yuèdòuxīn qì jízài诗海dezuòpǐn!!! | |||
qí cí shū xiě lì tú huī fù guó jiā tǒng yī de 'ài guó rè qíng， qīng sù zhuàng zhì nán chóu de bēi fèn， duì nán sòng shàng céng tǒng zhì jí tuán de qū rǔ tóu jiàng jìn xíng jiē lù hé pī pàn； yě yòu bù shǎo yín yǒng zǔ guó hé shān de zuò pǐn。 yì shù fēng gé duō yàng， ér yǐ háo fàng wéi zhù。 rè qíng yáng yì， kāng kǎi bēi zhuàng， bǐ lì xióng hòu， yǔ sū shì bìng chēng wéi “ sū xīn ”。
jīn cún cí 629 shǒu， shù liàng wéi sòng rén cí zhī guān。 cí zuò tí cái guǎng fàn， fēng gé duō yàng， ér yǐ kāng kǎi bēi zhuàng de 'ài guó cí wéi qí zhù diào。 zhè lèi cí zhōng lì lái wéi rén chuán sòng zhī zuò yòu（ yǒng yù lè）《 jīng kǒu běi gù tíng huái gǔ》、（ shuǐ lóng yín）《 dēng jiàn kāng shǎng xīn tíng》、（ pò zhèn zǐ）《 wéi chén tóng fǔ fù zhuàng cí yǐ jì zhī》、（ pú sà mán）《 shū jiāng xī zào kǒu bì》 děng。 xiě xián shì shēng huó de cí shù liàng zuì dà， zhè lèi cí wǎng wǎng yú xián shì zhōng liú lù chū mò kě nài hé de qíng xù， qí jīng shén réng yǔ qí 'ài guó cí yī mài xiāng tōng。 rú（ qìn yuán chūn）《 dài hú xīn jū jiāng chéng》、（ shuǐ diào gē tóu）《 méng 'ōu》 děng xǔ duō cí zhōng dū dài yòu zhè zhǒng qíng xù。 yī bù fēn xiě nóng cūn shēng huó de cí qīng xīn chún pǔ， yǔ yán qiǎn jìn， rú（ qīng píng lè）《 cūn jū》、（ zhè gū tiān）《 xì tí cūn shè》、（ xī jiāng yuè）《 yè xíng huáng shā dào zhōng》、（ huàn xī shā）《 cháng shān dào zhōng jí shì》 děngdōu shì shēng dòng de nóng cūn fēng qíng huà。 xīn cí zhōng yě yòu xiě 'ài qíng de cí， rú（ qīng píng lè）“ chūn xiāo shuì zhòng” jiù xiěde chán mián wǎn zhuǎn， pō néng dòng rén。 xīn qì jí shī jīn cún 133 shǒu， nèi róng hé fēng gé dà tǐ shàng yì rú qí cí。 xīn qì jí wén jīn cún 17 piān， duō wéi zòu yì qǐ zhá děng yìng yòng wén zì， pō néng jiàn chū xīn qì jí de jiàn jiě hé móu lüè。
xīn qì jí cí zài sòng dài jí yǐ yòu duō zhǒng bǎn běn， zhù yào wéi 4 juàn běn hé 12 juàn běn liǎng zhǒng。 4 juàn běn míng《 jià xuān cí》， fēn wéi jiá yǐ bǐng dīng 4 jí， sòng kè běn yǐ bù cún， jīn yòu jí gǔ gé yǐng sòng chāo běn jí《 táng sòng míng xián bǎi jiā cí》 běn。 12 juàn běn míng《 jià xuān cháng duǎn jù》， sòng kè běn yǐ wú chuán， jīn chuán běn tōng xíng zhě yòu sì yìn zhāi kè běn。 1962 nián zhōng huá shū jú shàng hǎi biān ji suǒ chū bǎn jīn rén dèng guǎng míng《 jià xuān cí biān nián jiān zhù》。 1975 nián shàng hǎi rén mín chū bǎn shè chū bǎn diǎn xiào běn《 jià xuān cháng duǎn jù》。
[ xīn qì jí ]
xīn qì jí yòu xǔ duō yǔ lù yóu xiāng sì zhī chù： tā shǐ zhōng bǎ xǐ xuě guó chǐ、 shōu fù shī dì zuò wéi zì jǐ de bì shēng shì yè，
bìng zài zì jǐ de wén xué chuàng zuò zhōng xiě chū liǎo shí dài de qī wàng hé shī wàng、 mín zú de rè qíng yǔ fèn kǎi。 dàn xīn qì jí yě yòu xǔ
duō yǔ lù yóu bù tóng de dì fāng： tā zuò wéi yī gè jù yòu shí gàncái néng de zhèng zhì jiā， céng jīng huò dé xiāng dāng gāo de dì wèi， tā
duì kàng jīn shì yè de zhuī qiú， bù xiàng lù yóu nà yàng zhù yào chū yú yī qiāng rè qíng； zuò wéi yī gè yīng xióng háo jié shì de rén wù， tā
de gè xìng yào bǐ lù yóu lái dé qiáng liè， tā de sī xiǎng yě bù xiàng lù yóu nà yàng“ chún zhèng”； tā de lǐ xiǎng， bù jǐn fǎn yìng liǎo
mín zú de gòng tóng xīn yuàn， ér qiě fǎn yìng liǎo yī gè yīng xióng zhī shì kě wàng zài lì shǐ dà wǔ tái shàng zì wǒ wán chéng de zhì xiàng； yīn cǐ，
