yuèdòuwáng tāozài历史大观dezuòpǐn!!! yuèdòuwáng tāozài小说之家dezuòpǐn!!! | |||||
王韬
王韬
王韬
王韬（ 1828 nián 11 yuè 10 rì － 1897 nián 5 yuè 24 rì）
zhōng guó jìn dài zhù míng sī xiǎng jiā， wǒ guó lì shǐ shàng dì yī wèi bào kān zhèng lùn jiā， chū míng wáng lì bīn， zì lán yíng； shí bā suì xiàn kǎo dì yī， gǎi míng wéi wáng hàn， zì lǎn jīn， zì zǐ quán、 lán qīng， hào zhòng tāo、 tiān nán dùn sǒu、 fǔ lǐ yì mín、 sōng běi yì mín、 ōu xī fù gōng、 tāo yuán lǎo mín、 héng huá guǎn zhù、 yù bào shēng、 zūn wén gé wáng， wài hào “ cháng máo zhuàng yuán ”。 jiāng sū sū zhōu fǔ fǔ lǐ cūn ( jīn lù zhí zhèn） rén。 1845 nián kǎo qǔ xiù cái。 1849 nián yìng yīng guó chuán jiào shì mài dū shì zhī yāo， dào shàng hǎi mò hǎi shū guǎn gōng zuò。 1862 nián yīn huà míng huáng wǎn shàng shū tài píng tiān guó bèi fā xiàn， qīng tíng xià lìng dài bǔ， zài yīng guó zhù hù lǐng shì bāng zhù xià táo wáng xiāng gǎng。 yìng yāo xié zhù yīng huá shū yuàn yuàn cháng lǐ yǎ gè jiāng shí sān jīng yì wéi yīng wén。 1867 dōng－ 1868 chūn nián màn yóu fǎ、 yīng、 sū gé lán děng guó， duì xī fāng xiàn dài wén míng liǎo jiě gēngshēn。 1868-1870 nián lǚ jū sū gé lán kè lā kè màn nán jùn de dù lā cūn , xié zhù lǐ yǎ gè。 1870 nián fǎn xiāng gǎng。 1874 nián zài xiāng gǎng jí zī chuàng bàn《 xún huán rì bào》， píng lùn shí zhèng， tí chàng wéi xīn biàn fǎ， yǐng xiǎng hěn dà。 1879 nián， wáng tāo yìng rì běn wén rén yāo qǐng， qián wǎng rì běn jìn xíng wéi qī sì gè yuè de kǎo chá。 wáng tāo kǎo chá liǎo dōng jīng、 dà bǎn、 shén hù、 héng bīn děng chéng shì， xiě chéng《 fú sāng jì yóu》。 wáng tāo zài 1884 nián huí dào kuò bié 'èr shí duō nián de shàng hǎi。 cì nián rèn shàng hǎi gé zhì shū yuàn yuàn cháng， zhí zhì qù shì。 1894 nián wéi sūn zhōng shān xiū gǎi《 shàng lǐ hóng zhāng shū》， bìng xiū shū jiè shào yú lǐ hóng zhāng de mù yǒu luó fēng lù、 xú qiū qí děng。 wáng tāo yī shēng zài zhé xué、 jiào yù、 xīn wén、 shǐ xué、 wén xué děng xǔ duō lǐng yù dū zuò chū jié chū chéng jiù， zhù yòu《 tāo yuán wén lù wài biān》，《 tāo yuán chǐ dú》、《 xī xué yuán shǐ kǎo》、《 sōng bīn suǒ huà》、《 màn yóu suí lù tú jì》、《 sōng yǐn màn lù》 děng sì shí yú zhǒng。
shēng píng
tóng nián hé shàonián shí dài
wáng tāo de shàonián zài fǔ lǐ dù guò，“ yú shǎo jū fǔ lǐ， mò yòu zhī yú zhě”。 wáng tāo wǔ suì， yóu mǔ qīn jiào shí zì。 fù qīn shì xiāng cūn sī shú xiān shēng， wáng tāo suí fù qīn shú dú sì shū wǔ jīng， dǎ xià zhā shí de jīng xué jī chǔ。 shàonián wáng tāo zài kòngxián shí hòu， cháng dào fǔ lǐ zhèn shàng táng dài shī rén lù guī méng liú xià de dǒu yā chí guān shǎng hé huā， huò dào míng dài méi huā bié shù tàn méi。 zuì 'ài zài xī yáng jiāng luò shí fēn， dào bǎo shèng chán yuàn tīng sōng，“ yòu rú qiān jūn wàn mǎ shēng， yòu rú qiān shān luò yè， wàn huò quán liú”， bì shēng nán wàng。 sì shí duō nián zhī hòu， wáng tāo zài 1882 nián， 1885 nián， 1887 nián sān nián zhōng sān fǎn jiā xiāng， bì zhòng yóu bǎo shèng chán yuàn， bìng duì suí xíng de péng yǒu men jiǎng shù shàonián shí bǎo shèng chán yuàn tīng sōng de gù shì。 dào guāng 'èr shí sì nián（ 1843 nián）， wáng tāo dào kūn shān yìng xiàn kǎo， zhōng xiù cái。 dào guāng 'èr shí qī（ 1846 nián） nián dào jīn líng yìng kǎo， bù dì。
