suí dài  燕(?618nián～624nián)

kāiduān zhōngjié zàiwèi 618nián 624nián 始兴 618niánshíèryuè 624niánèryuè 

　　gāo kāi dào（？ － 624 nián）， cì xìng lǐ shí wéi lǐ kāi dào， suí mò nóng mín qǐ yì lǐng xiù， zài huái róng（ jīn hé běi zhāng jiā kǒu） yǐ fù tū jué chēng yàn wáng。 gāo kāi dào shì cāng zhōu yáng xìn rén， nián qīng shí， zhǔ hǎi shuǐ fàn mài sī yán。 yòu yǒng lì， páo qǐ lái xiàng bēn mǎ yī yàng。
　　
　　 suí yáng dì dà yè shí 'èr nián（ 616 nián）， gāo kāi dào jiā rù gé qiān de qǐ yì jūn。 gé qiān bèi suí jiāng yáng yì chén suǒ shā。 jù jí yú zhòng běi lüè chéng zhèn， zhì lín yú guān（ jīn shān hǎi guān）、 huái yuǎn zhèn（ jīn liáo níng tái 'ān xiàn）。
　　
　　 dà yè shí sān nián（ 617 nián）， gāo kāi dào wéi gōng běi píng jùn（ jīn hé běi qín huáng dǎo）， zhí dào táng gāo zǔ wǔ dé yuán nián（ 618 nián） shí 'èr yuè， suí jiāng lǐ jǐng zhōng yú bù zhī， qì chéng hé dèng hào táo lí。 gāo kāi dào zhàn lǐng běi píng jùn hòu， yòu zhàn lǐng yú yáng jùn（ jīn tiān jīn jì xiàn）， zì lì wéi yàn wáng， gǎi yuán shǐ xīng， yǐ yú yáng wèiguó dū。
　　
　　 cǐ shì， huái róng yòu yī zhī qǐ yì duì wǔ， lǐng xiù shì hé shàng gāo tán shèng， zì chēng dà chéng huáng dì， tā pài rén zhāo jiàng gāo kāi dào， gāo kāi dào tóng yì liǎo。 gāo tán shèng yǔ gāo kāi dào jié wéi xiōng dì， fēng tā wéi qí wáng。 jǐ gè yuè hòu， gāo kāi dào xí shā gāo tán shèng， jiān bìng liǎo tā de bù xià， jiāng guó dū qiān zhì huái róng。 tā hé dòu jiàn dé， jìn gōng yōu zhōu de luó yì， luó yì jù jué guī jiàng， tóu kào liǎo táng cháo。
　　
　　 wǔ dé sān nián（ 620 nián） xià， dòu jiàn dé zài cì jìn gōng yōu zhōu de luó yì， luó yì xiàng gāo kāi dào qiú yuán。 gāo kāi dào shuài jūn liǎng qiān qí bīng yuán zhù， shǐ dòu jiàn dé tuì bīng。 zhī hòu， gāo kāi dào jué dìng tōng guò luó yì jiàng táng， zhè nián dōng tiān， táng gāo zǔ cì gāo kāi dào xìng lǐ， fēng běi píng jùn wáng， shòu wèi zhōu（ jīn hé běi wèi xiàn） zǒng guǎn。 gāo kāi dào jiān rěn、 gāng yì， yī cì miàn bù zhōng jiàn， tā yào qiú yī shī bá chū jiàn tóu。 yī shī shuō jiàn tóu tài shēn bù néng bá chū， gāo kāi dào yī nù zhī xià shā sǐ liǎo yī shī。 tā yòu zhǎo lìng yī gè yī shī， yī shī shuō wǒ néng bá chū jiàn tóu、 dàn nǐ huì hěn tòng kǔ， gāo kāi dào yòu bǎ zhè gè yī shī shā sǐ liǎo。 tā yòu zhǎo lái dì sān gè yī shī， yī shī shuō méi wèn tí， yī shī kāi shǐ zuò shǒu shù， zài gāo kāi dào gǔ tóu lǐ qǔ chū jiàn tóu， ér shǒu shù guò chéng zhōng gāo kāi dào jì xù zài yàn huì zhōng xīn shǎng gē wǔ yú lè。