zài wén xué chuàng zuò fāng miàn， tā bù xiàng lù yóu xǐ huān xiě zuò shī gē yóu qí shì gé shì yán zhěng de qī lǜ， ér shì bǎ quán bù jīng lì tóu
rù cí zhè yī gèng yí yú biǎo dá jī dàng duō biàn de qíng xù de tǐ cái。 tā de cí jí《 jià xuān cháng duǎn jù》， bǎo cún liǎo cí zuò liù
bǎi duō shǒu。
yī、 xīn qì jí de shēng píng yǔ chuàng zuò
xīn qì jí（ 1140 héng 1207） zì yòu 'ān， hào jià xuān， lì chéng（ jīn
suì， chū shēng shí běi fāng jiǔ yǐ lún xiàn yú nǚ zhēn rén zhī shǒu。 tā de zǔ fù xīn zàn suī zài jīn guó rèn zhí， què yī zhí xī wàng yòu jī
huì“ tóu xìn 'ér qǐ， yǐ shū jūn fù suǒ bù gòng dài tiān zhī fèn”， bìng cháng cháng dài zhe xīn qì jí“ dēng gāo wàng yuǎn， zhǐ huà shān hé”
（《 měi qín shí lùn》）， tóng shí， xīn qì jí yě bù duàn qīn yǎn mù dǔ hàn rén zài nǚ zhēn rén tǒng zhì xià suǒ shòu de qū rǔ yǔ tòng
kǔ， zhè yī qiē shǐ tā zài qīng shàonián shí dài jiù lì xià liǎo huī fù zhōng yuán、 bào guó xuě chǐ de zhì xiàng。 ér lìng yī fāng miàn， zhèng yóu
yú xīn qì jí shì zài jīn rén tǒng zhì xià de běi fāng zhǎngdà de， tā yě jiào shǎo shòu dào shǐ rén yī wèi xún guī dǎo jǔ de chuán tǒng wén huà jiào
yù， zài tā shēn shàng， yòu yī zhǒng yàn zhào qí shì de xiá yì zhī qì。
shào xīng sān shí yī nián（ 1161）， jīn zhù wán yán liàng dà jǔ nán qīn， zài qí hòu fāng de hàn zú rén mín yóu yú bù kān jīn rén
yán kē de yā zhà， fèn qǐ fǎn kàng。 èr shí 'èr suì de xīn qì jí yě jù jí liǎo 'èr qiān rén， cān jiā yóu gěng jīng lǐng dǎo de yī zhī shēng
shì hào dà de qǐ yì jūn， bìng dān rèn zhǎng shū jì。 dāng jīn rén nèi bù máo dùn bào fā， wán yán liàng zài qián xiàn wéi bù xià suǒ shā， jīn
jūn xiàng běi chè tuì shí， xīn qì jí yú shào xīng sān shí 'èr nián（ 1162） fèng mìng nán xià yǔ nán sòng cháo tíng lián luò。 zài tā wán chéng shǐ
mìng guī lái de tú zhōng， tīng dào gěng jīng bèi pàn tú zhāng 'ān guó suǒ shā、 yì jūn kuì sàn de xiāo xī， biàn shuài lǐng wǔ shí duō rén xí jī dí
yíng， bǎ pàn tú qín ná dài huí jiàn kāng， jiāo gěi nán sòng cháo tíng chǔjué。 xīn qì jí jīng rén de yǒng gǎn hé guǒ duàn， shǐ tā míng zhòng yī
shí，“ zhuàng shēng yīng gài， nuò shì wéi zhī xīng qǐ， shèng tiān zǐ yī jiàn sān tàn xī”（ hóng mài《 jià xuān jì》）。 sòng gāo zōng biàn
rèn mìng tā wéi jiāng yīn qiān pàn， cóng cǐ kāi shǐ liǎo tā zài nán sòng de shì huàn shēng yá， zhè shí tā cái 'èr shí sān suì。
xīn qì jí chū lái nán fāng， duì cháo tíng de qiè nuò hé wèi suō bìng bù liǎo jiě， jiā shàng sòng gāo zōng zhào gòu céng zàn xǔ guò tā de yīng
yǒng xíng wéi， bù jiǔ hòu jí wèi de sòng xiào zōng yě yī dù biǎo xiàn chū xiǎng yào huī fù shī dì、 bào chóu xuě chǐ de ruì qì， suǒ yǐ zài tā
nán sòng rèn zhí de qián yī shí qī zhōng， céng rè qíng yáng yì dì xiě liǎo bù shǎo yòu guān kàng jīn běi fá de jiàn yì， xiàng zhù míng de《 měi qín
shí lùn》、《 jiǔ yì》 děng。 jìn guǎn zhè xiē jiàn yì shū zài dāng shí shēn shòu rén men chēng zàn， guǎng wéi chuán sòng， dàn yǐ jīng bù yuàn yì
zài dǎ zhàng de cháo tíng què fǎn yìng lěng dàn， zhǐ shì duì xīn qì jí zài jiàn yì shū zhōng suǒ biǎo xiàn chū de shí jì cáigàn hěn gǎn xīng qù， yú
shì xiān hòu bǎ tā pài dào jiāng xī、 hú běi、 hú nán děng dì dān rèn zhuǎn yùn shǐ、 ān fǔ shǐ yī lèi zhòng yào de dì fāng guān zhí， qù zhì
lǐ huāng zhèng、 zhěng dùn zhì 'ān。 zhè xiǎn rán yǔ xīn qì jí de lǐ xiǎng dà xiāng jìng tíng， suī rán tā gān dé hěn chū sè， dàn yóu yú shēn gǎn
