| xìng： | zǐ | |||||||||
| míng： | xīn | |||||||||
| ||||||||||
shāng cháo（ yuē gōng yuán qián 1600 nián héng yuē gōng yuán qián 1046 nián） chuán shuō shāng zú shì gāo xīn shì de hòu yì， jū huáng hé xià yóu， yòu zhe yōu jiǔ de lì shǐ。
shāng cháo dì yī wèi jié chū de shǒu lǐng - yīn qì。 gēn jù《 shǐ jì - yīn běn jì》 jìzǎi： yīn qì， mǔ yuē jiǎn dí， yòu sōng shì zhī nǚ， wéi dì kù cì fēi。 sān rén xíng yù， jiàn xuán niǎo duò qí luǎn， jiǎn dí qǔ tūn zhī， yīn yùn shēng qì。 qì cháng 'ér zuǒ yǔ zhì shuǐ yòu gōng。 shùn nǎi mìng qì yuē： “ bǎi xìng bù qīn， wǔ pǐn bù xùn， rǔ wéi sī tú 'ér jìng fū wǔ jiào， wǔ jiào zài kuān。 ” fēng yú shāng， cì xìng zǐ shì。 qì xīng yú táng、 yú、 dà yǔ zhī jì， gōng yè zhù yú bǎi xìng， bǎi xìng yǐ píng。
dào qì de dì shí sì dài sūn - tānɡ shí， shāng guó yǐ chéng wéi dōng fāng yī gè bǐ jiào qiáng dà de fāng guó。《 guó yǔ · zhōu yǔ xià》 shuō：“ yún wáng qín shāng， shí yòu sì shì 'ér xīng”。
xià jié wú dào。 chéng tānɡ yǔ xià jié shuāng fāng zhàn yú míng tiáo（ hé nán fēng qiū dōng）， xià shī bài jì。 jiǎn miè xià guó hòu， chéng tānɡ huí shī bó yì， dà huì zhū hóu， zhèng shì jiàn lì liǎo shāng wáng cháo， dìng dū yú bó（ jīn hé nán shāng qiū běi）。
《 shǐ jì》 zhōng de shāng zhòu wáng
dì yǐ zhǎngzǐ yuē wēi zǐ qǐ， qǐ mǔ jiàn， bù dé sì。 shàozǐ xīn， xīn mǔ zhèng hòu， xīn wéi sì。 dì yǐ bēng， zǐ xīn lì， shì wéi dì xīn， tiān xià wèi zhī zhòu。（ cán yì sǔn shàn yuē zhòu） dì zhòu zī jié biàn jí， wén jiàn shèn mǐn； cái lì guò rén， shǒu gé měng shòu。 zhī zú yǐ jù jiàn， yán zú yǐ shì fēi。 guānrén chén yǐ néng， gāo tiān xià yǐ shēng， yǐ wéi jiē chū jǐ zhī xià。 hǎo jiǔ yín lè， bì yú fù rén。 ài dá jǐ， dá jǐ zhī yán shì cóng。 yú shì shǐ shī juān zuò xīn yín shēng， běi lǐ zhī wǔ， mǐmǐzhīyuè。 hòu fù shuì yǐ shí lù tái zhī zhàn， ér yíng jù qiáo zhī sù。 yì shōu gǒu mǎ qí wù， chōng rèn gōng shì。 yì guǎng shā qiū yuàn tái， duō qǔ yě shòu fěi niǎo zhì qí zhōng， màn yú guǐ shén。 dà zuì lè xì yú shā qiū， yǐ jiǔ wéi chí， xuán ròu wéi lín， shǐ nán nǚ luǒ xiāng zhú qí jiān， wéi cháng yè zhī yǐn。 bǎi xìng yuàn wàng 'ér zhū hóu yòu pàn zhě， yú shì zhòu nǎi zhòng xíng bì， yòu páoluò zhī fǎ。 …… zhòu yù yín luàn bù zhǐ。 wēi zǐ shù jiàn bù tīng， nǎi yǔ shàoshī， shàoshī móu suì qù， bǐ gān yuē：“ wéi rén chén zhě， bù dé bù yǐ sǐ zhēng。” nǎi qiáng jiàn zhòu。 zhòu nù yuē：“ wú wén shèng rén xīn yòu qī qiào。” pōu bǐ gān， guān qí xīn。 jī zǐ jù， nǎi yáng kuáng wéi nú， zhòu yòu qiú zhī。 yīn zhī tài shī， tài shī nǎi chí qí jì yuèqì bēn zhōu， zhōu wǔ wáng yú shì suì shuài zhū hóu fá zhòu。 zhòu yì fā bīng jù zhī mù yě。 jiá zǐ rì， zhòu bīng bài。 zhòu zǒu rù， dēng lù tái， yī qí bǎo yù yī， fù huǒ 'ér sǐ。 zhōu wǔ wáng suì zhǎn zhòu tóu， xiàn zhī bái qí。 shā dá jǐ。 shì jī zǐ zhī qiú， fēng bǐ gān zhī mù， biǎo shāng róng zhī lǘ。 lìng xiū xíng pán gēng zhī zhèng。 yīn mín dà shuō。 yú shì zhōu wǔ wáng wéi tiān zǐ。 qí hòu shì biǎn dì hào， hào wéi wáng。 ér fēng yīn hòu wéi zhū hóu， shǔ zhōu。
