yuèdòuchén zǐ lóngzài诗海dezuòpǐn!!! | |||
陈子龙chóng zhēn yuán nián（ 1628）， chén zǐ lóng 'èr shí yī suì， yǔ hú guǎng bǎo qìng fǔ shào yáng zhī xiàn zhāng guǐ duān zhī nǚ jié wéi fū qī。 hòu nà qiè cài shì děng sān rén。 dāng shí， jiāng nán yī dài míng jì liǔ rú shì（ 1618 héng 1664）， nián fāng 'èr shí yú，“ sè yì guànjué yī shí”， shī fù zhé gōng， yóu cháng jìn tǐ qī yán， kān chēng cái mào chū zhòng， fēng liú shí zú。 bù shǎo wén rén cái zǐ duì tā“ yī jiàn qīng xīn”， ài mù bù yǐ， qiǎn quǎn 'ér bié。 chén zǐ lóng suī céng liú lián shēng sè shī jiǔ， dàn duì liǔ rú shì què méi yòu hǎo gǎn。 liǔ rú shì yǐ chén zǐ lóng“ fù hǎi nèi zhòng míng”， yù wěi shēn yú tā， cóng shèng zé zhì sōng jiāng lǚ yǐ cì yè， zì chēng nǚ dì。 chén zǐ lóng yǔ liǔ rú shì yī dù xiāng liàn zhī guān xì， qīng dài suī yǐ yòu rén tán jí， dàn jīng chén yín kè xiān shēng《 liǔ rú shì biézhuàn》 jué wēi gèng jìn 'ér zhāng xiǎn。 jù《 liǔ rú shì biézhuàn》 kǎo zhèng， chóng zhēn bā nián chūn xià zhī jì， chén yǔ liǔ céng duǎn zàn tóng jū， liǎng rén gǎn qíng xiāng dāng shēn zhì。 rán 'ér zhōng bù dé xié lián lǐ， yī shì yóu yú chén qī zhāng rú rén bù néng xiāng róng， liǔ yì bù yuàn wéi qiè； èr shì yóu yú chén dāng shí jīng jì zhuàng kuàng bù néng mǎn zú liǔ zhī yào qiú。 rú cǐ fēn xī， rù qíng rù lǐ， dàn zhǐ dào chū liǎo tā men zuì zhōng fēn shǒu de wài yīn。 chén、 liǔ qíng yuán huā 'ér wú shí， jiū qí nèi yīn yòu 'èr： yī shì chén shòu rì qū bǎo shǒu díshì fēng yǐng xiǎng， méi yòu yǒng qì wéi lǐ 'ér dòng； èr shì chén duì dài nǚ xìng de tài dù xiāng dāng chuán tǒng， yǔ liǔ zhuī qiú píng děng zì yóu de guān niàn xiāng zuǒ。
chóng zhēn 'èr nián， chén zǐ lóng zhōng xiù cái， bá wéi dì yī。 shì nián， xià yǔn yí、 dù lín zhēng 'èr rén yǐ“ lǎo kùn gōng chē， bù dé yī 'èr shí máo xīn cǎi， gòng wéi xūn táo， kǒng jǔ yè wú dòng rén chù”， zài sōng jiāng zǔ zhì“ jǐ shè”。“ jǐ zhě， jué xué yòu zài xīng zhī jǐ， ér dé zhī jǐ qí shén zhī yì yě。” zuì chū rù shè zhě yòu zhōu lì xūn、 xú fú yuǎn、 péng yàn yòu sān rén。 chén zǐ lóng“ fǔ ruòguàn， wén shì jǔ yě， fèn rán lái guī。 zhū jūn zǐ yǐ niánshào yà zhī， nǎi qí cái xué zé yǐ jīng tōng jīng shǐ， luò zhǐ jīng rén， suì chéng liù zǐ zhī shù”②， shì chēng“ jǐ shè liù zǐ”。 jǐ shè hé qí tā wén shè yī yàng， qǐ chū shì tōng guò yǐ wén huì yǒu， xuǎn zé zhī jǐ， xué xí zhì yì， hòu lái suí zhe zhèng zhì xíng shì de biàn huà， zhú jiàn yǎn biàn chéng yī gǔ zhèng zhì shì lì。 