| jíguàn： | hé nán gù shǐ | ||
yuèdòushī lángzài历史大观dezuòpǐn!!! yuèdòushī lángzài小说之家dezuòpǐn!!! | |||
kāng xī 'èr shí 'èr nián， shī láng shuài jūn píng tái， zhī hòu， tā jī jí hūyù qīng tíng zài tái wān tún bīng zhù shǒu， lì zhù bǎo tái gù jiāng。 tā wéi jīn shí de zǔ guó zuò chū liǎo jié chū de gòng xiàn， shòu dào guǎng fàn de zàn yù， dàn yě wéi yī xiē rén suǒ gòu bìng。 duì shī láng de píng jià shì yī gè hǎi nèi wài shǐ xué jiè jiào yòu zhēng yì de wèn tí。 jiū qí yuán yīn， zhù yào shì yóu yú shǐ xué guān diǎn de bù tóng。 nà jiū jìng gāi zěn yàng píng jià zhè yàng yī gè lì shǐ rén wù ní？ biān ji zhě yǐ wéi， píng jià yī gè lì shǐ rén wù yīngdāng bǎ tā fàng dào tè dìng de lì shǐ bèi jǐng xià， guān chá qí jù tǐ de shí jiàn huó dòng duì dāng shí shè huì yǐ jí lì shǐ suǒ chǎn shēng de yǐng xiǎng， zhè yàng cái néng kè guān hé gōng zhèng de duì lì shǐ rén wù biān ji gèng yōu zhì de cí tiáo。
shōu fù tái wān
kāng xī 'èr shí 'èr nián（ 1683） liù yuè， fèng zhǐ zhuān zhēng tái wān， tǒng shuài fú jiàn zhōu shī xùn sù gōng qǔ péng hú， ěr hòu， lì yòng yòu lì de tài shì， zhù dòng、 jī jí dì zhāo fǔ tái wān zhèng shì jí tuán， cù shǐ zhèng shì jí tuán fàng qì dǐ kàng 'ér jiù fǔ。 tái dǎo bù zhàn 'ér xià。
qí shí， qīng tíng nèi bù duì tái wān dì wèi de zhòng yào xìng rèn shí bù zú， duì shì fǒu liú tái cún zài zhēng yì。 shī láng zhàn zài wéi hù guó jiā de yī tǒng hé 'ān quán， gǒng gù yán hǎi dì qū de shè huì zhì xù hé bǎo hù zhōng guó de hǎi yáng quán yì de gāo dù， shàng shū lì zhù liú tái wèi tái。 zài fēn guǎn bīng bù de dōng gé dà xué shì（ zǎixiàng） pān hú sǒu huáng xī ɡǔn de zhī chí xià， shī láng（ nǎi fēn guǎn bīng bù de nèi gé dà chén pān hú sǒu huáng xī ɡǔn de mèi fū） de zhēn zhī zhuó jiàn dǎ dòng liǎo kāng xī dì hé cháo zhōng dà chén， qīng tíng zhōng yú jué dìng zài tái wān shè fǔ xiàn guǎn lǐ， tún bīng shù shǒu。 cǐ hòu， tái wān chú liǎo zài jiá wǔ zhàn hòu céng bèi rì běn qīn zhàn wǔ shí nián wài， zài yě méi yòu lí kāi guò zǔ guó de huái bào。 zài xiāng dāng cháng de lì shǐ shí qī lǐ， dōng nán hǎi jiāng níng jìng， liǎng 'àn rén mín 'ān jū lè yè， shè huì jīng jì wén huà dé dào cháng zú de jìn bù。
zhèng jīng jiē tì zhèng chéng gōng hòu， yóu yú nèi bù chén yǒng huá（ zhèng kè zāng yuè fù） hé féng xī fàn（ zhèng kè shuàng yuè fù） fā shēng nèi hòng。 bìng zhōng de zhèng jīng bǎ zhèng wù jiāo yóu zhǎngzǐ zhèng kè zāng chǔlǐ， kè zāng cōng míng néng gān， zuò shì jǐng jǐng yòu tiáo， cóng lái méi yòu guò shī， yě hěn shòu zhèng jīng de chǒng 'ài hé xìn rèn。 zhèng jīng bìng shì hòu， féng xī fàn dú sǐ zhèng kè zāng， lì 11 suì de kuǐ léi zhèng kè shuàng wéi yán píng wáng， féng xī fàn zhuān héng， tān zāng wǎng fǎ， dà shī rén xīn。
1664 nián shī láng jiàn yì， chéng tā shuài bīng gōng qǔ jīn shà xīn shèng， “ jìn gōng péng hú， zhí dǎo tái wān ”， shǐ“ sì hǎi guī yī， biān mín wú huàn”。
1667 nián， kǒng yuán zhāng fù tái zhāo fǔ shī bài hòu， shī láng jí shàng《 biān huàn yí jìng shū》， cì nián yòu xiě《 jìn chén suǒ jiàn shū》， qiáng diào“ cóng lái shùn fǔ nì jiǎo， dà guān guó tǐ”， bù néng róng xǔ zhèng jīng děng rén wán kàng， pán jù tái wān， ér bǎ wǔ shěng biān hǎi dì fāng huá wéi jiè wài， shǐ“ fù shuì quē jiǎn， mín kùn rì cù”； bì xū sù tǎo píng tái wān， yǐ cái fáng bīng， yì guǎng dì fāng， zēng jiā fù shuì， bǐ“ mín shēng dé níng， biān jiāng yǒng 'ān”。 tā fēn xī shuāng fāng de lì liàng， zhǐ chū tái wān“ bīng jì bù mǎn 'èr wàn zhī cóng， chuán bīng dà xiǎo bù shàng 'èr bǎi hào”， tā men zhī suǒ yǐ néng zhàn jù tái wān， shí lài wāng yáng dà hǎi wéi zhī jìn gù。 ér fú jiàn“ shuǐ shī guān bīng gòng yòu yī wàn yòu qí， jīng zhì lù shī jí tóu chéng guān bīng wéi shù bù shǎo”， zhǐ yào cóng zhōng tiǎo xuǎn jìnglǚ 'èr wàn， zú píng tái wān。 tā zhù zhāng jiǎo fǔ jiān shī， cóng sù chū bīng zhēng tái， yǐ miǎn“ yǎng yōng wéi huàn”。 shī láng zhè yī zhù zhāng， shòu dào yǐ 'áo bài wéi shǒu de zhōng yāng bǎo shǒu shì lì de gōng jī， yǐ“ hǎi yáng xiǎn yuǎn，
kāng xī 'èr shí yī nián（ 1682 nián） shí yuè， qīng zhèng fǔ píng dìng liǎo“ sān fān” zhī luàn hòu， shī láng zhōng yú zài lǐ guāng dì děng dà chén de lì jiàn xià， fù rèn fú jiàn shuǐ shī tí dū zhī zhí， jiā tài zǐ shàobǎo xián。 tā huí dào xiàmén hòu， biàn“ rì yǐ jì yè， fèi mèi wàng shí， yī miàn zhěng chuán， yī miàn liàn bīng， jiān gōng zhì zào qì xiè， gōng qīn tiǎo xuǎn zhěng shuò”， lì shí shù yuè， shǐ yuán lái“ quán wú tóu xù” de shuǐ shī“ chuán jiān bīng liàn， shì shì quán bèi”。