zhòu wáng shí qī de jūn shì
shǒu xiān， " zhòu wáng " bìng bù shì zhèng shì de dì hào， shì hòu rén yìng jiā zài tā tóu shàng de 'è shì， yì sī shì " cán yòu sǔn shàn "。 zài mò míng qí miào de rén，
yě bù huì rú cǐ bù kān dì wǎng zì jǐ de liǎn shàng mǒ huī bā！ tā zhèng què de míng chēng yīnggāi shì shāng dài de dì sān shí 'èr wèi dì wáng zǐ xīn， yě jiào " dì xīn "。
jù zhèng shǐ suǒ zài， shāng zhòu wáng bó wén guǎng jiàn、 sī wéi mǐn jié、 shēn cái gāo dà、 lǚ lì guò rén。 tā céng jīng gōng kè dōng yí， bǎ jiāng tǔ kāi tuò dào wǒ guó dōng nán yī dài， kāi fā liǎo cháng jiāng liú yù。 yīn shāng mò nián， tā yòu liǎng gè zhù yào de dí shǒu： xī bù de zhōu fāng guó jí dōng bù de yí rén bù zú（ jiá gǔ wén lǐ bèi chēng zuò rén fāng）。
yóu yú zhōu fāng guó zài xī bù xíng zhēng fá zhī quán， guó shì xùn sù qiáng dà， zì zhōu hóu jì lì zhì xī bó jī chāng jǐn jǐn liǎng dài， zhōu fāng guó kāipì de lǐng tǔ yǐ“ sān fēn tiān xià yòu qí 'èr”， zhǐ bù guò wén wáng céng yǔ zhòu wáng zài shān xī lí chéng 'è yīcháng， bèi dǎ dé dà bài， rú guǒ bù shì lái zì dōng yí de jūn shī jiāng zǐ yá zài shāng wáng guó dōng bù cè fǎn dōng yí zuò luàn， kǒng pà wén wáng de tǒng yī dà yè jiāng jiù cǐ wán jié， ér wén wáng bèi fú、 qiú yú yǒu lǐ hěn kě néng jiù fā shēng zài zhè chǎng zhàn zhēng zhōng， zuì zhōng jī chāng hěn kě néng bèi zhòu wáng chǔsǐ， ér bù shì xiàng shǐ shū shàng suǒ shuō de nà yàng bèi shì fàng huí jiā ?
zì cǐ， wǔ wáng jī fā tāo guāng yǎng huì、 lì jīng tú zhì， ér zhòu wáng zé biàn shēng zhǒu yè、 liǎng miàn shòu dí。 jī bài zhōu jūn yǐ hòu， zhòu wáng lüè zuò xiū zhěng， biàn bīng fā dōng yí， wú xiá xī gù， shǐ zhōu fāng guó dé yǐ zhòng zhěng qí gǔ。
zài duì fù dōng yí de zhàn zhēng zhōng， zhòu wáng yī fāng zhàn jìn yōu shì。 wèile yǒng jué hòu huàn， zhòu wáng shèn zhì jiàn qǐ liǎo yī tiáo tōng wǎng dōng yí de dà dào， yǐ biàn xùn sù diào bīng zhèn yā yí rén de fǎn kàng。
yí rén jìn guǎn shàn gōng， dàn shāng jūn de jiàn zú yǐ qīng tóng dǎ zào， jīng qiǎo 'ér fēng lì， qí shè chéng yuǎn、 shā shāng lì dà， ér qiě shāng jūn zuò zhàn bù duì zhōng shèn zhì chū xiàn liǎo“ xiàng duì”， gǔ shū shàng shuō：“ shāng rén fú xiàng wéi nüè yú dōng yí。” dà xiàng xiàng yá qīng yì dì chuō chuān liǎo dōng yí rén de xiōng táng rán hòu bǎ shī tǐ pāo xiàng kōng zhōng， dōng yí de jūn duì yī pī pī dǎo liǎo xià qù。 bèi zhòu wáng zhǐ huī de shāng jūn yī zhèn chōng shā， céng céng bāo wéi， dōng yí rén de bù duì dà bù fēn zuò liǎo fú lǔ ?