suì yuè liú chí、 rén shēng duǎn zàn 'ér zhuàng zhì nán chóu， nèi xīn què yuè lái yuè gǎn dào yā yì hé tòng kǔ。
rán 'ér xiàn shí duì xīn qì jí shì yán kù de。 tā suī yòu chū sè de cáigàn， tā de háo mài juéjiàng de xìng gé hé zhí zhe běi fá
de rè qíng， què shǐ tā nán yǐ zài wèi suō 'ér yuán huá、 yòu jí xián dù néng de guān chǎng shàng lì zú。 tā yě yì shí dào zì jǐ“ gāng zhuō
zì xìn， nián lái bùwèi zhòng rén suǒ róng”（《 lùn dào zéi zhá zǐ》）， suǒ yǐ zǎo yǐ zuò hǎo liǎo guī yǐn de zhǔn bèi， bìng zài jiāng
xī shàng ráo de dài hú pàn xiū jiàn liǎo yuán xiè， yǐ biàn lí zhí hòu dìng jū。 guǒ rán， chún xī bā nián（ 1181） dōng， xīn qì jí sì
shí 'èr suì shí， yīn shòu dào tánhé 'ér bèi miǎn zhí， guī jū shàng ráo。 cǐ hòu 'èr shí nián jiān， tā chú liǎo yòu liǎng nián yī dù chū rèn fú
jiàn tí diǎn xíng yù hé 'ān fǔ shǐ wài， dà bù fēn shí jiān dōuzài xiāng xián jū。
xīn qì jí yī xiàng hěn xiàn mù xiào 'ào shān lín de yǐn yì gāo rén， xián jū xiāng yě tóng tā de rén shēng guān bìng fēi méi yòu qì hé zhī chù；
ér qiě， yóu yú guò qù de dì wèi， tā de shēng huó yě jìn kě yǐ guò dé pō wéi shē huá。 dàn shì， zuò wéi yī gè rè xuè nán 'ér、
yī gè fēng yún rén wù， zài zhèng shì dà yòu zuò wéi de zhuàng nián bèi pò lí kāi zhèng zhì wǔ tái， zhè yòu shǐ tā nán yǐ rěn shòu。 suǒ yǐ，
tā cháng cháng yī miàn jìn qíng shǎng wán zhe shān shuǐ tián yuán fēng guāng hé qí zhōng de tián jìng zhī qù， yī miàn xīn líng shēn chù yòu bù tíng dì yǒng qǐ bō
lán， shí 'ér wéi yī shēng de lǐ xiǎng suǒ jī dòng， shí 'ér yīn xiàn shí de wú qíng 'ér fèn nù hé huī xīn， shí 'ér yòu qiáng zì kuān wèi， zuò
kuàng dá zhī xiǎng， zài zhè zhǒng gǎn qíng qǐ fú zhōng dù guò liǎo hòu bàn shēng。
“ liǎo què jūn wáng tiān xià shì， yíng dé shēng qián shēn hòu míng， kě lián bái fā shēng”（《 pò zhèn zǐ》），“ què jiāng wàn zì
píng róng cè， huàn dé dōng jiā zhǒng shù shū”（《 zhè gū tiān》）， zài zhè xiē cí jù zhōng， mái cáng liǎo tā shēn shēn de gǎn kǎi。 níng
zōng jiā tài sān nián（ 1203）， zhù zhāng běi fá de hán tuō zhòu qǐ yòng zhù zhàn pài rén shì， yǐ liù shí sì suì de xīn qì jí bèi rèn wéi
shào xīng zhī fǔ jiān zhè dōng 'ān fǔ shǐ， nián mài de cí rén jīng shén wéi zhī yī zhèn。 dì 'èr nián， tā jìn jiàn sòng níng zōng， jī 'áng kāng kǎi
dì shuō liǎo yī fān jīn guó“ bì luàn bì wáng”（《 jiàn yán yǐ lái cháo yě zá jì》 yǐ jí）， bìng qīn zì dào qián xiàn zhèn jiāng rèn zhí。
dàn tā yòu yī cì shòu dào liǎo chén zhòng dǎ jī， zài yī xiē jiàn guān de gōng jī xià bèi pò lí zhí， yú kāi xǐ yuán nián（ 1205）
zhòng huí gù zhái xián jū。 suī rán hòu liǎng nián dū céng bèi zhào rèn zhí， wú nài nián lǎo duō bìng， shēn tǐ shuāi ruò， zhōng yú zài kāi xǐ sān nián
qiū tiān kè rán cháng shì。
suī rán， zì zhōng yuán shī xiàn yǐ lái， biǎo xiàn duì yú mín zú chǐ rǔ de bēi fèn， shū fā bào guó rè qíng， yǐ jīng chéng wéi wén xué
de zhōng xīn zhù tí， xīn qì jí de cí zài qí zhōng réng rán yòu yī zhǒng zhuó 'ěr bù qún de guāng cǎi。 zhè bù jǐn yīn wéi xīn qì jí shēng cháng yú
bèi yì zú róu lìn de běi fāng， huī fù gù tǔ de yuàn wàng bǐ yī bān shì dà fū gèng wéi qiáng liè， ér qiě yīn wéi tā zài zhù dòng chéng dān mín
zú shǐ mìng de tóng shí， yě zài jī jí dì xún qiú gè rén shēng mìng de huī huáng， zài tā de cí zhōng biǎo xiàn chū bù kě yì zhì de yīng xióng zhù