mò hǎi shū guǎn
dào guāng 'èr shí bā nián（ 1847 nián） wáng tāo dào shàng hǎi tàn wàng fù qīn， shùn biàn cān guān lún dūn huì chuán jiào shì mài dū sī（ WalterHenryMedhurst） zhù chí de mò hǎi shū guǎn [4]， shòu dào mài dū sī hé cháng nǚ mǎ lì、 èr nǚ yà lán de jiē dài， kuǎn yǐ pú táo jiǔ hé yīnyuè， bìng dài lǐng cān guān“ guāng míng wú xiān yì， xún shǔ liú lí shì jiè” de yìn shuà chǎng fáng。 wáng tāo duì 'àn zì mǔ cì xù pái liè zhěng qí de huó zì jià， yī tiān néng yìn jǐ qiān běn shū de huó zì bǎn yìn shuà jī hěn gǎn xīng qù， zhǒng xià rì hòu zì jǐ bàn shū guǎn de zhǒng zǐ。 wáng tāo zài mò hǎi shū guǎn jié shí liǎo měi wèi chá、 mù wéi lián、 ài yuē sè děng chuán jiào shì。
1848 nián， wáng tāo fù qīn bìng gù， wáng tāo cǐ shí jiā yòu jiāo qī yòu nǚ， bì xū xún zhǎo gōng zuò， wéi chí shēng jì， xìng dé chuán jiào shì mài dū sī de pìn qǐng， dào shàng hǎi mò hǎi shū guǎn gōng zuò， mò hǎi shū guǎn de gōng zī gù dìng， bǐ tā zài jiā xiāng jiāoshū suǒ dé gāo de duō。 wáng tāo hé jiā juàn jiù zhù zài mò hǎi shū guǎn sù shè， shì nèi guà yī fù duì lián：“ duǎn yī pǐ mǎ suí lǐ guǎng， zhǐ gé lú chuāng duì mèng guāng”。 wáng tāo zài mò hǎi shū guǎn， dān rèn mài dū sī de zhù shǒu， cóng xīn fān yì《 shèng jīng》。
yīng guó lún dūn huì zài 1843 nián xiāng gǎng jǔ bàn de dài biǎo dà huì shàng， duō shù dài biǎo rèn wéi zǎo xiān mǎ lǐ xùn fān yì de shèng jīng， bāo hán tài duō lǐ yǔ， jué dìng yóu lún dūn chuán dào huì shàng hǎi fēn huì mài dū sī、 mǐ lián zài shàng hǎi chóngxīn zǔ zhì fān yì《 shèng jīng》。 chū bù fān yì gōng zuò， yóu lún dūn huì jiào yǒu wán chéng， 1847 nián 6 yuè kāi shǐ， yǐ mài dū sī、 mǐ lián wéi shǒu de wǔ rén dài biǎo xiǎo zǔ， zhōu yī zhì zhōu wǔ， měi tiān kāi huì yán tǎo sì xiǎo shí， měi míng dài biǎo gè yòu zì jǐ de fān yì yuán（ wáng tāo shì mài dū sī de fān yì）， zhú zì zhú jù duì zhào yuán wén， jìn xíng tǎo lùn， tí chū xiū gǎi yì jiàn。 1850 nián xīn yuē fān yì wán bì， 1853 nián jiù yuē fān yì wán bì。 zhè bù《 xīn yuē》 bèi chēng wéi“ dài biǎo yì běn”《 shèng jīng》。 dài biǎo yì běn yóu yú zhōng wén tōng shùn， bèi yīng guó shèng jīng gōng huì（ BritishandForeignBibleSociety） cǎi nà wéi hǎi wài biāo zhǔn běn， duǎn duǎn liù nián jiān yǐ jīng yìn xíng shí yī bǎn， chéng wéi zài zhōng guó zuì guǎng wéi liú xíng de shèng jīng yì běn。 wáng tāo gōng bù kě méi。
wáng tāo zài mò hǎi shū guǎn gōng zuò shí sān nián， hái xiān hòu hé wěi liè yà lì、 ài yuē sè děng chuán jiào shì， fān yì chū bǎn《 huá yīng tōng shāng shì lüè》、《 zhòng xué qiǎn shuō》、《 guāng xué tú shuō》、《 xī guó tiān xué yuán liú》 děng shū， wéi xī xué dōng jiàn zuò chū liǎo gòng xiàn。
1850 nián shí yuè， wáng tāo de nián qīng de qī zǐ， bù xìng bìng gù。
gēn jù lún dūn huì 1855 nián 61 jiè dà huì bào gào， wáng lán qīng zài 1854 nián 8 yuè 26 rì， jiē shòu xǐ lǐ， zhèng shì chéng wéi jī dū jiào tú。
bìnàn xiāng gǎng