jù shuō， shāng jūn rú qiū fēng sǎo luò yè yī yàng， yī zhí dǎ dào cháng jiāng xià yóu， jiàng fú liǎo dà duō shù dōng yí bù luò， fú lǔ liǎo chéng qiān shàng wàn de dōng yí rén， qǔ dé dà shèng。 cóng cǐ yǐ hòu， zhōng yuán hé dōng nán yī dài de jiāo tōng dé dào kāi fā， zhōng bù hé dōng nán bù de guān xì mìqiè liǎo。 zhōng yuán dì qū de wén huà zhú jiàn chuán bō dào liǎo dōng nán dì qū， shǐ dāng dì rén mín lì yòng yōu yuè de zì rán dì lǐ tiáo jiàn fā zhǎn liǎo shēng chǎn。
shí shì qiú shì dì shuō， zhè gè lì shǐ gòng xiàn， yīnggāi jì dào zhòu wáng shēn shàng。 cóng《 zuǒzhuàn》 jìzǎi de shí jiān kàn， tā hěn kě néng shì zài zhè cì zhēng fá dōng yí de zhàn zhēng zhōng， lù guò yòu sū shì bù luò lǔ huò liǎo dá jǐ。
dàn zhè chǎng kuàng rì chí jiǔ de zhēng zhàn què jīhū tuō kuǎ liǎo dà shāng wáng cháo。 xī chuí de zhōu wǔ wáng dé zhī zhòu wáng dà jūn jìn chū， zhǐ xiàng dōng fāng， dū chéng nèi fáng yù lì shèn ruò， biàn zài yī bù fēn pàn shāng bù zú de dài lǐng zhī xià， qí bīng tū xí， yú mù yě yī zhàn gōng chéng， ér zhè shí shāng wáng de dà jūn yuǎn zài dōng nán， wú lì yuán shǒu， mù yě zhī zhàn de shāng jūn， bìng fēi shāng wáng cháo de jīng ruì zhī shī， ér shì lín shí wǔ zhuāng qǐ lái de nú lì hé qiú tú。
jí biàn rú cǐ， mù yě zhī zhàn yě dǎ dé cǎn liè fēi cháng， ér bù shì xiàng shǐ shū shàng suǒ shuō de nà yàng， nú lì yǔ qiú tú men lín zhèn dǎo gē， zhōu wǔ wáng jīhū shì bīng bù xuè rèn dì yíng dé liǎo shèng lì。
mù yě zhī zhàn
mù yě zhī zhàn shì wǒ guó gǔ dài shǐ shàng guī mó kōng qián de yīcháng zhàn zhēng。 zhōu wǔ wáng zài《 shàng shū》 zhōng kāi liè liǎo zhòu wáng liù tiáo zuì zhuàng： dì yī shì xù jiǔ； dì 'èr shì bù yòng guì qī jiù chén； dì sān shì zhòng yòng xiǎo rén； dì sì shì tīng xìn fù yán； dì wǔ shì xìn yòu mìng zài tiān； dì liù shì bù liú xīn jì sì。 qí shí hěn duō zài wǒ men xiàn zài duì lì shǐ shāng suǒ yòu dì wáng kàn lái， zhè liù tiáo gēn běn bù suàn shénme， shèn zhì yòu xiē kě yǐ bìng bù rèn wéi shì zuì zhuàng。
gōng yuán qián 1046 nián zhēngyuè， zhōu wǔ wáng tǒng shuài bīng chē 300 chéng， hǔ bēn 3000 rén， jiá shì 4 wàn 5 qiān rén， hào hào dàng dàng dōng jìn fá shāng。 tóng yuè xià xún， zhōu jūn jìn dǐ mèng jīn， zài nà lǐ yǔ fǎn shāng de yōng、 lú、 péng、 pú、 shǔ（ jūn jū jīn hàn shuǐ liú）、 qiāng、 wēi（ jūn jū jīn wèi shuǐ liú yù）、 máo（ jū jīn shān xī shěng píng lù nán） děng bù luò de bù duì huì hé。 wǔ wáng lì yòng shāng dì rén xīn guī zhōu de yòu lì xíng shì， shuài běn bù jí xié tóng zì jǐ zuò zhàn de bù luò jūn duì， yú zhèng yuè 'èr shí bā rì yóu mèng jīn（ jīn hé nán mèng xiàn nán） mào yǔ xùn sù dōng jìn。 cóng sì dì（ jīn hé nán xíng yáng sì shuǐ zhèn） dù guò huáng hé hòu， jiān chéng běi shàng， zhì bǎi quán（ jīn hé nán huī xiàn xī běi） zhé 'ér dōng xíng， zhí zhǐ zhāogē。 zhōu shī yán tú méi yòu yù dào shāng jūn de dǐ kàng， gù kāi jìn shùn lì， jǐn jīng guò 6 tiān de xíng chéng， biàn yú 'èr yuè chū sì fú xiǎo dǐ dá mù yě。 