yuèdòuzhòng cháng tǒngzài百家争鸣dezuòpǐn!!! | |||
zhòng cháng tǒng shēng huó zài dōng hàn mò nián， shè huì dòng luàn， huáng qīn guó qī， huàn guān háo mén dà zú hé yǐ shāng yè、 gāo lì dài qǐ jiā de dà dì zhù， xíng chéng liǎo páng dà de háo qiáng dì zhù jí tuán， tā men sì wú jì dá dì jiān bìng tǔ dì， sōu guā mín cái， zào chéng dì zhù jiē jí tóng guǎng dà láo dòng rén mín de yán zhòng duì lì。 yú shì zài hàn líng dì zhōng píng yuán nián (184 nián ) bào fā liǎo zhāng jiǎo lǐng dǎo de huáng jīn qǐ yì。 zài nóng mín qǐ yì jūn de chén zhòng dǎ jī xià， fǔ xiǔ de dōng hàn wáng cháo yǐ míng cún shí wáng， miè zài dàn xī。 zhòng cháng tǒng zhù《 chāng yán》， fán 34 sì piān， 10 yú wàn yán， yǐ xiè yì fèn。 zhòng cháng tǒng rèn wéi “ tiān ” jí zì rán， tā méi yì zhì hé mùdì。“ tiān” de yùn xíng yòu zhe bù yǐ rén de yì zhì wéi zhuǎn yí de kè guān guī lǜ， rén men zhǐ yào shùn“ tiān shí”， rú shì shí bōzhòng， xīn qín guǎn lǐ， jí shí shōu huò， jiù yòu hǎo shōu chéng。 shōu duō shǎo bù zài yú“ tiān mìng”， ér shì zài yú chōng fēn fā huī rén de zhù guān néng dòng xìng。 zài zhèng quán dé shī shàng， zhòng cháng tǒng pī pàn liǎo“ shén de zhǐ yì”。 tā rèn wéi chuàng yè zhě duó tiān xià， jiàn lì bà yè shì yóu“ rén shì” suǒ zhì。 tóng yàng， wáng cháo yóu shèng 'ér shuāi， huǐ yè wáng guó， yě shì yóu“ rén shì” suǒ wéi。 cóng gēn běn shàng fǒu dìng liǎo zōng jiào“ tiān mìng” jué dìng shè huì xīng shuāi de shuō jiào， cóng 'ér fǒu dìng liǎo zōng jiào shén xué de tǒng zhì dì wèi。 zhè zài liǎng hàn lì shǐ shàng， shì“ pò tiān huāng de zhuó jiàn”。
zhòng cháng tǒng zài sī xiǎng zhōng suī shuō yòu wéi xīn zhù yì de zāo pò , dàn tā yī shēng , wéi wù zhù yì sī xiǎng hé jìn bù zhù zhāng shì tā sī xiǎng de jī chǔ fāng miàn . tā yǐ“ rén shì wéi běn、 tiān dào wéi mò” de wéi wù zhù yì wǔ qì , pī pàn liǎo liǎng hàn shí qī zōng jiào shén xué de xuān nào , tā de sī xiǎng zài zhōng guó zhé xué shǐ shàng yòu zhe tè shū de lì shǐ dì wèi . tā shì yī wèi wěi dà zhé xué jiā hé jìn bù de sī xiǎng jiā。
zhòng cháng tǒng zài zhèng zhì sī xiǎng fāng miàn， yǔ dāng shí liú xíng de shén quán zhèng zhì lǐ lùn xiāng duì lì， tí chū rén shì wéi běn， tiān dào wéi mò， guó jiā xīng wáng hé shè huì zhì luàn qǔ jué yú“ rén shì”， ér bù zài yú“ tiān dào”， zhù zhāng fèi chú sān gōng（ tài wèi、 sī tú、 sī kōng） lián hé zhí zhèng tǐ zhì， huī fù xī hàn shí shí xíng de chéngxiàng zhí zhèng zhì dù， rèn wéi“ rèn yī rén zé zhèng zhuān， rèn shù rén zé xiāng yǐ。 zhèng zhuān zé hé xié， xiāng yǐ zé wéi lì”。 tā duì yú wài qī shàn quán yóu jiā qiǎn zé， tí chū rén jūn bù kě yǔ zhǎng quán de dà chén jié wéi hūn yīn guān xì， yǐ jīng jié wéi hūn yīn guān xì zhě， jiù bù yào rèn yòng tā zhǎng quán zhí zhèng。