jǐ shè de zhù yào tè diǎn shì qǔ yǒu jí yán， fēi shī shēng zǐ dì bù dé rù shè， shè yǒu qīn rú xiōng dì。 tā chéng lì hòu huì kè zhì yì fàn běn《 jǐ shè rén shēn wén xuǎn》， jí liù zǐ zhī wén， rén gè liù shí shǒu。 yòu kè《 jǐ shè huì yì chū jí》、《 èr jí》、《 sān jí》、《 sì jí》、《 wǔ jí》， jǐ shè de shēng shì yóu cǐ dà zhèn。 chén zǐ lóng de míng qì yì yīn zhī rì zhòng，“ wèn yè zhě rì jìn， hù wài jù mǎn”。 chóng zhēn sān nián（ 1630） qiū， yìng xiāng shì， zhòngjǔ rén。 cì nián， fù jīng shī huì shì，“ wéi shěng zhōng mǒu gōng suǒ chù”， luò dì guī lǐ， cóng shì gǔ wén cí。 yòu zuò shū shù wàn yán， jí lùn shí zhèng dé shī， běn yù shàng zòu cháo tíng、 yǐ yǒu rén jiè zhī 'ér zhǐ。 chóng zhēn qī nián chūn， zài dù yìng huì shì， fù bù dì， huí jiā bì mén xiè kè，“ zhuān yì yú xué wèn”， zuò gǔ shī yuèfǔ bǎi yú zhāng。 jiē zhe， zài sōng jiāng nán mén wài ruǎn jiā xiàng lù shì bié yè nán yuán dú shū、 xiě zuò， chéng《 yù táng jí》、《 píng lù táng jí》。 chóng zhēn shí nián， dì sān cì gōng chē běi shàng， bǎng fā， yǔ xià yǔn yí tóng zhōng jìn shì， jù zài bǐng kē， dāng jiù wài lì。 chén zǐ lóng xuǎn dé guǎng dōng huì zhōu fǔ sī lǐ， wèi dǐ rèn 'ér wén jì mǔ wáng， huí jiā zhìsāng。
cǐ shí míng huáng cháo yǐ wēi zài dàn xī， jiān ruì de mín zú máo dùn hé jiē jí máo dùn， cù shǐ yī pī yōu guó yōu mín de zhī shí fènzǐ duì wáng mén hòu xué de kōng tán wù guó chǎn shēng qiáng liè de bù mǎn， dà shēng jí hū“ jīng shì zhì yòng”， yǐ gǎi biàn cán kù de shè huì xiàn shí， chén zǐ lóng jiù shì qí zhōng de yī wèi diǎn xíng dài biǎo。 zhè yī shí qī， tā wéi gǔ dài zhōng guó kē xué wén huà de fā zhǎn zuò liǎo liǎng jiàn jí yòu yì yì de shì qíng。
chóng zhēn shí yī nián（ 1638） xià， chén zǐ lóng yǐ“ jūn zǐ zhī xué， guì yú shí shí； shí zhī suǒ jí， wù zhī kǒng hòu”① de jǐn pò gǎn， yǔ xú fú yuǎn、 sòng zhǐ bì yī qǐ， qǔ míng cháo míng qīng dà chén“ yòu shè shì wù、 guó zhèng” zhī wén，“ xié qí jīng yīng”，“ yòu bàng cǎi yǐ zhù gāo shēn”，“ zhì zài zhēng shí”②， ji chéng《 huáng míng jīng shì wén biān》， fán wǔ bǎi líng sì juàn， yòu bǔ yí sì juàn。 