zhōu jūn jìn gōng de xiāo xī chuán zhì zhāogē， shāng cháo tíng shàng xià yī piàn jīng kǒng。 shāng zhòu wáng wú nài zhī zhōng zhǐ hǎo cāng cù bù shǔ fáng yù。 dàn cǐ shí shāng jūn zhù lì hái yuǎn zài dōng nán dì qū， wú fǎ lì jí diào huí。 yú shì zhǐ hǎo wǔ zhuāng dà pī nú lì， lián tóng shǒu wèi guó dū de shāng jūn gòng yuē 17 wàn rén（ yī shuō 70 wàn， shū nán xiāng xìn）， yóu zì jǐ shuài lǐng， kāi fù mù yě yíng zhàn zhōu shī。
èr yuè chū wǔ líng chén， zhōu jūn bù zhèn wán bì， zhuāng yán shì shī， shǐ chēng“ mù shì”。 wǔ wáng zài zhèn qián shēng tǎo zhòu wáng tīng xìn chǒng jī chán yán， bù jì sì zǔ zōng， zhāo yòu sì fāng de zuì rén hé táo wáng de nú lì， bào nüè dì cán hài bǎi xìng děng zhū duō zuì xíng， cóng 'ér jī fā qǐ cóng zhēng jiàngshì de dí kài xīn yǔ dǒu zhì。 jiē zhe， wǔ wáng yòu zhèng zhòng xuān bù liǎo zuò zhàn zhōng de xíng dòng yào qiú hé jūn shì jì lǜ： měi qián jìn liù bù、 qī bù， jiù yào tíng zhǐ qǔ qí， yǐ bǎo chí duì xíng； měi jī cì sì、 wǔ cì huò liù、 qī cì， yě yào tíng zhǐ qǔ qí， yǐ wěn zhù zhèn jiǎo。 yán shēn bù zhǔn shā hài jiàng zhě， yǐ wǎ jiě shāng jūn。 shì shī hòu， wǔ wáng xià lìng xiàng shāng jūn fā qǐ zǒng gōng jī。 tā xiān shǐ“ shī shàng fù yǔ bǎi fū zhì shī”， jí ràng lǚ shàng shuài lǐng yī bù fēn jīng ruì tū jī bù duì xiàng shāng jūn tiǎo zhàn， yǐ qiān zhì mí huò dí rén， bìng dǎ luàn qí zhèn jiǎo。 shāng jūn zhōng de nú lì hé zhàn fú xīn xiàng wǔ wáng， zhè shí biàn fēn fēn qǐ yì， diào zhuǎn gē máo， bāng zhù zhōu shuài zuò zhàn。“ jiē dǎo bīng yǐ zhàn， yǐ kāi wǔ wáng”。 wǔ wáng chéng shì yǐ“ dà zú（ zhù lì） chōng chí dì zhòu shī”， měng liè chōng shā dí jūn。 yú shì shāng jūn shí jǐ wàn zhī zhòng qǐng kè tǔ bēng wǎ jiě。 zhòu wáng jiàn dà shì jìn qù， yú dāng tiān wǎn shàng cāng huáng táo huí zhāogē， dēng shàng lù tái zì fén 'ér sǐ。 zhōu jūn chéng shèng jìn jī， gōng zhàn zhāogē， miè wáng shāng cháo。 ěr hòu， wǔ wáng fēn bīng sì chū， zhēng fá shāng cháo gè dì zhū hóu， sù qīng yīn shāng cán yú shì lì。 cóng cǐ， zhàn lì liǎo shù bǎi nián de shāng cháo miè wáng。
mù yě zhī zhàn shì wǒ guó gǔ dài chē zhàn chū qī de zhù míng zhàn lì， tā zhōng zhǐ liǎo yīn shāng wáng cháo de liù bǎi nián tǒng zhì， què lì liǎo zhōu wáng cháo duì zhōng yuán dì qū de tǒng zhì zhì xù， wéi xī zhōu nú lì zhì lǐyuè wén míng de quán miàn xīng shèng kāipì liǎo dào lù， duì hòu shì lì shǐ de fā zhǎn chǎn shēng liǎo shēn yuǎn de yǐng xiǎng。 ér qí suǒ tǐ xiàn de móu lüè hé zuò zhàn yì shù， yě duì gǔ dài jūn shì sī xiǎng de fā zhǎn jù yòu bù kě dī gū de yì yì。
fù guó wú wàng
