yuèdòuwú wěi yèzài历史大观dezuòpǐn!!! yuèdòuwú wěi yèzài诗海dezuòpǐn!!! | |||||
吴伟业wú wěi yè shī jīn cún 1000 duō shǒu， tā yǔ qián qiān yì、 gōng dǐng zī bìng chēng " jiāng zuǒ sān dà jiā "。《 sì kù quán shū zǒng mù》 píng lùn shuō： " qí shǎo zuò dà dǐ cái huá yàn fā， tù nà fēng liú， yòu zǎo sī qǐ hé、 qīng lì qiān mián zhī zhì。 jí hū zāo féng sāngluàn， yuè lì xīng wáng , jī chǔ cāng liáng , fēng gǔ mí wéi qiú shàng。 " pō néng gài kuò qí tè sè jí qián hòu biàn huà。 tā de shī gē duō xiě 'āi shí shāng shì de tí cái， fù yòu shí dài gǎn。 tā de jìn tǐ shī zhōng de jiā zuò yòu《 guò wú jiāng yòu gǎn》、《 guò huái yīn yòu gǎn》、《 zá gǎn》、《 yáng zhōu》、《 dú shǐ zá gǎn》、《 huái gǔ jiān diào hóu cháo zōng》 děng。 qí zhōng《 yáng zhōu》 sì shǒu， gèng shì tā qī lǜ de lì zuò。 ér tā de qī yán gē xíng gèng wéi chū sè， yīn jié jí jiā , qíng yùn yōu rán , qí zhōng rú《 yuán yuán qū》 fěng cì wú sān guì jiàng qīng；《 yǒng hé gōng cí》、《 xiāo shǐ qīng mén qū》 xiě tián fēi、 gōng zhù de shēn shì zāo yù；《 chǔ liǎng shēng xíng》、《 tīng nǚ dào shì biàn yù jīng tánqín gē》 xiě yì rén de piāo líng lún luò；《 lín jiāng cān jūn xíng》 sòng yáng kàng qīng jiànglǐng；《 sōng shān 'āi》 fěng cì hóng chéng chóu jiàng qīng , nèi róng shēn wǎn , yòu " shī shǐ " zhī chēng。 tā hái yòu yī xiē fǎn yìng mín jiān jí kǔ zhī zuò， rú《 zhí xī lì》、《 lín dùn 'ér》、《 jǐn shān 'ér》、《 mǎ cǎo xíng》、《 zhuō chuán xíng》 děng。 bù guò wú wěi yè de qī yán gē xíng yě yòu yòng diǎn guò duō de quē diǎn。
wú wěi yè cí zuò bù duō , dàn chuán sòng pō guǎng。 chén tíng chāo píng lùn shuō :" wú méi cūn cí， suī fēi zhuān cháng， rán qí gāo chù， yòu lìng rén bù kě zhuō mō zhě， cǐ yì shēn shì zhī gǎn shǐ rán。 " yòu shuō： " méi cūn gāo zhě， yòu yǔ lǎo pō shén sì chù。 "（《 bái yǔ zhāi cí huà》） qí fēng gé yǔ shī jìn sì， qīng lì 'āi wǎn。 rú 〔 mǎn jiāng hóng 〕《 suàn shān huái gǔ》， yǒng zhèn jiāng fǔ shì， shēng qíng bēi zhuàng；〔 hè xīn láng〕《 bìng zhōng yòu gǎn》， zìyuànzìyì， bēi gǎn wàn duān， gǎn rén zhì shēn。
wú wěi yè zhù zuò yòu《 méi cūn jiā cáng gǎo》 ,《 méi cūn shī yú》 , chuán qí《 mò líng chūn》， zá jù《 tōng tiān tái》、《 lín chūn gé》、 shǐshèng《 suí kòu jì lüè》 děng。
---------------------------------------------------------------------------
“ zì tí yuán shí zuò shī rén ” héng héng“ jiāng zuǒ sān dà jiā” zhī yī wú wěi yè
qīng chū yòu yǐng xiǎng de shī rén， shǐ tuī“ jiāng zuǒ sān dà jiā” héng héng qián qiān yì、 wú wěi yè hé gōng dǐng zī， ér zhēn zhèng yòu zī gé yǔ“ cái míng mǎn tiān xià”（ qián yǒng《 lǚ yuán cóng huà》） de shī tán lǐng xiù qián qiān yì bìng liè de， zhǐ yòu wú wěi yè。 qián shì zūn sòng， wú shì xué táng， cǐ hòu qīng dài de gè zhǒng shī pài， dà dǐ bù chū zhè 'èr rén de mén hù， zú jiàn 'èr rén duì qīng dài shī gē yǐng xiǎng zhī shēn yuǎn。