zhòng cháng tǒng zài fǎ zhì wèn tí shàng yòu yǐ xià zhù yào guān diǎn： ① yīn shí shì jué dìng fǎ lǜ， fán jiǎn kuān měng xiāng jì。 tā suī rán chí rú jiā“ dé zhù xíng fǔ” guān diǎn， qiáng diào dé jiào shì“ rén jūn zhī cháng rèn”， ér“ xíng fá wéi zhī zuǒ zhù”； dàn bìng bù fǎn duì shǐ yòng zhòng xíng。 tā zhù zhāng“ fán jiǎn wéi shí， kuān měng xiāng jì”， dāng“ □ guǐ chéng qún”， fēi yán xíng jùn fǎ bù zú yǐ“ pò qí dǎng” shí， zé bì xū shǐ yòng zhòng xíng。 fǎ lǜ zhī fán jiǎn、 qīng zhòng yīngdāng gēn jù xíng shì de xū yào 'ér biàn huà。 ②“ zhì”、“ luàn” zài yú yòng fǎ zhě。 tā rèn wéi， guó jiā“ zhì”、“ luàn”， bù zài yú“ fǎ zhì” de bù tóng， ér zài yú tǒng zhì zhě zhí xíng“ fǎ zhì” de hǎo huài。“ jūn zǐ yòng fǎ zhì 'ér zhì yú huà， xiǎo rén yòng fǎ zhì 'ér zhì yú luàn。 jūn shì yī fǎ zhì yě， huò yǐ zhī huà， huò yǐ zhī luàn， xíng zhī bù tóng yě”。 ③ huī fù ròu xíng yòu lì yú chéng fá“ zhōng zuì”。 xī hàn wén dì shí sān nián ( qián 167) xià zhào fèi ròu xíng， yǐ kūn、 chī dài tì qíng、 yì、 yuè。 cǐ hòu， shí yòu rén tí chū huī fù ròu xíng， dōng hàn mò qī shèn zhì kāi zhǎn zhēng lùn。 zhòng cháng tǒng yě zhù zhāng huī fù ròu xíng。 tā rèn wéi zài sǐ xíng hé kūn、 chī xíng zhī jiān zēng shè ròu xíng， yòu lì yú chéng fá“ zhōng zuì”。 yīn wéi duì“ zhōng zuì” shā zhī zé tài zhòng , kūn zhī zé tài qīng , rú guǒ méi yòu yǔ“ zhōng zuì” xiāng shì yìng de ròu xíng , bì rán zào chéng zhí fǎ shàng de hùn luàn , shǐ xíng fá“ qīng zhòng wú pǐn”， zuì yǔ fá“ míng shí bù xiāng yìng”。
zhòng cháng tǒng de sī xiǎng hé cái huá jí zhōng biǎo xiàn zài《 chāng yán》 zhī zhōng。《 chāng yán》 shì yī bù zhèng zhì sī xiǎng zá lùn jí， gòng 34 piān， 10 yú wàn yán。 hòu dà bù fēn sàn shī， suǒ cún zhě bù zú shí zhī yī 'èr， sǎnjiàn yú《 hòu hàn shū》、《 qún shū zhì yào》、《 qí mín yào shù》 děng shū zhōng， yòu ji yì běn。