1860 nián， lǐ xiù chéng shuài lǐng de yī zhī tài píng jūn xiàn sū zhōu、 cháng zhōu、 jìn pò shàng hǎi。 zài zhè qī jiān wáng tāo céng huà míng huáng wǎn shàng shū tài píng jūn zhǎngguān liú shào qìng chū móu huà cè（“ cháng máo zhuàng yuán” wài hào yóu cǐ 'ér lái）。 hòu lái lǐ hóng zhāng shuài lǐng de qīng jūn zhàn shàng hǎi， huáng wǎn de shū xìn luò rù qīng jūn shǒu zhōng。 lǐ hóng zhāng zhī dào huáng wǎn jiù shì wáng tāo， yǐ“ tōng zéi” zuì xià lìng tōng jī。 dāng shí mò hǎi shū guǎn guǎn cháng mài dū sī de 'ér zǐ mài huá tuó jué shì (SirWalterHenryMedhurst) zhèng shì yīng guó zhù shàng hǎi lǐng shì。 wáng tāo zài shàng hǎi yīng guó lǐng shì guǎn bìnàn sì gè duō yuè。 1862 nián 10 yuè， zài yīng guó lǐng shì guǎn rén yuán hù sòng xià
zài cǐ qī jiān， wáng tāo hái jiān rèn xiāng gǎng《 huá zì rì bào》 zhù bǐ， zhè shì tā cóng shì huá wén xīn wén shì yè de kāi duān。
wáng tāo lùn xiāng gǎng
wáng tāo lǚ jū xiāng gǎng， gōng yú zhī xiá， qín shè shū shǐ。 dāng shí hǎn yòu guān yú xiāng gǎng de shǐ liào， wáng tāo xún fǎng gù lǎo， shōu jí guān yú xiāng gǎng de zī liào， zhù《 xiāng gǎng lüè lùn》、《 xiāng hǎi jī zōng》、《 wù wài qīng yóu》 děng sān piān wén zhāng， jì shù xiāng gǎng de dì lǐ huán jìng， yīng rén wèi lái qián de zhuàng kuàng， yīng rén gē jù xiāng gǎng hòu shè lì de guān fǔ、 zhì dù hé bīng fáng， yǐ jí shí jiǔ shì jì zhōng yè xiāng gǎng de xué xiào、 jiào huì、 mín sú děng lì shǐ zī liào。 wáng tāo yòu guān xiāng gǎng de wén zhāng， shì yòu guān xiāng gǎng zǎo qī lì shǐ de zhòng yào wén xiàn。
ōu zhōu zhī lǚ
yóu lì 'ōu zhōu。 1867 nián lǐ yǎ gè lí kāi xiāng gǎng huí sū gé lán jiā xiāng kè lā kè màn nán jùn de dù lā cūn。 lǐ yǎ gè lái xìn yāo qǐng wáng tāo dào 'ōu zhōu yóu lì bìng qián lái sū gé lán jì xù bāng zhù fān yì zhōng guó jīng diǎn。 shí yī yuè 'èr shí rì wáng tāo chéng lún chuán qǐ xíng。 qǔ dào xīn jiā pō、 xī lán、 bīn láng yǔ、 yà dīng、 kāi luó chū dì zhōng hǎi jīng mò xī ná dǐ dá fǎ guó mǎ sài。 yóu xiāng gǎng dào mǎ sài quán chéng sì shí duō rì。 měi jīng guò yī gè tíng bó gǎng kǒu， wáng tāo bì dìng yóu lǎn yī fān， bìng xiě xià yóu jì。 wáng tāo cóng mǎ sài zhuǎn dā huǒ chē jīng lǐ 'áng dào dá fǎ jīng bā lí。 wáng tāo zài bā lí yóu lǎn lú fú gōng děng míng shèng， bìng bài fǎng suǒ bāng dà xué hàn xué jiā rú lián。 wáng tāo zài bā lí xiǎo zhù shí jǐ tiān hòu jì xù dā huǒ chē dào jiā lái gǎng kǒu zhuǎn dā dù lún guò yīng jí lì hǎi xiá dào yīng guó duō fó 'ěr gǎng， gǎi chéng huǒ chē dào yīng jīng lún dūn。 dāng shí lǐ yǎ gè zhèng zài lún dūn， biàn péi tóng wáng tāo yóu lǎn dà yīng bó wù guǎn、 shèng bǎo luó dà jiào táng děng yīng jīng de míng shèng。
wáng tāo zài niú jīn dà xué yǎn jiǎng。 niú jīn dà xué xiào cháng tè yāo wáng tāo dào dà xué yǐ huá yǔ yǎn jiǎng。 zhè shì yòu shǐ yǐ lái dì yī wèi zhōng guó xué zhě zài niú jīn dà xué jiǎng huà。 wáng tāo tán dào zhōng yīng tōng shāng de lì shǐ， wéi duō lì yà nǚ wáng qiǎn rén dào guǎng dōng， kāi shǐ liǎo yīng guó de dōng fāng mào yì， hòu lái yīng guó guān yuán sī dāng dōng shǐ xué hàn yǔ， suí hòu lái huá de yīng guó rén cái tōng zhōng guó yǔ yán wén zì。 wáng tāo xī wàng liǎng guó jì xù hé mù gòng chù。“ shì shí yī táng tīng zhě wú bù gǔ zhǎng dǎo zú， tóng shēng chēng zàn。” dāng shí zài niú jīn dà xué xué xí hàn yǔ de xué shēng， duō jīng guó jiā xuǎn bá hòu， shòu yú guān zhí， pài wǎng yìn dù hé zhōng guó dāng fān yì。 wáng tāo hái tán dào kǒng zǐ zhī dào yǔ xī fāng tiān dào， kǒng zǐ zhī dào wéi rén dào， xī fāng zhī dào suī shì tiān dào， dàn chuán xī dào de hái shì xì yú rén。“ cǐ xīn tóng cǐ lǐ yě， qǐng yī yán yǐ jué zhī， yuē qí dào dà tóng”。