yì jīng shén。
zài shū fā bào guó zhī zhì shí， xīn qì jí de cí cháng cháng xiǎn shì chū jūn rén de yǒng yì hé háo mài zì xìn de qíng diào， xiàng“ yào
wǎn yín hé xiān làng， xī běi xǐ hú shā”（《 shuǐ diào gē tóu》），“ mǎ gé guǒ shī dāng zì shì， é méi fá xìng xiū chóngshuō”
（《 mǎn jiāng hóng》），“ dào nán 'ér dào sǐ xīn rú tiě。 kàn shì shǒu， bǔ tiān liè”（《 hè xīn láng》）
děng děng， wú bù háo qíng fēi yáng， qì chōng dǒu niú。 duì nà xiē yǔ zì jǐ yī yàng yǒng yú bào guó de zhì shì， tā yóu zhōng dì jiā
yǐ zàn měi， yǔ zhī tóng shēng xiāng yìng， bǐ cǐ miǎn lì， rú《 shuǐ lóng yín · jiá chén suì shòu hán nán jiàn shàng shū》 de kāng kǎi rè qíng，
quán rán bù tóng yú yī bān sú làn de zhù shòu cí：
dù jiāng tiān mǎ nán lái， jǐ rén zhēn shì jīng guān shǒu？ cháng 'ān fù lǎo， xīn tíng fēng jǐng， kě lián yǐ jiù。 yí fǔ zhū rén， shén
zhōu chén lù， jǐ céng huí shǒu？ suàn píng róng wàn lǐ， gōng míng běn shì， zhēn rú shì， gōng zhī fǒu？ kuàng yòu wén zhāng shān dǒu， duì tóng yīn
mǎn tíng qīng zhòu。 dāng nián duò dì， ér jīn shì kàn， fēng yún bēn zǒu。
lǜ yě fēng yān， píng quán cǎo mù， dōng shān gē jiǔ。 dài tā nián， zhěng dùn qián kūn shì liǎo， wéi xiān shēng shòu。
ér duì yú yōng sú yuán huá、 miàn duì mín zú wēi wáng wú suǒ zuò wéi de guān liáo， xīn qì jí yòu yī zhǒng chū yú běn néng de yàn 'è，
zài《 qiān nián diào》 zhōng tā gòu lè liǎo zhè lèi rén wù de chǒu tài：“ zhī jiǔ xiàng rén shí， hé qì xiān qīng dǎo。 zuì yào rán rán kě kě，
wàn shì chēng hǎo。”
rán 'ér zhèng shì zhè yàng de rén chōng chì guān chǎng， bǎ chí quán wèi， yǐn dǎo zhe yī tiáo gǒu qiě tōu 'ān de dào lù。 tā fèn kǎi dì xiě
dào：“ qiān gǔ lǐ jiāng jūn， duó dé hú 'ér mǎ。 lǐ cài wéi rén zài xià zhōng， què shì fēng hóu zhě。”（《 bǔ suàn zǐ》）
dāng xīn qì jí dài lǐng bù duō de rén mǎ chōng guò zhàn chǎng fēng huǒ lái dào nán fāng shí， huái zhe mǎn qiāng rè xuè， kě wàng yī zhǎn hóng tú，
què bù liào cóng cǐ xiàn luò zài lù lù wú wéi de jìng dì， zhè shǐ tā gǎn dào nán yǐ rěn shòu de kǔ mèn hé bēi fèn。 zài tā nán guī de dì
shí 'èr nián zhòng yóu dāng nián nán guī de shǒu zhàn jiàn kāng shí， tā xiě xià liǎo zhù míng de《 shuǐ lóng yín · dēng jiàn kāng shǎng xīn tíng》：
chǔ tiān qiān lǐ qīng qiū， shuǐ suí tiān qù qiū wú jì。 yáo cén yuǎn mù， xiàn chóu gōng hèn， yù zān luó jì。 luò rì lóu tóu， duàn
hóng shēng lǐ， jiāng nán yóu zǐ。 bǎ wú gōu kàn liǎo， lán gān pāi biàn， wú rén huì， dēng lín yì。 xiū shuō lú yú kān kuài， jìn xī fēng、
jì yīng guī wèi？ qiú tián wèn shè， pà yìng xiū jiàn， liú láng cái qì。 kě xī liú nián， yōu chóu fēng yǔ， shù yóu rú cǐ！ qiàn hé rén，
huàn qǔ hóng jīn cuì xiù， wèn yīng xióng lèi。
zhè shì duì shān hé pò suì de bēi 'āi， duì zhuàng zhì chéng kōng de bēi 'āi； suì yuè wú qíng dì liú qù， yīn zhè zhǒng bēi 'āi gèng xiǎn dé
chù mù jīng xīn。 rán 'ér jí shǐ cí rén zài xiě tā de gū dú hé bēi 'āi， xiě tā de tòng kǔ hé yǎn lèi， wǒ men réng rán kàn dào tā yǐ
yīng xióng zì xǔ、 jué bù gān chénmò de xīn líng。 ér zhí dào tā wǎn nián chū rèn zhèn jiāng zhī fǔ shí， suǒ zuò《 yǒng yù lè · jīng kǒu běi
gù tíng huái gǔ》， réng shì yī miàn hào tàn“ qiān gǔ jiāng shān， yīng xióng wú mì， sūn zhòng móu chù”， yī miàn zhuī yì zì jǐ qīng nián shí
dài de zhàn dǒu shēng yá， biǎo shì chū bù gān shuāi lǎo、 yóu yòu kě wéi de zhuàng liè qíng huái：