zài《 chāng yán》 zhōng， zhòng cháng tǒng shí fēn zhòng shì yán jiū shè huì lì shǐ jīng yàn hé xiàn shí de shè huì shēng huó， zhù zhòng“ rén shì” de zuò yòng， fǒu dìng“ tiān mìng”“ shàng dì” duì shè huì lì shǐ de zhù zǎi zuò yòng。 tā tí chū“ rén shì wéi běn， tiān dào wéi mò” de lùn diǎn， fǎn duì jiāng zì rán xiàn xiàng yǔ rén jiān jí xiōng fù huì qǐ lái， qiáng diào“ wéi rén shì zhī jìn 'ěr， wú tiān dào zhī xué yān”。 rèn wéi“ xìn tiān dào 'ér bèi rén shì zhě， shì hūn luàn mí huò zhī zhù， fù guó wáng jiā zhī chén yě”（《 qún shū zhì yào》）。
duì yú shè huì wēi jī de gēn yuán， zhòng cháng tǒng yě tí chū liǎo zì jǐ de jiàn jiě。 tā rèn wéi， shè huì tǒng zhì dì wèi hé bèi tǒng zhì dì wèi de xíng chéng hé huàfēn bìng bù shì yǒng héng bù biàn de。 ér shì biàn huà、 fā zhǎn de， zhè zhǒng biàn huà de zhù yào yuán yīn jiù zài yú tǒng zhì zhě de xiǎng lè fǔ huà， yǐ jí tā men duì rén mín de bō xuē hé yā pò。 tā shuō：“ bǐ hòu sì zhī yú zhù， jiàn tiān xià mò gǎn yǔ zhī wéi， zì wèi ruò tiān dì zhī bù kě wáng yě； nǎi bēn qí sī shì， chěng qí xié yù， jūn chén xuān yín， shàng xià tóng 'è： …… huāng fèi shù zhèng， qì wáng rén wù，…… yuàn dú wú liáo， huò luàn bìng qǐ， zhōng guó rǎo rǎng， sì yí qīn pàn， tǔ bēng wǎ jiě， yīzhāo 'ér qù”。 zhòng cháng tǒng bǎ shè huì lì shǐ de fā zhǎn gài kuò wéi“ luàn shì” héng héng“ zhì shì” héng héng“ luàn shì”， tā yòng chūn qiū zhì hàn mò jìn wǔ bǎi nián de lì shǐ fā zhǎn lái zhèng míng zì jǐ de guān diǎn， tóng shí， tā hái yòng shè huì de yuán yīn lái fēn xī“ zhì” yǔ“ luàn” de yuán yīn， ér bù shì yòng chāo shè huì、 chāo zì rán de“ tiān mìng” lái jiě shì。
zài shè huì lì shǐ guān fāng miàn， zhòng cháng tǒng rèn wéi， zhèng zhì shàng cǎi qǔ shénme cuò shī， yòng bù zhe qiú“ tiān” wèn“ shén”， zhǐ yào kǎo chá xiàn shí shè huì de shí jì jīng yàn， cóng zhōng zhǎo dào“ sǔn yì” de dá 'àn jiù xíng。 tā zhù zhāng yī qiē zhì lǐ shè huì de cuò shī、 fǎ lǜ， fán shì duì shí dài yòu lì， duì xiàn shí shēng huó yòu xiào de， jiù shuō míng tā yòu cǎi yòng hé cún zài de jià zhí， jiù bì xū jiān chí， xiāng fǎn de jiù yīngdāng fàng qì hé fǎn duì； duì guò qù xíng zhī yòu xiào de， ér xiàn zài yǐ jīng shī qù zuò yòng de， jiù bì xū gǎi biàn， rú guǒ yǐ jīng gǎi biàn 'ér hái bù rú cóng qián de， jiù yīngdāng réng rán huī fù yuán lái de dōng xī。 zhè zhǒng yǐ xiàn shí de shí jì xiào guǒ jué dìng zhèng cè de qǔshě de guān diǎn， duì yú dǎ pò shén xué mí xìn de zhī pèi chǎn shēng liǎo jī jí yǐng xiǎng。