shì shū xuǎn wén yǐ míng zhì luàn、 cún yì tóng、 xiáng jūn shì、 zhòng jīng jì wéi yuán zé， nèi róng shí fēn fēng fù， bāo kuò zhèng zhì、 jūn shì、 fù yì、 cái jīng、 nóng tián、 shuǐ lì、 xué xiào wén huà、 diǎn zhāng zhì dù děng děng， bìng gēn jù dāng shí jiē chù dào de xǔ duō xiàn shí wèn tí， duì qí zhōng yī xiē wén zhāng jiā zuò bàng zhù， biǎo dá liǎo biān zhě de zhèng zhì zhù zhāng。 chén zǐ lóng děng rén biān ji cǐ shū de dòng jī hé mùdì， shì wéi liǎo“ shàng yǐ bèi yī dài zhī diǎn zé， xià yǐ zī hòu xué zhī shī fǎ”， shì tú tōng guò zì jǐ de nǔ lì， niǔ zhuǎn“ sú rú shì gǔ 'ér fēi jīn， xié huá 'ér shěshí”①， bù wù shí jì de huài fēng qì。 tā shì yī bù“ cóng lì shǐ shí jì chū fā， zǒng jié liǎo míng cháo liǎng bǎi jǐ shí nián tǒng zhì jīng yàn， qǐ tú cóng zhōng dé chū jiào xùn， yòng yǐ gǎi biàn dāng qián xiàn shí、 jīng shì zhì yòng zhī shū。 zhè bù shū de biān ji chū bǎn， duì dāng shí de wén fēng、 xué fēng shì yī gè yán zhòng de tiǎo zhàn， duì shāo hòu huáng zōng xī、 gù yán wǔ děng rén jiǎng qiú jīng shì shí yòng zhī xué， yě qǐ liǎo xiān xíng de zuò yòng”。
jì hòu， chén zǐ lóng yòu zhěng lǐ liǎo xú guāng qǐ de nóng xué jù zhù《 nóng zhèng quán shū》。 xú guāng qǐ fù jīng shì zhī zhì，“ qí shēng píng suǒ xué， bó jiū tiān rén， ér jiē zhù yú shí yòng。 zhì yú nóng shì， yóu suǒ yòng xīn。 gài yǐ wéi shēng mín shuài yù zhī yuán， guó jiā fù qiáng zhī běn” ③。 duì yú xú guāng qǐ de wéi rén hé xué wèn， chén zǐ lóng xiàng lái shì shí fēn jìng pèi de， zǎo nián céng dào běi jīng bài fǎng tā，“ wèn dāng shì zhī wù”。 xú guāng qǐ xiè shì hòu， chén zǐ lóng cóng qí cì sūn xú 'ěr jué chù dé《 nóng shū》 cǎo gǎo shù shí juàn， rì yè chāo lù。 chóng zhēn shí 'èr nián（ 1639），“ kǎi rán yǐ fù guó huà mín zhī běn zài shì， suì shān qí fán wú， bǔ qí quē lüè” 50000530_2048_3 ④。“ dà yuē shān zhě shí zhī sān， zēng zhě shí zhī 'èr” ⑤， càn rán chéng《 nóng zhèng quán shū》 liù shí juàn。 bìng zuò《 fán lì》， gài shù《 nóng zhèng quán shū》 jī běn zōng zhǐ、 gè piān zhù yào nèi róng、 sī xiǎng yuān yuán hé xú guāng qǐ de dú dào jiàn jiě。 tóng shí shū fā liǎo tā běn rén de shè huì jīng jì zhù zhāng。 biān ji《 huáng míng jīng shì wén biān》 hé zhěng lǐ《 nóng zhèng quán shū》， shì chén zǐ lóng yī shēng zhōng zài jīng shì shí yòng fāng miàn liǎng xiàng zuì zhù yào de gòng xiàn。 cóng zhōng yě kě yǐ kàn chū tā duì“ jīng shì”， jí xiàn shí shè huì jīng jì wèn tí， tè bié shì nóng yè shēng chǎn shì hé děng de zhòng shì。