dù lā cūn lǚ jū sū gé lán。 wáng tāo lí kāi lún dūn hòu， zài sū gé lán kè lā kè màn nán jùn de dù lā cūn jū zhù。 jiàrì lǐ yǎ gè hé tā de sān nǚ mǎ lì cháng péi tóng wáng tāo yóu lǎn lín jìn de dù lā shān、 kǎn bó gǔ bǎo、 tì lǐ kòu tè lǐ zhèn、 ā luó wēi、 sī dé líng gù gōng。 yě yóu lǎn liǎo 'ài dīng bǎo， cān guān 'ài dīng bǎo dà xué， yóu lǎn 'ā bó dīng、 hēng dé lì、 gé lā sī gē、 dān dí děng dì。 yī rú wǎng rì， wáng tāo měi yóu yī dì dū xiě xià jì lù， hòu lái zài shàng hǎi biān rù《 màn yóu suí lù tú jì》。 1870 nián chūn lǐ yǎ gè hé wáng tāo wán chéng liǎo《 shī jīng》、《 yì jīng》、《 lǐ jì》 děng zhōng guó jīng diǎn de fān yì。 wáng tāo lǚ jū sū gé lán qī jiān， yìng yòng xī fāng tiān wén xué fāng fǎ yán jiū zhōng guó gǔ dài rì shí jì lù， zhù yòu《 chūn qiū rì shí biàn zhèng》、《 chūn qiū shuò rùn zhì rì kǎo》 děng tiān wén xué zhù zuò。
bàn bào shēng yá
1857 nián cān jiā《 liù hé cóng bào》 de biān ji gōng zuò， shì tā bào kān huó dòng de kāi shǐ。 1864 nián jiān rèn《 jìn shì biān lù》 de biān ji gōng zuò。 1874 nián chuàng bàn《 xún huán rì bào》。 shì jìn dài bào kān sī xiǎng de diàn jī rén， shì wǒ guó xīn wén shǐ shàng dì yī wèi bào kān zhèng lùn jiā， tā de zhèng lùn fǎn dì 'ài guó， chāng yán biàn fǎ， duǎn xiǎo jīng hàn， shēn rù qiǎn chū， fù yú gǎn qíng， hòu lái bèi fā zhǎn wéi yī zhǒng xīn de bào zhāng wén tǐ， hòu fā zhǎn yú liáng qǐ chāo， duì dāng shí de wén tán hé yǐ hòu de wéi xīn pài lǐng dǎo rén yǐng xiǎng jiào dà。 tā de bù fēn zhèng lùn wén zhāng hòu shōu biān wéi《 tāo yuán wén lù wài biān》， shì wǒ guó zuì zǎo de yī bù bào kān zhèng lùn wén jí。 tā guān yú bàn bào de yán lùn dài biǎo liǎo wéi xīn biàn fǎ qián bào kān lǐ lùn de zuì gāo chéng jiù， diàn dìng liǎo jìn dài bào kān lǐ lùn de jī shí。《 tāo yuán wén lù wài biān》： shì wǒ zuì zǎo de yī bù bào kān zhèng lùn wén jí， zuò zhě wáng tāo。 tā shì wǒ guó xīn wén shǐ shàng dì yī wèi bào kān zhèng lùn jiā， tā de zhèng lùn fǎn dì 'ài guó， chāng yán biàn fǎ， duǎn xiǎo jīng hàn， shēn rù qiǎn chū， fù yú gǎn qíng， hòu lái bèi fā zhǎn wéi yī zhǒng xīn de bào zhāng wén tǐ， tā de bù fēn zhèng lùn wén zhāng bèi shōu biān wéi《 tāo yuán wén lù wài biān》。
1870 nián dōng lǐ yǎ gè fǎn huí xiāng gǎng， chóngxīn zhù chí yīng huá shū yuàn， wáng tāo suí tóng fǎn xiāng gǎng， zài yā bā diàn（ jīn xiāng gǎng zǎi） zū liǎo yī jiān bèi kào shān lù de xiǎo wū， míng zhī wéi“ tiān nán dùn kū”， zì hào“ tiān nán dùn sǒu”， cóng shì zhù shù zhī yú， réng jiù chū rèn《 huá zì rì bào》 zhù bǐ。 zài cǐ qī jiān， wáng tāo biān yì liǎo《 fǎ guó zhì lüè》、《 pǔ fǎ zhàn jì》， xiān hòu zài《 huá zì rì bào》 liánzǎi， shàng hǎi《 shēn bào》 zhuǎnzǎi。 hòu lái wáng tāo《 pǔ fǎ zhàn jì》 biān ji chéng 21 wàn zì de dān xíng běn。《 pǔ fǎ zhàn jì》 hěn shòu lǐ hóng zhāng zhòng shì。《 pǔ fǎ zhàn jì》 chuán rù rì běn， yě yǐn qǐ hěn dà de fǎn xiǎng。
1872 nián dōng huá yī yuàn zài xiāng gǎng chuàng lì， wáng tāo bèi xuǎn rù dōng huá yī yuàn dì yī jiè dǒng shì huì。