sì shí sān nián， wàng zhōng yóu jì， fēng huǒ yáng zhōu lù。 kě kān huí shǒu， fó lí cí xià， yī piàn shén yā shè gǔ。 píng shuí wèn：
lián pō lǎo yǐ， shàng néng fàn fǒu？
zhè zhǒng yǒng yuǎn bù néng zài píng yōng zhōng dù guò rén shēng de yīng xióng běn sè， bàn suí liǎo xīn qì jí de yī shēng， yě shǐ zhōng shǎn yào zài
tā de cí zhōng。 tā zòu xiǎng liǎo sòng cí de zuì qiáng yīn。
lìng yī fāng miàn， wú kě nài hé de chǔjìng hé tóng yàng wú kě nài hé de xīn jìng， shǐ xīn qì jí hé lù yóu yī yàng， bù dé bù
zài xiāng jū shēng huó zhōng xún qiú pái qiǎn kǔ mèn de tú jìng。 tā shì shòu lǎo zhuāng sī xiǎng yǐng xiǎng hěn shēn de， céng zì shù“ àn shàng shù biān shū，
fēi zhuāng jí lǎo”（《 gǎn huáng 'ēn》）。 lǎo zhuāng zhé xué ràng tā zàn shí wàng huái shì jiān de fán nǎo， tiē jìn zì rán yǔ rì cháng shēng huó，
gǎn shòu bìng zài cí zhōng biǎo xiàn“ yī hè yī qiū” zhōng suǒ yùn hán de zhé lǐ yǔ měi gǎn。 ér yóu yú gè xìng hé shěn měi qù wèi de bù tóng，
tā de zhè yī lèi cí zuò bù xiàng lù yóu shī nà yàng piān xiàng yú gǔ pǔ dàn yǎ， ér shì qīng xīn xiù lì、 huó pō líng dòng。 rú《 qīng píng
lè》 xiě nóng jiā shēng huó de qíng diào：
máo yán dī xiǎo， xī shàng qīng qīng cǎo。 zuì lǐ wú yīn xiāng mèi hǎo， báifà shuí jiā wēng 'ǎo？ dà 'ér chú dòu xī dōng， zhōng 'ér zhèng
zhì jī lóng， zuì xǐ xiǎo 'ér wú lài， xī tóu wò bō lián péng。
《 xī jiāng yuè · qiǎn xīng》 xiě zì jǐ fàng kuàng de shēng huó：
zuì lǐ qiě tān huān xiào， yào chóu nà dé gōng fū。 jìn lái shǐ jué gǔ rén shū， xìn zhe quán wú shì chù。 zuó yè sōng biān zuì dǎo，
wèn sōng“ wǒ zuì hé rú”。 zhǐ yí sōng dòng yào lái fú， yǐ shǒu tuī sōng yuē“ qù”。
dàn zhè lèi cí zuò， bìng bù yì wèi zhe xīn qì jí bēi fèn de xīn jìng suí zhe nián suì de zēngzhǎng yǔ shēng huó de xián shì 'ér tán huà。
zhè zhǐ shì yī shí de wàng qíng， yě shì bēi fèn de lìng yī zhǒng biǎo xiàn xíng shì， zhǐ yào dú yī xià zhù míng de《 chǒu nú 'ér · shū bó shān
dào zhōng bì》 jiù kě yǐ zhī dào liǎo：
shàonián bù shí chóu zī wèi， ài shàng céng lóu。 ài shàng céng lóu， wéi fù xīn cí qiáng shuō chóu。 ér jīn shí jìn chóu zī wèi， yù shuō
hái xiū。 yù shuō hái xiū， què dào tiān liáng hǎo gè qiū。
zhèng shì yīn wéi tā jīng lì liǎo xǔ duō shì shì cāng sāng， jī xù liǎo tài duō tài shēn de kǔ mèn， shēn zhī rén shēng de wú nài， cái
“ yù shuō hái xiū”。 tā zhǐ néng zài tián jìng de tián yuán xiāng cūn zhōng wéi zì jǐ de gǎn qíng xún zhǎo jì yù， fǔ wèi bǎo shòuchuāng shāng de xīn
líng， zhè shì yī gè yīng xióng rén wù zài yī gè píng yōng gǒu qiě de shè huì zhōng de bù dé yǐ de xuǎn zé。 lǐ jiě zhè yī diǎn， cái néng míng
bái xīn qì jí xiě zhè yī lèi cí shí zhēn zhèng de xīn tài。
èr、 xīn cí de yì shù chuàng zào
sòng cí zài sū shì shǒu zhōng kāi chuàng chū yī zhǒng háo fàng kuò dà、 gāo kuàng kāi lǎng de fēng gé， què yī zhí méi yòu dé dào qiáng yòu lì de
jì chéng fā zhǎn。 zhí zhì nán dù zhī chū zhāng yuán gàn、 zhāng xiào xiáng、 yè mèng dé、 zhū dūn rú děng rén yǐ kàng jīn xuě chǐ wéi zhù tí de cí，
cái jiào duō jì chéng liǎo sū shì de cí fēng， qǐ dào yī zhǒng chéng qián qǐ hòu de zuò yòng。 dàn tā men de zhè yī lèi cí zuò， zhù yào shì zài
tè shū de shí dài bèi jǐng xià wéi nèi xīn jī qíng suǒ zhī pèi de jiēguǒ， ér méi yòu chéng wèiyòu yì shí de yì shù zhuī qiú， yě méi yòu gèng