1683 nián 6 yuè 14 rì， shī láng dū shuài jūn yóu tóng shān chū fā， hěn kuài gōng kè liǎo zhèng shì jí tuán zài péng hú de shǒu jūn liú guó xuān bù， cǐ hòu， shī láng yòu yī miàn jiā jǐn jūn shì xíng dòng， yī miàn duì zhàn jù tái wān de zhèng shì jí tuán shī yǐ zhāo fǔ。 zài shī láng dà jūn yā jìng zhī xià， zhèng kè shuàng máng rán de shuō：“ rén xīn fēng hè， shǒu zé yòu biàn； shì zú chuāng yí， zhàn zé nán liào。 hái shì yīngdāng qǐng jiàng， yǐ miǎn jīn hòu zhuī huǐ mò jí。” zhèng kè shuàng bì jìng shì cōng míng de， tīng cóng liǎo liú guó xuān de quàn gào。
8 yuè 13 rì， shī láng shuài lǐng zhōu shī dào dá tái wān， liú guó xuān děng dài lǐng wén wǔ guān yuán jūn qián wǎng yíng jiē。 shī láng rù tái zhī hòu， zì wǎng jì zhèng chéng gōng zhī miào， duì zhèng shì fù zǐ kāipì tái wān de gōng jì zuò liǎo gāo dù de píng jià， zì chēng kè tái shì wéi guó wèimín jìn zhí， duì chéng gōng háo wú yuàn chóu。（ yuán jì zhèng chéng gōng wén： zì tóng 'ān hóu rù tái， tái dì shǐ yòu jū mín。 dài cì xìng qǐ tǔ， shì wéi yán jiāng， mò kě shuí hé。 jīn láng lài tiān zǐ wēi líng， jiàngshuài zhī lì， kè yòu cí tǔ， bù cí miè guó zhī zhū， suǒ yǐ zhōng cháo tíng 'ér bào fù xiōng zhī zhífèn yě。 dú láng qǐ zú wǔ， yú cì xìng yòu yú shuǐ zhī huān， zhōng jiān wēi xián， niàng chéng dà lì。 láng yǔ cì xìng， jiǎn wéi chóu dí， qíng yóu chén zhù。 lú zhōng qióng shì， yì suǒ bùwèi。 gōng yì sī 'ēn， rú shì zé yǐ。“ jì bì， shī láng gěng bù chéng shēng， rè lèi zòng héng。 zhèng shì guān bīng hé tái wān bǎi xìng shēn shòu gǎn dòng。 zàn yáng shī láng xiōng jīn kuān guǎng， néng yǐ dà jú wéi zhòng。 lěng jìng chǔlǐ gōng yì sī yuàn de guān xì， yuǎn fēi chūn qiū shí qī de wǔ zǐ xū suǒ néng bǐ nǐ）。 yǐ shàng jǐ gè fāng miàn xiǎn xiàn shī láng gōng dǎ tái wān bùwèi sī chóu， ér shì wéi tǒng yī guó jiā lì xià hàn mǎ gōng láo。
shī láng yī kāi shǐ jiù jiān jué fǎn duì“ qiān jiè”。 tā shuō：“ zì gǔ dì wáng zhì hàn， dé yī tǔ zé shǒu yī tǔ， ān kě yǐ jì dé zhī fēng jiāng 'ér fù gē qì？” zhí dào 1683 nián tā shuài bīng zhàn lǐng tái wān hòu zài“ qǐng yú cháo”， yán hǎi qiān mín cái“ xī fù qí yè”。 yú shì bèi qì de mín tián“ jiàn cì kěn bì”， cóng fú jiàn dào guǎng dōng， yán hǎi“ hé mài”，“ yī wàng liáng chóu”。 rén mín wú xiàn gǎn jī shī láng， dū yì kǒu tóng shēng dì shuō：“ tái wān wèi píng， cǐ jiē jiè wài huāng qū。 píng hòu， ér huāng yān yě cǎo fù wéi lǜ qí huáng mào， pǐ qiáng yuán fù wéi huá táng diāo jué。 wēi jiāng jūn píng hǎi， wú děng wú yǐ 'ān quán yú yǒng jiǔ yě。” shī láng fù tái jié bào dǐ jīng shí， zhèng zhí zhōng qiū jiā jié。 kāng xī kàn dào dà míng zuì hòu yī kuài dǐ kàng gēn jù dì zhōng yú lún xiàn liǎo， xǐ bù zì shèng， jí jiě suǒ yù lóng páo chí cì， qīn zhì bāo zhāng jiā xǔ， fēng shī láng wéi jìng hǎi hóu， shì xí wǎng tì， lìng qí yǒng zhèn fú jiàn shuǐ shī，“ suǒyuè tiān nán”。 kāng xī sān shí liù（ 1697 nián）， shī láng zú yú zhù suǒ， zàng zài huì 'ān huáng táng hǔ kū。 cǐ shí kāng xī dì yù zhǐ zhuī jiā zèng tài zǐ shàofù， shì xiāng zhuàng， mìng guān 3 cì yù jì， bìng yú quán zhōu fǔ xué qián jiàn cí sì zhī。 qí shì，“ liǎng dǎo bā mǐn jiē qǐng dé”， fēn fēn wéi zhī shù bēi yáng yù。 shí jiǔ dōuyòu“ jìng hǎi hóu” fāng， yáng yì fǔ lì kāng xī zhì shī jù“ shàngjiàng néng xuān lì， nán jì jìn fēng liú”， tóng 'ān děng dì lì“ jì guāng tóng zhù”、“ zé pǔ nán tiān”、“ xūn gāo dà shù”、“ zé pèi gān táng” děng bēi fāng， biǎo zhāng shī láng de fēng gōng wěi jì。 zǒng 'ér yán zhī， zuò wéi yī dài míng jiāng， shī láng shēn shàng yòu xǔ duō shǎn guāng de dōng xī， zhū rú dà yī tǒng sī xiǎng， hǎi fáng hé hǎi quán sī xiǎng， bù wèi jiān nán xiǎn zǔ de yì zhì hé yì lì， gǎn yú jù lǐ lì zhēng、 zhī wú bù yán de zuò fēng， hái yòu tā de wén tāo wǔ lüè děng， zhè yī qiēdōu zhí dé lǐ zhí qì zhuàng dì jì niàn tā。
zhēng yì rén wù
fǎn fāng：
shī láng shì míng zhī 'èr chén 'ér fēi yīng xióng。 jiù dāng shí qíng shì lùn， míng shì xià qīng shì yí， míng shì zhōng guó zhēngshuò suǒ zài qīng shì wài nì， gù shī láng jiàng qīng yú wén huà shàng shì qì xià guī yí， yú zhèng zhì shàng shì míng zhèng tǒng zhī pàn chén， shī láng yǔ zhèng shì 'ēn yuàn bù néng chéng wéi qí jiàng qīng tuō cí。 shī láng dà jié jì kuī， shēn míng wǎ liè， bù guǎn jiàng qīng hòu yòu hé gōng jì， shì dà fū míng jié yǐ huài， yú shì jiē bù zú lùn。 rú jiā bù yǐ chéng bài lùn yīng xióng， ruò shī láng shì yīng xióng， qí rú jí shān yī táng shī yǒu zì cái xùn guó hé？ fū zǐ bù yǔ yǐ dé bào yuàn， qí lǐ zhèng yǔ cǐ tóng。 zhì yú shī láng tǒng yī tái wān， shí yǔ wén bù yǔ 'ér rú qí rén。 suī rán， yòu qǐ kě yīn zhī 'ér xǐ què 'èr chén wū míng yé！
zhèng fāng：