　　
　　 wǔ dé sì nián（ 621 nián） dōng， luó yì de yōu zhōu zāo yù liǎo jī huāng。 gāo kāi dào tóng yì tí gōng yōu zhōu shí wù。 luó yì pài qiǎn lǎo ruò qù wèi zhōu jiù shí， gāo kāi dào hěn hǎo de zhāo dài liǎo tā men。 luó yì hěn gāo xīng， fā bīng sān qiān rén、 chē shù bǎishèng、 lǘ mǎ qiān yú pǐ qù wèi zhōu， qǐng gāo kāi dào zhèn jì。 rán 'ér， gāo kāi dào méi yòu jiāng tā men guī hái luó yì， ér shì liú xià zhī hòu， bèi pàn liǎo táng cháo。 běi lián tū jué， nán lián liú hēi tà， fù chēng yàn guó。 yòu jìn gōng yì zhōu（ jīn hé běi yì xiàn） hé luó yì guǎn xiá de táng cháo lǐng tǔ。
　　
　　 wǔ dé liù nián（ 623 nián） chūn， tā lián hé dōng tū jué jié lì kèhán hé yuán liú wǔ zhōu de bù jiāng yuàn jūn zhāng， jìn gōng táng cháo de yàn mén guān， dàn méi yòu duó qǔ。 tā duō cì lián hé tū jué hé kù mò xī qīn táng， céng yī dù bāng zhù jié lì kèhán duó qǔ táng cháo de shuò zhōu（ mǎ yì jùn）。
　　
　　 wǔ dé qī nián（ 624 nián） chūn， táng cháo zhàn lǐng liǎo zhōng yuán de dà bù fēn， xiāo miè liǎo chú yǐ fù tū jué de quán bù suí mò qún xióng。 gāo kāi dào bù xiǎng bù qún xióng hòu chén， yī dù xiǎng guī jiàng táng cháo， dàn shì xiān duì táng cháo de fǎn fù tài dù hé tū jué de zhī chí， shǐ tā méi yòu xià dìng jué xīn。 tā de bù xià duō shù de jiā xiāng xiàn zài shì táng de guó tǔ， tā men gèng xiǎng guī jiàng táng cháo。 gāo kāi dào qīn bīng shù bǎi rén， jiē yǒng shì， gāo kāi dào shōu tā men wéi “ yì 'ér ”， cháng zài gé nèi， yóu zhāng jīn shù tǒng lǐng。
　　
　　 liú hēi tà bèi táng cháo bǔ shā hòu， bù jiāng zhāng jūn lì guī fù gāo kāi dào。 zhāng jūn lì、 zhāng jīn shù yīn móu tuī fān gāo kāi dào。 yī tiān yè lǐ， zhāng jīn shù yǔ zhū yì 'ér yóu xì， mì mì jiāng qí gōng duàn xián， cáng qí dāo、 shuò。 yì 'ér shuì jué hòu， zhāng jīn shù hé tā de tóng dǎng gōng gāo kāi dào de diàn gé， zhāng jūn lì zài wài chéng jǔ huǒ xiāng yìng。 yì 'ér gōng xián jiē duàn， zhǐ hǎo guī jiàng zhāng jīn shù。 gāo kāi dào zhī bù néng miǎn sǐ， yú shì huàn jiá chí bīng zuò táng shàng， yǔ qí qī qiè hān yàn。 zhāng jīn shù zhī dǎng hài pà tā de yǒng měng， bù gǎn shā tā。 tiān jiāng míng， gāo kāi dào xiān yì qí qī qiè jí zhū zǐ， ér hòu zì shā。 zhāng jīn shù shā qí yì 'ér hé zhāng jūn lì， guī jiàng táng cháo。 táng cháo yǐ gāo kāi dào zhī dì wéi guī zhōu。