cǐ hòu， chén zǐ lóng céng yī dù“ yù jué shì huàn”， zài jiā“ guǎng qí zhái， shì wú zhì sì fāng yě”。 rán 'ér， miàn duì zhe míng mò nóng mín dà qǐ yì de liáo yuán zhī shì hé qīng jūn de bù bù jìn bī， cóng gǒng gù míng cháo de gēn běn lì chǎng chū fā， zuì zhōng hái shì fàng qì gè rén dǎ suàn， yú chóng zhēn shí sān nián（ 1640） liù yuè， chū rèn zhè jiāng shào xīng fǔ sī lǐ， xún jiān shè zhū jì zhī xiàn。 zài guān zhī rì， yóu yú tā de xiá qū lián nián shuǐ huàn chéng zāi， jī mín fēng qǐ， wèile wéi hù dì zhù jiē jí de cháng yuǎn lì yì， tā gāng róu bìng yòng， jiǎo fǔ jiān shī， yī biān“ lì xíng bǎo jiá， shè hù shǒu zhī fǎ， shēn lián zuò zhī lìng”， zhèn yā jī mín qǐ yì； yī biān qīn sī zhèn shì， jiù jì jī mín， lì yù chǎng， shè yào jú， yǎng lǎo yòu， yī bìng jí， shōu sǐ gǔ。 shí wǔ nián（ 1642） wǔ yuè， zài zhè jiāng xún fǔ dǒng xiàng héng jié zhì xià， chén zǐ lóng dū fǔ biāo bīng qiān yú rén dào zhè jiāng suì chāng xiàn， jī jí cān jiā zhè、 gàn、 mǐn sān shěng huì jiǎo， zhèn yā duō nián lái huó dòng zài sān shěng jiāo jiè chù de fú jiàn tīng zhōu rén qiū líng xiāo fù zǐ wéi shǒu de shān mín qǐ yì。 shì píng lùn gōng， chén zǐ lóng dé zēng fèng。 shí liù nián chūn， lǐ zì chéng qǐ yì jūn pò chéng dé， nán jīng dà zhèn。 tā shòu dǒng xiàng héng wěi pài fù zé chóuhuà jūn bèi， zài yú háng děng dì zhù guān jiàn tái， zhěng xiū chéng chí， zhù pào chǔ xiāo， bìng dū yùn jūn liáng rù nán jīng。 chóng zhēn shí qī nián chū， chén zǐ lóng yīn zhāo fǔ zhè jiāng dōng yáng xiàn zhū shēng xǔ dū qǐ yì yòu gōng， shòu bīng kē jǐshìzhōng。 xǔ dū chū shēn guān liáo jiā tíng， fù 'ér rèn xiá hǎo shī， yuán wéi chén zǐ lóng de jiù yǒu。 chén zǐ lóng céng jīng shù cì jiàn zhī shàng guān， bù yòng。 guān yú zhè cì xǔ dū qǐ yì de yuán yīn hé jīng guò， yòu liǎng zhǒng shuō fǎ。 yī yuē， dōng yáng zhī xiàn yáo sūn péi tān kù chéng xìng， jiè kǒu bèi bīng， héng zhēng bào liǎn， zuò xǔ dū wàn jīn。 xǔ dū qǐ miǎn， bù dé。 shì yì wū xiàn jiān mín jiǎ zhōng guān zhī míng zhāo bīng shì fā， sūn fěi suì wū xǔ dū yǔ cǐ yòu guān，“ jié dǎng móu nì”， yú shì jí máng shǐ rén bǔ zhī。 shí， huì xǔ dū zàng mǔ shān zhōng， yòu wàn rén cān jiā。 yòu rén yǐ cǐ bào gào guān fǔ， yún xǔ dū fǎn yǐ。 sūn fěi suì qiǎn bīng bǔ zhī。 xǔ dū bèi jī qǐ 'ér fǎn zhī， yòng xiào bù bāo tóu， hào“ bái tóu bīng”， yǐ“ zhū tān lì” wéi hào zhào。 xún rì zhī jiān， zhòng zhì shù wàn， lián xià lán xī、 dōng yáng、 yì wū、 wǔ yì、 pǔ jiāng， jìn wéi jīn huá， quán zhè dà zhèn。 