1873 nián lǐ yǎ gè fǎn huí sū gé lán， wáng tāo mǎi xià yīng huá shū yuàn de yìn shuà shè bèi， zài 1874 nián chuàng bàn shì jiè shàng dì yī jiā chéng gōng de huá zī zhōng wén rì bào héng héng《 xún huán rì bào》， yīn cǐ wáng tāo bèi zūn wéi zhōng guó dì yī bào rén。 wáng tāo zì rèn zhù bǐ shí nián zhī jiǔ， zài《 xún huán rì bào》 shàng fā biǎo bā bǎi yú piān zhèng lùn， gǔ chuī zhōng guó bì xū biàn fǎ， xīng bàn tiě lù、 zào chuán、 fǎng zhì děng gōng yè yǐ zì qiáng。 wáng tāo fā biǎo zài《 xún huán rì bào》 de zhèng lùn， duǎn xiǎo jīng hàn， měi piān qiān zì zuǒ yòu， qièzhòng shí bì， bèi rèn wéi shì zhōng guó xīn wén jiè zhèng lùn tǐ de chuàng zào rén。 1875 nián wáng tāo fā biǎo liǎo zhù míng de《 biàn fǎ zì qiáng shàng》、《 biàn fǎ zì qiáng zhōng》、《 biàn fǎ zì qiáng xià》 sān piān zhèng lùn， zài zhōng guó lì shǐ shàng shǒu cì tí chū“ biàn fǎ” de kǒu hào， bǐ zhèng guān yìng《 shèng shì wēi yán》 zǎo 18 nián， bǐ kāng yòu wéi、 liáng qǐ chāo biàn fǎ wéi xīn zǎo 23 nián。 jù xué zhě luó xiāng lín kǎo zhèng， kāng yòu wéi zài 1879 nián céng yóu lì xiāng gǎng， zhèng zhí wáng tāo dān rèn《 xún huán rì bào》 zhù bǐ， fā biǎo dà liàng biàn fǎ zhèng lùn zhī shí， yīn cǐ， kāng yòu wéi de biàn fǎ sī xiǎng， shòu wáng tāo yǐng xiǎng shì jí kě néng de shì。 wáng tāo wú yí shì shì zhōng guó biàn fǎ wéi xīn yùn dòng de xiān xíng zhě。
wáng tāo zhù biān de《 xún huán rì bào》 shì zhōng guó xīn wén shǐ shàng dì yī fèn yǐ zhèng lùn zhù chēng de bào kān。 wáng tāo shì zhōng guó dì yī wèi bào kān zhèng lùn jiā，《 tāo yuán wén lù wài biān》， shì wǒ guó zuì zǎo de yī bù bào kān zhèng lùn wén jí。 wáng tāo de zhèng lùn jì chéng hé fā zhǎn liǎo wǒ guó gǔ dài lùn shuō wén de chuán tǒng， tū pò liǎo dāng shí wú tóng shí wén hé bā gǔ wén de jú xiàn， qiáng diào wén zhāng shì“ zài dào zhī qì”， zhǐ chū“ wén zhāng zhī guì zài hū jì shì shù qíng”， bù yìng jū ní yú wén fǎ， mò shǒu chén guī。 tā de zhèng lùn duì bào zhāng wèn tí hé zhèng lùn wén fēng de gǎi guān hé fā zhǎn yǐng xiǎng hěn dà。
lǚ rì kǎo chá
wáng tāo de《 pǔ fǎ zhàn jì》 yī shū hé fā biǎo zài《 xún huán rì bào》 shàng de biàn fǎ wéi xīn zhèng lùn， shēn shòu rì běn wéi xīn pài zhòng shì。 guāng xù wǔ nián（ 1879 nián） sān yuè， wáng tāo yìng rì běn yī děng biān xiū zhòng yě chéng zhāi、《 bào zhī shè》 zhù bǐ lì běn chú yún、 fān shì gāng lù mén、 zhōng cūn zhèng zhí、 sì tián wàng nán、 zuǒ tián bái máo děng míng shì de yāo qǐng， qián wǎng rì běn jìn xíng wéi qī sì gè yuè de kǎo chá。 wáng tāo zài cǐ qī jiān jié shí yī pī rì běn wéi xīn rén shì， kǎo chá liǎo dōng jīng、 dà bǎn、 shén hù、 héng bīn děng chéng shì， xiě chéng《 fú sāng yóu jì》。 zài rì běn qī jiān， wáng tāo hái zài dōng jīng yè jiàn qīng tíng zhù rì dà shǐ hé rú zhāng、 fù shǐ zhāng sī guì、 cān zàn huáng zūn xiàn。
zhōng lǎo shàng hǎi
wáng tāo zài yīng guó、 rì běn de míng wàng hé tā de biàn fǎ wéi xīn zhèng lùn， shǐ qīng tíng zhòng chén lǐ hóng zhāng guā mù xiāng kàn， rèn wéi wáng tāo shì“ bù shì yīng cái， xiōng luó wàn yòu” xī wàng zhào luó wéi yòng。
guāng xù bā nián（ 1882 nián） wáng tāo céng huí shàng hǎi tàn lù， zhǔ xiāng gǎng hóng mào cái jiàoduì《 tāo yuán wén lù wài biān》， yóu xiāng gǎng yìn wù zǒng jú pái yìn。