dà fú duódì xiàng qí tā tí cái tuò zhǎn， suǒ yǐ chéng jiù bù shì hěn gāo。 dào xīn qì jí chū xiàn zài cí tán shàng， tā bù jǐn yán xù liǎo
sū cí de fāng xiàng， xiě chū xǔ duō jù yòu xióng fàng kuò dà de qì shì de zuò pǐn， ér qiě yǐ qí miè shì yī qiē chén guī de háo jié qì gài，
hé fēng fù de xué yǎng、 guò rén de cái huá， zài cí de lǐng yù zhōng jìn xíng jí fù yú gè rén tè sè de chuàng zào， zài tuī jìn sū cí fēng
gé de tóng shí yě tū pò liǎo sū cí de fàn wéi， kāi tuò liǎo cí de gèng wéi guǎng kuò de tiān dì。
xīn cí hé sū cí dōushì yǐ jìng jiè kuò dà、 gǎn qíng háo shuǎng kāi lǎng zhù chēng de， dàn bù tóng de shì： sū shì cháng yǐ kuàng dá de
xiōng jīn yǔ chāo yuè de shí kōng guān lái tǐ yàn rén shēng， cháng biǎo xiàn chū zhé lǐ shì de gǎn wù， bìng yǐ zhè zhǒng cān tòu rén shēng de gǎn wù shǐ
qíng gǎn cóng chōng dòng guī yú shēn chén de píng jìng， ér xīn qì jí zǒng shì yǐ chì rè de gǎn qíng yǔ chóng gāo de lǐ xiǎng lái yōng bào rén shēng， gèng
duō dì biǎo xiàn chū yīng xióng de háo qíng yǔ yīng xióng de bēi fèn。 yīn cǐ， zhù guān qíng gǎn de nóng liè、 zhù guān lǐ niàn de zhí zhe， gòu chéng
liǎo xīn cí de yī dà tè sè。 zài tā de cí zhōng， rú“ jiāng jūn bǎi zhàn shēn míng liè。 xiàng hé liáng、 huí tóu wàn lǐ， gù rén cháng jué。
yì shuǐ xiāo xiāo xī fēng lěng， mǎn zuò yī guān sì xuě。 zhèng zhuàng shì、 bēi gē wèi chè”（《 hè xīn láng》），“ yè bàn kuáng gē bēi
fēng qǐ， tīng zhèng zhèng、 zhèn mǎ yán jiān tiě。 nán gòng běi， zhèng fēn liè”（《 hè xīn láng》）， nǎi zhì“ hèn zhī jí， hèn jí
xiāo mó bù dé。 cháng hóng shì、 rén dào hòu lái， qí xuè sān nián huà wéi bì”（《 lán líng wáng》）， dōushì jī fèn bù néng zì yǐ
de bēi yuàn xīn shēng， rú“ tiān fēng hǎi yǔ”， yǐ jí qiáng liè de lì dù zhèn hàn zhe dú zhě de xīn líng。 xīn qì jí yě xìn fèng lǎo zhuāng，
zài cí zhōng zuò kuàng dá yǔ， dàn tā bìng bù néng bǎ chōng dòng de gǎn qíng yóu cǐ huà wéi píng jìng， ér shì cóng dī chén shèn zhì jué wàng de fāng xiàng
shàng xuān xiè nèi xīn de bēi fèn， rú“ yuán lóng lǎo yǐ， bù fáng gāo wò， bīng hú liáng diàn。 qiān gǔ xīng wáng， bǎi nián bēi xiào， yī shí
dēng lǎn”（《 shuǐ lóng yín》），“ shèn yǐ wú shuāi yǐ。 chàng píng shēng、 jiāo yóu líng luò， zhǐ jīn yú jǐ。 bái fā kōng chuí sān qiān
zhàng， yī xiào rén jiān wàn shì”（《 hè xīn láng》），“ shēn shì jiǔ bēi zhōng， wàn shì jiē kōng。 gǔ lái sān wǔ gè yīng xióng， yǔ
dǎ fēng chuī hé chù shì， hàn diàn qín gōng”（《 làng táo shā》）， zhè xiē biǎo miàn kàn lái sì kuàng dá yòu sì tuí fèi de jù zǐ， què
gèng shǐ rén gǎn shòu dào tā xīn zhōng jí gāo qī wàng pò miè chéng wéi jué wàng shí wú fǎ xiāo mó de tòng kǔ。
ér tā de yīng xióng de háo zhuàng yǔ jué wàng jiāo zhì niǔ jié， dà qǐ dà luò， fǎn chā qiáng liè， gèng xíng chéng pù bù bān de chōng jī lì
liàng。 rú《 pò zhèn zǐ · wéi chén tóng fǔ fù zhuàng cí yǐ jì》， cóng kāi tóu qǐ， yī lù xiě xiǎng xiàng zhōng liàn bīng、 shā dí de chǎng jǐng
yǔ qì fēn， tòng kuài lín lí， xióng zhuàng wú bǐ。 dàn zài“ liǎo què jūn wáng tiān xià shì， yíng dé shēng qián shēn hòu míng” zhī hòu， tū rán
jiē shàng mò jù“ kě lián bái fā shēng”， diǎn chū nà yī qiēdōu shì tú rán de mèng xiǎng， shì shí shì báifà wú qíng， zhuàng zhì chéng kōng，
yóu rú yī piáo bīng shuǐ pō zài měng huǒ shàng， lìng rén bù yóu dé jīng lì zhèn dòng。
