù yì de duì xiàng。 tā men tōng guò gè zhǒng fāng fǎ lā lǒng fàn yè， liú yì kāng yě yīn xuān chéng zhī biǎn xiàng tā pín zhì qiàn yì。 zuì chū， fàn yè bù tóng yì cānyù， duì fāng yòng cháo tíng jù jué lián yīn yī shì xiāng jī。 kǎo lǜ dào zì jǐ de chǔjìng， fàn yè zhōng yú cān jiā jìn lái。 tā men shāng dìng cì nián jiǔ yuè qǐ shì， liú yì kāng de dǎng yǔ kǒng xī xiān xiōng dì liǎ shì xiān xiě hǎo xí wén， bìng yào fàn yè yǐ liú yì kāng de míng yì qǐ cǎo zhèng biàn xuān yán。 yóu yú zhǒng zhǒng yuán yīn， zhèng biàn wèi néng rú qī jǔ xíng。 zhè nián shí yī yuè， liú yì kāng de yī gè dǎng tú xú zhàn zhī xiàng sòng wén dì gào mì， bìng shēng chēng fàn yè shì zhèng biàn de zhù móu。 yú shì， fàn yè bèi bǔ， yú yuán jiā 'èr shí 'èr nián shí 'èr yuè（ gōng yuán 466 nián 1 yuè） cǎn zāo shā hài， shí nián sì shí bā suì。 fàn yè zài lín xíng qián， réng rán jiān chí zì jǐ de wú shén lùn zhù zhāng， duì nà xiē xiāng xìn fó jiào bìng duì tā tóu shí xià jǐng de tóng liáo jìn xíng liǎo bù tuǒ xié de kàng zhēng。 tā shuō：“ tiān xià jué wú fó guǐ。 ruò yòu líng， zì dāng xiāng bào。” yù zhōng， fàn yè xiě liǎo yī piān《 yǔ zhū shēng zhí shū》， zǒng jié liǎo tā duì wén xué、 shǐ xué、 yīnyuè、 shū fǎ de yán jiū xīn dé。 zài jí jiāng gào bié rén shì zhī jì， tā xī wàng jiāng lái néng yòu gè zhī yīn， lǐ jiě《 hòu hàn shū》 de jià zhí。 tā duì huā fèi bì shēng xīn xuè xiě chéng de shǐ xué zhù zuò shí fēn zì fù， rèn wéi tā men“ jīng yì shēn zhǐ”， shì cóng gǔ zhì jīn méi yòu guò de“ tǐ dà 'ér sī jīng” de zuò pǐn， qí zhōng zhū xù yǔ lùn zàn， gèng shì“ tiān xià zhī qí zuò”， hé bān gù de《 hàn shū》 xiāng bǐ， háo wú kuì gǎn。 tā shuō， shì rén duō guì gǔ jiàn jīn， suǒ yǐ tā cái“ chēng qíng kuáng yán”， yǐ qī yǐn qǐ rén men duì《 hòu hàn shū》 de zhòng shì。 fàn yè de zì kuā suī rán yòu xiē guòfèn， dàn tā de zhù zuò yě què shí yòu chāo rén zhī chù。 liú zhāo shuō：“ fàn yè hòu hàn， chéng kuà zhòng shì”（《 hòu hàn shū zhù bǔ zhì xù》）， liú zhī jǐ yě shuō：“ fàn yè bó cǎi zhòng shū， cái chéng hàn diǎn， guān qí suǒ qǔ， pō yòu qí gōng”（ cān jiàn《 shǐ tōng》 de《 shū shì piān》 hé《 bǔ zhù piān》）。 jù《 suí shū · jīng jí zhì》 jìzǎi， zài fàn yè zhù shū zhī qián jì shù dōng hàn yī dài lì shǐ de zhù zuò gòng yòu shí bù， bā bǎi yú juàn。 rán fàn shū yī chū， zhū jiā《 hòu hàn shū》 zé rì jiàn xiāo chén， zhú jiàn sàn yì。 hòu lái chú jìn rén yuán hóng de《 hòu hàn jì》 bǎo cún xià lái yǐ wài， qí yú dōuyǐ bù cún。 zhè shuō míng fàn shū shā qīng suī wǎn， què hòu lái jū shàng。《 hòu hàn shū》 de jìzhuàn bù fēn wéi táng gāo zōng tài zǐ lǐ xián suǒ zhù。 sī mǎ biāo de zhì， zhù zhě shì nán cháo liáng rén liú zhāo。 liú zhāo de zhù yuán bāo kuò quán bù fàn shū jí sī mǎ zhì， lǐ xián de zhù jí shì yǐ cǐ wéi jī chǔ， cān zhào qí tā gè shū zēng shān 'ér chéng de。 lǐ xián yǐ zhì fēi fàn shū， gù bù zhù， liú zhù zuò wéi bǔ jué cái yǔ lǐ zhù yī bìng liú chuán xià lái liǎo。 qīng rén zhù shì《 hòu hàn shū》 de zhù zuò hěn duō， qí zhōng yǐ huì dòng de《 bǔ zhù》 wéi zuì hǎo。 hòu lái wáng xiān qiān cǎi jí zhòng zhù hé chéng《 jí jiě》 yī shū， gèng wéi hòu xué tí gōng liǎo jí dà de biàn lì。《 hòu hàn shū》 wài， fàn yè de yí zhù shàng yòu jí shí wǔ juàn， lù yī juàn，《 hé xiāng fāng》 yī juàn，《 zá xiāng gāo fāng》 yī juàn，（ jù jiàn《 suí shū · jīng jí zhì》）。 jù《 jiù táng zhì》 jìzǎi， fàn yè hái zhù yòu《 bǎi guān jiē cì》 yī juàn。 shàng shù gè shū， jīn jiē bù cún。 jīn cún zhě yòu《 shuāng hè shī xù》 yī piān， jiàn《 yì wén lèi jù》 juàn 90；《 lè yóu yìng zhào shī》 yī shǒu， jiàn《 wén xuǎn》 juàn 2。
　　
　　 fàn yè bèi chǔjué shí， qí zǐ fàn 'ǎi、 fàn yáo、 fàn shū lóu tóng shí yù hài。 hòu rén zhōng zhǐ yòu fàn 'ǎi zǐ fàn lǔ lián， yīn qí mǔ wéi gōng zhù zhī nǚ， dé quán xìng mìng。 qí zhí sūn fàn zhěn、 fàn yún yòu míng yú qí、 liáng zhī shì。 fàn zhěn jì chéng yǔ wán shàn liǎo fàn yè de wú shén lùn de sī xiǎng， fàn yè shēng qián yī zhí wèi néng wán chéng de wú guǐ lùn， zé wéi fàn zhěn suǒ zhù de shén miè lùn héng héng zhè bù zài zhōng guó sī xiǎng fā zhǎn shǐ shàng huàshídài de wéi wù zhù yì lùn wén héng héng tián bǔ liǎo。