qīng dài de yán kě jūn zài píng jià zhòng cháng tǒng shí shuō：“ rán qí kǎi chén shàn dào， zhǐ hē shí bì， kǎi qiē zhī chén， chuō lì zhèn dàng zhī qì， yòu bù róng mó miè zhě。 miù xī bó fāng zhī dǒng（ zhòng shū）、 jiǎ（ yì）、 liú（ xiàng）、 yáng（ xióng）， fēi guò yù yě”。（《 quán hòu hàn wén》 juàn bā shí bā》）。 qīng rén mǎ guó hàn yě shuō：“ qí yán shí shì， qièzhòng lì bì， miù xī bó yǐ dǒng、 jiǎ、 liú、 yáng nǐ zhī， xún fēi yì měi”（《 yù hán shān fáng yì shū》 dì shí yī hán， dì wǔ shí sì cè）。
rán 'ér， zhòng cháng tǒng de zhèng zhì sī xiǎng zhù zhāng zài dāng shí de shè huì tiáo jiàn xià shì nán yǐ shí xiàn de。 yóu yú zài xiàn shí zhōng zhǎo bù dào chū lù， shǐ tā lǐ xiǎng pò miè， xìn yǎng dòng yáo， bìng duì chuán tǒng de rú jiā zhèng tǒng sī xiǎng chǎn shēng liǎo huái yí。 zài jí dù kǔ mèn zhī zhōng， tā biàn xiǎng chāo chén bá sú， bì shì gāo dǎo，《 hòu hàn shū》 shuō tā“ cháng yǐ fán yóu dì wáng zhě， yù yǐ lì shēn yáng míng 'ěr， ér míng bù cháng cún， rén shēng yì jiǎn， yōu yóu yǎn yǎng， kě yǐ zì yú， yù bǔ jū qīng kuàng， yǐ lè qí zhì。 lùn zhī yuē： ‘ shǐ jū yòu liáng tián guǎng zhái， bèi shān lín liú， gōu chí huán zā， zhú mù zhōu bù， chángpǔ zhù qián， guǒ yuán shù hòu。…… chú chú qí yuàn， yóu xì píng lín， zhuó qīng shuǐ， zhuī liáng fēng， diào yóu lǐ， yì gāo hóng。 fěng yú wǔ yú zhī xià， yǒng guī gāo táng zhī shàng。 ān shén guī fáng， sī lǎo shì zhī xuán xū； hū xī jīng hé， qiú zhì rén zhī fǎng fó。…… xiāo yáo yī shì zhī shàng， bì nì tiān dì zhī jiān。 bù shòu dāng shí zhī guì， yǒng bǎo xìng mìng zhī qī。 rú shì zé kě yǐ líng xiāo hàn， chū yǔ zhòu zhī wài yǐ。 qǐ xiàn fū rù dì wáng zhī mén zāi ’”！（《 hòu hàn shū》 zhòng cháng tǒng běn chuán）。
zǒng zhī， zhòng cháng tǒng duì dōng hàn mò nián shè huì zhèng zhì de pī pàn， shì guǎng fàn 'ér shēn kè de， shè jí dào zhèng zhì、 jīng jì yǐ jí shè huì fēng xí gè gè fāng miàn； cóng zhuān quán shàn zhèng de wài qī、 huàn guān， dào tān yù hūn kuì de huáng dì， tādōu shùn bǐ yú yǐ pēng jī。 tā bǎ shè huì huò luàn de gēn yuán guī zhī yú“ yú zhù”， ér xī wàng míng jūn xián chén gǎi gé bì zhèng， shí shī zhèng què zhèng cè， fǎn yìng liǎo zhōng xiǎo dì zhù jiē jí zài zhèng zhì、 jīng jì fāng miàn de yào qiú。 dàn shì， huáng jīn dà qǐ yì de fēng bào， yǐ jí biàn luàn xiāng jì de zhèng zhì xiàn shí， yòu shǐ tā kàn bù dào běn jiē jí de zhēn zhèng chū lù， yīn 'ér chǎn shēng bēi guān jué wàng qíng xù。 qí sī yǐn jū bì shì、 mù lǎo sī xuán， jí zhè zhǒng xīn tài de fǎn yìng。