（ yī） qì jié dào dé。 míng zhī 'èr chén， suī rán kě yǐ shuō qì jié yòu kuī， tán bù shàng bù guāng cǎi， dàn shì， yīn cǐ jiù bù duì qí yī shēng xíng shì zuò jù tǐ fēn xī 'ér quán pán fǒu dìng qí rén， bù néng shuō shì lì shǐ zhù yì。 máo zé dōng shuō zì jǐ yī shēng gān liǎo dǎ bài jiǎng jiè shí、 fā dòng wén huà dà gé mìng liǎng jiàn shì， hòu rén yǐ sān qī kāi lùn gōng guò。“ shì dà fū míng jié yǐ huài， yú shì jiē bù zú lùn” bù jǐn shì lǐ lùn shàng de jí duān dào dé zhù yì， yě shì fāng fǎ lùn shàng cū bào de jiǎn dān huà。 zài cǐ jī chǔ shàng yǐn chū“ jí shān yī táng shī yǒu zì cái xùn guó” bìng lì wéi guī niè， gèng shì tuō lí shí jì。 jí shān gù rán kě zàn kě tàn， dàn yòng lái zuò wéi yī bān biāo zhǔn， zé bù miǎn chén yì guò gāo， zé rén tài kē。 jí yǐ míng mò sān dà rú lùn， chuán shān yǐn yì， zì bù néng bǐ； mò xǔ xué shēng zǐ dì rù cháo wéi guān xiū shǐ de gù、 huáng gèng shì wū míng nán xǐ。 yǐ xìn yǎng shěn pàn lì shǐ， jiēguǒ zhǐ huì dǎo zhì lì shǐ xū wú zhù yì ――“ yáo shùn yǔ tānɡ wén wǔ zhōu gōng zhī dào méi yòu yī rì dé xíng tiān dì zhī jiān” de lì shǐ， qǐ fēi wàn gǔ cháng yè？ shí shì qiú shì de shuō， shī láng bù huì yīn shōu fù tái wān de gōng yè 'ér chéng wéi dào dé shàng de shèng xián， yě bù yìng yīn jiàng qīng（ qiě bù shuō bèi jǐng fù zá） de pǐn gé wū diǎn 'ér dòng yáo qí zuò wéi guó jiā gōng chén de dì wèi。
（ èr） zài shuō yí xià zhī biàn。 shǒu xiān shì yǔ jìng bù tóng。 zài wǒ kàn lái， mǎn hàn zhī zhēng gēn lì shǐ shàng de“ zhōng yuán zhú lù” yī yàng， shì quán lì zhī zhēng， wén huà de yì yì dǎo zài qí cì， zhè zài hòu lái de yòu guān zhèng cè zhōng biǎo xiàn dé shí fēn qīng chǔ。 zhòng suǒ zhōu zhī， kǒng zǐ de lǐ xiǎng shì wáng dào hé lǐ zhì。 yòng jīn tiān de huà shuō jiù shì yǐ shè huì zhì xù dài zhèng fǔ zhì xù， yǐ wén huà zǔ zhì dài zhèng zhì zǔ zhì。 yóu yú qí sī xiǎng tǐ xì zhōng méi yòu yě bù kě néng yòu jìn dài guó jiā gài niàn， qiáng diào tū chū wén huà de biān jiè yì yì shì zì rán de、 bì yào de。 dàn shì， wǒ men suǒ chù de jīn rì zhōng guó， shì yī gè zài shì jiè jìn dài shǐ jìn chéng què lì de duō yuán yī tǐ zhī“ wǔ zú gòng hé” de zhèng zhì jià gòu。 rú guǒ wú shì zhè yī jī běn shì shí， zhū zhí yí xià zhī biàn de wén huà zhōng xīn zhù yì， jiāng mín zú wén huà de chā yì kě yǐ fàng dà tū xiǎn， zhǐ huì shì chóu zhě kuài 'ér qīn zhě tòng。 rú guǒ zhēn yòu shénme“ zhèng zhì bù zhèng què”， yīnggāi jiù shì zhǐ zhè zhǒng qíng kuàng bā？ gè bù zú zhī jiān de zhēng zhàn zì rán huì chǎn shēng gè mín zú de yīngxióngchuánqí， tā de lì shǐ yì yì shì bù xiǔ de， qí jīng shén yě jù yòu pǔ biàn de dào dé yì yì。 dàn shì， zuò wéi jū yú zhùgàn dì wèi de hàn zú， zài chù lǐ zhè xiē lì shǐ rén wù shí xiǎn rán xū yào gèng duō de xì xīn hé jǐn shèn； jù tǐ dào zài miàn duì shī láng píng tái zhè yī gè 'àn de shí hòu， xiǎn rán gèng yīnggāi bǎ bǎn tú、 lì yì zhè yàng de gài niàn fàng zài sī kǎo de shǒu wèi。
lùn shī láng xìng gé
shī láng shì yī gè pō yòu zhēng yì de lì shǐ rén wù， rén men duì tā de rèn shí kě wèi rén zhě jiàn rén、 zhì zhě jiàn zhì， cún zài fēn qí de yuán yīn zhù yào shì lì shǐ guān wèn tí jí rú hé kàn dài shī láng bèi zhèng jiàng qīng yī shì。
tōng guò tōng guò bǎi dù de cí tiáo， ràng wǒ men duì shī láng gè rén xìng gé de kǎo chá， shù jǐ néng gòu huò dé duì shī láng quán miàn de、 zhèng què de rèn shí。
yī、 xìng gé zhí shuài
shī láng xìng gé zhí shuài， bù xǐ shuō huǎng， bù 'ài wán nòng huā zhāo， jiàn dào cuò wù biàn yào zhǐ chū， jí shǐ huì yīn 'ér dé zuì shàng jí。 shī láng zhè zhǒng gè rén xìng gé zài zhèng chéng gōng jūn zhōng zhī shí biǎo xiàn de zuì wéi tū chū。 (1)， shùn zhì liù nián（ 1649 nián） shí yī yuè， zhèng chéng gōng de jūn duì jìn zhù guǎng dōng cháo zhōu， jù shī dé xīn《 xiāng zhuàng gōng chuán》 zài：“ huì yǐ liáng kuì， yì piāo lüè yuè zhōng， gōng（ shī láng） zhèng yán yǐ zǔ” (2)，《 bā qí tōng zhì · shī láng chuán》 yì zài：“ jīn yǐ liáng kuì， yì piāo lüè guǎng dōng， láng zhèng yán zǔ zhī， fú qí（ zhèng chéng gōng） yì” (3)。 zài shī láng kàn lái， piāo lüè guǎng dōng nǎi bù yì zhī jǔ， shī láng shòu qí jiā fēng yǐng xiǎng， wéi rén zhèng yì gǎn jiào qiáng。 shǐ liào jìzǎi qí zǔ fù“ yù xī gōng xìng chún pǔ， lè shàn hǎo shī。 míng jì zhī luàn， cháng yòu fú shī piào bó hǎi bīn， gōng měi jiàn， zhé juān zī， mù zhòng shuài zǐ dì wǎng mái zhī …… bǐ yī pǐn fū rén xǔ shì yóu hǎo shī yǔ zhèn qióng kùn”， qí fù dà xuān“ fù zhì jī 'áng， wú bēi suǒ qì”，“ yǐ shàng yì chí zhèng、 lè shàn hǎo shī， shēng zhù xiāng lǘ” (4)。 shī láng nǎi xiào tì zhī rén， bù huì bù shòu zǔ、 fù bèi de yǐng xiǎng。 lìng wài， shī láng“ zhì jūn yán zhěng”， xiàng lái fǎn duì guān bīng qīn fàn rén mín lì yì。 yīn 'ér， shī láng zhèng yán zǔ zhǐ zhèng chéng gōng piāo lüè guǎng dōng， bìng yǐn qǐ liǎo zhèng chéng gōng de bù mǎn。 kě jiàn shī láng wéi rén zhèng zhí、 xìng gé zhí shuài。 (2)， shùn zhì bā nián（ 1651 nián）， zhèng chéng gōng yì zài nán xià qín wáng， shī láng quàn shuō qí fàng qì cǐ jǔ。 