gōng yuán qián 1046 nián， shāng cháo miè wáng hòu， zhōu wǔ wáng fēng zhòu wáng de 'ér zǐ wǔ gēng yú yāndì（ jīn hé nán shāng qiū） yǐ sì yīn hòu， liú zài yīn xū guǎn lǐ shāng cháo yí mín， wǔ gēng què bù gān xīn zuò zhōu de chén zǐ。 zhōu chū， wǔ wáng sǐ hòu（ gōng yuán qián 1043 nián）， qí zǐ chéng wáng nián yòu（ 13 suì）， zhōu gōng shè zhèng（ chēng xián wáng）。 zhōu gōng xìng jī míng dàn， shì zhōu wén wáng dì sì zǐ， yīn fēng dì zài zhōu， chēng zhōu gōng， hòu fēng lǔ guó， dàn wèi dào lǔ jí fēng。 tā fǔ zuǒ wǔ wáng fá zhòu céng liǎng cì dōng zhēng， bìng wéi xī zhōu nú lì zhì guó jiā zhì dìng liǎo gè zhǒng diǎn zhāng zhì dù， zhì lǐ zuò lè， shì wǒ guó xī zhōu chū nián zhù míng de zhèng zhì jiā。 gōng yuán qián 1041 nián， wǔ gēng lián hé liǎo guǎn、 cài 'èr shū yǐ jí shāng de shǔ guó yǎn、 xú、 chǔ děng shí jǐ gè guó jiā yī tóng xiàng xī jìn jūn， fǎn zhōu zhèn yíng shēng shì hào dà。 rú《 shàng shū dà chuán》 yún：“ guǎn shū、 cài shū yí zhōu gōng， liú yán yú guó yuē： ‘ gōng jiāng bù lì yú wáng ’， yǎn jūn、 bó gū wèi lù fù yuē：‘ wǔ wáng jì sǐ yǐ， jīn wáng shàng yòu yǐ， zhōu gōng jiàn yí yǐ， cǐ bǎi shì zhī shí yě， qǐng jǔ shì！’ rán hòu lù fù jí sān jiān pàn yě。”（ guǎn shū xiān， wén wáng sān zǐ； cài shū dù， wén wáng wǔ zǐ； huò shū chù， wén wáng bā zǐ。 shì jiān shì shāng cháo yí mín， gù wèi sān jiān） zhōu gōng dàn zài qiān jūn yī fā zhī jì， yú gōng yuán qián 1040 nián jǔ bīng dōng zhēng， píng dìng pàn luàn。 gōng yuán qián 1039 nián， zhōu gōng shā wǔ gēng， miè dōng fāng 50 guó； guǎn shū xiān bèi shā， jiāng cài shū fàng zhú， huò shū bèi fèi wéi shù rén。 bǎ wēi zǐ（ zhòu wáng xiōng） fēng yú yāndì， yǐ dài yīn hòu， jué wéi sòng gōng， yǐ hòu wéi sòng guó， dū yú shāng qiū。 wǔ gēng de hòu rén biàn yǐ tā zì zhōng de lù wéi xìng shì， chēng wéi lù shì。 wǔ gēng zhàn sǐ， pàn luàn píng dìng， yīn rén jiàn fù guó wú wàng， zhǐ hǎo fēn fēn chū táo。
měi gè wáng cháo de miè wáng， jīhū dū yǔ yī gè nǚ rén yòu guān， shàng gǔ de xià、 shāng、 zhōu sān dài yě bù lì wài。 xià jié shí de lóng xián， shāng zhòu wáng shí de dá jǐ， zhōu yōu wáng
shí de bāo sì。
shì shí shàng， lì shǐ shàng zhè lèi nǚ zǐ duō bèi yuān wǎng， shāng zhòu wáng shí de dá fēi yě suàn yī gè， bǎ yī gè zhèng quán de miè wáng wán quán suàn dào yī gè nǚ rén de tóu shàng shì qiàn gōng yǔn de。
jù sī mǎ qiān de shuō fǎ shì： zhòu wáng zì fén 'ér sǐ， dá jǐ wéi zhōu wǔ wáng suǒ shā。 lìng wài《 shì shuō xīn yǔ》 zhōng yǐn kǒng róng de huà shuō， zhōu shī jìn rù zhāogē yǐ hòu， dá jǐ wéi zhōu gōng suǒ dé， hòu lái chéng wéi zhōu gōng de shì jī， zhè kě yǐ cóng zhōu shī jìn rù zhāogē yǐ hòu， zài yě méi yòu biǎn yì dá jǐ de huà yǔ， dé dào yī xiē cè miàn de zhèng shí。
zhōu wén wáng hé zhōu wǔ wáng lì shì yào
dì xīn mù nián rè zhōng yú shēng sè zhī yú yǔ jiǔ shí zhī lè què shí shì shì shí， shuō zhòu wáng“ wéi fù rén zhī yán shì tīng”， jiù shì duì dá jǐ de huà yán tīng jì cóng， zhè yī tiáo zuì zhuàng， bìng bùqiè hé shí jì， yīn wéi shāng dài rén pō zhòng mí xìn， rèn hé zhòng dà jǔ cuò， dōuyào qiú shén wèn bǔ lái jué dìng jí xiōng， zài chū tǔ de jiá gǔ wén zhōng shì yòu què qiē jìzǎi de。 dá jǐ néng gòu yǐng xiǎng zhèng zhì jué cè de lì liàng， shí zài wēi hū qí wēi。