qián qiān yì jí kǒu zàn yù wú wěi yè de shī cái， céng yòng“ yǐ jǐn xiù wéi gān cháng， yǐ zhū yù wéi ké tuò”（《 méi cūn shī jí》 qián qiān yì xù） lái xíng róng wú wěi yè shī gē zhī fēng huá qǐ lì。 kāng xī dì qīn zhì yù shī《 tí 〈 wú méi cūn jí 〉》：“ méi cūn yī juàn zú fēng liú， wǎng fù sōu xún wèi kěn xiū。
yī、“ kǔ bèi rén hū wú jì jiǔ， zì tí yuán shí zuò shī rén” héng héng zōng yuán hàn《 tí méi cūn xiān shēng xiě zhào》
wú wěi yè， zì jùn gōng， hào méi cūn。 míng shén zōng wàn lì sān shí qī nián（ １ ６ ０ ９） wǔ yuè 'èr shí rì， chū shēng yú jiāng sū tài cāng de yī gè dú shū rén jiā zhōng。 wú wěi yè chū shēng shí， tā mǔ qīn mèng jiàn yī wèi shēn chuān hóng yī de shǐ zhě sòng lái huì yuán fāng， yīn cǐ， fù mǔ duì xiǎo wěi yè jì yù liǎo shēnqiè de qī wàng。 wěi yè qī suì kāi shǐ dú jiā shú， shí sì suì néng zhǔwén。 zhù míng xué zhě zhāng bó jiàn dào wěi yè de wén zhāng， gǎn tàn dì shuō：“ wén zhāng zhèng yìn zài cǐ zǐ yǐ！” yú shì shōu liú wú wěi yè zài mén xià shòu yè， chuán shòu tōng jīn bó gǔ zhī xué。
tiān qǐ sì nián（１６ ２ ４）， zhāng pǔ chuàng lì fù shè， wú wěi yè jí chéng rù shì dì zǐ， míng zhòng fù shè。 chóng zhēn sì nián（１６ ３１）， wú wěi yè cān jiā huì shì， zāo dào wū chéng dǎng rén de wū xiàn， bèi zhǐ kòng xùn sī wǔ bì， xìng kuī chóng zhēn dì diào yuè huì yuán shì juàn， qīn zì zài wú wěi yè de shì juàn shàng pī shàng“ zhèng dà bó yǎ， zú shì guǐ mí”， cái dé yǐ gāo zhōng yī jiá dì 'èr míng（ bǎng yǎn）， shòu hàn lín yuàn biān xiū。 tóng nián， wú wěi yè fèng zhǐ guī qǔ， róng jí yī shí。 chén jì rú miáo huì dāng shí shèng jǐng shuō：“ niánshào zhū yī mǎ shàng láng， chūn wéi dì yī xìng míng xiāng。 ní jīn tiē zhù huáng jīn wū， zhǒng yù rén guī bái yù táng。”（《 sòng wú bǎng yǎn fèng zhǐ guī qǔ shī》） zhāng pǔ yě gāo xīng dì kuā jiǎng zì jǐ de dì zǐ：“ rén jiān hǎo shì jiē guī zǐ， rì xià qīng míng bù kuì rú。”（《 sòng wú jùn gōng guī qǔ shī》）
chóng zhēn shí nián（１６３ ７）， wú wěi yè qiān dōng gōng jiǎng dú guān， yǔ wēn tǐ yuán dǎng dǒu zhēng jù liè。 shí 'èr nián（１６３９）， zài qiān nán jīng guó zǐ jiān sī yè。 shí sān nián（１６４０）， shēng zhōng yǔn yù dé（ tài zǐ guān shǔ）。 shí liù nián（１６４３）， shēng shù zǐ。 zhè duàn shí qī， wú wěi yè shì tú zhī shàng chūn fēng dé yì， chóu chú mǎn zhì， ér zhè yī qiē yǔ chóng zhēn dì duì tā de shū yù shì mìqiè xiāng guān de， tā cóng nèi xīn gǎn jī chóng zhēn dì。