shǐ liào jìzǎi，“ zuǒ xiān fēng shī láng rù yuē： ‘ qín wáng chén zǐ zhífèn， dàn láng zuó yè yī mèng， sì dà bù lì， qǐ fān zhù（ zhèng chéng gōng） sī zhī ’。 fān zhī lái yì， xīn xián xǔ zhī。 suì lìng jiāng zuǒ xiān fēng yìn bìng bīngjiàng lìng fù jiāng sū mào guǎn xiá”， cóng dāng shí xíng shì kàn， zhèng chéng gōng nán xià qín wáng shí wéi cuò wù de cè lüè， zhèng chéng gōng zì jǐ yě shuō，“ yòu bào zì xíng zài lái， èr qiú jǐ xià guǎng zhōu， jí dào guǎng shěng， xiān fù huì cháo yǐ。 yòu hǎo niè guī qīng， cǐ chù zhōng fēi jiǔ jū”， zhèn shǒu nán yuè de chén bào yì shuō：“ èr qiú yǐ pò guǎng zhōu， dù yǒng hé rù qióng nán yǐ。 cǐ qù huò kǒng bù yù， ér zhōng zuǒ gēn běn， yì nán shè yě。 bù rú jiāng cǐ nán yuè dì fāng， tīng fān zhù zhù jié， jū zhōng diào dù…… sì yòu xìn， qǐng fān zhù qīn xíng， wèi wǎn yě”， cǐ shuō shèn shì zài lǐ， rán zhèng chéng gōng rèn wéi“ wǒ（ chéng gōng） jiā shì shòu xiān dì hòu 'ēn， juān qū nán bào， jīn yòu zhǐ diào shī， suī yuè shān yú hǎi， yì dāng qū fù， qǐ xiá móu jí shēn jiā” (5)？ nà me， shī láng wèihé yào yǐ mèng shuō lái quàn zǔ zhèng chéng gōng ní？ shī wěi qīng xiān shēng rèn wéi，“ qí shí， chén bào zhèng miàn jiàn yì jǐ bèi bó huí， shī láng cǎi qǔ yū huí de fāng shì， lì yòng dāng shí rén de mí xìn sī xiǎng dǎ dòng chéng gōng” (6)， cǐ shuō shèn shì。 rán huáng diǎn quán xiān shēng rèn wéi shī láng“ lín zhèn shǎn bì， qíng shū nán shù； jiān zhī tuō yán mèng mèi， yóu yòu dòng yáo jūn xīn zhī xián” (7)。 xiǎn rán cǐ zhǒng shuō fǎ yòu shī tuǒdàng， shī wěi qīng xiān shēng duì zhī yǐ yòu píng duàn， cí bù zhuì shù。 hái yòu xué zhě rèn wéi shī láng quàn zǔ zhèng chéng gōng nán xià， shì yīn wéi“ tā hé yī bān hǎi shāng jiē céng yī yàng， bù yuàn huā fèi guò duō lì liàng nán zhēng běi zhàn qù zhī chí nán míng zhèng quán” (8)， cǐ shuō dāng yòu hé lǐ zhī chù， dàn rèn wéi shī láng dài biǎo hǎi shāng jiē céng quàn zǔ chéng gōng nán xià sì nán yǐ lìng rén xìn fú。 zǒng 'ér yán zhī， shī láng bù gù gè rén lì yì quàn zǔ zhèng chéng gōng nán xià qín wáng， dǎo zhì shī qù jūn quán， kě jiàn shī láng de wéi rén xìng gé。 (3)， shùn zhì bā nián（ 1651 nián） sān yuè， qīng fú jiàn xún fǔ pài mǎ dé gōng chéng zhèng chéng gōng nán xià qín wáng zhī jī xí qǔ xiàmén， zhèng jūn zhàn bài。 shī láng bìng bù yǐ cǐ shí nǎi“ jiǎ huí xián yuán” ér zuò bì shàng guān， xiāng fǎn， tā jī jí guān chá dí qíng， zǔ zhì jūn duì fǎn jī qīng jūn， bìng chéng gōng duó huí xiàmén。 yóu cǐ kě jiàn shī láng xìng gé zhèng zhí。 shì hòu， zhèng chéng gōng xíng shǎng， shī láng yǐ xiàmén jǐ shī、 lǔ yòu shēng hái， cí bù shòu， cǐ chù yì kě jiàn shī láng wéi rén zhí shuài。 cǐ hòu， shī láng bù cóng zhèng chéng gōng yí shī hòu bù zhā yíng cāo liàn， shèn zhì“ jìng zì xuē fā”， jí shuài zhòng suì huáng tíng jiā qì děng xíng wéi， zuò hé jiě shì？ yī zé shī láng nù chéng gōng bù guī hái zì jǐ de jūn quán， èr zé zhèng chéng gōng cāi jì bù xìn rèn shī láng， sān zé shī láng yì chōng dòng， bù gòu chéng shú， bù zhī biàn tōng。 shī láng zhè yī xìng gé zài qí jiàng qīng zhī hòu yòu míng xiǎn gǎi shàn， róng hòu zuò shù。 (4)， céng dé shì jiàn。 guān yú cǐ shì， zhū jiā jìzǎi yòu chū rù，《 xiān wáng shí lù》 jìzǎi shī láng shā céng dé shì yīn qí fù chéng gōng chù qiú bá wéi qīn suí， shī wěi qīng xiān shēng jù《 fú jiàn tōng zhì · shī láng chuán》、《 qīng bài lèi chāo · wǔ lüè lèi》、《 zhèng chéng gōng chuán》、《 xiāng zhuàng gōng chuán》、《 bā qí tōng zhì · shī láng chuán》 děng shū jìzǎi， rèn wéi“ céng dé shì fàn fǎ dāng zhū de táo bīng（ táo jiāng）， shī láng qín zhǎn tā shì wèile zhí fǎ” (9)。 yóu cǐ yì kě jiàn shī láng wéi rén zhèng zhí。
zǒng zhī， shǐ liào jìzǎi shī láng wéi rén zhí shuài、 xìng gé gěng zhí zhī chù shèn duō， tōng guò yǐ shàng chǎn shù wǒ men bù nán fā xiàn liǎo yī gè zhèng zhí de shī láng， zhè zhǒng xìng gé de xíng chéng yǔ shī láng suǒ chù de lì shǐ huán jìng jí qí jiā fēng de yǐng xiǎng yòu guān。 yóu cǐ qù lǐ jiě shī láng yǔ zhèng chéng gōng de guān xì， wǒ men rèn wéi： shī láng wéi rén zhí shuài、 zhí yán bù huì， qiě yòu shí zuò shì bù gù shàng jí de yán miàn， yì yú chōng dòng děng xìng gé shì dǎo zhì shī、 zhèng guān xì yóu“ yú shuǐ zhī huān” zhì“ niàng chéng dà lì” de yī gè zhòng yào yīn sù。 dāng rán， zhè qí zhōng yì yǔ zhèng chéng gōng wéi rén“ yīng mài guǒ duàn yòu yú， ér huò dá huī hóng bù zú， yī shēng yù shì róng yì chōng dòng fā nù” jí“ yòng fǎ yán jùn、 guǒ yú zhū shā” (10) děng yīn sù yòu guān。
èr、 zì xìn yǔ jī jí jìn qǔ