dá jǐ zhǐ néng suàn shì shāng zhòu wáng wǎn nián shēng huó de bàn lǚ， duì dá jǐ， shāng zhòu wáng tán bù shàng yán tīng jì cóng， cháng ruò dá jǐ zài bèi dì xīn chǒng xìng de nà xiē nián yuè zhī zhōng， jù yòu zhèng zhì quán lì， hé yǐ dá jǐ de zú rén， shǐ zhōng jiù méi yòu néng gòu dé shì ní？
rú guǒ shuō sū dá jǐ yòu zuì， dǐng duō zhǐ shì sū dá jǐ rù gōng yǐ hòu， yóu yú zhēng chǒng 'ér yǔ qí tā de pín fēi yǐn qǐ fēn zhēng， nà xiē shī chǒng de fēi zǐ gè yòu shì zú bèi jǐng， yīn 'ér jiā shēn liǎo zhòu wáng yǔ zhū hóu xiǎo guó zhī jiān de chōng tū 'ér yǐ； rú guǒ yìng yào shuō sū dá jǐ shì wáng guó de huò shuǐ， yě wèi miǎn tài gāo tái tā liǎo。 qí shí， tā shì wán quán zuò bù dào de。
xiàn dài xīn kǎo
1. shāng zhòu wáng shí qī jiǔ chí ròu lín díquè cún zài
xīn huá wǎng běi jīng 7 yuè 22 rì diàn（ jì zhě zhàn yàn guì juān） kǎo gǔ zhuān jiā men zài shāng dài dì yī gè dū chéng－－ hé nán shěng yǎn shī shāng chéng nèi fā xiàn guī mó páng dà de shí qì shuǐ chí yí jì， zhèng shí shāng dài dì wáng chí yuàn què shí cún zài。《 shǐ jì》 zhōng jìzǎi， shāng zhòu wáng“ yǐ jiǔ wéi chí， xiàn（ xuán） ròu wéi lín， shǐ nán nǚ luǒ， xiāng zhú qí jiān， wéi cháng yè zhī yǐn”。 kǎo gǔ zhuān jiā men zài yǎn shī shāng chéng nèi fā xiàn de“ chí”， jīng yán jiū yǔ shǐ jí jìzǎi xiāng jìn， shì gōng shāng dài dì wáng yú lè de chí yuàn。
zhōng guó shè kē yuàn kǎo gǔ yán jiū suǒ yán jiū yuán dù jīn péng shuō， xià shāng dì wáng chén nì yú gōng shì bēi chí， yǐ qián zhǐ jiàn yú gǔ dài wén xiàn jìzǎi， ér jīn zài yǎn shī shāng chéng nèi fā xiàn dà xíng rén zào shuǐ chí， bù jǐn yìn zhèng liǎo gǔ wén xiàn jìzǎi zhī què shí， ér qiě xiāng dāng zhí guān dì jiē shì liǎo shāng dài zǎo qī dì wáng chí yuàn de guī mó。 gāi shuǐ chí yú 1999 nián bèi fā xiàn， cháng yuē 130 mǐ， kuān yuē 20 mǐ， xiàn yòu shēn dù wéi 1.5 mǐ， sì bì yòng zì rán shí kuài lěi qì 'ér chéng， chí dǐ nèi 'āo， shuǐ chí liǎng duān gè yòu yī tiáo shuǐ qú tōng wǎng gōng chéng wài， yǔ chéng wài hù chéng hé xiāng tōng。
xué zhě men jī běn fǒu dìng liǎo shuǐ chí zhù yào shì yòng lái“ tí gōng shuǐ yuán” de shuō fǎ。 dù jīn péng shuō， zài yǎn shī shāng chéng gè gè gōng diàn jiàn zhù fù jìn yòu duō chù shuǐ jǐng， shuō míng rén men kě jiù jìn jí qǔ jǐng shuǐ， gèng zhòng yào de shì， zài shuǐ chí fù jìn yě yòu duō kǒu shuǐ jǐng， shǐ yòng nián dài yǔ shuǐ chí xiāng tóng， jǐng nèi chū tǔ liǎo dà liàng jí shuǐ yòng de táo qì。 shuǐ jǐng yǔ shuǐ chí bìng liè 'ér cún， kě zhèng míng shuǐ chí de zhù yào yòng tú bù shì tí gōng shēng huó yòng shuǐ。
dù jīn péng shuō， dàn dà xíng shuǐ chí de cún zài， wú yí huì tí gāo fù jìn dì xià shuǐ wèi， cóng 'ér jiànjiē dì qǐ dào liǎo“ tí gōng shuǐ yuán” de xiào guǒ， yě kě yòng lái fáng huǒ、 měi huà huán jìng、 gǎi shàn xiǎo qì hòu。