shùn zhì yuán nián（１６４４）， lǐ zì chéng nóng mín qǐ yì jūn gōng rù běi jīng， chóng zhēn dì zì yì méi shān，“ xiān shēng lǐ jū， wén xìn， hào tòng yù zì yì， wèijiā rén suǒ jué。 zhū tài shū rén bào chí qì yuē： ‘ ér sǐ， qí rú lǎo rén hé？ ’ nǎi yǐ”（ gù shī shì《 méi cūn xiān shēng nián pǔ》）。 chū yú duì míng wáng cháo de yǐ liàn， tè bié shì duì chóng zhēn dì de gǎn 'ēn xīn lǐ， wú wěi yè zài qí biān zhuàn de《 suí kòu jì lüè》 zhōng， jí lì dǐ huǐ、 gōng jī lǐ zì chéng、 zhāng xiàn zhōng qǐ yì。
shùn zhì 'èr nián（１６４ ５）， nán jīng fú wáng zhèng fǔ zhào bài wú wěi yè wéi shǎo zhān shì， jū guān jǐn liǎng yuè， yīn yǔ mǎ shì yīng、 ruǎn dà chéng děng quán chén bù hé， xiè guān guī lǐ。
duì qīng cháo zhèng quán， wú wěi yè kāi shǐ cǎi qǔ de shì xiāo jí de bù hé zuò de tài dù， zài míng wáng yǐ hòu cháng dá shí nián de shí jiān nèi， yī zhí bǐngjū xiāng lǐ， bǎo chí míng jié。
shùn zhì shí nián（１６５３），“ zhào jǔ yí yì， jiàn tán jiāo shàng”， yòu sī zài sān dūn bī， wú wěi yè kòng cí zài sì， èr qīn liú tì xiāng qiú， bù dé yǐ nǎi yìng zhào rù dū， shòu mì shū yuàn shì jiǎng， xún shēng guó zǐ jiān jì jiǔ。 shùn zhì shí sì nián（１６５７）， wú wěi yè jiè kǒu shēn tǐ yòu bìng， cí guān qǐng jiǎ guī lǐ。
duì zhè duàn lì shǐ， wú wěi yè nèi xīn shēn gǎn chǐ rǔ。 tā de hǎo yǒu hóu fāng yù（ cháo zōng） zài shùn zhì jiǔ nián（１６５２） yí shū xiāng yuē， zhōng yǐn lín quán， dù mén bù tōng。 hòu hóu fāng yù qù shì， wú wěi yè zài《 huái gǔ jiān diào hóu cháo zōng shī》 zhōng wàn fēn bēi tòng dì zì zé：“ sǐ shēng zǒng fù hóu yíng nuò， yù dī jiāo jiāng lèi mǎn zūn。”
kāng xī shí nián（１６７１） xià jì， jiāng nán kù rè， wú wěi yè“ jiù jí dà zuò， tán shēng rú jù， xiōng dòng ruò chǔ”（《 zhì mào bì jiāng shū》）， tā yù gǎn zì jǐ bù jiǔ yú rén shì， biàn liú xià yí yán：“ wú yī shēng zāo jì wàn shì yōu wēi， wú yī kè bù lì jiān xiǎn， wú yī jìng bù cháng jiān xīn， shí wéi tiān xià dà kǔ rén。 wú sǐ hòu， liǎn yǐ sēng zhuāng， zàng wú yú dèng wèi líng yán xiāng jìn， mù qián lì yī yuán shí， rì：‘ shī rén wú méi cūn zhī mù’。” zhè yī nián de shí 'èr yuè 'èr shí sì rì， yī dài dà shī rén wú wěi yè bìng shì， zàng yú sū zhōu yuán mù shān zhī běi。
yóu cǐ kàn lái， wú wěi yè wǎn nián shēn wéi zì jǐ shì qīng shī jié 'ér tòng huǐ， tā bù yuàn bié rén yǐ rù qīng guān zhí“ jì jiǔ” xiāngchèn， ér zì xǔ wéi pǔ pǔ tōng tōng yī“ shī rén”。《 zhōng guó wén xué jiā dà cí diǎn》“ wú wěi yè” tiáo rèn wéi：“《 qīng shǐ lièzhuàn》 liè（ wú wěi yè） rù‘ èr chén chuán’ zhōng， shū shǔ bù dāng。” tā yǔ qián qiān yì de shī jié jiàng qīng zài běn zhì shàng shì yòu qū bié de， hòu rén“ kǔ bèi rén hū wú jì jiǔ， zì tí yuán shí zuò shī rén” de píng yì kě wèi shèn dé wěi yè zhī xīn。
èr、“ xiāo sè zhēn lián yǔ zǐ shān， kòngyú cí fù dòng jiāng guān” héng héng shī bǔ huá《 tí méi cūn xiān shēng huà xiàng》