shī láng chū shēng yú yī gè nóng mín jiā tíng， zǔ fù shí jiā jìng jiào wéi kuān yù， zhì fù dà xuān shí shǐ shuāi luò， dàn dà xuān“ shàng yì chí zhèng， lè shàn hǎo shī”， gù“ shēng zhù xiāng lǘ”。 shī láng shēng dé“ yí guǎng 'é kuān”， dà xuān yǐ wéi shì guì rén xiāng， xīn zhōng 'àn xǐ， yán jiā guǎn jiào，“ shòu jīng kè dū yì wú xū rì”， xī jì shī láng rì hòu chéng wéi gōng hóu jiàngxiàng (11)。 lìng jù zài，“（ shī láng） jiāng dàn， mǔ tài fū rén hóng yòu shén shòu bǎo guāng zhī mèng， jué 'ér yì zhī， suì shēng gōng…… lǐ yòu shén yǔ yuē‘ dìng guāng 'ān’， gōng chuí tiáo yì shén qǐshǒu， fǎng fó jiàn shén líng suí zhī bài qǐ， gōng yì mò yǐ zì yì”， shàonián shí dài de shī láng“ xué shū wèi chéng， qì 'ér xué jiàn。 cóng qí shī xí zhàn zhèn jī cì zhū jì， yú bīng fǎ wú bù jiān jīng， suì zhì yǒng wéi wàn rén dí” (12)。 kě jiàn shī láng cóng xiǎo biàn bèi fù mǔ jì yú hòu wàng， zài shī láng jiā rén jí shī láng xīn zhōng dū cún zài zhè yàng yī zhǒng guān niàn jí shī láng jué fēi pǔ tōng zhī rén， nǎi shì rì hòu de gōng hòu jiàngxiàng， jiā zhī“ yú bīng fǎ wú bù jiān jīng”， gù 'ér cù shǐ shī láng chōng mǎn zì xìn xīn。 zōng guān shī láng yī shēng xíng shì， wú bù tòu lù chū zì xìn de xìng gé， cí jǔ shù lì yǐ zhèng zhī： shī láng zài jīng shī dān rèn nèi dà chén zhī shí“ shí lái（ lǐ guāng dì chù） shuō tā de běn shì， hǎi shàng kě píng” (13)。 sān fān luàn qǐ， shī láng“ shū lùn kòu kě miè zhuàng， yīn yì jué tòngqiè chén zhī” (14)， bìng zài《 wéi jìn chén tái wān jiǎo fǔ kě píng jī yí shì》 běn zhōng shuō：“ chén zhī jǐ zhī bǐ， liào dí pō shěn， shuài jié zhì zhī shī， jiǎ yǒng yòng mìng， kě qǔ wàn quán zhī shèng” (15)。 sān fān luàn hòu， kāng xī yì qǔ tái wān，“ gōng（ shī láng） cóng róng bài qǐshǒu， jù chén‘ chén liào qí yī 'èr shī， suī hào jié 'ào， yǐ chén shì zhī， zhí hú shǔ 'ěr， dāng fēi chén dí yě’。 yīn dù jǐ dù bǐ， zhǐ zhǎng tiáo zòu shèn xī” (16)， zhè shì shī láng zì xìn de biǎo xiàn， qiě qí zuò cǐ yán lùn shì jiàn lì zài dù yǐ dù bǐ de jī chǔ zhī shàng。 lìng wài zài zhēng tái zhī shí， shī láng lǚ cì shàng shū qǐng qiú“ zhuān zhēng quán”， gù rán yòu gè fāng miàn de yuán yīn， dàn yě jué duì kě shì wéi shī láng zì xìn de biǎo xiàn。 huò qǔ zhuān zhēng quán jué fēi yì shì， yī dàn shī shì， xū chéng dān jù dà zé rèn， shī láng duì cǐ yīnggāi shì xīn zhī dù míng de。
shī láng chū shēng jí jù fù guì zhī xiāng， qiě bàn yòu líng yì zhī shì， zhè cì jī liǎo shī láng shǐ qí jí fù zì xìn xīn， shí zhí“ míng luàn， gù zhàng cè cóng róng”， yù“ dà yòu wéi” ér“ zhù xūn míng yú qiān gǔ”， yīn 'ér shī láng jìn qǔ xīn jí qiáng。 shī láng shí qī suì biàn cóng jūn， měi zhàn bì shēn xiān shì zú， lěi lì zhàn gōng， zài zhèng zhī lóng jūn zhōng zhī shí jì yǐ“ huī gē yī zhǐ， zéi wáng hún kuì sàn。 xiān hòu kuò qīng shān zhài sān bǎi yú suǒ” (17)。 zài zhèng chéng gōng jūn zhōng， lóu lǔ、 qí zhì、 wǔ zhèn xiāng lí zhī fǎ děng，“ jiē láng qǐ zhī”， bèi zhèng chéng gōng rèn wéi“ zuǒ xiān fēng”。 shī láng zài jīng shī dān rèn nèi dà chén zhī shí， bìng méi yòu yì zhì xiāo chén huò gān yú zhí wèi jué lù 'ér shī qù jìn qǔ zhī xīn， yǐ rán yǐ shōu fù tái wān wéi jǐ rèn， jī jí jié jiāo péng yǒu xuān chuán zì jǐ de píng tái fāng lüè， wéi chū zhēng tái wān zuò jī jí zhǔn bèi。“ gōng（ shī láng） shí yǐ nèi dà chén fèng cháo qǐng， jí kǎi rán yòu chéng qīng zhī zhì。 měi gāo mù shí jiān， xū xī 'ě wàn， shēng lèi jù xià”， zài jīng mǐn jí shì dà fū jīng cháng bài fǎng shī láng， qǐng jiào píng hǎi fāng lüè， shī láng“ zhǐ huà míng xī， fán zhēng zhàn jī yí， yǐ jí jué dǎo jù jìn、 xiǎn zǔ 'è sài zhī chù， rú liè zhū zhǎng”， shī láng de tóng xiāng céng bǐng shuō：“ gōng（ shī láng） jì liú sù wèi， nì zhī jīng xué wèi dǎo， zhōng dāng wéi biān huàn， qǐn shí yàn chù， wèi cháng yī rì wàng jiān zéi yě” (18)。 lìng wài， shī láng wéi nèi dà chén shí yú nián，“ cháng yú cháo tuì xiū xián， fān yuè lì dài 'èr shí yī shǐ， jiàn gǔ jīn chéng bài jí míng chén yán xíng kě fǎ zhě， yī yī jù zhì zhū xiōng zhōng” (19)。 yǔ cǐ kě jiàn shī láng jìn qǔ xīn zhī qiáng， ér zài jīng dān rèn nèi dà chén de shí sān nián zé hěn míng xiǎn shì shī láng xìng gé zǒu xiàng chéng shú de shí qī， duì bǐ shī láng zài cǐ qián hòu de suǒ zuò suǒ wéi， biàn kě qīng yì fā xiàn zhè gè shì shí， cí bù zhuì shù。
zǒng zhī， shī láng zài zì shēn tǐ zhì、 qì zhì jī chǔ shàng hé míng mò dàng luàn de lì shǐ huán jìng xià xíng chéng liǎo fù yòu zì xìn xīn hé jìn qǔ xīn de gè rén xìng gé。 zhè yī xìng gé cù shǐ shī láng fèn fā yòu wéi、 lǚ lì zhàn gōng， jí hòu lái xíng chéng shōu fù tái wān de jiān dìng jué xīn， bìng wéi shōu fù tái wān zuò bù xiè de nǔ lì， bù wèi xiǎn zǔ、 jī jí jìn qǔ。
sān、 xìng gé chén wěn
tōng guò qián wén de fēn xī， wǒ men fā xiàn shī láng xìng gé zhí shuài， chōng mǎn zì xìn， fù yòu jìn qǔ xīn。 qí shí， shī láng xìng gé yì shèn chén wěn， kǎo lǜ wèn tí jǐn shèn、 zhōu dào， bù jí gōng jìn lì、 lǔ mǎng cóng shì。