zài yì xiàng de shǐ yòng shàng， xīn qì jí yě zì yòu tè diǎn。 tā yī bān hěn shǎo cǎi yòng chuán tǒng cí zuò zhōng cháng jiàn de lán liǔ huā cǎo
jí hóng fěn jiā rén wéi diǎn zhuì； yǔ suǒ yào biǎo dá de bēi liáng xióng zhuàng de qíng gǎn jī diào xiāng wěn hé， zài tā de bǐ xià suǒ miáo huì de zì
rán jǐng wù， duō yòu yī zhǒng bēn téng sǒng zhì、 bù kě yī shì de qì pài。 rú“ xiá shù cāng jiāng duì qǐ， guò wēi lóu、 yù fēi hái liǎn”
（《 shuǐ lóng yín》），“ shuí xìn tiān fēng fēi duò dì， bàng hú qiān zhàng kāi qīng bì”（《 mǎn jiāng hóng》）； tā suǒ cǎi zhí de
lì shǐ rén wù， yě duō shǔ yú qí wěi yīng háo、 dàng fàng bù jī， huò kāng kǎi bēi liáng de lèi xíng， rú“ shè hǔ shān héng yījì， liè
shí xiǎng jīng xián” de lǐ guǎng（《 bā shēng gān zhōu》），“ jīn gē tiě mǎ， qì tūn wàn lǐ rú hǔ” de liú yù（《 yǒng yù
lè》），“ niánshào wàn dōu móu， zuò duàn dōng nán zhàn wèi xiū” de sūn quán（《 nán xiāng zǐ》） děng děng。 zhè zhǒng zì rán hé lì
shǐ sù cái de xuǎn yòng， dū yǔ cí zhōng de gǎn qíng lì liàng chéng wéi qià hǎo de pèi hé， lìng rén wéi zhī gǎn fèn。
suǒ yǐ， tóng shǔ yú háo fàng xióng kuò de fēng gé， sū shì cí jiào piān yú xiāo sǎ shū lǎng、 kuàng dá chāo mài， ér xīn cí zé gěi rén
yǐ kāng kǎi bēi gē、 jī qíng fēi yáng zhī gǎn。
bù guò， yǐ shàng zhǐ shì zhǐ xīn qì jí cí zhōng zhù liú bù fēn de yì shù fēng gé 'ér yán。
xīn qì jí zài cí shǐ shàng de yī gè zhòng dà gòng xiàn， jiù zài yú nèi róng de kuò dà， tí cái de tuò kuān。 tā xiàn cún de liù bǎi
duō shǒu cí zuò， xiě zhèng zhì， xiě zhé lǐ， xiě péng yǒu zhī qíng、 liàn rén zhī qíng， xiě tián yuán fēng guāng、 mín sú rén qíng， xiě rì cháng
shēng huó、 dú shū gǎn shòu， kě yǐ shuō， fán dāng shí néng xiě rù qí tā rèn hé wén xué yàng shì de dōng xī， tādōu xiě rù cí zhōng， fàn
wéi bǐ sū cí hái yào guǎng fàn dé duō。 ér suí zhe nèi róng、 tí cái de biàn huà hé gǎn qíng jī diào de biàn huà， xīn cí de yì shù fēng gé
yě yòu gè zhǒng biàn huà。 suī shuō tā de cí zhù yào yǐ xióng wěi bēn fàng、 fù yòu lì dù wéi cháng， dàn xiě qǐ chuán tǒng de wǎn mèi fēng gé de
cí， què yě shí fēn dé xīn yìng shǒu。 rú zhù míng de《 mō yú 'ér · chún xī jǐ hài ……》， shàng què xiě xī chūn， xià què xiě gōng
yuàn， jiè yī gè nǚ zǐ de kǒu wěn， bǎ yī zhǒng luò mò chàng wǎng de xīn qíng yī céng céng dì xiěde shí fēn qū zhé wěi wǎn、 huí cháng dàng qì，
yòng bǐ jí wéi xì nì。 tā de xǔ duō miáo shù xiāng cūn fēng guāng hé nóng rén shēng huó de zuò pǐn， yòu shì nà yàng pǔ sù qīng lì、 shēng jī 'àng
rán。 rú《 zhè gū tiān》 de xià què：
“ shān yuǎn jìn， lù héng xié， qīng qí gū jiǔ yòu rén jiā。 chéng zhōng táo lǐ chóu fēng yǔ， chūn zài xī tóu jì cài huā。” yǐ jí
《 xī jiāng yuè》 de xià què：“ qī bā gè xīng tiān wài， liǎng sān diǎn yǔ shān qián。 jiù shí máo diàn shè lín biān， lùzhuàn xī qiáo hū
jiàn。” yú jiǎn pǔ zhōng jiàn shuǎng lì lǎo dào， shì yī bān rén hěn nán dá dào de jìng jiè。 suǒ yǐ liú kè zhuāng《 xīn jià xuān jí xù》 shuō：
“ gōng suǒ zuò， dà shēng tāng tà， xiǎo shēng kēng hōng， héng jué liù hé， sǎo kōng wàn gǔ， zì yòu cāng shēng yǐ lái suǒ wú。 qí nóng xiān mián
mì zhě， yì bù zài xiǎo yàn、 qín láng zhī xià。” zhè shì bǐ jiào quán miàn yě bǐ jiào gōng yǔn de píng jià。
xīn qì jí hé sū shì zài cí de yǔ yán jì qiǎo shàng dōushì yòu lì de kāi tuò zhě。 qián rén shuō sū shì shì yǐ shī wéi cí， xīn qì