zài yǎn shī shāng chéng dà shuǐ chí nán 'àn， hái fā xiàn liǎo lín shuǐ jiàn zhù de yí jì。 dù jīn péng shuō：“ jié hé gǔ dài wén xiàn zhōng guān yú xià、 shāng dì wáng yōng yòu chí yuàn de jìzǎi， yǎn shī shāng chéng gōng chí nèi de dà xíng shuǐ chí， yīngshì zǎo shāng dì wáng chí yuàn de zhù tǐ bù fēn。 ér zǎo shāng chí yuàn yǐ yòu yī dìng guī mó， bù xiàng shì méng yá zhōng de xíng tài， zài xià dài yīngdāng yòu qí gèng yuán shǐ de xíng tài。 yīn cǐ， zhōng guó gǔ dài dì wáng chí yuàn de chū xiàn， zuì chí kě tuī dìng zài xià、 shāng jiāo tì zhī jì。” gǔ dài bìng bù quē fá shān chuān xiù měi、 lín mù mào shèng zhī dì， wèihé hái yào rén gōng zào chí zhù jǐng？ xué zhě men rèn wéi， xià shāng shí qī， guó yǔ guó zhī jiān máo dùn chōng tū xiāng dāng pín fán， ér guó nèi lì yì jí tuán zhī jiān， yě shì zhēng dǒu bù duàn， dì wáng men wǎng wǎng shēn jū gāo qiáng shuǐ háo zhī zhōng qiú 'ān， shī qù liǎo jiē chù zì rán jǐng guān de jī huì， yīn cǐ kāi shǐ jiàn zào rén gōng shān shuǐ。
shāng dài chí yuàn díquè rèn suī yòu lài yú yǎn shī shāng chéng de fā jué， dàn shì shāng dài chí yuàn de zuì chū fā xiàn， què shì zài zhèng zhōu shāng chéng。 nà lǐ chū tǔ de liǎng gè shuǐ chí yí zhǐ， céng yī dù bèi rèn wéi shì“ tí gōng shēng huó yòng shuǐ de xù shuǐ chí”。 yǎn shī shāng chéng jiàn yú gōng yuán qián 1600 nián， yú 1983 nián bèi fā xiàn。 yí zhǐ nán běi cháng yuē 1100 mǐ， dōng xī kuān yuē 750 mǐ， nèi yòu gōng diàn、 miào yǔ、 jì sì chǎng suǒ、 qīng tóng zuōfáng、 gōng shuǐ hé pái shuǐ xì tǒng děng， shì qì jīn wéi zhǐ bǎo cún zuì wán hǎo、 bìng jīng guò dà guī mó fā jué de shāng dài dū chéng yí zhǐ。
2. shāng zhòu wáng ràng nán nǚ luǒ bēn de zhēn shí yuán yīn
sī mǎ qiān zài《 shǐ jì · yīn běn jì》 zhōng shuō：“（ zhòu wáng） hǎo jiǔ yín lè， bì yú fù rén。 ài dá jǐ， wéi dá jǐ zhī yán shì cóng。 yú shì shǐ shī juān zuò xīn yín shēng， běi lǐ zhī wǔ， mǐmǐzhīyuè。 hòu fù shuì yǐ shí lù tái zhī qián、 yíng jù qiáo zhī sù。 yì shōu gǒu mǎ qí wù， chōng yì gōng shì。 yì guǎng shā qiū yuàn tái， duō qǔ yě shòu fěi niǎo zhì qí zhōng。 màn yú guǐ shén。 dà jù lè xì yú shā qiū， yǐ jiǔ wéi chí， xuán ròu wéi lín， shǐ nán nǚ luǒ xiāng zhú qí jiān， wéi cháng yè zhī yǐn。” zài hòu rén yǎn lǐ， shāng zhòu wáng de zhè zhǒng“ luǒ bēn” pǐ hǎo shì wú fǎ róng rěn de， zhòu wáng yě yīn cǐ chéng liǎo yín dàng jūn wáng de dài yán rén。
qí shí， zhòu wáng ràng nán nǚ zài shā qiū yuàn yòu lǐ luǒ bēn， wèi bì jiù shì yín dàng。 gǔ dài yòu“ huān lè gǔ” de yí sú， wéi de shì jiě jué wèi hūn nán nǚ de xìng wèn tí。 zhōu dài shí， yě yǐ rán zǔ zhì nán nǚ yú sāng lín lǐ“ bēn”。《 zhōu lǐ》 guī dìng：“ zhōng chūn zhī yuè， lìng huì nán nǚ， yú shì shí yě， bēn zhě bù jìn。” zài yī nián zhōng de mǒu xiē tè dìng jì jié， zhōu cháo guān fāng jiù huì zhǐ dìng mǒu xiē dì fāng zuò wéi huān lè gǔ， lìng wèi jié hūn de nán nǚ jù dào cǐ chù， jié shí xìng bàn lǚ， bù bì lǚ xíng jié hūn shǒu xù jiù kě tóng jū。