kāng xī cháng wèi shī láng“ cū lǔ wǔ fū， wèi cháng xué wèn” (20)， rán kǎo chá shī láng de xíng wéi shì jì， wǒ men fā xiàn shì shí bìng fēi rú cǐ。 jǔ 'èr sān lì yǐ zhèng zhī：（ l） kāng xī 'èr nián（ 1663 nián）， shī láng qǔ dé xí qǔ xiàmén de“ zhuān zhēng quán”， dàn méi guò jǐ tiān， tā yòu shuō：“ dāng yìng yǔ gāi wáng、 gōng、 dū、 tí gè chén tóng xīn xié lì， jìn qǔ xiàmén， fāng wéi tuǒ xié”， yuán lái“ nì zéi dìng yǐ tàn zhī wǒ shī yù qǔ xiàmén” (21)。 kě jiàn， shī láng suī rán jí yú jiàn gōng lì yè， dàn tā yòu néng gòu shěn shí duóshì， bù lǔ mǎng cóng shì。（ 2） kāng xī 'èr shí 'èr nián（ 1683 nián）， shī láng shuài bīng qǔ dé péng hú dà jié， qiě kàn tā shì rú hé chǔzhì zhèng jūn fú lǔ de，“ suǒ huò shuǐ jūn chuāngcán bā bǎi rén， gěi yǐ méi yù、 jiǔ zì， qiǎn yī wéi guǒ shāng fù yào。 zhào jiàn zhī yuē：‘ ruò děng yù guī hū？’ jiē kòu tóu yán：‘ nì tiān yí sǐ， dé bù sǐ zú yǐ， ān wàng guī。’ láng yuē：‘ bù rán， rǔ yī jūn jìn méi， fù mǔ qī zǐ bì wèi rǔ děng yǐ sǐ， rì yè bēi rǔ。 yú zòng rǔ guī， fù jiàn fù mǔ qī zǐ， nìngbù shèn lè！ cháo tíng zhì rén rú tiān， bù dé yǐ 'ér yòng bīng。 jiàng jí shè zhī 'ěr， rǔ jīn guī， wèiwǒ gào tái wān rén sù lái jiàng， shàng kě dé bù sǐ， shǎo huǎn， jí wéi péng hú zhī xù yǐ。’ yù qì， ér qiǎn zhōu guī zhī” (22)。 kě jiàn， shī láng bìng méi yòu zài péng hú dà jié hòu bèi shèng lì chōng hūn tóu nǎo， ér shì lěng jìng dì chǔlǐ liǎo zhèng jūn de fú lǔ wèn tí， nǔ lì zhēng qǔ zǎo rì wǎ jiě zhèng jūn， shí xiàn qí“ kě bù láo 'ér dìng” de cè lüè。 kě jiàn shī láng kǎo lǜ wèn tí shèn shì zhōu dào， bù jí gōng jìn lì。（ 3） rú hé duì dài zhèng shì wèn tí。 yǐ cháng rén zhī jiàn， shī láng gōng tái jí shì wéi bào sī chóu， píng tái zhī hòu dìng dāng tú lù zhèng shì。 dàn shì shí qíng kuàng qià hǎo xiāng fǎn， shī láng“ bù shāng zhèng shì yī rén”。 nán dào shī láng guǒ zhēn dà gōng wú sī， yǐ guó jiā、 mín zú lì yì wéi zhòng wú yì wéi fù、 dì bào chóu？ fēi yě。 shī láng wéi rén shèn shì xiào tì， duàn bù huì qīng yì fàng guò shā hài zì jǐ fù、 dì de zhèng shì yī jiā。 zài cǐ shí， tào yòng xīn lǐ xué de shuō fǎ， shī láng kě wèi xiàn rù liǎo“ dào dé de liǎng nán qíng jìng”， jí shǐ rén gǎn dào zuǒ yòu wéi nán、 mó lēng liǎng kě de dào dé qíng jìng， ér duì zhè zhǒng qíng jìng， gè tǐ wú fǎ duì tā zuò chū“ shì” huò“ fēi” de 'ǒu rán pàn duàn， zhǐ néng duì máo dùn qíng jìng jìn xíng fēn xī hé sī kǎo， zài zuò chū jǐn shèn de xuǎn zé (23)。 shī láng zài rèn zhēn dì fēn xī shí shì zhī hòu， jīng guò tòng kǔ de liǎng nán jué zé， zuì zhōng jué dìng“ bù shāng zhèng shì yī rén”。 xiǎn rán， shī láng de jué dìng shì zhèng què de， zhì yú shī láng shì rú hé kǎo lǜ cǐ shì， zhū jiā yǐ yòu píng lùn， cí bù zhuì shù。 wǒ men cóng cǐ shì zhōng， yǐ zú jiàn shī láng xìng gé chén wěn， jué bù lǔ mǎng xíng shì。 duì zhào yǐ qián， wǒ men fā xiàn shī láng xìng gé zài zǒu xiàng chéng shú， zài nèi diào jīng shī de shí sān nián， shī láng tōng guò yǔ zài cháo guān yuán yǔ huáng dì de jiāo wǎng yǐ jí xiāng guān shǐ shū de yuè dú， míng xiǎn dì gǎi biàn liǎo xiān qián yì chōng dòng de xìng gé。 guān yú cǐ diǎn， yì kě cān jiàn máo lěi《 shī láng de xué shí yǔ tái wān de tǒng yī héng héng lùn dú shǐ duì shī láng chǎn shēng de yǐng xiǎng》 yī wén (24)。（ 4） cóng tái wān qì liú wèn tí kàn shī láng de xìng gé。 kāng xī 'èr shí 'èr nián（ 1683 nián） 7 yuè， shòu mìng zhuān zhēng tái wān de shī láng shùn lì dì wán chéng liǎo lì shǐ rèn wù。 dàn duì rú hé chǔzhì tái wān jí shì qì shì liú qīng tíng nèi bù fā shēng liǎo zhēng yì， rú nèi gé xué shì děng rén rèn wéi“ tái wān gé zài dà yáng zhī wài， shēng xī jiē bù xiāng tōng”， zhù zhāng“ kōng qí dì， rèn yí rén jū zhī， ér nà kuǎn tōng gòng， jí wéi hè lán yòu yì tīng zhī” (25)。 shèn zhì lián kāng xī yě rèn wéi“ tái wān jǐn dàn wán zhī dì， dé zhī wú suǒ jiā， bù dé wú suǒ sǔn” (26)。 rán 'ér shī láng“ qīn lì qí dì， bèi jiàn yě wò tǔ gāo， wù chǎn lì pǔ…… jí yī qiē rì yòng zhī xū， wú suǒ bù yòu…… qiě zhōu fān sì dá， sī lǚ zhǒng zhì…… shí féi ráo zhī qū， xiǎn zǔ zhī yù”， tā rèn wéi tái wān“ běi lián wú huì， nán jiē yuè jiào， yán mào shù qiān lǐ， shān chuān jùn qiào， gǎng dào yū huí， nǎi jiāng、 zhè、 mǐn、 yuè sì shěng zhī zuǒ hù”， jù yòu jí qí zhòng yào de zhàn lüè dì wèi。 ér qiě“ jīn tái wān rén jū chóu mì， hù kǒu fán xī， nóng gōng shāng jiǎ， gè suì qí shēng； yīháng xǐ qì， ān tǔ zhòng qiān， shī yè liú lí， shū fèi jīng yíng， shí fēi cháng cè”。 shī láng hái néng cóng guó jì jiǎo dù qù fēn xī shì tài， rèn wéi hé lán rén“ wú shí bù zài xián tān（ tái wān）”， yī dàn luò rù hé lán rén zhī shǒu，“ bì hé dǎng huǒ kuī qiè biān chǎng， pò jìn mén tíng。 cǐ nǎi zhònghuò hòu lái， yán hǎi zhū shěng duàn nán yàn rán wú yú” (27)。 yīn cǐ， shī láng jiān jué zhù liú， lì shǐ zhèng míng shī láng shì zhèng què de。 kě jiàn， shī láng kǎo lǜ wèn tí shèn wéi jǐn shèn、 zhōu dào， jù yòu cháng yuǎn yǎn guāng。（ 5） lǐ guāng dì céng jīng zhè yàng píng jià shī láng。“ rén lùn běn cháo zhī jiāng， yǐ zhào liáng dòng、 shī láng bìng chēng。 jīn guān zhī， zhào suī yù xià yì yòu 'ēn wēi， lín shì yì yòu jī zhì， ruò lùn néng lǎn tiān xià zhī dà shì， kè qī chéng gōng， wèi bì rú shī”，“ shī sù bù duō yán， yán bì yòu zhōng。 kǒu yì bù dà lì， xīn xīn kǔ kǔ shuō chū yī jù， biàn yòu yī jù yòng chù” (28)。 cǐ chù yì kě jiàn shī láng jǐn shèn、 chén wěn de gè rén xìng gé。