yī yuē， shì nián míng mò nóng mín qǐ yì jūn rù jiāng xī， xǔ dū liàn bīng zì wèi， yáo xiàn lìng chì qí bù fǎ， xǔ dū kuì qí qiān jīn réng bù néng jiě， qiě shuō xǔ dū yǐn nì wú chāng shí zāng yín shí wàn liǎng， shì yìng shū guān。 xǔ dū jù huò bù néng miǎn， xié yǒu rén rù xiàn yá mén。 lìng nù zé zhī， qiě yù zhì zhī yù。 xǔ dū děng suì xiān fā zhì rén， zhí xiàn lìng， biān shù shí， rán hòu fǎn qí dào 'ér xíng zhī， jiāng xiàn lìng guān rù jiān yù， fēng fǔ kù， jù zhòng fǎn yǐ。 dàn xǔ dū tóu jiàng hòu， yóu yú zhè jiāng xún 'àn zuǒ guāng xiān bù gù chén zǐ lóng de zài sān yào qiú， wéi bèi dāng chū xǔ xià de zhǐ yào xǔ dū zì fù lái jiàng，“ dāng dài yǐ bù sǐ” de nuò yán， zài xǔ dū shuài zhòng chū shān tóu jiàng zhī hòu jiāng xǔ dū jí bù zhòng liù shí yú rén shā sǐ。 duì cǐ， chén zǐ lóng hěn shì bù mǎn； yòu wén zǔ mǔ bìng shèn dǔ， biàn méi yòu qù fù rèn， yú sān yuè qǐ shēn guī lǐ。
wǔ yuè 'èr rì， chén zǐ lóng dé zhī jīng shī yǐ xiàn，“ guó pò jūn wáng”，“ hào tòng yù jué”， xuè lèi zhān yī。 fú wáng zhū yóu sōng jiān guó nán jīng yǐ hòu， qǐ chén zǐ lóng yuán guān。 liù yuè rù cháo jiù rèn， shàng yán fáng jiāng zhī cè， mò guò shuǐ shī。 yòu jù sān shū：“ yī quàn zhù shàng qín xué dìng zhì， yǐ lì zhōng xīng zhī jī； yī shàng jīng lüè jīng xiāng bù zhì liǎng huái zhī cè， yǐ wéi diàn 'ān nán fú zhī běn； yī lì chén xiān cháo zhì luàn zhī yóu zài yú shàng xià xiāng cāi， péng dǎng hù jiǎo， yǐ wéi jiàn jiè。”① zài jìn liǎng gè yuè nèi， chén zǐ lóng qián hòu shàng sān shí yú shū， jǔ jiàn rén cái； pī píng mǎ shì yīng zhòng yòng ruǎn dà chéng； fǎn duì zhōng guì sì chū xuǎn mín nǚ bìng chéng jī dà sì rǎo mín， héng xíng lè suǒ。 yīn wéi fú wáng fǔ xiǔ wú néng， cháo zhèng bù xiū， xiǎo rén dāng dào， dà quán kòng zhì zài shǒu fǔ mǎ shì yīng shǒu lǐ， chén zǐ lóng de yī qiē jiàn yì bù dàn méi yòu bèi cǎi nà， fǎn 'ér yǐn qǐ mǎ shì yīng de“ shēn yí”， qún xiǎo gèng shì“ jiàn jí rú chóu”。 chén zǐ lóng“ niàn shí shì bì bù kě wéi”， fèn rán lí kāi cháo bān， yú jiǔ yuè qǐng jiǎ huí jiā。