guāng xù shí nián（ 1884 nián） wáng tāo zhōng yú huí dào tā kuò bié 'èr shí 'èr nián de shàng hǎi， dìng jū zài hù běi wú sōng jiāng bīn de sōng yǐn lú。 cǐ shí wáng tāo bèi pìn wéi《 shēn bào》 biān ji。
guāng xù shí yī nián（ 1885 nián） wáng tāo chuàng bàn tāo yuán shū jú， yǐ mù huó zì chū bǎn shū jí。
guāng xù shí 'èr nián（ 1886 nián） zhù chí gé zhì shū yuàn， tuī xíng xī shì jiào xué。
guāng xù shí sān nián（ 1887 nián） zhù《 sōng bīn suǒ huà》。
guāng xù shí liù nián（ 1890 nián） shí yìn chū bǎn《 màn yóu suí lù tú jì》， rù qiū， wáng tāo bèi pìn wéi《 wàn guó gōng bào》 tè yuē xiě gǎo rén。
guāng xù 'èr shí nián（ 1894 nián） sūn zhōng shān bài jiàn wáng tāo， wáng tāo wéi sūn zhōng shān xiū gǎi《 shàng lǐ fù xiāng shū》， ān pái zài《 wàn guó gōng bào》 fā biǎo。
guāng xù 'èr shí sān nián sì yuè 'èr shí sān rì（ 1897 nián 5 yuè 24 rì） wáng tāo bìng shì shàng hǎi chéng xī cǎo táng。
dài biǎo lùn zhù
biàn fǎ
（ zhōng） wáng tāo
yì yuē： qióng zé biàn， biàn zé tōng。 zhī tiān xià shì， wèi yòu jiǔ 'ér bù biàn zhě yě。 shàng gǔ zhī tiān xià， yī biàn 'ér wéi zhōng gǔ。 zhōng gǔ zhī tiān xià， yī biàn 'ér wéi sān dài。 zì zǔ lóng jué qǐ， jiān bìng yǔ nèi， fèi fēng jiàn 'ér wéi jùn xiàn， fén shū kēng rú， sān dài lǐyuè diǎn zhāng zhì dù， dàng yān mǐn yān， wú yī cún yān。 sān dài zhī tiān xià， zhì cǐ 'ér yòu yī biàn。 zì hàn yǐ lái， gè dài dì shàn， zhēng zhū shànràng， gè yòu qí jú， suī jiāng yù jiàn guǎng， ér dēng wáng huì liè píng fān zhě， bù guò dōng nán yáng zhū dǎo guó 'ér yǐ， cǐ wài wú wén yān； zì míng jì lì mǎ dòu rù zhōng guó， shǐ zhī yòu dōng xī liǎng bàn qiú， ér hǎi wài zhū guó， yòu ruò qí bù xīng luó； zhì jīn rì， ér tài xī dà xiǎo gè guó wú bù tōng hé lì yuē， kòu guān 'ér qiú hù shì， jǔ hǎi wài shù shí guó xī jù yú yī zhōng guó zhī zhōng， jiàn suǒ wèi jiàn， wén suǒ wèi wén， jǐ yú liù hé wéi yī guó， sì hǎi wéi yī jiā； qín、 hàn yǐ lái zhī tiān xià， zhì cǐ 'ér yòu yī biàn。
wū hū！ zhì jīn rì 'ér yù biàn tiān xià shì， bì zì 'ōu zhōu shǐ！ yǐ 'ōu zhōu zhū dà guó， wéi fù qiáng zhī gāng lǐng， zhì zuò zhī shū niǔ。 shè cǐ， wú yǐ shī qí cháng 'ér chéng yī biàn zhī dào。 zhōng xī tóng yòu zhōu， ér bǐ zé yǐ lún chuán， zhōng xī tóng yòu chē， ér bǐ zé yǐ huǒ chē； zhōng xī tóng yòu yì dì， ér bǐ zé yǐ diàn yīn； zhōng xī tóng yòu huǒ qì， ér bǐ zhī qiāng pào dú jīng； zhōng xī tóng yòu bèi yù， ér bǐ zhī pào tái shuǐ léi dú shàn qí shèng； zhōng xī tóng yòu lù bīng shuǐ shī， ér bǐ zhī bīng fǎ dú cháng。 qí tā zé bǐ zhī suǒ kǎo chá， wèiwǒ zhī suǒ wèi zhī； bǐ zhī suǒ jiǎng qiú， wèiwǒ zhī suǒ bù jí。 rú shì zhě zhí bù kě yǐ lǚ zhǐ shù。 shè wǒ zhōng guó zhì cǐ shí 'ér bù yī biàn， ān néng liè yú 'ōu zhōu zhū dà guó， ér yǔ zhī bǐ quán liàng lì yě zāi！
rán 'ér yī biàn zhī dào nán yǐ。 yǐ jīn rì xī guó zhī suǒ yòu， bǐ hàn rán bù gù zhě， jiē shì yǐ wéi bù xiè zhě yě。 qí yán yuē： wǒ yòng wǒ fǎ yǐ zhì tiān xià， zì yòu shèng rén zhī dào zài。 bù zhī dào guì hū yīn shí zhì yí 'ér yǐ。 jí shǐ kǒng zǐ 'ér shēng hū jīn rì， qí duàn bù jū ní gǔ xī， ér bùwèi biàn tōng， yòu kě zhī yě。 jīn guān zhōng guó zhī suǒ zhǎngzhě wú tā， yuē： yīn xún yě， gǒu qiě yě， méng bì yě， fěn shì yě， tān wǎng yě， xū jiāo yě； xǐ gòng yú 'ér 'è zhí yán， hǎo huò cái 'ér bǐ cǐ jiāo zhēng lì。 qí yòu shēn sī yuǎn lǜ jiáo rán chū zhòng zhě， zé bì bìn bù jiàn yòng。 