jí shì yǐ wén wéi cí， zhè dāng rán yòu xiē jiǎn dān huà， dàn què shí yě zhǐ chū： dào liǎo xīn qì jí shǒu zhōng， cí de yǔ yán gèng jiā zì
yóu jiě fàng， biàn huà wú duān， bù fù yòu guīju cún zài。 zài xīn cí zhōng， yòu fēi cháng tōng sú zhì zhuō de mín jiān yǔ yán， rú“ xiē
dǐ shì， wù rén nà。 bù chéng zhēn gè bù sī jiā”（《 zhè gū tiān》），“ jìn lái chóu sì tiān lái dà， shuí jiě xiāng lián？ shuí
jiě xiāng lián， yòu bǎ chóu lái zuò gè tiān”（《 chǒu nú 'ér》）， yě yòu jiā zá xǔ duō xū cí yǔ zhù de wén yán jù shì， rú
“ bù zhī yún zhě wéi yǔ， yǔ zhě yún hū”（《 hàn gōng chūn》），“ bù hèn gǔ rén wú bù jiàn， hèn gǔ rén bù jiàn wú kuáng 'ěr”
（《 hè xīn láng》）； yòu yǔ qì huó yuè de duì huà、 zì wèn zì dá nǎi zhì hū hē， rú“ tiān xià yīng xióng shuí dí shǒu？ cáo liú”
（《 nán xiāng zǐ》），“ bēi， rǔ lái qián！”（《 qìn yuán chūn》） yě yòu xiāng dāng yán zhěng de duì jù， rú“ bā bǎi lǐ
fēn huī xià zhì， wǔ shí xián fān sài wài shēng”（《 pò zhèn zǐ》）
……。 gài kuò qǐ lái shuō， xīn cí zài yǔ yán jì qiǎo fāng miàn de yī dà tè sè， shì xíng shì sōng sàn， yǔ yì liú dòng lián guàn，
jù zǐ wǎng wǎng xiěde bǐ jiào cháng。 wén rén cí jiào duō shǐ yòng de yǐ mì jí de yì xiàng pīn hé chéng jù、 tiào yuè dì lián jiē jù zǐ gòu chéng
zhěng tǐ yì jìng de fāng shì， zài xīn cí zhōng wán quán bèi dǎ pò liǎo。 dàn bìng bù shì shuō， xīn qì jí de suǒ wèi“ yǐ wén wéi cí” bù
zài yòu yīnyuè xìng de jié zòu。 zài dà liàng shǐ yòng sǎnwén jù shì、 zhù yì bǎo chí shēng dòng de yǔ qì de tóng shí， tā réng rán néng gòu yòng
gè zhǒng shǒu duàn zào chéng biàn huà de jié zòu。 rú《 shuǐ lóng yín》 zhōng“ luò rì lóu tóu， duàn hóng shēng lǐ， jiāng nán yóu zǐ。 bǎ wú gōu
kàn liǎo， lán gān pāi biàn， wú rén huì， dēng lín yì”， yì yì lián guàn 'ér xià， zài cí zhōng shì hěn cháng de jù zǐ， dàn què shì dùn
cuò xiān míng， kēng qiāng yòu lì， jué bù shì bǎ yī duàn wén zhāng tào zài cí de xíng shì zhōng 'ér yǐ。
xīn cí zài yǔ yán jì qiǎo fāng miàn de yòu yī dà tè sè， shì guǎng fàn dì yǐn yòng jīng、 shǐ、 zǐ gè zhǒng diǎn jí hé qián rén shī cí
zhōng de yǔ huì、 chéng jù hé lì shǐ diǎn gù， róng huà huò xiāng qiàn zài zì jǐ de cí lǐ。 zhè běn lái hěn róng yì zào chéng shēng yìng jiān sè de
máo bìng， dàn shì yǐ xīn qì jí de cái lì， què dà duō néng gòu yùn yòng dé qià dào hǎo chù、 hún chéng zì rán， huò shì bié yòu miào qù，
zhèng rú qīng rén liú xī zài《 yì gài》 suǒ shuō：“ rèn gǔ shū zhōng lǐ yǔ、 sōu yǔ， yī jīng yùn yòng， biàn dé fēng liú”。 yǐ
《 yǒng yù lè · jīng kǒu běi gù tíng huái gǔ》 yī piān wéi lì， bǎi yú zì de piān fú， xù jí sūn quán、 liú yù、 liú yì lóng、 tuò
bá dào、 lián pō wǔ gè lì shǐ rén wù de shì jì， ér yǔ zuò zhě suǒ yào biǎo dá de zhù guān qíng gǎn、 yì niàn sī sī rù kòu； bù jǐn
nèi hán jí wéi fēng hòu， ér qiě yǔ qì fēi dòng， shén qíng bì lù， shí zài shì bù róng yì de shì qíng。
dāng rán， xīn qì jí de cí shí cháng yě yòu guòfèn sǎnwén huà、 yì lùn tài duō， yǐ jí suǒ wèi“ diào shū dài” jí yòng diǎn yòng
gǔ yǔ tài duō de máo bìng， dàn bù guǎn zěn me shuō， tā què shí bǎ cí dà dà dì gǎi zào liǎo； tā de cí bù jǐn shì“ wú yì bù kě
rù， wú shì bù kě yán”， ér qiě shì rèn hé“ yì” hé“ shì” dōunéng biǎo dá dé hěn zì yóu hěn chōng fēn。 zhè yàng， cí de
chuàng zuò cái wán quán bǎi tuō liǎo jī bàn， jìn rù liǎo zì yóu de jìng jiè。
（ zhōng guó wén xué shǐ， zhāng péi héng luò yù míng， youth sǎo xiào）