hóng guāng yuán nián（ qīng shùn zhì 'èr nián， 1645） wǔ yuè， nán jīng shī shǒu， fú wáng zhèng quán zhì cǐ jié shù， chén zǐ lóng bì dì mǎo bīn。 yòu jiù yǒu chén hóng fàn shí yǐ jiàng qīng， pài rén zhāo fǔ tā hé xià yǔn yí， xià yǔn yí kàng cí dá zhī， chén zǐ lóng zé bì 'ér bù jiàn。 yòu yòu gù míng cān jiāng hóng 'ēn bǐng， yǔ chén zǐ lóng“ sù zhí dì zǐ lǐ”， yì jiàng qīng， zì chēng“ ān fǔ shǐ” lù guò sōng jiāng qiú jiàn， chén zǐ lóng yì jù zhī mén wài， shǐ zhì jiān chí kàng qīng lì chǎng。 rùn liù yuè， jiāng nán gè jùn“ jìng qǐ bīng wéi huī fù jì”， zǔ zhì yì jūn， xiān qǐ hōng hōng liè liè de kàng qīng yùn dòng。 sōng jiāng fǔ jí de gù míng guān yuán yě tóng yàng zài chéng nèi mù bīng kàng qīng。 zhè shí， chén zǐ lóng yǔ xú fú yuǎn jí chén hú yì shì jí zhòng qiān yú rén zhù zhā chén hú， sì jī qǐ bīng。 xià yǔn yí zhì shū lián luò wú sōng fù zǒng bīng wú zhì kuí、 cān jiāng lǔ zhī yú shuài shuǐ shī sān qiān zì wú sōng rù mǎo hú， zǒng bīng guān huáng fěi shuài chuán qiān sōu、 shuǐ shī 'èr wàn rén yóu wú xī dào cǐ huì hé。 shì yuè chū shí rì， chén zǐ lóng shè míng tài zǔ xiàng shì shī qǐ yì， yuán míng liǎng guǎng zǒng dū shěn yóu lóng chēng zǒng dū bīng bù shàng shū， chén zǐ lóng chēng jiān jūn zuǒ jǐshìzhōng， jūn hào“ zhèn wǔ”。 chén zǐ lóng suǒ jí yì bīng， suī yòu qiān yú zhī zhòng， dàn“ xiǎng wú suǒ bàn”， qiě duō mǎo bīn yú rén， bù zhī jì lǜ， wèi cháng zuò zhàn， shèn bù kān yòng， yǔ wú zhì kuí shuǐ shī jìn gōng sū zhōu shī bài。 huáng fěi bù tīng chén zǐ lóng de quàn zǔ， jiāng 'èr wàn shuǐ shī yí yíng huáng pǔ jiāng， yīn yán tú shuǐ dào xiá 'ài， bù lì xuánzhuàn， dān xíng shù shí lǐ， shǒu wěi bù xiāng yìng， jǐn zhī chēng liǎng yuè， yì bèi qīng jūn jī bài。 bā yuè sān rì， sōng jiāng chéng xiàn， shěn yóu lóng děng jiē zhèn wáng。 chén zǐ lóng zài chéng xī yù qīng bīng， dé táo tuō， xié jiā zǒu kūn shān。 xià yǔn yí tóu shuǐ sǐ。
jì 'ér， chén zǐ lóng bìnàn qīng pǔ xiàn jīn zé， zuì hòu yǐn xìng mái míng rù jiā shàn xiàn táo zhuāng shuǐ yuè 'ān， tuō wéi chán sēng， qǔ míng xìn zhōng， zì piáo sù， hào yǐng chuān míng yì。 zài cǐ， tā yǔ 'ān sēng yǎn mén tóng yán fó xué， bìng wán chéng zì zhuàn《 nián pǔ》。
hóng guāng yuán nián liù yuè， lǔ wáng zhū yǐ hǎi jiān guó yú shào xīng。 rùn liù yuè， táng wáng zhū yù jiàn chēng hào yú fú zhōu。 lǔ wáng mìng chén zǐ lóng wéi bīng bù shàng shū， jié zhì qī shěng jūn cáo； táng wáng shòu qí bīng bù zuǒ shì láng、 zuǒ dū yù shǐ。