wú wěi yè de wén xué cái néng shì duō fāng miàn de。
tā shǒu xiān shì shī rén。 tā de shī gē zhuān mó táng rén gé diào， cí zǎo huá lì， cháng yú qī yán gē xíng， yóu gōng guān yú shí shì zhī gǔ shī， zhè yī fāng miàn kě yǐ jǔ《 yǒng hé gōng cí》、《 yuán yuán qū》、《 chǔ liǎng shēng gē》 wéi qí dài biǎo zuò pǐn， yǔ táng dài bái jū yì zhī《 cháng hèn gē》、《 pí pá xíng》 pō yòu tóng diào zhī gǎn。 yīn cǐ， hòu rén yǐ“ shī shǐ” píng jià wú wěi yè shī gē， shuō tā de shī gē shì“ shī zhōng yòu shǐ”。 wú wěi yè de shī gē chuàng zuò yǐ míng wáng wéi jiè， fēn wéi liǎng gè jiē duàn。 qián yī jiē duàn de shī zuò， cái huá yàn fā， tù nà fēng liú； hòu yī jiē duàn de shī zuò， fēng gé yī biàn， cāng liáng xiāo sè， wǎn nián xué yǔ xìn， fēng gǔ yù shàng。 tā de shī gē shōu jí zài《 méi cūn shī jí》 zhōng。
chú shī gē chuàng zuò wài， wú wěi yè hái shì qīng chū zhòng yào de xì jù jiā， dài biǎo zuò pǐn yòu《 mò líng chūn》、《 tōng tiān tái》、《 lín chūn gé》 děng。 tā xī wàng tōng guò xì jù chuàng zuò lái biǎo dá zì jǐ de“ shāng xīn tòng kū zhī diào”， zhèng rú tā zì jǐ suǒ shuō：“ yī chàng sān tàn， yú shì hū zuò yān， shì biān yě， guǒ yòu tuō 'ér rán yé？ guǒ wú tuō 'ér rán yé？ yú yì bù dé 'ér zhī yě。”（《〈 mò líng chūn〉 xù》） tā de xì jù fāng miàn de chuàng zuò shōu jí zài《 yuèfǔ zá jù》 zhōng。
shàng wén shuō guò， wú wěi yè“ zhuān jì chóng zhēn shí liú kòu qì yú míng wáng” zhuàn《 suí kòu jì lüè》， quán shū fēn shí 'èr piān， měi piān yǐ sān zì wéi biāo tí。 zhè běn zhuān zhù shì zhàn zài míng wáng cháo yī fāng gōng jī míng mò nóng mín qǐ yì de。 yīn wéi shì zhàn zài wáng míng de lì chǎng zhī shàng， bù lùn chū yú hé zhǒng yuán yīn， zuì zhōng hái shì chù fàn liǎo qīng cháo tǒng zhì zhě de jì huì， jǐ gòu yīcháng wén zì yù。 wú wěi yè de xué shù zhuān zhù hái yòu《 chūn qiū shì zú zhì》、《 chūn qiū dì lǐ zhì》、《 fù shè jì shì》 děng。
wú wěi yè de wén zhāng qīng xiù juàn lì， zhí dé zhù yì。 tā céng shuō“ píng shēng yǐ wén zhāng yǒu péng wéi xìng mìng”， zú jiàn tā duì wén zhāng de zhòng shì hé zì fù。《 méi cūn jiā cáng gǎo》 shōu jí tā de gè lèi wén zhāng， gòng chéng sān shí wǔ juàn。 lìng wài， wú wěi yè hái shì qīng chū yòu míng de huà jiā， yòu zuò pǐn chuán shì。
sān、“ jū shāng xīn zhī bào， zòu wáng guó zhī yīn” héng héng wáng shì tōng《〈 méi cūn jiā cáng gǎo〉 xù》
《 sì kù tí yào》 lùn wú wěi yè shī gē yún：“ gé lǜ běn hū sì jié， ér qíng yùn wéi shēn； xù shù lèi hū xiāng shān， ér fēng huá wéi shèng。” fēng huá qǐ lì shì wú wěi yè shī gē de tū chū tè diǎn， lì rú《 tián yuán zá xīng bā shǒu》（ qí sì）：
zhú wù huā tán guò kè xī， guàn qí cái bà yǎn sōng fēi。 dào rén shí shàng zhī yí jiǔ， yú fù jī tóu 'ǎi nǎi wēi。 cháo méi qiū tián gū wù yuǎn， gé hán shān hé duàn hóng yuán。 tíng gāo mù luò huáng zhōu mèng， jiāng hǎi piān xiān yī yǔ yī。