dāng rán， yòu guān shī láng zhè yī xìng gé zài shǐ liào zhōng de fǎn yìng jué bù jǐn cǐ 'ér yǐ， dàn jǐn jù suǒ jǔ de zhè xiē shì lì， yǐ zú jiàn shī láng xìng gé chén wěn。 lìng wài， shī láng zhè yī xìng gé de xíng chéng yòu yī gè míng xiǎn de guò chéng： wǒ men rèn wéi shī láng fù、 dì cǎn zāo shā lù shǐ qí qì zhèng guī qīng shì qí xìng gé zǒu xiàng chéng shú de yī gè zhuǎn zhé diǎn， nèi diào jīng shī shí sān nián zé shì lìng yī gè zhuǎn zhé diǎn， zài gōng tái qián hòu dá dào chéng shú。
sì、 xiǎo jié
tōng guò duì shī láng gè rén xìng gé de fēn xī， wǒ men fā xiàn shī láng wéi rén zhí shuài， fù yòu zì xìn xīn jí jìn qǔ xīn， qiě wéi rén chí zhòng、 shàn yú shěn shí duóshì。 shī láng xìng gé yě yòu xiē bù zú zhī chù， wǒ men què yě fā xiàn shī láng de xìng gé yòu yī gè yóu bù chéng shú dào chéng shú de biàn huà guò chéng。 zǒng zhī， shī láng de xìng gé zài qí yī shēng zhōng bàn yǎn zhe jí qí zhòng yào de juésè， shì tā xíng shì chéng gōng huò shī bài de yī gè zhòng yào dòng yīn。 tōng guò duì shī láng gè rén xìng gé de fēn xī， wǒ men jiù néng gòu gèng jiā kè guān、 quán miàn dì rèn shí hé lǐ jiě shī láng de suǒ zuò suǒ wéi。
cān kǎo wén xiàn：
(1)(23) lín chóng dé、 yáng zhì liáng、 huáng xī tíng zhù biān：《 xīn lǐ xué dà cí diǎn》， shàng hǎi jiào yù chū bǎn shè， 2003 nián， dì 407、 dì 196 yè。
(2)(12)(16)(17)(19)（ qīng） shī dé xīn：《 xiāng zhuàng gōng chuán》，（ qīng） shī láng zhuàn wáng duó quán xiào zhù《 jìng hǎi jì shì》， fú jiàn rén mín chū bǎn shè， 1983 nián。
(3)（ qīng） è 'ěr tài děng xiū《 bā qí tōng zhì · chū jí》 juàn 174《 shī láng lièzhuàn》， dōng běi shī fàn dà xué chū bǎn shè， 1985 nián。
(4)(6)(7)(9)(11) cān jiàn shī wěi qīng：《 shī láng píngzhuàn》， xiàmén dà xué chū bǎn shè， 1987 nián， dì 1、 dì 32、 dì 37、 dì 3 yè。
(5)（ qīng） yáng yīng：《 xiān wáng shí lù》， fú jiàn rén mín chū bǎn shè， 1981 nián， dì 23 yè。
(8) wāng mǐn fēn：《 guān yú shī láng de pàn zhèng tóu qīng》， shī wěi qīng zhù biān《 shī láng yán jiū》， xiàmén dà xué chū bǎn shè， 2000 nián， dì 317 yè。
(10) zhāng xióng cháo：《 zhèng chéng gōng duì jiāng lì de tǒng yù cái lüè》， zhèng chéng gōng yán jiū xué shù tǎo lùn huì xué shù zǔ biān《 tái wān zhèng chéng gōng yán jiū lùn wén xuǎn》， fú jiàn rén mín chū bǎn shè， 1982 nián。
(13)(24)(28) lǐ guāng dì：《 róng cūn xù yǔ lù》 juàn 11， zhōng huá shū jú， 1995 nián。
(14)(18) céng bǐng。《 jìng hǎi jì shì xù》， shī láng《 jìng hǎi jì shì》， fú jiàn rén mín chū bǎn shè， 1983 nián。
(15) shī láng：《 jìn chén suǒ jiàn shū》，《 jìng hǎi jì shì》 fú jiàn rén mín chū bǎn shè， 1983 nián。 (20)(25) kāng xī qǐ jū zhù》 dì 'èr cè， zhōng huá shū jú， 1984 nián， dì 1206、 dì 1078 yè。
(21)《 dǎng wù lǐ děng tí bào shī láng gǎi qī jìn bīng xiàmén shì běn》，《 kāng xī tǒng yī tái wān shǐ liào xuǎn ji》， fú jiàn rén mín chū bǎn shè， 1983 nián。
(22) chén yǎn：《 fú jiàn tōng zhì lièzhuàn xuǎn · shī láng chuán》， tái wān dà tōng shū jú， 1987 nián。
(23) lín chóng dé、 yáng zhì liáng、 huáng xī tíng zhù biān：《 xīn lǐ xué dà cí diǎn》， shàng hǎi jiào yù chū bǎn shè， 2003 nián。
(26) jiàn shī wěi qīng zhù biān《 shī láng yán jiū》， guó jì wén huà chū bǎn gōng sī， 2002 nián。
(27) shī láng：《 gōng chén tái wān qì liú shū》，《 jìng hǎi jì shì》， fú jiàn rén mín chū bǎn shè， 1983 nián。
fù lù： chén tái wān qì liú lì hài shū
（ qīng） shī láng yú kāng xī 'èr shí 'èr nián（ １ ６ ８ ３ nián）， shī láng zhēng tái chéng gōng， qīng cháo bǎ tái wān bìng rù zhōng guó bǎn tú。 tái wān shōu fù hòu， qīng tíng duì tái wān de qì liú wèn tí céng yǐn qǐ yīcháng zhēng lùn。 kāng xī zì jǐ jiù rèn wéi tái wān“ dàn wán zhī dì。 dé zhī wú suǒ jiā， bù dé wú suǒ sǔn”， duì tái wān de zhòng yào dì wèi quē fá chōng fēn de rèn shí。 dà duō shù guān yuán yě tóng yàng rèn wéi， tái wān tǔ dì xiá xiǎo， rén kǒu xī shǎo， cái fù wú duō， yòu yuǎn gé chóngyáng， rú pài bīng zhù shǒu， bù jǐn méi fèi liáng xiǎng， ér qiě biān cháng mò jí。 tā men zhù zhāng“ shǒu péng hú， xǐ tái wān rén mín 'ér qì qí dì。 shī láng jiān jué zhù zhāng liú shǒu tái wān， bìng shàng liǎo yī fēng《 chén tái wān qì liú lì hài shū》， xiáng shù tái wān yǔ dōng nán hǎi fáng de zhòng yào guān xì， duì qì shǒu lùn de zhǒng zhǒng cuò wù lùn diǎn yī yī jiā yǐ yòu lì de bó chì。