gǒu yǐ yī biàn zhī shuō jìn， qí bù huá rán zhú zhī zhě jīxī！ gài jìn yán zhě bì měi qí cí yuē： zhōng guó rén cái zhī zhòng yě， tǔ dì zhī guǎng yě， jiá bīng zhī qiáng yě， cái lì zhī fù yě， fǎ dù zhī měi yě， fēi xī guó zhī suǒ néng wàng qí xiàng bèi yě。 wū hū！ shì jiē rán yǐ。 tè bǐ zhī rén cái zhī zhòng， ér bù zhī suǒ yǐ yǎng qí rén cái yǐ wéi wǒ yòng； zhī tǔ dì zhī guǎng， ér bù zhī suǒ yǐ zhì qí tǔ dì yǐ wéi wǒ yì； zhī jiá bīng zhī qiáng， ér bù zhī liàn qí jiá bīng yǐ wéi wǒ wēi； zhī cái lì zhī fù， ér bù zhī suǒ yǐ yù qí cái lì， kāi yuán jié liú， yǐ chū zhū wú qióng 'ér yòng zhī bù kuì； zhī fǎ dù zhī měi， ér bù zhī fèng gōng shǒu fǎ， xíng zhī wéi lì， bù zhì shì zuò jù wén。 fán cǐ jiē qí bì yě。 gù zhì jīn rì 'ér yán zhì， fēi yī biàn bùwèi gōng。
biàn zhī zhī dào nài hé？ qí yī yuē： qǔ shì zhī fǎ yí biàn yě。 tiē kuò yī dào， zhì jīn rì 'ér suǒ qū yì xià， yōng fǔ 'è liè bù kě xiàng 'ěr。 nǎi yóu yǐ zhī qǔ shì， yuē zhì kē， suì qǔ shù qiān bǎi mào rán wú zhī zhī rén， ér hào zhī yuē shì。 jiāng lái wěi zhī yǐ zhì mín， mín qí zhì hū？ gù wǒ yuē： qǔ shì zhī fǎ bù biàn， zé rén cái zhōng bù chū。
qí yī yuē： liàn bīng zhī fǎ yí biàn yě。 jīn zhī lù yíng shuǐ shī， qí zhù yú jí zhě， yòu míng 'ér wú shí。 dāng shì zhě yǐ bīng bù zú shì， yòu cóng 'ér mù yǒng， néng jù 'ér bù néng sàn。 jīn tiān jīn zhù fáng zhī bīng zhì shí wàn， suī zú yǐ gǒng wèi shén jīng， yì bǎo jī fǔ， yǐ zhuàng shēng wēi 'ér 'è jǐ tiě； ér tā chù hǎi fáng jūn xū zhěng dùn， lǜ qí mǎn yíng， shuǐ shī zhàn jiàn， jiē dāng yì qì xiè， gèng chuán bó， shǐ zhī bì lěi yī xīn， ér bù dé réng yǐ gē máo gōng shǐ cóng shì。 gǒu réng qí jiù 'ér bù zǎo wéi zhī jì， shì wèi yǐ bù jiào mín zhàn， wú shū qū zhī jiù sǐ dì yě。 gù wǒ yuē： bīng fǎ bù biàn zé bīng bù néng qiáng。
qí yī yuē： xué xiào zhī xū wén yí biàn yě。 jīn suǒ shè jiào yù xùn dǎo， xiǎo yì yī rén， dà yì liǎng rén， xū méi lǐn sù， bìng wú suǒ shì。 qiě qí rén， lèi jiē tà rǒng wú néng， lóng zhōng guǎ chǐ， bùzúwèi shì zhī biǎo shuài。 shū yuàn shān cháng， qí qǔ shēng yù， yǐ suǒ jiàn zhī róng rǔ wéi qù liú， ér měi yuè suǒ kè， bù guò fèng xíng gù shì 'ér yǐ。 shì cháo tíng yòu yǎng shì zhī míng， ér wú yǎng shì zhī shí yě。 shì fǎn bù ruò hàn shí suǒ lì guó zǐ jiān， tiān xià shì zǐ， yóu dé dú shū yú qí zhōng yě。
qí yī yuē： lǜ lì zhī fán wén yí biàn yě。 xī gāo zǔ rù guān， qí yǔ mín yuē， bù guò yuē fǎ sān zhāng 'ěr。 jìn shì zhī lì， shàng xià qí shǒu， lǜ lì yù mì 'ér yù wěn， bù guò gōng qí wǔ wén nòng fǎ sì 'ěr。 jū qiān wén yì， jué bì rì zī。 dòng yuē chéng lì nán wéi， jiù fǎ dāng shǒu， ér yī qiē zhī shì， dū wéi qí suǒ shù fù chí zhòu yǐ。 shì cháo tíng yòu xíng fǎ zhī míng， ér wú fèng fǎ zhī shí yě。 shì bù rú jiǎn tiáo jiào， shěng hào lìng， kāi chéng bù gōng， ér yǔ mín xiāng jiàn yǐ tiān yě。
fán shì sì zhě， jiē yí jí biàn zhě yě。 sì zhě jì biàn， rán hòu yǐ xī fǎ cān yòng hū qí jiān。 ér qí zuì yào zhě， yí fēng yì sú zhī quán， cāo zhī zì shàng。 ér yǔ mín jiàn kuì yú wú xíng， zhuǎn yí yú bù jué。 gài qí biàn yě， yóu běn yǐ jí mò， yóu nèi yǐ jí wài， yóu dà yǐ jí xiǎo， ér fēi tú shì hū xī fǎ yě。
1874 nián《 xún huán rì bào》
zhèng zhì、 jīng jì、 jūn shì sī xiǎng