yuán shǐ rén lèi méi yòu hūn yīn yī shuō， yě jiù wú hūn yīn zhì dù de chǎn shēng。 dào liǎo shì zú shè huì， cái kāi shǐ cǎi yòng jí tǐ qún hūn zhì， jí yī gè shì zú de nán xìng huò nǚ xìng jí tǐ jià dào lìng yī gè shì zú。 zhè yě shì zài jìn huà guò chéng zhōng wèile zú qún fán yǎn hé fáng zhǐ luàn LUN dǎo zhì zú qún tuì huà 'ér xíng chéng de yī gè xí sú。 zài dào sī yòu zhì shè huì， cái yòu liǎo yī duì yī huò yī duì duō de gù dìng fū qī guān xì， yú shì yě jiù chǎn shēng liǎo hūn yīn zhì dù。
nán zǐ shì sī yòu zhì shè huì de zhù tǐ， chǎn shēng yú sī yòu zhì de hūn yīn， yǔ rén de cái chǎn guān xì mìqiè xiāng guān， nǚ zǐ yě bèi kàn zuò nán zǐ de cái chǎn zhī yī。 zài shāng zhōu shí dài， hūn yīn zhì dù bìng bù wán shàn。 nà xiē“ bēn zhě” de tóng jū guān xì bìng bù wěn dìng， tā men zài mǒu gè dì fāng tóng jū yī duàn shí jiān hòu， děng dào xià yī cì huān lè gǔ kāi fàng de shí jié， kě néng yòu huì páo qù tiǎo xuǎn xīn de xìng bàn lǚ。 huàn jù huà shuō， yīn wéi tā men méi yòu jiàn chéng wěn dìng de cháng qī de jiā tíng guān xì， ér tā men de tóng jū guān xì yòu shì lín shí de， tā men suí shí yòu zhòng xīn tiǎo xuǎn xìng bàn lǚ de quán lì。
cóng kǎo gǔ fā xiàn， shāng zhōu shí dài de fén mù， bàn shù yǐ shàng dōushì dān mù， jǐn yòu yī gè shāng zhōu rén gū shuì zài fén mù lǐ， hěn shǎo jiàn shuāng mù huò hé mù de。 zhè yě shuō míng dāng shí jié hūn zǔ jiàn jiā tíng de shì lì hái bù shèn pǔ biàn， jié hūn yě hái bù gòu pǔ jí。 zài yī dìng chéng dù shàng yán xí zhe yuán shǐ shè huì shí qī de xí sú， bù hūn huò qún hūn， dān shēn gēn lì shǐ fēng sú yòu zhe guān xì。 yuán shǐ shè huì shí qī， shì méi yòu jié hūn de xí guàn de。
pì rú qū yuán zài《 tiān wèn》 zhōng shuō， dà yǔ“ dé bǐ tú shān nǚ， ér tōng zhī yú tái sāng”， shuō de jiù shì dà yǔ hé tú shān nǚ méi yòu lǚ xíng jié hūn shǒu xù hé zǔ jiàn jiā tíng， jiù zài tái sāng“ tōng”，“ shì bù tóng wèi， ér kuài cháo bǎo”。 hòu lái hái shēng xià liǎo gè hái zǐ qǐ。《 shǐ jì》 lǐ yě yòu dà yǔ“ yú bù zǐ” de jìzǎi， dà yǔ cóng tú shān nǚ shǒu zhōng bǎ hái zǐ qiǎng huí lái。 yě duàn dìng bù liǎo hái zǐ jiù shì tā de， yīn wéi tú shān nǚ yě shì zì yóu de， kě yǐ gēn qí tā de rén fā shēng guān xì。
nà me， zhòu wáng ràng bǎi xìng“ dà jù lè xì yú shā qiū”，“ shǐ nán nǚ luǒ xiāng zhú qí jiān”， zhè qí zhōng de“ shā qiū”， yòu kě néng jiù shì yī gè bèi guān fāng zhǐ dìng de huān lè gǔ， shì dāng shí de yī gè xí sú 'ér yǐ。 shuō zhòu wáng yín dàng yě xǔ bìng bù shì zuì kè guān de shuō fǎ。
zhòu wáng de lì shǐ gòng xiàn
1. tā kāi tuò shān dōng、 huái hé xià yóu hé cháng jiāng liú yù de gōng jì。 shāng cháo jiāng yù de kuò zhǎn， cù jìn liǎo zhōng yuán wén míng de chuán bō， yòu zhù yú huá xià dà dì de shēng chǎn lì fā zhǎn。
2. tā céng tuī xíng yī xì liè gé xīn cuò shī， rú fǎn duì shén quán， gǎi gé jiù sú。
3. dǎ pò nú lì zhù guì zú“ shì xí” zhì， dà dǎn dì cóng zhōng xià céng tí bá liǎo yī pī xīn rén， wéi qí gé xīn lù xiàn fú wù。
4. wéi gǔ dài zhōng guó de zuì zhōng tǒng yī diàn dìng liǎo wù zhì hé sī xiǎng de jī chǔ， shì tǒng yī gǔ dài zhōng guó de xiān qū zhě。
| << qiányījūnzhù: dì yǐ | shāng dàizhòu wáng (qián1075nián～qián1046nián) |