zì qīng jūn pò yáng zhōu yǐ hòu， wú jiāng jìn shì wú yì yǔ tóng yì jǔ rén sūn zhào kuí děng gòng zǔ“ bái yāo dǎng”， qǐ bīng kàng qīng， jù zhòng qiān yú， jié yíng tài hú， chū rù wú cháng， lián gōng jiā shàn。 shùn zhì sān nián（ 1646） chūn， yòu yǔ sū zhōu qīng bīng zhàn yú wú jiāng fén hú（ fēn hú）， dà bài qīng jūn，“ zhǎn huò guò dāng”。 chén zǐ lóng xiàng lǔ wáng bào jié。 lǔ wáng fēng wú yì wéi“ cháng xīng bó”， mìng chén zǐ lóng shì shī zhè、 zhí。 wǔ yuè， chén zǐ lóng jiān lín wú yì yì shī。 hòu， chén zǐ lóng jiàn qí“ qīng dí， mù kè jiē qīng bó zhī shì， zhū jiāng wéi shì piāo lüè 'ér yǐ， shī zhòng bù zhěng”，“ jūn jì rì chí”， suì yǔ zhī duàn jué guān xì。 zhì qiū tiān， wú yì bèi zhí， yì shī shī bài。 cǐ shí chén zǐ lóng yīn wéi“ fù míng” dà yè bù chéng， jīng cháng shěn yōu chà tàn， zhì fèi qǐn xīng。 jí wén zhè dōng、 fú zhōu shī shǒu，“ zhì bù yù shēng， gū qióng dān fú， hùn jì zī liú”。 qì rán yuē：“ máng máng tiān dì jiāng 'ān zhī hū， wéi yòu yíng zàng dà mǔ guī sǐ xiān lǒng 'ěr。” jí yú qī yuè qiǎn jiā guī lǐ， shí yī yuè， bìn zàng zǔ mǔ yú guǎng fù lín。 bìng zuò cháng shū fén xià yǔn yí mù qián，“ shù jǐ suǒ yǐ wèi sǐ zhī gù， qī bù fù xià gōng”。 shùn zhì sì nián（ 1647） chū， zài guǎng fù lín jiā jū shí， niàn shēng píng zhī yǒu rú xià yǔn yí bèi yī shí líng luò dài jìn， zhōu lì xūn zhī sǐ yì yǐ shù nián， ér sàng wèi jǔ， kǎi rán yuē：“ wǒ sǐ， shuí wèile cǐ shì zhě。” suì juān dì zàng zhī。 sān yuè， huì zàng xià yǔn yí， chén zǐ lóng fù shī 'èr zhāng， yòu zuò《 hán shí》、《 qīng míng》 èr cí， cǐ xì qí shēng qián zuì hòu liú xià de wén zì。
qīng sōng jiāng tí dū wú shèng zhào， liáo dōng rén， yǐ jiàng jiāng cóng zhēng dào jiāng nán。 tā de mù liáo jiē wú yuè zhī rén。 shùn zhì sì nián sì yuè， wú shèng zhào yīn wéi yǔ jiāng níng xún fǔ tǔ guó bǎo yòu máo dùn， zǒng dū jūn wù zhāo fǔ jiāng nán jīng lüè shǐ hóng chéng chóu yòu hé qí làn shōu wú yì“ bái yāo dǎng” jiàng zú， suì mì móu cèhuà qǐ bīng fǎn qīng。 tā de bù xià、 cháng zhōu xiàn zhū shēng dài zhī jùn shì chén zǐ lóng de jiù shí， jī jí zhī chí wú shèng zhào qǐ bīng， bìng wēi fú sī fǎng chén zǐ lóng， yī zài qǐng qiú chén zǐ lóng xiě xìn lián luò huáng dào zhōu（ huáng xì chén zuò shī） zú zǐ、 lǔ jiān guó zhōu shān shǒu jiāng huáng bīn qīng shuài zhōu shī wéi wài yìng。 chén zǐ lóng rèn wéi： huáng děng“ xū shēng guǎ xìn， shì bì bù jì”， méi yòu dāyìng dài de yào qiú， bìng shuō： hǎi bó wǎng lái， bù fá xìn shǐ， nǐ děng hǎo zì wéi zhī， wǒ jué bù zǔ lán。 