yòu rú《 wú tí sì shǒu》（ qí yī）：
xì tǐng chuí yáng yìng lǜ hǎixún， yù rén xiāng guǎn huà lián shēn。 qiān sī bì 'ǒu líng lóng wàn， yī juàn bā jiāo wǎn zhuǎn xīn。 tí bà hóng chuāng gē huǎn huǎn， tīng lái qīng niǎo xìn chén chén。 tiān biān qià yòu huáng gū hèn， chuī rù xiāo láng cǐ yè yín。
wú wěi yè shī gē de yòu yī tè diǎn， shì zài yī dìng chéng dù shàng xiàn shí dì jì xù liǎo míng qīng zhī jì mín bù liáo shēng、 shāng luàn liú lí de shè huì shēng huó， shàn yú xù shì， shū qíng xìng qiáng。 rú《 bì luàn liù shǒu》（ qí liù）：
xiǎo qǐ huá bīng zhì， gē chuán bó shì qiáo。 cǎo cǎo shí shù rén， dēng 'àn gū cūn láo， jié shù suī fēi cháng， líng luò wú gōng dāo。 shǐ qì wō shì wēng， nù sè shū wú liáo。 bù zhī hé jiāng jūn， dào cǐ tān xiāo yáo？ guān jūn xī cuī zū， xià lìng yán qiū háo， jìn dào zhēng fū kǔ， bù xī gēng rén láo。 jiāng dōng jīn sàng bài， qiān lǐ kōng xiāo tiáo。 cǐ dì cūn rén jū， bù zú róng jīng máo。 jūn jiàn dà dí yǒng， mò dàn jīng wú cáo。
zài yòu dà liàng de zuò pǐn， zé biǎo dá liǎo juàn huái gù guó zhī shēn qíng， rén shì cāng liáng zhī bēi fèn， rú《 guò huái yīn yòu gǎn》：
dēng gāo chàng wàng bā gōng shān， qí shù dān yá wèi kě pān。 mò xiǎng yīn fú yù huáng shí， hǎo jiāng hóng bǎo zhù zhū yán。 fú shēng suǒ qiàn zhǐ yī sǐ， chén shì wú yóu shí jiǔ hái。 wǒ běn huái wáng jiù jī quǎn， bù suí xiān qù luò rén jiān。
wǎn nián zuò pǐn， zé piān zhòng yú biǎo dá yì mín zhī tòng、 shī jié zhī hèn， qī wǎn dòng rén。 rú《 hè xīn láng · yòu gǎn》：
wàn shì cuī huá fā。 lùn gōng shēng、 tiān nián jìng yāo， gāo míng nán méi。 wú bìng nán jiāng yī yào zhì， gěng gěng xiōng zhōng rè xuè。 dài sǎ xiàng xī fēng cán yuè。 pōu què xīn gān jīn zhì dì， wèn huá tuó jiě wǒ cháng qiān jié。 zhuī wǎng shì， bèi qī yān。 gù rén kāng kǎi duō qí jié， wéi dāng nián、 chén yín bù duàn， cǎo jiān tōu huó。 ài jiǔ méi tóu guā pēn bí， jīn rì xū nán jué jué。 zǎo huàn kǔ， chónglái qiān dié。 tuō xǐ qī nú fēi yì shì， jìng yī qián bù zhí， hé xū shuō， rén shì shì， jǐ wán quē。
wú wěi yè sǐ qián céng shuō：“ wú shī suī bù zú yǐ chuán yuǎn， ér shì zhōng zhī jì tuō liáng kǔ， hòu shì dú wú shī 'ér zhī wú xīn， zé wú bù sǐ yǐ。” tā suǒ shuō“ jì tuō liáng kǔ”， yī shì zhǐ tā de shī gē duō yǐng shè shí shì， zhǐ shì shè yú qīng tíng zhī wēi bù gǎn zhí yán， suǒ wèi“ shī shǐ” zhī yì jí zhǐ cǐ； èr shì zhǐ tā yǐ shī gē shū fā zì jǐ shī jié zhī hèn， xī wàng hòu rén néng tōng guò dú tā de shī gē 'ér liǎo jiě tā de nèi xīn tòng kǔ， bìng tǐ chá tā fù zá máo dùn de xīn qíng， jìn 'ér huàn qǐ rén men de 'ài guó rè qíng。