quán wén rú xià：
“ tái wān běi lián wú huì , nán jiē yuè jiào , yán mào shù qiān lǐ , shān chuān jùn qiào , gǎng dào yū huí , nǎi jiāng zhè mǐn yuè sì shěng zhī zuǒ hù。 gé péng hú yī dà yáng， shuǐ dào sān gèng。 míng jì shè péng shuǐ biāo yú jīn mén suǒ， chū xùn zhì péng hú 'ér zhǐ， shuǐ dào yì yòu qī gèng。 tái wān yī dì， yuán shǔ huà wài， tǔ fān zá chù wèi rù bǎn tú yě。 rán qí shí zhōng guó zhī mín qián zhì， shēng jù yú qī jiān zhě， yǐ bù xià wàn rén。 zhèng zhī lóng wéi hǎi kòu shí， yǐ wéi cháo xué。 zhì chóng zhēn yuán nián， zhī lóng jiù fǔ， jiāng cǐ dì shuì yǔ hóng máo， wéi hù shì zhī suǒ。 hóng máosuí lián luò tǔ fān， zhāo nà nèi dì rén mín， chéng yī hǎi wài zhī guó， jiàn zuò biān huàn。 zhì shùn zhì shí bā nián， wéi zhèng chéng gōng suǒ gōng pò， pán jù qí dì， jiū jí wáng mìng， kuī sì nán běi。 jí qí sūn kè shuǎng ( wáng shuǎng ), liù shí yú nián wú shí bù yǎng jǐn chén zhōng。 chén fèng mìng zhēng tǎo， qīn lì qí dì , bèi jiàn yě wò tǔ gāo， wù chǎn lì pǔ， gēng sāng bìng 'ǒu， yú yán zī shēng。 mǎn shān jiē shǔ mào shù， biàn chù jù zhí xiū zhú。 liú huáng、 shuǐ téng、 táng zhè、 lù pí yǐ jí yī qiē rì yòng zhī xū， wú suǒ bù yòu。 xiàng zhī suǒ shǎo zhě bù bó 'ěr， cí zé mù mián shèng chū， jīng zhì bù fá。 qiě zhōu fān sì dá， sī lǚ zhǒng zhì， chì jìn suī yán， zhōng nán dù jué。 shí féi ráo zhī qū， ér xiǎn zǔ zhī yù yě。 yī dàn nà tǔ guī mìng， cǐ chéng tiān yǐ wèi bì zhī fāng yú， zī huáng shàng dōng nán zhī bǎo zhàng， yǒng jué biān hǎi zhī huò huàn， qǐ rén lì suǒ néng zhì zāi。 fū dì fāng jì rù bǎn tú， mín fān jūn shǔ chì zǐ， shàn hòu zhī jì， yóu yí zhōu xiáng。 cǐ dì ruò qì wéi huāng zōu， fù zhì dù wài， zé jīn tái wān rén jū chóu mì。 hù kǒu fán xī， nóng gōng shāng jiǎ gè zhú qǐ lì， yīháng xǐ qì， ān tǔ zhòng qiān， shī yè liú lí， shū fèi jīng yíng， shí fēi cháng cè。 kuàng yǐ yòu xiàn zhī chuán， dù wú xiàn zhī mín， fēi yuè shù nián， nán yǐ bào jùn。 shǐ zài dù bù jìn， gǒu qiě sèzé， zé shēn shān qióng gǔ， cuàn fú qián nì， shí fán yòu tú， hé tóng tǔ fān， cóng 'ér xiào jù。 jiǎ yǐ nèi dì zhī táo jūn liú mín， jí zé zǒu xiǎn， jiū dǎng wéi huàn， zào chuán zhì qì， piāo lüè hǎi bīn， cǐ suǒ wèi jí kòu bīng 'ér jī dào liáng， gù jiào zhù yě。 cǐ dì yuán wéi hóng máo suǒ jū， wú shí bù zài tān xián， yì bì chéng xì yǐ tú。 yī wéi suǒ yòu， bǐ xìng jiǎo xiá， shàn wéi gǔ huò。 zhòng yǐ jiā bǎn chuán zhǐ， zhì zuò jīng jiān， cóng lái wú dí yú hǎi wài。 ruò dé cǐ shù qiān lǐ zhī gāo yú， bì chàng qí tóng huǒ， qiè kuī biān chǎng， pò jìn mén tíng， cǐ nǎi zhònghuò。 jiāng lái yán biān zhū shěng， duàn nán yàn rán wú yú。 zhì shí dòng shī yuǎn zhēng， liǎng shè dà yáng， bō tāo bù cè， kǒng wèi yì jiàn chéng xiào。 rú jǐn shǒu péng hú 'ér qì tái wān， zé péng hú gū xuán hǎi wài， tǔ dì dān bó， yì yú tái wān， yuǎn gé jīn、 shà， qǐ bù shòu zhì yú rén。 shì shǒu tái wān jí suǒ yǐ gù péng hú yě。 tái、 péng lián wéi bì zhǐ， yān hǎi shuǐ shī xùn fáng yán mì， gè xiāng jī jiǎo， shēng qì xiāng tōng， yìng yuán yì jí， kě yǐ níng xī。 xī rì zhèng shì dé yǐ fù kàng zhě， yǐ tái wān wéi lǎo cháo， péng hú wéi mén hù， sì tōng bā dá， rèn qí suǒ zhī， wǒ zhī zhōu shī wǎng lái yòu zǔ。 jīn dì fāng jì wèiwǒ suǒ dé， guān bīng qí bù， fēng qī shùn lì， piàn fān kě zhì， suī yòu jiān méng， bù gǎn fù fā。 chén yè yǔ bù chén、 fǔ chén huì yì， ér bù chén fǔ chén wèi lǚ qí dì。 qì liú wèi jué。 chén yuè lì zhōu xiáng， zé bù gǎn jù yì qīng qì yě。 qiě hǎi fáng jì jìng， nèi dì yì shè zhī bīng， jìn kě lù xù cái jiǎn， yǐ zhī fēn shè tái、 péng liǎng chù。 tái wān shè zǒng bīng yī yuán， shuǐ shī fù jiāng yī yuán， lù shī cān jiāng 'èr yuán， bīng bā qiān míng； péng hú shè shuǐ shī fù jiāng yī yuán， bīng 'èr qiān míng， jì bīng yī wàn， zú yǐ gù shǒu， yòu wú tiān bīng zēng xiǎng zhī fèi。 qí fáng shǒu zǒng bīng、 fù、 cān、 yóu děng guān， dìng yǐ sān nián huò 'èr nián zhuǎn shēng nèi dì， wú zhì jiǔ rèn， yǒng wéi chéng lì。 rán cǐ dì fāng chū bì， zhèng fù zá xiǎng sì yí juān huò。 xiàn zài yī wàn zhī bīng shí， quán xíng zìjǐ， sān nián hòu kāi zhēng， kě yǐ zuǒ xū。 yí qiě yù bīng yú nóng， yì néng jì yòng， kě yǐ jiǎn shěng， wú jìn zī nèi dì zhī zhuǎn shū yě。 gài chóu tiān xià zhī xíng shì， bì qiú wàn quán。 tái wān yī dì suī shǔ wài dǎo， shí guān lì hài， wú lùn bǐ zhōng gēngzhòng， yóu néng shǎo zī bīng shí， gù dāng yì liú。 jì wéi bù máo zhī rǎng， bì jí nèi dì wǎn yùn， yì duàn bù néng qì。 qì liú zhī jì， lì hài yōu guān。 chén sī qì zhī bì niàng dà huò， liú zhī chéng yǒng gù biān jiāng。 shì yǐ huì yì jù shū zhī wài， bù bì mào dòu， yǐ qí lì hài zì xíng xiáng chén。”