dài jí lí qù，“ zì shì bù fù xiāng wén yǐ”①。 shì yuè shí liù rì， wú shèng zhào wèi jǔ bīng 'ér shì xiè bèi bǔ， rù yù qióng zhì。 qīng jūn wū chén zǐ lóng yǔ wú“ gòng móu”①， qiǎn bīng bǔ zhī。 chén zǐ lóng yì xìng lǐ， gǎi zì dà zūn， xiān qián nì jiā dìng hóu qí céng pú liú xùn jiā。 hòu yòu táo zhì qí xù kūn shān gù tiān kuí xiōng dì chù。 shí， qīng jiāng níng jiāng jūn bā shān、 cāo jiāng dū yù shǐ chén jǐn hé jiāng níng xún fǔ tǔ guó bǎo yīn móu chéng wú shèng zhào shì，“ jìn chú sān wú zhī míng zhī shì”， ér yǐ chén zǐ lóng wéi shǒu。 wǔ yuè chū， tā men pài chū bīng dīng wǔ bǎi， shǒu xié gōng shǐ， rú lín dà dí， zài sū sōng yī dài dà sì sōu bǔ dá wǔ liù rì zhī jiǔ。 zuì hòu yóu yú chén zǐ lóng pú rén bù shèn xiè lù zhù chù， chén zǐ lóng zài wú xiàn tán shān gù tiān kuí zǔ mù bèi bǔ。 bā shān děng rén duì tā jìn xíng shěn xùn， tā“ zhí lì bù qū， shén sè bù biàn”。 chén jǐn wèn tā wèihé guān？ yuē：“ wǒ chóng zhēn cháo bīng kē jǐshìzhōng yě。” yòu wèn： hé bù tì fā？ yuē：“ wú wéi liú cǐ fā， yǐ jiàn xiān dì yú dì xià yě。” yòu wèn， chén zǐ lóng lǐn rán tǐng lì， jù bù huí dá。 nǎi zhí zhī zhōu zhōng， lìng zú shǒu zhī。
wǔ yuè shí sān rì（ 6 yuè 15 rì）， chén zǐ lóng bèi yā wǎng nán jīng， zài tú zhōng jīng sōng jiāng jìng nèi kuà táng qiáo shí， tā chéng shǒu zhě bù bèi， tū rán tóu shuǐ yǐ sǐ， lāo qǐ shí yǐ jīng qì jué， qīng jūn hái cán bào dì jiāng qí líng chí zhǎn shǒu， qì shī shuǐ zhōng。 shí nián sì shí suì。 cì rì， chén zǐ lóng mén shēng wáng yún、 jiào fū wú yǒu děng zài máo zhú gǎng zhǎo dào tā de yí tǐ， jù guān mái zàng。 qīng qián lóng zhōng， shì“ zhōng yù”。
chén zǐ lóng bù jǐn shì míng qīng jiāo tì shí yī wèi bù qū de kàng qīng yǒng shì， ér qiě zài dāng shí de wén tán shàng yě pō yòu míng wàng。 tā“ shēng yòu yì cái， gōng jǔ zǐ yè， jiān zhì shī fù gǔ wén， qǔ fǎ wèi、 jìn， pián tǐ yóu jīng miào”②， qī lǜ shī gèng yòu tè sè hé chéng jiù。 suī rán tā yòu fù gǔ de sī xiǎng hé zhù zhāng， dàn tā tè bié qiáng diào wén xué chuàng zuò de shè huì yì yì， shì jié shù míng dài fù gǔ pài shī gē chuàng zuò de zuì hòu yī gè dà shī rén， yě shì kāi chuàng qīng chū shī gē shū xiě xìng qíng、 fǎn yìng xiàn shí xīn fēng jiào zǎo de yī gè dà shī rén①。 tā shēng qián suǒ xiě de gè zhǒng tǐ cái de zuò pǐn， duō shù shōu jí zài qīng jiā qìng bā nián（ 1803） kān xíng de《 chén zhōng yù gōng quán jí》