biàn fǎ zì qiáng
wáng tāo yòu pǔ sù de biàn zhèng fǎ sī xiǎng， tā gēn jù yì jīng zhōng“ qióng zé biàn， biàn zé tōng” de dào lǐ， duàn dìng“ tiān xià shì wèi yòu jiǔ 'ér bù biàn zhě”； tā xiě dào“ zhōng guó hé cháng bù biàn”。 wáng tāo duì zhōng guó qián tú chōng mǎn xìn xīn，“ wú zhī zhōng guó bù jí bǎi nián， bì qiě jìn yòng tài xī zhī fǎ 'ér jià hū qí shàng” [23]。 wáng tāo zhù zhāng yǐ 'ōu zhōu qiáng guó wéi bǎng yàng。 jù tǐ bàn fǎ yòu sì：
1、 gǎi gé kē jǔ qǔ shì fǎ
2、 gǎi gé liàn bīng fǎ
3、 gǎi gé jiào yù
4、 fèi chú fán wén
jūn mín gòng zhù lùn
zài zhōng guó lì shǐ shàng wáng tāo zuì zǎo tí chàng fèi chú fēng jiàn zhuān zhì， jiàn lì“ yǔ zhòng mín gòng zhèng shì， bìng zhì tiān xià” de jūn zhù lì xiàn zhì dù。 wáng tāo jiāng shì jiè gè guó de zhèng zhì zhì dù， fēn wéi sān zhǒng：
1、 jūn zhù zhī guó， rú 'é luó sī、 ào dì lì、 pǔ lǔ shì、 tǔ 'ěr qí， guó jiā yuán shǒu wéi dì。 wáng tāo rèn wéi， jūn wéi zhù， bì xū yòu yáo、 shùn dì zài shàng， cái néng cháng zhì jiǔ 'ān。
2、 mín zhù zhī guó， rú fǎ guó、 ruì shì、 měi guó， guó jiā yuán shǒu wéi“ tǒng lǐng”。 wáng tāo rèn wéi mín zhù zhī guó，“ fǎ zhì duō fēn gèng， xīn zhì nán zhuān yī， jiū qí jí， bù wú liú bì”。
3、 jūn mín gòng zhù zhī guó， rú yīng guó、 yì dà lì、 pú táo yá、 xī bān yá、 dān mài。“ cháo tíng yòu bīng xíng lǐyuè shǎng fá zhū dà zhèng， bì jí zhòng yú shàng xià yì yuàn， jūn kě 'ér mín fǒu， bù néng xíng， mín kě 'ér jūn fǒu， yì bù dé xíng yě， bì jūn mín yì jiàn xiāng tóng， ér hòu kě bān zhī yuǎn jìn， cǐ jūn mín gòng zhù yě。”“ wéi jūn mín gòng zhì， shàng xià xiāng tōng， mín yǐn dé yǐ shàng dá， jūn huì dé yǐ xià dì …… rú zhōng guó sān dài yǐ shàng zhī yí yì。”
zhù zhāng jìn xíng jūn shì gǎi gé
wáng tāo zhù zhāng gé xīn bīng qì， fèi chú gōng jiàn、 dà dāo、 cháng máo， huàn chéng xīn shì huǒ qì； jiāng fān chuán huàn wéi lún chuán，“ shī qí suǒ néng， duó qí suǒ chí。” wáng tāo rèn wéi dān 'àn xī fǎ zhì zào qiāng pào、 lún chuán、 jiàn zhù tiě lù， zhǐ bù guò shì chāo xí pí máo， gèng zhòng yào de shì yào biàn gé jūn duì de zhì dù hé xùn liàn fāng fǎ。
shí yè qiáng guó
wáng tāo rèn wéi fù qiáng wéi qiáng guó zhī běn， bì xū dà lì xīng lì：
1、 kāi fā tiě kuàng、 méi kuàng、 jīn kuàng、 yín kuàng、 tóng kuàng、 shuǐ yín kuàng děng；
2、 kāi fā yáng máo、 mián bù、 sī chóu fǎng zhì yè；
3、 fā zhǎn hǎi lù jiāo tōng， zào lún chuán、 jiàn zhù tiě lù。
wáng tāo rèn wéi“ zhū lì jì xīng， ér zhōng guó bù fù qiáng zhě， wèi zhī yòu yě”。
fù shuì guān
wáng tāo céng yóu lì yīng、 fǎ、 é děng guó， shòu zī běn zhù yì sī xiǎng de yǐng xiǎng， zhù zhāng zài zhōng guó fā zhǎn zī běn zhù yì gōng shāng yè。 wáng tāo tí chū“ shì shāng wèiguó běn”、“ shāng fù jí guó fù” de sī xiǎng， zhù zhāng jiǎn qīng shāng shuì zhēng shōu“ shāng bù zhòng zhēng， jiǎ bù zài què， gè quàn qí yè， zhēng chū wú shì， zé xià yì shàng fù”。 tā rèn wéi lí jīn shuì jiā zhòng shāng rén fù dān， zǔ 'ài shāng pǐn liú tōng， yìng yú cái chè。 wáng tāo zhù zhāng xué xí xī fāng jīng yàn， fā zhǎn xīn shì gōng kuàng yè， rèn wéi tā kě yǐ“ xīng dà lì”。 tā zhǐ chū“ qǔ zhī yú mín bù rú qǔ zhī yú tiān dì zì rán zhī lì”， zhù zhāng tōng guò fā zhǎn gōng kuàng yè lái zēng jiā cái zhèng shōu rù。